Spis treści. Kurier Szachowy. Okładka: Dmitrij Andriejkin Praktyka szachowa - rozwiązanie zadań:

Transkrypt

1

2 Spis treści Od Redakcji... 3 Grand Prix FIDE Taszkent 20 X 3 XI Wasilij Smysłow VII Mistrz Świata Wasilij Smysłow i jego olimpijski debiut Historia Olimpiad Szachowych Prasa z dawnych lat San Sebastian Praktyka szachowa Galeria unikalnych zdjęć Unikalne tabele turniejowe Zagrzeb Kobiece Mistrzostwa Świata Katastrofy szachowe Polacy i Polki grają w szachy Z kart historii Wielka Księga Olimpiad Szachowych Okładka: Dmitrij Andriejkin Praktyka szachowa - rozwiązanie zadań: We1 28.We1 Sf2 29.Kh2 S6g4 30.Kg1 Se4 i białe poddały się Wf3 42.Hd5 Wh3 43.gh3 Gd5 44.Kh2 Ge5 i mat. Fantastyczne zakończenie! h6! Kf8 (59 Kh8 60.Sf6; 59...Kg8 60.Gd5) 60.Se6 Kg8 61.Sg5 i czarne poddały się nie mając obrony przed 62.Wd Sf4 28.ef4 Hf4 29.Kg1 Hf3 30.Hf2 Hh3 31.Wb1 f4 32.Wb2 f3 i białe poddały się. Wydawca: comrel.pl Wszelkie prawa zastrzeżone dla Comrel Powielanie całości lub części artykułów zawartych w Kurierze Szachowym bez zgody Wydawnictwa jest zakazane! Redaktor naczelny: Krzysztof Puszczewicz Strona internetowa: Kontakt z czytelnikami: kurier@comrel.pl 2

3 Od Redakcji Tym razem oczy świata szachowego były zwrócone, w dniach 20 października 3 listopada 2014 roku, na stolicę Uzbekistanu Taszkent. Warto zaznaczyć, że jest to jedyne miasto w Azji Środkowej posiadające metro. W tej dwumilionowej metropolii działa ono już od 1977 roku. W Taszkencie rozegrano drugi turniej nowego cyklu Grand Prix organizowanego przez FIDE. My, podobnie jak w przypadku Baku, będziemy śledzić ten turniej runda po rundzie Już po raz kolejny artykuł był tworzony w trakcie imprezy. Autor opisując wydarzenia pierwszej rundy, nie znał jeszcze przebiegu drugiej. W języku polskim funkcjonują dwie nazwy miasta: Taszkient (zbliżona do wymowy rosyjskiej) i Taszkent. Według najnowszych ustaleń za poprawniejszą uważa się tę drugą. Szczegółowo opisujemy sylwetkę VII mistrza świata Wasilija Smysłowa, począwszy od jego narodzin w moskiewskiej rodzinie inżyniera ekonomisty, aż do momentu zdobycia korony najlepszego szachisty globu. W materiałach historycznych opowiemy o triumfie Rubinsteina w San Sebastian w 1912 roku. W ramach cyklu Panie grają w szachy rozpoczynamy publikację kolejnych partii, ułożonych chronologicznie, z trójmeczu Rubcowa Rudenko Bykowa. Tym razem można będzie obejrzeć komplet partii po trzecim i czwartym kole. Sukcesywnie przedstawimy też stan tabeli turniejowej. Kolejną Olimpiadą w naszej prezentacji jest X Olimpiada w Helsinkach. Część nieznanych faktów zaprezentujemy na łamach Kuriera Szachowego, natomiast komplet dotychczas Słynne mauzoleum w Taszkencie niepublikowanych informacji znajdzie się w wydawanej na dniach, kolejnej pozycji Wielkiej Księgi Olimpiad Szachowych. Udało nam się bowiem dotrzeć do fińskiej prasy, jaka ukazywała się w trakcie tej wielkiej imprezy. Innymi źródłami były czasopisma Chess Review, Suomen Shakki, Szachy, Szachmaty w ZSRR, Tidskrift För Schack i wiele innych. Warto również dodać, że wielkimi krokami zbliża się premiera monografii poświęconej ostatniej Olimpiadzie w Tromsø. Krzysztof Puszczewicz Kurier Szachowy można pobierać bezpłatnie ze strony internetowej: 3

4 Grand Prix FIDE Taszkent 20 X 3 XI 2014 Taszkent, to miejsce drugiego z czterech turniejów z cyklu Grand Prix, który ma wyłonić przeciwnika mistrza świata Magnusa Carlsena. Podobnie jak w przypadku Baku 2014, będziemy sukcesywnie śledzić przebieg turnieju i dzielić się wrażeniami. Poniżej lista uczestników. Kolorem niebieskim zaznaczono zawodników, którzy nie grali w Baku. Kuriera. Ciekawe było jak spiszą się Fabiano Caruana i zaskakujący ciągle wysoką formą 46. letni Borys Gelfand. Tempo gry było takie samo jak w Baku, czyli 2 godziny na pierwsze 40 posunięć, 60 minut na kolejne 20 i od 61 ruchu zawodnicy otrzymywali po 15 minut na zakończenie partii, przy czym Lp Zawodnik Kraj Ranking 1 Fabiano Caruana Włochy Hikaru Nakamura USA Siergiej Karjakin Rosja Maxime Vachier-Lagrave Francja Anish Giri Holandia Szachrijar Mamedjarow Azerbejdżan Borys Gelfand Izrael Dmitrij Jakowienko Rosja Dmitrij Andriejkin Rosja Timur Radżabow Azerbejdżan Badur Dżobawa Gruzja Rustam Kasimdżanow Uzbekistan 2706 Lista startowa Z ciekawością oczekiwano występu młodego, 20. letniego nepalsko rosyjskiego arcymistrza Anisha Giriego, walczącego w barwach Holandii. Jego matka jest Rosjanką, a ojciec Nepalczykiem. W szachy gra od szóstego roku życia. W wieku 14 lat już był arcymistrzem (styczeń 2009 rok) i wówczas był najmłodszym na świecie zawodnikiem posiadającym ten tytuł. Atrakcją zmagań w Taszkencie miał być wielki talent francuski, czyli Maxime Vachier-Lagrave. W 2005 roku został arcymistrzem i podobnie jak Giri, w momencie uzyskania tytułu był najmłodszym arcymistrzem na świecie. Ostatnim jego triumfem było pierwsze miejsce w turnieju w Biel 2014, o którym pisaliśmy w poprzednich numerach dopiero w tej fazie gry po każdym posunięciu otrzymywali dodatkowe 30 sekund. Pula nagród wynosiła 120 tysięcy euro, natomiast triumfator otrzymywał 20 tysięcy euro. Uroczyste otwarcie turnieju zaplanowano 20 października o godzinie 16,30 czasu polskiego, a rundy 1 10 rozpoczynały się o godzinę wcześniej niż w Baku, czyli o godzinie 11,00 zaś ostatnia runda nawet dwie godziny wcześniej o 8,00. Osiem godzin później turniej wieńczyła ceremonia zamknięcia wraz z wręczeniem nagród. Przewidziano dwa dni wolne, pierwszy po IV rundzie (25 X 2014) i drugi po VII rundzie (30 X 2014) 4

5 Lotte hotel dla zawodników i równocześnie jeden ze sponsorów R 1. Giri ½ ½ ½ ½ ½ 0 ½ ½ ½ ½ ½ 5,0 2. Mamedjarow ½ ½ ½ 1 ½ ½ 1 ½ ½ 0 1 6,5 3. Nakamura ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ 1 ½ 1 6,5 4. Caruana ½ ½ ½ ½ ½ ½ 1 0 ½ ½ 1 6,0 5. Kasimdżanow ½ 0 ½ ½ ½ 0 ½ 0 0 ½ ½ 3,5 6. Radżabow ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ ½ 5,5 7. Karjakin 1 ½ ½ ½ 1 ½ 1 ½ 0 0 ½ 6,0 8. Jakowienko ½ 0 ½ 0 ½ ½ 0 1 ½ ½ ½ 4,5 9.Vachier-Lagrave ½ ½ ½ 1 1 ½ ½ 0 ½ ½ ½ 6,0 10. Dżobawa ½ ½ 0 ½ 1 ½ 1 ½ ½ 0 1 6,0 11. Andriejkin ½ 1 ½ ½ ½ ½ 1 ½ ½ 1 ½ 7,0 12. Gelfand ½ ½ ½ ½ ½ ½ 0 ½ 3,5 Tabela turniejowa - Taszkent

6 Gallery of Fine Art miejsce gry, otwarcia i zamknięcia turnieju Ceremonia otwarcia turnieju Zdjęcia: Anastazja Karłowicz 6

7 ale gdy pisane są te słowa niestety nieaktywna. Na szczęście można było śledzić partie na żywo. 21 października 2014 r. Wszystkie rundy, z wyjątkiem ostatniej, rozpoczynały się o godzinie 11,00 naszego czasu. Godzina 11,23. Duże zainteresowanie budziła partia Giriego z jednym z bohaterów zmagań w Baku, Borysem Gelfandem. Rozegrano obronę królewsko indyjską. Gelfand odgrzebał czarnymi wariant 10 Sh5, po którym miał zepsutą strukturę pionów broniących króla, ale aktywną pozycję. Najwolniej rozgrywana była partia Nakamura Jobawa, w której wykonano dopiero siedem posunięć. Ciekawie wyglądał pojedynek Caruana Vachier-Lagrave. Klasyczny i dobrze znany wariant Najdorfa w obronie Sala mniej światowa, a bardziej kameralna niż w Baku. Razi także brak miejsca dla widzów Zdjęcie: Anastazja Karłowicz Godzina 12,30. Nakamura stanął wyraźnie lepiej w partii z Dżobawą. Miał dużą przewagę przestrzeni, a jego gońce kontrolowały najważniejsze pola szachownicy. W pozostałych partiach szanse obu stron były równe. Godzina 13,10. Mamedjarow (białe) w partii z Andriejkinem zdobył piona i opanował linię d ciężkimi figurami. Jego skoczek zajął znakomite pole d5. Mamedjarow miał duże szanse na zwycięstwo. Anish Giri losuje numer startowy sycylijskiej po 17. posunięciach dał czarnym pełne wyrównanie. Obsługa internetowa na razie była zdecydowanie słabsza niż w Baku. Brak zdjęć z ceremonii otwarcia i pierwszej rundy, brak komentatorów. Była co prawda opcja live video, Nakamura nadal dysponował przewagą pozycyjną w spotkaniu z Dżobawą i rozpoczął atak na punkt d6. Dużo uproszczeń nastąpiło w partii Caruana Vachier-Lagrave. Francuz uzyskał niewielką przewagę. Radżabow poświęcił piona w starciu z Karjakinem i atakował na skrzydle królewskim. W pozostałych partiach szanse były zbliżone. Godzina 13,52. Karjakin w partii z Radżabowem nie przyjął ofiary piona i według komputerów śledzących grę, jego przewaga zmalała z 0.85 do W partii Mamedjarow Andriejkin wytworzyła się czterowieżowa końcówka, przy czym Mamedjarow nadal miał piona przewagi. Para gońców Nakamury, zajmująca znakomite pozycje zapewniała 7

8 Amerykaninowi dużą przewagę (1.03) nad Dżobawą. Caruana walczący z Vachier-Lagravem miał dwa wolne piony na skrzydle hetmańskim, ale pozycja była ostra i na razie o wykorzystaniu tego atutu nie było mowy. Zakończył się pierwszy pojedynek. Partia Giri Gelfand, mimo, że była jeszcze pełna życia zakończyła się podpisaniem remisu. Dżobawą, następnie powstrzymał niebezpieczny marsz zdublowanych czarnych pionów po linii a i Dżobawa podpisał kapitulację. Vachier-Lagrave w starciu z Caruaną zaostrzył grę, zdobył piona i wymusił wymianę wszystkich ciężkich figur. Pozostały różnopolowe gońce, ale cztery połączone czarne piony zapewniły Francuzowi zwycięstwo. Kasimdżanow w partii z Jakowienką Otwarcie turnieju. Od lewej: Radżabow, Caruana, Vachier-Lagrave, Kasimdżanow i Giri Zdjęcie: Anastazja Karłowicz Godzina 16,35. Andriejkin uaktywnił wieże, zajął nimi drugą linię i wyrównał szanse. Wówczas, w powstałej końcówce Mamedjarow zamiast 45.Wa8 zagrał 45.b4 i nieoczekiwanie wpadł w trudności. Andriejkin nie wypuścił szansy i triumfował w ciekawej końcówce wieżowej z równym materiałem. otrzymał równą lekkofigurową końcówkę i rychło podpisano w niej remis. W sumie trzy partie były rezultatywne, co niosło nadzieję że taszkenckie zmagania będą bardziej bojowe od tych w Baku. Stan po pierwszej rundzie: 1 3. Nakamura, Vachier-Lagrave i Andriejkin po 1 p., 4 9. Giri, Kasimdżanow, Radżabow, Karjakin, Jakowienko i Gelfand po 0,5 p. i Mamedjarow, Caruana i Dżobawa po 0 p. Karjakin mimo piona mniej zremisował z Radżabowem. Nakamura wygrał jakość w partii z 8

9 429.Obrona sycylijska [B90] FIDE Grand Prix, Taszkent 2014 GM Caruana (Włochy) 2844 GM Vachier-Lagrave (Francja) e4 c5 2.Sf3 d6 3.d4 cd4 4.Sd4 Sf6 5.Sc3 a6 6.f3 e5 7.Sb3 Ge6 8.Ge3 Ge7 9.Hd Sbd7 11.g4 b5 12.Wg1 Sb6 13.Sa5 Wc8 14.g5 Sh5 15.Kb1 Hc7 16.Sd5 Sd5 17.ed5 Gd5 18.Hd5 Ha5 19.Gd3 g6 20.c4 Sf4 21.Gf4 ef4 22.cb5 ab5 23.Hb5 Ha7 24.Ge4 Wc7 25.Gd5 Hf2 26.Hb3 Hh2 27.a4 Hf2 28.Wc1 Wa7 29.Hb4 He3 30.Wcd1 He5 31.Hb5 Kg7 32.Gc6 Wc8 33.Wg2 d5 34.Gd5 Wc5 35.Hb3 Gg5 36.Gc4 Gf6 37.We2 Hf5 38.We4 We5 39.Wde1 We4 40.We4 We7 41.Gd3 We4 42.Ge4 Hd7 Caruana (po lewej) Vachier-Lagrave Zdjęcie: Julia Manakowa 430.Gambit hetmański [D45] FIDE Grand Prix, Taszkent Hb5? (Ten ruch szybko przegrywa. Należało grać 43.a5) 43 Hb5 44.ab5 Gd4 45.Kc2 h5 46.b6 Gb6 47.Kd1 f5 48.Gc6 g5 49.Gd7 Kf6 50.Ke2 g4 51.Kf1 Kg5 i białe poddały się. GM Mamedjarow (Azerbejdżan) 2764 GM Andriejkin (Rosja) d4 d5 2.c4 c6 3.Sf3 Sf6 4.Sc3 a6 5.e3 e6 6.Hc2 Sbd7 7.b3 Gd6 8.Gb Ge2 e5 10.cd5 cd5 11.de5 Se Ge6 13.Wac1 Wc8 14.Hb1 Sfg4 15.Se5 Ge5 16.h3 Gh2 17.Kh1 Gb8 18.Gg4 Gg4 19.Hd3 Hd6 20.f4 Ge6 21.Wcd1 Hc5 22.Sd5 Gd5 23.Hd5 Hd5 24.Wd5 Ga7 25.e4 Wfe8 26.e5 Wc2 27.Wb1 h5 28.Wd7 Wf2 29.Wb7 Ge3 30.f5 Wf5 31.We1 Wf2 32.We3 Wb2 33.a4 We6 34.Kh2 h4 35.We4 f5 36.Wd4 Wc6 37.Wb8 Kh7 38.Wh4 Kg6 39.Whh8 Wcc2 40.Kg3 Wg2 41.Kh4 Wbe2 42.Wb6 Kf7 43.e6 We6 44.We6 Ke6 45.b4 g5 46.Kh5 g4 47.Kh4 g3 48.b5 ab5 49.ab5 f4 50.Wg8 Kd7 51.Wg7 Kc8 i białe poddały się. 9

10 Mamedjarow (po lewej) Andriejkin Zdjęcie: Julia Manakowa Anish Giri, nepalsko rosyjski szachista grający od 2009 r. w barwach Holandii Zdjęcie: Julia Manakowa 431.Obrona Bogoljubowa [E11] FIDE Grand Prix, Taszkent 2014 GM Nakamura (USA) 2764 GM Dżobawa (Gruzja) d4 e6 2.c4 Gb4 3.Sd2 Sf6 4.a3 Ge7 5.Sgf e4 d6 7.Gd3 e ed4 9.Sd4 Sc6 10.Sc6 bc6 11.Sb3 We8 12.Sa5 Gd7 13.Gf4 Gf8 14.We1 h6 15.h3 Sh7 16.e5 Sg5 17.b4 de5 18.Ge5 c5 19.h4 cb4 20.hg5 Hg5 21.Ge4 Gg4 22.Hb1 We5 23.Ga8 ba3 24.We5 He5 25.Sb3 Gf5 26.Hc1 Hb2 27.Sd2 Gb4 28.Se4 Hc1 29.Wc1 a5 30.Kf1 Gd7 31.Ke2 Ga4 32.Kd3 Gb3 33.Sc3 a2 34.Wa1 i czarne poddały się. Nakamura (po lewej) Dżobawa Zdjęcie: Julia Manakowa 22 października 2014 r. Godzina 11,04. Ciekawie się rozpoczynała partia Dżobawa Caruana. Gruzin przygotował bowiem debiut Taylora, czyli obronę węgierską odwróconymi kolorami (1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Ge2!?). Caruana zbytnio się nie przejął i szybko wykonywał ruchy. Zagrał 4 d5, a następnie umieścił gońca po włosku, czyli na polu c5 i natychmiast wyrównał grę. W pozostałych partiach wybrano współcześnie grane debiuty bez niespodzianek. Godzina 11,31. Caruana znalazł w partii z Dżobawą piękny ruch 9 b5 i uzyskał wyraźną przewagę. Giri w partii z Mamedjarowem ofiarował przejściowo skoczka ruchem 10.Sd5! W partii Jakowienko Radżabow nastąpiły liczne wymiany i po zaledwie 34 minutach od chwili rozpoczęcia rundy obaj partnerzy dysponowali po jednej wieży i jednym gońcu. Każdy z nich miał dodatkowo sześć pionów. Pozostałe bierki zeszły z szachownicy. Pewną przewagę pozycyjną miał 10

