SPEKTROSKOPIA CHEMICZNA ANALIZA INSTRUMENTALNA Właściwości falowe promieniowania. Promieniowanie elektromagnetyczne

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "SPEKTROSKOPIA CHEMICZNA ANALIZA INSTRUMENTALNA Właściwości falowe promieniowania. Promieniowanie elektromagnetyczne"

Transkrypt

1 CHEMICZNA ANALIZA INSTRUMENTALNA SPEKTROSKOPIA - jest nauką zajmującą się oddziaływaniem promieniowania elektromagnetycznego z materią. W metodach spektroanalitycznych wykorzystuje się pomiar natężenia promieniowania absorbowanego lub emitowanego przez cząsteczki lub atomy. Promieniowanie elektromagnetyczne Właściwości falowe promieniowania Promieniowanie elektromagnetyczne ma charakter fali o określonej długości, częstości, prędkości rozchodzenia się oraz amplitudzie. Promieniowanie świetlne oznacza ściśle zakres światła widzialnego, czasami obejmuje także zakres nadfioletu i podczerwieni. W przeciwieństwie do fal akustycznych światło nie wymaga medium transportującego. Teoria korpuskularna opisuje promieniowanie elektromagnetyczne jako zbiór ściśle określonych porcji energii lub cząstek, nazywanych fotonami lub kwantami. Płasko spolaryzowana fala poruszająca się wzdłuż osi X. Amplituda fali określa siłę pola elektrycznego (magnetycznego) w punkcie maksimum fali. Długość fali, λ, jest to liniowa odległość pomiędzy kolejnymi maksimami (minimami) fali. Fala elektromagnetyczna to rozchodzące się w czasie i przestrzeni spójne oscylacje pól elektrycznego i magnetycznego. Okres fali elektromagnetycznej, p, jest to czas w sekundach potrzebny do przejścia kolejnych maksimów lub minimów fali przez punkt w przestrzeni. Częstość, ν, jest to liczba oscylacji wektora pola elektrycznego w jednostce czasu (1 s), równa 1/p. Jednostką częstości jest herz (Hz), 1 Hz = 1 s -1. Iloczyn częstości, ν, i długości fali, λ, odpowiada prędkości, u, rozchodzenia się fali, wyrażanej w jednostkach długości na jednostkę czasu (cm s -1 lub m s -1 ). u = υ λ Zarówno prędkość rozchodzenia się jak i długość fali zależą od rodzaju ośrodka. Światło porusza się z największą prędkością w próżni: c = υλ = m s = cm s W ośrodkach materialnychświatło porusza się z prędkością mniejszą niż, c, z powodu oddziaływania z elektronami obecnymi w atomach i cząsteczkach danego ośrodka. 1

2 Korpuskularna natura promieniowania Energię fotonu, E, można powiązać z długością fali, częstością i liczbą falową zależnością Plancka: c E = hυ = h = hυc λ h - stała Plancka (energia razy czas); J s Pomiary spektroskopowe Przed dostarczeniem energii indywidua chemiczne występują głównie w stanie o niższej energii, czyli w stanie podstawowym. Dostarczenie energii powoduje przejście do stanu o wyższej energii, czyli do stanu wzbudzonego. Wyniki pomiarów w spektroskopii przedstawia się zwykle w postaci graficznej jako widmo, czyli zależność natężenia promieniowania absorbowanego (emitowanego) od jego częstości lub długości fali. Zgodnie z tą zależnością atom lub cząsteczka absorbuje lub emituje promieniowanie tylko o ściśle określonej energii, E = hν. Proces absorpcji Prawo absorpcji, znane jako prawo Lamberta-Beera, opisuje ilościowo osłabienie promieniowania w zależności od stężenia absorbujących cząsteczek, c, oraz długości drogi optycznej, b, na której absorpcja zachodzi. W wyniku oddziaływania fotonów z absorbującymi cząsteczkami natężenie promieniowania zmniejsza się od wartości I 0 do wartości I. Transmitancja, T, roztworu oznacza tą część promieniowania, która została przepuszczona przez roztwór. Transmitancję wyraża się zwykle w procentach: I % T = I 0 100% Prawo absorpcji (prawo Bouguera-Lamberta-Beera, 1852) Jeżeli współczynnik absorpcji rozpuszczalnika jest równy zeru, to wiązka promieniowania monochromatycznego po przejściu przez jednorodny roztwór substancji absorbującej o stężeniu, c, ulega osłabieniu: kbc I = I 0 e stąd: I 0 A = log = abc = εbc I a (ε) właściwy (molowy) wsp. absorpcji, [L g -1 cm -1 ] ([L mol -1 cm -1 ]) Molowy współczynnik absorpcji jest wielkością charakterystyczną dla danej substancji. 10 < ε < Prawo addytywności absorpcji Absorbancja roztworu wieloskładnikowego równa się sumie absorbancji poszczególnych składników: Promieniowanie monochromatyczne to promieniowanie o ściśle określonej długości fali lub częstości. W praktyce nie jest możliwe do wydzielenia. A = A1 + A = n A i i= 1 Pomiar transmitancji i absorbancji Badany roztwór musi być umieszczony w odpowiednim pojemniku, naczynku lub kuwecie. Zmniejszenie, często bardzo istotne, natężenia promieniowania może być związane z jego odbiciem od ścianek naczynia, od powierzchni dużych cząsteczek lub cząstek stałych (np. pyłu) lub rozproszeniem. W celu kompensacji porównuje się natężenie promieniowania po przejściu przez roztwór próbki, I r, z natężeniem promieniowania po przejściu przez identyczne naczynie z rozpuszczalnikiem lub roztworem ślepej próby, I sp. I I A = log 0 log I I sp r 2

3 Widmo absorpcyjne (A = f(λ)) - jest wykresem zależności absorbancji od długości fali. Zależność może być wykreślona również względem liczby falowej lub częstości. MnO 4 Absorpcje mierzy się dla λ max, przy której występuje A max. Błąd pomiaru zależy od zakresu transmitancji (absorbancji). Elementy składowe spektrofotometrów UV-VIS W spektroskopii absorpcyjnej konieczne jest stosowanie zewnętrznego źródła promieniowania. W spektroskopii fluorescencyjnej, ze względu na promieniowanie rozproszone detektor jest ustawiony pod kątem 90 0 względem źródła. W spektroskopii emisyjnej nie stosuje się zewnętrznego źródła promieniowania, próbka jest wzbudzana w płomieniu lub plazmie. Materiały optyczne Stosowane w spektrofotometrach: naczynka pomiarowe, soczewki, zwierciadła oraz układy rozdzielcze muszą przepuszczać promieniowanie w stosowanym zakresie długości fal. Źródła promieniowania W pomiarach spektralnych wykorzystuje się dwa rodzaje źródeł promieniowania: źródła o widmie ciągłym którego natężenie zmienia się nieznacznie wraz ze zmianą długości fali. źródła o widmie liniowym ograniczona liczba linii spektralnych, każda o bardzo wąskim zakresie długości fali. Źródła promieniowania mogą pracować w trybie ciągłym i trybie impulsowym. Emitowane promieniowanie musi być stabilne w czasie pomiaru. Wybór długości fali W przypadku detekcji jedynie w określonym zakresie długości fali stosuje się filtry: absorpcyjne lub interferencyjne. Spektrofotometry wyposażone są w co najmniej jeden układ umożliwiający precyzyjne wydzielenie wąskiego zakresu promieniowania, które może być absorbowane lub emitowane przez analit. Fotoogniwo selenowe i fotokomórka próżniowa Fotoogniwo działa na zasadzie wewnętrznego efektu fotoelektrycznego. Pod wpływem promieniowania elektrony z powłok walencyjnych selenu przechodzą do pasma przewodnictwa, zgromadzone w warstwie złota są powodem różnicy potencjałów i przepływu prądu. Fotokomórka działa na zasadzie efektu fotoelektrycznego zewnętrznego. Elektrony wybite z katody, przez kwanty promieniowania, są przyciągane do dodatnio naładowanej anody. Fotopowielacz działa na podobnej zasadzie przy czym zamiast jednej anody stosuje się układy z wieloma dynodami. 3

4 Spektrofotometry jednowiązkowe Spektrofotometry dwuwiązkowe OPTYCZNE METODY ABSORPCYJNE SPEKTROFOTOMETRIA UV-VIS w zakresie nadfioletu (ultra-violet UV) i promieniowania widzialnego (visible VIS) jest jedną z najstarszych metod instrumentalnych w analizie chemicznej. Schemat blokowy spektrofotometru Analiza jakościowa i ilościowa - metodą spektrofotometrii UV-VIS jest oparta na pomiarach absorbancji, A, badanego roztworu przy określonej długości fali, λ, i wykorzystaniu zależności Lamberta-Beera. - bezbarwne substancje organiczne i nieorganiczne absorbujące promieniowanie w zakresie UV. Źródło promieniowania: lampa żarowa (wolframowa, wolframowo-jodowe) zakres promieniowania nm, lampy łukowe (rtęciowe, ksenonowe, deuterowe) - zakres promieniowania nm. - barwne związki organiczne (barwniki) i barwne sole metali (CuSO 4 ), absorbujące w zakresie VIS. - substancje, których formy absorbujące promieniowanie uzyskuje się na drodze przemian chemicznych. 4

