XVII Olimpiada Szachowa Hawana 1966

Transkrypt

1

2 XVII Olimpiada Szachowa Hawana 1966 Krzysztof Puszczewicz Wydanie pierwsze 2015 (#PL PDF) Copyright Krzysztof Puszczewicz, Wrocław Wszelkie prawa zastrzeżone do niniejszej publikacji oraz do serii Wielka Księga Olimpiad Szachowych. Projekt okładki: Sebastian Paszkiewicz. Wszelkie prawa do wersji elektronicznej: Comrel , Internet: ISBN

3 Wielka Księga Olimpiad Szachowych, poczynając od 1927 roku, opisuje kolejne rozgrywane zawody olimpijskie, firmowane przez FIDE - zarówno męskie jak i kobiece. Dodatkowe informacje znajdziesz na oficjalnej stronie internetowej serii Wielka Księga Olimpiad Szachowych 3

4 Spis treści XVII Olimpiada... 6 Półfinały, 26 października 1966 r Półfinały, 27 października 1966 r Półfinały, 28 października 1966 r Półfinały, 29 października 1966 r Półfinały, 30 października 1966 r Półfinały, 31 października 1966 r Półfinały, 3 listopada 1966 r Wyniki eliminacji Wyniki indywidualne zespołów Finały, 4 listopada 1966 r Finały, 5 listopada 1966 r Finały, 6 listopada 1966 r Finały, 7 listopada 1966 r Finały, 8 listopada 1966 r Finały, 10 listopada 1966 r Finały, 11 listopada 1966 r Finały, 12 listopada 1966 r Finały, 13 listopada 1966 r Finały, 14 listopada 1966 r Finały, 15 listopada 1966 r Finały, 16 listopada 1966 r Finały, 17 listopada 1966 r Finały, 18 listopada 1966 r Wyniki w finale A Wyniki w finale B Wyniki w finale C Wyniki w finale D Rezultaty końcowe Wyniki indywidualne zespołów

5 Wielka Księga Olimpiad Szachowych Dotychczas, w serii Wielka Księga Olimpiad Szachowych, ukazały się poniższe ebooki: I Olimpiada II Olimpiada III Olimpiada IV Olimpiada V Olimpiada Londyn 1927 Haga 1928 Hamburg 1930 Praga 1931 Folkestone 1933 VI Olimpiada VII Olimpiada VIII Olimpiada IX Olimpiada X Olimpiada Warszawa 1935 Sztokholm 1937 Buenos Aires 1939 Dubrownik 1950 Helsinki 1952 XI Olimpiada XII Olimpiada XIII Olimpiada XIV Olimpiada XV Olimpiada Amsterdam 1954 Moskwa 1956 Monachium 1958 Lipsk 1960 Złote Piaski 1962 XVI Olimpiada XVII Olimpiada XVIII Olimpiada XLI Olimpiada I K. Olimpiada Tel Awiw 1964 Hawana 1966 W przygotowaniu Tromsø 2014 Emmen

6 XVII Olimpiada Hawana, 23 października 20 listopada 1966 r. Zorganizowana w Hawanie, kolejna Olimpiada Szachowa, przeszła do historii jako jedna z najlepiej zorganizowanych! Zawody zostały przeprowadzone w luksusowym hotelu Habana Libre, gdzie także zakwaterowano zawodników. W najważniejszych punktach Hawany zainstalowano wielkie tablice demonstracyjne, aby mieszkańcy stolicy mogli śledzić najciekawsze pojedynki! Cztery razy dziennie wychodził elegancki biuletyn zawierający wszystkie partie, wydano okolicznościową serię znaczków pocztowych oraz nakręcono film dokumentujący przebieg zawodów! Prasa, radio i telewizja poświęcały sporo miejsca na wywiady z głównymi aktorami imprezy, teksty partii, zdjęcia i omówienia przebiegu zawodów. Grano na marmurowych (!) szachownicach, pięknymi figurami, które po każdej rundzie chowano do specjalnych futerałów. Obsługa techniczna ustawiająca bierki przed grą zwracała uwagę, aby skoczki były zawsze skierowane głowami do centrum szachownicy! Na każdym kroku towarzyszył zawodnikom przepych, jakże obcy dla biednego narodu kubańskiego! Ale premier Fidel Castro chciał pokazać się światu i hojną ręką podarował kilka milionów dolarów, co wówczas było astronomiczną sumą, na koszty organizacyjne Olimpiady. Uczestnicy Turnieju Narodów stawali się miłymi gośćmi organizatorów już od momentu znalezienia się w Madrycie, Meksyku i Pradze, skąd wyczarterowanymi samolotami wieziono ich do stolicy Kuby. Każdą ekipę uroczyście witano, wręczano przy wtórze orkiestry kwiaty, przydzielano tłumacza i samochód osobowy na czas trwania zawodów! Nad przebiegiem Olimpiady i odbywającym się, tradycyjnie w tym samym czasie, Kongresem FIDE, czuwał personel liczący około 1000 osób, specjalnie przeszkolonych na odpowiednich kursach oraz licząca blisko 150 osób armia tłumaczy! Doskonale działało świetnie wyposażone centrum prasowe. Na czele Komitetu Organizacyjnego stanął osobiście Fidel Castro, a członkami zostali m.in. prezydent Kuby Dorticos, liczni ministrowie i przedstawiciele związków kulturalnych i sportowych. Wielkie zaangażowanie organizatorów zostało uwieńczone sukcesem: padł bardzo wyśrubowany rekord z Tel Awiwu i do Hawany przyjechały 52 re- 6

7 prezentacje! Nie zabrakło także ekipy USA, mimo że Amerykanie nie utrzymywali w tym czasie stosunków dyplomatycznych z komunistyczną i łamiącą prawa człowieka Kubą. Jednakże nie zjawiła się srebrna ekipa NRF! Do XVII Olimpiady zgłoszono 301 zawodników, ale ostatecznie do stolików szachowych zasiadło 294, czyli w ilości tej, jaką można było oglądać dwa lata wcześniej w Tel Awiwie. Wśród nich było 38 arcymistrzów i 45 mistrzów międzynarodowych! Planowano rozegrać 1944 partie, finalnie było ich 1924, bowiem aż 20 oddano walkowerem! Po Chaude de Silans i Renoy-Chevrier, do walki z mężczyznami stanęła, po raz trzeci, kobieta Berna Carrasco występująca na I szachownicy rezerwowej Chile. Występ nie był udany: pani Carrasco przegrała wszystkie cztery grane przez siebie partie. Jaroslav Šajtar, broniący barw Czechosłowacji na Olimpiadach w 1952 i 1954 roku, został sędzią głównym Olimpiady, a jego głównymi zastępcami mianowano Dorazila i Calero. Grano popołudniami: rundy rozpoczynały się o godzinie 16,00. Wyjątkiem były ostatnie rundy zarówno eliminacji, jak i finałów, które rozpoczęły się już o 9,00 rano. Tempo gry ciągle wynosiło 2,5 godziny na 40 ruchów i po jednej godzinie na każde następne 16. W Olimpiadzie zadebiutowały cztery zespoły: Maroko, Nikaragua, Panama i Hongkong. Niestety, żadna z nich nie przebiła się nawet do finału C! Tym razem kompletem arcymistrzów dysponowała nie tylko ekipa ZSRR, ale i jugosłowiańska! Władze sowieckie postanowiły odmłodzić swoją drużynę i po raz pierwszy od 1952 roku zabrakło miejsca dla Keresa! Także nie znalazł uznania w oczach działaczy znakomity Botwinnik, Smysłow oraz ówczesny piąty szachista świata Geller! W efekcie tych zabiegów, średnia wieku Rosjan wynosiła około 30 lat! Na pierwszej szachownicy zagrał mistrz świata Petrosjan, na drugą awansował Spasski, po przerwie znowu można było zobaczyć mistrza gry kombinacyjnej, Tala, niżej grali znani już z poprzednich Olimpiad, Stein i Korcznoj. Na drugiej szachownicy rezerwowej zadebiutował Lew Poługajewski. Jugosławia postawiła na rutynę i ponownie wystawiła znanych arcymistrzów: Gligoricia, Parmę, Ivkova, Matanovicia i debiutującego na Olimpiadzie w szlifach arcymistrzowskich Matulovicia. Byli oni bardzo ograni, bowiem występowali przez cały rok, praktycznie bez przerwy i rozegrali po około 150 partii turniejowych! Kilka dni po Olimpiadzie wystartowali w turnieju w Hiszpanii! Ekipa USA przyjechała w niezwykle silnym składzie: R. Fischer, Byrne, Benkö, Evans i dawno nie oglądany Rossolimo! Piątkę arcymistrzów uzupełniał zwykły mistrz Addison, znany z występu w Tel Awiwie. Brakowało tylko Reshevsky ego, ale jego udział był niemożliwy, gdyż jak zawsze chciał grać na I szachownicy! Czterema arcymistrzami dysponowały Węgry i Czechosłowacja! Na czele Rumunii wystąpił coraz silniej grający Gheorghiu (także jako arcymistrz!). Ze znanych zawodników zagrali także Pomar i Medina z Hiszpanii, F. Olafsson (nareszcie!) z Islandii, B. Larsen z Danii, Yanofsky z Kanady, 7

