KOMISJA EUROPEJSKA DYREKCJA GENERALNA DS. ZDROWIA I KONSUMENTÓW

Transkrypt

1 Ref. Ares(2014) /09/2014 KOMISJA EUROPEJSKA DYREKCJA GENERALNA DS. ZDROWIA I KONSUMENTÓW Dyrekcja F Biuro ds. Żywności i Weterynarii DG(SANCO) MR FINAL WERSJA OSTATECZNA SPRAWOZDANIA Z AUDYTU PRZEPROWADZONEGO W POLSCE W DNIACH OD 24 DO 28 LUTEGO 2014 R. W CELU DOKONANIA OCENY STOSOWANIA SYSTEMU TRACES W odpowiedzi na informacje przedstawione przez właściwy organ poprawiono wszelkie błędy rzeczowe zauważone w projekcie sprawozdania; wyjaśnienia podane są w przypisach. Jedynie tekst w języku angielskim jest autentyczny

2 Streszczenie W niniejszym sprawozdaniu opisano wyniki audytu przeprowadzonego w Polsce przez Biuro ds. Żywności i Weterynarii (FVO) w dniach lutego 2014 r. Ogólnym celem audytu była ocena kompletności i prawidłowości stosowania systemu TRACES (zintegrowanego skomputeryzowanego systemu weterynaryjnego) przez właściwe organy oraz stosowania systemu TRACES do celów weryfikacji kontroli. Polska wyznaczyła właściwy organ do celów stosowania systemu TRACES w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego oraz żywych zwierząt. Inne właściwe organy stosują TRACES w celach szkoleniowych w odniesieniu do produktów niepochodzących od zwierząt. Zasadniczo pracownicy punktów kontroli granicznej (PKG) oraz lokalnych jednostek weterynaryjnych (LJW) posiadają kwalifikacje i doświadczenie w zakresie działań TRACES oraz prawidłowo stosują systemu TRACES, z dwoma wyjątkami: a) kontrole zwierząt żywych dostarczanych do rzeźni oraz zwierząt eksportowanych do państw trzecich z tranzytem przez inne państwa członkowskie, oraz b) dalsze działania wobec konkretnych przesyłek (m.in. produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do handlu wewnątrzunijnego, przesyłek w przywozie powrotnym, wysyłanych w celu zniszczenia, kwarantanny lub do zatwierdzonych organów). Brak wystarczająco szczegółowych udokumentowanych procedur (instrukcji) w niektórych dziedzinach zarówno w PKG, jak i w LJW osłabia skuteczność stosowania systemu TRACES w tym zakresie, w związku z czym odpowiednie kontrole urzędowe nie są rejestrowane lub są rejestrowane nieprawidłowo w systemie TRACES, wbrew wymogom prawnym. Rozwijane jest systematyczne podejście do oceny stosowania systemu TRACES w PKG, jednakże system weryfikacji niedostatecznie obejmuje aspekt stosowania TRACES na poziomie LJW, w związku z czym nie zapewnia on wykrywania niedociągnięć ani podejmowania działań naprawczych, gdy są wymagane. W niniejszym sprawozdaniu zawarto zbiór zaleceń skierowanych do właściwego organu, służących wyeliminowaniu uchybień oraz dalszemu podnoszeniu wartości systemu TRACES.

3 Spis treści 1 WPROWADZENIE CELE PODSTAWA PRAWNA KONTEKST USTALENIA I WNIOSKI WŁAŚCIWE ORGANY ZASOBY WYMAGANE DO PRZEPROWADZANIA KONTROLI STOSOWANIE TRACES ZARZĄDZANIE UŻYTKOWNIKAMI I ORGANIZACJAMI UŻYWANIE UPRZEDNICH POWIADOMIEŃ (W TYM KLONOWANIE ŚWIADECTW IMPORT) STOSOWANIE W ODNIESIENIU DO TOWARÓW NIEZGODNYCH STOSOWANIE W CELU KONTROLI WETERYNARYJNYCH ZAKŁADKA POMOCY W PODJĘCIU DECYZJI MECHANIZM WZMOCNIONYCH KONTROLI (REC) DLA PRZYWOZU PRODUKTÓW POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO ORAZ RASFF STOSOWANIE NA POTRZEBY DALSZYCH DZIAŁAŃ WOBEC PRZESYŁEK (PRZYWÓZ POWROTNY, SKIEROWANIE, ZNISZCZENIE, TRANZYT ITP.) KONTROLE DOBROSTANU ZWIERZĄT PODPISY MODUŁ INTRA MODUŁ DOCOM MODUŁY CED I CHED-PP MODUŁ EXPORT WERYFIKACJA I PRZEGLĄDY WNIOSKI OGÓLNE SPOTKANIE ZAMYKAJĄCE ZALECENIA...14 ZAŁĄCZNIK 1 - ODESŁANIA DO AKTÓW PRAWNYCH...15 ZAŁĄCZNIK 2 - ZESTAWIENIE WYMOGÓW PRAWNYCH...18

4 SKRÓTY I DEFINICJE STOSOWANE W NINIEJSZYM SPRAWOZDANIU Skrót PKG CED CHED-PP CVED CVEDA CVEDP Hurtownia danych DOCOM DPE EXPORT FVO GIW INTRA-CERT LJW QlikView RASFF SLJW PIORIN PIS TRACES Objaśnienie Punkt kontroli granicznej Wspólnotowy dokument wejścia Wspólny zdrowotny dokument wejścia rośliny i produkty roślinne Wspólny dokument weterynaryjny wejścia Wspólny dokument weterynaryjny wejścia zwierzęta Wspólny dokument weterynaryjny wejścia produkty Jedna z funkcjonalności systemu TRACES umożliwiająca monitorowanie danych Dokument handlowy tworzony w systemie TRACES przez podmioty gospodarcze Wyznaczone miejsce wprowadzenia Urzędowe świadectwo tworzone w TRACES przez właściwe organy państw członkowskich na potrzeby wywozu do państw trzecich Biuro ds. Żywności i Weterynarii Główny Inspektorat Weterynarii Świadectwo zdrowia zwierzęcia dla handlu wewnątrzunijnego Lokalna jednostka weterynaryjna Jedna z funkcjonalności systemu TRACES umożliwiająca monitorowanie danych System wczesnego ostrzegania o niebezpiecznej żywności i paszach Specjalna lokalna jednostka weterynaryjna w systemie TRACES Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa Państwowa Inspekcja Sanitarna Zintegrowany skomputeryzowany system weterynaryjny

