Koszty Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc w Polsce. Marzec 2017

Transkrypt

1 Koszty Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc w Polsce Marzec 2017

2 Koszty Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc w Polsce Marzec 2017 Zrealizowano na zlecenie GSK Services Sp. z o.o. W niniejszej prezentacji przestawiono przewlekłą obturacyjną chorobę płuc jako problem zdrowotny oraz zaprezentowano analizę kosztów bezpośrednich i pośrednich generowanych przez tę jednostkę chorobową. Analiza obejmuje koszty związane z rozpoznaniami POChP (J44.0, J44.1, J44.8, J44.9, J.42, J43.9). W niniejszej prezentacji nie uwzględniono kosztów chorób współistniejących, powikłań, kosztów generowanych przez pacjentów niezdiagnozowanych. Przygotowana analiza została przeprowadzona głównie w oparciu o dane pozyskane z Narodowego Funduszu Zdrowia, Głównego Urzędu Statystycznego i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ponadto, w celu oszacowania kosztów prezenteizmu (tj. nieefektywnej obecności w pracy z powodu choroby) przeprowadzono dedykowane badanie ankietowe wśród osób zdiagnozowanych na POChP i pracujących. Prezentację należy czytać w całości, ponieważ jakakolwiek oddzielna analiza poszczególnych jej części może prowadzić do błędnych wniosków. Wszystkie działania niepożądane produktów leczniczych należy zgłaszać do Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, Al. Jerozolimskie 181C, Warszawa, tel. (22) , fax (22) , zgodnie z zasadami monitorowani bezpieczeństwa produktów leczniczych. Formularz zgłoszenia niepożądanego działania produktu leczniczego dostępny jest na stronie Urzędu lub Podmiotu Odpowiedzialnego za produkt, którego zgłoszenie dotyczy. PL/UCV/0017/17 /

3 POChP ogranicza wiele aspektów funkcjonowania choroba zmienia życie, nawyki, wypracowany rytm Problemy pacjentów z POChP to m.in. 1 : Duszność wysiłkowa to najczęściej wskazywana dolegliwość w POChP. Doświadczają jej prawie wszyscy chorzy, a co czwarty skarży się na jej występowanie codziennie lub prawie codziennie Pacjenci wskazują na niską świadomość społeczną w zakresie POChP. Prawie co trzeci pacjent nie czuje się akceptowany w przestrzeni publicznej POChP ogranicza aktywność chorych proste, codzienne czynności stają się dla nich wyzwaniem Problemy z podbiegnięciem do autobusu Ograniczenia w chorobie 63% Problemy z wchodzeniem po schodach 62% Problemy z utrzymaniem tempa na spacerze Ograniczenia w możliwości wypełniania obowiązków domowych Konieczność planowania wyjścia z domu, dzielenia trasy na odcinki Niekomfortowe samopoczucie w miejscach publicznych Konieczność zajęcia miejsca siedzącego w autobusie 47% 45% 42% 37% 37% Konieczność przejścia na rentę/wcześniejszą emeryturę 20% 0% 20% 40% 60% 80% 1 PBS, POChP Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc. Rzeczywistość chorych w Polsce, grudzień

4 POChP to trzecia przyczyna zgonów na świecie 2 populacja chorych w Polsce to prawie 2 miliony osób Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc (POChP) charakteryzuje się zmianami patologicznymi typowymi dla przewlekłego zapalenia oskrzeli (PZO) i rozedmy płuc. Nasila się i jest związana z nadmierną reakcją zapalną w oskrzelach oraz płucach jako następstwo szkodliwego działania gazów i pyłów 3. W międzynarodowej klasyfikacji ICD-10 POChP jest klasyfikowane pod kodami 6 : J44.0 przewlekła zaporowa choroba płuc z ostrym zakażeniem dolnych dróg oddechowych J44.1 nieokreślona przewlekła zaporowa choroba płuc w okresie zaostrzenia Populacja chorych w Polsce J44.8 inna określona przewlekła zaporowa choroba płuc prawie 2 mln osób Polskie Towarzystwo Chorób Płuc (PTChP) na podstawie badań cząstkowych szacuje, że populacja chorych na POChP w Polsce wynosi 10% ludności powyżej 40 r.ż. 3. ok. 600 tys. osób Przyjęto średnią rozpoznawalność na poziomie 33% dla pacjentów chorych na POChP 4. 50% chorych to osoby między 40 a 69 r.ż. Około połowa chorych to osoby między 40 a 69 rokiem życia 5. J44.9 nieokreślona przewlekła zaporowa choroba płuc POChP nie jest jednolitą jednostką chorobową. Bywa klasyfikowana również jako: J43.9 nieokreślona rozedma płuc J42 nieokreślone zapalenie oskrzeli 4 2 Światowa Organizacja Zdrowia (World Health Organization), (dostęp ). 3 Śliwiński P. i wsp., Zalecenia Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc dotyczące rozpoznawania i leczenia POChP, Pneumonologia i Alergologia Polska, 2014, s Załącznik do Uchwały Nr 90/2007 Rady Ministrów z 15 maja 2007 r. Narodowy Program Zdrowia na lata Niżankowska-Mogilnicka E., Częstość występowania POChP i rozpowszechnienie palenia tytoniu w Małopolsce BOLD, PAMW, 2007, 117, s Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych (International Classification of Diseases), (dostęp ).