8 Uhlmann i Pietzsch (już arcymistrz!) z NRD, O Kelly z Belgii, których obecność niezwykle zwiększyła szanse ich zespołów na zajęcie wysokich miejsc! Nareszcie Argentyna pojawiła się z Najdorfem, Panno i Bolbochanem na czele! Ciekawe, ze ten ostatni, mimo znakomitej gry na Olimpiadach, zdobył tytuł arcymistrzowski dopiero 11 lat po hawańskiej Olimpiadzie! Zabrakło natomiast m.in. Euwego i Donnera z Holandii, Robatscha z Austrii, Kottnauera z Anglii i Kuppera ze Szwajcarii. W zespole szwedzkim nie wystąpił Stahlberg. Jak się potem okazało, Tel Awiw był jego ostatnim występem, bowiem zmarł nagle na atak serca, w maju 1967 roku, zdążywszy jednie wziąć udział w uroczystym otwarciu turnieju w Leningradzie, do którego był zapisany. Ceremonia otwarcia hawańskich zmagań miała miejsce 25 października w Pałacu Sportu. Przewodniczył mu minister szkolnictwa kubańskiego J.L. Gobel w obecności aż widzów! Po odegraniu hymnów FIDE i organizatorów, ślubowanie olim- Doda, Kostro, Filipowicz, Balcerowski i Śliwa Przylot Polaków do Hawany pijskie złożyli: Petrosjan Zdjęcie: Andrzej Filipowicz (po rosyjsku), Antoine (po francusku), E. Jimenez (po hiszpańsku), R. Byrne (po angielsku) i Baumgartner (po niemiecku). WERSJA DEMONSTRACYJNA... 8

9 Półfinały, 26 października 1966 r. Ekipa gospodarzy startuje z kompletem punktów" Grupa: 1 Wyniki I rundy: Hongkong 0,5 : 3,5 Urugwaj Filipiny 2,5 : 1,5 Monako ZSRR 3,5 : 0,5 Szwecja Szwajcaria 1,0 : 3,0 Hiszpania W zespole ZSRR zadebiutował 32. letni Lew Poługajewski, w przyszłości uczestnik meczów kandydatów do tytułu mistrza świata. Urodził się 21 listopada 1934 roku w Mohylewie. W przeciwieństwie do kolegów, rozwój jego kariery szachowej nie był zbyt szybki. Dopiero po roku 1960 wszystko potoczyło się błyskawicznie. W latach reprezentował swój kraj na Olimpiadach Szachowych. W latach walczył w drużynowych mistrzostwach Europy (6 złotych medali drużynowych i 3 złote medale za wynik indywidualny). Dwa razy sięgał po tytuł mistrza ZSRR (1967 i 1968 rok). Jego lista zwycięstw turniejowych do Olimpiady w Hawanie była następująca: Mariańskie Łaźnie 1959 Mar del Plata 1962 Bad Liebenstein 1963 (razem z Gipslisem) Soczi 1963 Po Olimpiadzie, do 1990 roku Poługajewski zanotował jeszcze 11 takich triumfów. W latach niezmiennie uczestniczył w turniejach międzystrefowych, zaś w latach 1974, 1977 i 1980 grał w meczach pretendentów. Napisał sześć książek o tematyce szachowej. W meczu ZSRR Szwecja, w partii Nilsson Spasski, czarne po debiucie niczego nie uzyskały i szybko podpisano remis. Niemniej szybko Petrosjan rozprawił się z Johanssonem, a Stein z debiutantem Westmanem. Poługajewski pokonał Janssona (po Tel Awiwie 1964 drugi występ olimpijski) w ciekawej i dość skomplikowanej końcówce dopiero w dogrywce. 21

10 Stan po I rundzie: 1 2 Urugwaj i ZSRR 3,5 3 Hiszpania 3,0 4 Filipiny 2,5 5 Monako 1,5 6 Szwajcaria 1,0 7 8 Hongkong i Szwecja 0,5 1.Partia hiszpańska [C77] Ko Chi (Hongkong) Alvarez del Monte (Urugwaj) 1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Ga4 Sf6 5.c3 d6 6.Gc2 Ge d4 Gg4 9.h3 Gf3 10.gf3 Sh5 11.Kh2 Gg5 12.Wg1 Gc1 13.Hc1 Sf4 14.Hf1 ed4 15.Wg4 Hf6 16.Kg3 Sh5 17.Kh2 Se5 18.cd4 Sf3 19.Kh1 Sd4 20.Gd1 Sf4 21.Sc3 He5 22.Wg3 Wae8 23.Gg4 h5 24.Gd1 We6 25.Se2 Sfe2 26.Ge2 He4 27.Kh2 He2 28.Hg2 Wg6 29.Wc1 h4 30.Wg4 Sf3 31.Kh1 Wg4 32.hg4 We8 33.Wf1 We4 34.Hh3 Wg4 35.Wc1 Hf2 i białe poddały się. 2.Obrona nowoczesna [A41] Roux-Cabral (Urugwaj) Sin Kuen (Hongkong) 1.d4 g6 2.Gg5 d6 3.e3 Gd7 4.Gd3 Gg7 5.c3 Sc6 6.Sf3 Sf6 7.Sbd2 a6 8.h We8 10.Hc2 Hc8 11.Gh4 e5 12.Gg3 a5 13.a4 Sd8 14.Wac1 ed4 15.ed4 Se6 16.Wfe1 Gh6 17.Wa1 Sh5 18.Gh2 Shf4 19.Gf1 Sd5 20.Hb3 Sf6 21.Gb5 c6 22.Gf1 Gf4 23.Sc4 Gh2 24.Kh2 Hc7 25.Sb6 Wab8 26.g3 Kg7 27.Gd3 d5 28.We3 Sf4 29.Sd7 We3 30.fe3 Sd3 31.Sf6 He7 32.Sg4 h5 33.Sge5 Sf2 34.Wf1 Se4 35.Hc2 f6 36.Sd3 Hc7 37.Sf4 Kh6 38.Sd2 We8 39.Se4 We4 40.c4 He7 41.cd5 g5 42.d6 i czarne poddały się. 3.Obrona francuska [C01] Fung Yee Wang (Hongkong) Olivera A. (Urugwaj) 1.e4 e6 2.d4 d5 3.ed5 ed5 4.Sf3 Gd6 5.Sc3 Se7 6.Ge2 c We1 Hc7 9.h3 Sg6 10.Gd3 Sf4 11.Se2 Sd7 12.Gf4 Gf4 13.Sf4 Hf4 14.Hd2 Hd2 15.Sd2 Sf6 16.We7 Gd7 17.Wae1 Wfe8 18.We8 We8 19.We8 Se8 i remis. 4.Obrona sycylijska [B36] Olivera J. (Urugwaj) Hobson (Hongkong) 1.e4 c5 2.Sf3 Sc6 3.d4 cd4 4.Sd4 d6 5.c4 Sf6 6.Sc3 g6 7.f3 Gg7 8.Sc Ge3 Gd7 10.Ge2 Wc b6 12.Hd2 We8 13.Wad1 Ge6 14.b3 Sd7 15.Sb5 Sf8 16.f4 Hd7 17.Sbd4 Sd4 18.Sd4 Gg4 19.f5 Ge2 20.He2 Ge5 21.Hf3 f6 22.g4 g5 23.Kg2 e6 24.Wh1 Gd4 25.Gd4 e5 26.Gf2 We7 27.Wd5 Hc7 28.Whd1 Wd8 29.Ge1 Wed7 30.Gb4 a5 31.Ga3 Hc6 32.Hd3 Kf7 33.Kf3 Ke7 34.Hd2 Hc7 35.h4 h6 36.hg5 hg5 37.Wh1 We8 38.Wh6 Kf7 39.Gd6 Hd8 i czarne poddały się. 22

