Ocena stanu sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej powiatu śremskiego w 2017r.

Transkrypt

1 PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY W ŚREMIE Ocena stanu sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej powiatu śremskiego w 2017r. mgr Urszula Sitnicka Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Śremie opracował Śrem, dnia 20 lutego 2018 r. 1

2 SPIS TREŚCI I. Główny cel i kierunki działania Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Śremie w 2017 r. 3 II. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych. 5 III. Ocena stanu sanitarnego w zakresie Higieny Żywienia, Żywności i Przedmiotów Użytku 16 IV. Ocena stanu sanitarnego w zakresie Higieny Komunalnej. 23 V. Ocena stanu sanitarnego w zakresie Higieny Pracy. 37 VI. Ocena stanu sanitarnego w zakresie Higieny Dzieci i Młodzieży. 42 VII. Główne zagadnienia realizowane w zakresie Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego 47 VIII. Oświata Zdrowotna i Promocja Zdrowia 54 IX. Działalność kontrolno-represyjna 62 X. Wnioski

3 I. Główny cel i kierunki działania Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Śremie w 2017r. Głównym celem działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej na terenie powiatu śremskiego w roku 2017 było promowanie zdrowego stylu życia, nadzór nad bezpieczeństwem żywności i żywienia oraz bezpieczeństwem zdrowotnym wody, przeciwdziałanie zagrożeniom stwarzanym przez środki zastępcze i nowe substancje psychoaktywne, zapobieganie powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych poprzez sprawowanie zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego w zakresie zdrowia publicznego. Do realizowanych w roku sprawozdawczym głównych kierunków działania należy zaliczyć między innymi: 1. Sprawowanie nadzoru nad realizacją Programu Szczepień Ochronnych w powiecie śremskim i procesem dystrybucji szczepionek do przeprowadzania obowiązkowych szczepień ochronnych z wykorzystaniem Elektronicznego Systemu Nadzoru nad Dystrybucją Szczepionek (ESNDS). 2. Sprawowanie wzmożonego nadzoru nad drobnoustrojami wielolekoopornymi (alarmowymi), zwłaszcza nad pałeczkami z rodziny Enterobacteriaceae wytwarzającymi karbapenemazy typu NDM oraz w zakresie weryfikacji laboratoryjnej podejrzeń zachorowań na różyczkę w ramach realizowanego programu WHO dotyczącego eliminacji odry i różyczki na świecie. 3. Sprawowanie nadzoru nad bezpieczeństwem żywności i żywienia oraz materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa żywnościowego. 4. Sprawowanie bieżącego nadzoru sanitarnego nad bezpieczeństwem zdrowotnym wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, wody w kąpieliskach, miejscach wykorzystywanych do kąpieli, w pływalniach oraz nad obiektami użyteczności publicznej. 5. Minimalizowanie zagrożeń zdrowia publicznego stwarzanego przez środki zastępcze lub nowe substancje psychoaktywne (nowe narkotyki). 6.Ochrona zdrowia pracowników przed niekorzystnym oddziaływaniem szkodliwych i uciążliwych czynników występujących w miejscu pracy poprzez sprawowanie nadzoru nad warunkami zdrowotnymi środowiska pracy

4 7. Sprawowanie nadzoru nad warunkami nauczania, wychowania, opieki oraz wypoczynku i rekreacji dzieci i młodzieży. 8. Kontynuowanie zadań związanych z funkcjonowaniem systemu nadzoru epidemiologicznego i wirusologicznego nad grypą Sentinel, zwłaszcza w obszarze diagnostyki mikrobiologicznej. 9. Sprawowanie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych w celu ochrony zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych oraz zapobiegania powstawaniu chorób. 10. Inicjowanie, organizowanie, koordynowanie i nadzorowanie działalności w zakresie promocji zdrowia i profilaktyki chorób. 11. Udzielanie patronatów honorowych PPIS/ PSSE w Śremie nad przedsięwzięciami z zakresu zdrowia publicznego będącymi w kompetencji Państwowej Inspekcji Sanitarnej

5 II. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych. Kog wg ICD Liczba zachorowań i współczynniki zapadalności dla poszczególnych chorób zakaźnych w latach Jednostka chorobowa l. zachorowań zapadalność l. zachorowań zapadalność A02.0 zatrucia pokarmowe Salmonelozy UE 11 18, ,6 A02.1 posocznica PL 1 1,64 1 1,63 A03 A A04.3 Czerwonka bakteryjna (szigeloza) UE wywołane przez E. coli PL /4 biegunkotwórczą wywołane przez E. coli enterokrwotoczną UE A04.4 wywołane przeze. coli inną i BNO A04.5 Inne bakteryjne zakażenia jelitowe wywołane przez Campylobacter UE 1 1,64 1 1,63 A04.6 (ogółem) wywołane przez Yersinia enterocolitica lub pseudotuberculosis UE A04.7 wywołane przez Clostridium difficile 1 1,64 4 6,53 A inne określone 1 1,64 A04.9 nie określone A04 Inne bakteryjne zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 /5 1 73, ,74 A08.0 wywołane przez rotawirusy 26 42, ,8 Wirusowe i inne A08.1 określone zaka- wowołane przez norowirusy żenia jelitowe A (ogółem) inne określone 10 16, ,96 A08.4 nie określone 6 9,84 2 3,27 A Wirusowe zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 / , ,93 A09 Biegunka i zapalenie żołądkowo-jelitowe BNO, o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu ogółem , ,47 w tym u dzieci do lat , ,99 A31 Mikobakteriozy - inne i BNO 1 1,63 A37 Krztusiec UE 28 45,92 1 1,63 A38 Płonica (szkarlatyna) PL 9 14, ,76 A39 ogółem 1 1,64 A39.0;A39. Choroba zapalenie opon mózgowych i/lub 1 1,64 8 meningokokowa, mózgu UE/PL /8 inwazyjna A posocznica 1 1,64 A inna określona i nie określona Chooba wywołana przez ogółem 8 13,12 6 9,8 Streptococcus A46 pyogenes,inwazyjna /PL 9 róża 8 13,12 6 9,8 A48.1 A48.2 Legioneloza gorączka z Pontiac PL A50 choroba legionistów UE 1 1,63 wrodzona i noworodków A51 Kiła wczesna 1 1,63

6 A53 A56 inne postacie kiły i kiła nie określona 1 1,63 Inne choroby przenoszone droga płciową wywołane przez Chlamydie 1 1,63 A69.2 Borelioza z Lyme PL 12 19, ,86 Z20.3/Z24. 2 Styczność i narażenie na wściekliznę / potrzeba szczepień / , ,70 A87.0 enterowirusowe B00.3 Wirusowe zapalenie opon mózgowych opryszczkowe A87.1-9;B02.1 inne określone i nie określone 2 3,28 2 3,27 B01 Ospa wietrzna , ,15 B06 Różyczka UE 1 1,63 B15 typu A UE B16 typu B - ostre UE Wirusowe B zapalenie typu B - przewlekłe /15 1 1,64 2 3,27 B17.1; B18.2 wątroby typu C: wg definicji przypadku r. 5 8,16 odpowiednio typu B+C (zakażenie mieszane) /18 B17.0,2-8;B18.8-9;B19 inne i nie określone Z21 Nowo wykryte zakażenia HIV UE/19 2 3,28 5 8,16 B26 Świnka (nagminne zapalenie przyusznic) UE 5 8,20 2 3,27 wym. niżej ogółem 1 1,64 2 3,27 B95.3/G04.2;G00.1 Choroba wywołana przez zapalenie opon mózgowych i/ lub Streptococcus pneumoniae, mózgu A40.3 inwazyjna UE/20 posocznica 1 1,64 2 3,27 B95.3/( ) inna określona i nie określona 1 1,64 wym. niżej ogółem 1 1,64 1 1,63 Choroba B96.3/G04.2 wywołana przez zapalenie opon mózgowych i/ lub ;G00.0 Haemophilus mózgu influenzae, A41.3 UE/PL 22 inwazyjna posocznica 1 1,63 B96.3/( ) inna określona i nie określona 1 1,64 G01;G04.2; G05.0; G00.2-8;G04.2 Bakteryjne zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu w innych chorobach objętych MZ-56 /23 inne określone 3 4,92 G00.9;G04.2 inne, nieokreślone 1 1,63 G03 Zapalenie opon mózgowych inne i nieokreślone 1 1,64 2 3,27 J10-J11 T61 Grypa UE/PL Zatrucia naturalnie toksycznymi substancjami spożytymi jako pokarm 25 ogółem 4 6,56 3 4,90 u dzieci w wieku 0-14 lat 2 3, ,63 ryby, skorupiaki i inne produkty morza T62.0 grzyby 1 1,63-6 -

7 Na terenie działalności Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Śremie sytuacja epidemiologiczna chorób zakaźnych kształtowała się następująco: W roku sprawozdawczym 2017 w odróżnieniu do 2016 roku nie zanotowano zachorowań na: - inne bakteryjne zakażenia jelitowe, inne określone (w 2016r. -1 zachorowanie), - choroba meningokokowa, inwazyjna w postaci zapalenia opon mózgowych i/lub mózgu (w 2016r.-1 zachorowanie) oraz w postaci posocznicy (w 2016r.-1 zachorowanie), - inwazyjna choroba wywołana przez Streptococcus pneumoniae inna określona i nieokreślona (w 2016r.-1 zachorowanie), - inwazyjna choroba wywołana przez Hemophilus Influenzae, inwazyjna inna określona i nieokreślona (w 2016r.-1 zachorowanie), - bakteryjne zapalenie opon mózgowych lub mózgu w innych chorobach objętych MZ-56 (w 2016r. 3 zachorowania). Natomiast zanotowano: - mikobakteriozy-inne BNO (1 zachorowanie), - choroba legionistów (1 zachorowanie), - kiła wczesna (1 zachorowanie), - inne choroby przenoszone drogą płciową wywołane przez Chlamydie (1 zachorowanie), - różyczka (1 zachorowanie), - wirusowe zapalenie wątroby typu C wg definicji przypadku z 2014 r. (5 zachorowań), - inwazyjna choroba wywołana przez Hemophilus Influenzae, posocznica (1 zachorowanie), - bakteryjne zapalenie opon mózgowych lub mózgu inne, nieokreślone (1 zachorowanie), - zatrucie grzybami (1 zachorowanie). Wzrosła zapadalność na : - salmonelozy zatrucia pokarmowe (12 zachorowań), 1,1 krotnie, - inne bakteryjne zakażenia jelitowe inne określone wywołane przez Clostridium difficile 4 krotnie, - 7 -

8 - wirusowe i inne określone zakażenia jelitowe wywołane przez rotawirusy 2,2 krotnie, - wirusowe i inne określone zakażenia jelitowe inne określone 1,1 krotnie, - wirusowe zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 1,5 krotnie, - płonica 1,9 krotnie, - borelioza 1,2 krotnie, - ospa wietrzna 1,1 krotnie, - wirusowe zapalenie wątroby typu B przewlekłe I BNO 2 krotnie, - nowo wykryte zakażenia HIV 2,5 krotnie, - choroba wywołana przez Streptococcus pyogenes ogółem i posocznica 2 krotnie, - zapalenie opon mózgowych inne i nieokreślone 2 krotnie, - grypa- przypadek potwierdzony u dzieci w wieku 0-14 lat 1,5 krotnie. Spadła zapadalność na : - wirusowe i inne określone zakażenia jelitowe nie określone 3 krotnie, - biegunki i zapalenie żołądkowo-jelitowe BNO o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu ogółem 2,6 krotnie, - biegunki i zapalenie żołądkowo-jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu, dzieci do lat 2 2,7 krotnie - krztusiec 28 krotnie, - choroba wywołana przez Streptococcus pyogenes róża 1,3 krotnie, - styczność i narażenie na wściekliznę, potrzeba szczepień 1,4 krotnie, - świnka 2,5 krotnie, - grypa- przypadek potwierdzony ogółem 1,3 krotnie. Na tym samym poziomie utrzymała się zachorowalność na: - salmonelozy posocznica (1 zachorowanie), - inne bakteryjne zakażenia jelitowe wywołane przez Campylobacter (1 zachorowanie), - inne bakteryjne zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 (1 zachorowanie), - wirusowe zapalenie opon mózgowych inne i nieokreślone ( 2 zachorowania), - inwazyjna choroba wywołana przez Hemophilus Influenzae, ogółem (1 zachorowanie), - 8 -

9 Biegunki W 2017r. zanotowano 73 zachorowania na biegunki u dzieci do lat 2. Współczynnik zapadalności 5090,65. W 2016r. zanotowano 121 zachorowań na biegunkę u dzieci do lat 2. Współczynnik zapadalności 8851,49. Zapadalność w 2017r. w porównaniu do 2016r. spadła 1,7 krotnie, Liczba dzieci w wieku 0 lat wynosiła 26, tj. 35,67%, a liczba dzieci w wieku 1 roku - 47, tj. 64,4 %, zarejestrowanych przypadków zachorowań na biegunki u dzieci do lat 2. W 2016r. zanotowano 63 dzieci w wieku 0 lat i 58 w wieku 1 roku. Podobnie jak w roku ubiegłym więcej zachorowań zanotowano w mieście 46 przypadków tj. 65,75,3%. Na wsi zachorowało 27 dzieci, tj. 36,99 % zarejestrowanych przypadków. W 2016r. dzieci mieszkających w mieście zarejestrowano-70 przypadków, tj. 58,3%, a na wsi zachorowało 51 dzieci, tj. 42,2 % zarejestrowanych przypadków. Również podobnie jak rok wcześniej przedstawiała się sytuacja zachorowań wśród dzieci płci męskiej, zarejestrowano 44 przypadki tj. 60,3%. a wśród dzieci płci żeńskiej zarejestrowano 29 przypadków tj. 39,7%. W 2016r. zachorowało 70 dzieci płci męskiej tj.57,8%, natomiast dzieci płci żeńskiej zarejestrowano 51 przypadków tj. 42,2%. W grupie wiekowej do lat 2 hospitalizowano 45 dzieci i 28 dzieci leczono ambulatoryjnie. W grupie dzieci hospitalizowanych wykonano 36 badań w kierunku wirusów, 3 badania w kierunku wirusów i bakterii, 5 w kierunku bakterii. U 1 dziecka nie wykonano żadnych badań mikrobiologicznych. W grupie leczonych ambulatoryjnie 28 dzieci (100%) nie miało wykonanych badań mikrobiologicznych podobnie jak rok wcześniej. Tak jak rok wcześniej więcej zachorowań zanotowano w I półroczu tj. 68,5%, w tj. 67,8% wszystkich przypadków. Sezonowość zachorowań wg. daty zarejestrowania m-c I II III I V liczba zachorowań 2017 liczba zachorowań 2016 V V I VI I VII I I X X X I XI I suma Półrocze 2017 / /82 23/39 73/