5 1 WPROWADZENIE Audyt został przeprowadzony w Polsce w dniach lutego 2014 r. w ramach programu audytów Biura ds. Żywności i Weterynarii. Zespół prowadzący audyt składał się z dwóch audytorów. W trakcie audytu zespołowi FVO prowadzącemu audyt towarzyszyli przedstawiciele właściwego organu centralnego Głównego Inspektoratu Weterynarii (GIW) podlegającego Ministerstwu Rolnictwa i Rozwoju Wsi. W szczególności podczas wizyt w punktach kontroli granicznej (PKG) oraz w lokalnych jednostkach weterynaryjnych (LJW) zespołowi prowadzącemu audyt towarzyszyli przedstawiciele Biura ds. Granic oraz Biura Zdrowia i Ochrony Zwierząt Głównego Inspektoratu Weterynarii (GIW). W dniu 24 lutego 2014 r. odbyło się spotkanie otwierające z udziałem przedstawicieli GIW, Departamentu Służby Celnej Ministerstwa Finansów, Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz Wojewódzkiego Inspektoratu Weterynarii w Lublinie. W czasie spotkania potwierdzono cele i plan audytu. Właściwe organy przekazały dodatkowe informacje niezbędne do zadowalającego zakończenia audytu. 2 CELE Celem audytu była ocena kompletności i prawidłowości stosowania systemu TRACES (zintegrowanego skomputeryzowanego systemu weterynaryjnego) przez właściwe organy oraz stosowania systemu TRACES do celów weryfikacji kontroli. Dokonywana ocena obejmowała między innymi wdrożone procedury i mechanizmy komunikacji, instrukcje i szkolenia dla pracowników stosujących system TRACES, mające służyć zapewnieniu prawidłowości korzystania z systemu, oraz istnienie i skuteczność mechanizmów weryfikacji. Zakres audytu obejmował stosowanie TRACES w odniesieniu do: wszystkich produktów pochodzenia zwierzęcego, zwierząt żywych oraz produktów niepochodzących od zwierząt, wywozu, przywozu i handlu wewnątrzunijnego, wszystkich poziomów użytkowników TRACES w ramach właściwych organów na poziomie centralnym, biur regionalnych, PKG, LJW oraz specjalnych jednostek weterynaryjnych w systemie TRACES (SLJW). Stosowanie systemu TRACES przez podmioty prywatne oraz organy w państwach trzecich zostało wyłączone z zakresu audytu. W poniższej tabeli wymieniono organy, z którymi przeprowadzono spotkania, jak również miejsca odwiedzone w celu realizacji wspomnianego celu: Lokalizacja Właściwy organ Uwagi Siedziba główna Główny Inspektorat Weterynarii (Warszawa) Spotkanie otwierające i zamykające, przywóz i handel wewnątrzunijny. PKG Warszawa Okęcie (port Stosowanie TRACES (CVED) lotniczy) oraz Kukuryki Koroszczyn (drogowe przejście graniczne) LJW Lubartów i Parczew Stosowanie TRACES (handel wewnątrzunijny, wywóz i CVED) 1

6 3 PODSTAWA PRAWNA Audyt przeprowadzono na podstawie ogólnych przepisów Unii Europejskiej, a w szczególności na podstawie art. 45 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 882/2004. Wykaz aktów prawnych będących źródłem kryteriów audytu na potrzeby niniejszego sprawozdania jest zawarty w załączniku 1. Akty prawne przytaczane w niniejszym sprawozdaniu odnoszą się, w stosownych przypadkach, do ostatniej zmienionej wersji. 4 KONTEKST TRACES to zintegrowany system internetowy prowadzony przez Dyrekcję Generalną ds. Zdrowia i Ochrony Konsumentów Komisji Europejskiej, służący do powiadamiania, wystawiania świadectw i monitorowania w zakresie przywozu, tranzytu, wywozu i handlu wewnątrzunijnego w przypadku zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego. Podmioty gospodarcze (sektor prywatny) oraz właściwe organy na całym świecie mogą używać tej internetowej sieci w celu śledzenia przemieszczeń zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego. Państwa członkowskie mają obowiązek wprowadzania do systemu TRACES wszystkich informacji zawartych we wspólnotowych świadectwach weterynaryjnych dla wwozu i przewozu (CVED) przewidzianych w rozporządzeniu (WE) nr 136/2004 (wspólny dokument weterynaryjny wejścia produkty pochodzenia zwierzęcego, CVEDP), w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 282/2004 (wspólny dokument weterynaryjny wejścia zwierzęta żywe, CVEDA) oraz w świadectwach zdrowia wymaganych w handlu wewnątrzunijnym (INTRA-CERT) zharmonizowanych rozporządzeniem Komisji (WE) nr 599/2004. Wymóg ten obowiązuje w pełni od 1 stycznia 2006 r., na mocy decyzji Komisji 2004/292/WE. W 2013 r. 12 PKG wystawiło świadectw CVEDA oraz świadectwa CVEDP. Istnieją dwa składy zatwierdzone na podstawie art. 12 dyrektywy Rady 97/78/WE do tymczasowego składowania produktów pochodzenia zwierzęcego, które nie spełniają unijnych wymogów w zakresie zdrowia publicznego 1. Podlegają one dwóm lokalnym jednostkom weterynaryjnym (LJW). Nie ma żadnych składów zatwierdzonych na podstawie art. 13 dyrektywy Rady 97/78/WE do tymczasowego składowania produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do zaopatrzenia środków transportu morskiego. W 2013 r. 305 LJW wystawiło świadectw INTRA-CERT dla zwierząt żywych oraz takich świadectw dla produktów pochodzenia zwierzęcego, oraz otrzymało świadectwa INTRA-CERT. 5 USTALENIA I WNIOSKI 5.1 WŁAŚCIWE ORGANY Wymogi prawne 1 W odpowiedzi na projekt sprawozdania właściwy organ zauważył, że wprawdzie obecnie w Polsce funkcjonują dwa składy celne do składowania produktów pochodzenia zwierzęcego niespełniających wymogów, jednak istnieje jeszcze trzeci skład celny (pod nadzorem PLW w Gdyni), którego funkcjonowanie jest czasowo zawieszone. 2

7 Decyzja Komisji 92/486/EWG oraz rozporządzenie Komisji (WE) nr 882/2004 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 669/2009. Ustalenia 1. GIW został wyznaczony jako właściwy organ odpowiedzialny za koordynację stosowania systemu TRACES w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego i zwierząt żywych, zgodnie z wymogiem przewidzianym w art. 1 decyzji 92/486/EWG. GIW odpowiada również za używanie systemu TRACES w odniesieniu do pasz niepochodzących od zwierząt zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 669/2009. Pracownicy GIW koordynują kwestie związane z systemem TRACES wraz z organami szczebla wojewódzkiego i PKG, a organy wojewódzkie dostarczają informacje lokalnym jednostkom weterynaryjnym. 2. Państwowa Inspekcja Sanitarna (PIS) oraz Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORIN) stanowią właściwe organy w zakresie stosowania systemu TRACES w odniesieniu do wspólnotowych dokumentów wejścia (CED) na środki spożywcze niepochodzące od zwierząt, oraz wspólnych zdrowotnych dokumentów wejścia rośliny i produkty roślinne (CHED-PP). Jako że nie przewidziano odpowiednich obowiązków prawnych, PIS oraz PIORIN używają systemu TRACES do celów szkoleniowych w ramach projektów pilotażowych. 3. Służba Celna koordynuje projekt kompleksowej obsługi przewidujący interfejs zintegrowany z systemem TRACES oraz jego stosowanie we wszystkich urzędach celnych. Biuro ds. Granic GIW odpowiada za współpracę ze Służbą Celną, zwłaszcza mającą na celu dostosowanie wymiany informacji między GIW oraz Służbą Celną w czasie rzeczywistym, analizę stosowania świadectw CVEDP, CVEDA, dokumentów CED oraz testowanie dostępu pracowników PKG do dokumentów po kontroli celnej. Wdrożenie projektu kompleksowej obsługi zaplanowano na połowę roku Obecnie interfejs między systemami informatycznymi Służby Celnej i PKG został utworzony na poziomie pojedynczych punktów kontroli granicznej. Wnioski dotyczące właściwych organów 4. GIW jest wyznaczonym właściwym organem do spraw stosowania systemu TRACES w odniesieniu do przywozu produktów pochodzenia zwierzęcego i zwierząt żywych oraz handlu wewnątrzunijnego nimi, jak również przywozu pasz niepochodzących od zwierząt. Rozdział odpowiedzialności na poszczególne biura wewnątrz struktury GIW jest czytelny i zapewnia koordynację. Stosowanie systemu TRACES w odniesieniu do dokumentów CED i świadectw CHED-PP jest na etapie zalążkowym, dlatego też nie można było poddać ocenie koordynacji i współpracy. 5.2 ZASOBY WYMAGANE DO PRZEPROWADZANIA KONTROLI Wymogi prawne Rozporządzenie (WE) nr 882/2004 i rozporządzenie (WE) nr 282/2004. Ustalenia 3