11 5.Obrona królewsko indyjska [E62] Naranja (Filipiny) Casa (Monako) 1.c4 Sf6 2.Sc3 g6 3.g3 Gg7 4.Gg d4 d6 6.Sf3 Sc Sa5 8.b3 c5 9.Gb2 a6 10.dc5 dc5 11.Sa4 Sd7 12.Gg7 Kg7 13.Hd5 Hc7 14.Sg5 e6 15.He6 Sf6 16.Hb6 Hb6 17.Sb6 Wb8 18.Wad1 h6 19.Se4 Se4 20.Ge4 We8 21.Gf3 Gf5 22.Wfe1 Wbd8 23.Wd5 Sc6 24.Wed1 Sd4 25.Wd8 Wd8 26.Kg2 We8 27.e3 Sf3 28.Kf3 We6 29.Sa4 b6 30.Sc3 h5 31.Ke2 Wc6 32.f3 Ge6 33.e4 Kf8 34.Wd8 Ke7 35.Wa8 a5 36.e5 Gf5 37.h4 Ke6 38.We8 Kd7 39.Wf8 Ke7 40.Wb8 Kd7 41.Wb7 Ke6 42.f4 f6 43.Sd5 Gg4 44.Ke3 i czarne poddały się. 6.Obrona królewsko indyjska [E77] Weiss (Monako) De Castro (Filipiny) 1.d4 Sf6 2.c4 g6 3.Sc3 Gg7 4.e4 d6 5.f Sf3 c5 7.d5 e6 8.Ge2 ed5 9.ed5 We Sa6 11.We1 Sc7 12.h3 Wb8 13.a4 b6 14.Gd3 a6 15.Gd2 Gd7 16.Hc2 b5 17.ab5 ab5 18.b3 We1 19.We1 bc4 20.bc4 Sa6 21.Hc1 Sb4 22.Gb1 Hc8 23.Sg5 h6 24.Sge4 Se8 25.Sg3 f5 26.We2 Sf6 27.Hd1 Ha6 28.Hf1 We8 29.We8 Ge8 30.Kh2 h5 31.He2 Gf7 32.Sb5 Ha1 33.He1 h4 34.Se2 Ha6 35.Gb4 cb4 36.Hb4 Se8 37.Gd3 Hb6 38.Hd2 Hf2 39.Sbc3 Sf6 40.Sd1 Hc5 41.He3 Ha3 42.Sf2 Ha1 43.Hc1 Ha7 44.Sh1 Sh5 45.g3 hg3 46.Seg3 Sg3 47.Kg3 Hd4 48.Sf2 Gf6 49.Kf3 Gh4 50.He3 Ha1 51.Kg2 Gf6 52.Gf1 Gd4 53.He2 Hc3 54.Hf3 Hd2 55.Ge2 He1 56.Gf1 Hd2 57.h4 Ge3 58.Kg3 g5 59.Sd3 gf4 60.Sf4 Hd4 61.Sg2 He5 62.Kh3 Gh6 63.Hg3 Kf8 64.He5 de5 65.Kg3 Ke7 66.Kf2 Kd6 67.Se3 67 Gg6? (Po 67 Ge3! partia powinna zakończyć się remisem) 68.h5 Gh7 69.Gh3 Ge3 (Teraz ten ruch jest spóźniony) 70.Ke3 Kc5 71.Gf1 Kd6 72.Kf3 i czarne poddały się. 23

12 7.Obrona skandynawska [B01] Balinas (Filipiny) Donne (Monako) 1.e4 d5 2.ed5 Hd5 3.Sc3 Ha5 4.d4 c6 5.Sf3 Gg4 6.Ge2 e Sf6 8.h3 Gh5 9.Se5 Ge2 10.He2 Sbd7 11.We1 Ge7 12.Sf Sg5 Hf5 14.He6 He6 15.Se6 Wf7 16.Sg5 i czarne poddały się. Pierwsze zwycięstwo odniesione na hawańskiej Olimpiadzie! 8.Obrona francuska [C10] Kostjoerin (Monako) Campomanes (Filipiny) 1.e4 e6 2.d4 d5 3.Sd2 de4 4.Se4 e5 5.de5 Hd1 6.Kd1 Sc6 7.Gf4 Gf5 8.Sg Kc1 Ge6 10.Gd3 Gc5 11.f3 Gd4 12.Gf5 Sge7 13.Ge6 fe6 14.S1e2 Sg6 15.Sd4 Sd4 16.Ge3 Sc6 17.b3 Sce5 18.Kb2 h5 19.Se4 Wd5 20.Sg5 We8 21.Wae1 Sh4 22.We2 Sc6 23.Se4 Sf5 24.Whe1 b6 25.Gf2 a6 26.Sc3 Wd6 i remis. 9.Obrona sycylijska [B84] GM Petrosjan (ZSRR) Johansson (Szwecja) 1.e4 c5 2.Sf3 d6 3.d4 cd4 4.Sd4 Sf6 5.Sc3 a6 6.Ge2 e6 7.f4 Sc6 8.Ge3 Hc Gd7 10.Sb3 b5 11.a3 Ge7 12.Wf2 b4 13.ab4 Sb4 14.Gf3 Wc8 15.g4 h6 16.g5 hg5 17.fg5 Sh7 18.Hd2 Sf8 19.Hd4 Sc6 20.Hg7 Wh7 21.Hg8 Se5 22.Ge2 Gc6 23.Wa6 Wd8 24.Wc6 Sc6 25.Gb5 i czarne poddały się. 10.Partia hiszpańska [C95] Nilsson (Szwecja) GM Spasski (ZSRR) 1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Ga4 Sf Ge7 6.We1 b5 7.Gb c3 d6 9.h3 Sb8 10.d4 Sbd7 11.c4 Gb7 12.Sc3 c6 13.c5 ed4 14.cd6 Gd6 15.Hd4 Gc7 16.Gg5 c5 17.He3 c4 18.Gc2 We8 19.Wad1 Hb8 20.Hc1 b4 21.Sd5 Gd5 22.ed5 Hb5 23.We8 We8 24.d6 Gb6 25.Gh4 Hc6 26.Gd3 Wc8 27.Gf5 We8 28.Gd3 Wc8 29.Gf5 We8 30.Gd3 i remis. 24

13 Trwa mecz ZSRR Szwecja; na pierwszym planie: Spasski Na drugim planie: Petrosjan (po lewej) Johansson Zdjęcie: Archiwum autora Petrosjan (po lewej) i Spasski mecz o mistrzostwo świata Zdjęcia: Szachmaty w ZSRR numer 6/

14 11.Obrona królewsko indyjska [E70] GM Stein (ZSRR) Westman (Szwecja) 1.d4 Sf6 2.c4 g6 3.Sc3 Gg7 4.e4 d6 5.Gg5 h6 6.Gh4 c5 7.d Sf3 e6 9.Sd2 ed5 10.cd5 a6 11.a4 We8 12.Ge2 Sbd g5 14.Gg3 Se5 15.f4 gf4 16.Gf4 He7 17.Kh1 Sg6 18.Gg3 Sd7 19.Sc4 Sde5 20.Se3 Wb8 21.Wb1 Gf6 22.Sf5 Gf5 23.ef5 Sf8 24.Se4 Sh7 25.b4 cb4 26.Wb4 Sg5 27.Sf6 Hf6 28.Hd4 He7 29.f6!! Hd7 30.Hh4 Kh7 31.Ge5 We5 32.Gd3 i czarne poddały się. 12.Obrona Nowoczesny Benoni [A77] Jansson (Szwecja) GM Poługajewski (ZSRR) 1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sf3 c5 4.d5 ed5 5.cd5 g6 6.Sc3 Gg7 7.e Ge2 We8 9.Sd2 d Sbd7 11.f3 a6 12.Sc4 Sb6 13.Se3 Sh5 14.f4 Sf6 15.Gf3 Wb8 16.a4 Gd7 17.We1 Sc8 18.Sc2 Kh8 19.e5 Sg8 20.Se4 de5 21.Sc5 Gf5 22.fe5 We5 23.Gf4 We1 24.Se1 Sd6 25.g4 g5 26.Ge3 Gg6 27.Gd4 a5 28.Sg2 Wc8 29.Gg7 Kg7 30.Hd4 Hf6 31.Hf6 Sf6 32.Sb3 b6 33.Se3 Sd7 34.We1 Sc5 35.Sc5 Wc5 36.Wd1 Kf6 37.Kf2 Gc2 38.Wa1 Ke5 39.We1 Kf6 40.Wa1 Ke7 41.We1 Kd7 42.Wa1 Gg6 43.Wa3 Kc7 44.b4 Wc1 45.ba5 ba5 46.Ke2 Wc5 47.Wb3 f6 48.Wa3 f5 49.gf5 Sf5 50.Sf5 Gf5 51.Ke3 Wc4 52.Kf2 Gd7 53.Gd1 Wd4 54.Gb3 Wd3 55.Kg2 Kd6 56.Kf2 Kc5 i białe poddały się. 13.Obrona Caro Kann [B14] IM Bhend (Szwajcaria) GM Pomar (Hiszpania) 1.e4 c6 2.d4 d5 3.ed5 cd5 4.c4 e6 5.Sf3 Sf6 6.Sc3 Ge7 7.cd5 Sd5 8.Gd b6 10.Sd5 ed5 11.Hc2 h6 12.We1 Gb7 13.Gf4 Sc6 14.a3 Gd6 15.Hd2 Sa5 16.Gc2 Gf4 17.Hf4 Wc8 18.Gd3 Sc4 19.We2 i remis. 26