10 Zatrucia pokarmowe - salmonellozy. Na podobnym poziomie tak jak dwa lata wcześniej kształtowały się zachorowania na Salmonelozy (zatrucia pokarmowe - 12 zachorowań w tym 10 osób hospitalizowanych, współczynnik zapadalności 19,6, w 2016 r zachorowań, współczynnik zapadalności 18,04 w tym 8 osób było hospitalizowanych (jedno dwuosobowe ognisko zatrucia pokarmowego). W 2015r. zanotowano 11 zachorowań wywołanych pałeczkami Salmonella, współczynnik zapadalności 18,09, wszystkie przypadki były hospitalizowane. W roku sprawozdawczym zachorowało 7 kobiet oraz 5 mężczyzn. Na 12 chorych 5 osób mieszkało w mieście i 7 na wsi. 10 osób było hospitalizowanych, 2 osoby leczone ambulatoryjnie. W 10 przypadkach źródła zakażenia nie udało się ustalić, w 2 przypadkach źródło zakażenia domniemane (produkty zawierające surowe jaja). W roku 2017 podobnie jak we wcześniejszych latach większość zachorowań zarejestrowano w II półroczu. Sezonowość zachorowań wg. daty zarejestrowania m-c I II III I V liczba zachorowań 2017 liczba zachorowań 2016 V V I VI I VII I I X X X I XI I suma Półrocze 2017 / /2 9/9 12/11 Wszystkie zanotowane przypadki to zachorowania pojedyncze, zakwalifikowane jako potwierdzone. Czynnikiem etiologicznym były pałeczki Salmonella Enteritidis we wszystkich przypadkach w odróżnieniu od roku 2016: 9 przypadków Salmonella Enteritidis, w tym 8 potwierdzonych i 1 prawdopodobne, Salmonella Typhimurium u 1 osoby i Salmonella Istambuł u 1 osoby. Na 12 chorych, po wykonaniu badań bakteriologicznych, po leczeniu uzyskano wynik ujemny u 5 osób, 6 osób zarejestrowano rejestrze nosicieli, 1 osoba nie wykonała badań ozdrowieńczych. W odróżnieniu od roku 2016 nie zarejestrowano dwuosobowego ogniska Salmonella. zatrucia pokarmowego wywołanego przez pałeczki

11 Grypa W roku sprawozdawczym zarejestrowano 691 zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę współczynnik zapadalności 1128,36 w tym dzieci do lat (współczynnik zapadalności 1498,38). Rok wcześniej zarejestrowano 263 zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę współczynnik zapadalności 431,3, w tym dzieci do lat (współczynnik zapadalności 1344,5). Natomiast w roku 2015 zarejestrowano 150 zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę (współczynnik zapadalności 246,73), w tym dzieci do lat (współczynnik zapadalności 126,47). W 2017r. zachorowania odnotowano w grupach wiekowych (ukończone lata): 0-4 lat - 32 osoby (w 2016 r.- 29 ) 5-14 lat osób (w 2016 r.-110) lata osoby (w 2016 r.- 112) 65 i więcej - 62 osoby (w 2016 r.- 12). W roku sprawozdawczym większość zachorowań lub podejrzeń zachorowania na grypę zarejestrowano w I kwartale. 99,3 % podobnie jak rok wcześniej -98,5%, a w roku 2015 w I kwartale zarejestrowano 100 % zachorowań. Zarejestrowano 3 przypadki, hospitalizowane z powodu chorób współistniejących i potwierdzone w badaniu wirusologicznym: 1 dziewczynka zamieszkała na wsi lat 3, zachorowanie zarejestrowano w lutym, wirus grypy typ A. 1 dziewczynka zamieszkała w mieście lat 4, zachorowanie zarejestrowane w marcu, wirus grypy typ A. 1 chłopiec, lat 4, zamieszkały w mieście, zachorowanie zarejestrowano w marcu, wirus grypy typ A. W sezonie epidemiologicznym r. w programie SENTINEL, zgłoszono 142 zachorowania oraz podejrzenia zachorowań na grypę, w przedziale wiekowym: 0-4 lat 14 zachorowań, 5 9 lat 44 zachorowania, lat 39 zachorowania, lata - 12 zachorowań, lata 14 zachorowań, lat 14 zachorowań, powyżej 65 lat - 5 zachorowań. Nowo wykryte zakażenia HIV W roku sprawozdawczym zanotowano 5 nowych zakażeń wirusem HIV, współczynnik zapadalności 8,16, wszystkie osoby płci męskiej, mieszkające w mieście. Przypadki wykazano w lutym, wrześniu, listopadzie po 1, a w kwietniu

12 W 2016 r. zarejestrowano 2 nowe zakażenie HIV współczynnik zapadalności - 3,2. byli to mężczyźni zamieszkali w mieście. W latach zarejestrowano po 1 nowym zakażeniu wirusem HIV w każdym roku. Krztusiec W roku 2017 zanotowano 1 przypadek możliwy zachorowania na krztusiec, zachorowanie wykazano w październiku. Dziewczynka, lat 12 zamieszkała w mieście, nie hospitalizowana, szczepiona 4 dawkami szczepionki przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi. W 2016r. odnotowano 28 zachorowań na krztusiec, współczynnik zapadalności 45,92. W roku 2015 odnotowano tylko jeden przypadek, współczynnik zapadalności 1,64. Borelioza W roku sprawozdawczym zarejestrowano 14 przypadków boreliozy, 6 jako prawdopodobne, 8 potwierdzone. Współczynnik zapadalności 22,86. Jeden przypadek hospitalizowany. Zachorowania zarejestrowano w kwietniu - 2, maju - 1, czerwcu - 2, lipcu - 3, październiku - 1, listopadzie - 1, w grudniu - 4 zachorowania. W roku 2016 zanotowano 12 przypadków zachorowania na boreliozę (w tym 3 przypadki neuroboreliozy) współczynnik zapadalności 19,68. Wszystkie przypadki potwierdzone. W 2015 r. odnotowano 4 zachorowania na boreliozę, w tym 1 na neuroboreliozę. Współczynnik zapadalności 6,58. 7 osób nie pamiętało kontaktu z kleszczem, w pozostałych przypadkach do ukąszeń dochodziło na trawiastych terenach w gm. Dolsk 1, gm. Książ Wlkp. 4, gm. Śrem - 1 oraz w lasach gm. Śrem 1 osoba. Nikt z zarejestrowanych osób nie był narażony zawodowo (tylko 1 osoba emerytowany rolnik, wykonywał prace polowe w gospodarstwie rolnym. Wiek Płeć Borelioza Miejsce zamieszkania M K M W Liczba zachorowa ń ogółem Narażenie zawodow e H Leczenie A

13 > Razem Ospa wietrzna W roku sprawozdawczym wzrosła liczba zachorowań na ospę. Zarejestrowano 351 przypadków zachorowań (współczynnik zapadalności 573,15). W 2016 r. Zarejestrowano 307 przypadków zachorowań (współczynnik zapadalności 503,49), w 2015 r. odnotowano 200 zachorowań na ospę - współczynnik zapadalności 328,97. Podobnie jak w latach wcześniejszych większość zachorowań zanotowano w mieście (193 przypadki 54,99%) w 2016 r. 69,05%, w 2015 r. - 57%. Podobnie jak w roku ubiegłym więcej zachorowań odnotowano wśród mężczyzn ,7%, %. Sezonowość zachorowań wg. daty zarejestrowania m-c I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII suma liczba zachorowań 2017 liczba zachorowań Półrocze 2017 / /90 84/217 W odróżnieniu od roku poprzedniego więcej zachorowań zanotowano w I półroczu (267 przypadków) 76,07%. W 2016r. więcej zachorowań zanotowano w II półroczu (217 przypadków) 70,68%. W roku 2015 większość zachorowań zanotowano w I półroczu (137 przypadków) 68%. Najwięcej zachorowań zanotowano w grupie wiekowej 0-4 lat (182 osoby) -51,85%, w 2016 r. w grupie wiekowej 0-4 lat (191 osób) -62.2%, w 2015 r. 58%. jednostka chorobowa płeć szczepienie stan zaszcze pienia dawka 0 Przypadek możliwy Grupa wieku (ukończone lata) ospa wietrzna Mężczyźni Kobiety 2 2 szczepieni 3+ 3 Nieszczepieni Brak danych szczepieni

14 3+ 8 Nieszczepieni Brak danych Zapobieganie wściekliźnie. W roku sprawozdawczym odnotowano 74 kontakty ze zwierzętami podejrzanymi o wściekliznę: 58 osób miało kontakt z psem, 13 osób z kotem, 1 osoba z koniem, 1 osoba z kuną, 1 osoba z kurami pogryzionymi przez lisa. Zaszczepiono przeciw wściekliźnie 9 osób, współczynnik zapadalności 14,70. Osoby zaszczepione zarejestrowano: po 1 osobie w styczniu, kwietniu, sierpniu, listopadzie, 2 przypadki zarejestrowano w czerwcu, a 3 w lipcu. W 2016 r. odnotowano 76 kontaktów ze zwierzętami podejrzanymi o wściekliznę (69 osób miało kontakt z psem, 2 osoby z kotem, po 1 osobie z królikiem, szczurem, świnią, dzikiem i nietoperzem). Szczepienia przeciwko wściekliźnie w 2017 r. Miejsce Płeć narażen ia! Podjęte szczepienia Niepełen Grupy Pełen cykl wiekowe Ogółe cykl (liczba M K M W m dawek) 5 dawek Pie s Kontakt ze zwierzęciem Ko t Lis Inne* koń kuna > SUMA Razem

15 Realizacja szczepień ochronnych. Na terenie powiatu śremskiego szczepienia ochronne wykonuje 13 placówek, w tym 10 - Przychodni Lekarza Rodzinnego, 1 Oddział Neonatologiczny, 1- SOR Szpitala Powiatowego im. Tadeusz Malińskiego sp. z o.o. w Śremie, 1- Stacja Dializ w Śremie. W 2017r. skontrolowano 11, na 13 placówek w których realizowane są szczepienia ochronne (pozostałe działają na terenie szpitala będącego pod nadzorem Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego). Z pośród skontrolowanych placówek 6 posiada system powiadamiania na telefony komórkowe o braku zasilania energią elektryczną, w tym 2 placówki monitoring temperatur w urządzeniu chłodniczym służącym do przechowywania preparatów szczepionkowych. Szczepienia prowadzone były zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych na rok Wykonawstwo u dzieci do lat 2 oraz dzieci w wieku przedszkolnym, szkolnym i młodzieży wyniosło podobnie jak w roku %. W roku sprawozdawczym odnotowano więcej przypadków odmowy zaszczepienia dziecka 57, co stanowi 0,4% populacji dzieci i młodzieży ( osoby) objętych Programem Szczepień Ochronnych w placówkach służby zdrowia na terenie powiatu śremskiego. W roku przypadków odmowy szczepień wyrażonej przez rodziców (odmowa na piśmie, nie zgłaszanie się rodziców z dziećmi do szczepień). Obecnie toczy się postępowanie egzekucyjne Wojewody Wielkopolskiego wobec czworga rodziców niepoddających swoich dzieci obowiązkowym szczepieniom ochronnym. W 2017 r. zgłoszono 6 przypadków niepożądanych odczynów poszczepiennych, zakwalifikowanych jako łagodne, w roku 2016 r. - 4 przypadki, a w 2015 r. nie zgłoszono żadnego niepożądanego odczynu poszczepiennego. W 2014 r. zgłoszono - 5, a w 2013 r. 1 przypadek niepożądanego odczyny poszczepiennego. Wszystkie przypadki odczynów poszczepiennych zostały zakwalifikowane jako łagodne

16 III. Ocena stanu sanitarnego w zakresie Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku. W roku 2017 na obszarze powiatu śremskiego nadzorem objęto 377 zakładów produkcji i obrotu żywności, żywienia i przedmiotów użytku na 597 obiektów będących w ewidencji. W nadzorowanych obiektach przeprowadzono 512 kontroli (wskaźnik częstotliwości kontroli 0,86) z czego w 321 obiektach dokonano oceny zgodnie z obowiązującymi arkuszami. W wyniku dokonanej oceny 11 zakładów uznano za niezgodne z obowiązującymi arkuszami, co stanowi 3,2% wszystkich ocenianych obiektów. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Śremie wydał 9 decyzji merytorycznych, w tym 6 decyzji zarządzających w związku z nieprawidłowym stanem sanitarnym, 2 decyzje o umorzeniu postępowania, 1 decyzję wygaśnięcia oraz 50 decyzji rachunkowych. W stosunku do osób winnych uchybień sanitarnych nałożono 14 mandatów na sumę 3.100,00 zł. W trakcie kontroli pobrano do badań 156 prób środków spożywczych i przedmiotów użytku, zakwestionowano 49 prób z uwagi na złe oznakowanie, parametry mikrobiologiczne i fizykochemiczne, co stanowi 31%. Wykres nr 1 Rodzaje obiektów żywności i żywienia objętych kontrolą sanitarną w 2017 r. 13% 1% 1%2%1% 2% Automaty do lodów Piekarnie Ciastkarnie 20% 44% Inne wytwórnie żywności Sklepy spożywcze Kioski 9% 2% 3% 1%1% Magazyny hurtowe Obiekty ruchome i tymczasowe

17 Wykres nr 2 Odsetek obiektów żywności i żywienia o stanie sanitarno-technicznym niezgodnym z wymaganiami % 22% 0% Automaty do lodów 0% Piekarnie 0% Ciastkarnie 0% 0% 3% Sklepy spożywcze 3% 0% Magazyny hurtowe 0% 0% Obiekty ruchome i tymczasowe 0% 0% Środki transportu 0% 0% Inne obiekty obrotu żywnoscią 0% 3% Zakłady żyw. zbiorowego otwartego 2% Zakłady żyw. zbiorowego zamkniętego 0% 2016r. 2017r. 450 Wykres nr 3 Stan sanitarny skontrolowanych obiektów liczba obiektów o nieprawidłowym stanie sanitarno-technicznym liczba obiektów o prawidłowym stanie techniczno-sanitarnym r 2016r powiat śremski

18 Wykres nr 4 Liczba obiektów objętych kontrolą stanu sanitarnego liczba obiektów w ewidencji liczba obiektów skontrolowanych liczba obiektów o nieprawidłowym stanie sanitarno-technicznym liczba decyzji zarządzających r 2016r powiat śremski Wykres nr 5 Liczba obiektów skontrolowanych w poszczególnych gminach Liczba obieków skontrolowanych r 2017r 2016r 2017r 2016r 2017r 2016r 2017r gmina Śrem gmina Brodnica gmina Dolsk gmina Książ Powiat śremski Wlkp

19 Wykres nr 5 Liczba wydanych decyzji merytorycznych Liczba wydanych decyzji r 2017r 2016r 2017r 2016r 2017r 2016r 2017r gmina Śrem gmina Brodnica gmina Dolsk gmina Książ Wlkp. Powiat śremski Wykres nr 6 Liczba nałożonych mandatów Liczba mandatów r 2017r 2016r 2017r 2016r 2017r 2016r 2017r gmina Śrem gmina Brodnica gmina Dolsk gmina Książ Wlkp. Powiat śremski

20 Wykres nr 7 Kwota mandatów nałożonych w latach Kwota mandatów w zł r 2017r 2016r 2017r 2016r 2017r 2016r 2017r gmina Śrem gmina Brodnica gmina Dolsk gmina Książ Wlkp. Powiat śremski Stan sanitarny obiektów w stosunku do roku ubiegłego utrzymuje się na podobnym poziomie. Nadal stwierdzano w sprzedaży artykuły spożywcze po terminie przydatności do spożycia oraz przechowywane w niewłaściwych warunkach. Liczba obiektów, w których stwierdzono zły stan sanitarny uległa zmniejszeniu. Stan technicznych obiektów uległ poprawie w porównaniu do latach ubiegłych. W grupie obiektów automaty do lodów stan sanitarny zakładów nie budził zastrzeżeń. W grupie obiektów piekarnie stan sanitarny i techniczny nie budził zastrzeżeń. W grupie obiektów ciastkarnie stan sanitarno-techniczny nie budził zastrzeżeń. W grupie sklepy spożywcze zły stan sanitarny, stan sanitarno-techniczny stwierdzono w osiemnastu obiektach. W grupie obiektów magazyny hurtowe w jednym obiekcie stwierdzono przeterminowane artykuły spożywcze, stan techniczny nie budził zastrzeżeń. W grupie zakłady żywienia zbiorowego otwartego stan sanitarny w jedenastu obiektach był nieprawidłowy