5 Leczenie POChP to zaprzestanie palenia tytoniu i stosowanie regularnej farmakoterapii Filary leczenia POChP w Polsce 3 Filary leczenia POChP Farmakologiczne Niefarmakologiczne Systematyczne przyjmowanie zaleconych leków - kluczowe grupy leków: β 2 mimetyki (SABA, LABA) Cholinolityki (SAMA, LAMA) Glikokortykosteroidy wziewne (GKS) Zaprzestanie palenia tytoniu Rehabilitacja oddechowa Leczenie tlenem Leczenie chirurgiczne Nieinwazyjna wentylacja mechaniczna Inwazyjna wentylacja mechaniczna Metyloksantyny Zaprzestanie palenia tytoniu jest jednym z najważniejszych elementów leczenia i profilaktyki. Wspiera spowolnienie rozwoju choroby i poprawia jakość życia chorego. Palenie tytoniu odpowiada za około 80% przypadków POChP 3. Ze względu na przewlekły charakter POChP zalecane jest długotrwałe leczenie podtrzymujące, nie zaleca się przerywania lub zmniejszania intensywności leczenia po uzyskaniu poprawy stanu chorego Śliwiński P. i wsp., Zalecenia Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc dotyczące rozpoznawania i leczenia przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, Pneumonologia i Alergologia Polska, 2014, 82(3), s

6 Koszty POChP oszacowano dla określonych rozpoznań POChP ICD-10 Przeprowadzona analiza kosztów POChP stanowi pierwszy krok w kierunku zrozumienia całościowych kosztów choroby W celu precyzyjnego zrozumienia skali problemu należy przeprowadzić pogłębione analizy, które uwzględnią choroby współistniejące i powikłania, a także obejmą populację pacjentów niezdiagnozowanych, którzy mimo braku diagnozy generują koszty Koszty bezpośrednie powstają w wyniku wykorzystania zasobów systemu ochrony zdrowia w związku z leczeniem POChP Koszty pośrednie to utracona produkcja w gospodarce na skutek występowania analizowanej jednostki chorobowej. Koszty oszacowano metodą kapitału ludzkiego, która zakłada, że na skutek choroby kapitał ludzki, którym dysponuje jednostka, nie może być w pełni wykorzystany, a koszty pośrednie są generowane tak długo, jak długo potencjał wykorzystania kapitału ludzkiego jest ograniczony 7 Opracowanie własne EY, (dostęp ) 6

7 Struktura kosztów bezpośrednich POChP Porady i świadczenia udzielane przez lekarzy specjalistów Konsumpcja leków refundowanych koszty płatnika i pacjentów Tlenoterapia za pomocą stacjonarnego koncentratora tlenu O 2 Głównie domowa opieka długoterminowa Ambulatoryjna Opieka Specjalistyczna (AOS) Farmakoterapia Domowe Leczenie Tlenem Świadczenia pielęgnacyjnoopiekuńczze Szpital Podstawowa Opieka Zdrowotna (POZ) Rehabilitacja Opieka Szpitalna Porady i świadczenia udzielane przez lekarzy POZ Trening mięśni oddechowych, trening fizyczny, psychoterapia, odżywianie, edukacja na temat choroby Hospitalizacje 7 Opracowanie własne EY, (dostęp ) 7