15 14.Obrona Caro Kann [B16] IM Medina (Hiszpania) Walther (Szwajcaria) 1.e4 c6 2.d4 d5 3.Sc3 de4 4.Se4 Sf6 5.Sf6 gf6 6.Sf3 Gg4 7.Ge2 e6 8.Gf4 Sd7 9.Hd2 Sb Sd5 11.Gh6 Gh6 12.Hh6 Hc7 13.Hg7 Gf3 14.Hh8 Kd7 15.Ha8 Ge2 16.Hf8 Gd1 17.Hf7 Se7 18.Kd1 Hf4 19.We1 Hg4 20.f3 Hd4 21.Kc1 Hf4 22.Kb1 i czarne poddały się. 15.Obrona francuska [C16] IM Blau (Szwajcaria) Menvielle (Hiszpania) 1.e4 e6 2.d4 d5 3.Sc3 Gb4 4.e5 Hd7 5.Sge2 b6 6.a3 Gc3 7.Sc3 Se7 8.Gd Se2 c5 10.c3 Ga6 11.Sg3 Gd3 12.Hd3 Sbc Wac8 14.Sh5 cd4 15.cd4 Sf5 16.Ge3 He7 17.g4 Hh4 18.Kh1 Kh8 19.Wg1 Se3 20.fe3 Sa5 21.Wg3 Wc7 22.Wf1 Wfc8 23.Sf4 He7 24.Wg2 Kg8 25.e4 de4 26.He4 Wc4 27.He3 Hb7 28.Kg1 Wc2 29.Hd3 Hc7 30.Wgf2 Wf2 31.Wf2 Hc1 32.Kg2 Sc4 33.Hf3 He3 34.Hb7 Wf8 35.Se6 Sd6 36.Hf3 Hf3 37.Wf3 fe6 38.Wf8 Kf8 39.ed6 Ke8 40.Kf3 Kd7 41.Ke4 Kd6 42.g5 b5 43.h4 g6 44.b3 a5 i remis. 16.Obrona Grünfelda [D91] Calvo R. (Hiszpania) Glauser (Szwajcaria) 1.d4 Sf6 2.c4 g6 3.Sc3 d5 4.Sf3 Gg7 5.Gg5 Se4 6.cd5 Sg5 7.Sg5 e6 8.Sf3 ed5 9.e Ge2 c Ge6 12.b4 Sd7 13.Wc1 Wc8 14.Hb3 He7 15.Wfd1 Sf6 16.b5 cb5 17.Sb5 a6 18.Sc3 Se4 19.Se1 Sc3 20.Wc3 Wc3 21.Hc3 Wc8 22.Hb3 Gf8 23.Sd3 Ha3 24.Hb7 Ha2 25.Sf4 a5 26.Se6 He2 27.Wf1 Hc4 28.Sc5 We8 29.Sd7 Ge7 30.Se5 Ha2 31.g3 f6 32.Sg4 Kf8 33.Wc1 He2 34.Hd7 Hf3 35.Sh6 He4 36.Wc6 Wb8 37.Wc1 f5 38.g4 Kg7 39.g5 i czarne poddały się. 27

16 Grupa: 2 Wyniki I rundy: Austria 2,5 : 1,5 Indonezja Turcja 1,0 : 3,0 Jugosławia Mongolia 2,5 : 1,5 Meksyk Islandia - Pauza W zespole Indonezji pojawiło się sporo nowych nazwisk. Lim Hong Gie, Suwandhio i Hutagalung przeżyli swoją jedyną przygodę z Olimpiadą, natomiast Herman Suradiradja grał z przerwami do 1980 roku, przy czym od 1978 w szlifach arcymistrzowskich. W czasie zmagań hawańskich Suradiradja miał 19 lat. Pierwsze sukcesy odniósł dopiero w Lublinie 1976 (2 miejsce), Primorsku 1977 (1 miejsce) oraz Płowdiwie 1978 (1 2 miejsce). Były to turnieje klasy bardziej mistrzowskiej niż arcymistrzowskiej. Jest pierwszym w historii szachów indonezyjskich posiadaczem tytułu arcymistrza. W eliminacjach nie wystąpił, lecz dopiero od trzeciej rundy finału B. W tej rundzie Indonezja podpisała z Austrią trzy remisy i uległa na czwartej desce, gdzie Suwandhio przegrał z Winiwarterem (drugi i ostatni występ olimpijski). Dzielna kawaleria turecka obroniła dwa remisy na ostatnich szachownicach w starciu z faworyzowanymi Jugosłowianami. Remisy w spotkaniach Onat Parma i Matanović Ibrahimoglu były oczywiście sporymi niespodziankami. Pierwsza z tych partii zakończyła się już po trzech godzinach gry, a w drugiej wytworzyła się bardzo ciekawa końcówka wieżowa, w której Turek bronił się bardzo dokładnie i nastąpiła zgoda na remis dopiero w drugiej dogrywce. Matanović (po lewej) i Ivkov Zdjęcie: Chess Review numer 6/

17 Stan po I rundzie: 1 Jugosławia* 3,0 2 3 Mongolia* i Austria* 2,5 4 5 Meksyk* i Indonezja* 1,5 6 Turcja* 1,0 7 Islandia 0,0 17.Gambit hetmański [D53] Prameshuber (Austria) Bachtiar (Indonezja) 1.d4 Sf6 2.Sf3 e6 3.c4 d5 4.Sc3 Ge7 5.Gg cd5 Sd5 7.Ge7 He7 8.e3 Sc3 9.bc3 c5 10.Gd3 Sd7 11.Hc2 h b6 13.a4 Gb7 14.Gh7 Kh8 15.Ge4 Wab8 16.a5 b5 17.a6 Ge4 18.He4 Wb6 19.Wfb1 Hd6 20.dc5 Sc5 21.Hd4 Hc7 22.He5 He5 23.Se5 Kg8 24.Wa5 Wfb8 25.g3 f6 26.Sf3 Wa6 27.Wab5 Wb5 28.Wb5 Se4 29.Wb8 Kh7 30.Sd4 Sc3 31.We8 Kg6 32.We7 f5 33.Kg2 Kf6 34.Wb7 Se4 35.f3 Wa2 36.Kg1 Sc3 37.f4 Se2 38.Se2 We2 39.Wa7 We3 40.Kf2 Wc3 41.h4 g5 42.hg5 hg5 43.Wa6 Wc2 44.Ke3 g4 45.Wa3 Wg2 46.Kd4 We2 47.Kd3 We1 48.Kd2 Wb1 49.Ke2 Wb6 50.Wa7 Wb2 51.Kf1 Wd2 52.Wb7 Wd8 53.Ke2 We8 54.Wa7 We7 55.Wa6 Wc7 56.Wa2 Ke7 57.Wd2 Wc6 58.Ke3 Wd6 59.Wa2 Kd7 60.Wc2 Wc6 61.Wd2 Kc7 62.Wb2 Wc3 63.Kf2 Kc6 64.We2 Wf3 65.Kg2 Kd5 66.We5 Kd6 67.We2 Wd3 68.Kf2 Wd4 69.We5 Wd2 70.Kf1 Wd5 71.We3 Wd4 72.We5 We4 73.Wa5 Kc6 74.Kf2 Kb6 75.Wa8 Kc5 76.Wc8 Kd4 77.Wd8 Kc3 78.Wd6 Kc4 79.Wa6 Kc5 80.Wa5 Kb6 81.Wa8 Wc4 82.Wd8 Wc6 83.Wb8 Kc5 84.Wb1 Wb6 85.Wc1 Kd4 86.Wd1 Kc3 87.Wc1 Kd2 88.We1 Wc6 89.We3 i remis. 18.Partia angielska [A26] Wotulo (Indonezja) Kinzel (Austria) 1.c4 e5 2.Sc3 d6 3.g3 g6 4.Gg2 Gg7 5.d3 Se7 6.e4 Sbc6 7.Sge2 Ge6 8.Ge3 Hd7 9.h4 h5 10.Sd Hd2 Kh7 12.b4 Sg8 13.a4 Sce7 14.a5 c6 15.Se7 Se7 16.Wb1 a d5 18.cd5 cd5 19.Gc5 de4 20.Ge7 He7 21.de4 Wfd8 22.Hb2 Gc4 23.Wfe1 Gh6 24.Wbd1 Wd1 25.Wd1 Wd8 26.Wd8 Hd8 27.Hc2 Ge6 28.Gf1 Hd2 29.Hc5 He1 30.g4 hg4 31.He5 Hb4 32.h5 gh5 33.Sg3 Hd2 34.Sh5 Hg5 35.Hh2 Kg6 36.Sg3 Gg7 37.Sf5 Gc3 38.Hc7 Hd2 39.Hb8 Gf5 40.ef5 Kg7 41.Hb7 Hf4 42.Hg2 Gd4 43.Ge2 g3 44.f6 Kh6 45.Hh3 Kg5 46.Hh5 Kf6 47.Hf3 i remis. 19.Obrona hetmańsko indyjska [E16] Stoppel (Austria) Lim Hong Gie (Indonezja) 1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sf3 Gb4 4.Gd2 He7 5.g3 b6 6.Gg2 Gb Gd2 8.Hd Sc3 d5 10.Se5 Sbd7 11.Wac1 c6 12.cd5 ed5 13.f4 Wad8 14.Sd1 c5 15.Sf2 Se5 16.fe5 Se4 17.Hd3 c4 18.He3 Sf2 19.Wf2 f6 20.Wcf1 fe5 21.Wf8 Wf8 22.Wf8 Kf8 23.de5 Hc5 24.Hc5 bc5 25.Gh3 Ke7 26.Kf2 d4 27.Ke1 g6 28.Kd2 Ge4 29.Gc8 Gd5 30.a3 h5 31.h4 Kf7 32.Kc1 Ge4 33.Kd2 Ke7 34.Ga6 Gd5 35.Gc8 Kd8 36.Gh3 Ke7 37.Gc8 Ge6 38.Gb7 Kd7 39.e4 Kc7 40.Gd5 Kd7 i remis. 29

