Charakterystyka Projektu Badania Wybrane wyniki badań i wnioski (Polska) Spostrzeżenia końcowe

Transkrypt

1 Iwona Knitter

2 Charakterystyka Projektu Badania Wybrane wyniki badań i wnioski (Polska) Spostrzeżenia końcowe

3 Projekt MakE StudentS Addiction-frEe Uwolnić uczniów od nałogów Cele: o o Zebranie danych na temat problematyki: Uzależnień od substancji (narkotyki, alkohol, papierosy) wśród uczniów, Uzależnień behawioralnych (gry komputerowe, Internet, telefony komórkowe) wśród uczniów, Nawyków żywieniowych uczniów Stworzenie informatora dla rodziców i nauczycieli W projekcie wzięli udział : o o o Uczniowie szkół ponadgimnazjalnych Rodzice uczniów Nauczyciele

4 Partnerzy Projektu Wojewódzka Dyrekcja Edukacji Narodowej w Bursie (Turcja) Szczecińska Szkoła Wyższa Collegium Balticum Agrupamento de Escolas de Penalva do Castelo (Portugalia) Colegiul National de Informatica Matei Basarab (Rumunia) YILDIRIM Vocational and Technical High School (Turcja) VIII LO im. Olimpijczyków Polskich w Szczecinie

5 Etapy projektu Analiza sytuacji uczniów w kontekście problematyki uzależnień i nawyków żywieniowych Analiza ryzyka uzależnienia oraz niezdrowych nawyków żywieniowych wśród uczniów; wyselekcjonowanie uczniów mogących znajdować się w grupie ryzyka Analiza czynników zwiększających ryzyko uzależnienia i/lub niezdrowego odżywiania wśród uczniów, rodziców i nauczycieli Przygotowanie informatora dla rodziców i nauczycieli na temat uzależnień i zdrowego odżywiania

6 Metodologia Kwestionariusze do badania uczniów, rodziców i nauczycieli zostały stworzone na potrzeby projektu, część z nich bazowała na istniejących już narzędziach. Na etapach I, II i III uczniowie, rodzice i nauczyciele wypełniali kwestionariusze przetłumaczone z angielskiego na język ojczysty. Uczniowie oraz część rodziców wypełniała kwestionariusze grupowo, w klasach. Nauczyciele i część rodziców wypełniała kwestionariusze indywidulnie, w domu lub w szkole.

7 Etap I Analiza sytuacji uczniów

8 Co badaliśmy? Powszechność zjawisk palenia papierosów, spożywania alkohol, zażywania narkotyków wśród uczniów. Powszechność zjawiska korzystania z Internetu (gier komputerowych, mediów społecznościowych) wśród uczniów. Wiedza na temat uzależnień oraz nawyków żywieniowych, w tym umiejętność odróżniania faktów od mitów i stereotypów. Przyczyny palenia papierosów, spożywania alkoholu, zażywania narkotyków, korzystania z komputera oraz niezdrowych nawyków żywieniowych wśród nastolatków. Nawyki żywieniowe wśród nastolatków. Zaangażowanie nauczycieli i rodziców w profilaktykę uzależnień.

9 Co badaliśmy? Uczniowie wiedza na temat możliwych negatywnych konsekwencji palenia papierosów, spożywania alkoholu, zażywania narkotyków, nadmiernego korzystania z Internetu i niezdrowego odżywiania. Rodzice i nauczyciele wiedza o objawach spożywania alkoholu, zażywania narkotyków i nadmiernego korzystania z Internetu.