11 Andriejkin w partii z Nakamurą. W pozostałych pojedynkach panowała równowaga. jak Jakowienko Radżabow. Caruana wypuścił Dżobawę i tu podpisano równy podział punktu. Godzina 11,58. Giri, w partii z Mamedjarowem, po wymianie hetmanów zajął jedyną wolną linię c dwoma wieżami. Ponadto jego przeciwnik miał na polu d5 słabego piona. Według komputera Giri miał przewagę nad partnerem Dużą przewagę utrzymał Caruana nad Dżobawą po 10 ab4. Zaskoczenie wyborem debiutu nie udało się Gruzinowi. Zakończyła się pierwsza partia: Nakamura i Andriejkin podpisali remis po wykonaniu 24. posunięć. Godzina 12,17. Caruana złapał hetmana Dżobawy. Gruzin musiał go oddać za skoczka i wieżę. Godzina 12,50. Nadal toczyło się pięć partii. Giri naciskał na słabość pola d5 u Mamedjarowa. Vachier-Lagrave stał coraz lepiej z Kasimdżanowem. Musiał jedynie uważać na piona d3. Caruana miał coraz większe szanse na wygraną z Dżobawą. Godzina 14,37. W partii Giri Mamedjarow, Holender nieoczekiwanie wymienił po wieży i atut opanowania linii c stracił rację bytu. W efekcie szybko po tym fakcie podpisano remis. Gelfand w końcówce z Karjakinem, w której obaj dysponowali skoczkiem, gońcem, wieżą i sześcioma pionami, stał wyraźnie aktywniej od przeciwnika (przewaga 0.58). W partii Jakowienko Radżabow wytworzyła się wieżówka z pionem więcej u Rosjanina. Kasimdżanow po nieudanym manewrze skoczkiem Sa5 b3 c5 e6 wpadł w wielkie trudności i jego rywal Vachier-Lagrave zwyciężył drugi raz z rzędu! Caruana dobijał Dżobawę atakując białego króla wieżą i hetmanem. Godzina 18,06. Partia Gelfand Karjakin po 41. ruchach zakończyła się jednak remisem, podobnie Dżobawa (po lewej) Caruana Zdjęcie Anastazja Karłowicz Stan po drugiej rundzie: 1. Vachier-Lagrave 2 p., 2 3. Nakamura i Andriejkin po 1,5 p., 4 8. Giri, Radżabow, Karjakin, Jakowienko i Gelfand po 1 p., Mamedjarow, Caruana, Kasimdżanow i Dżobawa po 0,5 p. Vachier-Lagrave (po lewej) Kasimdżanow (jedyna rezultatywna partia rundy) Zdjęcie: Anastazja Karłowicz 11

12 Sala gry Zdjęcie: Anastazja Karłowicz Rozpoczyna się partia Giri (po lewej) Mamedjarow Zdjęcie: Anastazja Karłowicz 432.Partia hiszpańska [C65] FIDE Grand Prix, Taszkent 2014 GM Vachier-Lagrave (Francja) 2757 GM Kasimdżanow (Uzbekistan) e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 Sf6 4.d3 Gc5 5.Sbd2?! (Rzadka kontynuacja. Nie pierwszy raz francuski szachista robi niespodziankę wielbicielom obrony berlińskiej ) 5 d Gd7 7.c3 0 0 (Po tym jedynym posunięciu nieoczekiwanie zaczynają się kłopoty czarnych. W związku z tym można polecić 7 a6!?, chociaż i wtedy trzeba liczyć się z 8.Gc6!? Gc6 9.Sc4 z możliwością przeniknięcia skoczka 9.Gb5 10.Sa5 11.Sb7) 8.Sc4 h6?! 9.b4 Gb6 10.a4 a5 (Lepsze było 10 a6 11.Sb6 cb6 12.Gc4 Se7 13.We1 Sg6 z niewielką przewagą białych) 11.Sb6 cb6 12.ba5! (Białe zaczynają otwierać pozycję, w wyniku czego goniec na polu c1 robi się bardzo groźny) 12 Sa5 13.h3 12

13 35.Kh1 Hc6 36.Wd1 g5 37.W5d3 Hc4 38.Wd5 g4 39.fg4 hg4 40.hg4 13 d5 (Niestety, ten podryw centrum, to woda na młyn białym. Lepiej wyglądało 13 We8!? 14.We1 Gc6) 14.ed5 Gb5 (Inicjatywa białych była duża także po 14 Sd5 15.Gd7 Hd7 16.c4! Sf6 17.Gb2 e4 18.Se5 Hf5 19.d4) 15.ab5 Hd5 16.c4 He6 17.Gb2 e4 18.We1 Wad8 19.Gf6 Hf6 20.We4 Sb3?! (Teraz czarne tracą piona) 21.Wa3 Sc5 22.We3 Se6 23.Ha1 He7 24.d4! Hf6 25.We4 Wd6 26.d5 Ha1 27.Wa1 Sc5 28.We3 Wc8 29.Sd2 Wd7 30.Kf1 Kf8 31.Se4 Wdc7?! (Przedłużało walkę 31 Se4 32.We4 f5 33.Wf4 i jak pokazała pierwsza runda, nie wszystkie pozycje z pionem przewagi wygrywają) 32.Sd6 Wd8 33.Wae1 g6 34.We8 We8 35.We8 Kg7 36.Ke2 i czarne poddały się. 40 e4 (Według oceny komputera, czarne wygrywały po 40 He2! Przykładowy wariant: 40 He2 41.W5d3 e4 42.Wd5 Hg4 43.Kg1 e3 44.W1d4 e2 45.Gb4 Hd4) Wf5 Kg6 42.Wdd5 Wh8 43.Kg1 Hc1 44.Kf2 Wa8 45.Gc5 Wa6 46.Kg3 He1 47.Kh3 Hc3 48.Kh2 Hh8 49.Wh5 Hb8 50.Kh3 Hf4 51.Wdf5 Hc1 52.Gf8 We6 53.Kh2 Hc7 54.g3 Hc2 55.Kh3 Hc1 56.Kg2 We8 57.Wh6 Hh6 58.Gh6 Kh6 59.Kf2 e3 i remis. 433.Otwarcie Taylora [C44] FIDE Grand Prix, Taszkent 2014 GM Dżobawa (Gruzja) 2717 GM Caruana (Włochy) e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Ge2 Sf6 4.d3 d5 5.Sbd2 Gc5 6.c3 a5 7.Ha b4 Gd b5 10.Hb5 ab4 11.ed5 Sa5 12.cb4 Gd7 13.Ha5 Wa5 14.ba5 Sd5 15.Se4 Ha8 16.d4 ed4 17.Sd6 cd6 18.Sd4 Ha5 19.Gf3 Wb8 20.a4 Hc3 21.Ga3 Hd4 22.Wad1 Ha4 23.Gd6 Wd8 24.Gd5 Gg4 25.f3 Ge6 26.Ge6 fe6 27.Wd2 e5 28.Wfd1 Hb5 29.h3 Kf7 30.Wd5 He2 31.Kh2 Hc4 32.Kh1 h5 33.Kg1 Hb3 34.W1d3 Hb6 23 października 2014 r. Godzina 11,25. W centrum uwagi były partie Caruana Andriejkin i Radżabow Vachier- Lagrave. Pierwsza miała odpowiedzieć, czy Włoch jest w stanie wygrać zmagania w Taszkencie, a do tego konieczne było zwycięstwo, aby wyjść na 50%. Natomiast druga partia, ostry wariant w obronie sycylijskiej, miał być egzaminem dla Timura czy zatrzyma rozpędzoną francuską torpedę. Godzina 11,40. Partia Radżabow Vachier- Lagrave toczyła się nie tylko ostro, ale i 13

14 błyskawicznie. Wykonano w niej już 25 posunięć., podczas gdy w pozostałych spotkaniach było od dziewięciu do szesnastu wykonanych ruchów. Godzina 12,11. Nakamura w partii z Girim znacznie uprościł materiał, zdobył piona i opanował otwartą linię c wieżami. Miał duże szanse na zwycięstwo. W pozostałych spotkaniach, w tym Radżabow Vachier-Lagrave szanse każdej ze stron były równe. Godzina 13,10. W partii Caruana Andriejkin powstała końcówka czterowieżowa ze słabym pionem e5 u białych. Po wymianie wszystkich ciężkich figur, w partii Radżabow Vachier- Lagrave, powstała końcówka trochę lepsza dla Timura Radżabowa. Godzina 14,05. W partii Caruana Andriejkin nadal trwała równa czterowieżowa końcówka. Radżabow stał aktywniej niż Vachier-Lagrave, ale na szachownicy panowała równowaga. W partii Karjakin Jakowienko białe miały piona więcej, za to czarne dysponowały parą silnych gońców. Mamedjarow miał dużą przewagę pozycyjną w partii z Gelfandem. Nakamura stał aktywniej niż Giri (przewaga 0.96). Goniec Kasimdżanowa wpadł w matnię i Dżobawa miał wielką szansę wygrać partię. Godzina 14,36. Pojawił się pierwszy wynik. W partii Radżabow Vachier-Lagrave podpisano remis. Caruana starał się wygrać równą, ale aktywniejszą dla niego końcówkę z Andriejkinem (miał 12,38 minut wobec 5,13 minut przeciwnika do kontroli czasu). W partii Karjakin Jakowienko (czasy odpowiednio: 15,00 minut 1,52 minuty) biały pion dotarł już do pola b6. Wieża Mamedjarowa w partii z Gelfandem przeniknęła na pole c6 i wraz z gońcem atakowała słabego piona a. Gelfand nie bronił tego piona, lecz zajął wieżą wolną linię b. Giri zmniejszył przewagę pozycyjną Nakamury (0.52). Kasimdżanow broniąc gońca zaplątanego w obozie przeciwnika oddał jakość i szybko kapitulował. Była to druga zakończona partia rundy. Godzina 15,06. Karjakin w partii z Jakowienką wymienił po gońcu i ustawił skoczka na doskonałym polu e5. Wówczas jego biały pion b6 był nie do zatrzymania. Jakowienko poddał się. Mamedjarow poświęcił wieżę za skoczka i piona Gelfanda. Dzięki temu uzyskał wolnego piona c5. W partii Caruana Andriejkin nastąpiło powtarzanie posunięć, po czym podpisano remis. Na placu boju pozostały partie Mamedjarow Gelfand i Nakamura Giri. Godzina 15,20. Mamedjarow miał świetny czas (1:08:15 wobec 0:38:50 Gelfanda). Królem przedostał się na pole b6 i okazało się, że czarny pion a6 skazany był na zagładę. Godzina 15,34. Nadal trwały dwie partie. Ich pozycje przedstawiono poniżej. Kolorem niebieskim zaznaczono ostatnie wykonane posunięcie. Mamedjarow (białe) Gelfand Nakamura (białe) Giri 14

15 Godzina 16,04. Partia Nakamura Giri zakończyła się patem. Mamedjarow miał szansę pokonać Gelfanda. Godzina 16,09. Toczono jeszcze tylko jedną walkę: Partia Mamedjarow (białe) Gelfand: Pozycja z godziny 16,09 Nakamura (po lewej) Giri Zdjęcie: Julia Manakowa Pozycja z godziny 16,21 Godzina 16,21. Pion Mamedjarowa osiągnął pole d7 i podpisanie kapitulacji przez Gelfanda było kwestią czasu. Godzina 16,24. Czarne poddały się. Pozycja na diagramie (po prawej) nie zmieniła się. Stan po trzeciej rundzie: 1. Vachier-Lagrave 2,5 p., 2 4. Nakamura, Karjakin i Andriejkin po 2 p., 5 8. Giri, Mamedjarow, Radżabow i Dżobawa po 1,5 p., Caruana, Jakowienko i Gelfand po 1 p., 12. Kasimdżanow 0,5 p. Karjakin (po lewej) Jakowienko Zdjęcie: Julia Manakowa 15

16 Sala gry Zdjęcie: Julia Manakowa Radżabow (po lewej) Vachier-Lagrave Zdjęcie: Julia Manakowa 434.Atak królewsko indyjski [A08] FIDE Grand Prix, Taszkent 2014 GM Karjakin (Rosja) 2767 GM Jakowienko (Rosja) Sf3 Sf6 2.g3 d5 3.Gg2 c g6 5.d4 cd4 6.Sd4 Gg7 7.Sb Sc3 e6 9.e4 de4 10.Se4 Se4 11.Hd8 Wd8 12.Ge4 Sc6 13.c3 e5 14.Ge3 f5 15.Gg2 Gf8 16.Wfe1 Ge6 17.Gg5 We8 18.Gc6 bc6 19.We5 Gd5 20.Gf4 Gg7 21.We8 We8 22.Sd2 a5 23.c4 Gf7 24.Wb1 a4 25.b3 ab3 26.ab3 h6 27.h4 We7 28.b4 Gc3 29.b5 cb5 30.cb5 Wb7 31.b6 Ga2 32.Wb5 h5 33.Sf3 Kf7 34.Ge5 Ge5 35.Se5 i czarne poddały się. 435.Obrona francuska [C10] FIDE Grand Prix, Taszkent 2014 Caruana (po lewej) Andriejkin Zdjęcie: Julia Manakowa GM Kasimdżanow (Uzbekistan) 2706 GM Dżobawa (Gruzja) e4 e6 2.d4 d5 3.Sc3 de4 4.Se4 Gd7 5.Sf3 Gc6 6.Gd3 Sd Sgf6 8.Sg3 g6 9.c4 Gg7 10.d5 ed5 11.We1 Kf8 12.cd5 Gd5 13.Hc2 c6 14.Sg5 Kg8 15.Gf4 Sf8 16.Wad1 Ha5 17.a3 Wd8 18.Gd2 Hb6 19.Ge3 Hc7 20.h3 h6 21.S5e4 Se6 22.Sf6 Gf6 23.Ge4 Kg7 24.Ga7 b6 25.Gd5 Sd4 26.Ha4 Wd5 27.Ha6 Hd7 28.Wd4 Gd4 29.Gb6 c5 30.Ga5 Gb2 31.Hc4 Gd4 32.Gc3 Wa8 33.We3 Wa3 i białe poddały się. 16

17 436.Obrona królewsko indyjska [E60] FIDE Grand Prix, Baku 2014 GM Mamedjarow (Azerbejdżan) 2764 GM Gelfand (Izrael) d4 Sf6 2.c4 g6 3.Sf3 Gg7 4.e Ge2 c5 6.d5 d e6 8.Sc3 ed5 9.cd5 Gg4 10.e4 We8 11.Hc2 Sbd7 12.Gf4 Gf3 13.Gf3 Se5 14.Ge2 a6 15.a4 Wc8 16.Wae1 Hb6 17.Wa1 c4 18.a5 Hd8 19.Ge3 Sfd7 20.Sa4 h5 21.h3 He7 22.Wac1 Kh7 23.b3 cb3 24.Hb3 Sf6 25.Hb4 Wc1 26.Wc1 Gh6 27.Gh6 Kh6 28.Sb6 Sed7 29.Sd7 Sd7 30.Hb7 Sc5 31.He7 We7 32.f3 f5 33.Wb1 fe4 34.Wb6 ef3 35.Gf3 Wd7 36.Kf2 Kg5 37.Ke3 Kf6 38.Kd4 Wd8 39.Ge2 Ke7 40.Wc6 Wb8 41.Wc7 Kf6 42.Wc5 dc5 43.Kc5 Wc8 44.Kb6 wykonano już 17 posunięć, podczas gdy w spotkaniu Giri Caruana zaledwie 6. Od trzeciej rundy można było patrzeć online na grających zawodników, ale dotyczyło to tylko jednej partii wybranej na przestrzeni całej rundy. W Baku ta możliwość była dostępna od pierwszej rundy i dotyczyła wszystkich graczy dzięki serii wielu kamer umieszczonych na sali gry. Smutno wyglądała sala gry pozbawiona widzów jakże odbiegająca od czasów, gdy estetyczne barierki dzieliły tłumy widzów od szachowych koryfeuszy. Godzina 12,01. Vachier-Lagrave miał w partii z Karjakinem nie tylko lepszą pozycję, ale i piona przewagi. Oprócz kompletu ciężkich figur partnerzy mieli po jednym gońcu. Tu była nadzieja Karjakina, bowiem gońce były różnopolowe. W pozostałych partiach szanse obu stron były równe. Godzina 12,38. W partii Gelfand Jakowienko podpisano remis. Pozycja, która powstała o godzinie 15,20 44 Ke5 45.Ga6 Wc2 46.Gf1 Wf2 47.Gc4 Wg2 48.a6 Wf2 49.Kc5 Wf8 50.Gb5 Wa8 51.d6 Ke6 52.h4 g5 53.hg5 h4 54.d7 Ke7 55.g6 h3 56.g7 h2 57.Gc6 i czarne poddały się. Godzina 13,03. W ciekawej pozycji, w której Andriejkin w spotkaniu z Kasimdżanowem miał przewagę przestrzeni, nastąpiło powtarzanie posunięć i podpisano drugi w tej rundzie remis. Dżobawa w partii z Radżabowem miał nie tylko piona mniej, ale jego skoczki musiały walczyć z parą gońców. Jednakże pozycja była równa, gdyż oba skoczki zajęły najlepsze pozycje z możliwych, czyli pola d4 i d5 i nie było możliwości je z stamtąd wygonić. 24 października 2014 r. Godzina 11,14. Pierwsze posunięcia w partii Vachier-Lagrave Karjakin wykonywano błyskawicznie. W partii Gelfand Jakowienko Vachier-Lagrave (po lewej) Karjakin Godzina 13,50. Vachier-Lagrave był czujny i chociaż wszystkie wieże zostały wymienione w partii z Karjakinem, to francuski szachista 17

18 zachował hetmany zważywszy na grasujące po szachownicy różnopolowe gońce. Według oceny komputera jego przewaga wynosiła już Partia Giri Caruana przedstawiała ciekawą, ale równą końcówkę wieżową. Giri (białe) Caruana (czarne); godzina 13,54 Nastąpiła wymiana pionów b3 i c6 i podpisano trzeci już remis. Giri (po lewej) Caruana Zdjęcie: Julia Manakowa Mamedjarow w partii z Nakamurą poświęcił wieżę za skoczka i dwa piony. Amerykanin, mimo odsłoniętego króla, bronił się dokładnie i zachowywał małą przewagę. Godzina 14,40. Partie Dżobawa Radżabow i Mamedjarow Nakamura zakończyły się niestety remisami. Na placu boju postali tylko Vachier- Lagrave i Karjakin. Godzina Mimo usilnych starań Vachier- Lagrave nie zdołał wygrać i Karjakin z ulgą podpisał remis. Stan po czwartej rundzie: 1. Vachier-Lagrave 3 p., 2 4. Nakamura, Karjakin i Andriejkin po 2,5 p., 5 8. Giri, Mamedjarow, Radżabow i Dżobawa po 2 p., Caruana, Jakowienko i Gelfand po 1,5 p., 12. Kasimdżanow 1 p. Dżobawa (po lewej) Radżabow Zdjęcie: Julia Manakowa 18