21 W grupie zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego nieprawidłowy stan sanitarnotechniczny był w trzech zakładach. Najczęściej występujące niezgodności podczas przeprowadzanej oceny obiektów to: w obiektach obrotu żywnością przechowywanie artykułów spożywczych poza urządzeniem chłodniczym oraz wprowadzanie do obrotu artykułów spożywczych po terminie przydatności do spożycia, brak bieżącej czystość, brak do wglądu i nie prowadzone na bieżąco zapisy w rejestrach dostaw towarów i rejestrach temperatur w urządzeniach chłodniczych, brak do wglądu badań lekarskich do celów sanitarnoepidemiologicznych, brak prawidłowej temperatury przechowywania artykułów spożywczych, niezachowana ciągłość łańcucha chłodniczego, brak ciepłej wody; zakłady żywienia zbiorowego otwartego niedomyty sprzęt kuchenny, brak higieny przy przygotowywaniu potraw, brak do wglądu procedur systemu HACCP, brak do wglądu procedur GHP i GMP, brak informacji dla klientów o alergenach występujących w potrawach, brak umowy na usuwanie odpadów pokonsumpcyjnych, mięso samodzielnie mrożone zakupione jako świeże, łuszcząca się farba w pomieszczeniach zmywalni i obieralni, niesprawna zmywarka do mycia naczyń stołowych, brak rozdziału prac czystych i brudnych, artykuły spożywcze przechowywane poza urządzeniem chłodniczym, brak segregacji w urządzeniach chłodniczych. Większość zakładów zgodnie z obowiązującymi przepisami wprowadziła do stosowania instrukcje dobrej praktyki higienicznej i produkcyjnej, co wpływa na poprawę jakości produkowanych i wprowadzanych do obrotu środków spożywczych. W 106 zakładach wdrożono system HACCP. Przyczyną kwestionowania prób pobranych do badań laboratoryjnych było nieprawidłowe oznakowanie. Dotyczyło to następujących produktów: czekolada mleczna, ser żółty, parówki drobiowe, burger wołowy, metka łososiowa, sałatka jarzynowa, galarcik z kurczaka, śmietanka 30%, lody kremowe, suszone morele. W 2 próbach świeżych jaj stwierdzono obecność bakterii Salmonell Enteritidis na powierzchni skorup. Ponadto zwrócono uwagę na zanieczyszczenie przypuszczalnymi bakteriami Bacillus cereus produktów: ciasto babeczki wieloowocowe z kremem nie niepoddanym obróbce termicznej, tort z bitą śmietaną z kremem nie poddanym obróbce termicznej

22 Nieprawidłowości dotyczyły jednego producenta z naszego terenu, podjęto działanie mające na celu wyeliminowywanie nieprawidłowego produktu z obrotu. Pozostałe kwestionowane produkty dotyczyły producentów z poza terenu powiatu śremskiego w związku z tym przesyłano informację do podjęcia dalszych działań zgodnie z kompetencjami do właściwych Powiatowych Lekarzy Weterynarii lub Państwowych Powiatowych Inspektorów Sanitarnych. Ocenie poddano również jadłospisy dekadowe w stołówkach szpitalnych, przedszkolach, szkołach, które oceniono jako prawidłowe

23 IV. Ocena stanu sanitarnego w zakresie Higieny Komunalne. 1. Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Państwowa Inspekcja Sanitarna (PIS) powiatu śremskiego w 2017 r. sprawowała nadzór nad jakością wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, produkowanej przez przedsiębiorstwa wodociągowe na podstawie art. 4 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2017 poz. 1261), art. 12 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2017 r. poz. 328 ze zm.) oraz rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 2015 r. poz. 1989). Badania jakości wody do spożycia wykonują akredytowane laboratoria Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz laboratoria zewnętrzne o udokumentowanym systemie jakości prowadzonych badań, zatwierdzonym przez Państwową Inspekcję Sanitarną, zgodnie z zapisami zawartymi w art. 12 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzeniu ścieków (Dz. U. z 2017 r. poz. 328 ze zm.). Na obszarze powiatu śremskiego wodociągi produkujące wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi zasilane są z ujęć podziemnych czwarto- i trzeciorzędowych. Wody podziemne ujmowane z ujęć zlokalizowanych na terenie powiatu śremskiego charakteryzują się raczej stałym składem fizyko chemicznym, który kształtują procesy hydrogeologiczne, fizyczne i biologiczne. Najczęściej przekraczane są normy dotyczące dopuszczalnych ilości manganu i żelaza. Parametry te nie mają znaczenia zdrowotnego i nie stanowią zagrożenia dla ludzi, mogą jedynie powodować zmiany organoleptyczne wody. Uzdatnianie takiej wody jest stosunkowo proste, zazwyczaj przy zastosowaniu tradycyjnych układów napowietrzania i filtracji. W roku 2017 w ewidencji Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Śremie znajdowało się 12 ujęć zasilających wodociągi zbiorowego zaopatrzenia w wodę. Wszystkie wodociągi pracują w oparciu o jedno ujęcie, które stanowi 13 studni dla wodociągu Śrem oraz po 2 studnie dla wodociągów: Dąbrowa, Dolsk, Gaj, Konarzyce, Książ Wlkp., Małachowo, Mchy, Nochowo, Orkowo, Piotrowo, Wieszczyczyn. 23

24 Wszystkie ujęcia wody zostały w roku ubiegłym skontrolowane. Studnie na ujęciach wodociągowych były właściwie oznakowane i zabezpieczone przed dostępem osób nieupoważnionych. W roku 2017 ich stan sanitarno-techniczny nie budził zastrzeżeń. W roku 2017 w ewidencji Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Śremie znajdowało się 12 wodociągów, które w zależności od wielkości produkcji wody zakwalifikowane są w trzech grupach: wodociągi produkujące od m 3 wody na dobę 1 (wodociąg publiczny Śrem), wodociągi produkujące od m 3 wody na dobę 10 (wodociągi publiczne: Dąbrowa, Dolsk, Gaj, Konarzyce, Książ, Małachowo, Mchy, Nochowo, Piotrowo, Wieszczyczyn), wodociągi produkujących 100 m 3 wody na dobę - 1 (wodociąg publiczny Orkowo). Liczba wodociągów w porównaniu do roku ubiegłego zmniejszyła się o 1 - wodociąg zakładowy należący do Spółdzielni Rolniczo Usługowej w Łężku. Na koniec roku 2016, w związku ze sprzedażą majątku Spółdzielni Rolniczo Usługowej wodociąg należący do tej Spółdzielni zaprzestał dostarczania wody do miejscowości Łężek, a wszyscy mieszkańcy zostali podłączeni do sieci wodociągu publicznego w Konarzycach. Spośród zewidencjonowanych wodociągów 1 wodociąg (wodociąg publiczny w Śremie) spełnia kryteria wymagań raportowania do Komisji Europejskiej. Raportowaniem tym objęte są wodociągi produkujące wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi w ilości powyżej 1000 m 3 /dobę lub zaopatrujące powyżej 5000 osób oraz wodociągi obsługujące zakłady produkujące żywność przeznaczoną na eksport. Na terenie powiatu śremskiego badania laboratoryjne zarówno w ramach nadzoru jednostki Państwowej Inspekcji Sanitarnej jak i w ramach kontroli wewnętrznej przedsiębiorstw wodociągowych wykonywały te same laboratoria co w roku ubiegłym. Przedsiębiorstwa wodociągowo kanalizacyjne przygotowują i przedstawiają do uzgodnienia Państwowemu Powiatowemu Inspektorowi Sanitarnemu w Śremie harmonogram prowadzenia badań oraz na bieżąco przekazują wyniki tych badań. Badania jakości wody w ramach nadzoru jednostki Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie monitoringu kontrolnego, przeglądowego, a także w ramach nadzoru sanitarnego były wykonywane przez Laboratorium Badania Wody i Gleby Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Lesznie oraz Laboratorium Badania Wody i Gleby Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Poznaniu. 24

25 Badania jakości wody w ramach kontroli wewnętrznej prowadzone były przez laboratoria zewnętrzne o udokumentowanym systemie jakości badań, zatwierdzonym przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej: Laboratorium Badania Wody Śremskich Wodociągów sp. z o.o. ul. Parkowa 8 w zakresie 9 oznaczeń fizykochemicznych oraz Laboratorium AQUANET sp. z o.o. w Poznaniu ul. Dolna Wilda 126 w zakresie pozostałych parametrów. Na podstawie sprawozdań z badań wykonanych w ramach monitoringu jakości wody prowadzonego przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz w ramach kontroli wewnętrznej prowadzonej przez przedsiębiorstwa wodociągowo kanalizacyjne Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Śremie sporządzał ocenę jakości wody. Podstawą prawną oceny jakości wody było rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 2015 r. poz. 1989). Wszystkie sporządzone oceny były przekazywane do właściwego wójta lub burmistrza, zgodnie z zapisami 17 ust. 5, 19 ust. 3 oraz 20 ust. 5 wyżej cytowanego rozporządzenia. Nadzorem objęto wszystkie 12 wodociągi, w których przeprowadzono 12 kontroli urządzeń wodnych oraz pobrano do badań laboratoryjnych 174 próby wody przeznaczonej do spożycia, w tym 90 prób wody pobranej w ramach nadzoru prowadzonego przez organy PIS oraz 84 próby wody pobranej w ramach kontroli wewnętrznej. Na podstawie wykonanych badań jakości wody w 2017 r. stwierdzono, że wszystkie wodociągi produkowały wodę właściwej jakości, odpowiadającą wymaganiom cytowanego rozporządzenia. W roku 2016 również wszystkie wodociągi produkowały wodę dobrą, w związku z czym liczba wodociągów produkujących dobrą wodę nie ulega zmianie liczba wodociągów ogółem liczba wodociągów produkujących wodę dobrą liczba wodociągów produkujących wodę złą (dobrą warunkowo) 25

26 W roku 2017 wszyscy mieszkańcy korzystający z wody wodociągowej zaopatrywani byli w wodę dobrej jakości podobnie jak w roku poprzednim % ludności zaopatrywanej w wodę dobrą % ludności zaopatrywanej w wodę złą (dobrą warunkowo) Najwięcej mieszkańców w powiecie śremskim korzysta z 1 wodociągu z grupy produkującej od m 3 wody na dobę ok. 60,4%. Z 10 wodociągów z grupy wodociągów o produkcji wody od m 3 wody na dobę korzysta ok. 39,3% mieszkańców, a z 1 wodociągu z grupy wodociągów o produkcji wody 100 m 3 wody na dobę korzysta ok. 0,3% mieszkańców. 0,3 39,3 60,4 % ludności zaopatrywanej w wodę z grupy wodociągów o produkcji od 1001 do m3/dobę % ludności zaopatrywanej w wodę z grupy wodociągów o produkcji od 101 do 1000 m3/dobę % ludności zaopatrywanej w wodę z grupy wodociągów o produkcji 100 m3/dobę Procent mieszkańców korzystających z wodociągów w poszczególnych grupach w porównaniu do roku ubiegłego uległ nieznacznej zmianie w związku ze zlikwidowaniem wodociągu zakładowego Spółdzielni Rolniczo Usługowej w Łężku (z grupy wodociągów produkujących < 100m 3 wody na dobę) i podłączeniem mieszkańców do wodociągu publicznego w Konarzycach (z grupy wodociągów produkujących od m 3 wody na dobę) ok. 0,2 % mieszkańców. 26

27 % ludności zaopatrywanej w wodę z grupy wodociągów o produkcji wody od 1001 do m3/dobę % ludności zaopatrywanej w wodę z grupy wodociągów o produkcji wody od 101 do 1000 m3/dobę % ludności zaopatrywanej w wodę z grupy wodociągów o produkcji wody 100 m3/dobę Nie wszyscy mieszkańcy powiatu śremskiego maja możliwość korzystania z wody wodociągowej. W roku 2017 żadna miejscowość nie została zwodociągowana. Na terenie powiatu nadal występują tereny, które nie są zwodociągowanie: gmina Śrem Tesiny osada, gmina Książ Wlkp. - Gogolewko wieś, Obreda osada, gmina Dolsk Lipówka wieś, Brzednia leśniczówka, gmina Brodnica Tworzykowo wybudowanie. Wodociągi objęte nadzorem zaopatrują w wodę mieszkańców powiatu śremskiego obejmującego 4 gminy: Miasto i gmina Śrem obsługiwana jest przez 5 wodociągów publicznych (Śrem, Dąbrowa, Gaj, Nochowo, Orkowo). Jakość wody z nadzorowanych na terenie gminy wodociągów, podobnie jak w roku poprzednim odpowiadała wymaganiom określonym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Liczba wodociągów w porównaniu do roku ubiegłego nie uległa zmianie. Ponadto mieszkańcy gminy Śrem korzystają z wodociągu publicznego w Wieszczyczynie (1 miejscowość). Miasto i gmina Książ Wlkp. - obsługiwana jest przez 3 wodociągi publiczne (Książ, Konarzyce, Mchy). Jakość wody z nadzorowanych na terenie gminy wodociągów, podobnie jak w roku poprzednim odpowiadała wymaganiom określonym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Liczba wodociągów w porównaniu do roku ubiegłego zmniejszyła się o 1 - wodociąg zakładowy należący do Spółdzielni Rolniczo Usługowej w Łężku. Na koniec roku 2016, w związku ze sprzedażą majątku Spółdzielni Rolniczo Usługowej wodociąg należący do tej Spółdzielni zaprzestał dostarczania wody do miejscowości Łężek, a wszyscy mieszkańcy zostali podłączeni do sieci wodociągu publicznego w Konarzycach. Ponadto mieszkańcy gminy Książ 27

28 korzystają z wodociągu publicznego w Dolsku (2 miejscowości) oraz z wodociągu publicznego w Wieszczyczynie (1 miejscowość). Miasto i gmina Dolsk - obsługiwana jest przez 3 wodociągi publiczne (Dolsk, Wieszczyczyn, Małachowo). Jakość wody z nadzorowanych na terenie gminy wodociągów, podobnie jak w roku poprzednim odpowiadała wymaganiom określonym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Liczba wodociągów w porównaniu do roku ubiegłego nie uległa zmianie. Gmina Brodnica - obsługiwana jest przez 1 wodociąg publiczny (Piotrowo), który leży na terenie gminy Brodnica. Jakość wody z nadzorowanego na terenie gminy wodociągu, podobnie jak w roku poprzednim odpowiadała wymaganiom określonym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Liczba wodociągów w porównaniu do roku ubiegłego nie uległa zmianie. Ponadto mieszkańcy gminy Brodnica korzystają z wodociągu publicznego w Śremie (2 miejscowości) oraz z wodociągu publicznego w Gaju (4 miejscowości). Oceny jakości wody dokonano w oparciu o badania wykonane w ramach nadzoru prowadzonego przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz kontroli wewnętrznej prowadzonej przez przedsiębiorstwa wodociągowo - kanalizacyjne: 1. liczba badań fizyko-chemicznych 158 w tym gmina Śrem 81, gmina Książ 34 gmina Dolsk 31 i gmina Brodnica liczba badań bakteriologicznych 171 w tym gmina Śrem 85, gmina Książ 34, gmina Dolsk 36 i gmina Brodnica 16. W roku 2017 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Śremie wydał 74 oceny stwierdzające przydatność wody do spożycia w tym: gmina Śrem 32, gmina Książ 18, gmina Dolsk 18 i gmina Brodnica 6. Ponadto zostało wydanych 13 ocen rocznych (półrocznych) o jakości wody w tym gmina Śrem 6, gmina Książ 3, gmina Dolsk 3 i gmina Brodnica 1. We wszystkich wydanych ocenach stwierdzono przydatność wody do spożycia. Zmiany w zaopatrzeniu ludności w wodę do spożycia w roku 2017: Liczba wodociągów w porównaniu do roku 2016 zmniejszyła się o 1 - wodociąg zakładowy, który został zlikwidowany, a mieszkańcy zostali podłączeni do sieci wodociągu publicznego. 28