5 Dobór optymalnych warunków oznaczenia Wiarygodność oznaczeń metodą spektrofotometryczną zależy od spełnienia szeregu warunków: - dobór odpowiedniego przyrządu - właściwe przygotowanie próbek do pomiaru: - roztwór jednorodny, substancje nie rozpuszczone i koloidalne należy rozpuścić lub usunąć - rozpuszczalnik nie może absorbować promieniowania w zakresie pomiaru, musi natomiast zapewnić trwałość analitu - dobrać odpowiedni odczynnik kompleksujący - wytworzony chelat musi być trwały w czasie i być dobrze rozpuszczalny w zastosowanym rozpuszczalniku - reakcja kompleksowania musi być selektywna (specyficzna) względem analitu, być szybka i odtwarzalna ATOMOWA SPEKTROMETRIA ABSORPCYJNA - najczęściej stosowana metoda instrumentalna w chemii analitycznej zwłaszcza w analizie śladów (Atomic Absorpion Spectrometry - AAS) Spektrometria - wykorzystywane jest oddziaływanie promieniowania elektromagnetycznego z zakresu UV-VIS ( nm) z atomami. Atomowa - ze względu, że sygnałem analitycznym jest osłabienie mierzonego natężenia promieniowania na skutek absorpcji, stąd Absorpcyjna. Pierwszy komercyjny spektroskop ASA - Perkin-Elmer USA w 1961r. Zasada metody Absorpcja promieniowania o długości fali charakterystycznej dla danego pierwiastka przez atomy uzyskane w wyniku dysocjacji termicznej próbki. Metoda oparta na dwóch prawach Prawo Kirchoffa jeżeli układ atomów silnie emituje promieniowanie o określonej długości fali to także silnie adsorbuje promieniowanie o tej samej długości fali. Prawo Lamberta Beera - absorbancja promieniowania przez ośrodek materialny jest proporcjonalna do długości drogi promieniowania w tym ośrodku oraz do stężenia atomów analitu. Warunkiem absorpcji jest, aby różnica energii pomiędzy stanem podstawowym a wzbudzonym była równa energii padającego kwantu promieniowania: E 1 E 0 = hν Stan wzbudzony atomu jest niekorzystny energetycznie i po czasie ok s atom powraca do stanu podstawowego emitując energię w postaci kwantu promieniowania o tej samej energii co kwant zaabsorbowany. I 1 A = log 0 = log = αbc I T SPEKTROMETR ABSORPCJI ATOMOWEJ Technika F AAS - palnik jest wyposażony w komorę mieszania, w której następuje wytworzenie aerozolu. ok. 10% pobranej próbki trafia do głowicy palnika i ulega atomizacji, pozostała część to ścieki usuwane poza układ atomizera. dla stężenia soli > 2% może dochodzić do krystalizacji w komorze mieszania i w szczelinie palnika. minimalna objętość roztworu dla techniki F AAS to ok. 500 µl. 5

6 Atomizer elektrotermiczny (ET AAS) Program pracy kuwety grafitowej składa się z 4 podstawowych etapów - podstawowa różnica w stosunku do atomizera (F AAS) to sposób dostarczenia energii niezbędnej do atomizacji próbki. Elementem, na który dozowana jest próbka, jest rurka grafitowa (kuweta grafitowa) mocowana w kontaktach grafitowych, ogrzewana oporowo, działająca według określonego programu czasowego i temperaturowego. Pierwszy komercyjny przyrząd ET AAS - Perkin-Elmer 1969r. Oprócz temperatury i czasu pracy atomizera, programowany jest także przepływ gazu obojętnego przez wnętrze rurki grafitowej 1. odparowania rozpuszczalnika (dla próbki 5-50 μl; czas odparowania ok. 60 s; temperatura nieco wyższa od temp. wrzenia rozpuszczalnika) 2. rozkładu termicznego próbki (rozkład organicznych składników matrycy w temperaturze od kilkuset do C w czasie s) 3. atomizacji (temp C do kilku sekund) 4. wygrzewania kuwety (oczyszczenie kuwety - odparowanie pozostałości próbki, temp. maks. do kilku sekund) Podstawowe ograniczenia metody ASA: konieczność częstej wymiany lamp konieczność stosowania roztworów stężenie całkowite soli w technice płomieniowej < 2% występowanie interferencji. Zalety metody ASA: OPTYCZNE METODY EMISYJNE uniwersalność; selektywność; dokładność i precyzja; łatwość automatyzacji; dobrze zdefiniowane interferencje i sposoby ich eliminacji. Metody emisyjne Pierwiastki odpowiednio wzbudzone emitują promieniowanie o charakterystycznej długości fali (Bunsen, Kirchhoff, 1860). Obserwacje natężenia światła emitowanego przez substancję wprowadzaną do płomienia na platynowym drucie. Optyczny elektron w atomie wzbudzonym przechodząc z wyższego poziomu energetycznego na niższy emituje foton, hν hc E = Em En = hν = λ Przejściu elektronów z pierwszego stanu wzbudzenia do stanu podstawowego odpowiadają w widmie emisyjnym tzw. linie rezonansowe. Energia wzbudzenia Energię przeniesienia elektronu z poziomu podstawowego na poziom wyższy, ale jeszcze w obrębie atomu, nazywa się energią wzbudzenia lub potencjałem wzbudzenia. Energia jonizacji to w konsekwencji energia niezbędna do zjonizowania atomu. Energię wzbudzenia i jonizacji mierzy się w elektronowoltach (ev). 1 ev odpowiada energii elektron w polu elektrostatycznym 1 V. Pierwiastki w zależności od wielkości energii wzbudzenia linii rezonansowych dzieli się na trzy grupy: - o niskiej energii wzbudzenia od 1.4 do 3 ev - o średniej energii wzbudzenia od 3 do 10 ev - o wysokiej energii wzbudzenia od 10 do 35 ev. 6

7 Schemat procesów zachodzących w płomieniu Interferencje spektralne - emisja promieniowania przez pierwiastek inny niż analit, w zakresie szerokości spektralnej stosowanego układu rozdzielczego, lub promieniowanie rozproszone. Przykład emisji atomów sodu przy nm na oznaczanie magnezu przy nm. - obecność pasm cząsteczkowych (np. MgOH, CaOH), szczególnie w metodzie płomieniowej, ze względu na niską temperaturę płomienia i konieczność stosowania gazu podtrzymującego spalanie. - mierzony efekt interferencji spektralnych nie zależy od stężenia analitu. Interferencje fizyczne - spowodowane są procesami zachodzącymi przy wprowadzaniu próbki do atomizera - o ich poziomie decydują m.in. fizyczne właściwości roztworu (lepkość, gęstość, napięcie powierzchniowe) - mają miejsce przede wszystkim w metodach wykorzystujących bezpośrednie rozpylenie roztworu nebulizację - jedynym skutecznym sposobem ich eliminacji jest dobór wzorców o właściwościach fizyczne zbliżonych do właściwości roztworu próbki. Interferencje chemiczne w fazie stałej - są specyficzne dla danego analitu. Mają wpływ na procesy zachodzące w czasie reakcji, których celem jest wytworzenie wolnych atomów lub jonów elementarnych. - to m.in. reakcje asocjacji, które obniżają stężenie atomów (jonów) oznaczanego pierwiastka poprzez tworzenie trudno-dysocjujących połączeń (tlenki, wodorotlenki, fosforany, siarczany czy krzemiany) - w praktyce stosuje się trzy sposoby eliminacji: - podnosząc temperaturę atomizacji - stosując substancje uwalniające, tzn. dodając do roztworu próbki substancje, które w procesie atomizacji będą wiązać przeszkadzające składniki - wykonując analizę metodą dodatku wzorca Interferencje chemiczne w fazie gazowej - to procesy jonizacji oznaczanego atomu. Widmo atomów pierwiastka różni się całkowicie od widma jego jonów. - jonizacja atomów w płomieniu jest procesem, którego stan równowagi może być opisany za pomocą prawa działania mas - obecność pierwiastków łatwo ulegających jonizacji, np. potasu, może zmniejszyć efektywność jonizacji pierwiastków trudniej jonizujących, np. wapnia - w celu ich eliminacji stosuje się bufory jonizacyjne. FOTOMETRIA PŁOMIENIOWA - nazywana także emisyjną spektrometrią atomów pobudzanych termicznie (Flame Atomic Emission Spektrometry F AES). Prace Lundegardhta (1929) nad wzbudzeniem pierwiastków w płomieniu palnika. Empiryczna zależność Łomakina - Scheibego I = βc α 7

8 Ogólna charakterystyka metody - niska temperatura płomienia jest przyczyną prostego widma to rezonansowe linie pierwiastków o potencjale wzbudzenia < 3 ev - oznaczane są metale alkaliczne i ziem alkalicznych, które emitują promieniowanie z zakresu VIS wywołują charakterystyczne zabarwienie płomienia - liczba atomów wzbudzonych w płomieniu jest mała, ok. 1%, nawet dla najłatwiej wzbudzalnych pierwiastków jak sód czy potas Mieszaniny: gaz świetlny-powietrze ( º C) propan-powietrze (1920ºC) acetylen-powietrze ( ºC) acetylen -podtlenek azotu (do 3000ºC) 1) stożek wewnętrzny 2) obszar przejściowy 3) stożek zewnętrzny. Linie rezonansowe i energie wzbudzenia wybranych metali Pierwiastek Linia rezonansowa [nm] Energia wzbudzenia [ev] Wykrywalność [µg/ml] Barwa płomienia Bar zielona Cez fioletoworóżowa Lit karminowa Potas Rubid bladofioletowa 0.1 bladofioletowa Stront karminowa Sód żółta Wapń ceglasta Przebieg procesu wzbudzenia Podstawowe elementy fotometru płomieniowego Proces wzbudzenia atomów i emisji kwantów promieniowania jest poprzedzony, względnie zachodzi równocześnie z szeregiem innych procesów, które limitują czułość i dokładność metody: 1) odparowanie rozpuszczalnika z cząstek aerozolu ciecz - gaz 2) przejście jonów w obojętne cząsteczki na skutek odparowania rozpuszczalnika 3) powstanie aerozolu ciało stałe - gaz, którego cząstki po dalszym ogrzaniu wyparowują tworząc pary soli 4) dysocjacja termiczna cząsteczek soli na wolne atomy 5) wzbudzenie atomów metalu, w wyniku zderzeń z cząstkami gazu płomienia 6) emisja kwantów energii. 1) naczynko z badanym roztworem, 2) rozpylacz, 3) łapacz kropel, 4) mieszalnik gazów, 5) palnik, 6) zwierciadło wklęsłe, 7) układ soczewek, 8) filtr, 9) obrotowa tarcza, 10) przysłona irysowa, 11) układ soczewek, 12) detektor. Przebieg analizy metodą fotometrii płomieniowej - przeprowadzenie próbki do roztworu (max. stężenie soli 1-5%) - usunięcie części nierozpuszczalnych i pierwiastków interferujących - rozcieńczenie roztworu, ewentualnie buforowanie roztworu - przygotowanie fotometru do pracy i ustalenie ciśnienia gazów - wykonanie pomiarów. Metody oznaczenia pierwiastków - metoda krzywej wzorcowej - metoda dodatku wzorca - metoda roztworów ograniczających - rejestruje się sygnał emisji dla roztworu próbki i dwóch roztworów wzorcowych, o nieco większym i mniejszym odczycie w porównaniu z sygnałem próbki. Zalety metody fotometrii płomieniowej - prosta i stosunkowo tania aparatura - niski koszt wykonania pojedynczego oznaczenia - dobra czułość i wykrywalność - zadowalająca dokładność i precyzja (2-3%) - duża szybkość wykonywania pojedynczych oznaczeń, <1 min - możliwości automatyzacji i stosowania naczyń przepływowych - zastosowanie metody ogranicza się głównie do analizy pierwiastków alkalicznych i ziem alkalicznych. 8