19 Ge7 15.Gb He3 Gf3 17.Gf3 Sd4 18.Gd4 cd4 19.Hd4 Hc7 20.Wad1 Wfd8 21.He4 Ha5 22.He2 d6 23.ed6 Gd6 24.h4 Gc5 25.Kg2 Hc7 26.He4 a5 27.h5 h6 28.Ge2 Kf8 29.f4 Wd1 30.Wd1 Wd8 31.f5 Wd1 32.Gd1 Ke7 33.Gg4 Hd6 34.fe6 fe6 35.Kh3 Gd4 36.Hb7 Kf6 37.a3 Gc5 38.Hf3 Ke7 39.Hc3 Kf7 40.Ha5 Ga3 41.He1 Gc5 42.Hb1 Ke7 43.He4 Gb4 44.Gf5 Gc5 45.Gg6 Kd8 46.Ha8 Kc7 47.b4 Gb4 48.Ha7 Kc8 49.Hg7 Hf8 50.Ha1 Hf3 51.Ha6 i remis. Andriejkin (po lewej) Kasimdżanow Zdjęcie: Julia Manakowa Mamedjarow (po lewej) Nakamura Zdjęcie: Julia Manakowa 437.Obrona hetmańsko indyjska [E15] FIDE Grand Prix, Taszkent 2014 GM Vachier-Lagrave (Francja) 2757 GM Karjakin (Rosja) d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sf3 b6 4.g3 Ga6 5.Hb3 Sc6 6.Sbd2 Sa5 7.Hc3 c5 8.dc5 bc5 9.e4 Gb7 10.e5 Se4 11.Se4 Ge4 12.Gg2 Sc Wb8 14.b3 26 października 2014 r. Bardzo bojowa runda. Połowa partii zakończyła się wynikiem rozstrzygniętym. Drugi triumfator z Baku, Gelfand przegrał z Nakamurą. W gorszej już pozycji izraelski arcymistrz oddał piona f6 w złej redakcji (87 Sg5 zamiast 87 Kg8) i poległ w ciekawej końcówce. Słabo zagrał tym razem Vachier-Lagrave w partii z Jakowienką. Ofiarował piona c5 i nie uzyskał za niego żadnej rekompensaty. Potem poświęcił jeszcze drugiego na a7 licząc, że po ruchu wieżą na pole a8 go odbije wchodząc na drugą linię przeciwnika. Przeoczył silny ruch 25.Wd2 i przegrał końcówkę bez dwóch pionów. Karjakin po prostu podstawił figurę w pojedynku z Dżobawą i było po sprawie. To nie pierwsza podstawka Karjakina w tym sezonie. Podobna przygoda przytrafiła się mu w Tromsø w czasie 41. Olimpiady Szachowej, ale o tym opowiemy w szykowanym do publikacji 41 tomie Wielkiej Encyklopedii Olimpiad. Po tych nieoczekiwanych wynikach, nowym liderem został Nakamura mający dwa zwycięstwa bez porażki. Stan po piątej rundzie: 1. Nakamura 3,5 p., 2 4. Vachier-Lagrave, Dżobawa i Andriejkin po 3 p., 5 9. Giri (pięć remisów), Mamedjarow, Radżabow, Karjakin i Jakowienko po 2,5 p., 10. Caruana 2 p., Kasimdżanow i Gelfand po 1,5 p. 19

20 438.Obrona Caro Kann [B10] FIDE Grand Prix, Taszkent 2014 GM Karjakin (Rosja) 2767 GM Dżobawa (Gruzja) e4 c6 2.Sf3 d5 3.Sc3 de4 4.Se4 Sf6 5.Sf6 ef6 6.Gc4 He7 7.Ge2 Hc7 8.d4 Gd h3 Wd8 11.Ge3 Sd7 12.c4 Sf8 13.Gd3 Sg6 14.Hc2 Ge6 15.Wfe1 Hd7 16.Gd2 Gh3 17.gh3 Hh3 18.Gg6 hg6 19.We3 g5 20.c5 Gf4 21.Wb3 Gc7 22.Hc4 Hh5 23.Kg2 Hg4 24.Kf1 We8 25.We1 Hh3 26.Kg1 We1 27.Ge1 Hg4 28.Kf1 We8 29.Sg1 Gh2 30.Se2 We2 31.Wb7 We6 i białe poddały się. 439.Obrona sycylijska [B52] FIDE Grand Prix, Taszkent 2014 GM Nakamura (USA) 2764 GM Gelfand (Izrael) e4 c5 2.Sf3 d6 3.Gb5 Gd7 4.Gd7 Hd Sf6 6.e5 de5 7.Se5 Hc8 8.Hf3 e6 9.b3 Ge7 10.Gb2 Sbd7 11.Sc Sc3 Hc7 13.a4 Wad8 14.Wfe1 a6 15.a5 Sb8 16.Sa4 Sc6 17.Hg3 Hg3 18.hg3 Sd5 19.c3 Wc8 20.Ga3 Sa7 21.Se3 Se3 22.de3 Wc7 23.Wed1 Sb5 24.Gb2 c4 25.bc4 Sd6 26.Sb6 Se4 27.Ga3 Sc3 28.Ge7 We7 29.Wd3 Se4 30.Sd7 Wc8 31.f3 Sf6 32.Sb6 Wc5 33.Wd8 We8 34.We8 Se8 35.Wd1 Wa5 36.Wd8 Kf8 37.Wb8 Wa2 38.c5 Wc2 39.e4 f6 40.Wb7 Kg8 41.We7 Kf8 42.We6 Sc7 43.Wc6 Sb5 44.Sd5 Sd4 45.Wa6 Wc5 46.Wa8 Kf7 47.Wa7 Kf8 48.Sf4 Wc6 49.Wa8 Kf7 50.Wh8 h6 51.Wb8 Wc7 52.Wb6 Wa7 53.Wd6 Sb5 54.Wd5 Wb7 55.Kh2 Sa7 56.Wd6 Sc8 57.Wc6 Se7 58.Wa6 Sg6 59.Sh5 Se7 60.Sf4 Sg6 61.Sd5 Se7 62.Se3 Wc7 63.g4 Wc3 64.Sf1 Wc7 65.Wa3 Wb7 66.Se3 Wd7 67.Kg3 Wc7 68.Wa5 Wc3 69.Kf2 Wc7 70.Wb5 Sg6 71.Sd5 Wa7 72.Wc5 Wa2 73.Kg3 Kg8 74.Wc7 Wa3 75.Wb7 Wa2 76.Wc7 Wa3 77.Wd7 Wa2 78.Se3 Se5 79.Wb7 Wa3 80.Sf5 Sf7 81.Kh2 Wa2 82.We7 Wa8 83.f4 Kf8 84.Wc7 g6 85.Sh4 g5 86.Sf5 gf4 87.Wc6 Nakamura (po lewej) Gelfand Zdjęcie: Julia Manakowa Jakowienko (po lewej) Vachier-Lagrave Zdjęcie: Julia Manakowa 87 Sg5 88.Wf6 Kg8 89.e5 Wa2 90.e6 Sf3 91.Kh3 Sg1 92.Kh4 Wg2 93.Kh5 Sf3 94.Sh6 Kh7 95.Wf7 Kh8 96.e7 We2 97.Wf4 i czarne poddały się. 20

21 440.Obrona Grünfelda [D90] FIDE Grand Prix, Taszkent 2014 GM Jakowienko (Rosja) 2747 GM Vachier-Lagrave (Francja) Sf3 Sf6 2.c4 g6 3.Sc3 d5 4.cd5 Sd5 5.Hb3 Sb6 6.d4 Gg7 7.e4 Gg4 8.Gb5 c6 9.Sg Ge2 Ge2 11.Se2 c5 12.dc5 S6d7 13.Hb7 Ha5 14.Gd2 Ha6 15.c6 Hc6 16.Hc6 Sc6 17.Wc1 Wac8 18.b3 Gb2 19.Wd1 Sce5 20.Ge3 h6 21.Sf3 Sf3 22.gf3 Se5 23.f4 Sg4 24.Ga7 Wa8 25.Wd2 Ga3 26.Gd4 Wfc8 27.Gc3 Sf6 28.f3 Sh5 29.Wd3 Gd6 30.e5 Gc5 31.a4 Wab8 32.Ga5 Wa8 33.Gd2 Wab8 34.Wc3 Kh7 35.Kd1 Sg7 36.b4 Ga7 37.Wc8 Wc8 38.Sc3 Sf5 39.Sb5 Ge3 40.We1 Wd8 41.We2 Gf4 42.Kc2 Gd2 43.Wd2 Se3 44.Kc3 Sd1 45.Wd1 Wd1 46.a5 h5 47.Sa3 i czarne poddały się. 27 października 2014 r. Ponieważ w Polsce nadal trwało absurdalne przesunięcie czasu z letniego na zimowy, co tylko zaburzało tzw. rytm biologiczny, według czasu polskiego, runda rozpoczęła się już o godzinie 10,00. Godzina 10,24. W partii Giri Radżabow wykonano już 18 posunięć, podczas gdy w pozostałych spotkaniach nie przekroczono 9. Nie upłynęło więcej niż 30 minut od rozpoczęcia rundy, a w omawianej partii wytworzyła się końcówka, która nieuchronnie zmierzała do remisu. Giri (białe) Radżabow (czarne); ocena komputera Godzina 11,13. Według oceny komputera przewaga Gelfanda nad niedawnym liderem Vachier-Lagravem wynosiła już Oto ta pozycja: Od góry: Karjakin i Dżobawa Zdjęcie: Anastazja Karłowicz Gelfand (białe) Vachier-Lagrave (czarne) 21

22 Godzina 13,11. Vachier-Lagrave grał dokładniej od Gelfanda i przewaga przeszła na jego stroną (0.55). Kasimdżanow był bliski wygranej z Mamedjarowem (1.95). Pozostałe partie były na granicy równowagi. Godzina 14,06. Dżobawa i Jakowienko podpisali remis. Gelfand (białe) Vachier-Lagrave; godzina 13,55 (remis) Gelfand (białe) Vachier-Lagrave; godzina 13,15 Dżobawa (białe) Jakowienko; godzina 14,05 (remis) Mamedjarow (białe) Kasimdżanow; godzina 13,15 Godzina 13,55. Ostatecznie partia Gelfand Vachier-Lagrave zakończyła się wynikiem remisowym. Mamedjarow umiejętnie związał czarnego skoczka na polu f3 w partii z Kasimdżanowem i triumfował. W partii Andriejkin Karjakin, Rosjanin był znowu bohaterem lapsusu i po 30 Wac8?? forsownie przegrał. Caruana uzyskał przewagę z Nakamurą a w pozostałych dwóch partiach była równowaga. Dżobawa w końcówce wieżowej z Jakowienką miał wolnego piona na hetmańskim skrzydle, co było jego jedyną szansą, jeśli myślał o zwycięstwie. Godzina 14,21. Caruana za wszelką cenę dążył do pokonania Nakamury. Musiał jednak uważać na czas: Nakamura 01:14:00 do pierwszej kontroli czasu, a Caruana: 00:39:12. Godzina 14,29. W partii Giri Radżabow pozostały różnopolowe gońce i na szachownicy stał bity remis, który minutę później podpisano. Godzina 14,57. W partii Nakamura Caruana pozycja wyrównała się. Bardzo dziwnie wyglądała transmisja turnieju. Zamiast, wzorem Baku, umieścić dużo kamer w sali turniejowej, aby pozwolić internautom cieszyć się obecność w turnieju, pokazywano tylko jedną partię przeplataną zdjęciami z sali gry 22

23 Nakamura (białe) Caruana; godzina 14,21 Mamedjarow (po lewej) Kasimdżanow Zdjęcie: Julia Manakowa 441.Partia Nimzowitscha [E39] FIDE Grand Prix, Taszkent 2014 Nakamura (białe) Caruana (czarne); godzina 15,27 Godzina 15,49. Obawiając się wolnego piona b Caruana forsował remis wiecznym szachem. GM Nakamura (USA) 2764 GM Caruana (Włochy) d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sc3 Gb4 4.Hc Sf3 c5 6.dc5 Sa6 7.Gd2 Sc5 8.a3 Gc3 9.Gc3 Sce4 10.e3 Sc3 11.Hc3 b6 12.Ge2 Ga6 13.Hb3 Wc8 14.Ha4 Gb Hc7 16.Sd4 a6 17.Wfd1 Wfd8 18.Hb4 Ge4 19.Wac1 e5 20.Sb3 d6 21.He1 Hb7 22.Hf1 Gc6 23.Sd2 He7 24.Wc3 a5 25.Wdc1 a4 26.Hd1 Wa8 27.Gf3 e4 28.Ge2 Sd7 29.He1 Sc5 30.b4 ab3 31.Sb3 Wa3 32.Sd4 Wc3 33.Hc3 Gd7 34.Wa1 Wb8 35.Wa7 Hd8 36.Ha1 Wc8 37.h3 g6 38.Sb5 Gb5 39.cb5 h5 40.f4 ef3 41.Gf3 Hg5 42.Hc3 Wd8 43.Hd4 d5 44.h4 Hf5 45.Wa1 Hd7 46.Hf6 He8 47.Kh1 Se4 48.Ge4 de4 49.Hb6 He7 50.Kg1 Wd2 51.Hc6 Hh4 52.Wa8 Kh7 53.Wh8 Kh8 54.Hc3 Kh7 55.Hd2 Hg5 56.b6 h4 57.Hf2 Kg7 58.Hf4 Hb5 59.Hc7 h3 60.gh3 Hb1 61.Kg2 Hb2 62.Kg3 Hf6 63.b7 Hf3 64.Kh2 Hf2 65.Kh1 i remis. Trwa najdłuższa partia szóstej rundy Nakamura (po lewej) Caruana Transmisja internetowa 23

24 442.Partia wiedeńska [C25] FIDE Grand Prix, Taszkent 2014 GM Mamedjarow (Azerbejdżan) 2764 GM Kasimdżanow (Uzbekistan) e4 e5 2.Sc3 Sc6 3.g3 g6 4.Gg2 Gg7 5.d3 d6 6.Ge3 Sge7 7.h4 h5 8.Hd Gh6 Sd4 10.Gg7 Kg7 11.Sd1 d5 12.Se3 Ge6 13.f4 de4 14.de4 f5 15.Sh3 fe4 16.Sg5 Sef Ga2 18.fe5 Sg3 19.Whe1 c5 20.Ge4 Se4 21.Se4 Hh4 22.Hg2 Wad8 23.Sf6 Wf6 24.ef6 Hf6 25.Hb7 Hf7 26.He4 Hf6 27.Hb7 Hf7 28.Ha6 Ge6 29.Kb1 Wb8 30.Hd6 Wb6 31.Hc5 Sf3 32.Hc3 Kh7 33.Wf1 Wb8 34.Sg2 Gg4? Stan po szóstej rundzie: 1 2. Andriejkin i Nakamura po 4 p., 3 5. Dżobawa, Vachier-Lagrave i Mamedjarow po 3,5 p., 6 8. Giri, Radżabow i Jakowienko po 3 p., Caruana i Karjakin po 2,5 p., 11. Gelfand 2 p. 12. Kasimdżanow 1,5 p. Andriejkin (po lewej) Karjakin Zdjęcie: Julia Manakowa (Ratowało 34 Wf8! i jeżeli 35.Sh4, to 35 Sd2! 36.Hd2 Hf1 i nie można zabić hetmana, bowiem czarny goniec nie puści białego króla przez pole a2 ) 35.Sh4 i czarne poddały się. 443.Partia pionem hetmańskim [A46] FIDE Grand Prix, Taszkent 2014 GM Andriejkin (Rosja) 2722 GM Karjakin (Rosja) d4 Sf6 2.Sf3 e6 3.Gg5 c5 4.Sc3 cd4 5.Hd4 Sc6 6.Hh4 Gb4 7.e4 Gc3 8.bc3 h6 9.Gd3 d6 10.Wd1 Wg8 11.Ge3 e5 12.Gb5 Hc7 13.Sd2 Ge6 14.f3 Ha5 15.c4 Ke g5 17.Hf2 Wgd8 18.h4 Sh7 19.hg5 hg5 20.g4 f6 21.Kg2 Sf8 22.Wh1 Gf7 23.Sf1 Gg6 24.Gd2 Hb6 25.Se3 Kf7 26.He1 Se6 27.Sf5 Hc7 28.c5 dc5 29.Gc4 b5 30.Gd5 Wac8 31.Wh6 Scd4 32.Ga5 Sc2 33.Hh1 Ha5 34.Wh7 i czarne poddały się. Anish Giri Zdjęcie: Anastazja Karłowicz 24

25 28 października 2014 r. Godzina 11,11. Dżobawa zagrał 11 Sf5 odcinając swojemu gońcowi drogę ucieczki po ewentualnym 12.f3 i w partii z Vachier-Lagravem zaostrzył pozycję. Godzina 11,13. Zgodnie z oczekiwaniami Francuz zagrał 12.f3. Godzina 12,02. W końcu Dżobawa zagrał jedyne 14 Gc2 i z kolei Vachier-Lagrave popadł w zadumę. Karjakin w partii z Girim nie zagrał proponowanego ruchu, lecz 13.fe5 i po 13 Se3 14.He3 pozycja była bliska równej. Godzina Za oddanego gońca Dżobawa w partii z Vachier-Lagravem miał trzy piony. Vachier-Lagrave (białe) Dżobawa (czarne); godzina 12,17. Vachier-Lagrave (białe) Dżobawa (czarne); godzina 11,13. Godzina 11,48. Giri miał kłopoty czarnymi w partii z Karjakinem. Godzina 13,01.Andriejkin dostał obiecującą końcówkę z Jakowienką. Karjakin po uniemożliwieniu roszady króla Giriego miał, według komputera, przewagę Karjakin (białe) Giri (czarne); godzina 11,49. W tej pozycji komputer proponował 13.Sdb5! z dużą przewagą białych. W partii Radżabow Mamedjarow, zważywszy na różnopolowe gońce, podpisano remis. W partii Vachier-Lagrave Dżobawa nastąpiło 12 gf3 13.gf3 Wg8 14.Sg2 i czarne myślały nad kolejnym posunięciem już prawie 40 minut. Jakowienko (białe) Andriejkin (czarne); godzina 13,01. Godzina 13,19. W partii Jakowienko Andriejkin nastąpiła wymiana wież (patrz diagram powyżej) i nieoczekiwanie, w pozycji nadal lepszej dla czarnych, podpisano remis. Caruana dopracował się przewagi w partii z Gelfandem (obaj, to triumfatorzy zmagań w Baku 2014!). Po wymianie wież, Gelfand przeoczył przejściową ofiarę wieży białych (diagram poniżej) i 25