10 Wyniki-uczniowie Bunt młodzieńczy Radzenie sobie ze stresem Palenie papierosówprzyczyny Presja rówieśnicza Chęć bycia dorosłym

11 Wyniki-uczniowie Utrata ukochanej osoby Dorastanie w rodzinie, w której spożywanie alkoholu jest zachowaniem normalnym Spożywanie alkoholuprzyczyny Pragnienie bycia dorosłym Problemy rodzinne Chęć dobrej zabawy

12 Wyniki-uczniowie Problemy rodzinne Dorastanie w rodzinie, w której zażywanie narkotyków jest zachowaniem normalnym Zażywanie narkotykówprzyczyny Chęć zabawy Chęć zapomnienia o codziennym życiu

13 Wyniki-uczniowie Nuda Próby zapomnienia o codziennym życiu Granie w gry komputeroweprzyczyny Chęć zrelaksowania się Trudności w relacjach z innymi

14 Wyniki-uczniowie Radzenie sobie ze stresem Przekonanie, że zdrowe odżywianie jest drogie Niezdrowe nawyki żywienioweprzyczyny Powszechny dostęp do niezdrowego jedzenia Powielanie wzorców zachowań rodziców

15 Wyniki-uczniowie Uczniowie są świadomi ryzyka i zagrożeń związanych z paleniem papierosów, spożywaniem alkoholu, zażywaniem narkotyków. Uczniowie posiadają podstawową wiedzę z zakresu zdrowego odżywiania. To matki najczęściej rozmawiają z dziećmi o paleniu papierosów, spożywaniu alkoholu, zażywaniu narkotyków, zdrowym odżywianiu. Wielu uczniów wskazuje, że nikt nie rozmawiał z nimi o zagrożeniach związanych z graniem w gry komputerowe, korzystaniem z Internetu.

16 Wyniki-rodzice Rodzice dość wysoko oceniają swoją wiedzę w obszarach objętych projektem. Rodzice twierdzą, że często rozmawiają ze swoimi dziećmi o zagrożeniach związanych z zażywaniem szkodliwych substancji, nadmiernym korzystaniem z Internetu, niezdrowymi nawykami żywieniowymi.

17 Wyniki-nauczyciele Nauczyciele dobrze oceniają swoją wiedzę w obszarach objętych projektem. Nauczyciele są świadomi, że uczniowie eksperymentują z używkami. Nauczyciele najczęściej rozmawiają z uczniami o paleniu papierosów, sposobie korzystania przez nich z komputera, nie unikają też mówienia o alkoholu i narkotykach.

18 Etap II Analiza ryzyka uzależnienia oraz niezdrowych nawyków żywieniowych

19 Uczniowie: o o o o o o o o o o o Wyniki w nauce Co badaliśmy? Postawy wobec zażywania środków psychoaktywnych, korzystania z komputera i Internetu, odżywiania Poziom ryzyka uzależnienia od komputera i Internetu Nawyki żywieniowe Funkcjonowanie emocjonalne Relacje rodzinne Relacje w grupie rówieśniczej Kompetencje społeczne Sposoby spędzania czasu wolnego Zachowania agresywne BMI

20 Rodzice: Co badaliśmy? o Poziom ryzyka uzależnienia od komputera lub Internetu u uczniów o Nawyki żywieniowe uczniów o Funkcjonowanie emocjonalne uczniów o Relacje rodzinne o Relacje uczniów w grupie rówieśniczej o Zachowania agresywne uczniów

21 Co badaliśmy? Nauczyciele -analiza na poziomie klas o Wyniki w nauce o Eksperymentowanie i palenie papierosów o Eksperymentowanie i spożywanie alkohol o Eksperymentowanie i zażywanie narkotyków o Nadmierne korzystanie z komputera/internetu o Niezdrowe nawyki żywieniowe o Problemy z zachowaniem o Problematyczne relacje rówieśnicze

22 Wyniki-uczniowie Większość uczniów nie ujawniała znaczących trudności w funkcjonowaniu w codziennym życiu. Prawie połowa uczniów przyznaje się do swoich niezdrowych nawyków żywieniowych. U prawie połowy uczniów sposób korzystania przez nich z komputera/internetu budzi niepokój.