8 5. Urzędowi lekarze weterynarii są zarejestrowanymi użytkownikami TRACES w LJW i PKG. W odwiedzonych PKG i LJW stwierdzono wystarczającą liczbę użytkowników systemu TRACES do zapewnienia terminowego wprowadzania danych do systemu TRACES. We wszystkich placówkach odwiedzonych w toku audytu była dostępna odpowiednia infrastruktura, urządzenia i połączenia internetowe. 6. Instrukcje zawierają odpowiednie wytyczne i objaśnienia dotyczące używania systemu TRACES. Aktualne informacje są wysyłane użytkownikom pocztą elektroniczną, a ponadto są one publikowane na oficjalnej stronie internetowej właściwego organu centralnego. 7. W jednym z odwiedzonych PKG, w którym przywożone zwierzęta żywe zostały wysłane do zatwierdzonych organów, nie otrzymano potwierdzenia z miejsca przeznaczenia i przesyłki nie były monitorowane przez pracowników PKG wbrew wymogom zawartym w załączniku I do rozporządzenia (WE) nr 282/2004. Pracownicy nie wiedzieli o tych wymogach, a posiadane instrukcje nie zawierały o nich informacji. 8. Centralny koordynator TRACES ( punkt pomocy ) dysponuje wiedzą techniczną w kwestiach związanych z TRACES oraz udziela wskazówek technicznych, natomiast treść poszczególnych instrukcji (m.in. w zakresie stosowania modułu RASFF, przywozu) jest konsultowana oraz uzgadniana z biurem GIW odpowiedzialnym za daną dziedzinę kontroli. 9. Koordynatorzy wojewódzcy dysponują wiedza techniczną w zakresie tworzenia zarządzania organizacjami w TRACES (m.in. podmiotami gospodarczymi). 10. LJW oraz PKG otrzymują pocztą elektroniczną pewną liczb powiadomień z systemu TRACES niezwiązanych z ich pracą, ponieważ profile użytkowników nie są dostosowane do praktycznych potrzeb pracowników. Urzędnicy, z którymi rozmawiano w LJW, wiedzieli o dostępnym w systemie TRACES narzędziu do zarządzania powiadomieniami (tj. do zawężania zakresu otrzymywanych powiadomień do powiadomień dotyczących zadań poszczególnych użytkowników), jednakże funkcja ta nie była stosowana. 11. Jeżeli chodzi o zakładkę Pomoc w podjęciu decyzji w module CVED, pracownicy PKG wykazywali się dobrą znajomością funkcji TRACES dla nałożonych kontroli wzmocnionych oraz podobnych odrzuconych przesyłek, aby powiadamiać i prawidłowo stosować prawodawstwo UE przy podejmowaniu decyzji w sprawach przesyłek. 12. GIW zapewnił kursy szkoleniowe zgodnie z wymogiem art. 6 rozporządzenia (WE) nr 882/2004, dotyczące w szczególności używania TRACES, bądź włączał to zagadnienie do tematyki szkoleń. Pracownicy otrzymują również szkolenie oraz nabywają praktykę w miejscu pracy. Kursy szkoleniowe były organizowane dla personelu służb wojewódzkich, LJW oraz PKG. Ocena materiałów szkoleniowych w zakresie kontroli produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego wykazała, że szkolenia były przeprowadzane w dostatecznym zakresie oraz zrozumiałe, natomiast okazały się nieskuteczne, gdyż nie wzbogaciły wiedzy pracowników na temat kontroli produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego w miejscu przeznaczenia i system TRACES nie był używany do tych celów prawidłowo. 13. Istnieje zatwierdzony plan awaryjny zgodnie z wymogiem zawartym w art. 4 ust. 2 lit. f) rozporządzenia (WE) nr 882/2004, przewidujący szczegółową procedurę komunikacji między organami na wypadek niedostępności systemu TRACES przez ponad 24 godziny. Plan awaryjny nakłada wymóg wystawiania odpowiednich dokumentów w wersji papierowej oraz dostarczania informacji bezpośrednio do właściwego organu w miejscu przeznaczenia lub do wyznaczonych osób kontaktowych odpowiedzialnych za komunikację. Informacje zostają wprowadzone do TRACES niezwłocznie po przywróceniu dostępu do systemu. 4

9 Wnioski dotyczące zasobów wymaganych do stosowania systemu 14. Właściwy organ posiada odpowiednio wykwalifikowany i doświadczony personel, odpowiednią infrastrukturę i urządzenia na potrzeby działań w systemie TRACES. Różni użytkownicy TRACES odbyli stosowne szkolenia w zakresie prawidłowego używania systemu TRACES. W pewnych dziedzinach, w których instrukcje dla PKG oraz LJW okazały się niedostatecznie szczegółowe, odpowiednie kontrole urzędowe nie były rejestrowane bądź były nieprawidłowo rejestrowane w systemie TRACES. 5.3 STOSOWANIE TRACES Wymogi prawne Decyzja 2004/292/WE, decyzja Komisji 2000/571/WE, rozporządzenie (WE) nr 136/2004, rozporządzenie (WE) nr 282/2004, rozporządzenie (WE) nr 599/2004, rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009, decyzja Komisji 93/444/WE, dyrektywa 97/78/WE, dyrektywa Rady 2002/99/WE oraz dyrektywa Rady 90/425/EWG. Ustalenia Zarządzanie użytkownikami i organizacjami Konta użytkowników właściwego organu 15. GIW wyznaczył krajowego administratora TRACES, który zapewnia dostęp innym przedstawicielom w GIW oraz PKG. Niektórzy przedstawiciele GIW mają dostęp do systemu TRACES, ale system TRACES jest używany głównie i niemal wyłącznie przez Biuro ds. Granic GIW, a jedynie sporadycznie przez innych przedstawicieli GIW Regionalni administratorzy TRACES znajdujący się w wojewódzkich inspektoratach weterynarii odpowiadają za kwestie techniczne, takie jak tworzenie nowych podmiotów gospodarczych, rejestrowanie nowych użytkowników LJW oraz przeglądy statystyczne informacji w TRACES. Nie odpowiadają natomiast za weryfikację informacji wprowadzanych do TRACES przez LJW (pkt 59 ustaleń). 17. W celu otrzymania nowych kont użytkownika lub znalezienia odpowiedzi na pytania techniczne, które pojawiły się w trakcie pracy, PKG kontaktują się bezpośrednio z krajowym administratorem TRACES. Pracownicy PKG poinformowali, że komunikacja z krajowym administratorem TRACES odbywa się głównie drogą telefoniczną. 18. Użytkownicy w PKG i LJW uzyskują połączenie z systemem TRACES jako indywidualni użytkownicy PKG lub LJW. Istnieje również zbiorcze konto użytkownika. Podczas audytu stwierdzono pewne uchybienia w związku ze stosowaniem obu rodzajów kont użytkownika 2 W odpowiedzi na projekt sprawozdania właściwy organ stwierdził, że w Głównym Inspektoracie Weterynarii dostęp do systemu TRACES mają również pracownicy Biura Zdrowia i Ochrony Zwierząt. Najczęściej przedmiotowy dostęp jest wykorzystywany do rozpatrywania nieprawidłowości w handlu i wywozie żywych zwierząt zgłoszonych przez polskie LJW oraz inne państwa członkowskie UE. Pracownicy odpowiedzialni za przedmiotowe kwestie regularnie wykorzystują system TRACES w celu sprawdzenia zgodności danych zawartych w oryginalnym świadectwie zdrowia towarzyszącym przesyłce zwierząt z danymi wprowadzonymi do systemu TRACES. Ponadto wykorzystują system TRACES w przypadku wystąpienia choroby epizootycznej do śledzenia przesyłek zwierząt wysłanych z Polski do innych państw członkowskich UE lub z innych państw członkowskich UE do Polski. 5