26 otrzymywał beznadziejną końcówkę. Godzina 13,32. Gelfand wybrał najsilniejsze 26 Hc3. Nastąpiło szybko 27.Wa7 i białe miały piona więcej. Godzina 13,58. Gelfand zatrzymał zegar i pogratulował Caruanie zwycięstwa.. Chwilę potem Giri podpisał kapitulację z Karjakinem. Stan po siódmej rundzie: 1 2. Andriejkin i Nakamura po 4,5 p., 3 5. Dżobawa, Vachier-Lagrave i Mamedjarow po 4 p., 6 9. Karjakin, Jakowienko, Caruana i Radżabow po 3,5 p., 10. Giri 3 p., Kasimdżanow i Gelfand po 2 p. Caruana (białe) Gelfand; godzina 13,23 Vachier-Lagrave (białe) Dżobawa; godzina 13,35 - przewaga białych wynosiła 1.46 Caruana (po lewej) Gelfand Zdjęcie: Julia Manakowa Godzina 13,50. Wygrana Karjakina z Girim była kwestią czasu (przewaga 3.19). Podpisano dwa kolejne remisy w partiach: Kasimdżanow Nakamura i jednak w Vachier-Lagrave Dżobawa. Karjakin (białe) Giri (czarne); godzina 13,51. Karjakin (po lewej) Giri Zdjęcie: Julia Manakowa 26

27 444.Obrona Nimzowitscha [E35] FIDE Grand Prix, Taszkent 2014 GM Caruana (Włochy) 2844 GM Gelfand (Izrael) d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sc3 Gb4 4.Hc2 d5 5.cd5 ed5 6.Gg5 h6 7.Gf6 Hf6 8.e a3 Gf5 10.Gd3 Gc3 11.bc3 Gd3 12.Hd3 c5 13.Se2 Sd Hc6 15.a4 Wfc8 16.Wfb1 Wc7 17.a5 Wac8 18.h3 Sf6 19.Sg3 He6 20.dc5 Se4 21.Se4 de4 22.Hd6 Hf5 23.Wa4 Wc5 24.Wb7 Wa5 25.Wa5 Ha5 26.Wf7 Hc3 27.Wa7 Kh8 28.Wf7 We8 29.g4 Kh7 30.Hd7 Wb8 31.Hf5 Kg8 32.Wa7 Hb2 33.He4 Wf8 34.Hd5 Kh7 35.Wf7 i czarne poddały się. 445.Obrona sycylijska [B48] FIDE Grand Prix, Taszkent 2014 GM Karjakin (Rosja) 2767 GM Giri (Holandia) Sf3 c5 2.e4 e6 3.d4 cd4 4.Sd4 Sc6 5.Sc3 Hc7 6.Ge3 a6 7.Hf3 Se5 8.Hg3 h5 9.f3 b d6 11.f4 Sg4 12.e5 de5 13.fe5 Se3 14.He3 Gd7 15.Ge2 g6 16.Hf3 Wc8 17.Whf1 Wh7 18.Kb1 Gb4 19.Se4 He5 20.h4 f5 21.Sg5 We7 22.Hb7 Gc5 23.Sgf3 Hc7 24.Ha6 Gd4 25.Sd4 Kf8 26.c3 Sf6 27.Gb5 Gb5 28.Hb5 e5 29.Ha6 Kg7 30.Se6 We6 31.He6 We8 32.Hd6 Hb7 33.Wfe1 We7 34.g3 Se4 35.Hb4 Hb4 36.cb4 Sg3 37.b5 f4 38.b6 f3 39.Wg1 Se2 40.Wgf1 e4 41.a4 Sg3 42.Wf2 i czarne poddały się. Gelfand (białe) Dżobawa (czarne); godzina 12,32. Godzina 13,20. Partia Giri Jakowienko zakończyła się remisem. Caruana stał trochę gorzej od Kasimdżanowa, Dżobawa miał wygraną pozycję nad Gelfandem (przewaga według komputera wynosiła 2.18). 29 października 2014 r. Godzina 11,18. Andriejkin bardzo dynamicznie rozpoczął grę z Vachier-Lagravem i doczekał się niewielkiej przewagi pozycyjnej. W pozostałych grach pozycje były równe. Gelfand (białe) Dżobawa; godzina 13,30. Godzina 13,35. W pozycji powyżej białe (Gelfand) zagrały 28.Wf2, po czym nastąpiło 28 Ga6 29.Gb3 i przewaga czarnych wzrosła do Kasimdżanow miał przewagę piona w partii z Caruaną. Godzina 12,32. W partiach Andriejkin Vachier- Lagrave, Mamedjarow Karjakin i Nakamura Radżabow podpisano remisy. Dżobawa stał wyraźnie lepiej od Gelfanda: 27

28 446.Obrona Owena [A40] FIDE Grand Prix, Taszkent 2014 Caruana (białe) Kasimdżanow; godzina 13,38. Godzina 13,39. Gelfand złożył broń w partii z Dżobawą. Godzina 13,54. Ostatecznie w partii Caruana Kasimdżanow podpisano remis. Stan po ósmej rundzie: 1 3. Nakamura, Dżobawa i Andriejkin po 5 p., 4 5. Mamedjarow i Vachier-Lagrave po 4,5 p., 6 9. Caruana, Radżabow, Karjakin i Jakowienko po 4 p., 10. Giri 3,5 p., 11. Kasimdżanow 2,5 p. i 12. Gelfand 2 p. GM Gelfand (Izrael) 2748 GM Dżobawa (Gruzja) d4 e6 2.c4 b6 3.e4 Gb7 4.Gd3 Gb4 5.Gd2 Gd2 6.Sd2 d6 7.f4 Sd7 8.Hg4 Sgf6 9.Hg7 Wg8 10.Hh6 Wg2 11.Sgf3 He7 12.Hh3 Wg Sg4 14.Hg3 Sdf6 15.Sg5 h6 16.Sh Wde1 Sh5 18.Hf3 Hh4 19.We2 Kb8 20.Gc2 f5 21.Hf1 Shf6 22.Sf3 Hh5 23.ef5 ef5 24.d5 We8 25.We8 He8 26.Hd3 We7 27.Wf1 Se3 28.Wf2 Ga6 29.Gb3 Sed5 30.Hf5 Gc4 i białe poddały się. 447.Gambit hetmański [D27] FIDE Grand Prix, Taszkent 2014 GM Caruana (Włochy) 2748 GM Kasimdżanow (Gruzja) d4 d5 2.c4 dc4 3.e3 Sf6 4.Gc4 e6 5.Sf3 c a6 7.dc5 Hd1 8.Wd1 Gc5 9.Ge2 Sbd7 10.Sbd2 b6 11.a3 Gb7 12.b4 Ge7 13.Sc4 0 0 Gelfand (po lewej) Dżobawa. Zdjęcie: Julia Manakowa 28

29 14.Gb2 Gd5 15.Sfe5 b5 16.Sa5 Se5 17.Ge5 Sd7 18.Gc7 Gf6 19.Wac1 Gb2 20.Wc2 Wfc8 21.Sc6 Wc7 22.Se7 Kf8 23.Wc7 Ke7 24.e4 Ge5 25.Wd7 Kd7 26.ed5 Wc8 27.de6 Ke6 28.Gg4 f5 29.Gf3 Wc3 30.Gb7 Wa3 31.Gc8 Kf6 32.g3 f4 33.gf4 Gf4 34.Wd5 g6 35.Wd7 h5 36.Wa7 Gd6 i remis. 31 października 2014 r. Po dniu wolnym od gry rozpoczęły się trzy finiszowe rundy. Godzina 11,51. Trwała wyrównana walka. Jedynie Jakowienko stał wyraźnie lepiej od Mamedjarowa lokując skoczka na dominującym polu d5. Godzina 12,31. Andriejkin w partii z Dżobawą miał bardzo dużą przewagę. Pamiętajmy, że obaj dzielili pierwsze miejsce! Zresztą doskonała postawa Andriejkina była dla wszystkich dużą niespodzianką. Jakowienko jeszcze zwiększył przewagę pozycyjną w partii z Mamedjarowem. Godzina 13,14. Caruana stanął odrobinę lepiej od Radżabowa. Jakowienko utrzymał przewagę nad Mamedjarowem. Andriejkin miał piona przewagi w końcówce z Dżobawą. W partii Karjakin Nakamura podpisano remis. Godzina 14,05. W spotkaniach Radżabow Caruana i Vachier-Lagrave Giri podpisano kolejne remisy. Andriejkin pokonał Dżobawę i już wiadomo było, ze jego występ w Taszkencie będzie niezwykle udany. Nieoczekiwany finisz miała partia Jakowienko Mamedjarow. Rosjanin poszedł na uproszczenia, po których stracił przewagę, a następnie nie docenił wolnego piona a czarnych i przegrał! Godzina 14,37. Toczyła się jeszcze partia Kasimdżanow Gelfand, w której szachista izraelski miał szansę na pierwsze swoje zwycięstwo w Taszkencie. Godzina 15,00. Końcówka partii Kasimdżanow Gelfand całkowicie wyrównała się i oczekiwano podpisania remisu, co też i nastąpiło. Stan po dziewiątej rundzie: 1. Andriejkin 6 p., 2 3. Mamedjarow i Nakamura po 5,5 p., 4 5. Vachier-Lagrave i Dżobawa po 5 p., 6 8. Caruana, Radżabow i Karjakin po 4,5 p., Giri i Jakowienko po 4 p., 11. Kasimdżanow 3 p. i 12. Gelfand 2,5 p. 448.Debiut Zukertorta [A10] FIDE Grand Prix, Taszkent 2014 GM Jakowienko (Rosja) 2747 GM Mamedjarow (Azerbejdżan) Sf3 f5 2.c4 Sf6 3.g3 g6 4.b4 d6 5.d4 Gg7 6.Gb2 e5 7.de5 Sfd7 8.Gg2 de He7 10.e b5 Sc5 12.Sc3 Ge6 13.Sd5 Hd6 14.Sg5 Sbd7 15.Ga3 Gf7 16.Hc2 c6 17.Sb4 a5 18.Wad1 Hf6 19.Sd3 Hg5 20.Sc5 Sc5 21.Gc5 Wfd8 22.Gb6 Wdc8 23.ef5 Hf5 24.Ge4 He6 25.bc6 bc6 26.c5 Ha2 27.Ha2 Ga2 28.Wd6 Gc4 29.Wb1 a4 30.Wc6 a3 31.Wc8 Wc8 32.c6 a2 33.Wa1 Gf8 34.c7 Gd6 35.Gb7 Gc7 36.Gc8 Gb6 i białe poddały się. 449.Partia pionem hetmańskim [D00] FIDE Grand Prix, Taszkent 2014 GM Dżobawa (Gruzja) 2717 GM Andriejkin (Rosja) d4 d5 2.Sc3 Gf5 3.Gf4 e6 4.e3 Gd6 5.g4 Gg6 6.Sf3 Sd7 7.Gd3 Gd3 8.Hd3 Gf4 9.ef4 h5 10.gh5 Wh5 11.Wg1 Hf6 12.Se5 c6 13.Sa4 Hf4 14.Sf3 e5 15.Wg Dżobawa (białe) Andriejkin; godzina 12,32; przewaga czarnych

30 16.He3 Hf6 17.Wg3 ed4 18.Hd4 Hd4 19.Sd4 Wh2 20.Sf3 Wh1 21.Wg1 Wg1 22.Sg1 d4 23.b3 Sgf6 24.Sf3 c5 25.Sb2 Kc7 26.a4 31.Hh6 Kg8 32.h3 Wb4 33.Sb2 We4 34.Sd3 Hc7 35.Hg5 We2 36.We2 Wc2 37.Wc2 Hc2 38.Se1 Hb3 39.Hd8 Kf7 40.Sf3 He3 41.Kf1 h6 42.Hh4 Kg6 43.Hf6 Kh7 44.Hd8 Ha7 45.Hh4 Hd7 46.Kg1 He8 47.Kh2 Sh5 48.Hb4 Hg6 49.He7 Hg7 50.Hh4 Hf7 Dżobawa (białe) Andriejkin; godzina 13,13; przewaga czarnych We8 27.Kf1 Se4 28.Sd3 b6 29.a5 Kb7 30.b4 Sc3 31.ab6 ab6 32.bc5 bc5 33.Sd2 We2 34.Sb3 Kb6 35.Wa8 Wc2 36.Sdc5 Sc5 37.Sd4 Wc1 38.Kg2 Sd5 39.Wf8 Se6 Kasimdżanow (białe) Gelfand; godzina 14,43; przewaga czarnych 0,44 51.Sd4 Hg6 52.He7 Sg7 53.g3 Hg5 54.Hg5 hg5 55.g4 fg4 i remis. 1 listopada 2014 r. Dżobawa (białe) Andriejkin; godzina 14,04 i białe poddały się. 450.Obrona sycylijska [B90] FIDE Grand Prix, Taszkent 2014 GM Kasimdżanow (Uzbekistan) 2706 GM Gelfand (Izrael) e4 c5 2.Sf3 d6 3.d4 cd4 4.Sd4 Sf6 5.Sc3 a6 6.Gc4 e Ge7 8.Gb3 b5 9.Hf3 Hc7 10.Hg Gh6 Se8 12.Wad1 Gd7 13.f4 Sc6 14.Sc6 Gc6 15.f5 Kh8 16.f6 gh6 17.fe7 He7 18.Hf2 Sg7 19.Hb6 Wfc8 20.Wf2 a5 21.a4 ba4 22.Ga4 Wab8 23.Ha5 Ga4 24.Sa4 Hb7 25.We2 Wc6 26.b3 f5 27.e5 d5 28.Wf1 h5 29.Wff2 h4 30.Hd2 He7 Godzina 11,32. Grający wyjątkowo słabo w Taszkencie, Borys Gelfand grał z sensacyjnym liderem, Andriejkinem i po debiucie uzyskał obiecującą pozycję. W pozostałych partiach partie były wyrównane. Godzina 12,39. Partia Nakamura Jakowienko zakończyła się wiecznym szachem. W pozostałych panowała równowaga, bowiem Andriejkin w końcu wyrównał w partii z Gelfandem. Godzina 13,01. Mamedjarow miał obiecującą pozycję z Vachier-Lagravem. Godzina 13,35. Nastąpiły uproszczenia w partii Mamedjarow Vachier-Lagrave i powstała końcówka, w której szachista azerski miał dwa piony więcej. 30

31 Godzina 13,46. Trwało jeszcze pięć partii. Przewaga Mamedjarowa nad Vachier-Lagravem wzrosła do Godzina 14,04. W bardzo ciekawej pozycji podpisano remis w partii Kasimdżanow Radżabow. Karjakin dopracował się przewagi w partii z Caruaną. Osłabiona pozycja króla przeciwnika i wolny pion a4, to były jego główne atuty. Niestety, chwilę potem biała wieża wdarła się do obozu Karjakina i zaczęła prześladować jego króla szachami, co wyrównało całkowicie pozycję. Godzina 14,31. Vachier-Lagrave bronił się pomysłowo optymalnie wykorzystując siłę pary gońców i był coraz bliżej remisowej przystani. Caruana z największym trudem podpisał remis z Karjakinem, już trzeci w tej rundzie. Godzina 14,35. W partii Mamedjarow Vachier- Lagrave wymieniono wieże i francuski szachista odbił jednego piona. Godzina 14,53. Gelfand w partii z Andriejkinem dysponował groźnym pionem d4 asekurowanym przez króla. Giri w starciu z Dżobawą dotarł królem aż na pole e6 i uzyskał sporą przewagę. Pion Mamedjarowa dotarł już do pola b6. Mamedjarow Vachier-Lagrave Godzina 15,13. Strategia obronna francuskiego szachisty święciła triumf i w partii Mamedjarow Vachier-Lagrave podpisano remis. Godzina 15,40. W partii Gelfand Andriejkin został podpisany remis. Trwała jeszcze partia Giri Dżobawa, ale i tu remis był bliski. Godzina 15,15. Giri i Dżobawa zgodzili się na remis i zakończyła się przedostania runda. Stan po dziesiątej rundzie: 1. Andriejkin 6,5 p., 2 3. Mamedjarow i Nakamura po 6 p., 4 5. Vachier-Lagrave i Dżobawa po 5,5 p., 6 8. Caruana, Radżabow i Karjakin po 5 p., Giri i Jakowienko po 4,5 p., 11. Kasimdżanow 3,5 p. i 12. Gelfand 3 p. Gelfand Andriejkin Giri Dżobawa Nakamura (po lewej) Jakowienko Zdjęcie: Julia Manakowa 31