18 20.Obrona francuska [C15] Suwandhio (Indonezja) Winiwarter (Austria) 1.e4 e6 2.d4 d5 3.Sc3 Gb4 4.a3 Gc3 5.bc3 de4 6.Hg4 Sf6 7.Hg7 Wg8 8.Hh6 Wg6 9.He3 c5 10.Se2 Sc6 11.dc5 e5 12.Sg3 Gg4 13.Gd2 Hd5 14.h3 Ge6 15.c4 Hd4 16.Wb c3 He3 18.Ge3 h5 19.Ge2 h4 20.Sf1 Wg2 21.Sd2 Wdg8 22.Kd1 Kc7 23.Kc2 a6 24.Kb2 Sd7 25.Gf1 W2g7 26.We1 f5 27.f4 Kc8 28.fe5 Sce5 29.Gd4 Wg3 30.Kc2 Gf7 31.Gf2 Wg2 32.Gg2 Wg2 33.Ge3 Sf3 34.Wef1 Sd2 35.Wf2 Sc4 36.Gd4 Wf2 37.Gf2 Sde5 38.Gh4 Sf3 39.Gg3 Sa3 40.Kc1 Sc4 41.h4 Gh5 42.Wd1 Sfe5 i białe poddały się. 21.Obrona sycylijska [B22] Süer (Turcja) GM Gligorić (Jugosławia) 1.e4 c5 2.c3 e6 3.d4 d5 4.ed5 ed5 5.dc5 Gc5 6.Sf3 Sc6 7.Ge2 Sge7 8.Sbd Sb3 Gb6 10.Gg5 f6 11.Gc1 We Gg4 13.Gf4 Sg6 14.Gg3 f5 15.h3 Gh5 16.c4 f4 17.Gh2 d4 18.Hd2 Hf6 19.Wae1 Wad8 20.Gd1 We1 21.We1 d3 22.c5 Gc7 23.We4 Sh4 24.Sh4 Gd1 25.Hd1 Hh4 26.Sd2 Sd4 27.Ha4 Se2 28.Kf1 Hh5 29.We7 29 Hc5! (Pod ostrzałem są pola c1 i e7, co oznacza, że los partii jest przesądzony na korzyść czarnych) 30.Hb3 Kh8 i białe poddały się. 22.Partia hiszpańska [C93] GM Ivkov (Jugosławia) Bilyap (Turcja) 1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Ga4 Sf Ge7 6.We1 b5 7.Gb3 d6 8.c h3 h6 10.d4 We8 11.Sbd2 Gf8 12.Sf1 Gd7 13.Sg3 Sa5 14.Gc2 c5 15.b3 Sc6 16.d5 Se7 17.b4 cb4 18.cb4 a5 19.Gd2 ab4 20.Gb4 Sg6 21.Se2 Sh5 22.Gd3 Shf4 23.Sf4 Sf4 24.Gf1 Hf6 25.Kh2 Wec8 26.g3 Sg6 27.Gd3 Ge7 28.He2 Gd8 29.Kg2 Wab8 30.Wec1 Wc1 31.Wc1 He7 32.Wb1 Ge8 33.Ge1 Ha7 34.Gb5 Gb5 35.Wb5 Wa8 36.Hb2 Kh7 37.h4 Ha2 38.h5 Sh8 39.Ha2 Wa2 40.Wb8 Ge7 41.Wb7 Gf8 42.Gb4 f6 43.Sh4 Kg8 44.Wb8 Wa6 45.Sg6 i czarne poddały się. 30

19 23.Debiut Collego [D05] Onat (Turcja) GM Parma (Jugosławia) 1.d4 Sf6 2.Sf3 e6 3.Sbd2 d5 4.e3 c5 5.c3 Sbd7 6.Gd3 Hc Ge7 8.e4 de4 9.Se4 Se4 10.Ge He2 Sf6 12.Gd3 b6 13.dc5 Hc5 14.Gg5 Gb7 15.Gf6 Gf6 16.Ge4 Hc7 17.Wfd1 Wad8 18.Gb7 Hb7 19.h3 g6 20.Se5 Hc7 21.Sg4 Gg7 22.a3 Wd1 23.Wd1 Wd8 24.Se3 h5 25.Wd8 Hd8 26.Hd1 Hc7 27.Hd3 Gh6 28.Hd4 b5 29.Kf1 Gf8 30.Ke2 Gc5 31.He4 Hd7 32.g4 i remis. 24.Obrona Caro Kann [B19] GM Matanović (Jugosławia) Ibrahimoglu (Turcja) 1.e4 c6 2.d4 d5 3.Sc3 de4 4.Se4 Gf5 5.Sg3 Gg6 6.Sf3 Sd7 7.h4 h6 8.Gd3 Gd3 9.Hd3 Sgf6 10.Gf4 e Sd5 12.Gd2 Hc7 13.c4 S5f6 14.Kb Gc3 Gd6 16.Se4 Se4 17.He4 Sf6 18.Hc2 h5 19.Whe1 Whe8 20.We2 Sg4 21.Sg5 g6 22.g3 Kb8 23.He4 Hd7 24.Hf3 f6 25.Se4 Ge7 26.Wde1 Ka8 27.Wd2 Hc7 28.Wed1 f5 29.Sg5 Gf6 30.He2 Hd7 31.We1 We7 32.f3 Sh6 33.He3 Sf7 34.Gb4 Gg5 35.hg5 Wee8 36.b3 Hc7 37.f4 Hd7 38.Kc2 Sd6 39.Gd6 Hd6 40.He5 Ha3 41.Kb1 Hb4 (W tym miejscu partię przerwano) 42.Wd3 Wd7 43.We2 He7 44.Kb2 c5 45.d5 ed5 46.He7 Wde7 47.We7 We7 48.Wd5 b6 49.Wd6 We3 50.Wg6 Wg3 51.Wf6 h4 52.Wf5 Wg4 53.Kc3 h3 54.Kd3 Kb7 55.Wf7 Kc6 56.Wh7 Wf4 57.Wh3 Wg4 58.Wh6 Kd7 59.Wg6 Wg2 60.a4 Wg3 61.Ke4 Wb3 62.a5 Wc3 63.a6 Wc4 64.Kf5 b5 65.Wg7 Kc6 66.Wa7 Kb6 67.Wa8 Wc1 68.g6 Wf1 69.Ke5 We1 70.Kf6 Wf1 71.Ke5 We1 i remis! 31