23 Wyniki-rodzice Ponad 2/3 rodziców opisuje zachowania swoich dzieci związane z korzystaniem z komputera w sposób, który budzi niepokój. Ponad 1/4 rodziców twierdzi, że ich dzieci niezdrowo się odżywiają.

24 Wyniki-nauczyciele Palenie papierosów, szczególnie palenie w ramach eksperymentowania jest wśród uczniów powszechne. Bardzo poważnym problemem jest nadmierne korzystanie przez uczniów z Internetu. Większość uczniów ma niezdrowe nawyki żywieniowe.

25 Etap III Analiza czynników zwiększających ryzyko uzależnienia i/lub niezdrowego odżywiania

26 Co badaliśmy? Uczniowie: o Impulsywność o Sposoby radzenia sobie ze stresem o Poczucie własnej wartości o Satysfakcja z życia

27 Rodzice: Co badaliśmy? o Style rodzicielskie: Pozytywne zaangażowanie w relacje z dziećmi Kontrola i monitorowanie Używanie pozytywnych metod wychowawczych Spójność w stosowaniu metod wychowawczych Stosowanie kar fizycznych o Komunikacja rodzic-dziecko Nauczyciele: o Postawy nauczycieli wobec uczniów o Poczucie własnej skuteczności wśród nauczycieli

28 Wyniki-uczniowie Z uwagi na niewielką grupę badawczą (funkcjonowanie jedynie dwójki uczniów zostało ocenione jako ryzykowne w kontekście uzależnień) wytypowanie czynników potencjalnie mogących zwiększać ryzyko pojawienia się uzależnienia nie było możliwe.

29 Wyniki-rodzice Większość rodziców ma poczucie, że są zaangażowani w relację ze swoimi dziećmi. Rodzice skupiają się na pozytywnych metodach wychowawczych, unikają stosowania kar. Część rodziców doświadcza problemów w komunikacji ze swoimi dziećmi.

30 Wyniki-nauczyciele Nauczyciele deklarują duże zainteresowanie uczniami, troskę o ich prawidłowy rozwój zarówno w sferze poznawczej, jak i emocjonalnej. Większość nauczycieli ma wysokie poczucie samoskuteczności.

31 Spostrzeżenia końcowe Dotyczące wszystkich Partnerów

32 Uczestnicy projektu posiadają podstawową wiedzę na temat uzależnień, zasad żywienia, jednak część z nich powiela mity i stereotypy. Nadużywanie szkodliwych substancji jest zdaniem badanych często związane z problemami osobistymi i rodzinnymi, podczas gdy palenie papierosów kojarzone jest bardziej z presją rówieśniczą, czy chęcią nastolatków do bycia dorosłym

33 Przyczyny niezdrowych nawyków żywieniowych często umiejscawiane są w otoczeniu (dostępność tego typu jedzenia, agresywne kampanie reklamowe), w mniejszym zaś stopniu postrzegane są w kategoriach osobistych wyborów

34 Mimo, że nauczyciele i rodzice twierdzą, że rozmawiają z dziećmi na temat uzależnień, korzystania z Internetu, zasad żywienia, to nadal wielu uczniów przejawia nieprawidłowe postawy i zachowania. Zaznaczają się istotne rozbieżności między tym, jak opisują siebie uczniowie, a tym, jak przedstawiają ich rodzice o Rodzice wydają się nie doceniać problemu nadmiernego korzystania z Internetu przez dzieci bądź też nastolatki oceniają swoje zachowanie bardziej surowo.

35 Pomimo różnic kulturowych, lokalne otoczenie społeczne (rodzina, szkoła, grupa rówieśnicza) mają największy wpływ na postawy i zachowania nastolatków. Szkoła Środowisko lokalne Grupa rówieśnicza Rodzina

36 Informator dla rodziców i nauczycieli

37 Informator Podstawowe informacje na temat uzależnień, zasad odżywiania Dobre praktyki realizowane przez partnerów projektu

38 Dziękuję!