32 451.Gambit hetmański [D45] FIDE Grand Prix, Taszkent 2014 GM Gelfand (Izrael) 2748 GM Andriejkin (Rosja) d4 d5 2.c4 c6 3.Sf3 Sf6 4.e3 a6 5.Sc3 e6 6.c5 b6 7.cb6 Hb6 8.Sa4 Hc7 9.Gd2 a5 10.Wc1 Gd6 11.Gd3 Ga6 12.He Gd3 14.Hd3 Sbd7 15.Wc2 Wfc8 16.Wfc1 Hb7 17.Ge1 Se4 18.Sd2 Sd2 19.Gd2 Ha6 20.Ha6 Wa6 21.f3 f5 22.e4 fe4 23.fe4 de4 24.Sc3 Sf6 25.We1 e3 26.Ge3 Gb4 27.Wec1 Gc3 28.bc3 c5 29.dc5 Sg4 30.Gd4 e5 31.h3 ed4 32.hg4 Wc5 33.cd4 Wc2 34.Wc2 Wg6 35.Kf2 Wg4 36.Ke3 Kf7 37.We2 Wg6 38.Kd3 We6 39.Wb2 Wg6 40.Kc4 Ke7 41.Kb5 Wd6 42.Kc5 Wg6 43.a4 h5 44.d5 h4 45.Kb5 Wd6 46.Wd2 g5 47.Ka5 g4 48.Kb5 h3 49.gh3 gh3 50.a5 Wh6 51.Wh2 Kd6 52.a6 Kc7 53.Kc5 Wa6 54.Wh3 Wg6 i remis. 452.Partia angielska [A30] FIDE Grand Prix, Taszkent 2014 GM Giri (Holandia) 2758 GM Dżobawa (Gruzja) Sf3 c5 2.c4 Sc6 3.d4 cd4 4.Sd4 e5 5.Sb5 d6 6.S1c3 a6 7.Sa3 Ge6 8.g3 f5 9.Gg2 Sf Ge7 11.e4 fe4 12.Se b3 Kh8 14.Sc2 Gg4 15.Hd2 Hd7 16.Gb2 Se4 17.Ge4 Gf3 18.Hd5 Hg4 19.Wae1 Hh5 20.We3 Ge4 21.He4 Wf6 22.Gc1 Waf8 23.Wd3 Wg6 24.Wd5 Gh4 25.Ga3 Ge7 26.Gc1 Hh3 27.Ge3 Hh5 28.a3 Wg4 29.Hg2 He8 30.Sb4 h5 31.c5 Sb4 32.ab4 Hg6 33.Wfd1 dc5 34.We5 Gf6 35.Gc5 Ge5 36.Gf8 h4 37.Ge7 hg3 38.Wd8 Kh7 39.Hh3 Hh6 40.Hh6 Kh6 41.hg3 We4 42.Wd7 b5 43.Gc5 We1 44.Kg2 Wa1 45.Kf3 Kh7 46.Wd3 Gb2 47.Ke4 Ga3 48.Kd5 Wc1 49.Gd6 Wc8 50.Ke6 Kg6 51.f3 Wc6 52.Kd7 Wc2 53.Ke6 Wc6 54.Ke7 Wc2 55.g4 We2 56.Kd7 Wc2 57.Ke6 We2 58.Kd5 Wc2 59.f4 Kf7 60.g5 Kg6 61.Ke6 We2 62.Kd7 We4 63.Ge5 Gc1 64.Wf3 Kf5 65.Gg7 Gf4 66.Kc6 Kg5 67.Kd5 Kf5 68.Gh6 Wb4 69.Kc5 Wb3 i remis. 2 listopada 2014 r. Ostatnia runda miała miejsce o godzinę wcześniej względem poprzednich. W tym samym dniu, o godzinie 16,00 czasu polskiego (w Taszkencie miała być 20,00) przewidziano uroczyste zakończenie turnieju. Godzina 10,14. Dżobawa rozegrał świetną partię z Mamedjarowem i uzyskał dużą przewagę. W pozostałych partiach szanse stron były równe. Godzina 11,35. Remis w partii Andriejkin Giri oznaczał, że młody arcymistrz holenderski nie wygrał żadnej partii w Taszkencie. Godzina 12,25. Kolejne polubowne zakończenie partii miało miejsce w spotkaniach Dżobawa Mamedjarow (jednak!) i Vachier-Lagrave Nakamura. Godzina 13,20. Caruana nie zmarnował szansy i pokonał Jakowienkę. Drugie i ostatnie rozstrzygnięcie miało miejsce w partii Karjakin Kasimdżanow 1:0. W spotkaniu Radżabow Gelfand podpisano remis. Ostateczna kolejność: 1. Andriejkin 7 p., 2 3. Mamedjarow i Nakamura po 6,5 p., 4 7. Dżobawa, Vachier-Lagrave, Karjakin i Caruana po 6 p., 8. Radżabow 5,5 p., 9. Giri 5 p., 10. Jakowienko 4,5 p., Kasimdżanow i Gelfand po 3,5 p. Cykl FIDE Grand Prix uzupełnią: Teheran (14 28 II 2015) i Moskwa (13 27 maja 2015). 32

33 453.Obrona Pirca [B07] FIDE Grand Prix, Taszkent 2014 GM Jakowienko (Rosja) 2747 GM Caruana (Włochy) Sf3 g6 2.e4 d6 3.c4 Gg4 4.d4 Gf3 5.Hf3 e5 6.d5 Sd7 7.Sc3 h5 8.Gd3 Sgf h4 10.Gc2 Ge7 11.Ga4 Kf8 12.b4 a5 13.ba5 Wa5 14.Gd7 Hd7 15.a4 Kg7 16.Wb1 b6 17.Wb5 Wa6 18.Gd2 Sh7 19.He2 Gg5 20.Gg5 Sg5 21.h3 He7 22.Wbb1 Wa5 23.He3 Sh7 24.f4 Sf6 25.fe5 de5 26.Wb5 Wha8 27.Hg5 Sd5 28.He7 Se7 29.Wd1 Wb5 30.cb5 Kf8 31.Kf2 Ke8 32.Ke3 f5 33.Sd5 Wa4 34.Sc7 Kf7 35.ef5 Sf5 36.Kf3 e4 37.Kf4 e3 38.Kf3 Wa2 39.Wf1 Wd2 40.Sa8 Wd6 41.Wa1 Sd4 42.Ke4 e2 43.We1 Sb5 i białe poddały się. 454.Partia angielska [A22] FIDE Grand Prix, Taszkent 2014 GM Karjakin (Rosja) 2767 GM Kasimdżanow (Uzbekistan) c4 Sf6 2.Sc3 e5 3.g3 d5 4.cd5 Sd5 5.Gg2 Sb6 6.d3 Ge7 7.Ge Wc1 We8 9.a3 Gf8 10.Sf3 S8d c6 12.Hb3 Sc5 13.Hc2 Gg4 14.b4 Scd7 15.h3 Gf5 16.Sd2 h6 17.Wb1 Wc8 18.Wfc1 Sf6 19.Gc5 Sfd7 20.Sce4 Hc7 21.a4 a6 22.Gf8 Wf8 23.Sc5 Sf6 24.Hb2 He7 25.a5 Sa8 26.e4 Gh7 27.Sc4 Wfe8 28.f4 ef4 29.gf4 Wb8 30.He5 Hf8 31.Hd6 We7 32.f5 Sc7 33.Hf4 Sfe8 34.Kh2 Kh8 35.Gf3 Gg8 36.Se5 Sf6 37.Wg1 Sb5 38.Se6 g5 39.Sf8 gf4 40.Sfg6 fg6 41.Sg6 i czarne poddały się. Nr. Zawodnik R W V Miejsce GP 11 Andriejkin 7,0 0, Mamedjarow 6,5 0, Nakamura 6,5 0, Dżobawa 6,0 2, Vachier-Lagrave 6,0 2, Karjakin 6,0 1, Caruana 6,0 1, Radżabow 5.5 0, Giri 5,0 0, Jakowienko 4,5 0, Kasimdżanow 3,5 0, Gelfand 3,5 0, Ostateczna kolejność z uwzględnieniem dodatkowej wartościowości : R - łączna ilość punktów, W ilość zdobytych punktów tej samej grupie punktowej (drugie kryterium), V ilość zwycięstw (trzecie kryterium), Nr. wylosowany numer startowy, GP punkty zdobyte do punktacji całego cyklu. 33

34 Karjakin (po lewej) Kasimdżanow Zdjęcie: Julia Manakowa Andriejkin (po lewej) Giri Zdjęcie: Julia Manakowa 34

35 Ceremonia zamknięcia turnieju - cieszy się tylko Andriejkin. Julia Manakowa Nagrodę odbiera Mamedjarow. Julia Manakowa 35

36 Wasilij Smysłow VII Mistrz Świata 24 marca 1921 roku w rodzinie inżyniera ekonomisty przyszedł na świat syn, którego na cześć ojca nazwano Wasilijem. W 1928 roku ojciec nauczył Wasilija grać w szachy i dość szybko młody Wasilij zagrał swój pierwszy w życiu mecz z posiadającym drugą kategorię dziadkiem rok. Młody Smysłow rozpoczął udział w szkolnych turniejach szachowych. Po kolejnych dwóch latach nasz bohater miał pierwszą kategorię. W szachowej gazecie 64 pojawiły się jego pierwsze partie (1935) i etiudy (1936) rok. Organizacja młodych pionierów zorganizowała rozgrywki dla zawodników pierwszej kategorii. Smysłow wygrał z wynikiem + 6, 0, = 2. Rok Smysłow ukończył szkołę średnią i zanotował pierwsze sukcesy. Zwyciężył w ogólnokrajowym turnieju dla młodzieży, podzielił 1 3 miejsce w ogólnokrajowych rozgrywkach dla szachistów z pierwszą kategorią. W grudniu 17. letni młodzieniec podzielił 1 2 miejsce z Bieławieńcem w mistrzostwach Moskwy, za co otrzymał tytuł mistrz sportu. Po raz pierwszy pojawił się na mistrzostwach ZSRR w 1940 roku. Pierwszą partię przyszło mu rozegrać z Botwinnikiem. Spotkanie zakończyło się remisem. Smysłow w gronie elity sowieckich szachistów zajął znakomite trzecie miejsce. Rok 1941 przyniósł Smysłowowi trzecie miejsce w meczu turnieju o tytuł absolutnego mistrza ZSRR. Otrzymał wówczas tytuł arcymistrza ZSRR. Tytuły mistrza międzynarodowego i arcymistrza międzynarodowego FIDE wprowadziła dopiero w 1950 roku. W czasie wojny, Smysłow był dwukrotnym mistrzem Moskwy (1942 i 1943), natomiast w 1944 roku był drugi w XIII Mistrzostwach ZSRR. 12 sierpnia 7 września 1946 rok. Wasilij Smysłow wziął udział w pierwszym po wojnie dużym turnieju międzynarodowym (Groningen). Był trzeci za Botwinnikiem i Euwem. 2 marca 18 maja 1948 rok. W meczu turnieju o tytuł mistrza świata Smysłow był drugi za Botwinnikiem, ale wyprzedził Keresa, Reshevsky ego i Euwego. 28 sierpnia 24 października 1953 rok. Z wynikiem 18 punktów z 28 partii Smysłow zwyciężył w turnieju pretendentów wyprzedzając drugiego w tabeli Keresa o 2 punkty. 16 marca 13 maja Mecz o tytuł mistrza świata Smysłow Botwinnik zakończył się wynikiem 12:12 i Botwinnik ocalił tytuł. 22 marca 10 kwietnia 1956 rok. Smysłow ponownie triumfuje w turnieju pretendentów wyprzedzając znowu Keresa, ale o 1,5 punktu. 5 marca 27 kwietnia 1957 rok. Smysłow pokonał Botwinnika 12,5 : 9,5 i został siódmym w historii mistrzem świata. W Olimpiadach Szachowych Wasilij Smysłow osiągał wybitne wyniki: Helsinki %, Amsterdam %, Moskwa %, Monachium %, Lipsk %, Amsterdam %, Lugano %, Siegen % i Skopje %. We wszystkich tych rozgrywkach przegrał, podobnie jak Tal, zaledwie 2 partie, natomiast wygrał 69 pojedynków. 36

37 Wasilij Smysłow Helsinki

38 Wasilij Smysłow i jego olimpijski debiut 455.Obrona słowiańska [D13] X Olimpiada Szachowa, Helsinki 1952 Oren (Izrael) GM Smysłow (ZSRR) 1.d4 d5 2.c4 c6 3.cd5 cd5 4.Sc3 Sf6 5.Sf3 Sc6 6.Gf4 e6 7.e3 Sh5 8.Gg5 Hb6 9.Wb1 h6 10.Gh4 g5 11.Sd2 Sg7 12.Gg3 Sf5 13.Ge2 Gg7 14.Sb5 Sg3 15.Sd6 Ke7 16.Sc8 Wac8 17.hg3 f5 18.Hb3 Wc7 19.Hb6 ab6 20.Gd1 e5 21.de5 Se5 22.Ke2 Wd8 23.Gb3 d4 24.ed4 Sc6 25.Whe1 Sd4 26.Kf1 Kf8 27.Sc4 b5 28.Se3 f4 29.gf4 gf4 30.Sd5 Wf7 31.Sc3 Sb3 32.ab3 b4 33.Se4 f3 34.gf3 Wf3 35.Sc5 Kf7 36.Kg2 Wf5 37.Se4 Wfd5 38.We3 Wd1 39.Wd1 Wd1 40.Sc5 Gb2 41.Sb7 Wd5 42.We4 Gc3 43.Wc4 Wd1 44.Sc5 Wb1 45.We4 h5 46.Wh4 Kg6 47.Wc4 Wb2 48.We4 Wb1 49.Wc4 Gd2 50.Se4 Ge1 51.Sc5 Gc3 52.We4 i remis! Pierwsza olimpijska partia w karierze Smysłowa! 456.Gambit hetmański [D23] X Olimpiada Szachowa, Helsinki 1952 Pytlakowski (Polska) GM Smysłow (ZSRR) 1.d4 d5 2.c4 dc4 3.Sf3 Sf6 4.Ha4 c6 5.Hc4 Gg4 6.Se5 Ge6 7.Hd3 Sbd7 8.Sd7 Gd7 9.Sc3 Hb6 10.Gd2 e5 11.de5 Sg4 12.Hg h3 Ge6 14.Wd1 Hb2 15.hg4 Gb4 16.Wh3 Wd4 17.He3 Whd8 18.f4 Gg4 19.Wg3 19 Gf5 20.Wf3 Ga5 21.g4 Gc2 22.e6 fe6 23.He6 Kb8 24.Wd3 Gd3 25.ed3 Gc3 26.He5 Ka8 i białe poddały się. Jedna z najbarwniejszych partii helsińskiej Olimpiady! 457.Partia katalońska [E03] X Olimpiada Szachowa, Helsinki 1952 GM Smysłow (ZSRR) IM Evans (USA) 1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.g3 d5 4.Gg2 dc4 5.Ha4 Sbd7 6.Hc4 c5 7.Sf3 a6 8.dc5 Gc5 9.Hh Sd5 11.Hd8 Wd8 12.Sbd2 b5 13.Sb3 Gb6 14.Gg5 We8 15.Gd2 a5 16.a4 b4 17.Wfc1 Ga6 18.Sfd4 Se5 19.Wc2 Wac8 20.Wac1 Wc2 21.Wc2 Wc8 22.Wc8 Gc8 23.Sf5 ef5 24.Gd5 Sg4 25.e3 Gd7 26.Sd4 Gd4 27.ed4 Ga4 28.Gc4 Sf6 29.d5 Gc2 30.f3 Se8 31.Gf4 Ga4 32.Kf2 Kf8 33.Ke3 Ke7 34.Kd4 Gd1 35.Kc5 Gf3 36.d6 Kd7 37.Gb5 Kd8 38.Kb6 Sf6 39.Gg5 Gd5 40.Ka5 b3 41.Kb4 Ge6 42.Ga4 Kc8 43.Gf6 gf6 44.d7 Kd8 45.Gb5 Kc7 46.Gc6 Kd8 47.Ga4 Kc7 48.Kc5 Gd7 49.Gb3 Ge6 50.Gd5 Kd7 51.b4 Kc7 52.b5 Gd5 53.Kd5 Kb6 54.Kc4 Kb7 55.Kc5 Kc7 56.b6 Kb7 57.Kb5 h5 58.h4 Kb8 59.Kc6 Kc8 60.b7 Kb8 61.Kb6 f4 62.gf4 f5 63.Kc6 f6 64.Kd6 Kb7 65.Ke6 i czarne poddały się. 458.Partia hiszpańska [C64] X Olimpiada Szachowa, Helsinki 1952 GM Smysłow (ZSRR) IM Barcza (Węgry) 1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 Gc5 4.c3 Sf6 5.d4 ed4 6.e5 Sd cd4 Gb6 9.Gc4 Sce7 10.Gg5 He8 11.Hb3 c6 12.Sbd2 h6 13.Ge7 Se7 14.Se4 d5 15.ed6 Sf5 16.Wfe1 Hd8? (Konieczne było 16 Ge6) 17.Se5 Sd6 18.Sd6 Hd6 19.Gf7 Wf7 20.Hf7 Kh7 21.Sc4 i czarne poddały się. Pierwsza partia Smysłowa w finale A helsińskiej Olimpiady. 38

39 Historia Olimpiad Szachowych Po raz pierwszy w historii można było zobaczyć szachistów ZSRR, którzy już byli członkami FIDE. Podczas uroczystego otwarcia rozgrywek olimpijskich, które miało miejsce 9 sierpnia 1952 roku, uroczyste ślubowanie złożył Kaarle Sakari Ojanen, reprezentant Finlandii na Olimpiadach w 1937 i 1950 roku, mistrz międzynarodowy od 1952 roku. Kolejna, dziesiąta już Olimpiada, została zorganizowana w Finlandii, kraju neutralnym, dzięki czemu mogło przybyć więcej krajów. Spodziewano się ich 30, jednak ostatecznie przybyło 25 i rekord z Buenos Aires 1939 nie został pobity. Olimpiadę rozegrano w przestrzennych salach budynku Business College. Dyrektorem generalnym został Ari Ilmakunnas, dyrektorem turnieju Eino Heilimo, zaś jego zastępcą Paavo Lihtonen (wszyscy Finlandia). Sędzią głównym Ojanen składa olimpijskie ślubowanie Zdjęcie z filmu poświęconemu Olimpiadzie w Helsinkach 39

40 mianowano, jak wspomniano, Karela Opočenskiego (zawodnik w Olimpiadach Praga 1931, Folkestone 1933, Warszawa 1935 i Buenos Aires 1939). Przy ostatecznym wyniku o zajętym miejscu decydowały punktu zdobyte w poszczególnych partiach (tzw. małe), a w drugiej kolejności punkty meczowe. W szrankach olimpijskich, oprócz oczywiście ZSRR, zadebiutowały: NRD, Luksemburg, Izrael i Saara (po drugiej wojnie światowej w latach stanowiła obszar autonomiczny pod zwierzchnictwem Francji, a następnie na podstawie porozumienia Francji i NRF z 1956 roku przyłączona w 1957 roku do NRF). Zespoły uznane za najsilniejsze, czyli tzw. rozstawione uszeregowano następująco: 1. ZSRR, 2. Argentyna, 3. Jugosławia, 4. Węgry, 5. Czechosłowacja, 6. NRF, 7. Szwecja, 8. USA i 9. Holandia. Debiutująca po wojnie ekipa polska została sklasyfikowana dopiero na 17 pozycji. Rozstawienie było prawidłowe, bowiem w finale A ostatecznie zagrało z tej grupy osiem zespołów i tylko Holandii nie udało się tej sztuki dokonać ze względu na doskonałą formę i postawę szachistów ekipy fińskiej. Końcowe rezultaty: FINAŁ A 1. ZSRR 21,0 2. ARGENTYNA 19,5 3. JUGOSŁAWIA 19,0 4. CZECHOSŁOWACJA 18,0 5. USA 17,0 6. WĘGRY 16,0 7. SZWECJA 13,0 8. NIEMIECKA REPUBLIKA 10,5 FEDERACJA (NRF) 9. FINLANDIA 10,0 FINAŁ B 10. HOLANDIA 21,0 11. IZRAEL 19,5 12. POLSKA 16,5 13. NIEMIECKA REPUBLIKA 16,5 DEMOKRATYCZNA (NRD) 14. DANIA 16,0 15. KUBA 15,0 16. ANGLIA 14,0 17. AUSTRIA 13,0 18. WŁOCHY 12,5 FINAŁ C 19.BRAZYLIA 18,5 20.GRECJA 13,5 21.NORWEGIA 13,0 22.SZWAJCARIA 13,0 23.ISLANDIA 12,5 24.SAARA 12,5 25.LUKSEMBURG 1,0 Poniżej wybrane partie. Część z nich znajdzie czytelnik także w dziale Katastrofy szachowe. 459.Obrona królewsko indyjska [E95] X Olimpiada Szachowa Helsinki 1952 IM Donner (Holandia) IM Byrne R. (USA) 1.d4 Sf6 2.c4 g6 3.Sc3 Gg7 4.e4 d6 5.Sf Ge2 Sbd e5 8.We1 c6 9.Gf1 We8 10.h3 ed4 11.Sd4 Sc5 12.Hc2 Gd7 13.Sf3 Sce4 14.Se4 We4 15.We4 Gf5 16.Sg5 Se4 17.Se4 d5 18.Hb3 Ge4 19.Hb7 Hc8 20.Hb3 Wb8 21.Ha4 Hd7 22.cd5 Gd5 23.Ge3 Wb2 24.Ga7 Wf2 25.Gf2 Ga1 26.Ha8 Kg7 27.Gc5 Ge5 28.Hf8 Kf6 29.a4 Ke6 30.Hh6 Gb3 31.Hh4 Kd5 32.Hb4 Hf5 33.Gf2 Hc2 34.a5 c5 35.Hb7 Ke6 36.a6 Gd5 37.Hc8 Kf6 38.Gc5 He4 39.Hd8 Ke6 40.Hb6 Kf5 i czarne poddały się. Jedyna rezultatywna partia meczu! 40