20 25.Obrona sycylijska [B68] IM Mjagmarsuren (Mongolia) Iglesias (Meksyk) 1.e4 c5 2.Sf3 Sc6 3.d4 cd4 4.Sd4 Sf6 5.Sc3 d6 6.Gg5 e6 7.Hd2 Ge a6 9.f4 Gd7 10.Sf3 Hc7 11.e5 de5 12.fe5 Sg8 13.Se4 f6 14.Gf4 f5 15.Sd6 Gd6 16.Hd6 Hd6 17.Wd6 Sge7 18.Gc4 Sc8 19.Wd2 Sb6 20.Whd1 h6 21.Gb3 Sa5 22.Kb1 Sb3 23.ab c4 Gc6 25.Sd4 Ge4 26.Ka2 Whe8 27.h4 Wd7 28.Ge3 Sa8 29.b4 Sc7 30.g3 Wg8 31.Sb3 Wd2 32.Wd2 b5 33.Sc5 bc4 34.Se4 fe4 35.Wd4 c3 36.bc3 Sd5 37.Gd2 e3 38.Ge1 Wf8 39.c4 Wf2 40.Kb3 Wf1 41.cd5 We1 42.de6 e2 43.e7 Wb1 44.Ka2 Wa1 45.Kb2 Wb1 46.Kc2 Wc1 47.Kd3 e1h 48.e8H Kb7 49.Wd7 Wc7 50.Wc7 Kc7 51.He7 Kc6 52.He8 Kc7 53.He7 Kc6 54.Hc5 Kd7 55.Hd6 Ke8 56.Hc6 Ke7 57.Hb7 Kf8 58.Hc8 Ke7 59.Hc7 Kf8 60.Hd6 Ke8 61.Kd4 Hg3 62.Kc5 Hh4 63.Kb6 Hc4 64.e6 Hc8 65.Hd5 g5 66.He5 Ke7 67.Hg7 Ke6 68.Hh6 Kf5 69.Hh7 Kf4 70.Hh2 Kg4 71.He2 Kh4 72.Hh2 i remis. 26.Gambit hetmański [D53] Acevedo (Meksyk) IM Ujtumen (Mongolia) 1.d4 d5 2.c4 e6 3.Sc3 Sf6 4.Gg5 Ge7 5.e3 h6 6.Gh Gd3 b6 8.cd5 Sd5 9.Ge7 He7 10.Sd5 ed5 11.Sf3 c c4 13.Gb1 Sd7 14.Hc2 Sf6 15.Se5 g6 16.He2 Gb7 17.f4 Kg7 18.Wf3 Wac8 19.g4 c3 20.bc3 Wc3 21.Gd3 Ha3 22.g5 hg5 23.fg5 Se4 24.Waf1 Sg5 25.Wg3 Wd3 26.Wg5 We3 27.Hf2 We5 28.Hf6 Kh6 29.We5 Ga6 30.Hf4 Kg7 31.We3 Hb4 32.Hf6 i czarne poddały się. 27.Partia włoska [C53] Cagan (Mongolia) Araiza (Meksyk) 1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gc4 Gc5 4.c3 He7 5.d4 Gb Sf6 7.a4 a6 8.We1 d6 9.h3 Gd7 10.d5 Sd8 11.Gd3 h6 12.Ge3 Ge3 13.We3 Sh5 14.c4 Sf4 15.Gf1 g5 16.Kh2 g4 17.g3 Sg6 18.Se1 h5 19.h4 f5 20.ef5 Gf5 21.Sg Sc3 Sf7 23.Gd3 Sh6 24.b4 Kg7 25.Wa2 Gd3 26.Wd3 Sf5 27.Se4 Sd4 28.Sg5 Wf6 29.c5 We8 30.cd6 cd6 31.Wc3 Hf8 32.Hd2 Sf3 33.Sf3 gf3 34.Se3 e4 35.Wac2 Se5 36.Wc7 We7 37.We7 He7 38.Hc1 Sd3 39.Wc7 Sc1 40.We7 Wf7 41.Sf5 Kf6 42.Wf7 Kf7 43.Sd6 Ke7 44.Se4 Se2 45.d6 Ke6 46.a5 Sd4 47.Sc5 Kd6 48.Sb7 Kc6 49.Sc5 Kb5 50.Sa6 Ka6 51.g4 hg4 52.Kg3 Sf5 53.Kg4 Se3 54.Kf3 Sd5 55.h5 Sb4 56.h6 Sd3 57.h7 Se5 58.Ke4 Sf7 59.Kf5 i czarne poddały się. 28.Obrona Grünfelda [D73] Camarena (Meksyk) Zorigt (Mongolia) 1.d4 Sf6 2.Sf3 g6 3.c4 Gg7 4.Sc3 d5 5.g Gg2 Sc dc4 8.Ha4 Sd4 9.Sd4 Hd4 10.Ge3 Hg4 11.Wad1 e5 12.f4 ef4 13.Gf4 c6 14.Hc4 He6 15.Hb4 Sh5 16.Gg5 f6 17.Gc1 f5 18.g4 a5 19.Ha3 Sf6 20.gf5 gf5 21.e4 fe4 22.Wd6 He5 23.Gf4 Hh5 24.Sd1 Gg4 25.Sf2 Sd5 26.Gg3 Gf3 27.We1 e3 28.Sd3 Gg2 29.Kg2 Hf3 30.Kg1 Gd4 31.Wd5 e2 32.Wd4 Hf1 i białe poddały się. 32

21 Grupa: 3 Wyniki I rundy: Boliwia 0,0 : 4,0 Izrael Norwegia 3,0 : 1,0 Portugalia Ekwador 0,5 : 3,5 USA Polska - Pauza Polska ekipa wystąpiła na razie w roli obserwatorów. Ich potencjalni konkurenci nie próżnowali. Ekipa Izraela zdobyła komplet punktów, a Norwegia pozwoliła Portugalii złapać tylko dwa remisy na niższych szachownicach. Zatem poprzeczka została postawiona wysoko stwierdził Andrzej Filipowicz. Andrzej Filipowicz wspomina pierwsze dni po przylocie na Kubę. Mieszkaliśmy w dwuosobowych pokojach i mieliśmy salonik na spotkania, gdzie tradycyjnie grywaliśmy blitze. 20 października cała nasza ekipa wyruszyła autokarem do Varadero (150 kilometrów od Hawany), jednego z największych i najpiękniejszych kurortów na Karaibach, położonego na półwyspie Hicacos. Organizatorzy zafundowali gościom dzień na aklimatyzację, ale nam pozostały cztery dni. Ja zresztą zostałem w Hawanie, bo źle zniosłem podróż samolotem i nie chciałem jechać autokarem w upale. Przez kilka dni spacerowałem po mieście i nie raz zaskoczył mnie zachód słońca, po którym natychmiast nastała noc i miałem kłopoty ze znalezieniem drogi do hotelu. Nasze pokoje sąsiadowały z pokojami drużyny Filipin, więc codziennie grałem blitze z Rosendo Balinasem i Florencio Campomanesem. Ciąg dalszy wspomnień znajdziemy na dalszych stronach książki. Wracamy do przebiegu rundy. Ekipa USA, niezwykle silnie w tym roku obsadzona, nieoczekiwanie zgubiła pół punktu z outsiderem, zespołem Ekwadoru. W pierwszej zakończonej partii Rossolimo Oswaldo Yepez nastąpiły liczne uproszczenia i białe zgodziły się na remis, bowiem niczego do tego momentu nie osiągnęły. Po pięciu godzinach gry Amerykanie zwyciężyli w partiach Olavo Yepez Fischer i R. Byrne Cevallos. Po krótkiej dogrywce kolejny punkt dorzucił Evans wygrywając ciekawą lekkofigurową końcówkę z trzecim Yepezem, czyli z Trotzkym. Stan po I rundzie: 1 Izrael* 4,0 2 USA* 3,5 3 Norwegia* 3,0 4 Portugalia* 1,0 5 Ekwador* 0,5 6 7 Polska i Boliwia* 0,0 33