29 W ocenie organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej wszystkie wodociągi na terenie powiatu śremskiego produkują wodę odpowiadającą wymaganiom określonym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Żaden z nadzorowanych wodociągów podobnie jak w roku ubiegłym nie został oceniony negatywnie. Państwowa Inspekcja Sanitarna w ramach kontroli urzędowej prowadziła badania próbek wody zgodnie z wymaganiami określonymi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Ponadto dokonywała oceny jakości wody badanej w ramach oceny wewnętrznej prowadzonej przez przedsiębiorstwa wodociągowe. Jakość wody ze wszystkich wodociągów została oceniona jako przydatna do spożycia przez ludzi. 2. Ocena jakości wody w pływalniach, w kąpieliskach oraz w miejscach wykorzystywanych do kąpieli Pływalnie. W dniu 17 grudnia 2015 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 r. w sprawie wymagań jakim powinna odpowiadać woda w pływalniach (Dz. U. z 2015 r. poz. 2016). Nadzorem kontrolno-laboratoryjnym objęte były baseny kąpielowe zlokalizowane na Obiekcie Sportowym w Śremie przy ul. Staszica 1. W dniu r. po przeprowadzonym remoncie i gruntownej modernizacji obiekt włączono do użytkowania. W ramach kompleksowej modernizacji wykonano: nowe niecki basenowe, nowe systemy cyrkulacji, nową strefę odnowy biologicznej, całkowicie przebudowano szatnie i zaplecza sanitarne, wykonano nową wentylację wszystkich pomieszczeń. Aktualnie na Obiekcie Sportowym znajduje się 6 niecek basenowych: basen sportowy o objętości 468 m 3, basen do nauki pływania o objętości 36 m 3, zjeżdżalnia z hamownią o objętości 2,8 m 3, brodzik z atrakcjami o objętości 55 m 3, oraz 2 niecki jacuzzi o objętości 1,12 m 3 każda. W roku 2017 przeprowadzono 2 kontrole. Stan sanitarno-techniczny obiektu oceniony został jako dobry. Również bieżący stan sanitarny obiektu nie budził zastrzeżeń. Zarządzający pływalnią, w uzgodnieniu z organami PIS ustalił harmonogram poboru próbek wody z pływalni w okresie od do r. w ramach kontroli wewnętrznej. W harmonogramie określono częstotliwość pobierania próbek wody dla 29

30 parametrów wskazanych w rozporządzeniu w zakresie mikrobiologicznym i fizykochemicznym, które dotychczas nie było przedmiotem kontroli. W okresie tym wykonano wszystkie zaplanowane badania, z wyjątkiem poboru wody z niecki hamowni zjeżdżali w dniu r. zjeżdżalnia czasowo nie była użytkowana. Sprawozdania z badań na bieżąco przekazywane są do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Śremie, który dokonuje oceny jakości wody Kąpieliska i miejsca wykorzystywane do kąpieli. Nadzór kontrolno-laboratoryjny nad kąpieliskami i miejscami wykorzystywanymi do kąpieli w 2017 r. prowadzony był zgodnie z obowiązującymi przepisami: ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo Wodne (Dz. U. z 2017 poz. 1121), rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 8 kwietnia 2011 r. w sprawie prowadzenia nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli (Dz. U. z 2016 r. poz. 1602), rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 kwietnia 2011 r. w sprawie ewidencji kąpielisk oraz sposobu oznakowania kąpielisk i miejsc wykorzystywanych do kąpieli (Dz. U. z 2016 r. poz. 2082). W sezonie 2017 r. żaden organizator nie złożył wniosku o umieszczenie kąpieliska w wykazie kąpielisk. W sezonie kąpielowym 2017 r. na terenie powiatu śremskiego funkcjonowały 3 miejsca wykorzystywane do kąpieli: nad Jeziorem Jarosławskim w Jarosławkach, nad Jeziorem Grzymisławskim w Śremie, nad Jeziorem Dolskim Wielkim w Dolsku plaża miejska. W sezonie kąpielowym Państwowa Inspekcja Sanitarna dokonała oceny jakości wody we wszystkich ww. miejscach wykorzystywanych do kąpieli. Wykonano łącznie 9 badań jakości wody w tych miejscach, w ramach kontroli wewnętrznej, a sprawozdania z badań przekazano Państwowemu Powiatowemu Inspektorowi Sanitarnemu, który wydał 9 bieżących ocen o jakości wody. We wszystkich ww. miejscach wykorzystywanych do kąpieli jakość wody odpowiadała wymaganiom określonym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 8 kwietnia 2011 r. w sprawie prowadzenia nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli. Od stycznia 2018 r. zaczęły obowiązywać istotne zmiany w zakresie kąpielisk i miejsc wykorzystywanych do kąpieli, wprowadzone ustawą z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo Wodne (Dz. U z 2017 r., poz. 1566). Zgodnie z przepisami nowej ustawy, 30

31 w przypadku, gdy nie jest uzasadnione utworzenie kąpieliska, rada gminy może wyrazić, w drodze uchwały zgodę na utworzenie miejsca okazjonalnie wykorzystywanego do kąpieli, funkcjonującego przez okres nie dłuższy niż 30 dni w roku kalendarzowym, określając sezon kąpielowy dla miejsca okazjonalnie wykorzystywanego do kąpieli. W związku z powyższym w sezonie 2018 r. nie będzie możliwości tworzenia miejsc wykorzystywanych do kąpieli na dotychczasowych zasadach. 3. Ocena stanu sanitarnego obiektów użyteczności publicznej oraz podmiotów wykonujących działalność leczniczą. W ramach bieżącego nadzoru sanitarnego w 2017 r. oceniono stan sanitarny w 209 obiektach, co stanowi 62% obiektów znajdujących się w ewidencji. Żaden z obiektów nie został oceniony jako zły - odsetek obiektów złych wynosił 0%. W roku 2017 przeprowadzono łącznie 239 kontroli % obiektów skontrolowanych % obiektów o złym stanie sanitarnotechnicznym 3.1. Domy Pomocy Społecznej. Pod nadzorem PPIS w Śremie w roku 2017 nadzorem sanitarnym objęty był 1 obiekt - Całodobowy Dom Opieki w Szołdrach, gmina Brodnica. Obiekt działa w oparciu o decyzją Wojewody Wielkopolskiego z dnia 29 lipca 2009 r., która zezwala na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie prowadzenia placówki zapewniającej całodobową opiekę osobom niesprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku. Zezwolenie wydane jest na czas nieokreślony. Jest to podmiot niepubliczny, prowadzony przez osobę fizyczną (zgodnie z art. 57 ust. 1 pkt. 4 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej Dz. U. z 2017 r. poz ze zm.). 31

32 Obiekt spełnia standardy określone w art. 68 wyżej cytowanej ustawy. W obiekcie przeprowadzono 1 kontrolę. Stan sanitarno-techniczny obiektu, w chwili kontroli nie budził zastrzeżeń. Nie stwierdzono również uchybień sanitarnych w zakresie utrzymania bieżącej czystości. Obiekt przeznaczony jest dla 24 osób i posiada 14 pokoi oraz przystosowany jest dla osób niepełnosprawnych (podjazd, pochwyty, platforma przy schodowa na I piętro budynku) Hotele i inne obiekty świadczące usługi noclegowe. W 2017 r. nadzorem objęto 10 obiektów w tym: 3 hotele (Hotel Metropol Śrem Pl.20 Października 43, Hotel L ASCADA Śrem ul. Chełmońskiego 2, Hotel Cztery Korony Śrem ul. Malczewskiego 1), 5 innych obiektów świadczących usługi noclegowe (Ośrodek Rekreacyjno-Szkoleniowy Villa Natura Dolsk ul. Podrzekta, Dwór Andrzejówka Mechlin, Centrum Hipiki Jaszkowo, Agroturystyka: Słoneczny Dwór Radoszowo II i Gospodarstwo Agroturystyczne Mórka ul. Spokojna 19) oraz 2 pola biwakowe (w Jarosławkach i w Dolsku Podrzekcie ul. Wczasowa 1). Ogółem przeprowadzono 13 kontroli. Stan sanitarno-techniczny żadnego z ww. obiektów, w chwili kontroli nie budził zastrzeżeń prace remontowo-modernizacyjne przeprowadzane są sukcesywnie, we własnym zakresie przez właścicieli obiektów. Nie stwierdzono również uchybień sanitarnych w zakresie utrzymania bieżącej czystości. Wszystkie obiekty podobnie jak w roku poprzednim został oceniony pozytywnie. Przedmiotem kontroli sanitarnych było: zaopatrzenie w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi, ogólny stan sanitarno-techniczny, czystość i porządek w obiektach i ich otoczeniu postępowanie z bielizną czystą i brudną, gospodarkę odpadami stałymi i płynnymi, zaopatrzenie w środki czystościowo dezynfekcyjne oraz przestrzeganie zapisów ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu. Budynki obiektów hotelarskich wyposażone są: w hole z recepcją, pokoje mieszkalne, sale konferencyjne oraz w restauracje. Inne obiekty świadczące usługi noclegowe spełniają minimalne wymagania co do wyposażenia dla innych obiektów, w których świadczone są usługi hotelarskie, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 19 sierpnia 2004 r. w sprawie obiektów hotelarskich i innych obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie (Dz. U. z 2017 r. poz. 2166). Przy polu biwakowym w Jarosławkach w lutym 2017 roku oddano do użytku nowe zaplecze sanitarne na potrzeby Terenów Rekreacyjnych (stare zaplecze zostało wyburzone). Są to 4 wolnostojące budynki: w budynku nr 1 znajdują się pomieszczenia 32

33 dla ratowników i policji oraz magazyn, w budynku nr 2 znajdują się pomieszczenia biurowe z zapleczem socjalnym dla pracowników oraz sanitariat dla osób niepełnosprawnych, a w budynkach nr 3 i 4 znajduje się zaplecze higienicznosanitarne wspólne dla korzystających z pola biwakowego, miejsca wykorzystywanego do kąpieli i plaży, oddzielne dla kobiet i mężczyzn. W budynkach 3 i 4 znajdują się także pomieszczenia gospodarcze, w których przechowywany jest sprzęt do utrzymania porządku na terenie obiektu oraz sprzęt i środki do utrzymania porządku i czystości w sanitariatach i umywalniach. Na ścianie budynku nr 3, pod zadaszeniem, zamontowano 4 zlewozmywaki zewnętrzne wyposażone w punkty poboru wody. Przy polu biwakowym w Dolsku Podrzekcie znajduje się tylko zaplecze sanitarne oraz na terenie placu 3 umywalnie typu rynnowego bez zadaszenia. Umywalka przy zapleczu sanitarnym oraz umywalnie na placu wyposażone są tylko w bieżącą zimną wodę. 3.3.Ustępy publiczne. Pod nadzorem PSSE w Śremie znajduje się 6 obiektów, w tym 1 czynny sezonowo (od maja do października). Z istniejących obiektów 2 zlokalizowane są w budynkach murowanych, natomiast 4 to obiekty typu kontenerowego. Wszystkie obiekty przystosowane są dla potrzeb niepełnosprawnych. Liczba obiektów w porównaniu do roku ubiegłego nie uległa zmianie. Kontrolą objęto 6 obiektów, w których przeprowadzono 6 kontroli. Stan sanitarnotechniczny skontrolowanych obiektów, w chwili kontroli nie budził zastrzeżeń. Nie stwierdzono również uchybień sanitarnych w zakresie utrzymania bieżącej czystości. 3.4 Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu, odnowy biologicznej i solaria. W 2017 r. pod nadzorem Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Śremie znajdowało się 117 obiektów, w których świadczone były usługi z zakresu fryzjerstwa, kosmetyki, tatuażu i odnowy biologicznej. W porównaniu do roku ubiegłego ich liczba zmniejszyła się o 2 obiekty. Większość obiektów z tej grupy to małe zakłady, w których usługi świadczy 1 osoba, najczęściej właściciel. Spośród w/w zakładów skontrolowano 86 obiekty, co stanowi 73,5%, przeprowadzając 93 kontrole. liczba zakładów w ewidencji liczba zakładów skontrolowanych % skontrolowanych obiektów Zakłady fryzjerskie ,2 Zakłady kosmetyczne ,8 33

34 zakłady tatuażu ,0 zakłady odnowy biologicznej inne zakłady, w których świadczona jest więcej niż 1 z ww usług , , , liczba obiektów w ewidencji liczba obiektów skontrolowanych zakłady fryzjerskie zakłady kosmetyczne zakłady tatuażu zakłady odnowy biologicznej inne zakłady Wśród zakładów ujętych w ewidencji przeważały zakłady fryzjerskie, najmniej liczną grupę stanowiły zakłady tatuażu rok 2015 rok rok zakłady fryzjerskie zakłady kosmetyczne zakłady tatuażu zakłady odnowy biologicznej inne zakłady W dalszym ciągu brak aktualnego przepisu określającego szczegółowe wymagania sanitarne jakim powinny odpowiadać zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej utrudnia prawidłowe sprawowanie nadzoru nad tą grupą obiektów. W związku z brakiem ww. przepisu w roku 2017, podobnie jak w roku poprzednim kontrole prowadzone były w oparciu o wymagania sanitarne wynikające z przepisów ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób 34

35 zakaźnych (Dz. U. z 2016 r. poz ze zm.). We wszystkich skontrolowanych zakładach pomieszczenia i wyposażenie utrzymane było we właściwym stanie sanitarno-porządkowym. Również stan sanitarno-techniczny żadnego ze skontrolowanych obiektów, w chwili kontroli nie budził zastrzeżeń. Prace remontowe przeprowadzane są sukcesywnie, w miarę potrzeb przez właścicieli obiektów. 3.5 Lecznictwo zamknięte. Liczba placówek w porównaniu z rokiem 2016 uległa zmniejszeniu o 1 obiekt. Pod nadzorem pozostał 1 Szpital i 1 Zakład Opiekuńczo-Leczniczy. Centrum Medyczne Małgorzata Sp. z o.o Częstochowa ul. Warszawska 30 z siedzibą w Śremie przy ul. Chełmońskiego 1 z dniem r. wygasiło swoją działalność. Na nieprawidłowości dotyczące stanu sanitarno-technicznego w Centrum Medycznym MAŁGORZATA (braku myjni dezynfektora w brudowniku na Oddziale Onkologii Klinicznej - parter budynku) wydano decyzję administracyjną, którą wygaszono ze względu na wygaśnięcie działalności placówki. Utrzymanie czystości oraz porządek w otoczeniu obiektów, postępowanie z bielizną czystą i brudną, postępowanie z odpadami medycznymi w podmiotach będących pod nadzorem PPIS w Śremie nie budziło zastrzeżeń. Placówki posiadają aktualne umowy na odbiór odpadów medycznych z firmami transportowymi posiadającymi wymagane zezwolenia. Jedna placówka posiada własną pralnię, 1 placówka bieliznę do prania przekazuje do pralni usługowej. Wielkopolski Ośrodek Reumatologiczny i Zakład Opiekuńczo-Leczniczy zaopatrywane są w wodę z wodociągu publicznego w Śremie. Jakość wody z wodociągu publicznego w Śremie odpowiada warunkom określonym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 2015 r., poz. 1989). W Wielkopolskim Ośrodku Reumatologicznym w Śremie w roku sprawozdawczym pobrano 3 próby wody ciepłej do badań w kierunku Legionella. W żadnej placówce nie stwierdzono obecności insektów, gryzoni lub ich śladów. W okresie sprawozdawczym pracownicy Stanowiska Pracy ds. Epidemiologii przeprowadzili kontrole tematyczne dotyczące posiadania przez podmioty lecznictwa zamkniętego procedur oraz ich stosowania na wypadek wystąpienia przypadków grypy. 35