41 460.Gambit hetmański [D46] X Olimpiada Szachowa Helsinki 1952 IM Böök (Finlandia) Tarnowski (Polska) 1.Sf3 d5 2.d4 Sf6 3.c4 c6 4.e3 e6 5.Gd3 Sbd7 6.Sbd2 Gd e4 de4 9.Se4 Se4 10.Ge4 h6 11.Gc2 e5 12.We1 ed4 13.Sd4 Sf6 14.h3 We8 15.Ge3 Ge5 16.Wb1 Ha5 17.b4 Hc7 18.Hd2 Wd8 19.f4 Gd6 20.c5 Ge7 21.Gf2 Sh5 22.Hd3 g6 23.f5 Sf4 24.He4 Gf6 25.fg6 Sg6 26.b5 Gd4 27.Gd4 Ge6 28.bc6 bc6 29.Gf6 Wd5 30.Hf3 Se7 31.We6 fe6 32.Hg4 Kf7 33.Hg7 Ke8 34.Gg6 Kd8 35.Hf8 Kd7 36.He7 i czarne poddały się. Gb7 11.We1 We8 12.Sg5 h6 13.ed5 Hd5 14.Sge4 Se5 15.Sf6 Gf6 16.Ge4 Hd7 17.Gb7 Hb7 18.Se4 Ge7 19.Sc5 Gc5 20.He5 Hb6 21.Hg3 e5 22.b4 Gf8 23.We5 Gd6 24.We8 We8 25.Gf4 Gf4 26.Hf4 We2 27.h3 He6 28.Hb8 Kh7 29.Ha7 We1 30.We1 He1 31.Kh2 Hc3 32.Hc5 Hb2 33.a4 i czarne poddały się. 462.Partia pionem hetmańskim [D04] X Olimpiada Szachowa Helsinki 1952 GM Stahlberg (Szwecja) IM Böök (Finlandia) 1.d4 Sf6 2.Sf3 d5 3.e3 g6 4.Gd3 Gg7 5.Sbd Sbd7 7.c3 e5 8.de5 Sg4 9.Gc2 Sde5 10.h3 Sf3 11.Sf3 Sf6 12.He2 He7 13.Wd1 b6 14.Gd3 Wd8 15.Ga6 c5 16.Gc8 Wac8 17.a4 c4 18.a5 Se4 19.ab6 ab6 20.Gd2 Sc5 21.Wa2 Sb3 22.Ge1 He4 23.Kf1 Sc5 24.Wa7 h6 25.Wda1 b5 26.W1a5 Wb8 27.Wc7 Se6 28.We7 Gf8 29.Wea7 Gc5 30.W7a6 Sc7 31.Wc6 Gb6 32.Wa1 Ekipa Finlandii Od lewej Kaarle Ojanen, Toivo Salo i Aatos Fred 461.Debiut Collego [D05] X Olimpiada Szachowa Helsinki 1952 IM Śliwa (Polska) Salo (Finlandia) 1.d4 c5 2.e3 e6 3.Sf3 Sf6 4.Gd3 d5 5.c3 Ge7 6.Sbd2 Sc He2 b6 9.dc5 bc5 10.e4 32 d4 33.Wb6 d3 34.Wg6 Hg6 35.Hd1 Wa8 36.Wb1 Se6 37.Gd2 Hh5 38.e4 Sc5 39.He1 Sb3 40.Kg1 Wa6 41.Kh2 We8 42.g4 Hg6 43.e5 f6 44.Sh4 Sd2 45.Hd2 Hg5 46.Hg5 hg5 47.Sf5 We5 48.Kg3 Wa2 49.Se3 d2 50.Kg2 We3 51.fe3 Wb2 i białe poddały się. Ogromna sensacja i jedyna porażka Stahlberga! Miejsce rozgrywek X Olimpiady 41

42 Prasa z dawnych lat San Sebastian 1912 Rok 1912 został nazwany Rokiem Rubinsteina, bowiem nasz rodak Akiba Rubinstein odniósł swoje największe sukcesy właśnie w tym roku. Niedawno pisaliśmy o pięknym turnieju w San Sebastian Dzisiaj opisujemy ten sam turniej, ale rok później, czyli San Sebastian Poniżej wyniki: Tidskrift För Schack, numer 3/ Kg2 Hf1 40.Kf1 ab4 41.ab4 Kf6 42.Kf2 h5 i białe poddały się. 464.Debiut czterech skoczków [C48] San Sebastian 1912 Spielmann (Niemcy) Rubinstein (Rosja) 1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Sc3 Sf6 4.Gb5 Sd4 5.Gc4 Gc5 6.Se5 He7 7.Sf3 d5 8.Sd4 dc4 9.Sf3 Se d4 cd3 12.cd3 Sc3! 13.bc3 Gg4 14.d4 Gd6 15.Hd3 Wae8 16.h3 Gh5 17.a4 Gg6 18.Hc4 He2! 19.He2 We2 Po triumfie Rubinsteina w San Sebastian przyszły zwycięstwa w Pińszczanach, Wrocławiu, Warszawie i Wilnie wszystko w czasie jednego roku! Nikt wcześniej nie dokonał takiego wyczynu. Dopiero 50 lat później sławny Bent Larsen wygrał pięć turniejów z rzędu, ale w okresie trzech lat. 463.Obrona holenderska [A84] San Sebastian 1912 Rubinstein (Rosja) Spielmann (Niemcy) 1.d4 e6 2.c4 f5 3.Sc3 Gb4 4.Gd2 Sf6 5.g Gg2 d6 7.a3 Gc3 8.Gc3 Sbd7 9.Hc2 c5 10.dc5 Sc5 11.Sf3 Sce Gd7 13.Wfd1 Wc8 14.Gf6 Hf6 15.Hb3 Wc7 16.Se1 Sc5 17.Hb4 f4 18.Sd3 fg3 19.fg3 Sd3 20.Wd3 Hf2 21.Kh1 Gc6! 22.e4 Wcf7 23.We1 a5! 24.Hc3 Hc5 25.b4 Ge4 26.We4 Wf1 27.Gf1 Wf1 28.Kg2 Hf2 29.Kh3 Wh1 30.Wf3 Hh2 31.Kg4 Hh5 32.Kf4 Hh6 33.Kg4 g5 34.We6 He6 35.Wf5 h6 36.Hd3 Kg7 37.Kf3 Wf1! 38.Hf1 Hf5 20.Ga3 Wc2! 21.Gd6 cd6 22.Wfe1 Wc3 23.We7 Wb8 24.a5 Kf8 25.Wd7 Gf5 26.Wd6 Ge6 27.Wb1 Wc7 28.Wa6 Wa8 29.We6 fe6 30.Sg5 Ke7 31.We1 Kf6! 32.f4 Wc6 33.Sh7 Ke7 34.Sg5 Kd7 35.We5 Wf8 36.d5 ed5 37.Wd5 Wd6 38.Wb5 Kc6 39.Wb4 Wf5 40.Wc4 Kd7 41.Se4 Wc6 42.Wa4 Wa6 43.g4 Wfa5 44.Wd4 Kc7 45.Sc3 Wd6 i białe poddały się. Jedna z najlepszych partii turnieju. 42

43 A. Alechin Tidskrift För Schack, numer 7 9/1912 A. Larsson Tidskrift För Schack, numer 7 9/

44 Praktyka szachowa 465.Pozycja z partii XX Olimpiada Szachowa, Skopje 1972 Alvarez F. (Dominikana) 2200 GM Karpow (ZSRR) Pozycja z partii Vrnjačka Banja 1972 WIM Aleksandryja (ZSRR) 2335 WIM Ivanka (Węgry) 2240 Czarne mają posunięcie. Przyszły mistrz świata Karpow grał na pierwszej szachownicy rezerwowej (wówczas zespoły miały po dwóch w zapasie ). Czarne zmusiły białe do kapitulacji już po czterech kolejnych ruchach. Jakich? 466.Pozycja z partii XX Olimpiada Szachowa, Skopje 1972 IM Sigurjonsson (Islandia) 2480 IM Vizantiadis (Grecja) 2260 Białe mają posunięcie. W 1972 roku ranking kobiet wynoszący 2200 lub więcej oznaczał światową czołówkę, a tytuł WGM (arcymistrzyni) wprowadzono dopiero w 1976 roku. 468.Pozycja z partii Tallin 1973 IM Timman (Holandia) 2480 GM Tal (ZSRR) 2625 Posunięcie czarnych. W tej sensacyjnej partii czarne wygrały matując silnego przeciwnika. Jak? Posunięcie czarnych. Poprowadź atak. Rozwiązania wewnątrz numeru 44

45 Galeria unikalnych zdjęć Chess Review, numer 6/1936 rok prezentował sylwetki znanych szachowych koryfeuszy. Na dolnym zdjęciu prezentujemy wszystkich uczestników Indywidualnych Mistrzostw USA, Nowy Jork Od lewej: Samuel Reshevsky i Albert C. Simonson (ryc. Guido Castagnoli) Siedzą: Helms, Stephens, Phillips, Brieger i Barron Stoją, dolny rząd: Factor, Marshall, Reshevsky, Kashdan i Kupchik Centralny rząd: Bernstein S., Hanauer, Treysman, Horowitz, Kevitz i Dake Najwyższy rząd: Fine, Denker, Simonson i H. Steiner 45

46 Unikalne tabele turniejowe Zagrzeb 1955 Zapraszamy do nowej pozycji, czyli przeglądu tabel turniejowych, które trudno znaleźć w archiwalnych źródłach. Międzynarodowy turniej kobiet Lista startowa: 1. WIM Langos (Węgry), 2. WIM Rinder (NRF), 3. WIM Lazarević (Jugosławia), 4. Timofiejewa (Jugosławia) 5. Radienković (Jugosławia), 6. Rocić-Delak (Jugosławia), 7. WIM Benini (Włochy) 8. Timet (Jugosławia), 9. Vincelak (Jugosławia), 10. Kattinger (Austria), 11. Enevoldsen (Dania), 12. Osterc (Jugosławia) Zawodniczka R 1. Langos 1 0 ½ 1 ½ 1 ½ ,5 2. Rinder ½ 1 ½ 1 ½ ½ 1 1 8,0 3. Lazarević ½ 1 ½ ,0 4. Timofiejewa ½ ,5 5. Radienković 0 ½ ½ 0 ½ ,5 6. Rocić-Delak ½ ½ 1 ½ ,5 7. Benini 0 ½ ½ ½ ,5 8. Timet ½ ½ ½ 1 0 ½ 1 5,0 9. Vinzelak 0 ½ ,5 10. Kattinger 0 ½ ,5 11. Enevoldsen ½ 0 1 ½ 2,0 12. Osterc ½ ½ 46

47 Kobiece Mistrzostwa Świata 1956 Jak pisaliśmy w poprzednim numerze Kuriera Szachowego, w Moskwie w 1956 roku rozegrano mecz turniej o tytuł mistrzyni świata kobiet. Wyniki: 1. Olga Rubcowa 10 punktów z 16 partii (została mistrzynią świata), 2. Elizabeta Bykowa 9,5 p. i Ludmiła Rudenko 4,5 p. Publikujemy kolejne partie tego trójmeczu. 469.Partia hiszpańska [C98] Moskwa 1956 WIM Bykowa (ZSRR) WIM Rudenko (ZSRR) 1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Ga4 Sf b5 6.Gb3 d6 7.c3 Ge7 8.h3 Sa5 9.Gc2 c5 10.d4 Hc7 11.We Sbd2 Sc6 13.de5 de5 14.Sf1 Wd8 15.He2 Gb7 16.Sg3 g6 17.Gg5 Sd7 18.Gh6 Sf8 19.Sf1 Se6 20.Se3 Wac8 21.Sd5 Hb8 22.Wad1 Gf8 23.He3 Gg7 24.We2 We8 25.Wed2 Wcd8 26.Sh2 Wf8 27.Gg7 Kg7 28.Sg4 g5 29.g3 h5 30.Sgf6 Kg6 31.Hf3 Sg7 32.g4 Hc8 33.gh5 Kh6 34.Sg4 Kh7 35.Hf6 He6 36.Hg5 Se8 37.Sdf6 i czarne poddały się. 470.Obrona francuska [C08] Moskwa 1956 WIM Rubcowa (ZSRR) WIM Bykowa (ZSRR) 1.e4 e6 2.d4 d5 3.Sd2 c5 4.ed5 ed5 5.Sgf3 Sf6 6.Gb5 Gd7 7.He2 Ge dc5 Gc5 10.Sb3 Gb6 11.Gg5 We8 12.Hd3 Gb5 13.Hb5 Sbd7 14.Wad1 Hc7 15.c3 Hc4 16.Hc4 dc4 17.Sbd2 Wac8 18.Wfe1 We1 19.We1 Sg4 20.Gh4 f6 21.Gg3 f5 22.h3 Sgf6 23.Se5 Se5 24.We5 g6 25.We7 Sh5 26.Ge5 Wd8 27.Sf1 f4 28.Wb7 Wd1 29.Gd4 Gd4 30.cd4 Wd4 31.g4 Sf6 32.Wa7 Se4 33.Kg2 Wd3 34.We7 f3 35.Kh2 Sf2 36.We3 Wd1 37.Wf3 Wf1 38.Kg2 Wa1 39.Wf2 Wa2 40.Kg3 Wa8 41.Wc2 Wb8 42.Kf4 Wb3 43.h4 h6 44.Wd2 i remis. 471.Obrona sycylijska [B30] Moskwa 1956 WIM Rudenko (ZSRR) WIM Rubcowa (ZSRR) 1.Sf3 c5 2.g3 Sc6 3.Gg2 e5 4.e4 Sf6 5.d3 Ge7 6.Sc3 d h3 Gd7 9.Gg5 Hc8 10.Kh2 Sd4 11.Sd4 cd4 12.Gf6 Gf6 13.Sd5 Gd8 14.Wc1 Gc6 Elizabeta Bykowa (ur. 4 listopada 1913 r.). Zdjęcie: mediahex.com 47

48 15.c4 dc3 16.Wc3 Hd7 17.Se3 Wc8 18.h4 Ga5 19.Gh3 Hd8 20.Wc1 Gd7 21.Gd7 Hd7 22.Sd5 Kh8 23.Hb3 Wc1 24.Wc1 f5 25.Hc2 f4 26.b4 Gd8 27.Hc8 fg3 28.fg3 Hf7 29.Hf5 He8 30.Hg4 Wf2 31.Kg1 h5 32.Hh3 Wf8 33.Wf1 Wf1 34.Hf1 g5 35.hg5 Gg5 36.Hf5 Gd8 37.Kg2 Kg7 38.Kf3 Hb5 39.Ke2 a5 40.a3 Ha4 41.Hc8 Gg5 42.Hb7 Kh6 43.Hc7 ab4 44.Hd6 Kh7 45.Hc7 Kh6 46.ab4 Ha2 47.Kf3 Hb1 48.Hd6 Kh7 49.Hd7 Kh6 50.He6 Kh7 51.Hf5 Kh6 52.Kg2 Hc2 53.Hf2 Hd3 54.Hf8 Kh7 55.Hf7 Kh6 56.He6 Kh7 57.Hd7 Kh6 58.Hd6 Kg7 59.He5 Kh6 60.Hh8 Kg6 61.Hg8 Kh6 62.Hf8 Kh7 63.Hf3 Hc2 64.Kh3 Hc8 65.Hf5 i czarne poddały się. 472.Obrona holenderska [A84] Moskwa 1956 WIM Rudenko (ZSRR) WIM Bykowa (ZSRR) 1.c4 f5 2.d4 e6 3.Sc3 Sf6 4.Hc2 d6 5.e4 fe4 6.Gg5 Ge Gf6 Gf6 9.Se4 Sc6 10.Sf3 e5 11.de5 Ge5 12.Se5 Se5 13.g3 Sf3 14.Ge2 He7 15.h4 h6 16.Sc3 Gg4 17.Sd5 Hf7 18.Sf4 Gf5 19.Gd3 Gd3 20.Wd3 Se5 21.Wc3 Wab8 22.Kb1 c6 23.Wd1 Wbd8 24.b3 a6 25.We3 Wfe8 26.Wde1 Sg4 27.W3e2 We2 28.He2 Hf5 29.Hd3 Hd3 30.Sd3 Kf7 Ludmiła Rudenko (urodzona 27 lipca 1904 r.). Zdjęcie: welcome-to-poltava.com Stan po III kole: Bykowa 4 p., Rubcowa 3 p. i Rudenko 2 p. 31.Kc2 We8 32.We8 Ke8 33.Kd2 Ke7 34.f3 Sf6 35.Sf4 Sd7 36.Ke3 Kf6 37.g4 g6 38.Sd3 Sf8 39.f4 Sd7 40.Ke4 Sf8 41.Sf2 a5 42.Ke3 b6 43.Se4 Ke6 44.Sg3 d5 45.f5 Ke5 46.cd5 cd5 47.h5 gh5 48.Sh5 Sd7 49.Sf4 Sf6 50.Sd3 Kd6 51.Kf4 Sd7 52.a3 Sc5 53.Se5 Ke7 54.b4 ab4 55.ab4 Sa6 56.Sd3 Kf6 57.b5 48