9 SPEKTROGRAFIA EMISYJNA - rejestracja widma promieniowania pierwiastka wzbudzonego przez wysokoenergetyczne źródło wzbudzenia jak łuk elektryczny czy iskra. Podstawowe zalety: - możliwość analizy wielo-pierwiastkowej - możliwość analizy ilościowej w szerokim zakresie stężeń (od zawartości śladowych po procentowe). Podstawowe elementy układu pomiarowego źródło wzbudzenia z próbką łuk elektryczny (prądu stałego lub zmiennego) lub iskra elektryczna układ optyczny soczewki i diafragmy monochromator pryzmat lub siatka dyfrakcyjna z układem kolimatora detektor i układ pomiarowy klisza fotograficzna (spektrografia) fotopowielacz z rejestratorem (spektrometria) Łuk prądu zmiennego Gęstość prądu: A/cm 2 Czas trwania: 2-10 s Temperatura: K Łuk prądu stałego Bardzo duża gęstość prądu ~10 6 A/cm 2 Temperatura: K Granica oznaczalności: % Metoda umożliwia bezpośrednią analizę substancji w różnych stanach skupienia: metale i stopy w postaci litej, proszki, roztwory i gazy. Linie analityczne oznaczanych pierwiastków winny się znajdować w zakresie widma o długości fali od 200 do nm. Oznaczane są wszystkie pierwiastki metaliczne, niemetale jak: Se, Te, Si, B, C, S, P i fluorowce. Przykładowe widma izotopów Hg i U Elektrody wykonane są ze spektralnie czystego grafitu. Zapewniają atmosferę redukującą i dają się łatwo formować. Jedna z elektrod jest nośnikiem próbki, druga o stożkowym zakończeniu pracuje jako przeciwelektroda. Fluorescencja rentgenowska - w efekcie oddziaływania promieniowania rentgenowskiego dochodzi do wybijania elektronów z orbit bliższych jądra atomu, nawet orbity K. - następnie, w czasie krótszym niż s, elektron z powłoki bardziej odległej od jądra przeskakuje na nieobsadzony poziom czemu towarzyszy emisja kwantu promieniowania X. - wartość energii emitowanego kwantu zależy od różnicy energii pomiędzy poziomem, na którym powstała wakancja, E j a poziomem, z którego następuje przeskok elektronu, E i : h c hν = = E j E i λ Długość fali emitowanego kwantu, która zależy od liczby atomowej pierwiastka Z, wyraża prawo Moseley a: c λ = 2 2 k ( Z σ) k - stała charakterystyczna dla serii, σ - stała ekranowania Przejścia elektronów z orbit L, M i N na orbitę K powodujące emisję serii kwantów K α i K β 9

10 Zakresy stosowania fluorescencji rentgenowskiej Metoda znajduje zastosowanie do oznaczania pierwiastków o liczbie atomowej Z od 4 (beryl) do 92 (uran). Zakres pomiaru: % (ślady) - 100% (składniki główne). Ponadto: - możliwości jednoczesnego oznaczania kilku pierwiastków - metoda nieniszcząca - możliwość stosowania w ruchu ciągłym on-line - nie jest metodą specjacyjną - koszty zakupu ok tys. $ Spektrometria mas plazmy indukcyjnie sprzężonej ICP MS - pierwsza dekada XX w. Thomson prototyp spektrometru mas, który umożliwia pomiar stosunku masy do ładunku jonu (Nobel 1906r.) r. W. Aston spektrograf masowy rozdzielający jony ze względu na ich masę i prędkość przelotu (Nobel 1922r.) r. Stephens zasada analizy przez pomiar czasu przelotu jonów po określonym odcinku (ang. Time of Flight TOF) r. kwadrupolowy spektrometr mas r. S. Houk jonizacja w plazmie argonowej Układy pomiarowe spektrometrii mas Schemat budowy spektrometru mas - w spektrometrii mas wykorzystywane jest zjawisko powstawania jonów naładowanych dodatnio z obojętnych cząsteczek badanej próbki, które rozdzielane są według wartości stosunku masy do ładunku (m/z) i zliczane przez detektor. - rejestrowane widmo mas dostarcza informacji o masie cząsteczkowej wytworzonych jonów, a także o naturze i strukturze cząsteczki - bez względu na rodzaj spektrometru mas wyróżnia się: - układa wprowadzenia próbki - źródło jonów - system utrzymujący próżnię - analizator mas - układ wykrywania i zliczania jonów W: XI B. Baś Metody badań składu chemicznego Rozdzielczość analizatora mas Źródła jonów jonizacja elektronami polega na wprowadzeniu próbki w fazie gazowej w obszar jonizacji, w którym dochodzi do kolizji cząsteczek z wiązką elektronów o energii ~70 ev. elektrorozpylanie strumień cieczy przeprowadza się w chmurę naładowanych kropelek w silnym polu elektrycznym 3 6 kv, a siły odpychania kulombowskiego rozszczepiają kropelki i powodują desorpcję jonów desorpcja laserowa polega na ogniskowaniu impulsów laserowych na bardzo małej powierzchni próbki stałej jonizacja chemiczna na skutek zderzeń jonizowanej cząsteczki z obecnymi w źródle jonami pierwotnymi (jonami gazów obojętnych) 10

11 Metoda ICP-AES - możliwość analizy roztworów, gazów, a także ciał stałych rozdrobnionych na cząstki poniżej 10 μm. Próbka w gorącej plazmie rozpada się na atomy, które ulegają wzbudzeniu i emitują pochłoniętą energię w postaci promieniowania charakterystycznego dla danego pierwiastka. Wiązka promieniowania z palnika przechodzi przez szczelinę S 1 i pada na siatkę dyfrakcyjną G. Po rozszczepieniu przechodzi przez szczeliny wyjściowe S 2 położone na okręgu. Naprzeciw szczelin znajdują się fotopowielacze. Schemat polichromatora Paschen-Runge a Zalety metody ICP-AES - umożliwia analizę zarówno jednego pierwiastka, jak i analizę wielopierwiastkową - wysoka temperatura plazmy umożliwia oznaczanie pierwiastków o wysokich energiach wzbudzenia (np. U, W) - duży zakres prostoliniowości wskazań, obejmujący 4-5 rzędów wielkości stężenia (składniki główne i śladowe) - do wzbudzenia nie używa się elektrod, co eliminuje zanieczyszczenia - wysoka precyzja i dokładność - granica wykrywalności dla większości pierwiastków: 0.1 do 1 ppb - dla urządzeń z polichromatorem, możliwość jednoczesnej detekcji wielu linii widmowych (do 60 pierwiastków) w ciągu kilku minut. Zwykle spektrum mas jest mocno skomplikowane, widoczne są piki pochodzące od połączeń atomów poszczególnych izotopów, składników próbki i gazu plazmy (argonu). Typowe granice wykrywalności dla ICP-MS Przykładowe spektrum wody dejonizowanej w zakresie mas Podsumowanie - promieniowanie elektromagnetyczne - prawa absorpcji, pomiar transmitancji i absorbancji - interferencje w spektrometrii emisyjnej i absorpcyjnej - interferencje spektralne, fizyczne i chemiczne - elementy składowe spektrofotometrów - klasyczna spektrometria absorpcyjna UV-VIS - atomowa spektrometria absorpcyjna ASA - fotometria płomieniowa F AES - spektrografia emisyjna - fluorescencja rentgenowska - spektrometria masowa z jonizacją w palniku plazmowym ICP MS 11

SPEKTROSKOPIA SPEKTROMETRIA

SPEKTROSKOPIA SPEKTROMETRIA SPEKTROSKOPIA Spektroskopia to dziedzina nauki, która obejmuje metody badania materii przy użyciu promieniowania elektromagnetycznego, które może być w danym układzie wytworzone (emisja) lub może z tym

Bardziej szczegółowo

Metody spektroskopowe:

Metody spektroskopowe: Katedra Chemii Analitycznej Metody spektroskopowe: Absorpcyjna Spektrometria Atomowa Fotometria Płomieniowa Gdańsk, 2010 Opracowała: mgr inż. Monika Kosikowska 1 1. Wprowadzenie Spektroskopia to dziedzina