10 (pkt 42 ustaleń). Poszczególni urzędnicy otrzymują wszystkie powiadomienia otrzymywane odpowiednio przez PKG lub LJW Konta użytkowników prywatnych: podmioty gospodarcze, prywatni lekarze weterynarii 19. Odnośnie do tworzenia organizacji urzędnicy LJW oraz PKG nie przestrzegali instrukcji zawartych w podręczniku użytkownika V5 TRACES Nie sprawdzali, czy dany podmiot gospodarczy znajduje się już w bazie danych TRACES, zarejestrowany przez właściwy organ w państwa pochodzenia. Wskutek tego niektóre podmioty gospodarcze figurują w systemie kilkukrotnie, powodując przeładowanie bazy danych TRACES oraz obniżając jakość danych statystycznych w systemie TRACES. 20. W kwestii przemieszczeń zwierząt żywych do innych państw członkowskich, żaden z podmiotów gospodarczych nie uzyskał dostępu do TRACES w związku z wypełnieniem części 1 świadectwa INTRA-CERT. 21. GIW oznajmił, że około 40 podmiotów gospodarczych używa kont w systemie TRACES w celu wystawiania dokumentów DOCOM. Podmioty te zostały podłączone do systemu TRACES przez regionalnych koordynatorów TRACES. 22. Prywatni lekarze weterynarii nie są zarejestrowani jako użytkownicy Używanie uprzednich powiadomień (w tym klonowanie świadectw IMPORT) 23. O większości przesyłek znajdujących się w PKG na lotniskach lub w portach powiadamia się z wyprzedzeniem w formacie elektronicznym w systemie TRACES, przy użyciu części I CVED, jak przewidziano w art. 2 rozporządzenia (WE) nr 136/2004 oraz art. 1 rozporządzenia (WE) nr 282/ W odwiedzonym PKG na drogowym przejściu granicznym o większości przesyłek powiadamiano z wyprzedzeniem za pośrednictwem papierowej wersji części I CVED, zatem pracownicy PKG samodzielnie wprowadzają informacje zawarte w CVED do systemu TRACES. Po przeprowadzeniu kontroli granicznej CVED drukowano z systemu TRACES i wręczano kierowcy. 25. Funkcja klonowania świadectw elektronicznych IMPORT jest używana. Około 72 procent wystawionych świadectw elektronicznych zostało sklonowanych. Państwa wystawiające świadectwa elektroniczne na produkty przywożone do Polski to przede wszystkim Maroko, Mauritius i Ekwador. Użycie funkcji klonowania zmniejsza obciążenie administracyjne personelu PKG oraz ryzyko wystąpienia błędów typograficznych Stosowanie w odniesieniu do towarów niezgodnych Tranzyt i składy 26. W Polsce istnieją dwa składy celne zatwierdzone na podstawie art. 12 ust. 4 dyrektywy 97/78/WE 3, w których składowane są bardzo niewielkie ilości przesyłek towarów niezgodnych. Składy te podlegają LJW Gdynia (kod TRACES PL22620) oraz LJW Sokółka 3 W odpowiedzi na projekt sprawozdania właściwy organ zauważył, że wprawdzie obecnie w Polsce funkcjonują dwa składy celne do składowania produktów pochodzenia zwierzęcego niespełniających wymogów, jednak istnieje jeszcze trzeci skład celny (pod nadzorem PLW w Gdyni), którego funkcjonowanie jest czasowo zawieszone. 6

11 (kod TRACES PL20110) stąd też GIW przyznał tym LJW status specjalnej jednostki weterynaryjnej w systemie TRACES (SLJW), aby mogły wystawiać świadectwa CVED dla przesyłek podzielonych. Te SLJW używają jednak kont zbiorczych, dlatego też poszczególne imiona i nazwiska urzędników nie zostały zarejestrowane podczas wystawiania przez nich CVED dla przesyłek podzielonych w składach (pkt 42 ustaleń). Mimo że wersja papierowa świadectwa jest zgodna z zasadami ogólnymi certyfikacji zawartymi pkt 1 załącznika IV do dyrektywy 2002/99/WE, informacje w systemie TRACES nie pokrywają się z wersją papierową, a wymogi, o których mowa w załączniku III (pole 40) do rozporządzenia (WE) nr 136/2004 nie zostały spełnione. 27. W jednym z dwóch składów celnych, gdzie podzielono niezgodne przesyłki, urzędnicy nie przestrzegali instrukcji zawartych w podręczniku użytkownika V5 dla wersji 5.6 i nie skorzystali z funkcji podziału w systemie TRACES w celu wygenerowania następnych świadectw CVED w stosunku pierwotnego CVED. Oznacza to, że następne CVED nie zawierały w polu 24 numerów referencyjnych poprzedniego CVED, wymaganych art. 1 ust. 6 decyzji 2000/571/WE, identyfikowalność tych przesyłek w systemie TRACES została utracona, a w danych statystycznych pojawiły się błędy. 28. Kilka przesyłek wysłano do składów celnych znajdujących się w innych państwach członkowskich, ale nie uzyskano potwierdzenia dostarczenia w systemie TRACES od właściwych organów miejsca przeznaczenia, co było niezgodne z wymogami art. 2 decyzji 2000/571/WE. Pracownicy PKG skontaktowali się jednak z polskimi organami celnymi, które potwierdziły dostarczenie przesyłek do miejsca przeznaczenia. Dane w systemie TRACES nie zostały nigdy potwierdzone, nie ma zatem dowodu, że przesyłka została poddana kontroli w składzie celnym przez organy weterynaryjne miejsca przeznaczenia. PKG nie zgłosił GIW braku potwierdzenia z miejsca przeznaczenia, ponieważ instrukcje nie przewidują dalszych działań wobec niezgodnych towarów przewożonych do składów celnych, składów wolnocłowych lub stref wolnocłowych Przeładunek/tranzyt z PKG/DPE/DPI do PKG/PK oraz przeładunek do państwa trzeciego 29. Polska otrzymuje przesyłki po przeładunku w innych PKG na terenie UE. Dlatego stosowanie modułu przeładunku ogranicza się do użycia w końcowym PKG do celów kontroli urzędowych. Odwiedzone PKG nie wykonywały czynności przeładunku, zatem nie stosowały modułu przeładunku Stosowanie w celu kontroli weterynaryjnych zakładka pomocy w podjęciu decyzji Kontrole dokumentacji i tożsamości 30. Pracownicy PKG stosują narzędzia systemu TRACES (pkt 11 ustaleń) w celu podejmowania prawidłowych decyzji, zgodnie z wymogiem art. 4 dyrektywy 97/78/WE. 31. W części II CVEDA dla koni ponownie wwożonych do UE po udziale w zawodach sportowych stwierdzono wielokrotnie powtarzające się błędy. Konie te zostały wskazane do kwarantanny, co nie jest zgodne z wymogami pola 35 załącznika I do rozporządzenia (WE) nr 282/2004. Ta nieprawidłowa decyzja zarejestrowana w systemie TRACES doprowadziła do niepotrzebnych dalszych działań, które w efekcie nie zostały podjęte. Ponadto PKG 7