49 Sc7 58.Se5 Sb5 59.Sd7 Ke7 60.Sb6 Kd6 61.Sd5 i remis. Olga Rubcowa (ur. 20 sierpnia 1909 r.). 18.Sc6 bc6 19.Gd2 Wb8 20.c4 Sb4 21.Gf4 Wc8 22.a3 Sa6 23.d5 Sc5 24.Ge3 Sb3 25.Wa2 a5 26.d6 Kd7 27.Gb6 a4 28.Kg2 f6 29.Kg3 h5 30.Gf3 e5 31.Gc7 Gf7 32.Wc2 g6 33.Wc3 hg4 34.Gg4 f5 35.Ge2 Ge6 36.Gf1 f4 37.Kh2 g5 38.f3 Wcg8 39.Wdd3 g4 40.fg4 Gg4 41.Gg2 Gf5 42.Gb6 e4 43.Wd1 c5 44.Wd5 f3 45.Wc2 fg2 46.Wg2 Wg2 47.Kg2 Gh3 48.Kf2 Ge6 49.We5 Wh2 50.Ke1 Kd6 51.We4 Sd4 52.Wf4 Gc4 53.We4 Wa2 54.Wh4 Wa3 55.Wh6 Se6 56.Kd2 Wg3 57.Ga7 Kd5 58.Gb8 Wd3 59.Kc1 Gb3 60.Kb2 Wd2 61.Kb1 a3 62.Wh1 Sd4 i białe poddały się. 474.Obrona sycylijska [B28] Moskwa 1956 Zdjęcie: wikipedia.org 473.Obrona królewsko indyjska [B22] Moskwa 1956 WIM Bykowa (ZSRR) WIM Rubcowa (ZSRR) 1.e4 c5 2.Sf3 Sc6 3.c3 d5 4.ed5 Hd5 5.d4 Gg4 6.Ge2 e6 7.h3 Gh Sf6 9.Ge3 cd4 10.cd4 Ge7 11.Sc3 Ha5 12.Hb3 Hb4 13.Hb4 Gb4 14.Wfd1 Wd8 15.g4 Gg6 16.Se5 Gc3 17.bc3 Sd5 WIM Rubcowa (ZSRR) WIM Rudenko (ZSRR) 1.e4 c5 2.Sf3 a6 3.d4 cd4 4.Sd4 e5 5.Sf3 Sf6 6.Sc3 Gb4 7.Gd2 Sc6 8.Sd5 Gd2 9.Sd2 Sd5 10.ed5 Se7 11.Hg4 Sg6 12.d6 Hh4 13.Hh4 Sh4 14.Sc4 b5 15.Se5 Gb7 16.Wg1 f6 17.Sd3 Wc Sf4 Wc5 20.Ge2 Gc6 21.g4 We5 22.Gd3 Wfe8 23.b3 Gf3 24.Wdf1 Gc6 25.Wg3 g6 26.Kb2 Kg7 27.Wd1 h6 28.a3 Gf3 29.Wd2 Gc6 30.c4 bc4 31.Gc4 a5 32.Sd5 We1 33.Se7 W8e7 34.de7 We7 35.We2 We2 36.Ge2 Sg2 37.Gf3 Sf4 38.Gc6 dc6 39.Wc3 Kf7 40.f3 Se2 41.Wc6 Sd4 42.Wc7 Ke6 i czarne poddały się. Stan po IV kole: Rubcowa 5 p., Bykowa 4,5 p. i Rudenko 2,5 p. Ciąg dalszy nastąpi. 49

50 Katastrofy szachowe 475.Obrona sycylijska [B95] X Olimpiada Szachowa, Helsinki 1952 Platz (Niemiecka Republika Demokratyczna) IM Szily (Węgry) 1.e4 c5 2.Sf3 Sc6 3.d4 cd4 4.Sd4 Sf6 5.Sc3 d6 6.Gg5 e6 7.Hd3 a6 8.Wd1 Gd7 9.Ge2 Ge Hc7 11.Sb3 Se5 12.Hd f4 Sc6 14.e5 de5 15.fe5 Sd5 16.Sd5 ed5 17.Gf6 gf6 18.ef6 He5?? 19.Hh6 i czarne poddały się. 476.Obrona holenderska [A92] X Olimpiada Szachowa, Helsinki 1952 GM Geller (ZSRR) Müller (Szwajcaria) 1.d4 e6 2.Sf3 f5 3.g3 Sf6 4.Gg2 Ge c4 d5 7.Hc2 c6 8.Se5 Sbd7 9.Sd3 He8 10.Sd2 Kh8 11.Sf3 Hh5? 12.Sf4! He8? 13.Se6 Gd6 14.Sf8 Sf8 15.cd5 Sd5 16.Gd2 f4 17.Wae1 Hh5 18.e4 fe3 19.fe3 i czarne poddały się. 477.Obrona sycylijska [B93] X Olimpiada Szachowa, Helsinki 1952 IM Bisguier (USA) Fred (Finlandia) 1.e4 c5 2.Sf3 d6 3.d4 cd4 4.Sd4 Sf6 5.Sc3 a6 6.f4 Hc7 7.Gd3 Sc6 8.Sc6 Gg4!? 9.Hd2 bc6 10.f5! d ? e6 12.ed5 cd5 13.h3? (Przyczyna kłopotów białych. Poprawne było 13.Kh1 z małą przewagą. Teraz słabość pola g3 zadecyduje o wyniku partii) 13 Gc5! 14.Kh1 14 Sh5!! 15.Wf4 Gf5 16.Sd5?? (Prowadzi do szybkiej katastrofy. Przedłużało walkę 16.Wf3 Sg3 17.Wg3 z nadal trudną pozycją) 16 He5! (16 ed5? 17.He2 i 18.Hh5) 17.Ha5 Hd5 18.Wf5 Sg3 19.Kh2 Sf5 i białe poddały się. Partia trzymała w napięciu praktycznie całą zgromadzoną widownię! 478.Obrona Nimzowitscha [E38] X Olimpiada Szachowa, Helsinki 1952 IM Donner (Holandia) Tsiknopoulos (Norwegia) 1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sc3 Gb4 4.Hc2 c5 5.dc5 Sa6 6.a3 Gc5 7.Sf Gg5 h6 9.Gh4 Ge7 10.e4 d5 11.e5 Sd7 12.Gg3 Hc7 13.cd5 ed5 14.e6 Hc5 15.ed7 Gd7 16.Ga6 ba6 17.Hd2 i czarne poddały się. 50

51 Polacy i Polki grają w szachy 479.Obrona Nimzowitscha [E56] Drużynowe mistrzostwa Polski 1955 Arłamowski (Polska) Pytlakowski (Polska) 1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sc3 Gb4 4.e Gd3 c5 6.Sf3 d Sc6 8.a3 Ga5 9.cd5 ed5 10.h3 We8 11.dc5 Gc3 12.bc3 Ha5 13.Hc2 h6 14.c4 Hc5 15.Gb2 dc4 16.Gc4 Ge6 17.Wac1 Hc4 18.Hc4 Gc4 19.Wc4 Sd5 20.Wd1 Wad8 21.Sd4 Se5 22.Wa4 a6 23.Sf5 f6 24.Wad4 i czarne poddały się. 480.Obrona Nimzowitscha [E50] Krynica 1956 IM Uhlmann (NRD) Balcarek (Polska) 1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sc3 Gb4 4.e3 c5 5.Gd3 Sc6 6.Sf b6 8.d5 Se7 9.e4 Gc3 10.bc3 Sg6 11.e5 Sg4 12.He2 d6 13.de6 Ge6 14.Sg5 S4e5 15.Hh5 We8 16.Hh7 Kf8 17.Se6 We6 18.Ge4 Wc8 19.Gd5 We8 20.f4 Sd3 21.f5 Hf6 22.Gd2 Se7 23.Hh5 Sd5 24.Gg5 Kg8 25.Gf6 Sf6 26.Hf3 Se5 27.Hf4 d5 28.cd5 Sd5 29.Hg3 f6 30.Wad1 Wcd8 31.Wfe1 Se7 32.Hf4 b5 33.He3 c4 34.Ha7 Sf5 35.Wd8 Wd8 36.Hb6 We8 37.Hb5 i czarne poddały się. 481.Obrona królewsko indyjska [E77] Krynica 1956 IM Uhlmann (Polska) Gromek (Polska) 1.d4 Sf6 2.c4 g6 3.Sc3 Gg7 4.e4 d6 5.Ge f4 c5 7.Sf3 cd4 8.Sd4 Sc6 9.Ge3 Gd Sd4 11.Gd4 Gc6 12.Gf3 Wc8 13.Hd2 Ha5 14.Wfd1 Hb4 15.e5 de5 16.fe5 Gf3 17.ef6 Wc4 18.a3 Hd6 19.fg7 Wd8 20.gf3 e5 21.Ge3 i czarne poddały się. 482.Obrona nowoczesna [B06] Krynica 1956 IM Plater (Polska) IM Uhlmann (NRD) 1.g3 Sf6 2.Gg2 g6 3.e4 d6 4.d4 Gg7 5.Se2 e5 6.de5 de5 7.Hd8 Kd c6 9.Sbc3 Sa6 10.a3 Ge6 11.h3 Kc7 12.Ge3 Sd7 13.f4 f6 14.f5 Gf7 15.h4 Gf8 16.Gh3 Ge7 17.Sc1 Wad8 18.Sb3 Whg8 19.Kh2 g5 20.hg5 fg5 21.Wfd1 Sf6 22.Wd8 Gd8 23.Kg1 Ge7 24.Gf1 Gb3 25.cb3 Gc5 26.We1 Ge3 27.We3 Sb8 28.Wd3 Sbd7 29.b4 Sb6 30.Wd2 Sc8 31.Kf2 Sd6 32.Ke3 h5 33.b5 h4 34.bc6 bc6 35.b4 Wh8 36.Wd1 hg3 37.Gg2 g4 38.Ke2 Wh2 39.Kf1 Sc4 i białe poddały się. 483.Obrona Grünfelda [D93] Półfinały mistrzostw Polski 1956 Nieznana partia Szpotański (Polska) Kristowski (Polska) 1.d4 Sf6 2.c4 g6 3.Sc3 d5 4.Gf4 Gg7 5.e3 c6 6.Sf Wc1 b6 8.Gd3 Gb7 9.h3 Sa6 10.a3 e6 11.He2 dc4 12.Gc4 Sc Scd5 14.Ge5 Sc3 15.bc3 He7 16.Ga6 Wfc8 17.Gb7 Hb7 18.c4 c5 19.Hb2 Se8 20.Gg7 Sg7 21.Wfd1 cd4 22.ed4 Wc7 23.d5 ed5 24.cd5 Wd7 25.He5 We8 26.Hg5 Wed8 27.Se5 Se6 28.Hf6 Wd5 29.Wd5 Wd5 30.Sg4 Sg7 31.Sh6 Kf8 32.Wc8 Se8 33.Hh8 Ke7 34.He8 Kf6 35.Sg4 i czarne poddały się. (Szachmatnyj Biuletyn, nr 1/1957) 484.Gambit hetmański [D50] Mecz Warszawa Łódź 1956 Nieznana partia Szymański (Polska) Litmanowicz (Polska) 1.d4 d5 2.c4 e6 3.Sc3 Sf6 4.Gg5 c5 5.cd5 cd4 6.Hd4 Ge7 7.e4 Sc6 8.Gb Gc6 bc6 10.Gf6 Gf6 11.e5 c5 12.Hc5 Ge5 13.Sge2 ed Ga6 15.Wfd1 Ge2 16.Wd5 Gh2 17.Kh2 Hb8 18.Kg1 Hb2 19.Wb1 Hc2 20.Wbd1?? Gd1 i białe poddały się. (Szachmatnyj Biuletyn, nr 8/1956) 51

52 Z kart historii Mistrzostwa Świata Kobiet Fakty nieznane Odcinek 10 (K. Puszczewicz) Najważniejsza partia, Bielowa Rubcowa, nie odbyła się z powodu choroby Rubcowej. Z tej przyczyny na prowadzenie wyszła Chaude de Silans, która miała na swoim koncie sześć zwycięstw. Runda 9 5 stycznia 1950 r Mająca 4 punkty z 5 pierwszych gier, Gisela Gresser, poniosła czwartą z rzędu porażkę. Karff po serii pięciu niepowodzeń, zdołała zremisować. Polka Róża Hermanowa przegrała z najsłabszą w turnieju zawodniczką Ingrid Larsen. Wyniki IX rundy: 1. Bykowa 0,5 : 0,5 Mora 2. Keller 1,0 : 0,0 Gresser 3. Heemskerk 0,0 : 1,0 Chaude de Silans 4. Larsen 1,0 : 0,0 Hermanowa 5. Langos 1,0 : 0,0 Benini 6. Karff 0,5 : 0,5 Hruškova-Belska 7. Biełowa Przełożona Rubcowa 8. Tranmer 0,5 : 0,5 Rudenko Stan po IX rundzie: 1 Chaude de Silans 6,5 2 Rubcowa 6,0 (1) 3 Rudenko 6,0 4 Biełowa 5,5 (1) 5 7 Bykowa, Keller i Heemskerk 5,0 8 9 Hruškova-Belska i Mora 4, Benini, Gresser, Langos i Tranmer 4,0 14 Karff 3, Hermanowa i Larsen 2,0 52

53 Kurier Szachowy Pełny obraz sali koncertowej w trakcie dziewiątej rundy. Zdjęcie: G. Jabłonowski Trwa partia Bykowa (po lewej) Mora Zdjęcie: G. Jabłonowski 53

54 Przebieg dziewiątej rundy poznamy z relacji arcymistrza Aleksandra Kotowa. (Tłumaczenie z rosyjskiego K. Puszczewicz) Coraz bliżej był finisz. Część uczestniczek stara się polepszyć swoją lokatę w tabeli, pozostałe chcą nadrobić poniesione straty. Może z tego powodu na każdej szachownicy trwała uparta walka o zwycięstwo. W efekcie aż sześć partii zostało odłożonych. Bykowa dwoma z rzędu zwycięstwami polepszyła swoje miejsce w stawce rywalek. Także dzisiaj ze wszystkich sił starała się rozstrzygnąć wynik partii atakiem na królewskim skrzydle. Kubanka Mora, grająca czarnymi, przez długi czas dostrzegała w porę wszelkie groźby i zapobiegła atakowi na pozycję swojego króla. Później zdołała wymienić ciężkie figury. Partia przeszła do chytrej końcówki, w której każda ze stron dysponowała czterema pionami i dwoma skoczkami. Mistrzowie znają wszystkie niuanse takich końcówek, w których myśl przywykła do prostych manewrów figurami, z trudem wychwytuje skryte możliwości skoczków, a w omawianym przypadku na szachownicy znajdowały się aż cztery skoczki. W dogrywce został stoczony twardy bój zakończony ostatecznie remisem. Partia Heemskerk Chaude de Silans bardzo długo miała spokojny przebieg. W obronie Nimzowitscha czarne wyrównały grę. Jednakże centralne położenie białych figur dawało Holenderce niezłe szanse w powstałej walce manewrowej. Partia finiszowała w silnym niedoczasie Heemskerk. Chaude de Silans nieoczekiwanym wypadem skoczka 27 Sf4 groziła wieloma widełkami. Obronić pozycję białych można było jeszcze grając 28.Kf1. W niedoczasie Heemskerk nie znalazła tego ruchu, odeszła królem na pole h1, straciła jakość, a potem całą wieżę. Kiedy miała stracić także hetmana Heemskerk poddała się. Keller grała z Gresser. Amerykanka, grająca czarnymi, wybrała obronę Laskera, dążąc do uproszczeń a w efekcie do remisu. Partnerki rozegrały znany teoretyczny wariant, który stosowano jeszcze w ubiegłym stuleciu. Jednakże czarnym nie udało się osiągnąć wyrównania. Ruch blokujący 33.a5 doprowadził do osłabienia piona c6, a wkrótce i do jego straty. Partia została odłożona w pozycji, w której białe miały piona przewagi i ogromne szanse na zwycięstwo, mimo faktu, że na szachownicy powstała wieżowa końcówka, znana ze swoich remisowych tendencji. W dogrywce Keller triumfowała. Wiele emocji dostarczyła kibicom partia Langos Benini. Czarne nieudanie rozegrały debiut i pozwoliły białym rozwinąć huraganowy atak. Mat w trzech ruchach z ofiarą hetmana, mat w pięciu posunięciach rozbrzmiewały głosy w sali turniejowej. Ale Langos wygrała tylko jakość i odłożyła partię w końcówce, gdzie Benini miała dwa niebezpieczne gońce. Przy dokładnej grze Węgierka powinna zwyciężyć, co miało miejsce w dniu dogrywek. Na drodze do swojej pierwszej wygranej znajdowała się Dunka Larsen, która grała z polską szachistką Hermanową. Pozycja czarnych przez długi czas była trudna, ale można ją było obronić. W 30. posunięciu Hermanowa podstawiła ważnego piona na skrzydle hetmańskim, po czym, jej położenie stało się od razu beznadziejne. Chociaż, przed odłożeniem partii Larsen zrobiła kilka niedokładności, zbyt szybko wymieniając hetmany, w dogrywce Dunka realizowała swoją przewagę, notując w tabeli turniejowej pierwszy punkt. Skomplikowana walka w obronie holenderskiej, w partii Karff Hruškova-Belska, przez długi czas nie dawała przewagi żadnej ze stron. Białe, co prawda, atakowały wieżą wzdłuż otwartej linii d, ale ten manewr nie miał żadnego wsparcia ze strony pozostałych figur. Hruškova-Belska wymieniła hetmana i obie wieże i przeszła do całkowicie remisowej końcówki. Tuż przed odłożeniem partii Czeszka dopuściła się niedokładności wziąwszy białego piona na polu g4, ale i teraz w odłożonej pozycji miała ogromne szanse na remis, ze względu na 54

