Znaczenie właściwego żywienia i suplementacji w sportach walki

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Znaczenie właściwego żywienia i suplementacji w sportach walki"

Krzysztof Czajka
8 lat temu
Przeglądów:

1 Znaczenie właściwego żywienia i suplementacji w sportach walki dr n. zdr. inż.krzysztof Durkalec-Michalski 1,2 1 Zakład Dietetyki, Katedra Higieny Żywienia Człowieka, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu 2 Polski Związek Zapaśniczy durkmich@up.poznan.pl

2 ADP + H + ATP O wydolności anaerobowej i aerobowej decydują: - DOSTARCZENIE ENERGII -WODY - SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH dr K. Durkalec-Michalski

3 ROBIENIE WAGI REDUKCJA MASY CIAŁA PRZED STARTEM Cel- kwalifikacja w niższej kategorii wagowej W sportach walki RWL jest powszechne Najczęściej RWL prowadzone jest 2-7 dni przed zawodami Średnie RWL => 5-6%, choć obserwowano także redukcje o ponad 10% dr K. Durkalec-Michalski

Najczęściej RWL prowadzone jest 2-7 dni przed zawodami Średnie RWL

4 Intensywna RWL prowadzono poprzez: głodówkę odwodnienie stosowanie odzieży nieprzepuszczającej powietrza długotrwałe przebywanie w saunie zażywanie środków działających diuretycznie, przeczyszczająco i pobudzających termogenezę może znacząco obniżyć wydolność fizyczną i zagrażać zdrowiu dr K. Durkalec-Michalski

środków działających diuretycznie, przeczyszczająco i pobudzających

5 Odwodnienie i niedożywienie w sportach walki i dyscyplinach z kategoriami wagowymi wpływa na: psychikę zawodnika pojawienie się zmęczenia, senności, apatii pogorszenie samopoczucia obniżenie motywacji i chęci walki dr K. Durkalec-Michalski

pojawienie się zmęczenia, senności, apatii pogorszenie

6 Triada zaburzeń metabolicznych zwłaszcza u młodych zawodniczek... Przyczyna - długi ujemny bilans energetyczny Prowadzi do: a) Zaburzeń łaknienia, b) Nieprawidłowości miesiączkowania, c) Zaburzenia gęstości mineralnej kości i osteoporoza, dr K. Durkalec-Michalski

Zaburzeń łaknienia, b) Nieprawidłowości miesiączkowania, c)

7 Zagrożenia niedożywieniem? W trakcie okresu treningowego niskie spożycie: Witaminy D, Wapnia, Cynku, Magnezu, Żelaza. dr K. Durkalec-Michalski

8 STRATEGIA!!!!! dr K. Durkalec-Michalski

9 MIT czy PRAWDA- zapotrzebowanie żywieniowe w treningu Badania naukowe wykazują, że: a) Najważniejszy jest pobór odpowiedniej ilości: - Energii - Węglowodanów - Wody b) Ważne jest też spożycie właściwej ilości: - Białka - Witamin i składników mineralnych dr K. Durkalec-Michalski

Energii - Węglowodanów - Wody b) Ważne jest też spożycie właściwej

10 Wybrane czynniki wpływające na wartość energetyczna diety sportowca: masa i skład ciała zawodnika intensywność i czas trwania wysiłku fizycznego wielkość i ilość grup mięśniowych zaangażowanych w trakcie wykonywania wysiłku ewentualna konieczność redukcji lub zwiększenia masy ciała inne specyficzne uwarunkowania dr K. Durkalec-Michalski

mięśniowych zaangażowanych w trakcie wykonywania wysiłku ewentualna konieczność

11 Koszt energetyczny wybranych czynności podczas treningu wybranych sportów walki [Durkalec-Michalski 2013; Clarys et al., 2010; Jako 2009; Haff 2008; Degoutte et al., 2003; Pulkkinen 2001]

12 JIU-JITSU, KARATE, KICK-BOXING, JUDO, TAEKWONDO, MMA Czynność wykonywana kcal/kg/h Średnie wydatki energetyczne treningu 9,0-12,0 [Durkalec-Michalski 2013; Clarys et al., 2010; Jako 2009; Haff 2008; Degoutte et al., 2003; Pulkkinen 2001]

treningu 9,0-12,0 [Durkalec-Michalski 2013; Clarys et al.

13 WĘGLOWODANY A SPORTY WALKI a) Główne źródło energetyczne organizmu w sportach walki b) W miarę intensywności wysiłku ich znaczenie, c) Celem zdolności wysiłkowych konieczna jest podaż CHO przed, w trakcie i po wysiłku oraz w czasie pozostałej części dnia, d) W zależności od specyfiki wysiłku podaż CHO powinna pokrywać 57-70% wartości energetycznej diety e) Szacuje się, że podaż CHO powinna wynosić: 8-10g/kg mc /dobę dr K. Durkalec-Michalski

oraz w czasie pozostałej części dnia, d) W zależności od specyfiki wysiłku podaż CHO powinna pokrywać 57-70%

14 Tłuszcze Zalecana zawartość w diecie 20-30% WE Źródło energii, Funkcja budulcowa Składnik odżywczy Niezbędne w procesie absorpcji witamin rozp. w tłuszczach, Działanie przeciwzapalne, Funkcja organoleptyczna dr K. Durkalec-Michalski

15 Białka w sportach walki Rola w zapewnieniu prawidłowego przebiegu procesów metabolicznych, Składnik budulcowy tkanki mięśniowej i struktur tkanki łącznej Rola w procesach wzrostowych, rozwoju oraz adaptacji do wysiłku fizycznego i regeneracji powysiłkowej, W sportach walki szacuje się, że podaż białka powinna wynosić 15-20% CRP i dostarczać 1,3-2,0 g*kg -1 białka dr K. Durkalec-Michalski

rozwoju oraz adaptacji do wysiłku fizycznego i regeneracji powysiłkowej, W sportach walki szacuje

16 I. WPŁYW SYPLEMENTACJI KREATYNĄ 1. Zwiększenie poziomu PCr w mięśniach 2. Wzrost szybkości resyntezy PCr 3. Zmiana masy i składu ciała 4. Zwiększenie obciążeń wysiłkowych 5. Zwiększenie efektywności metabolizmu tlenowego 6. Obniżenie kumulacji mleczanu we krwi 7. Zwiększenie siły, mocy, wytrzymałości i zdolności funkcjonalnych u starszych kobiet i mężczyzn

Zwiększenie obciążeń wysiłkowych 5. Zwiększenie efektywności metabolizmu tlenowego 6.