36 3.6. Lecznictwo otwarte. Wśród placówek lecznictwa otwartego nadzorem sanitarnym objęto: Przychodnie, Poradnie, Medyczne laboratorium diagnostyczne, Stację Dializ, Indywidualne Specjalistyczne Praktyki Lekarskie, Indywidualne Specjalistyczne Praktyki Lekarzy Dentystów, Grupowe Praktyki Lekarzy Dentystów, Indywidualne Praktyki Pielęgniarek, Grupowe Praktyki Pielęgniarek. Liczba placówek w porównaniu z rokiem ubiegłym uległa nieznacznemu zmniejszeniu, placówek ogółem 153 (w 2016r. 156). Wszystkie podmioty lecznicze z działalnością ambulatoryjną spełniają wymagania zawarte w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą. W roku 2017 uchybienia dotyczące stanu sanitarnego stwierdzono w 4 placówkach: a) W 3 placówkach nieprawidłowości dotyczyły sposobu gromadzenia, przechowywania i przekazywania do utylizacji odpadów medycznych o kodzie , w tym dodatkowo w jednej nieprawidłowy sposób postępowania oraz warunki przechowywania sprzętu medycznego po dezynfekcji (waga noworodkowa) i w jednej placówce wżery korozyjne na cokołach łączących blat roboczy z szafkami przy umywalce w gabinecie stomatologicznym. b) W 1 placówce stwierdzono nieprawidłowe postępowanie z wysterylizowanym sprzętem medycznym (uszkodzone opakowanie) i stosowanie przeterminowanych preparatów medycznych. Za stwierdzone nieprawidłowości Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny wystawił 4 decyzje rachunkowe. W roku sprawozdawczym tak jak w roku 2016 nie było uwag dotyczących zaopatrzenia w wodę ciepłą i zimną w obiektach, nie odnotowano przerw w dostępie do wody, awaryjności sieci, nie przeprowadzano modernizacji sieci w żadnej placówce. W 21 placówkach brudna bielizna oddawana jest do prania w pralniach. W pozostałych placówkach podczas świadczenia usług medycznych z przerwaniem ciągłości tkanki stosowana jest odzież ochronna jednorazowego użycia. Odzież ochronna właścicieli indywidualnych praktyk lekarskich prana jest we własnym zakresie. Podobnie jak w roku ubiegłym nie stwierdzono w żadnej placówce występowania insektów, gryzoni lub ich śladów. 36

37 V. Ocena stanu sanitarnego w zakresie Higieny Pracy. W roku 2017 sprawowano nadzór w zakresie higieny pracy nad 185 zakładami pracy, w których zatrudnionych jest około 7034 pracowników. Skontrolowano 121 zakładów zatrudniających 5907 osób. 30 Liczba zakładów Liczba kontroli PKD Wykres 1. Liczba skontrolowanych zakładów w poszczególnych sektorach gospodarki (wg PKD) w roku W kontrolowanych zakładach prowadzono ocenę narażenia pracowników na czynniki szkodliwe i stwierdzono, że przekroczenia NDSiN (Najwyższe Dopuszczalne Stężenia i Natężenia) występują w 26 zakładach pracy, a w warunkach przekroczonych NDSiN pracuje 490 osób w tym: - narażenie na pyły - 45 pracowników zatrudnionych w 6 zakładach pracy, - narażenie na hałas pracowników w 22 zakładach pracy, - narażenie na wibrację - 20 pracowników w 1 zakładzie pracy, - narażenie na mikroklimat gorący - 14 pracowników w 1 zakładzie, - w kontakcie z czynnikami rakotwórczymi pracuje 137 osób w 9 zakładach pracy, - narażenie na czynniki chemiczne - 18 pracowników w 2 zakładach. Największa liczba narażonych pracowników, pracujących w warunkach przekroczonych NDSiN zatrudniona jest w: - zakładach produkujących meble 165 osób, 37

38 - zakładach produkujących gotowe wyroby metalowe 67 osób, - przemyśle drzewnym - 59 osób, - zakładach produkujących wyroby z gumy i tworzyw sztucznych - 59 osób. Pracownicy zatrudnieni w tych zakładach to grupa osób najbardziej narażona na działanie czynnika szkodliwego jakim jest hałas. Podczas prowadzonych kontroli szczególną uwagę zwracano na stanowiska pracy, gdzie występują przekroczenia NDN hałasu i poddawano wnikliwej analizie opracowane przez kierownictwo firm plany poprawy warunków pracy dla tych stanowisk badając równocześnie realizację określonych przez zakłady działań prewencyjnych. W celu zmniejszenia narażenia pracowników na hałas instruowano przedsiębiorców o sposobach, które mogą spowodować poprawę warunków pracy w zakładach. Uzyskać to można np. poprzez wymianę zużytych maszyn lub ich elementów na nowe, obudowę maszyn lub ich części generujących hałas, ostrzenie elementów tnących i ich systematyczną konserwację oraz ograniczenie czasu narażenia pracowników na hałas i stosowanie certyfikowanych ochron narządu słuchu. Informowano również pracodawców o zakazie zatrudniania pracowników narażonych na ponadnormatywny hałas w godzinach nadliczbowych. Podczas kontroli w zakładach, gdzie występują przekroczenia dopuszczalnych wartości hałasu, instruowano kierownictwo o konieczności takiego projektowania miejsc pracy i rozmieszczania stanowisk powodujących zagrożenie hałasem, aby nie miały one szkodliwego wpływu na sąsiednie stanowiska i pozostałych pracowników. W przypadkach, w których wyeliminowanie przekroczeń NDN hałasu było niemożliwe za pomocą środków organizacyjno-technicznych kontrolą objęto prawidłowy dobór środków ochrony indywidualnej słuchu i prawidłowość ich stosowania. Podczas kontroli zakładów, w których występuje ponadnormatywny hałas stwierdzono, że podobnie jak w latach poprzednich kontynuowana jest działalność profilaktyczna zmierzająca do ograniczenia bądź likwidacji chorób zawodowych. Wśród metod zapobiegania stosuje się m.in.: - systematyczne badania lekarskie, - stosowanie ochron osobistych na stanowiskach, gdzie stwierdzono narażenie, - systematyczne szkolenia bhp wstępne i okresowe. W roku 2017 wydano 5 decyzji zarządzających, które zawierały 7 nakazów dotyczących: 3 - przeprowadzenie badań i pomiarów środowiska pracy, 38

39 1 - zakaz wprowadzania do obrotu produktu biobójczego, 2 - przeprowadzenie szkoleń okresowych bhp, 1 - wydzielić miejsca do higienicznego spożywania posiłków oraz pozostawiania odzieży wierzchniej. W toku wykonywanych czynności związanych z nadzorem nad zakładami pracy prowadzono systematyczne rozeznanie związane z występowaniem czynników rakotwórczych na stanowiskach pracy. Stwierdzono, że na terenie powiatu śremskiego narażenie na czynniki rakotwórcze występuje w 9 zakładach pracy, a narażonych jest 137 pracowników, w tym: Nazwa czynnika Liczba zatrudnionych pracowników prace związane z narażeniem na pył dębowy 88 promieniowanie jonizujące 10 ropopochodne czynniki rakotwórcze 29 cytostatyki 10 razem 137 Podczas prowadzonych czynności kontrolnych w wyżej wymienionych zakładach stwierdzono, że pracodawcy zatrudniający pracowników w warunkach narażenia na czynniki rakotwórcze prowadzą rejestry prac, których wykonywanie powoduje konieczność kontaktu z czynnikami rakotwórczymi oraz rejestry osób narażonych na te czynniki. Pracownicy informowani są w formie pisemnej o rodzaju występującego czynnika rakotwórczego, jego oddziaływaniu na organizm ludzki, wynikach pomiarów oraz konieczności stosowania ochron osobistych. Opracowywane są oceny ryzyka zawodowego, w których uwzględnia się narażenie pracownika na czynniki rakotwórcze. Systematycznie prowadzone są pomiary stężeń czynników rakotwórczych na stanowiskach pracy. W trakcie przeprowadzonych w 2017 roku kontroli podobnie jak w latach poprzednich zaznajamiano się z zaleceniami pokontrolnymi Państwowej Inspekcji Pracy i zwracano uwagę na terminowość wykonywania poleceń wydanych w nakazach tej instytucji. 39

40 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Śremie systematycznie informuje Okręgowego Inspektora Pracy w Poznaniu o występujących na terenie powiatu chorobach zawodowych i wydawanych decyzjach stwierdzających te choroby. Stanowisko Pracy do Spraw Higieny Pracy PSSE w Śremie prowadzi współpracę z lekarzami medycyny pracy, którzy przeprowadzają badania lekarskie pracowników zatrudnionych w zakładach na terenie powiatu jak również prowadzi ścisłą współpracę z Wojewódzkim Centrum Medycyny Pracy w Poznaniu w zakresie sporządzenia oceny narażenia zawodowego u osób, co do których zachodzi podejrzenie o zachorowanie na choroby zawodowe. W roku 2017 w ramach współpracy z innymi instytucjami, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Śremie przekazywał informacje o nieprawidłowościach w oznakowaniu produktów wprowadzanych do obrotu przez firmy zlokalizowane na terenie działalności innych Inspektorów. W roku sprawozdawczym przeprowadzono 5 postępowań w sprawie chorób zawodowych i wydano 5 decyzji stwierdzających choroby zawodowe: - pylice płuc - 2 choroby wśród pracowników Odlewni Żeliwa, - choroba wibracyjna 1 zachorowanie w Odlewni Żeliwa, - trwały, obustronny ubytek słuchu - 1 zachorowanie w Odlewni Żeliwa; - przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym - 1 zachorowanie nauczyciela szkoły podstawowej r. 2016r. 2017r. 1 0 Pylice płuc Choroby narządu głosu Choroba wibracyjna Zawodowy ubytek słuchu Wykres 2. Porównanie ilości występujących chorób zawodowych w latach r. 40

41 W roku 2017 pracownicy zatrudnieni na stanowisku Pracy ds. Higieny Pracy kontynuowali powierzone im obowiązki związane z nadzorem nad środkami zastępczymi. W roku sprawozdawczym nie wykryto przypadków wprowadzania do obrotu środków zastępczych. Kontynuowano w zakładach pracy również działania związane z oceną przestrzegania przepisów ustawy z dnia 9 września 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwem używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. W związku z tym przeprowadzono 106 kontroli, podczas których nie stwierdzono łamania przepisów ustawy. Uzyskane informacje wskazują również na systematyczny spadek liczby osób palących papierosy na terenie zakładów pracy. 41

42 VI. Ocena warunków sanitarno-higienicznych w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych. 1. Liczba placówek pod nadzorem: Obiekty stałe 81 w tym: 5 żłobków, 1 klubik dziecięcy, 34 przedszkola, szkoły funkcjonujące samodzielnie: 25 szkół podstawowych (w tym 1 szkoła podstawowa specjalna: Niepubliczna Szkoła Podstawowa z Klasami Przysposabiającymi do Pracy w Śremie), 2 licea ogólnokształcące uzupełniające, 3 szkoły policealne, 1 zespół szkół, w którym funkcjonuje: 1 przedszkole, 2 szkoły podstawowe (w tym 1 muzyczna), 1 gimnazjum oraz 1 liceum ogólnokształcące; 1 centrum szkolenia zawodowego, 8 placówek wsparcia dziennego, 1 placówka rekreacyjna. Liczba placówek pod nadzorem Obiekty sezonowe ogółem 54: wypoczynek zimowy 5, wypoczynek letni 49. Skontrolowano: 77 placówek stałych oraz 19 placówek wypoczynku dzieci i młodzieży. Przeprowadzono 95 kontroli w obiektach stałych zakładów nauczania i wychowania, 19 kontroli turnusów wypoczynku zimowego i letniego dzieci i młodzieży. Ogółem przeprowadzono 114 kontroli, w tym: gminie Śrem 68, gminie Brodnica 10, gminie Dolsk 18 i gminie Książ Wlkp

43 Procentowe przedstawienie przeprowadzonych kontroli w obiektach stałych i sezonowych w poszczególnych gminach 9% 16% 59% 16% Gmina Śrem Gmina Brodnica Gmina Dolsk Gmina Książ Wlkp. 2. Zmiany w infrastrukturze nadzorowanych placówek W obiektach stałych likwidacji uległ 1 klubik dziecięcy "Chatka Puchatka" w Psarskim, 1 filia w Małachowie Szkoły Podstawowej w Dolsku, 6 gimnazjów w wyniku wprowadzonej reformy oświaty: Gimnazjum nr 1 im. Polskich Noblistów w Śremie, Gimnazjum im. Powstańców Wlkp. w Dolsku, Niepubliczne Gimnazjum w Chrząstowie, Gimnazjum im. Jana Pawła II w Manieczkach, Niepubliczne Gimnazjum z Klasami Przysposabiającymi do pracy w Śremie oraz Gimnazjum im. Dr. Krybusa w Książu Wlkp., 5 zespołów szkół: Zespół Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Śremie, Zespół Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Dąbrowie, Zespół Szkoły Podstawowej i Gimnazjum im. ks. Abp. A Baraniaka w Mchach, Zespół Szkoły Podstawowej i Gimnazjum im. hrabiego Władysława Zamoyskiego w Nochowie oraz Zespół Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Zbrudzewie; 1 placówka wsparcia dziennego: Świetlica socjoterapeutyczna w Brodnicy oraz placówka rekreacyjna: Ośrodek Rekolekcyjno-Wypoczynkowy Serdeczna Osada w Mełpinie. Nowe placówki oddane do użytkowania to: Przedszkole Niepubliczne Zdolna Ferajna w Śremie, Niepubliczne Przedszkole Truskawkowa Polanka w Książu Wlkp., klub dziecięcy Zdolna Ferajna w budynku przedszkola Zdolna Ferajna w Śremie oraz Placówka wsparcia dziennego w Śremie w budynku Niepublicznej Szkoły Podstawowej z Klasami Przysposabiającymi do Pracy w Śremie. Ze względu na wprowadzoną reformę oświaty, mającą na celu wygaszenie gimnazjów, powstały placówki oświatowe wynikające z przekształcenia gimnazjów. Wśród placówek nowo 43