55 różnopolowe gońce. W dogrywce podpisano remis. Rudenko czarnymi dobrze rozegrała obronę Philidora w partii z Tranmer. Miała dobrą pozycję, ale w szesnastym ruchu zrobiła poważny błąd, nie dokonując wymiany na polu f4 i nie przeciwstawiając się podrywowi f4 f5 f6, który od razu rozbił strukturę pionową osłaniającą czarnego króla. Mimo wszystko można było zorganizować skuteczną obronę. Rudenko wykonała kilka niedokładnych ruchów i straciła jakość. Chociaż w powstałej pozycji Tranmer miała przewagę, w dogrywce partia zakończyła się remisem. 27.a4 Sf4 28.Kh1 Se2 29.Hg5 Sc1 30.Hc1 Se4 31.Kg1 Hf6 32.He3 Hc6 33.Hf3 Hc2 34.Ga3 Sd2 35.Hg4 We1 36.Kh2 Sf1 i białe poddały się. Spotkanie Biełowa Rubcowa nie odbyło się z powodu choroby Rubcowej. Arcymistrz Aleksander Kotow Trwa partia Larsen (po lewej) Hermanowa Zdjęcie: G. Jabłonowski Trwa partia Langos (po prawej) Benini Zdjęcie: G. Jabłonowski 485.Obrona Nimzowitscha [E21] Moskwa Heemskerk (Holandia) Chaude de Silans (Francja) 1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sc3 Gb4 4.Sf3 c5 5.e3 d5 6.a3 Gc3 7.bc Gd3 Sbd b6 10.cd5 ed5 11.c4 Gb7 12.Gb2 cd4 13.ed4 We8 14.Wc1 Wc8 15.h3 Se4 16.cd5 Wc1 17.Hc1 Gd5 18.Hf4 Sf8 19.Se5 Sf6 20.Wc1 Se6 21.Hh2 Gb7 22.Gb5 Wf8 23.Gc6 Gc6 24.Sc6 Hd7 25.He5 We8 26.Hf5 Hd6 486.Obrona holenderska [A84] Moskwa Karff (USA) Hruškova-Belska (Czechosłowacja) 1.d4 e6 2.c4 f5 3.Sf3 Sf6 4.Sc3 Ge7 5.Hc2 d5 6.b e3 c6 8.Se5 Gb4 9.Gd2 Gc3 10.Gc3 Se4 11.Gb4 Sd6 12.Gd3 a5 13.Ga3 Sa6 14.Hd2 Sc Wf6 16.Wac1 Sce8 17.f4 Wh6 18.He1 Sf6 19.Wc2 Sde4 20.Wf3 He8 21.Gb2 Sg4 22.Ge4 Se5 23.de5 de4 24.Wg3 c5 25.Wd2 a4 26.Hd1 Kf7 27.Wd8 He7 28.ba4 Hc7 29.Gc3 Wg6 30.Wh3 Ke7 31.Wd6 Gd7 32.a5 h6 33.Wg3 Wg3 34.hg3 Ge8 35.Kf2 Wd8 36.Wd8 Hd8 37.Hd8 Kd8 38.g4 fg4 39.Kg3 h5 40.Gb2 Kc7 41.Ga3 i remis. 55

56 487.Obrona Grünfelda [D95] Moskwa Larsen (Dania) Hermanowa (Polska) 1.c4 Sf6 2.Sc3 d5 3.d4 g6 4.e3 Gg7 5.Sf Hb3 c6 7.Gd2 e6 8.Wc1 Sbd7 9.cd5 ed5 10.Gd3 We Se4 12.Hc2 Sd2 13.Sd2 f5 14.Sf3 Sf6 15.Se5 Sg4 16.Sg4 fg4 17.Se2 Wf8 18.Sg3 Ge6 19.b4 Wc8 20.Hb1 a6 21.a4 b5 22.ab5 ab5 23.Wc3 Hf6 24.Hc2 Gd7 25.Wa1 Wa8 26.Wca3 Wa3 27.Wa3 Wd8 28.Wa6 Hf8 29.Hb3 Wa8 Gg8 31.Wf8 Kh7 32.Wc8 Gf4 33.Wc5 Ge6 34.Wc2 Gd5 35.We2 g5 36.Kg1 Kg6 37.Ge5 Gc1 38.g3 Gf3 39.Wc2 Ge3 40.Kf1 Kf5 41.Gg7 h5 42.Gh8 Kg4 43.Gf6 Ge4 44.Wc3 Gd2 45.Wc4 Kf3 46.Wd4 Ge3 47.Wd8 Gb6 48.Wf8 Gd3 49.Ke1 Ga5 50.Gc3 i czarne poddały się. 489.Obrona Philidora [C41] Moskwa Gb5 Kh8 31.Wa8 Ha8 32.Gd3 Hb8 33.Se2 Gf8 34.b5 Gd6 35.b6 Gc8 36.g3 Gc7 37.Ha3 Gd6 38.Ha7 Hb7 39.Hb7 Gb7 40.Sc3 Ge7 41.Sa4 Kg7 42.Kf1 Kf6 43.Ke2 Ke6 44.f4 Gb4 45.Sc5 Gc5 46.dc5 Gc8 47.Kd2 Gb7 48.Kc3 Gc8 49.Kd4 Kf6 50.e4 de4 51.Ge4 Gb7 52.Gd3 Gc8 53.Ge2 Kf5 54.Gc4 Kf6 55.Kc3 Kf5 56.Kb4 Kf6 57.Ka5 i czarne poddały się. 488.Gambit hetmański [D46] Moskwa Langos (Węgry) Benini (Włochy) 1.d4 d5 2.c4 c6 3.Sc3 Sf6 4.e3 e6 5.Sf3 Ge7 6.Gd3 Sbd b3 We8 9.Gb2 Sf8 10.Se5 Sg6 11.f4 c5 12.Se2 Se4 13.Wc1 Se5 14.fe5 f6 15.cd5 ed5 16.Sf4 fe5 17.Sd5 Sf6 18.Sf6 Gf6 19.de5 Gg5 20.Hh5 Ge3 21.Kh1 Gh6 22.Gc4 Kh8 23.Wcd1 He7 24.Wf7 Hg5 25.Wdf1 Wg8 26.Hg5 Gg5 27.e6 h6 28.Wf8 Ge6 29.Wa8 Gc4 30.Wg8 Tranmer (Anglia) Rudenko (ZSRR) 1.e4 e5 2.Sf3 d6 3.d4 Sd7 4.Sc3 c6 5.de5 de5 6.Gc4 Ge Sgf6 8.Ge3 b5 9.Gd a4 b4 11.Se2 Hc7 12.Sg3 Sc5 13.Se1 Wd8 14.He2 Sd3 15.cd3 Ge6 16.f4 Sg4 17.f5 Se3 18.He3 Gb3 19.f6 Gf8 20.fg7 Gg7 21.a5 Ge6 22.Sh5 He7 23.Hg3 Hf8 24.Wf3 Kh8 25.Sc2 c5 26.Hh4 Hd6 27.Wg3 Wg8 28.Sf6 h6 29.Sg8 Wg8 30.Hh5 b3 31.Se3 Hd4 32.He2 Wc8 33.Kh1 Gf6 34.Sf5 Gf5 35.ef5 c4 36.dc4 Wc4 37.Wb3 Hf4 38.Wf3 Hd4 39.Wd1 Hc5 40.b3 Wb4 41.He3 He3 42.We3 Wb5 43.g3 Wa5 44.We4 Wb5 45.Wd3 Kg7 46.Kg2 a5 47.Kf3 Ge7 48.Wc4 Wb7 49.Ke4 Gf6 50.h3 h5 51.h4 Kf8 52.Wd6 Kg7 53.Wcc6 Wb4 54.Ke3 Wb3 55.Kf2 Wb2 56.Kf1 a4 57.Wa6 a3 58.Wa3 Ge7 59.f6 Gf6 60.Waa6 Ge7 61.Wd5 Gf6 62.Wdd6 Ge7 63.Wd5 Gf6 64.Wdd6 i remis. 56

57 490.Obrona sycylijska [B26] Moskwa Bykowa (ZSRR) Mora (Kuba) 1.e4 c5 2.Sc3 d6 3.g3 g6 4.Gg2 Gg7 5.d3 Sc6 6.Ge3 Sf6 7.h Sge2 Gd a6 10.g4 Wb8 11.Sg3 b5 12.f4 Se8 13.Hd2 b4 14.Sd1 Gd4 15.c3 Ge3 16.Se3 e6 17.f5 Hg5 18.Kh2 bc3 19.bc3 Se5 20.d4 cd4 21.cd4 Sc6 22.Wf2 e5 23.de5 Se5 24.Gf1 Gb5 25.Hd4 Sc6 26.Hc3 Hf6 27.Hf6 Sf6 28.fg6 fg6 29.Gb5 Wb5 30.Waf1 Sd7 31.h4 Wf2 32.Wf2 Sce5 33.g5 Sd3 34.Wc2 Wb2 35.Wb2 Sb2 36.Kg2 Kf7 37.Sd5 a5 38.Kf3 Ke6 39.Kf4 Sd3 40.Ke3 Sc1 41.Sc3 Se5 42.Kd2 Scd3 43.Ke3 Sc5 44.Sge2 Kd7 45.Sd5 Ke6 46.Sef4 Kf7 47.Sc3 Se6 48.Sfd5 Sc4 49.Kd3 Se5 50.Ke2 Sd4 51.Ke3 Sc2 52.Kd2 Sd4 53.Ke3 Sc2 54.Kf2 Sd4 55.Sf4 Se6 56.Sfe2 Sc5 57.Ke3 Sc6 58.Sd4 Se5 59.Sdb5 Ke6 60.Sc7 Kd7 61.S7d5 Ke6 62.Sf4 Kf7 63.Kd4 Se6 64.Ke3 Sc4 65.Kf3 Sd2 66.Ke3 Sc4 67.Kf3 Sd2 68.Ke2 Se4 69.Se4 Sf4 70.Kf3 Sd5 71.Sd6 Ke6 72.Sc4 Sc3 73.a3 a4 74.Ke3 Sb5 75.Kd3 Kd5 76.Sb6 Kc6 77.Sa4 Sa3 78.Sc3 Kc5 79.Se4 Kd5 80.Sf6 Ke5 81.Sh7 Kf5 82.Sf8 Sb5 83.Ke3 Sd6 84.Kf3 Sf7 i po 109 ruchach, o których nie wspomina biuletyn turniejowy, podpisano remis. Gisela Gresser Zdjęcie: G. Jabłonowski Elizabeta Bykowa Zdjęcie: G. Jabłonowski Chaude de Silans Karykatura: M. Kukunowa 57

58 491.Gambit hetmański [D57] Moskwa Keller (NRD) Gresser (USA) 1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sc3 d5 4.Gg5 Ge7 5.e Sf3 h6 7.Gh4 Se4 8.Ge7 He7 9.cd5 Sc3 10.bc3 ed5 11.Hb3 Hd6 12.c4 dc4 13.Gc4 Sc6 14.Hc3 Gg4 15.Ge2 Wfe Wad8 17.Wab1 Gc8 18.Wfc1 We7 19.Gb5 Sb8 20.Ha5 c6 21.Ge2 b6 22.Ha4 Gf5 23.Wb2 Ge4 24.Hb4 Hf6 25.Sd2 Gd5 26.Gf3 Gf3 27.Sf3 Sd7 28.Wbc2 Sb8 29.a4 Wd5 30.Hc4 Wd8 31.h3 Wde8 32.Hc3 Hf5 33.a5 b5 34.Hc5 Hc5 35.Wc5 f6 36.Se1 a6 37.Sd3 We6 38.Sb4 Wd8 39.Sc6 Sc6 40.Wc6 Wdd6 41.Wd6 Wd6 42.Wc7 b4 43.Wb7 Wd5 44.Wb4 Wa5 45.Wb7 Wa1 46.Kh2 a5 47.Kg3 a4 48.Wa7 a3 49.Kf3 Kf8 50.g4 a2 51.Ke4 Ke8 52.Kf5 h5 53.Ke6 Kd8 54.d5 hg4 55.hg4 Wg1 56.Wa2 Wg4 57.f4 g5 58.d6 Kc8 59.d7 i czarne poddały się. Ankieta organizatorów Jozsa Langos Jestem mieszkanką miejscowości Tatabanya. W demokratycznych Węgrzech kobiety mają możliwość zajmowania się szachami, zgłębiania tajników tej bardzo starej i równocześnie współczesnej gry. Co roku rośnie u nas ilość szachistek. Mój trener szachowy Beriat niedawno zorganizował żeńską drużynę i poświęca jej wiele czasu, aby przygotować szachistki do najbliższych ogólnokrajowych rozgrywek, których zwieńczeniem będą żeńskie mistrzostwa Węgier. Ja już trzykrotnie uczestniczyłam w mistrzostwach kraju i za każdym razem triumfowałam. Aktualnie moim trenerem jest mistrz Florian (dokładniej: Tibor Florian uzupełnienie tłumacza). Po raz pierwszy gram w turnieju międzynarodowym. Nigdy dotychczas nie miałam okazji grać w tak prestiżowej imprezie. Szczególnie mocno grają sowieckie szachistki. Analizując partie zmagań moskiewskich, szachistki węgierskie z pewnością podniosą swój poziom gry. W Moskwie jestem po raz pierwszy. Szczególnie podziwiam moskiewski metropolitan podziemne dworce, przystanki i elektrowozy, którymi szybko można dojechać z pracy do domu. Cieszę się, że mój debiut międzynarodowy ma miejsce właśnie w Moskwie. Chciałabym ujrzeć szachistki sowieckie także w Budapeszcie. Prezentacja uczestniczek Elizabeta Bykowa Urodziła się we wsi Bogoljubowo około 10 kilometrów od miasta Władimir. W 1925 roku po ukończeniu rodzimej szkoły, Liza Bykowa przyjechała do Moskwy. Tu skończyła dziewięciolatkę a następnie technikum ekonomiczne. Wreszcie w 1936 roku Instytut Rachunkowości Gospodarczej. W szachy nauczyła się grać w pierwszym roku przyjazdu do Moskwy. W 1927 roku, kiedy Liza była w siódmej klasie, w szkole zorganizowano turniej szachowy. Grano po kilka partii dziennie. Liza zajęła pierwsze miejsce przegrywając tylko jedną partię. W 1935 roku w Moskwie zaczął się Drugi Międzynarodowy Turniej Szachowy. Elizabeta Bykowa pracowała wówczas w Komitecie Centralnym Rachunkowości Gospodarczej. Pracownicy postanowili wówczas zorganizować 58

59 swój własny turniej. Zapisało się sześć szachistek, które rozegrały po dwie partie. Zdobywszy 8,5 punktu z 10 partii Bykowa zajęła pierwsze miejsce i otrzymała piątą kategorię. Szybko po tym wydarzeniu, zaznajomiła się z moskiewskimi szachistkami grając w tzw. Małych Mistrzostwach Moskwy, gdzie zajęła jedno z ostatnich miejsc. Porażka pokazała, że należy zainteresować się teorią szachową. Bykowa zaczęła uczęszczać do szkoły szachowej. Elizabeta Bykowa często brała udział w męskich turniejach klasyfikacyjnych. W jednym z nich, zorganizowanym przez klub Start podzieliła 1 2 miejsce i zdobyła trzecią kategorię. Druga kategoria została przyznana Bykowej za zajęcie trzeciego miejsca w żeńskich mistrzostwach Moskwy w 1937 roku. W męskim półfinale mistrzostw Moskwy (turniej pierwszej kategorii) zremisowała cztery partie. W partii ze Smysłowem wytrzymała 40 posunięć. W 1939 roku uczestniczyła w ogólnokrajowym męskim czempionacie klubu szachowego Bolszewik, gdzie grali mistrzowie i kandydaci na mistrzów oraz szachiści z pierwszą kategorią. W czasie drugiej wojny światowej Bykowa dała ponad tysiąc symultan w szpitalach dla rannych żołnierzy i oficerów Armii Sowieckiej. W 1944 roku została włączona do składu turnieju pierwszej kategorii ćwierćfinału mistrzostw Moskwy. Tu zdobyła pierwszą kategorię. W 1945 roku Bykowa po raz pierwszy wzięła udział w kobiecych mistrzostwach ZSRR. W grupie półfinałowej zajęła pierwszą lokatę, a w finale, razem z Rubcową, podzieliła 3 4 miejsce. W następnych mistrzostwach (1947 r.) Bykowa uzyskała wysoki rezultat: 14 punktów z 16 partii i wyprzedziła kolejną konkurentkę o trzy punkty. W 1948 roku w mistrzostwach ZSRR Elizabeta Iwanowna Bykowa ponownie zwyciężyła. Wówczas jako pierwsza wśród kobiet otrzymała kategorię kandydata na mistrza. W sierpniu 1949 roku w ogólnokrajowym turnieju klubu Bolszewik Bykowa z 16 partii wygrała 13, a trzy zremisowała. W ten sposób została mistrzynią klubu. Wyprzedziła Rudenko i Ciudową. Gizela Gresser Gresser jest z zawodu rzeźbiarką artystką. Studiuje i bada sztukę antyczną, rzymską, arabską, a w szczególności grecką. Jest zamężna i ma dwójkę dzieci. W 1939 roku Gresser zajmowała się szachami. Do Nowego Jorku przyjechał były mistrz świat Emanuel Lasker i Gresser brała udział w jego zajęciach w grupie liczącej 7 8 osób w czasie całego roku. Po raz pierwszy zagrała w mistrzostwach USA w 1940 roku i zdobyła trzecie miejsce. Po raz drugi wystąpiła w 1944 roku i została mistrzynią. W mistrzostwach w 1948 roku podzieliła 1 2 miejsce wraz z Karff. Zgodnie z regulaminem, zwyciężczynie powinny rozegrać krótki mecz o tytuł mistrzyni USA. Amerykańska Federacja Szachowa planowała jedną z nich wysłać do Moskwy. Jechać chciały obie, a mecz ku zadowoleniu Gresser i Karff ostatecznie nie odbył się. Gresser jest członkinią dwóch nowojorskich klubów. Odwiedza je dwa razy w tygodniu. Tam gra tylko z mężczyznami, ponieważ silnych szachistek w USA jest niewiele. Za swój słaby punkt uważa Gresser umiejętności taktyczne w grze środkowej. W centrum Benini. Stoją od lewej: Langos, Ciudowa (główna sędzina turnieju), Hruškova- Belska i Hermanowa. Zdjęcie: G. Jabłonowski Ciąg dalszy nastąpi 59

60 Wielka Księga Olimpiad Szachowych Od 2011 roku dostępna jest, stale wzbogacana seria: Wielka Księga Olimpiad Szachowych, która zawiera często nieosiągalne zdjęcia, partie i opowieści z tych wyjątkowych imprez szachowych. Autor prowadzi narrację każdej Olimpiad tak, aby czytelnik miał poczucie współuczestniczenia w tych imprezach mimo, że od ich zakończenia często minęło wiele lat. Dotychczas ukazały się poniższe olimpiady: I Olimpiada II Olimpiada III Olimpiada IV Olimpiada V Olimpiada Londyn 1927 Haga 1928 Hamburg 1930 Praga 1931 Folkestone 1933 VI Olimpiada VII Olimpiada VIII Olimpiada IX Olimpiada X Olimpiada Warszawa 1935 Sztokholm 1937 Buenos Aires 1939 Dubrownik 1950 Helsinki 1952 I K. Olimpiada XI Olimpiada XII Olimpiada XIII Olimpiada XIV Olimpiada W przygotowaniu W przygotowaniu W przygotowaniu W przygotowaniu Emmen