12 utworzyły nowe podmioty gospodarcze bez sprawdzania listy podmiotów gospodarczych znajdującej się w TRACES (pkt 19 ustaleń) Kontrole fizyczne, w tym wyniki badania laboratoryjnego 32. Kontrole fizyczne, o których mowa w polu 28 CVED, zostały prawidłowo zarejestrowane. Badania laboratoryjne zostały ujęte zgodnie z wymogami w polu 29, a wyniki losowego monitorowania również zostały ujęte w sprawdzanych świadectwach CVED. 33. W jednym z odwiedzonych PKG oznajmiono, że do obliczania zredukowanej częstotliwości kontroli nie używa się zakładki dostępnej w narzędziu Pomoc w podjęciu decyzji, lecz w celu spełnienia wymogów przewidzianych w art. 4 decyzji 94/360/WE do obliczania zredukowanej częstotliwości kontroli używa się tabeli utworzonej lokalnie Mechanizm wzmocnionych kontroli (REC) dla przywozu produktów pochodzenia zwierzęcego oraz RASFF 34. W dniu 19 stycznia 2012 r. Główny Lekarz Weterynarii wydał instrukcję w sprawie zakresu i sposobu działania systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznej żywności i paszach (RASFF). Nakłada ona na granicznego lekarza weterynarii w PKG wymóg używania systemu TRACES w celu wygenerowania powiadomienia RASFF. 35. Poddano ocenie kilka przykładowych powiadomień RASFF wygenerowanych podczas kontroli w PKG. Informacje zostały zarejestrowane prawidłowo w systemie TRACES. 36. Zakładki mechanizmu wzmocnionych kontroli (REC) stosowano prawidłowo, co dowodzi, że kontrole przebiegały zgodnie z art. 24 dyrektywy 97/78/WE Stosowanie na potrzeby dalszych działań wobec przesyłek (przywóz powrotny, skierowanie, zniszczenie, tranzyt itp.) W miejscu wprowadzenia 37. GIW opracował system dalszych działań wobec przesyłek w przywozie powrotnym i przesyłek skierowanych. Pismem z dnia 20 stycznia 2013 r Główny Lekarz Weterynarii nałożył na PKG wejścia wymóg wykonywania dalszych działań wobec przesyłek skierowanych oraz dołożenia wszelkich starań w celu uzyskania za pośrednictwem systemu TRACES potwierdzenia dostarczenia do miejsca przeznaczenia. Potwierdzenia zarejestrowano w systemie TRACES w odniesieniu do ok. 79 procent przesyłek. Choć nie leży to bezpośrednio w zakresie tego audytu, odnotowano jako bardzo dobrą praktykę, że w razie nieotrzymania potwierdzenia przez PKG wejścia przekazuje on odpowiednią informację do GIW, który z kolei kontaktuje się z właściwym organem w miejscu przeznaczenia (np. podczas spotkania delegatów Stałego Komitetu ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt lub wysyłając pismo do danego państwa członkowskiego). 38. W odniesieniu do przesyłek w przywozie powrotnym, wysłanych w celu zniszczenia, w tranzycie lub innych przesyłek wymagających dalszych działań, PKG wejścia monitoruje te przesyłki, kontaktując się w formie pisemnej ze służbami celnymi. Służby celne udzielają 8

13 potwierdzenia na piśmie, że dana przesyłka dotarła do miejsca przeznaczenia. Takie przesyłki zostały zatem uznane za poddane dalszym działaniom, mimo niezarejestrowania potwierdzenia w systemie TRACES. 39. Jeden z odwiedzonych PKG otrzymał przesyłki zwierząt żywych przeznaczonych dla zatwierdzonych organów zgodnie z ustawodawstwem krajowym, po wydaniu przez GIW pozwolenia na przywóz niektórych zwierząt. Wystawione świadectwa CVEDA zostały wprowadzone do systemu TRACES, lecz część 3 (Kontrola) formularza CVEDA nie została wypełniona przez urzędowego lekarza weterynarii odpowiedzialnego za nadzór kontrolowanego miejsca przeznaczenia, wbrew wymogowi przewidzianemu w części 3 załącznika 1 do rozporządzenia (WE) nr 282/ W miejscu przeznaczenia 40. LJW kontrolujące podmiot gospodarczy w miejscu przeznaczenia nie zapewniają prawidłowego zarejestrowania wyniku kontroli dostarczonej przesyłki w systemie TRACES (takie zarejestrowanie jest wymagane w załączniku III do rozporządzenia (WE) nr 136/2004 oraz w załączniku I do rozporządzenia (WE) nr 282/2004). Wymaga to dodatkowych wysiłków pracowników PKG w zakresie dalszych działań. Niski wskaźnik potwierdzeń dotarcia przesyłek do miejsc przeznaczenia (np. w przywozie powrotnym, wysłanych do zniszczenia lub do zatwierdzonych organów) w systemie TRACES wskazuje na niski poziom kontroli LJW w ramach dalszych działań wobec przesyłek w miejscu przeznaczenia Kontrole dobrostanu zwierząt 41. Wpisy w systemie TRACES dotyczące pewnej liczby przesyłek zwierząt żywych wskazują na przeprowadzone kontrole dobrostanu zwierząt z wynikiem zadowalającym, pomimo przekroczenia czasu podróży. Właściwy organ wyjaśnił, że czas podróży nie przekroczył limitów dopuszczalnych prawem, a właściwy urzędnik po przebadaniu zwierząt stwierdził, że ich dobrostan jest na akceptowalnym poziomie i należy to wprowadzić do systemu w celu powiadomienia LJW miejsca pochodzenia za pośrednictwem TRACES Podpisy 42. Informacje zawarte w TRACES wskazują, że w PKG i LJW stosowane są dwa różne rodzaje użytkowników. GIW potwierdził to w toku audytu. W wielu przypadkach inspektorzy weterynaryjni w PKG i LJW wykorzystują indywidualne połączenia z systemem TRACES. Są również PKG i SLJW używające zbiorczych kont użytkownika. Oznacza to, że dokumenty wystawiane w systemie TRACES przez te PKG i SLJW nie określają tożsamości inspektora weterynaryjnego, który wystawił dane CVED. Brak oznaczenia tożsamości urzędnika wystawiającego dokument jest sprzeczny z wymogami zawartymi w pkt 1 załącznika IV do dyrektywy 2002/99/WE oraz załącznika III (pole 40) do rozporządzenia (WE) nr 136/2004. GIW podjął natychmiastowe działania w celu usunięcia rozbieżności w PKG oraz SLJW, lecz nie podjęto działań wobec LJW. 4 W odpowiedzi na projekt sprawozdania właściwy organ zauważył, że w przedmiotowych przypadkach doszło do przekroczenia przybliżonego czasu podróży wskazanego w punkcie I.29 świadectw zdrowia, jednakże czas ten został niewłaściwie oszacowany. W żadnym z omawianych przypadków nie doszło do naruszenia przepisów rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2005 w zakresie dopuszczalnego czasu przewozu zwierząt. 9