Bardziej szczegółowo

METODY ABSORPCYJNE CHEMIA ANALITYCZNA SPEKTROFOTOMETRIA UV-VIS I I. II prawo absorpcji (prawo Bouguera-Lamberta-Beera, 1852)

METODY ABSORPCYJNE CHEMIA ANALITYCZNA SPEKTROFOTOMETRIA UV-VIS I I. II prawo absorpcji (prawo Bouguera-Lamberta-Beera, 1852) CHEMIA ANALITYCZNA METODY ABSORPCYJNE II prawo absorpcji (prawo Bouguera-Lamberta-Beera, 1852) Jeżeli współczynnik absorpcji rozpuszczalnika jest równy zeru, to wiązka promieniowania monochromatycznego

Bardziej szczegółowo

2. Metody, których podstawą są widma atomowe 32

2. Metody, których podstawą są widma atomowe 32 Spis treści 5 Spis treści Przedmowa do wydania czwartego 11 Przedmowa do wydania trzeciego 13 1. Wiadomości ogólne z metod spektroskopowych 15 1.1. Podstawowe wielkości metod spektroskopowych 15 1.2. Rola

Bardziej szczegółowo

OZNACZANIE ŻELAZA METODĄ SPEKTROFOTOMETRII UV/VIS

OZNACZANIE ŻELAZA METODĄ SPEKTROFOTOMETRII UV/VIS OZNACZANIE ŻELAZA METODĄ SPEKTROFOTOMETRII UV/VIS Zagadnienia teoretyczne. Spektrofotometria jest techniką instrumentalną, w której do celów analitycznych wykorzystuje się przejścia energetyczne zachodzące

Bardziej szczegółowo

METODY EMISYJNE CHEMIA ANALITYCZNA Metody emisyjne. Energia wzbudzenia. Szerokość atomowych linii widmowych. Poszerzenie dopplerowskie

METODY EMISYJNE CHEMIA ANALITYCZNA Metody emisyjne. Energia wzbudzenia. Szerokość atomowych linii widmowych. Poszerzenie dopplerowskie CHEMIA ANALITYCZNA METODY EMISYJNE Metody emisyjne Pierwiastki odpowiednio wzbudzone emitują promieniowanie o charakterystycznej długości fali (Bunsen, Kirchhoff, 1860). Obserwacje natężenia światła emitowanego

Bardziej szczegółowo

Techniki analityczne. Podział technik analitycznych. Metody spektroskopowe. Spektroskopia elektronowa

Techniki analityczne. Podział technik analitycznych. Metody spektroskopowe. Spektroskopia elektronowa Podział technik analitycznych Techniki analityczne Techniki elektrochemiczne: pehametria, selektywne elektrody membranowe, polarografia i metody pokrewne (woltamperometria, chronowoltamperometria inwersyjna

Bardziej szczegółowo

Techniki atomowej spektroskopii absorpcyjnej (AAS) i możliwości ich zastosowania do analizy próbek środowiskowych i geologicznych

Techniki atomowej spektroskopii absorpcyjnej (AAS) i możliwości ich zastosowania do analizy próbek środowiskowych i geologicznych Zn Fe Cu Techniki atomowej spektroskopii absorpcyjnej (AAS) i możliwości ich zastosowania do analizy próbek środowiskowych i geologicznych Dr Artur Michalik Artur.Michalik@ujk.edu.pl Podstawy teoretyczne,

Bardziej szczegółowo

Atomowa spektrometria absorpcyjna i emisyjna

Atomowa spektrometria absorpcyjna i emisyjna Nowoczesne techniki analityczne w analizie żywności Zajęcia laboratoryjne Atomowa spektrometria absorpcyjna i emisyjna Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest oznaczenie zawartości sodu, potasu i magnezu w

Bardziej szczegółowo

SPEKTROFOTOMETRIA UV-Vis. - długość fali [nm, m], - częstość drgań [Hz; 1 Hz = 1 cykl/s]

SPEKTROFOTOMETRIA UV-Vis. - długość fali [nm, m], - częstość drgań [Hz; 1 Hz = 1 cykl/s] SPEKTROFOTOMETRIA UV-Vis Instrukcja do ćwiczeń opracowana w Katedrze Chemii Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego. Spektrofotometria w zakresie nadfioletu (UV) i promieniowania widzialnego (Vis) jest jedną

Bardziej szczegółowo

Fizykochemiczne metody w kryminalistyce. Wykład 7

Fizykochemiczne metody w kryminalistyce. Wykład 7 Fizykochemiczne metody w kryminalistyce Wykład 7 Stosowane metody badawcze: 1. Klasyczna metoda analityczna jakościowa i ilościowa 2. badania rentgenostrukturalne 3. Badania spektroskopowe 4. Metody chromatograficzne

Bardziej szczegółowo

Spektrofotometria ( SPF I, SPF II ) Spektralna analiza emisyjna ( S ) Fotometria Płomieniowa ( FP )

Spektrofotometria ( SPF I, SPF II ) Spektralna analiza emisyjna ( S ) Fotometria Płomieniowa ( FP ) Spektrofotometria ( SPF I, SPF II ) 1. Rodzaje energii opisujące całkowity stan energetyczny cząsteczki. 2. Długości fal promieniowania elektromagnetycznego odpowiadające zakresom: UV, VIS i IR. 3. Energia

Bardziej szczegółowo

PRODUKTY CHEMICZNE Ćwiczenie nr 3 Oznaczanie zawartości oksygenatów w paliwach metodą FTIR

PRODUKTY CHEMICZNE Ćwiczenie nr 3 Oznaczanie zawartości oksygenatów w paliwach metodą FTIR PRODUKTY CHEMICZNE Ćwiczenie nr 3 Oznaczanie zawartości oksygenatów w paliwach metodą FTIR WSTĘP Metody spektroskopowe Spektroskopia bada i teoretycznie wyjaśnia oddziaływania pomiędzy materią będącą zbiorowiskiem

Bardziej szczegółowo

SPEKTROSKOPIA METODY BADAŃ SKŁADU CHEMICZNEGO Właściwości falowe promieniowania. Promieniowanie elektromagnetyczne

SPEKTROSKOPIA METODY BADAŃ SKŁADU CHEMICZNEGO Właściwości falowe promieniowania. Promieniowanie elektromagnetyczne METODY BADAŃ SKŁADU CHEMCZNEGO SPEKTROSKOPA - jest nauką zajmującą się oddziaływaniem promieniowania elektromagnetycznego z materią. W metodach spektroanalitycznych wykorzystuje się pomiar natężenia promieniowania

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY LABORATORIUM PRZEMYSŁOWEGO. ĆWICZENIE 3a

PODSTAWY LABORATORIUM PRZEMYSŁOWEGO. ĆWICZENIE 3a PODSTAWY LABORATORIUM PRZEMYSŁOWEGO ĆWICZENIE 3a Analiza pierwiastkowa podstawowego składu próbek z wykorzystaniem techniki ASA na przykładzie fosforanów paszowych 1 I. CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studentów

Bardziej szczegółowo

ZASADY ZALICZENIA PRZEDMIOTU MBS

ZASADY ZALICZENIA PRZEDMIOTU MBS ZASADY ZALICZENIA PRZEDMIOTU MBS LABORATORIUM - MBS 1. ROZWIĄZYWANIE WIDM kolokwium NMR 25 kwietnia 2016 IR 30 maja 2016 złożone 13 czerwca 2016 wtorek 6.04 13.04 20.04 11.05 18.05 1.06 8.06 coll coll

Bardziej szczegółowo

SPEKTROSKOPIA ATOMOWA ATOMOWA SPEKTROMETRIA ABSORPCYJNA ATOMOWA SPEKTROMETRIA EMISYJNA FLUORESCENCJA ATOMOWA ATOMOWA SPEKTROMETRIA MAS

SPEKTROSKOPIA ATOMOWA ATOMOWA SPEKTROMETRIA ABSORPCYJNA ATOMOWA SPEKTROMETRIA EMISYJNA FLUORESCENCJA ATOMOWA ATOMOWA SPEKTROMETRIA MAS SPEKTROSKOPIA ATOMOWA ATOMOWA SPEKTROMETRIA ABSORPCYJNA ATOMOWA SPEKTROMETRIA EMISYJNA FLUORESCENCJA ATOMOWA ATOMOWA SPEKTROMETRIA MAS PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE Promieniowanie X Ultrafiolet Ultrafiolet

Bardziej szczegółowo

SPEKTROSKOPIA METODY BADAŃ SKŁADU CHEMICZNEGO 2013-10-25. Właściwości falowe promieniowania. Promieniowanie elektromagnetyczne

SPEKTROSKOPIA METODY BADAŃ SKŁADU CHEMICZNEGO 2013-10-25. Właściwości falowe promieniowania. Promieniowanie elektromagnetyczne METODY BADAŃ SKŁADU CHEMICZNEGO SPEKTROSKOPIA - jest nauką zajmującą się oddziaływaniem promieniowania elektromagnetycznego z materią. W metodach spektroanalitycznych wykorzystuje się pomiar natężenia

Bardziej szczegółowo

Nowoczesne metody analizy pierwiastków

Nowoczesne metody analizy pierwiastków Nowoczesne metody analizy pierwiastków Techniki analityczne Chromatograficzne Spektroskopowe Chromatografia jonowa Emisyjne Absorpcyjne Fluoroscencyjne Spektroskopia mas FAES ICP-AES AAS EDAX ICP-MS Prezentowane

Bardziej szczegółowo

Spektroskopowe metody identyfikacji związków organicznych

Spektroskopowe metody identyfikacji związków organicznych Spektroskopowe metody identyfikacji związków organicznych Wstęp Spektroskopia jest metodą analityczną zajmującą się analizą widm powstających w wyniku oddziaływania promieniowania elektromagnetycznego

Bardziej szczegółowo

ELEMENTY ANALIZY INSTRUMENTALNEJ. SPEKTROFOTOMETRII podstawy teoretyczne

ELEMENTY ANALIZY INSTRUMENTALNEJ. SPEKTROFOTOMETRII podstawy teoretyczne ELEMENTY ANALZY NSTRUMENTALNEJ Ćwiczenie 3 Temat: Spektrofotometria UV/ViS SPEKTROFOTOMETR podstawy teoretyczne SPEKTROFOTOMETRA jest techniką instrumentalną, w której do celów analitycznych wykorzystuje

Bardziej szczegółowo

Kwantowe własności promieniowania, ciało doskonale czarne, zjawisko fotoelektryczne zewnętrzne.