22 29.Obrona Caro Kann [B19] Garcia J. (Boliwia) IM Porath (Izrael) 1.e4 c6 2.d4 d5 3.Sc3 de4 4.Se4 Gf5 5.Sg3 Gg6 6.Sf3 Sd7 7.h4 h6 8.Gd3 Gd3 9.Hd3 Sgf6 10.Gd2 e Hc7 12.Whe Hb3 c5 14.Gc3 Sd5 15.dc5 Sc5 16.Hc4 f6 17.Se4 Wd7 18.Sc5 Hc5 19.Hc5 Gc5 20.Gd4 Gd4 21.Wd4 e5 22.Wc4 Wc7 23.Wc7 Kc7 24.Wd1 Sf4 25.g3 Se6 26.c3 g5 27.hg5 hg5 28.Kc2 Sc5 29.Wd2 Wa8 30.We2 b5 31.Sd2 Kd6 32.Se4 Se4 33.We4 f5 34.We2 e4 35.Kd2 Wh8 36.a3 Kd5 37.Kc2 f4 38.gf4 gf4 39.Kd2 a5 40.Kc2 Ke5 41.Kb3?? 41 f3 42.Wd2 Wh1 43.Kc2 Kf4 44.Wd8 i białe poddały się. Rumuńskie znaczki poświęcone Olimpiadzie Zdjęcie: Archiwum autora 34

23 30.Gambit hetmański [D63] IM Kraidman (Izrael) Martinez (Boliwia) 1.d4 d5 2.c4 e6 3.Sc3 Sf6 4.Gg5 Sbd7 5.Sf3 Ge7 6.e Wc1 dc4 8.Gc4 c b6 10.d5 ed5 11.Sd5 Gb7 12.Gf4 Sd5 13.Gd5 Gd5 14.Hd5 Sf6 15.He5 We8 16.Wfd1 Hc8 17.b3 Gd8 18.Hb2 Sh5 19.Gd6 Gc7 20.b4 Gd6 21.Wd6 Sf6 22.bc5 Se4 23.cb6 Sd6 24.Wc8 Wec8 25.h4 Wab8 26.Ha3 Wb6 27.Ha7 Wcb8 28.Se5 W8b7 29.Ha8 Wb8 30.Hd5 W8b7 31.a4 h6 32.a5 Wa6 33.Sc6 Se8 34.Hd8 i czarne poddały się. Tal (po prawej) Spasski; mecz pretendentów Zdjęcie: Szachmaty w ZSRR numer 1/

24 31.Partia pionem hetmańskim [A49] Salazar G. (Boliwia) IM Czerniak (Izrael) 1.d4 Sf6 2.Sf3 g6 3.g3 Gg7 4.Gg d6 6.Sbd2 Sbd7 7.e4 e5 8.c3 b6 9.Hc2 We8 10.b3 Gb7 11.We1 c5 12.d5 b5 13.a4 a6 14.ab5 ab5 15.Wa8 Ga8 16.c4 b4 17.Gb2 Gb7 18.Wa1 Hb6 19.Hb1 Sf8 20.h3 Sh5 21.Gc1 f5 22.Wa2 Gc8 23.Se1 Sf6 24.f3 We7 25.Ha1 Gh6 26.Sf1 Gc1 27.Hc1 Wa7 28.Ha1 Wf7 29.Kh2 fe4 30.fe4 Se4 31.Ge4 Wf1 32.Wa8 Hb7 33.Wa2 Hf7 34.Gg2 Wf2 35.Sd3 Wa2 36.Ha2 Gf5 37.Sf2 Gb1 38.Hd2 h5 39.h4 Hf5 40.He3 Sh7 41.Gh3 Hc2 42.Hf3 Kg7 43.Ge6 Sf6 44.Kh3 Hc3 45.Hc3 bc3 46.g4 e4 47.g5 Se8 i białe poddały się. 32.Obrona Nowoczesny Benoni [A79] Kagan (Izrael) Carvajal (Boliwia) 1.c4 Sf6 2.Sc3 d6 3.d4 g6 4.e4 Gg7 5.Sf Ge2 c5 7.d5 e ed5 9.cd5 We8 10.Sd2 Sa6 11.f3 Sc7 12.a4 Sh5 13.Sc4 Gd4 14.Kh1 Hf6 15.Hd2 Gd7 16.g4 Sg7 17.Hh6 He7 18.Gf4 Gc3 19.Gd6 Hd8 20.bc3 Sd5 21.ed5 We2 22.Wae1 We1 23.We1 Hf6 24.We3 Se8 25.Hf8 i mat. 33.Obrona królewsko indyjska [E76] IM Johannessen (Norwegia) Durao (Portugalia) 1.d4 Sf6 2.c4 g6 3.Sc3 Gg7 4.e4 d6 5.f4 c5 6.dc5 Ha5 7.Gd3 Hc5 8.Sf He2 Sc6 10.Ge3 Ha Sg4 12.Gd2 f5 13.h3 Sh6 14.Wab1 fe4 15.Ge4 Sf5 16.Kh2 Sfd4 17.Sd4 Sd4 18.Hd3 Gf5 19.Wbe1 Ge4 20.Se4 Ha2 21.Gc3 d5 22.Sd2 e5 23.Wa1 e4 24.Hg3 Ha1 25.Wa1 Se2 26.He3 Sc3 27.bc3 dc4 28.He4 Kh8 29.Sc4 b5 30.Se5 Wae8 31.Wa7 Wf4 32.Sg6 Kg8 i czarne poddały się. 36

25 34.Partia hiszpańska [C70] Rocha (Portugalia) Zwaig (Norwegia) 1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Ga4 b5 5.Gb3 Sa Sb3 7.ab3 d6 8.Sc3 Gb7 9.d3 g6 10.Gg5 f6 11.Ge3 Sh6 12.Se1 Gg7 13.f4 ef4 14.Gf Hd2 Sf7 16.Sf3 Hd7 17.Wae1 Wae8 18.Hf2 Se5 19.Ge5 de5 20.Hg3 f5 21.Hh3 Gc8 22.Hh4 Hd6 23.Kh1 Gb7 24.h3 h6 25.Sh2 Kh7 26.Sf3 c5 27.Sg5 Kg8 28.Sf3 b4 29.Sa4 Wc8 30.Hg3 fe4 31.de4 Wf4 32.Wd1 Hf6 33.Sd2 Wd8 34.Wf4 34 ef4 35.Hf2 Ge4 36.We1 Gc2 37.Sc5 Hd4 38.Hd4 Gd4 39.Sa6 Gf2 40.We2 Ge3 41.Sb4 Gd1 i białe poddały się. 35.Partia pionem hetmańskim [A49] Hoen (Norwegia) Cordovil (Portugalia) 1.Sf3 Sf6 2.b3 d6 3.d4 Gg4 4.e3 Sbd7 5.h3 Gh5 6.Gb2 c6 7.Ge2 Hc e5 9.c4 Ge7 10.Sc3 a6 11.g4 Gg6 12.Se1 h5 13.g5 Se4 14.f4 Sg3 15.Wf2 h4 16.Gg4 f5 17.Gf3 e4 18.Ge2 Hd8 19.d5 c5 20.Hd2 Gg5 21.fg5 Hg5 22.Wg2 Se5 23.Sd b4 Gh5 25.Gh5 Wh5 26.Ge5 de5 27.bc5 f4 28.Hf2 Hf5 29.Kh2 f3 30.Wg1 Wg5 31.Sc3 Wf8 32.Sg2 Sf1 33.Waf1 Wg3 34.Hg3 hg3 35.Kg3 Wh8 36.Sh4 Hg5 37.Kh2 Hh4 38.Wg3 g5 39.Sd1 Hh7 40.Sf2 Hf5 41.Wfg1 Wh5 42.Wg4 Kc7 43.W1g3 b6 44.cb6 Kb6 45.Wg1 Kc5 46.Wd1 Kc4 47.d6 Wh7 48.Kg3 Kb5 49.Se4 f2 50.Wf1 Wh4 i remis. 36.Partia hiszpańska [C77] Ribeiro (Portugalia) Kristiansen (Norwegia) 1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Ga4 Sf6 5.He2 b5 6.Gb3 Ge7 7.d4 d6 8.de5 Se5 9.Se5 de Wd1 Gd6 12.Gg5 h6 13.Gh4 He7 14.Sc3 c6 15.a4 b4 16.Sb1 Gc5 17.h3 g5 18.Gg3 h5 19.Kh1 h4 20.Gh2 g4 21.Sd2 Kg7 22.Sc4 Gd4 23.c3 bc3 24.bc3 Gc3 25.He3 i remis. 37