14 5.3.9 Moduł INTRA 43. Przemieszczanie zwierząt żywych do innych państw członkowskich podmiot gospodarczy składa do LJW pisemny wniosek (korzystając z formularza). LJW sprawdza wniosek i przygotowuje świadectwo INTRA-CERT w systemie TRACES. W LJW stwierdzono, że większość przemieszczeń rozpoczyna się w miejscach gromadzenia, gdzie dostępny jest komputer oraz połączenie internetowe, a świadectwo wystawia się i drukuje na miejscu, po przeprowadzeniu badania zwierząt. W razie braku dostępu do komputera w danym miejscu urzędnik drukuje świadectwo w LJW jeszcze zanim uda się na miejsce i podpisuje je dopiero po przeprowadzeniu badania zwierząt. Właściwy organ stwierdził, że po przebadaniu zwierząt rzadko konieczne są zmiany w treści świadectw wydrukowanych na papierze. 44. Odnośnie do wywozu zwierząt żywych do państw trzecich z tranzytem przez inne państwa członkowskie ustalono, że: przesyłki są opatrzone jedynie świadectwem do celów wywozu do państwa trzeciego (w języku polskim oraz w języku państwa trzeciego). Odpowiednia instrukcja pt. Wywóz zwierząt żywych i produktów pochodzenia zwierzęcego do państw trzecich nie wymaga wystawienia INTRA-CERT. Urzędnicy wystawiający świadectwa wprowadzili do systemu TRACES dane dotyczące przesyłki niezwłocznie po wyjściu przesyłki, co jednak mogło potrwać kilka dni, a do tego czasu zwierzęta mogły już opuścić terytorium UE. W związku z tym stwierdzono, że doszło do naruszenia wymogów art. 2 ust 1 decyzji 93/444/EWG, który przewiduje dołączenie świadectwa INTRA-CERT do przesyłki zwierząt żywych będących przedmiotem handlu. Wbrew wymogom art. 3 ust. 1 decyzji 2004/292/WE nie wszystkie świadectwa INTRA- CERT zawierały wykazy indywidualnych numerów identyfikacyjnych zwierząt. W odpowiednim polu wpisano odesłanie do załącznika zawierającego takie informacje, lecz szczegóły nie były dostępne w systemie TRACES. W dniu 14 lutego 2014 r. treść odpowiedniej instrukcji została zmieniona i zgodnie z obecnym brzmieniem wymaga się umieszczenia indywidualnych numerów identyfikacyjnych w każdym świadectwie. 45. Odnośnie do przesyłek zwierząt żywych dostarczanych z innych państw członkowskich stwierdzono, że: według właściwego organu wszystkie przychodzące powiadomienia TRACES są sprawdzane w celu potwierdzenia akceptowalności szczegółowych danych, które zawierają, jednakże na potrzeby zastosowania art. 5 ust. 1 lit. a) dyrektywy 90/425/WE dotyczącego niedyskryminujących kontroli weterynaryjnych 5 procent przesyłek zwierząt żywych jest poddawanych kontroli fizycznej w miejscu przeznaczenia, często w razie podejrzenia naruszenia. Kontrole urzędowe w ramach badań przedubojowych lub kontroli dobrostanu w punktach kontroli nie są rutynowo rejestrowane w systemie TRACES, wbrew wymogom art. 3 ust. 1 decyzji 2004/292/WE. Obecnie nie ma instrukcji krajowych wymagających rejestrowania tych kontroli w systemie TRACES. LJW informują wyznaczonych lekarzy weterynarii w rzeźniach, kiedy otrzymają powiadomienia w systemie TRACES, a lekarze weterynarii informują LJW o wystąpieniu ewentualnych problemów dotyczących przesyłek, oraz o charakterze tych problemów. LJW wprowadzają następnie te informacje do systemu TRACES. Właściwy organ stwierdził, że aktualnie pracuje nad zmianą instrukcji w tym zakresie, a wprowadzanie danych do TRACES zostanie wzięte pod uwagę. 10

15 46. W odniesieniu do przemieszczania konkretnych produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego ustalono, co następuje: GIW oznajmił, że dokumenty handlowe były dostarczane poprzez moduł INTRA-CERT systemu TRACES, zgodnie z wymogami. Żadna z LJW odwiedzonych w toku audytu nie była odpowiedzialna za kontrole w handlu wymagające wystawienia dokumentów dla przemieszczenia wychodzącego takich produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego do innych państw członkowskich. Istnieje krajowa instrukcja w sprawie wymogów przewidzianych w art. 48 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1069/2009; w ostatnich latach była ona objęta zakresem szkoleń. Jednakże GIW nie miał rozeznania, w jakim zakresie była ona stosowana (tj. wymóg kontroli i potwierdzenia w systemie TRACES dotarcia do miejsca przeznaczenia przychodzących przesyłek zawierających niektóre produkty uboczne pochodzenia zwierzęcego (kategorie 1 i 2 oraz przetwarzane białka zwierzęce z kategorii 3)). Właściwy organ, na wniosek zespołu prowadzącego audyt, sprawdził dwa osobne kody CN w bazie danych TRACES. Mimo przeprowadzonych odpowiednich i gruntownych szkoleń (pkt 12 ustaleń), w dwóch różnych okresach otrzymano 8 oraz 29 procent potwierdzeń otrzymania, a weryfikacja nie obejmowała stosowania TRACES w LJW (pkt 60 ustaleń). W dwóch odwiedzonych LJW oznajmiono, że w ostatnich latach nie było żadnych powiadomień dotyczących przychodzących przesyłek zawierających produkty uboczne pochodzenia zwierzęcego Moduł DOCOM 47. GIW zapewnił instrukcje oraz szkolenia dla regionalnych koordynatorów TRACES w zakresie rejestrowania podmiotów gospodarczych, które mogą wystawiać dokumenty DOCOM w systemie TRACES dotyczące przemieszczania produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego między państwami członkowskimi. 48. Wbrew wymogom art. 48 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1069/2009 instrukcje dotyczące stosowania modułu DOCOM nie zawierały informacji o wymogu dalszych działań wobec przesyłek produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego otrzymanych z innych państw członkowskich. 49. W odniesieniu do niektórych przesyłek produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego LJW wystawiają dokumenty handlowe, stosując do tego celu zarówno świadectwa dla handlu wewnątrzunijnego, jak i moduł DOCOM, zgodnie z wymogami przepisów dotyczących produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego Moduły CED i CHED-PP 50. Polska dobrowolnie zgłosiła się do udziału w projekcie pilotażowym Komisji, a urzędnicy odbywają szkolenia za pośrednictwem BTSF w celu przygotowania rozpoczęcia stosowania CED, niemniej Polska nie zamierza stosować CED w systemie TRACES do chwili wejścia w życie odpowiedniego wymogu prawnego. 51. Dokumenty CED na materiały paszowe mogą wystawiać PKG, ale w 2013 r. nie było przywozu przesyłek tego rodzaju. 11