Kwantowe własności promieniowania, ciało doskonale czarne, zjawisko fotoelektryczne zewnętrzne. Kwantowe własności promieniowania, ciało doskonale czarne, zjawisko fotoelektryczne zewnętrzne. DUALIZM ŚWIATŁA fala interferencja, dyfrakcja, polaryzacja,... kwant, foton promieniowanie ciała doskonale

Bardziej szczegółowo

Metodyki referencyjne

Metodyki referencyjne Metodyki referencyjne Spektrometria UV-Vis Spektrometria IR Absorpcyjna/Emisyjna spektrometria atomowa Chromatografia gazowa Chromatografia jonowa Elektrody jonoselektywne Ekstrakcja Metody spektroskopowe

Bardziej szczegółowo

ANALITYKA W KONTROLI JAKOŚCI

ANALITYKA W KONTROLI JAKOŚCI ANALITYKA W KONTROLI JAKOŚCI ANALIZA ŚLADÓW METODA ICP-OES Optyczna spektroskopia emisyjna ze wzbudzeniem w indukcyjnie sprzężonej plazmie WYKŁAD 4 Rodzaje widm i mechanizm ich powstania PODSTAWY SPEKTROSKOPII

Bardziej szczegółowo

IR II. 12. Oznaczanie chloroformu w tetrachloroetylenie metodą spektrofotometrii w podczerwieni

IR II. 12. Oznaczanie chloroformu w tetrachloroetylenie metodą spektrofotometrii w podczerwieni IR II 12. Oznaczanie chloroformu w tetrachloroetylenie metodą spektrofotometrii w podczerwieni Promieniowanie podczerwone ma naturę elektromagnetyczną i jego absorpcja przez materię podlega tym samym prawom,

Bardziej szczegółowo

SPEKTROMETRIA ATOMOWA

SPEKTROMETRIA ATOMOWA SPEKTROMETRIA ATOMOWA AAS- absorpcyjna spektrometria atomowa opiera się na zjawisku absorpcji promieniowania elektromagnetycznego przez swobodne atomy. Absorpcję promieniowania elektromagnetycznego wykryto

Bardziej szczegółowo

Jan Drzymała ANALIZA INSTRUMENTALNA SPEKTROSKOPIA W ŚWIETLE WIDZIALNYM I PODCZERWONYM

Jan Drzymała ANALIZA INSTRUMENTALNA SPEKTROSKOPIA W ŚWIETLE WIDZIALNYM I PODCZERWONYM Jan Drzymała ANALIZA INSTRUMENTALNA SPEKTROSKOPIA W ŚWIETLE WIDZIALNYM I PODCZERWONYM Światło słoneczne jest mieszaniną fal o różnej długości i różnego natężenia. Tylko część promieniowania elektromagnetycznego

Bardziej szczegółowo

ANALIZA INSTRUMENTALNA

ANALIZA INSTRUMENTALNA ANALIZA INSTRUMENTALNA TECHNOLOGIA CHEMICZNA STUDIA NIESTACJONARNE Sala 522 ul. Piotrowo 3 Studenci podzieleni są na cztery zespoły laboratoryjne. Zjazd 5 przeznaczony jest na ewentualne poprawy! Możliwe

Bardziej szczegółowo

I. PROMIENIOWANIE CIEPLNE

I. PROMIENIOWANIE CIEPLNE I. PROMIENIOWANIE CIEPLNE - lata '90 XIX wieku WSTĘP Widmo promieniowania elektromagnetycznego zakres "pokrycia" różnymi rodzajami fal elektromagnetycznych promieniowania zawartego w danej wiązce. rys.i.1.

Bardziej szczegółowo

Efekty interferencyjne w atomowej spektrometrii absorpcyjnej

Efekty interferencyjne w atomowej spektrometrii absorpcyjnej Uniwersytet w Białymstoku Wydział Biologiczno-Chemiczny Efekty interferencyjne w atomowej spektrometrii absorpcyjnej Beata Godlewska-Żyłkiewicz Elżbieta Zambrzycka Ślesin 26-28.IX.2014 Jak oznaczyć zawartość

Bardziej szczegółowo

ATOMOWA SPEKTROMETRIA ABSORPCYJNA (ASA)

ATOMOWA SPEKTROMETRIA ABSORPCYJNA (ASA) ATOMOWA SPEKTROMETRIA ABSORPCYJNA (ASA) 1. PODSTAWY FIZYCZNE Dyskretne poziomy energetyczne elektronów w atomie dyskretny charakter absorpcji i emisji energii przez atom. E n = Z me hc 2 4 2 = RZ 2 2 2

Bardziej szczegółowo

Widmo promieniowania

Widmo promieniowania Widmo promieniowania Spektroskopia Każde ciało wysyła promieniowanie. Promieniowanie to jest składa się z wiązek o różnych długościach fal. Jeśli wiązka światła pada na pryzmat, ulega ono rozszczepieniu,

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 1. Zagadnienia: spektroskopia absorpcyjna, prawa absorpcji, budowa i działanie. Wstęp. Część teoretyczna.

Ćwiczenie 1. Zagadnienia: spektroskopia absorpcyjna, prawa absorpcji, budowa i działanie. Wstęp. Część teoretyczna. Ćwiczenie 1 Metodyka poprawnych i dokładnych pomiarów absorbancji, wyznaczenie małych wartości absorbancji. Czynniki wpływające na mierzone widma absorpcji i wartości absorbancji dla wybranych długości

Bardziej szczegółowo

Spektroskopia molekularna. Ćwiczenie nr 1. Widma absorpcyjne błękitu tymolowego

Spektroskopia molekularna. Ćwiczenie nr 1. Widma absorpcyjne błękitu tymolowego Spektroskopia molekularna Ćwiczenie nr 1 Widma absorpcyjne błękitu tymolowego Doświadczenie to ma na celu zaznajomienie uczestników ćwiczeń ze sposobem wykonywania pomiarów metodą spektrofotometryczną

Bardziej szczegółowo

Oddziaływanie cząstek z materią

Oddziaływanie cząstek z materią Oddziaływanie cząstek z materią Trzy główne typy mechanizmów reprezentowane przez Ciężkie cząstki naładowane (cięższe od elektronów) Elektrony Kwanty gamma Ciężkie cząstki naładowane (miony, p, cząstki

Bardziej szczegółowo

Spektroskopia molekularna. Spektroskopia w podczerwieni

Spektroskopia molekularna. Spektroskopia w podczerwieni Spektroskopia molekularna Ćwiczenie nr 4 Spektroskopia w podczerwieni Spektroskopia w podczerwieni (IR) jest spektroskopią absorpcyjną, która polega na pomiarach promieniowania elektromagnetycznego pochłanianego

Bardziej szczegółowo

Metody analizy pierwiastków z zastosowaniem wtórnego promieniowania rentgenowskiego. XRF, SRIXE, PIXE, SEM (EPMA)

Metody analizy pierwiastków z zastosowaniem wtórnego promieniowania rentgenowskiego. XRF, SRIXE, PIXE, SEM (EPMA) Metody analizy pierwiastków z zastosowaniem wtórnego promieniowania rentgenowskiego. XRF, SRIXE, PIXE, SEM (EPMA) Promieniowaniem X nazywa się promieniowanie elektromagnetyczne o długości fali od około

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 2 : Badanie licznika proporcjonalnego fotonów X

Ćwiczenie nr 2 : Badanie licznika proporcjonalnego fotonów X Ćwiczenie nr 2 : Badanie licznika proporcjonalnego fotonów X Oskar Gawlik, Jacek Grela 16 lutego 2009 1 Podstawy teoretyczne 1.1 Liczniki proporcjonalne Wydajność detekcji promieniowania elektromagnetycznego

Bardziej szczegółowo

ABSORPCYJNA SPEKTROMETRIA ATOMOWA ( AAS )

ABSORPCYJNA SPEKTROMETRIA ATOMOWA ( AAS ) Pracownia Analizy Instrumentalnej - Absorbcyjna Spektrometria Atomowa str. 1 ABSORPCYJNA SPEKTROMETRIA ATOMOWA ( AAS ) Oznaczanie Fe, Ni, Zn lub Cd w próbce metodą krzywej wzorcowej. Zakład Chemii Analitycznej

Bardziej szczegółowo

Stałe : h=6, Js h= 4, eVs 1eV= J nie zależy

Stałe : h=6, Js h= 4, eVs 1eV= J nie zależy T_atom-All 1 Nazwisko i imię klasa Stałe : h=6,626 10 34 Js h= 4,14 10 15 evs 1eV=1.60217657 10-19 J Zaznacz zjawiska świadczące o falowej naturze światła a) zjawisko fotoelektryczne b) interferencja c)

Bardziej szczegółowo

Materiał obowiązujący do ćwiczeń z analizy instrumentalnej II rok OAM

Materiał obowiązujący do ćwiczeń z analizy instrumentalnej II rok OAM Materiał obowiązujący do ćwiczeń z analizy instrumentalnej II rok OAM Ćwiczenie 1 Zastosowanie statystyki do oceny metod ilościowych Błąd gruby, systematyczny, przypadkowy, dokładność, precyzja, przedział