44 otwartych w obiektach istniejących należy wskazać: 6 szkół, które zostały przekształcone na szkoły podstawowe po wprowadzonej reformie oświaty: Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Dąbrowie, Szkoła Podstawowa im. ks. Abp. A Baraniaka w Mchach, Szkoła Podstawowa im. hrabiego Władysława Zamoyskiego w Nochowie, Szkoła Podstawowa nr 2 im. Ks. Piotra Wawrzyniaka w Śremie, Szkoła Podstawowa nr 5 im. Polskich Noblistów w Śremie, Szkoła Podstawowa w Zbrudzewie oraz Niepubliczna Szkoła Podstawowa z Klasami Przysposabiającymi do Pracy w Śremie. Gimnazja w Dolsku, Książu, Manieczkach i Chrząstowie zostały połączone ze szkołami podstawowymi. 3. Liczba załatwionych interwencji: 3 Po otrzymaniu informacji telefonicznej dotyczącej złego stanu higienicznosanitarnego w pomieszczeniach sanitarnych dla dzieci oraz stosowania niewłaściwych środków czyszczących i dezynfekujących w Przedszkolu Słoneczna Gromada w Śremie, przeprowadzono kontrole interwencyjną. W trakcie, której stwierdzono, że pomieszczenia sanitarne są czyste, a środki czyszczące są zgodne z wymaganiami. W trakcie trwania wypoczynku letniego dzieci i młodzieży otrzymano dwie skargi telefoniczne. Pierwsza dotyczyła braku alergenów w jadłospisie na obozie ZHP Chorągiew Wielkopolska organizowanym w Ośrodku Szkoleniowym w Brzedni, a druga odnosiła się do dużej ilości much na stołówce, nieprzyjemnego zapachu oraz psów i kotów przebywających w stołówce, wchodzących na stoły i krzesła. W związku z charakterem interwencji obie sprawy przekazano do Nadzoru Żywności i Żywienia, która podjęła czynności kontrolne oraz stosowne działania administracyjne. 4. Ocena warunków techniczno-sanitarnych w placówkach oświatowych W ramach prowadzonego nadzoru sanitarnego w 2017r. oceniono stan sanitarnotechniczny w 77 placówkach nauczania i wychowania. Wśród tych placówek znajdują się obiekty, w których stwierdzono, że budynki lub otoczenie wymagają działań naprawczych w zakresie stanu technicznego. Należą do nich: 1 przedszkole, w którym wydano decyzję nakazującą w 2014r., decyzja dotyczyła dostosowania infrastruktury terenu wokół budynku do wymagań technicznosanitarnych; 2 decyzje nakazujące na szkoły podstawowe wydane w 2015r. jedna decyzja dotyczy remontu pomieszczeń sanitarnych, natomiast druga decyzja dotyczy złego 44

45 stanu technicznego ścian w sali gimnastycznej oraz ścian, sufitów w zapleczu sanitarnym i szatni przy sali gimnastycznej. Wszystkie powyżej przedstawione placówki dostały zgodę na przedłużenie terminu wykonania nakazów do dnia r. W zakresie warunków do utrzymania higieny osobistej w skontrolowanych placówkach stwierdzono właściwe warunki do utrzymania higieny osobistej. Od 2011r. wszystkie placówki posiadają bieżącą ciepłą wodę we wszystkich sanitariatach. Wszystkie placówki również zapewniają wystarczającą liczbę oczek ustępowych w stosunku do uczęszczających do niej liczby uczniów. Wszystkie placówki są skanalizowane, posiadają podłączenie do sieci kanalizacji publicznej, szamba lub posiadają własną oczyszczalnie ścieków. 5. Infrastruktura do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego. Na 32 skontrolowane placówki szkolne, 26 obiektów posiada odpowiednie warunki do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego, a 6 obiektów nie posiada infrastruktury do prowadzenia zajęć (w tym 5 placówek to szkoły zaoczne, w których w ramach programu nauczania nie są prowadzone zajęcia z wychowania fizycznego oraz 1 szkoła podstawowa, która do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego korzysta z bazy sportowej zlokalizowanej poza placówką nauczania). 11 placówek pomimo posiadanej własnej infrastruktury do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego, korzysta również z infrastruktury poza własną placówką. 6. Prowadzenie dożywiania. Dożywianie uczniów prowadzone jest w formie obiadów lub kanapek w oparciu o zlokalizowane na terenie szkół stołówki lub catering. Z posiłków dofinansowywanych korzystało 270 uczniów szkół podstawowych, 23 uczniów gimnazjum i 61 uczniów zespołów szkół. Liczba osób korzystających z posiłków dofinansowanych zmalała w porównaniu do ubiegłego roku. Ogółem z posiłków dofinansowanych w roku 2017 skorzystało około 354 uczniów. Napoje zapewniają 22 szkoły podstawowe. Wszystkie szkoły korzystają z mleka dostarczanego w ramach programu rządowego Szklanka mleka oraz część placówek realizuje program Owoce i warzywa w szkole. 45

46 7. Opieka medyczna w szkołach. We wszystkich placówkach nauczania i wychowania uczniowie są objęci opieką medyczną przez pielęgniarki bądź higienistki szkolne, za wyjątkiem szkół prowadzących kształcenie w systemie zaocznym. 8. Nadzór nad substancjami i preparatami chemicznymi w szkołach. W ramach prowadzonego nadzoru nad substancjami i preparatami chemicznymi w szkołach skontrolowano 6 placówek. Kontrole wykazały, że placówki posiadają aktualny spis znajdujących się na stanie niebezpiecznych substancji chemicznych i ich mieszanin. Substancje i preparaty chemiczne przechowywane są zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz posiadają aktualne karty charakterystyki. 9. Warunki pobytu dzieci i młodzieży w placówkach nauczania i wychowania. Przeprowadzona analiza stanowiska pracy ucznia w porównaniu do roku ubiegłego utrzymuje się na tym samym poziomie. Oceniono dostosowanie mebli do wzrostu uczniów i przedszkolaków w 2 przedszkolach oraz 1 szkole podstawowej. Badaniem objęto 68 dzieci z 3 placówek. Stwierdzono, że w odpowiedni sposób dostosowano meble do wzrostu uczniów i przedszkolaków, dzięki czemu zostały zachowane zasady ergonomii. Oceniono rozkład zajęć lekcyjnych w 16 placówkach: 15 szkołach podstawowych oraz w 1 zespole szkół. Badaniem objęto 37 oddziałów, w żadnym nie stwierdzono nieprawidłowości. Przeprowadzona analiza w porównaniu do roku ubiegłego utrzymuje się na tym samym poziomie. Oświetlenie sztuczne w trakcie kontroli sanitarnych, w większości placówek dyrektorzy przedstawili do wglądu wyniki pomiarów natężenia oświetlenia sztucznego. W placówkach, które nie posiadały wyników pomiaru natężenia sztucznego w salach zajęć zalecono ich wykonanie. 10. Przestrzeganie zakazu palenia tytoniu w placówkach nauczania i wychowania. We wszystkich placówkach prowadzony jest monitoring w zakresie zakazu palenia wyrobów tytoniowych. W trakcie czynności kontrolnych stwierdzono jego przestrzeganie. 46

47 VII. Główne zagadnienia realizowane w zakresie Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego. Stanowisko Pracy ds. Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego w strukturze Państwowej Inspekcji Sanitarnej realizuje zadania o charakterze prewencyjnym, które zostały określone w art. 3 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2017 r., poz. 1261) oraz w oparciu o inne przepisy prawa (ustawy, rozporządzenia). Zadania zapobiegawczego nadzoru sanitarnego miały na celu zapewnienie właściwych warunków sanitarno-higienicznych w nowo realizowanych oraz przebudowywanych obiektach budowlanych poprzez egzekwowanie odpowiednich rozwiązań technicznych i technologicznych gwarantujących spełnienie tych wymagań, a także poprzez zapobieganie pogorszenia standardów jakości środowiska w zakresie warunków zdrowotnych osób zamieszkujących i przebywających w sąsiedztwie obiektów mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Działania te zostały podjęte na wniosek organów administracyjnych lub inwestorów i polegały na: - zgłaszaniu wniosków do studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego; - uzgadnianiu zakresu oraz stopnia szczegółowości informacji zawartych w prognozie oddziaływania na środowisko; - uzgadnianiu i opiniowaniu projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego wraz z prognozą oddziaływania na środowisko; - uzgadnianiu warunków zabudowy i zagospodarowania terenu pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych na podstawie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym; - zajęciu stanowiska co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko przedsięwzięć mogących oddziaływać na środowisko; - uzgadnianiu w zakresie wymagań higienicznych i zdrowotnych warunków realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach; - uzgadnianiu dokumentacji projektowych inwestycji; - dokonywaniu odbiorów obiektów budowlanych. 47

48 Podstawę działalności inwestycyjnej stanowi planowanie przestrzenne, które ma na celu realizację zasady ładu przestrzennego, zrównoważonego rozwoju, a także wdrażanie rozwiązań chroniących środowisko, w tym również zdrowie ludzi. Zgodnie z właściwością rzeczową w zakresie sprawowania zapobiegawczego nadzoru sanitarnego Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Śremie dokonał uzgodnień projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko pod kątem wpływu projektowanego sposobu zagospodarowania terenu na takie elementy jak: powietrze, wodę, powierzchnię ziemi, klimat, zasoby naturalne, krajobraz, rośliny zwierzęta oraz ludzi we wzajemnym ich powiązaniu. Podstawą do zajęcia stanowiska uzgodnienia w ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko było opracowanie zawierające analizy i oceny oddziaływania na środowisko tzw. prognoza oddziaływania na środowisko, w tym na zdrowie ludzi, odnosząca się do wyżej wspomnianych elementów. Ponadto w oparciu o art. 54 ust. 1, w powiązaniu z art. 58 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 2 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2017 r., poz ze zm.), odnosząc się do w/w elementów, w ramach strategicznej oceny oddziaływania Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Śremie zaopiniował również projekty miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. 1. W 2017 r. Stanowisko Pracy ds. Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego w ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko wydało: - 1 pismo, w którym zgłoszono wnioski przed sporządzeniem studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Sprawa została przekazana do Wielkopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu, zgodnie z właściwością rzeczową, na podstawie ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2010r. Nr 130, poz. 871); - 10 opinii dotyczących uzgodnienia zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko. Z tego 3 wnioski dotyczył zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, natomiast pozostałe sprawy dotyczyły projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. 48

49 Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego ustalają przeznaczenie terenów oraz ściśle określają sposoby ich zagospodarowania i zabudowy. Dokonując uzgodnienia planu dążono do takiego kształtowania struktury przestrzennej oraz przeznaczenia przedmiotowego terenu, aby w sposób racjonalny, a zarazem zrównoważony godzić potrzeby rozwojowe gmin i ich mieszkańców oraz podmiotów gospodarczych z wymogami ochrony środowiska, w tym również zdrowia ludzi. Mając na uwadze szeroko pojętą ochronę zdrowia ludzi w przeprowadzonej strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko zwracano szczególną uwagę na: właściwą gospodarkę wodno-ściekową, z uwzględnieniem zapewnienia ludności wody do picia i na potrzeby gospodarcze; właściwe usuwanie, gromadzenie i unieszkodliwianie odpadów; zapewnienie ochrony ludności przez niekorzystnym wpływem hałasu, wibracji oraz zanieczyszczeń powietrza. W oparciu o art. 54 ust. 1, w powiązaniu z art. 58 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 2 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2017 r., poz ze zm.) Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Śremie zaopiniował 9 projektów miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. W jednym przypadku wnosząc uwagi w związku z planowaniem usytuowania terenów zabudowy produkcyjnej, składów, magazynów i zabudowy usługowej w sąsiedztwie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej lub wielorodzinnej. 2. Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny opiniował i uzgadniał warunki realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Przed zajęciem stanowiska, każdorazowo w oparciu o kartę informacyjną przedsięwzięcia lub na podstawie sporządzonego raportu, poddawano ocenie: charakter planowanej inwestycji, jej rozmiar, wielkość i rodzaj zajmowanego terenu, rodzaj proponowanej technologii, wielkość produkcji, usytuowanie względem terenów chronionych z uwzględnieniem przeważających kierunków wiatru, istniejący i planowany charakter zagospodarowania tereny, a także przeznaczenie terenu w oparciu o miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, jeżeli taki został uchwalony. Analizowano możliwość wystąpienia oddziaływania w zakresie: hałasu, zanieczyszczeń powietrza, wibracji, promieniowania elektromagnetycznego, oddziaływania na środowisko gruntowo - wodne przy uwzględnieniu czasu trwania oddziaływania. Analizie poddawano również, przedstawiane możliwości techniczne, 49

50 technologiczne i organizacyjne zapobiegania oraz ograniczenia wpływu tych przedsięwzięć na środowisko, w tym zdrowie ludzi. W roku 2017 wydano: - 25 opinii, co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięć na środowisko. W 11 przypadkach wyrażono opinię o obowiązku przeprowadzenia takiego postępowania oraz określono zakres raportu (dotyczyły one m.in. budowy lub rozbudowy obiektów inwentarskich, budynków handlowo-usługowych, czy też zakładu przetwarzania zużytych opon). W 14 przypadkach odstąpiono od potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, dotyczyły one między innymi: budowy budynków mieszkalnych, przebudowy oczyszczalni ścieków, a także budowy farm fotowoltaicznych i budowy zbiorników małej retencji. - Na kolejnym etapie postępowania, czyli przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach uzgodniono warunki realizacji dla 9 planowanych przedsięwzięć, polegających m.in. na budowie lub rozbudowie budynków inwentarskich, budynków produkcyjno-magazynowych oraz budynków mieszkalnych. 3. W związku z wpływem w okresie sprawozdawczym 15 wniosków o uzgodnienie warunków zabudowy dla określonych inwestycji, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Śremie stosownie do zapisu art. 3 ust. 1a ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2017 r. poz. 1261) dokonał przedmiotowego uzgodnienia na rzecz wnioskującego organu administracyjnego. Wnioski te dotyczyły planowanych inwestycjami polegających m.in.: na budowie obiektów inwentarskich lub budynku produkcyjnego lub magazynowych wraz z infrastrukturą towarzyszącą oraz myjni samochodowej nie objętych miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. 4. Ważną rolę w zapewnieniu ochrony zdrowia ludzi odgrywa również prawidłowe zaprojektowanie obiektu budowlanego, a także jego wykonanie. Przy uzgadnianiu dokumentacji projektowych zwrócono szczególną uwagę na fakt, czy dla planowanego zakresu i programu funkcjonowania obiektu zostaną spełnione wymagania określone w przepisach szczegółowych obowiązujących dla poszczególnych działalności, wynikających z ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2017 r. poz ze zm.). W analizowanym okresie do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Śremie wpłynęło 9 wniosków o uzgodnienie dokumentacji projektowej. W 8 przypadkach były to projekty technologiczne, które dotyczyły w szczególności 50

51 adaptacji pomieszczeń na: salony fryzjerskie, gabinety kosmetyczne, studio tatuażu, lokal gastronomiczny, sklepiku szkolnego, a także zmiany organizacji pomieszczeń w Centrum Medycznym. 1 projekt budowlany przedłożony do uzgodnienia dotyczył adaptacji pomieszczeń na przedszkole. Przy uzgadnianiu przedłożonych dokumentacji projektowych oceniane były rozwiązania w aspekcie zagwarantowania odpowiednich warunków higienicznosanitarnych w miejscach pobytu ludzi poprzez zastosowanie m.in.: prawidłowej funkcjonalności pomieszczeń oraz warunków techniczno-użytkowych pomieszczeń, prawidłowej wymiany powietrza w poszczególnych pomieszczeniach, zapewnienia dostępności światła dziennego w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi. 5. W roku sprawozdawczym przeprowadzono 78 kontroli. Na podstawie spisanych protokołów kontroli dokonano odbioru 74 obiektów, w tym 32 obiekty zostały odebranych w związku z wpłynięciem zawiadomień o zakończeniem budowy, rozbudowy lub przebudowy od inwestorów, na których nałożono obowiązek uzyskania pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego zgodnie z art. 56 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2017 r. poz ze zm.). Odbiory przeprowadzane były wspólnie z pracownikami nadzoru bieżącego, którzy przejmują nadzór nad obiektem z chwilą rozpoczęcia działalności. W związku z powyższym dokonano odbioru: - 20 obiektów, nad którymi sprawuje nadzór higiena żywności (sklepy spożywcze, lokale gastronomiczne, sezonowe obiekty gastronomiczne oraz stacja paliw), - 14 obiektów, nad którymi sprawuje nadzór higiena komunalna (gabinety fryzjerskie, kosmetyczne lub fryzjersko-kosmetyczne, budynek pływalni miejskiej, klub fitness oraz studia tatuażu), - 2 obiekty, nad którymi sprawuje nadzór higiena komunalna i epidemiologia (gabinet lekarski oraz stomatologiczny), - 2 obiekty, nad którymi sprawuje nadzór higiena pracy (nowa hala produkcyjna oraz rozbudowa hali o pomieszczenia techniczne wraz ze zmianą jej przeznaczenia na malarnię), - 8 obiektów, nad którymi sprawuje nadzór higieny dzieci (szkoła, przedszkola oraz placówka wsparcia dziennego), - 28 obiektów, które nie podlegają bieżącemu nadzorowi (budynki handlowo usługowe bez sprecyzowanego charakteru usług, budynki mieszkaniowe wielorodzinne, budynek inwentarski). 51