16 52. W 2013 r. PIORIN uruchomił projekt pilotażowy w trzech punktach wprowadzenia (lotnisko Warszawa Okęcie, przejścia graniczne Kukuryki Koroszczyn oraz Terespol Kobylany) obejmujący przesyłki, dla których muszą być wystawiane świadectwa CHED-PP. W tych punktach wprowadzenia stosowany jest moduł CHED-PP systemu TRACES do celów szkoleniowych. Skoro jednak obecnie nie ma prawnego wymogu wprowadzania takich informacji do TRACES, informacje są wprowadzane, ilekroć jest na to czas Moduł EXPORT 53. GIW przedstawił kopie dokumentów i pism Głównego Lekarza Weterynarii do organów wojewódzkich, zawierających objaśnienia dotyczące stosowania zharmonizowanych świadectw wywozowych w TRACES. Aktualne dwujęzyczne świadectwa są dostępne na stronie internetowej GIW, brakuje natomiast narzędzia, które wskazywałoby urzędnikom wystawiającym świadectwa kiedy należy stosować świadectwa wywozowe dostępne w systemie TRACES. 54. Instrukcje dotyczące wystawiania świadectw wywozowych dla zwierząt żywych i produktów nie zawierają wskazówek na temat stosowania świadectw wywozowych przewidzianych w systemie TRACES. Wnioski dotyczące stosowania systemu TRACES 55. Zasadniczo stosowanie systemu TRACES na potrzeby przywozu oraz przemieszczeń wewnątrzunijnych zwierząt żywych jest prawidłowe. System umożliwia odpowiednią komunikację między uczestniczącymi właściwymi organami, wystawianie prawidłowych świadectw oraz powiadamianie o przemieszczeniach takich przesyłek. Stwierdzone uchybienia w zakresie zarządzania użytkownikami oraz dalszych działań wobec określonych przesyłek (np. zwierząt wysyłanych do rzeźni, produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego do celów handlu wewnątrzunijnego, przesyłek w przywozie powrotnym, wysyłanych w celu zniszczenia, kwarantanny lub do zatwierdzonych organów) osłabiały komunikację między właściwymi organami oraz negatywnie wpłynęły na zapewnienie identyfikowalności przesyłek. Uchybienia dotyczące zwierząt żywych wywożonych do państw trzecich z tranzytem przez inne państwa członkowskie zredukowały możliwość kontroli podczas transportu. 5.4 WERYFIKACJA I PRZEGLĄDY Wymogi prawne Rozporządzenie (WE) nr 882/2004, dyrektywa 97/78/WE. Ustalenia 56. Opracowano system nadzoru w sektorze kontroli przywozu, obejmujący weryfikację prawidłowości używania systemu TRACES. Obejmuje on zarówno nadzór lokalny prowadzony przez kierownika każdego PKG, jak i nadzór centralny realizowany w formie wizyt nadzorczych Biura ds. Granic w każdym PKG (odwiedzane są 4 PKG rocznie). Nadzór ten skupia się jednak głównie na naprawie pojedynczych błędów popełnianych przez pracowników PKG. W ramach tego nadzoru nie zdołano stwierdzić uchybień 12

17 opisanych w niniejszym sprawozdaniu (np. dotyczących używania zbiorczych kont użytkownika, kontroli ponownego wwozu koni, dalszych działań w kontrolowanych instytucjach i zakładach niszczenia). 57. Od grudnia 2012 r. Biuro ds. Granic przeprowadza również okresowe przeglądy systemu TRACES na poziomie centralnym, korzystając z hurtowni danych oraz narzędzia Clickview w celu monitorowania potwierdzeń otrzymania przesyłek, a także podejmuje odpowiednie działania gdy otrzymanie przesyłki nie zostanie zarejestrowane w sposób wymagany dla przesyłek przywożonych, zgodnie z art. 8 i 15 dyrektywy 97/78/WE. 58. W ciągu ostatnich czterech lat Biuro ds. Kontroli GIW przeprowadziło audyt wszystkich PKG, a sprawozdania zawierają odniesienia do systemu TRACES, natomiast nie zawierają żadnych dowodów na przeprowadzenie oceny jakości stosowania systemu TRACES przez urzędników. 59. Regionalny koordynator oznajmił, że system TRACES był stosowany do zarządzania podmiotami gospodarczymi na poziomie LJW oraz do celów informacji statystycznych. Wymogi obowiązujące koordynatorów wojewódzkich nie przewidują obowiązku nadzorowania stosowania TRACES w przypadku świadectw INTRA-CERT oraz kontroli produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, wystawianych i otrzymywanych przez LJW. 60. Na poziomie LJW nie przewidziano żadnego mechanizmu nadzoru ani innego działania służącego ocenie prawidłowości stosowania TRACES, dlatego też uchybienia stwierdzone w toku tego audytu i opisane w treści ustaleń nie zostały wcześniej wykryte. Nie dokonuje się rutynowych ani proaktywnych analiz/weryfikacji danych w TRACES. Wpisy są sprawdzane wyłącznie w razie stwierdzenia problemu przez właściwy organ państwa członkowskiego przeznaczenia. 61. Audyt wewnętrzny urzędowych kontroli miejsc gromadzenia został przeprowadzony w roku 2011, a sprawozdanie zawiera odniesienia do systemu TRACES. Nie zawiera jednak żadnych dowodów na przeprowadzenie oceny stosowania systemu TRACES przez urzędników. Wnioski dotyczące weryfikacji i przeglądu 62. Istnieje system oceny stosowania TRACES w PKG w ramach prowadzonego nadzoru. Na poziomie LJW system weryfikacji niedostatecznie obejmuje stosowanie TRACES, dlatego też nie zapewnia wykrywania uchybień ani podejmowania działań naprawczych w razie potrzeby. 6 WNIOSKI OGÓLNE Polska wyznaczyła właściwy organ do celów stosowania systemu TRACES w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego oraz zwierząt żywych. Inne właściwe organy stosują TRACES w celach szkoleniowych w odniesieniu do produktów niepochodzących od zwierząt. Zasadniczo pracownicy PKG oraz LJW posiadają kwalifikacje i doświadczenie w zakresie działań TRACES i stosują system TRACES prawidłowo, z wyjątkiem kontroli zwierząt żywych w rzeźniach i zwierząt wywożonych do państw trzecich z tranzytem przez inne państwa członkowskie oraz dalszych działań wobec konkretnych przesyłek (np. produktów ubocznych pochodzenia 13