Bardziej szczegółowo

Spektroskopia. Spotkanie pierwsze. Prowadzący: Dr Barbara Gil

Spektroskopia. Spotkanie pierwsze. Prowadzący: Dr Barbara Gil Spektroskopia Spotkanie pierwsze Prowadzący: Dr Barbara Gil Temat rozwaŝań Spektroskopia nauka o powstawaniu i interpretacji widm powstających w wyniku oddziaływań wszelkich rodzajów promieniowania na

Bardziej szczegółowo

Właściwości optyczne. Oddziaływanie światła z materiałem. Widmo światła widzialnego MATERIAŁ

Właściwości optyczne. Oddziaływanie światła z materiałem. Widmo światła widzialnego MATERIAŁ Właściwości optyczne Oddziaływanie światła z materiałem hν MATERIAŁ Transmisja Odbicie Adsorpcja Załamanie Efekt fotoelektryczny Tradycyjnie właściwości optyczne wiążą się z zachowaniem się materiałów

Bardziej szczegółowo

Promieniowanie X. Jak powstaje promieniowanie rentgenowskie Budowa lampy rentgenowskiej Widmo ciągłe i charakterystyczne promieniowania X

Promieniowanie X. Jak powstaje promieniowanie rentgenowskie Budowa lampy rentgenowskiej Widmo ciągłe i charakterystyczne promieniowania X Promieniowanie X Jak powstaje promieniowanie rentgenowskie Budowa lampy rentgenowskiej Widmo ciągłe i charakterystyczne promieniowania X Lampa rentgenowska Lampa rentgenowska Promieniowanie rentgenowskie

Bardziej szczegółowo

ANALIZA SPECJACYJNA WYKŁAD 7 ANALIZA SPECJACYJNA

ANALIZA SPECJACYJNA WYKŁAD 7 ANALIZA SPECJACYJNA WYKŁAD 7 ANALIZA SPECJACYJNA ANALIZA SPECJACYJNA Specjacja - występowanie różnych fizycznych i chemicznych form danego pierwiastka w badanym materiale. Analiza specjacyjna - identyfikacja i ilościowe oznaczenie

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 31. Zagadnienia: spektroskopia absorpcyjna, prawa absorpcji, budowa i działanie. Wstęp

Ćwiczenie 31. Zagadnienia: spektroskopia absorpcyjna, prawa absorpcji, budowa i działanie. Wstęp Ćwiczenie 31 Metodyka poprawnych i dokładnych pomiarów widm absorbancji w zakresie UV-VIS. Wpływ monochromatyczności promieniowania i innych parametrów pomiarowych na kształt widm absorpcji i wartości

Bardziej szczegółowo

Fizyka kwantowa. promieniowanie termiczne zjawisko fotoelektryczne. efekt Comptona dualizm korpuskularno-falowy. kwantyzacja światła

Fizyka kwantowa. promieniowanie termiczne zjawisko fotoelektryczne. efekt Comptona dualizm korpuskularno-falowy. kwantyzacja światła W- (Jaroszewicz) 19 slajdów Na podstawie prezentacji prof. J. Rutkowskiego Fizyka kwantowa promieniowanie termiczne zjawisko fotoelektryczne kwantyzacja światła efekt Comptona dualizm korpuskularno-falowy

Bardziej szczegółowo

Aparatura w absorpcyjnej spektrometrii atomowej

Aparatura w absorpcyjnej spektrometrii atomowej Lidia Kozak, Przemysław Niedzielski Lidia Kozak, Przemysław Niedzielski Spektrometry absorpcji atomowej zbudowane są z następujących podstawowych części: źródła promieniowania, atomizera, monochromatora,

Bardziej szczegółowo

Promieniowanie rentgenowskie. Podstawowe pojęcia krystalograficzne

Promieniowanie rentgenowskie. Podstawowe pojęcia krystalograficzne Promieniowanie rentgenowskie Podstawowe pojęcia krystalograficzne Krystalografia - podstawowe pojęcia Komórka elementarna (zasadnicza): najmniejszy, charakterystyczny fragment sieci przestrzennej (lub

Bardziej szczegółowo

OZNACZANIE STĘŻENIA BARWNIKÓW W WODZIE METODĄ UV-VIS

OZNACZANIE STĘŻENIA BARWNIKÓW W WODZIE METODĄ UV-VIS OZNACZANE STĘŻENA BARWNKÓW W WODZE METODĄ UV-VS. SPEKTROFOTOMETRA UV-Vis Spektrofotometria w zakresie nadfioletu (ang. ultra-violet UV) i promieniowania widzialnego (ang. visible- Vis), czyli spektrofotometria

Bardziej szczegółowo

Różne dziwne przewodniki

Różne dziwne przewodniki Różne dziwne przewodniki czyli trzy po trzy o mechanizmach przewodzenia prądu elektrycznego Przewodniki elektronowe Metale Metale (zwane również przewodnikami) charakteryzują się tym, że elektrony ich

Bardziej szczegółowo

Kryteria oceniania z chemii kl VII

Kryteria oceniania z chemii kl VII Kryteria oceniania z chemii kl VII Ocena dopuszczająca -stosuje zasady BHP w pracowni -nazywa sprzęt laboratoryjny i szkło oraz określa ich przeznaczenie -opisuje właściwości substancji używanych na co

Bardziej szczegółowo

ANALIZA SPEKTRALNA I POMIARY SPEKTROFOTOMETRYCZNE. Instrukcja wykonawcza

ANALIZA SPEKTRALNA I POMIARY SPEKTROFOTOMETRYCZNE. Instrukcja wykonawcza ĆWICZENIE 72A ANALIZA SPEKTRALNA I POMIARY SPEKTROFOTOMETRYCZNE 1. Wykaz przyrządów Spektroskop Lampy spektralne Spektrofotometr SPEKOL Filtry optyczne Suwmiarka Instrukcja wykonawcza 2. Cel ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

Podstawy Fizyki IV Optyka z elementami fizyki współczesnej. wykład 2, Radosław Chrapkiewicz, Filip Ozimek

Podstawy Fizyki IV Optyka z elementami fizyki współczesnej. wykład 2, Radosław Chrapkiewicz, Filip Ozimek Podstawy Fizyki IV Optyka z elementami fizyki współczesnej wykład 2, 17.02.2012 wykład: pokazy: ćwiczenia: Czesław Radzewicz Radosław Chrapkiewicz, Filip Ozimek Ernest Grodner Równania Maxwella r-nie falowe

Bardziej szczegółowo

Deuterowa korekcja tła w praktyce

Deuterowa korekcja tła w praktyce Str. Tytułowa Deuterowa korekcja tła w praktyce mgr Jacek Sowiński jaceksow@sge.com.pl Plan Korekcja deuterowa 1. Czemu służy? 2. Jak to działa? 3. Kiedy włączyć? 4. Jak/czy i co regulować? 5. Jaki jest

Bardziej szczegółowo

SPEKTROMETRIA CIEKŁOSCYNTYLACYJNA

SPEKTROMETRIA CIEKŁOSCYNTYLACYJNA SPEKTROMETRIA CIEKŁOSCYNTYLACYJNA Metoda detekcji promieniowania jądrowego (α, β, γ) Konwersja energii promieniowania jądrowego na promieniowanie w zakresie widzialnym. Zalety metody: Geometria 4π Duża

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE NR 3 POMIARY SPEKTROFOTOMETRYCZNE

ĆWICZENIE NR 3 POMIARY SPEKTROFOTOMETRYCZNE ĆWICZENIE NR 3 POMIARY SPEKTROFOTOMETRYCZNE Cel ćwiczenia Poznanie podstawowej metody określania biochemicznych parametrów płynów ustrojowych oraz wymagań technicznych stawianych urządzeniu pomiarowemu.

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA WYBORU W PLANOWANIU I REALIZACJI ANALIZ CHEMICZNYCH

KRYTERIA WYBORU W PLANOWANIU I REALIZACJI ANALIZ CHEMICZNYCH KRYTERIA WYBORU W PLANOWANIU I REALIZACJI ANALIZ CHEMICZNYCH ANALTYKA OBEJMUJE WIELE ASPEKTÓW BADANIA MATERII. PRAWIDŁOWO POSTAWIONE ZADANIE ANALITYCZNE WSKAZUJE ZAKRES POŻĄDANEJ INFORMACJI, KTÓREJ SŁUŻY

Bardziej szczegółowo

Ćw. 5 Absorpcjometria I

Ćw. 5 Absorpcjometria I Ćw. 5 Absorpcjometria I Absorpcja promieniowania elektromagnetycznego z obszaru widzialnego i nadfioletowego przez atomy i cząsteczki powoduje zmianę ich stanu elektronowego. Zjawiska te moŝna badać za

Bardziej szczegółowo

NEUTRONOWA ANALIZA AKTYWACYJNA ANALITYKA W KONTROLI JAKOŚCI PODSTAWOWE INFORMACJE O REAKCJACH JĄDROWYCH - NEUTRONOWA ANALIZA AKTYWACYJNA

NEUTRONOWA ANALIZA AKTYWACYJNA ANALITYKA W KONTROLI JAKOŚCI PODSTAWOWE INFORMACJE O REAKCJACH JĄDROWYCH - NEUTRONOWA ANALIZA AKTYWACYJNA ANALITYKA W KONTROLI JAKOŚCI WYKŁAD 3 NEUTRONOWA ANALIZA AKTYWACYJNA - PODSTAWOWE INFORMACJE O REAKCJACH JĄDROWYCH - NEUTRONOWA ANALIZA AKTYWACYJNA REAKCJE JĄDROWE Rozpad promieniotwórczy: A B + y + ΔE

Bardziej szczegółowo

METODYKA POMIARÓW WIDM FLUORESCENCJI (WF) NA MPF-3 (PERKIN-HITACHI)

METODYKA POMIARÓW WIDM FLUORESCENCJI (WF) NA MPF-3 (PERKIN-HITACHI) METODYKA POMIARÓW WIDM FLUORESCENCJI (WF) NA MPF-3 (PERKIN-HITACHI) (Uzupełnieniem do niniejszej metodyki jest instrukcja obsługi spektrofluorymetru MPF-3, która znajduje się do wglądu u prof. dr hab.