26 37.Obrona królewsko indyjska [E91] Yepez Ol. (Ekwador) GM Fischer (USA) 1.d4 Sf6 2.c4 g6 3.Sc3 Gg7 4.e4 d6 5.Sf Ge2 Sbd7 7.Gg5 h6 8.Gh4 g5 9.Gg3 Sh5 10.Hd2 e6 11.d5 ed5 12.cd5 We8 13.Sd4 Sg3 14.hg3 Sf6 15.f3 c cd5 17.ed5 Hb6 18.Gb5 We5 19.Whe1 Sh5 20.g4 We1 21.We1 Gg4 22.fg4 Gd4 23.gh5 Gc3 24.Hc3 Hb5 25.Hf3 We8 26.Wf1 Hd7 27.Hf6 He7 28.He7 We7 29.Wf6 Wd7 30.Kd2 Kg7 31.Wf2 We7 32.Kd3 We5 33.Kd4 33 f5 34.Wc2 Kf6 35.Wc7 We7 36.Wc8 We4 37.Kd3 Ke5 38.Wh8 Wg4 39.Wh6 Wg2 40.Kc3 Kd5 41.Wh7 Wg3 i białe poddały się. Robert Fischer Zdjęcie: Szachmaty w ZSRR numer 4/

27 38.Obrona sycylijska [B95] GM Byrne R. (USA) Cevallos (Ekwador) 1.e4 c5 2.Sf3 d6 3.d4 cd4 4.Sd4 Sf6 5.Sc3 a6 6.Gg5 e6 7.Hd3 Ge7 8.f4 Hc7 9.Ge2 Sc Gd7 11.Gf3 Wc8 12.Whe1 Sd4 13.Hd4 Gc6 14.f5 e5 15.Hd2 b5 16.Gf6 gf6 17.We2 h5 18.Kb1 b4 19.Sd5 Gd5 20.Hd5 Hb6 21.Wed2 Kf8 22.Ge2 h4 23.Gc4 Wh7 24.g3 Hc6 25.Hc6 Wc6 26.Gd5 Wc5 27.gh4 Wh4 28.Wg2 Gd8 29.Wd3 Ke7 30.a3 ba3 31.Wa3 a5 32.Wag3 Gb6 33.Wg7 Wd5 34.ed5 e4 35.W7g4 Wg4 36.Wg4 e3 37.c3 Kf8 38.Kc2 i czarne poddały się. Tablice elektroniczne w centrum Hawany Zdjęcie: Archiwum autora 39

28 39.Obrona Nowoczesny Benoni [A62] Yepez T. (Ekwador) GM Evans (USA) 1.d4 Sf6 2.c4 c5 3.d5 e6 4.Sc3 ed5 5.cd5 d6 6.Sf3 g6 7.g3 Gg7 8.Gg Sa6 10.Sd2 Sc7 11.a4 b6 12.Sc4 Ga6 13.Sa3 We8 14.We1 Sd7 15.f4 f5 16.e4 fe4 17.Se4 Sf6 18.Sc3 Hd7 19.Sc2 We1 20.Se1 We8 21.h3 Hf7 22.Sc2 h5 23.Hf3 We7 24.Gd2 He8 25.We1 We1 26.Ge1 Gb7 27.Hd1 a6 28.b4 Gc8 29.bc5 bc5 30.Sa3 Gf5 31.Sc4 He7 32.Kf1 Sce8 33.Kg1 Kf8 34.Gf1 Se4 35.Se4 He4 36.Gf2 Hc2 37.Hc2 Gc2 38.a5 Gc3 39.Se3 Ge4 40.Ga6 Ga5 41.Gc4 Gd2 42.g4 Sf6 43.f5 Ge3 44.Ge3 gf5 45.Gf4 Ke7 46.gh5 Gd5 47.Gd5 Sd5 48.Gg5 Kf7 49.Kf2 Sf6 i białe poddały się. 40.Debiut Pietrowa [C43] GM Rossolimo (USA) Yepez Os. (Ekwador) 1.e4 e5 2.Sf3 Sf6 3.d4 ed4 4.e5 Se4 5.Hd4 d5 6.ed6 Sd6 7.Gd3 Sc6 8.Hf4 Ge7 9.Sc3 Ge6 10.Ge3 Gf Wad1 Gc3 13.bc3 Hf6 14.Hf6 gf6 15.a4 Gg4 16.Wb1 Wfe8 17.Sd2 Kg7 18.Sc4 Sc4 19.Gc4 Se5 20.Gd5 c6 21.Ga2 b6 22.f4 Sc4 23.Gc4 We3 24.Gd3 Wae8 25.Kf2 W3e7 26.h3 Gd7 27.a5 b5 i remis. Na pierwszym planie: Trotzky Yepez (po prawej) Evans Na drugim planie: Oswaldo Yepez (po prawej) Rossolimo Zdjęcie: alamy.com 40

29 Grupa: 4 Wyniki I rundy: Chile 1,5 : 2,5 Irlandia Anglia 2,5 : 1,5 Afryka Południowa Francja 0,5 : 3,5 Dania Argentyna - Pauza W zespole angielskim pojawili się nowi zawodnicy. Na drugiej szachownicy zagrał Peter Lee (grał na Olimpiadach w latach ), William Hartston (1966, ) i największa nadzieja szachów angielskich Raymond Keene ( , od 1978 roku w randze arcymistrza). 23. letni Lee był mistrzem Anglii w 1965 roku. Kształcił się w Oxfordzie, który reprezentował w meczach szachowych corocznie w latach letni William Hartston dopiero rozpoczynał karierę szachową. W latach 1973 i 1975 sięgnął po tytuł mistrza kraju. W 1967 i 1980 roku był wicemistrzem. Ważniejsze sukcesy, to wyniki uzyskane w Londynie 1968 (2 miejsce), Vrnjačkiej Banji 1972 (3 miejsce), Sarajewie 1976 (1 miejsce), Beer Szewie 1976 (3 miejsce), Decinie 1976 (3 miejsce) i Esbjergu 1977 (dzielone 2 miejsce). Największym sukcesem zakończył się jego udział w tradycyjnym turnieju w Hastings 1972/73, gdzie zajął 3 miejsce za Larsenem i Uhlmannem, ale m.in. przed Hortem i Smysłowem. Bardzo młody był także Raymond Keene. Miał 18 lat. Jego pierwszym sukcesem było zajęcie pierwszego miejsca w mistrzostwach Anglii juniorów w 1964 roku. W latach 1965 i 1967 grał w mistrzostwach świata juniorów. Sukcesem zakończył się drugi udział, kiedy zdobył wicemistrzostwo. Mistrzem świata został nieoczekiwanie Julio Kaplan z Puerto Rico. Na trzecim miejscu znalazł się Jan Timman w przyszłości najlepszy szachista Holandii i przez wiele lat czołowy szachista świata. Dopiero 1971 rok przyniósł Keene owi tytuł mistrza kraju. Jak widzimy Anglicy po raz kolejny zdecydowanie odmłodzili swój skład. Czasy m.in. Golombka i Wade a zdecydowanie już minęły. Ekipa Danii wreszcie pod wodzą Larsena grała fantastycznie. Każdy, kto śledzi przebieg kolejnych Olimpiad doskonale wie jak obecność tego wybitnego arcymistrza zagrzewała do boju pozostałych zawodników z drużyny. Warto jeszcze zauważyć, że Andersen i weteran Jens Enevoldsen byli mistrzami międzynarodowymi. Jednakże na drugiej szachownicy grał świetnie spisujący się w Tel Awiwie Brinck Claussen. W meczu Francja Dania jedyne pół punktu dla Francuzów zdobył Zinser, który nie potrafił wygrać końcówki wieża plus goniec przeciwko wieży i po ponad stu posunięciach zgodził się na remis. Sensacyjnej porażki doznał młody Lee (Anglia) w partii z Kroonem (Afryka Południowa). To nie koniec niespodzianek. Zespół Chile przegrał ze słabiutką Irlandią. W meczu padły trzy remisy, a silny Letelier przegrał z Heidenfeldem. 41

30 Stan po I rundzie: 1 Dania* 3,5 2 3 Irlandia* i Anglia* 2,5 4 5 Afryka Południowa* i Chile* 1,5 6 Francja* 0,5 7 Argentyna 0 Mistrzostwa świata juniorów w Jerozolimie 1967 U góry Julio Kaplan (po lewej) i Jan Timman (w Hawanie nie wystąpił) Poniżej Raymond Keene Kaplan i Keene zagrali na drugiej szachownicy rezerwowej swoich ekip Zdjęcia: Chess Review numer 10/

31 869