52 Rys. 1 Działalność Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego w latach Rys. 2 Procentowy udział odebranych obiektów z uwzględnieniem komórek nadzoru bieżącego obejmujących je dalszym nadzorem 52

53 6. Ponadto w ramach działalności Stanowiska Pracy ds. Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego w Śremie, w roku 2017 wystawionych zostało również 90 decyzji rachunkowych (pobierano opłaty za czynności realizowane przez zapobiegawczy nadzór sanitarny zgodnie z ustawą o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, w tym za uzgadnianie dokumentacji projektowej). Podsumowując, należy stwierdzić, że rola Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego w Państwowej Inspekcji Sanitarnej, choć różni się od działań innych komórek organizacyjnych, jest bardzo ważnym ogniwem realizowanych zadań dla społeczności lokalnej. W roku sprawozdawczym do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Śremie wpłynęła porównywalna z rokiem 2016 liczba wniosków dotyczących: zajęcia stanowiska w ramach wyrażenia opinii w sprawie potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, uzgodnienia dokumentacji projektowej planowanych inwestycji oraz uzgodnienia warunków realizacji inwestycji. Większa liczba wniosków dotyczyła strategicznej oceny oddziaływania na środowisko. Natomiast dokonano mniejszej ilości odbiorów obiektów. Jednocześnie należy zaznaczyć, że zapobiegawczy nadzór sanitarny realizował działania z zakresu współpracy z organami nadzoru budowlanego oraz samorządami terytorialnymi. Dotyczyła ona w szczególności rozpatrywania spraw na etapie uzgadniania uwarunkowań środowiskowych planowanych przedsięwzięć, uzgadniania dokumentacji projektowej oraz dokonywania odbiorów, zwłaszcza obiektów użyteczności publicznej. 53

54 VIII. Oświata Zdrowotna i Promocja Zdrowia. W 2017 roku działalność oświatowo-zdrowotna prowadzona była zgodnie z założeniami zawartymi w planie pracy. Związana była z realizacją niżej wymienionych programów edukacyjnych o zasięgu ogólnopolskim, wojewódzkim oraz imprez i akcji o charakterze lokalnym. Większość realizowanych działań była kontynuacją przedsięwzięć ubiegłorocznych i wcześniejszych. 1. Programy krajowe Trzymaj Formę! w roku szkolnym 2016/17 program realizowano w 13 gimnazjach (92,9%) i objęto nim około 1816 uczniów szkół gimnazjalnych 93,9% oraz w 5 szkołach podstawowych klasach V i VI, programem objęto 395 uczniów tych klas, co stanowi 30,9% uczniów z tej grupy wiekowej oraz 776 rodziców. Z analizy przeprowadzonych ocen wynika, że najczęściej stosowanymi formami były zawody sportowe, pogadanki, burza mózgów, dyskusje dydaktyczne, ćwiczenia, warsztaty dydaktyczne, zajęcia praktyczne, plakaty, wystawy. Prawie wszystkie szkoły stosowały uczenie wspomagane komputerem. Szkoły organizowały konkursy, gry, zabawy, festyny, rajdy piesze i rowerowe. Wszystkie szkoły wykorzystywały otrzymane pomoce. Część szkół narzeka na brak środków potrzebnych do realizacji niektórych działań w ramach programu - Organizacja etapu powiatowego ogólnopolskiego konkursu wiedzy o zdrowym stylu życia etap szkolny został przeprowadzony on-line. Do etapu powiatowego zakwalifikował się 1 uczeń z ZSO Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w ramach realizacji programu zorganizowano między innymi obchody Światowego Dnia bez Tytoniu obchodzonego 31 maja 2017r., w tym organizacja happeningu i konkursu wojewódzkiego pt. Palić, nie palić oto jest pytanie? - Realizacja Przedszkolnego Programu Edukacji Antytytoniowej pt. Czyste Powietrze Wokół Nas" opracowanego dla dzieci wieku 5-6 lat i ich rodziców w roku szkolnym 2016/17 programem objęto 25 placówek posiadających grupy pięciosześciolatków (13 przedszkoli i 12 szkół). W programie uczestniczyło 685 dzieci, w tym 393 sześciolatków, 260 pięciolatków i 32 dzieci w innym wieku oraz 614 rodziców. 54

55 - Realizacja programu Nie pal przy mnie, proszę opracowanego dla uczniów klas I-III. W roku szkolnym 2016/17 na terenie naszego powiatu w programie uczestniczyło 17 szkół podstawowych (68%). Programem objęto 917 uczniów oraz 631 rodziców. - Realizacja programu Znajdź właściwe rozwiązanie opracowanego dla uczniów starszych klas szkół podstawowych i uczniów gimnazjów - w roku szkolnym 2016/17 program realizowało 9 gimnazjów (64,3% z 14) i 15 szkół podstawowych (65,2% z 23 posiadających starsze klasy). Programem objęto 620 uczniów gimnazjów (32,1% ) i 307 rodziców tych uczniów oraz 587 uczniów starszych klas szkół podstawowych tj. 29,8% (ucz. kl. IV, V i VI) oraz 178 ich rodziców. Łącznie programem objęto 1207 uczniów i 485 rodziców. - Realizacja programu edukacji antynikotynowej pt. Bieg po zdrowie opracowanego dla uczniów IV klas szkół podstawowych - w roku szkolnym 2016/17 program realizowały 4 szkoły podstawowe a w nich 122 uczniów (18,3% wszystkich uczniów klas IV) oraz 113 rodziców tych uczniów. - Obchody Światowego Dnia Bez Tytoniu Zorganizowano event dnia 14 maja 2017 r. na Osiedlu Helenki w Śremie. Podczas eventu przeprowadzano badania wśród osób dorosłych na zawartość tlenku węgla w wydychanym powietrzu (25 osób), informowano ich o wyniku i tłumaczono co on oznacza. Udostępniano chętnym osobom alkogogle (15 osób). Przeprowadzano rozmowy indywidualne i grupowe na temat szkodliwości różnego rodzaju używek, przekazywano materiały oświatowe oraz gadżety kampanijne. Przeprowadzono konkursy wiedzy dla różnych grup wiekowych. Rozdawano materiały oświatowo zdrowotne. Łącznie działaniami objęto około 65 osób. Na imprezie udzielono wywiadu przedstawicielowi Telewizji Relax. Zorganizowano etap powiatowy konkursu Palić, nie palić oto jest pytanie? i imprezę podsumowującą. W etapie szkolnym wzięło udział 326 (48,73%) uczniów z 14 szkół (63,6% szkół podstawowych zaproszonych do udziału) powiatu śremskiego. W imprezie podsumowującej konkurs uczestniczyło około 35 osób. 30 maja 2017r. rozwieszono 18 plakatów na sześciu słupach ogłoszeniowych Śremu. 22 maja 2017r. przeprowadzono szkolenie dla pracowników szkolnej służby zdrowia nt. Światowego Dnia bez Tytoniu i programu Ograniczenia Zdrowotnych Skutków palenia Tytoniu w Polsce. W szkoleniu uczestniczyło 14 osób. Opracowano i umieszczono na stronie internetowej Stacji 3 artykuły. O wszystkich realizowanych działaniach informowano śremskie media. 55

56 Do wszystkich szkół przekazano wytyczne informujące o ŚDbT. W szkołach przygotowano wystawy, kąciki zdrowia, zorganizowano happeningi, pogadanki, konkursy plastyczne. Obchody Światowego Dnia Rzucania Palenia - organizacja eventu dnia 16 listopada 2017r. w godz w Zespole Szkół Politechnicznych w Śremie. Pracownik PSSE udzielał informacji na temat szkodliwości używek na organizm człowieka przeprowadzono 52 rozmowy. W trakcie prowadzonej akcji dokonywano pomiaru zawartości tlenku węgla w wydychanym powietrzu przy użyciu smokerlyzera zakupionego w ramach Projektu KIK/68. Badaniu poddało się 80 osób. Przeprowadzono mini konkurs wiedzy uczestnicy losowali jedno pytanie, na które udzielali odpowiedzi samodzielnie lub przy pomocy organizatorów. Za udzielenie odpowiedzi otrzymywali nagrodę (długopis, torba). W konkursie wzięło udział 60 osób. Wszystkim osobom zainteresowanym przekazywano ulotki. O organizowanym przedsięwzięciu poinformowano media (4 gazety i TV). Informacja o ŚDRzP i organizowanym punkcie ukazała się w 2 gazetach i TV Relax. Przekazano materiały oświatowe do wszystkich 36 szkół. W szkołach wywieszono plakaty otrzymane z PSSE, a także organizowano kąciki zdrowia w ramach własnej inwencji twórczej. Zaproszono media do współpracy - ukazały się 2 artykuły w Tygodniu Ziemi Śremskiej, Tygodniku Śremskim oraz informacja w TV Relax Krajowy Program Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV. Organizacja akcji Bezpieczne Walentynki - opracowano i wysłano pisma zachęcającego do organizacji akcji, zawierającego niezbędne informacje i odnośniki do informacji oraz filmów, do sześciu (100%) szkół ponadgimnazjalnych. Dostarczenie, otrzymanych z WSSE materiałów oświatowych o tematyce HIV/AIDS. Przeprowadzenie dwóch godzinnych prelekcji w klasach I Zespołu Szkół Politechnicznych w Śremie. W szkołach organizowano koncerty, wykonano tablice informacyjne z adresami PKD i informacjami nt. dróg zakażenia (które miało możliwość obejrzeć 980 uczniów), organizowano quizy, wyświetlano film Miało być inaczej, przeprowadzano dystrybucję materiałów oświatowych. Łącznie działaniami objęto około 436 osób, co stanowi 19,5%. Ukazał się 1 artykuł w Tygodniku Ziemi Śremskiej. - Organizacja projektu Młodzieżowi Liderzy Zdrowia 6-godzinne warsztaty dla uczniów klas I szkół ponadgimnazjalnych. W warsztatach uczestniczyło 19 uczniów z pięciu (83,33%) szkół ponadgimnazjalnych. 56

57 - Organizacja etapu powiatowego wojewódzkiego konkursu na film pod tytułem Krótka historia o HIV. Na etap powiatowy wpłynęły dwie prace z 2 szkół ponadgimnazjalnych (33,3%), w etapie szkolnym wzięło udział 12 uczniów (0,52%). - Organizacja Powiatowej Olimpiady Wiedzy o HIV/AIDS pt. Nie daj szansy HIVunikaj zachowań ryzykownych dla uczniów klas gimnazjalnych. W olimpiadzie wzięło udział 11 gimnazjów (79%), a w nich 595 uczniów (47%). W finale uczestniczyło 12 uczniów. - Organizacja imprezy podsumowującej wszystkie konkursy o tematyce HIV/AIDS połączonej z warsztatami dla młodzieży gimnazjalnej uczestniczyło 27 osób. - Organizacja Światowego Dnia AIDS i kampanii Mam czas rozmawiać, skierowanej do ogółu społeczeństwa i akcji Nie żyj w niepewności. Idź się zbadać. Przesłano informacje do mediów (do redakcji 4 gazet i TV Relax). Ukazały się 4 artykuły w TZŚ, TŚ, informacja w TV Relax oraz 3 informacje na stronie internetowej PSSE. - Przeprowadzono dystrybucję materiałów oświatowych o tematyce HIV/AIDS do wszystkich gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych oraz placówek służby zdrowia Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych. Celem programu jest ograniczenie używania tytoniu, alkoholu i innych substancji psychoaktywnych przez kobiety w wieku prokreacyjnym, tj. między 15, a 49 rokiem życia. W ramach realizacji programu: - Realizacja programu edukacyjnego ARS, czyli jak dbać o miłość?. Celem realizacji programu jest dotarcie z przekazem edukacyjnym do uczniów szkół ponadgimnazjalnych na terenie całego kraju i ograniczenie używania substancji psychoaktywnych (alkoholu, tytoniu, narkotyków, w tym środków zastępczych) przez młodzież. Program powstał w odpowiedzi na sytuację epidemiologiczną w zakresie używania substancji psychoaktywnych przez młodzież. kontynuacja programu w ośmiu szkołach ponadgimnazjalnych, które objęły programem 335 uczniów (14,9% wszystkich uczniów szkół ponadgimnazjalnych) i 123 rodziców. - Przeprowadzenie 10 ankiet pt. "Zachowanie zdrowotne kobiet w ciąży wśród 10 położnic przebywających w Szpitalu Powiatowym w Śremie. - Ogłoszenie ogólnopolskiego konkursu na projekt edukacyjny Szkoła wolna od używek. 57

58 - Przekazanie Dyrektorom szkół (16 szkół) scenariusza lekcji Jak rozmawiać z młodzieżą na temat używek wraz z prezentacją. 2. Programy wojewódzkie Program edukacyjny Moje dziecko idzie do szkoły". Celem głównym programu jest ukształtowanie prawidłowych nawyków i umiejętności prozdrowotnych u dzieci i umiejętności prozdrowotnych u dzieci rozpoczynających naukę w szkole, ich rodziców i opiekunów. Program skierowany jest do rodziców najstarszych grup przedszkolaków (klas 0 ) oraz dzieci uczęszczających do tych grup/klas. Programem objęto 540 rodziców dzieci z grup/klas 0 oraz 455 dzieci w wieku 6 lat, 89 dzieci w wieku 5 lat oraz 16 siedmiolatków, co stanowi 560 dzieci objętych programem. Program realizowano w 12 (100%) szkołach mających klasy 0 i 14 przedszkolach (93,3%) naszego powiatu Projekt PL0432 Bądźmy zdrowi, wiemy - więc działamy. Bezpośrednim celem projektu jest zmniejszenie liczby dzieci i młodzieży narażonych na nadwagę, otyłość i choroby dietozależne na terenie województwa wielkopolskiego. Celem ogólnym jest poprawa stanu zdrowia populacji dzieci i młodzieży w Polsce. Grupa docelowa to nauczyciele i pielęgniarki środowiska szkolnego, dzieci sześcioletnie i ich rodzice oraz młodzież w szkołach gimnazjalnych i ich rodzice. W ramach realizacji Projektu zorganizowano: - szkolenie dla młodzieży gimnazjalnej (28 uczniów), - etap powiatowy konkursu na plakat. W konkursie wzięło udział 202 uczniów (16,0%) z 8 gimnazjów (57%). -Turniej zdrowia zorganizowany dla uczniów gimnazjów z gminy Śrem. W Turnieju wzięli udział przedstawiciele 6 gimnazjów. Łącznie w Turnieju uczestniczyły 54 osoby. - 2 festyny dla dzieci pięcioletnich i sześcioletnich w przedszkolach, w festynie uczestniczyło 197 osób, w tym 12 pań wychowawczyń i 49 rodziców. 2.3 Projekt Wiem - nie biorę! Jestem bezpieczny. Jest autorskim programem Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Poznaniu i stanowi część programu Komendy Wojewódzkiej Policji w Poznaniu pt. Dopalacze niszczą życie, który jest realizowany pod patronatem Wojewody Wielkopolskiego i Marszałka Województwa Wielkopolskiego. Celem projektu jest wzrost świadomości społecznej na temat wpływu narkotyków i nowych substancji psychoaktywnych na funkcjonowanie organizmu ludzkiego. 58