18 PROCEDURY SYPLEMENTACJI KREATYNĄ 1. Różne zalecenia, najczęściej3-5g Cr przed treningiem (z wodą) i bezpośrednio po treningu (z wodą lub sokiem owocowym), 2. Faza ładowania??? 3. Suplementacja najczęściej w cyklu 5-6 tygodniowym z 2-3 tygodniowymi okresami przerw.

bezpośrednio po treningu (z wodą lub sokiem owocowym), 2.

19 II. DWUWĘGLANY sole alkaliczne European Journal of Applied Physiology 2007 Original Article Extracellular bicarbonate and non-bicarbonate buffering against lactic acid during and after exercise DieterBöning 1, 3, CarolaKlarholz 1, BärbelHimmelsbach 1, MatthiasHütler 1 and NorbertMaassen 2

buffering against lactic acid during and after exercise DieterBöning 1,

20 * -p<0,05; ** -p<0,01; ***-p<0,001 p<0,001

21 PROCEDURA SYPLEMENTACJI : ~ mg/kg masy ciała, podaż płynów, najlepiej około min przed wysiłkiem, jeżeli to możliwe najlepiej wspólnie z posiłkiem bogatowęglowodanowym.

22 III. BETA ALANINA Stellingwerff et al., 2012

23 Korelacje pomiędzy średnią wyjściową koncentracją karnozyny(mm) w mięśniach a prędkością wiosłowania na dystansie 100 m (A), 500 m (B), 2000 m (C) i 6000m (D). Baguet et al., 2010

24 Hobson et al., 2012

25 PROCEDURA SYPLEMENTACJI : Najczęściej ~ 4,8g/dobę (1,6-6,4g/dobę), w dawkach dzielonych

26 Schemat szlaków IV. katabolicznych BCAA BCAA Mitochondrialne dehydrogenazy rozgałęzionych α- keto-kwasów (BCKD) 2005 by American Society for Nutrition Susan M. Hutson et al. J. Nutr. 2005;135:1557S-1564S

27 Proponowany wpływ spożycia węglowodanów (CHO) i aminokwasów rozgałęzionych (BCAA) na centralne zmęczenie podczas długotrwałego wysiłku Davis et al. 2000

28 PROCEDURA SYPLEMENTACJI BCAA: najczęściej zaleca się 1-2g/10kg (jednorazowa dawka nie większa, niż: 3-6g)

29 V. HMB - Kwas beta-hydroksy-beta metylomasłowy

32 Hung et al., 2010,

35 PROCEDURA SYPLEMENTACJI HMB: ~ 3g HMB na dobę lub 38mg/kg masyciała

36 Nawyki żywieniowe!!! dr K. Durkalec-Michalski

37 dr K. Durkalec-Michalski

38 Ile płynów? INDYWIDUALIZACJA dr K. Durkalec-Michalski

39 CO Z SZYBKIM ROBIENIEM WAGI? dr K. Durkalec-Michalski

40 Wybrane zalecenia dotyczące prawidłowej redukcji masy ciała 0,5-1 kg/tydzień gdy FM < 5-6% u mężczyzn lub FM < 12% u kobiet nadmierne obniżanie masy ciała nie jest zalecane Ilość energii > PPM Zmniejszenie ilości i poprawa jakości tłuszczów Unikać nadmiernego ograniczania CHO Podaż białka na rekomendowanym poziomie dr K. Durkalec-Michalski

41 PO WADZE Liczy się czas i szybkość!!!! CHO szybko podnoszące poziom glukozy (HGI i/lub MGI). dr K. Durkalec-Michalski

42 Żywienie podczas zawodów sportowych Szybka odnowa i zmniejszenie lub opóźnienie zmęczenia wymaga walki z: 1. Odwodnieniem, 2. Wyczerpaniem zasobów energetycznych, 3. Hipoglikemią, 4. Zaburzeniami gospodarki elektrolitowej, 5. Zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi. dr K. Durkalec-Michalski

43 Podsumowanie 1. Podstawą odżywiania musi być zawsze naturalne i najlepiej różnorodne odżywianie 2. Konieczny stała współpraca specjalistów z zawodnikami 3. O regulacji masy ciała, należy myśleć z odpowiednim wyprzedzeniem! 4. Należy kontrolować wagę zawodnika po zawodach! dr K. Durkalec-Michalski

44 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ dr n. zdr. inż. Krzysztof Durkalec-Michalski Katedra Higieny Żywienia Człowieka, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Polski Związek Zapaśniczy durkmich@up.poznan.pl

Podobne dokumenty

Podstawy diety i wspomagania w sporcie - przedmiotowe zasady oceniania.

Podstawy diety i wspomagania w sporcie - przedmiotowe zasady oceniania. W czasie zajęć ocenie podlegają wyłącznie zaangażowanie i aktywność ucznia na zajęciach. Planowane są w semestrze: - 3 oceny z zadań