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 30. Zagadnienia: spektroskopia absorpcyjna w zakresie UV-VIS, prawa absorpcji, budowa i. Wstęp

Ćwiczenie 30. Zagadnienia: spektroskopia absorpcyjna w zakresie UV-VIS, prawa absorpcji, budowa i. Wstęp Ćwiczenie 30 Metodyka poprawnych i dokładnych pomiarów absorbancji w zakresie UV- VS, wyznaczenie małych wartości absorbancji. Czynniki wpływające na mierzone widma absorpcji i wartości absorbancji dla

Bardziej szczegółowo

Podczerwień bliska: cm -1 (0,7-2,5 µm) Podczerwień właściwa: cm -1 (2,5-14,3 µm) Podczerwień daleka: cm -1 (14,3-50 µm)

Podczerwień bliska: cm -1 (0,7-2,5 µm) Podczerwień właściwa: cm -1 (2,5-14,3 µm) Podczerwień daleka: cm -1 (14,3-50 µm) SPEKTROSKOPIA W PODCZERWIENI Podczerwień bliska: 14300-4000 cm -1 (0,7-2,5 µm) Podczerwień właściwa: 4000-700 cm -1 (2,5-14,3 µm) Podczerwień daleka: 700-200 cm -1 (14,3-50 µm) WIELKOŚCI CHARAKTERYZUJĄCE

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 2: Metody spektralne w inżynierii materiałowej AKADEMIA GÓRNICZO- HUTNICZA WYDZIAŁ ODLEWNICTWA KATEDRA INŻYNIERII PROCESÓW ODLEWNICZYCH

Ćwiczenie 2: Metody spektralne w inżynierii materiałowej AKADEMIA GÓRNICZO- HUTNICZA WYDZIAŁ ODLEWNICTWA KATEDRA INŻYNIERII PROCESÓW ODLEWNICZYCH ćw 2 Ćwiczenie 2: Metody spektralne w inżynierii materiałowej PRZEDMIOT: NOWOCZESNE TECHNIKI BADAWCZE W INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Opracowała: dr hab. AKADEMIA GÓRNICZO- HUTNICZA WYDZIAŁ ODLEWNICTWA KATEDRA

Bardziej szczegółowo

Wykład XIV: Właściwości optyczne. JERZY LIS Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Technologii Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych

Wykład XIV: Właściwości optyczne. JERZY LIS Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Technologii Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych Wykład XIV: Właściwości optyczne JERZY LIS Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Technologii Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych Treść wykładu: Treść wykładu: 1. Wiadomości wstępne: a) Załamanie

Bardziej szczegółowo

Początek XX wieku. Dualizm korpuskularno - falowy

Początek XX wieku. Dualizm korpuskularno - falowy Początek XX wieku Światło: fala czy cząstka? Kwantowanie energii promieniowania termicznego postulat Plancka efekt fotoelektryczny efekt Comptona Fale materii de Broglie a Dualizm korpuskularno - falowy

Bardziej szczegółowo

OPTYKA. Leszek Błaszkieiwcz

OPTYKA. Leszek Błaszkieiwcz OPTYKA Leszek Błaszkieiwcz Ojcem optyki jest Witelon (1230-1314) Zjawisko odbicia fal promień odbity normalna promień padający Leszek Błaszkieiwcz Rys. Zjawisko załamania fal normalna promień padający

Bardziej szczegółowo

ZJAWISKA KWANTOWO-OPTYCZNE

ZJAWISKA KWANTOWO-OPTYCZNE ZJAWISKA KWANTOWO-OPTYCZNE Źródła światła Prawo promieniowania Kirchhoffa Ciało doskonale czarne Promieniowanie ciała doskonale czarnego Prawo promieniowania Plancka Prawo Stefana-Boltzmanna Prawo przesunięć

Bardziej szczegółowo

Optyczna spektroskopia oscylacyjna. w badaniach powierzchni

Optyczna spektroskopia oscylacyjna. w badaniach powierzchni Optyczna spektroskopia oscylacyjna w badaniach powierzchni Zalety oscylacyjnej spektroskopii optycznej uŝycie fotonów jako cząsteczek wzbudzających i rejestrowanych nie wymaga uŝycia próŝni (moŝliwość

Bardziej szczegółowo

II. KWANTY A ELEKTRONY

II. KWANTY A ELEKTRONY II. KWANTY A ELEKTRONY II.1. PROMIENIE KATODOWE Promienie katodowe są przyczyną fluorescencji. Odegrały one bardzo ważną rolę w odkryciu elektronów. Skład promieniowania katodowego stanowią cząstki elektrycznie

Bardziej szczegółowo

IM-4 BADANIE ABSORPCJI ŚWIATŁA W MATERIAŁACH PÓŁPRZEWODNIKOWYCH

IM-4 BADANIE ABSORPCJI ŚWIATŁA W MATERIAŁACH PÓŁPRZEWODNIKOWYCH IM-4 BADANIE ABSORPCJI ŚWIATŁA W MATERIAŁACH PÓŁPRZEWODNIKOWYCH I. Cel ćwiczenia Zapoznanie się z fotoelektryczną optyczną metodą wyznaczania energii przerwy wzbronionej w półprzewodnikach na przykładzie

Bardziej szczegółowo

Próżnia w badaniach materiałów

Próżnia w badaniach materiałów Próżnia w badaniach materiałów Pomiary ciśnień parcjalnych Konstanty Marszałek Kraków 2011 Analiza składu masowego gazów znajduje coraz większe zastosowanie ze względu na liczne zastosowania zarówno w

Bardziej szczegółowo

n n 1 2 = exp( ε ε ) 1 / kt = exp( hν / kt) (23) 2 to wzór (22) przejdzie w następującą równość: ρ (ν) = B B A / B 2 1 hν exp( ) 1 kt (24)

n n 1 2 = exp( ε ε ) 1 / kt = exp( hν / kt) (23) 2 to wzór (22) przejdzie w następującą równość: ρ (ν) = B B A / B 2 1 hν exp( ) 1 kt (24) n n 1 2 = exp( ε ε ) 1 / kt = exp( hν / kt) (23) 2 to wzór (22) przejdzie w następującą równość: ρ (ν) = B B A 1 2 / B hν exp( ) 1 kt (24) Powyższe równanie określające gęstość widmową energii promieniowania

Bardziej szczegółowo

p.n.e. Demokryt z Abdery. Wszystko jest zbudowane z niewidzialnych cząstek - atomów (atomos ->niepodzielny)

p.n.e. Demokryt z Abdery. Wszystko jest zbudowane z niewidzialnych cząstek - atomów (atomos ->niepodzielny) O atomie 460-370 p.n.e. Demokryt z Abdery Wszystko jest zbudowane z niewidzialnych cząstek - atomów (atomos ->niepodzielny) 1808 John Dalton teoria atomistyczna 1. Pierwiastki składają się z małych, niepodzielnych

Bardziej szczegółowo

Modele atomu wodoru. Modele atomu wodoru Thomson'a Rutherford'a Bohr'a

Modele atomu wodoru. Modele atomu wodoru Thomson'a Rutherford'a Bohr'a Modele atomu wodoru Modele atomu wodoru Thomson'a Rutherford'a Bohr'a Demokryt: V w. p.n.e najmniejszy, niepodzielny metodami chemicznymi składnik materii. atomos - niepodzielny Co to jest atom? trochę

Bardziej szczegółowo

Promieniowanie cieplne ciał.

Promieniowanie cieplne ciał. Wypromieniowanie fal elektromagnetycznych przez ciała Promieniowanie cieplne (termiczne) Luminescencja Chemiluminescencja Elektroluminescencja Katodoluminescencja Fotoluminescencja Emitowanie fal elektromagnetycznych

Bardziej szczegółowo

Światło fala, czy strumień cząstek?

Światło fala, czy strumień cząstek? 1 Światło fala, czy strumień cząstek? Teoria falowa wyjaśnia: Odbicie Załamanie Interferencję Dyfrakcję Polaryzację Efekt fotoelektryczny Efekt Comptona Teoria korpuskularna wyjaśnia: Odbicie Załamanie

Bardziej szczegółowo

Zakres wymagań przedmiotu Analiza instrumentalna

Zakres wymagań przedmiotu Analiza instrumentalna Część A. Zakres wymagań przedmiotu Analiza instrumentalna Obowiązuje znajomość instrumentalnych metod analizy ilościowej i jakościowej (spektrofotometrii absorpcyjnej i emisyjnej, spektroskopii magnetycznego

Bardziej szczegółowo

Opracował dr inż. Tadeusz Janiak

Opracował dr inż. Tadeusz Janiak Opracował dr inż. Tadeusz Janiak 1 Uwagi dla wykonujących ilościowe oznaczanie metodami spektrofotometrycznymi 3. 3.1. Ilościowe oznaczanie w metodach spektrofotometrycznych Ilościowe określenie zawartości

Bardziej szczegółowo

ANALITYKA W KONTROLI JAKOŚCI WYKŁAD 2 ANALIZA ŚLADÓW

ANALITYKA W KONTROLI JAKOŚCI WYKŁAD 2 ANALIZA ŚLADÓW ANALITYKA W KONTROLI JAKOŚCI WYKŁAD 2 ANALIZA ŚLADÓW 100% - 1% składnik główny 1% - 0.01% składnik uboczny poniżej 0.01% składnik śladowy Oznaczenie na poziomie 1 ppm (0.0001%) odpowiada w przybliżeniu