18 zwierzęcego przeznaczonych do handlu wewnątrzunijnego, przesyłek w przywozie powrotnym, wysyłanych w celu zniszczenia, kwarantanny lub do zatwierdzonych organów). Brak wystarczająco szczegółowych udokumentowanych procedur (instrukcji) w niektórych dziedzinach zarówno w PKG, jak i w LJW osłabia skuteczność stosowania systemu TRACES w tym zakresie, w związku z czym odpowiednie kontrole urzędowe nie są rejestrowane lub są rejestrowane nieprawidłowo w systemie TRACES, wbrew wymogom prawnym. Rozwijane jest systematyczne podejście do oceny stosowania systemu TRACES w PKG, jednakże system weryfikacji niedostatecznie obejmuje aspekt stosowania TRACES na poziomie LJW, w związku z czym nie zapewnia on wykrywania niedociągnięć ani podejmowania działań naprawczych, gdy są wymagane. 7 SPOTKANIE ZAMYKAJĄCE W dniu 28 lutego 2014 r. odbyło się spotkanie zamykające z udziałem przedstawicieli GIW, Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa oraz Wojewódzkiego Inspektoratu Weterynarii w Lublinie. Podczas tego spotkania zespół prowadzący audyt przedstawił główne ustalenia i wstępne wnioski z audytu. GIW zwrócił się o wyjaśnienia do niektórych kwestii, ale nie wyraził sprzeciwu wobec przedstawionych ustaleń i wniosków. 8 ZALECENIA Właściwe organy są proszone o przedstawienie, w terminie 25 dni roboczych od dnia otrzymania niniejszego sprawozdania z audytu, szczegółowych informacji o działaniach, które podjęły lub planują podjąć w celu realizacji przedstawionych poniżej zaleceń. Nr Zalecenie 1. Zapewnić, by system weryfikacji stosowania TRACES obejmował różnych użytkowników, tak aby powiązane kontrole urzędowe były skuteczne i stosowne, jak określono w art. 4 ust. 2 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 882/2004. Zalecenie na podstawie pkt 62 wniosków. Powiązane ustalenia: 56, 57, 59 i Zapewnić, aby wszystkie wymagane dane były wprowadzane do systemu TRACES, w tym dane dotyczące odpowiednich kontroli urzędowych w rzeźniach i punktach kontroli oraz kontroli przesyłek, które wymagają potwierdzenia dotarcia do miejsca przeznaczenia, m.in. w ramach wewnątrzunijnego przemieszczania niektórych produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego wysyłanych do zatwierdzonych organów lub w celu zniszczenia przesyłki, jak określono w decyzji 2004/292/WE. Zalecenie na podstawie pkt 14 wniosków. Powiązane ustalenia: 7, 12, 28, 38, 39, 40, 44, 45, 46 i 48. Odpowiedź właściwego organu na zalecenia można znaleźć pod adresem: 14

19 ZAŁĄCZNIK 1 ODESŁANIA DO AKTÓW PRAWNYCH Odnośny prawny akt Dziennik Urzędowy Tytuł Dec. 92/486/EWG Dz.U. L 291 z , s Dec. 2009/821/WE Dz.U. L 296 z , s. 1. Dec. 2004/292/WE Dz.U. L 94 z , s Dyr. 90/425/EWG Dz.U. L 224 z , s Dyr. 91/496/EWG Dz.U. L 268 z , s Rozp. 882/2004 Dz.U. L 165 z , s. 1, sprostowane i ponownie opublikowane w Dz.U. L 191 z , s. 1 92/486/EWG: Decyzja Komisji z dnia 25 września 1992 r. ustanawiająca formę współpracy między centrum serwerowym Animo a Państwami Członkowskimi 2009/821/WE: Decyzja Komisji 2009/821/WE z dnia 28 września 2009 r. ustalająca wykaz zatwierdzonych punktów kontroli granicznej, ustanawiająca niektóre zasady kontroli przeprowadzanych przez ekspertów weterynaryjnych Komisji oraz ustanawiająca jednostki weterynaryjne w systemie TRACES 2004/292/WE: Decyzja Komisji z dnia 30 marca 2004 r. w sprawie wprowadzenia systemu TRACES i zmieniająca decyzję 92/486/EWG Dyrektywa Rady 90/425/EWG z dnia 26 czerwca 1990 r. dotycząca kontroli weterynaryjnych i zootechnicznych mających zastosowanie w handlu wewnątrzwspólnotowym niektórymi żywymi zwierzętami i produktami w perspektywie wprowadzenia rynku wewnętrznego Dyrektywa Rady 91/496/EWG z dnia 15 lipca 1991 r. ustanawiająca zasady regulujące organizację kontroli weterynaryjnych zwierząt wprowadzanych na rynek Wspólnoty z państw trzecich i zmieniająca dyrektywy 89/662/EWG, 90/425/EWG oraz 90/675/EWG Rozporządzenie (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt 15

20 Odnośny prawny akt Dziennik Urzędowy Tytuł Rozp. 136/2004 Dz.U. L 21 z , s Rozp. 282/2004 Dz.U. L 49 z , s Rozp. 599/2004 Dz.U. L 94 z , s Rozp. 1069/2009 Dz.U. L 300 z , s Dyr. 97/78/WE Dz.U. L 24 z , s Rozp. 669/2009 Dz.U. L 194 z , s Rozporządzenie Komisji (WE) nr 136/2004 z dnia 22 stycznia 2004 r. ustanawiające procedurę kontroli weterynaryjnej we wspólnotowych punktach kontroli granicznej dotyczącą produktów przywożonych z państw trzecich Rozporządzenie Komisji (WE) nr 282/2004 z dnia 18 lutego 2004 r. wprowadzające dokument zgłoszenia i kontroli weterynaryjnych dotyczących zwierząt wwożonych do Wspólnoty pochodzących z krajów trzecich Rozporządzenie Komisji (WE) nr 599/2004 z dnia 30 marca 2004 r. dotyczące przyjęcia zharmonizowanego wzoru świadectwa i sprawozdania z kontroli związanych z wewnątrzwspólnotowym handlem zwierzętami i produktami pochodzenia zwierzęcego Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 z dnia 21 października 2009 r. określające przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1774/2002 (rozporządzenie o produktach ubocznych pochodzenia zwierzęcego) Dyrektywa Rady 97/78/WE z dnia 18 grudnia 1997 r. ustanawiająca zasady regulujące organizację kontroli weterynaryjnej produktów wprowadzanych do Wspólnoty z państw trzecich Rozporządzenie Komisji (WE) nr 669/2009 z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie wykonania rozporządzenia (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zwiększonego poziomu kontroli urzędowych przywozu niektórych rodzajów pasz i żywności niepochodzących od zwierząt i zmieniające decyzję 2006/504/WE 16

21 Odnośny prawny akt Dziennik Urzędowy Tytuł Rozp. 1152/2009 Dz.U. L 313 z , s Dec. 94/360/WE Dz.U. L 158 z , s Dyr. 2002/99/WE Dz.U. L 18 z , s Dec. 2000/571/WE Dz.U. L 240 z , s Dec. 93/444/EWG Dz.U. L 208 z , s Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1152/2009 z dnia 27 listopada 2009 r. nakładające specjalne warunki dotyczące przywozu niektórych środków spożywczych z niektórych państw trzecich w związku z ryzykiem zanieczyszczenia aflatoksynami i uchylające decyzję 2006/504/WE 94/360/WE: Decyzja Komisji z dnia 20 maja 1994 r. w sprawie zmniejszonej częstotliwości bezpośrednich kontroli przesyłek niektórych produktów sprowadzanych z państw trzecich, zgodnie z dyrektywą Rady 90/675/EWG Dyrektywa Rady 2002/99/WE z dnia 16 grudnia 2002 r. ustanawiająca przepisy o wymaganiach zdrowotnych dla zwierząt regulujące produkcję, przetwarzanie, dystrybucję oraz wprowadzanie produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do spożycia przez ludzi 2000/571/WE: Decyzja Komisji z dnia 8 sierpnia 2000 r. ustanawiająca metody kontroli weterynaryjnych produktów pochodzących z państw trzecich, przeznaczonych do wprowadzenia do wolnych obszarów celnych, składów wolnocłowych, składów celnych lub dla podmiotów gospodarczych zaopatrujących środki transgranicznego transportu morskiego 93/444/EWG: Decyzja Komisji z dnia 2 lipca 1993 r. w sprawie szczegółowych zasad regulujących handel wewnątrzwspólnotowy niektórymi żywymi zwierzętami i produktami przeznaczonymi na wywóz do państw trzecich 17