59 W ramach programu przeprowadzono szkolenie dla 21 uczniów szkoły gimnazjalnej. Zorganizowano event w Zespole Szkół Politechnicznych, w którym wzięło udział 15 uczniów Wybierz życie pierwszy krok. To program edukacyjny dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych dotyczący profilaktyki raka szyjki macicy. Rak szyjki macicy jest drugim, co do częstości nowotworem złośliwym narządów płciowych u kobiet. Celem głównym programu jest zmniejszenie występowania i umieralności na raka szyjki macicy. Cele szczegółowe to zwiększenie poziomu wiedzy na temat profilaktyki raka szyjki macicy i roli wirusa HPV w jego powstawaniu, podniesienie świadomości o czynnikach zwiększających ryzyko raka szyjki macicy (profilaktyka pierwotna i wtórna) oraz motywowanie kobiet do regularnego poddawania się badaniom profilaktycznym przez całe życie. Program realizowano w 3 szkołach ponadgimnazjalnych (50%), objęto nim 482 uczniów (66,6%) i przekazano ulotki ich rodzicom. Przesłano regulamin konkursu wojewódzkiego na film, do wszystkich szkół ponadgimnazjalnych. Uczniowie Zespołu Szkół Technicznych w Śremie zajęli I miejsce na szczeblu wojewódzkim. 3. Interwencje nieprogramowe Światowy Dzień Zdrowia w 2017r. WHO zachęcała do podejmowania działań mających na celu promocję wiedzy o depresji. Dzień ten obchodzono pod hasłem Depresja porozmawiajmy o niej. Depresja to choroba charakteryzująca się uporczywie utrzymującym się uczuciem smutku, utratą zainteresowania czynnościami, które na ogół sprawiają chorej osobie przyjemność. Często towarzyszy jej niezdolność do wykonywania codziennych czynności i stan ten utrzymuje się co najmniej przez okres dwóch tygodni. Ponadto u osób cierpiących na depresję występują następujące objawy: brak energii, zmiana apetytu, dłuższy lub krótszy sen, stany lękowe, trudności z koncentracją, niezdecydowanie, niepokój, poczucie bycia bezwartościowym, poczucie winy i beznadziei, myśli o samookaleczeniu lub samobójcze. Działania skierowane były do ogółu społeczeństwa. Realizacja działań związanych z tematyką Światowego Dnia Zdrowia trwała cały rok, ale główne przedsięwzięcia podjęto w okresie od 16 lutego przez cały kwiecień 2017r. 59

60 - Przesłano do szkół oraz placówek służby zdrowia pisma i wytyczne na Miesiąc Zdrowia z omówieniem hasła ogłoszonego przez WHO na Światowy Dzień Zdrowia 2017 wraz z wytycznymi przesłano materiały tematycznie związane z hasłem. - Przesłano 21 lutego 2017 r. informację do mediów na temat: 7 kwietnia Światowy Dzień Zdrowia wraz z omówieniem hasła i materiałami związanymi z hasłem. Materiały przesłano do redakcji 4 gazet i TV Relax. - Wspólnie z Zespołem Szkół Ekonomicznych i Pielęgniarskim Ośrodkiem Medycyny Szkolnej BASISMED zorganizowano międzyszkolną Olimpiadę Zdrowia - 7 kwietnia 2017r. uczestniczyły w niej 3 szkoły ponadgimnazjalne. Tematem dominującym Olimpiady była profilaktyka depresji. W etapie szkolnym Olimpiady uczestniczyło 355 (16%) uczniów Profilaktyka grypy. Celem głównym było zwiększenie świadomości na temat zakażeń wirusem grypy, czynników ryzyka, profilaktyki (higiena) oraz zmniejszenie liczby zachorowań na grypę. Grupę docelową stanowił ogół społeczeństwa. W ramach realizacji przedsięwzięcia Udzielono trzech wywiadów dla prasy i TV Relax Zapobieganie wszawicy. Celem głównym było zwiększenie świadomości na temat sposobów zapobiegania rozprzestrzeniania się wszawicy, profilaktyki (higiena) oraz zmniejszenie liczby przypadków wszawicy wśród dzieci. Grupę docelową stanowił ogół społeczeństwa. W ramach realizacji przedsięwzięcia przekazano 4 plakaty, 20 broszur i 400 ulotek do 4 szkół podstawowych. Umieszczono na stronie internetowej Stacji artykuł wraz z broszurą. Broszurę, plakat i ulotkę przesłano w formie elektronicznej do 17 przedszkoli i 26 szkół podstawowych Profilaktyka zatruć pokarmowych. Celem głównym było zwiększenie wiedzy na temat profilaktyki zatruć pokarmowych i zmniejszenie liczby zatruć pokarmowych w tym zatruć grzybami. Grupę docelową stanowił ogół społeczeństwa. W ramach realizacji przedsięwzięcia Przygotowano wystawę na temat grzybów na terenie Stacji, przeprowadzono rozmowy z kierownikami obiektów i pracownikami kuchni oraz dystrybucję materiałów na temat zaburzeń odżywiania i szkodliwego wpływu nadmiaru soli na zdrowie człowieka. Przesłano artykuł do mediów na temat zatruć pokarmowych. 60

61 3.5. Profilaktyka nowotworów. Celem głównym było zwiększenie wiedzy na temat profilaktyki nowotworów i promocja zdrowego stylu życia. Przeprowadzano rozmowy z dyrektorami szkół i koordynatorami wychowania zdrowotnego w szkołach na temat upowszechniania metod zapobiegania nowotworom. Przekazywano poradniki metodyczne opracowane dla nauczycieli szkół podstawowych i gimnazjów pt. "Szkoła promująca zalecenia europejskiego kodeksu walki z rakiem" i zachęcano do wykorzystywania zawartych w nich scenariuszy podczas lekcji wychowawczych Popularyzacja Światowego Dnia Wiedzy o Antybiotykach (13-19 listopada) Celem głównym było zwiększenie świadomości społeczeństwa na temat antybiotyków. W ramach realizowanych działań umieszczono na stronie internetowej Stacji materiały na w/w temat Profilaktyka wad postawy kampania Lekki tornister. Kampania skierowana do kadry pedagogicznej szkół, rodziców i dzieci z młodszych klas szkół podstawowych. Jej celem jest profilaktyka wad postawy spowodowanych przez noszenie przeciążonych plecaków skierowano pismo zachęcające dyrektorów szkół podstawowych do udziału w kampanii. Wraz z pismem przesłano regulamin, listę szkół już uczestniczących oraz prezentację na temat w/w kampanii. Przesłano również materiały niezbędne do realizacji programu (luty). Do udziału w kampanii zgłosiło się pięć szkół podstawowych z naszego powiatu. Wysłano pismo do Dyrektorów Szkół Podstawowych dotyczące konkursu pt. Mały ekspert ds. Lekkiego Tornistra Akcja Bezpieczne wakacje. Akcja miała na celu zwiększenie bezpieczeństwa dzieci podczas wypoczynku letniego. W ramach jej realizacji przeprowadzono 13 narad, w których uczestniczyło 49 osób i 19 pogadanek, którymi objęto 554 uczestników obozów, kolonii i półkolonii. Tematyka pogadanek była różna w zależności od wieku dzieci i miejsca wypoczynku. Działania realizowano wspólnie z pracownikami Komendy Powiatowej Policji w Śremie Szkolenie. pt. Mniej cukru, soli, tłuszczu mające na celu zwiększenie wiedzy na temat wartości odżywczej żywności i umiejętności czytania etykiet, zorganizowane dla pracowników szkolnej służby zdrowia. 4. Współpraca. Działania oświatowo-zdrowotne były realizowane przy współpracy i wsparciu finansowym Starostwa Powiatowego w Śremie, Urzędu Miejskiego w Śremie, 61

62 Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Poznaniu, Urzędu Miasta i Gminy w Dolsku. W realizacji wielu przedsięwzięć współuczestniczyły organy samorządowe, Klub Relax, Pielęgniarski Ośrodek Medycyny Szkolnej BASISMED, placówki oświatowe, Telewizja Relax, pracownicy Komendy Powiatowej Policji w Śremie i lokalne media. IX. Działalność kontrolno-represyjna. Porównanie prowadzonej w latach działalności kontrolno-represyjnej. l.p. Rodzaj podjętych działań Liczba kontroli Liczba pobranych prób do badań Liczba wydanych decyzji merytorycznych Liczba wydanych decyzji płatniczych Liczba postanowień Tytuły wykonawcze Liczba nałożonych mandatów karnych Kwota nałożonych mandatów karnych

63 X. Wnioski końcowe. 1. W sposób ciągły prowadzone były działania mające na celu wczesne wykrywanie, zgłaszanie i zwalczanie chorób zakaźnych oraz stały nadzór nad nosicielami chorób zakaźnych. 2. Realizacja szczepień ochronnych utrzymuje się na porównywalnym poziomie do lat wcześniejszych, zwiększa się jednak liczba dzieci nie szczepionych w pierwszym okresie życia, po urodzeniu. 3. Stan sanitarny zakładów branży spożywczej od kilku lat utrzymuje się na podobnym poziomie. Jest to spowodowane poprawą stanu technicznego zakładów i wdrażaniem systemów zapewnienia bezpieczeństwa żywności GHP, GMP HACCP, likwidacją małych zakładów. 4. Najwięcej problemów występuje w zakładach obrotu żywnością. Wynika to z ich różnorodności (od dużych marketów po punkty handlu obwoźnego) oraz kwalifikacji osób w nich zatrudnionych oraz rotacji pracowników, zbyt małą ilością zatrudnionych pracowników. Często pracownicy tych zakładów nie posiadają odpowiednich kwalifikacji, wiedzy nt. zapewnienia bezpieczeństwa żywności, podstawowych zasad higieny, przepisów prawa żywnościowego, potencjalnych zagrożeń. W tej grupie obserwuje się największą liczbę obiektów ulegających likwidacji lub następuje zmiana podmiotów gospodarczych prowadzących działalność. Podobny problem dotyczy zakładów gastronomicznych. 5. Problem w możliwości przeprowadzeniu kontroli stanowi częsta zmiana właścicieli małych sklepów, zakładów gastronomicznych oraz likwidowanie zakładów w krótkim czasie od uruchomienia i niepowiadamianie o zamknięciu. 6. Nadal jednak stwierdza się nieprawidłowości w zakresie sanitarnym, a dotyczy to szczególnie obiektów obrotu żywności, punktów gastronomicznych, gdzie : a) wprowadza się do obrotu produkty nie zapewniając zachowania prawidłowych warunków sprzedaży (nie przestrzeganie warunków chłodniczych), b) wprowadza się do obrotu handlowego artykuły i surowce po terminie ważności lub nieprawidłowo oznakowane, c) brak wpisów do rejestrów umożliwiających zidentyfikowanie dostawców towaru oraz monitoringu temperatur w urządzeniach chłodniczych, d) brak bieżącej czystości pomieszczeń, 63

64 e) niedostosowanie produkcji i sprzedaży do zakresu uwzględnionego w decyzji zatwierdzającej zakład. 7. Wzorem lat ubiegłych realizowano w okresie letnim wzmożony nadzór w formie kontroli weekendowych i popołudniowych. 8. Liczba wodociągów w roku 2017 w porównaniu do roku ubiegłego zmniejszyła się o 1 wodociąg zakładowy. 9. Jakość wody produkowanej przez wodociągi na terenie powiatu śremskiego oceniono jako dobre. 10. Państwowa Inspekcja Sanitarna w ramach kontroli urzędowej prowadziła badania próbek wody zgodnie z wymaganiami określonymi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz.U. z 2015 r. poz. 1989). Ponadto Państwowa Inspekcja Sanitarna dokonywała oceny jakości wody badanej w ramach oceny wewnętrznej prowadzonej przez przedsiębiorstwa wodociągowe. Jakość wody ze wszystkich wodociągów została oceniona jako przydatna do spożycia przez ludzi. 11. Na terenie powiatu nadal występują tereny, które nie są zwodociągowanie. 12. Niemal wszystkie obiekty użyteczności publicznej oraz prowadzące działalność leczniczą przestrzegały zasad higienicznych i bezpieczeństwa sanitarnego. 13. Podobnie jak w latach wcześniejszych występowały pojedyncze uchybienia w podmiotach medycznych, które zostały usunięte po zastosowaniu procedur administracyjnych. 14. Wydano 5 decyzji stwierdzających zachorowanie na choroby zawodowe, dotyczyły one pylicy płuc, choroby narządu głosu i choroby narządu słuchu. 15. Wspólnie z Policją podejmowane są działania prewencyjne dotyczące nadzoru nad wypoczynkiem dzieci i młodzieży. 16. Uruchomiono nowe placówki oświatowo-wychowawcze, były to za równo nowe obiekty zapewniające różne formy opieki nad dziećmi jak i powstałe w obiektach istniejących, powstałe w wyniku przekształcenia z gimnazjów na szkoły podstawowe. 17. Prowadzona jest ścisła współpraca z organami założycielskimi w odniesieniu do szkół i przedszkoli, co pozwala na bieżąco pozyskiwać niezbędne informacje przydatne w realizacji nadzoru nad ww. placówkami. 18. W roku sprawozdawczym dokonano 74 odbiorów obiektów pod względem spełnienia wymagań higieniczno-zdrowotnych. 64

65 19. W roku 2017 wydano 25 opinii, co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięć na środowisko. W 11 przypadkach wyrażono opinię o obowiązku przeprowadzenia takiego postępowania oraz określono zakres raportu. W 14 przypadkach odstąpiono od potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, 20. W okresie sprawozdawczym rozpatrzono 15 wniosków o uzgodnienie warunków zabudowy dla określonych inwestycji Inicjowano i realizowano kampanie informacyjną w związku z występowaniem zachorowań na niektóre choroby zakaźne. 22. Podejmowano działania w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia, mające na celu przekazanie wiedzy na temat determinantów mających wpływ na kształtowanie i umacnianie zdrowia społeczności lokalnej. Działania te były realizowane w oparciu o różne metody i formy oświatowe i były skierowane do różnych grup ludności. 23. W roku 2017 kontynuowano realizację programów o zasięgu krajowym i wojewódzkim miedzy innymi w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych. 24. W roku sprawozdawczym, zmniejszyła się liczba decyzji merytorycznych jak i rachunkowych. 25. Nałożone mandaty karne (14) dotyczyły uchybień w zakresie higiena żywności. 26. Wydano 4 tytuły wykonawcze, które dotyczyły rodziców nieszczepiących dzieci. 27. Przy realizacji zarówno działania o charakterze oświatowo zdrowotnym, jak i tych związanych z nadzorem sanitarnym prowadzona jest ścisła współpraca z władzami samorządowymi i organami założycielskimi placówek nadzorowanych 28. Działania prozdrowotne były realizowane przy współpracy i wsparciu finansowym Starostwa Powiatowego w Śremie, Urzędu Miejskiego w Śremie, Urzędu Miasta i Gminy Dolsk oraz Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej. 29. W licznych przedsięwzięciach współuczestniczyły organy samorządowe, Klub Relax, Pielęgniarski Ośrodek Medycyny Szkolnej BASISMED, placówki oświatowe, Telewizja Relax i lokalne media. 65

66 66