Bardziej szczegółowo

Podstawy Fizyki IV Optyka z elementami fizyki współczesnej. wykład 2, Mateusz Winkowski, Jan Szczepanek

Podstawy Fizyki IV Optyka z elementami fizyki współczesnej. wykład 2, Mateusz Winkowski, Jan Szczepanek Podstawy Fizyki IV Optyka z elementami fizyki współczesnej wykład 2, 06.10.2017 wykład: pokazy: ćwiczenia: Czesław Radzewicz Mateusz Winkowski, Jan Szczepanek Radosław Łapkiewicz Równania Maxwella r-nie

Bardziej szczegółowo

Analiza spektralna widma gwiezdnego

Analiza spektralna widma gwiezdnego Analiza spektralna widma gwiezdnego JG &WJ 13 kwietnia 2007 Wprowadzenie Wprowadzenie- światło- podstawowe źródło informacji Wprowadzenie- światło- podstawowe źródło informacji Wprowadzenie- światło- podstawowe

Bardziej szczegółowo

41P6 POWTÓRKA FIKCYJNY EGZAMIN MATURALNYZ FIZYKI I ASTRONOMII - V POZIOM PODSTAWOWY

41P6 POWTÓRKA FIKCYJNY EGZAMIN MATURALNYZ FIZYKI I ASTRONOMII - V POZIOM PODSTAWOWY 41P6 POWTÓRKA FIKCYJNY EGZAMIN MATURALNYZ FIZYKI I ASTRONOMII - V Optyka fizyczna POZIOM PODSTAWOWY Dualizm korpuskularno-falowy Atom wodoru. Widma Fizyka jądrowa Teoria względności Rozwiązanie zadań należy

Bardziej szczegółowo

Badanie schematu rozpadu jodu 128 I

Badanie schematu rozpadu jodu 128 I J8 Badanie schematu rozpadu jodu 128 I Celem doświadczenie jest wyznaczenie schematu rozpadu jodu 128 I Wiadomości ogólne 1. Oddziaływanie kwantów γ z materią [1,3] a) efekt fotoelektryczny b) efekt Comptona

Bardziej szczegółowo

39 DUALIZM KORPUSKULARNO FALOWY.

39 DUALIZM KORPUSKULARNO FALOWY. Włodzimierz Wolczyński 39 DUALIZM KORPUSKULARNO FALOWY. ZJAWISKO FOTOELEKTRYCZNE. FALE DE BROGILE Fale radiowe Fale radiowe ultrakrótkie Mikrofale Podczerwień IR Światło Ultrafiolet UV Promienie X (Rentgena)

Bardziej szczegółowo

SPRAWDZIAN NR 1. wodoru. Strzałki przedstawiają przejścia pomiędzy poziomami. Każde z tych przejść powoduje emisję fotonu.

SPRAWDZIAN NR 1. wodoru. Strzałki przedstawiają przejścia pomiędzy poziomami. Każde z tych przejść powoduje emisję fotonu. SRAWDZIAN NR 1 IMIĘ I NAZWISKO: KLASA: GRUA A 1. Uzupełnij tekst. Wpisz w lukę odpowiedni wyraz. Energia, jaką w wyniku zajścia zjawiska fotoelektrycznego uzyskuje elektron wybity z powierzchni metalu,

Bardziej szczegółowo

Pomiar energii wiązania deuteronu. Celem ćwiczenia jest wyznaczenie energii wiązania deuteronu

Pomiar energii wiązania deuteronu. Celem ćwiczenia jest wyznaczenie energii wiązania deuteronu J1 Pomiar energii wiązania deuteronu Celem ćwiczenia jest wyznaczenie energii wiązania deuteronu Przygotowanie: 1) Model deuteronu. Własności deuteronu jako źródło informacji o siłach jądrowych [4] ) Oddziaływanie

Bardziej szczegółowo

Wykład Budowa atomu 1

Wykład Budowa atomu 1 Wykład 30. 11. 2016 Budowa atomu 1 O atomach Trochę historii i wprowadzenie w temat Promieniowanie i widma Doświadczenie Rutherforda i odkrycie jądra atomowego Model atomu wodoru Bohra sukcesy i ograniczenia

Bardziej szczegółowo

Badanie schematu rozpadu jodu 128 J

Badanie schematu rozpadu jodu 128 J J8A Badanie schematu rozpadu jodu 128 J Celem doświadczenie jest wyznaczenie schematu rozpadu jodu 128 J Wiadomości ogólne 1. Oddziaływanie kwantów γ z materią (1,3) a/ efekt fotoelektryczny b/ efekt Comptona

Bardziej szczegółowo

Metody optyczne w medycynie

Metody optyczne w medycynie Metody optyczne w medycynie Podstawy oddziaływania światła z materią E i E t E t = E i e κ ( L) i( n 1)( L) c e c zmiana amplitudy (absorpcja) zmiana fazy (dyspersja) Tylko światło pochłonięte może wywołać

Bardziej szczegółowo

Fizyka współczesna. Pracownia dydaktyki fizyki. Instrukcja dla studentów. Tematy ćwiczeń

Fizyka współczesna. Pracownia dydaktyki fizyki. Instrukcja dla studentów. Tematy ćwiczeń Pracownia dydaktyki fizyki Fizyka współczesna Instrukcja dla studentów Tematy ćwiczeń I. Wyznaczanie stałej Plancka z wykorzystaniem zjawiska fotoelektrycznego II. Wyznaczanie stosunku e/m I. Wyznaczanie

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 3 ANALIZA JAKOŚCIOWA PALIW ZA POMOCĄ SPEKTROFOTOMETRII FTIR (Fourier Transform Infrared Spectroscopy)

Ćwiczenie 3 ANALIZA JAKOŚCIOWA PALIW ZA POMOCĄ SPEKTROFOTOMETRII FTIR (Fourier Transform Infrared Spectroscopy) POLITECHNIKA ŁÓDZKA WYDZIAŁ INśYNIERII PROCESOWEJ I OCHRONY ŚRODOWISKA KATEDRA TERMODYNAMIKI PROCESOWEJ K-106 LABORATORIUM KONWENCJONALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII I PROCESÓW SPALANIA Ćwiczenie 3 ANALIZA JAKOŚCIOWA

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 44 BADANIE DYSPERSJI. I. Wprowadzenie teoretyczne.

ĆWICZENIE 44 BADANIE DYSPERSJI. I. Wprowadzenie teoretyczne. ĆWICZENIE 44 BADANIE DYSPERSJI I. Wprowadzenie teoretyczne. Światło białe przechodząc przez ośrodek o współczynniku załamania n> na granicy ośrodka optycznie rzadszego i gęstszego ulega załamaniu. Jeżeli

Bardziej szczegółowo

Jonizacja plazmą wzbudzaną indukcyjnie (ICP)

Jonizacja plazmą wzbudzaną indukcyjnie (ICP) Jonizacja plazmą wzbudzaną indukcyjnie (ICP) Inductively Coupled Plasma Ionization Opracowane z wykorzystaniem materiałów dr Katarzyny Pawlak z Wydziału Chemicznego PW Schemat spektrometru ICP MS Rozpylacz

Bardziej szczegółowo

Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego. Spektrofotometryczne oznaczanie stężenia jonów żelaza(iii) opiekun mgr K. Łudzik

Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego. Spektrofotometryczne oznaczanie stężenia jonów żelaza(iii) opiekun mgr K. Łudzik Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego Spektrofotometryczne oznaczanie stężenia jonów żelaza(iii) opiekun mgr K. Łudzik ćwiczenie nr 26 Zakres zagadnień obowiązujących do ćwiczenia 1. Prawo Lamberta

Bardziej szczegółowo

FALOWA I KWANTOWA HASŁO :. 1 F O T O N 2 Ś W I A T Ł O 3 E A I N S T E I N 4 D Ł U G O Ś C I 5 E N E R G I A 6 P L A N C K A 7 E L E K T R O N

FALOWA I KWANTOWA HASŁO :. 1 F O T O N 2 Ś W I A T Ł O 3 E A I N S T E I N 4 D Ł U G O Ś C I 5 E N E R G I A 6 P L A N C K A 7 E L E K T R O N OPTYKA FALOWA I KWANTOWA 1 F O T O N 2 Ś W I A T Ł O 3 E A I N S T E I N 4 D Ł U G O Ś C I 5 E N E R G I A 6 P L A N C K A 7 E L E K T R O N 8 D Y F R A K C Y J N A 9 K W A N T O W A 10 M I R A Ż 11 P

Bardziej szczegółowo

Model Bohra budowy atomu wodoru - opis matematyczny

Model Bohra budowy atomu wodoru - opis matematyczny Model Bohra budowy atomu wodoru - opis matematyczny Uwzględniając postulaty kwantowe Bohra, można obliczyć promienie orbit dozwolonych, energie elektronu na tych orbitach, wartość prędkości elektronu na

Bardziej szczegółowo

Promieniowanie jonizujące i metody radioizotopowe. dr Marcin Lipowczan

Promieniowanie jonizujące i metody radioizotopowe. dr Marcin Lipowczan Promieniowanie jonizujące i metody radioizotopowe dr Marcin Lipowczan Budowa atomu 897 Thomson, 0 0 m, kula dodatnio naładowana ładunki ujemne 9 Rutherford, rozpraszanie cząstek alfa na folię metalową,

Bardziej szczegółowo

Kwantowa natura promieniowania

Kwantowa natura promieniowania Kwantowa natura promieniowania Promieniowanie ciała doskonale czarnego Ciało doskonale czarne ciało, które absorbuje całe padające na nie promieniowanie bez względu na częstotliwość. Promieniowanie ciała

Bardziej szczegółowo