8 Farmakoterapia ma największy udział w strukturze kosztów bezpośrednich Rzeczywista wartość bezpośrednich kosztów medycznych w 2014 r. z powodu występowania POChP jest większa od oszacowanej, co wynika z faktu nieuwzględnienia kosztów występowania powikłań POChP i chorób współistniejących oraz kosztów leczenia pacjentów niezdiagnozowanych. Koszty bezpośrednie POChP (J44) Kategoria kosztów Wartość 2014 r. (mln PLN) Farmakoterapia 297,1 Podstawowa opieka zdrowotna 21,5 Opieka szpitalna 96,1 Ambulatoryjna opieka specjalistyczna 10,1 Rehabilitacja 6,3 Domowe leczenie tlenem 6,29 Świadczenia pielęgnacyjno-opiekuńcze 4,4 Łącznie 441,8 Całkowita wartość bezpośrednich kosztów medycznych w 2014 r. wyniosła 441,8 mln PLN 7 Opracowanie własne EY, (dostęp ) 8

9 Farmakoterapia POChP generuje prawie 300 mln PLN kosztów W analizie leków uwzględniono: Wartość refundacji leków (NFZ) Dopłaty pacjentów do leków Analizowane klasy terapeutyczne leków: Cholinolityki β 2 mimetyki Metyloksantyny Glikokortykosteroidy Koszty leków wyniosły w 2014 roku 297,1 mln PLN, co stanowi około 67% kosztów bezpośrednich 250,8 mln PLN stanowiło wydatek płatnika publicznego NFZ, a 46,3 mln PLN dopłaty pacjentów Metodyka EY W analizowanych klasach terapeutycznych rozpoznano leki, dla których zarejestrowane wskazania w Charakterystyce Produktu Leczniczego obejmują leczenie pacjentów z POChP zidentyfikowano i wybrano leki, będące w 2014 r. na liście refundacyjnej NFZ uwzględniono wszystkie postaci i dawki leków dla wskazań terapii 7 Opracowanie własne EY, (dostęp ) 9

10 Struktura kosztów pośrednich POChP Strata produkcji wynikająca z obniżenia produktywności osób, które pracują pomimo choroby Prezenteizm Strata produkcji spowodowana niezdolnością do pracy, poświadczoną rentą z tytułu niezdolności do pracy Całkowita lub częściowa niezdolność do pracy Zgon osoby w wieku produkcyjnym lub przedprodukcyjnym generuje utratę produkcji w gospodarce przez cały okres, w którym ta osoba pracowałaby, gdyby przyjęto scenariusz bez choroby Przedwczesne zgony Absencja chorobowa Wielkość utraconej produkcji z powodu nieobecności w pracy osób chorych na POChP Absencja opiekunów nieformalnych osób chorych Wielkość utraconej produkcji z powodu absencji chorobowej z tytułu opieki nad innym niż dziecko członkiem rodziny chorym na POChP 7 Opracowanie własne EY, (dostęp ) 10

11 W celu oszacowania wpływu POChP na produktywność zostało przeprowadzone badanie ankietowe Badanie zostało przeprowadzone metodą wywiadów bezpośrednich PAPI przez firmę PBS na grupie 431 pracujących Polaków ze zdiagnozowaną POChP Wywiady były realizowane w listopadzie i grudniu 2016 r. w ponad 50 przychodniach i poradniach pulmonologicznych rozproszonych geograficznie na terenie Polski, według schematu maksymalnie 10 wywiadów na placówkę 391 ankietowanych przepracowało co najmniej jeden dzień w ciągu ostatniego tygodnia i tym samym zakwalifikowało się do odpowiedzi na pytanie o ocenę wpływu POChP na własną produktywność Rozkład deklarowanego stopnia obniżenia produktywności z powodu POChP Ankietowani byli proszeni o wskazanie w jakim stopniu POChP średnio wpływała na ich wydajność w trakcie wykonywania pracy w ciągu ostatnich siedmiu dni poprzedzających badanie Procent; n=391 20,0% 15,0% 10,0% 11,7% 10,1% 18,8% 13,4% 11,1% 12,9% 10,4% 5,0% 2,5% 0,7% 0,1% 0,0% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Uwagi: próba ważona. Źródło: PBS i obliczenia EY 8,1% Na podstawie deklaracji ankietowanych można wnioskować, że chorzy na POChP pracują przeciętnie o 34,2% mniej wydajnie w stosunku do tego, co mogliby osiągnąć w scenariuszu bez choroby Opracowanie własne EY, (dostęp )

12 Wpływ POChP na produktywność chorego różni się w zależności od stopnia nasilenia objawów choroby 50% osób ze zdiagnozowaną POChP i pracujących znajduje się w najłagodniejszym stadium choroby (kategoria A). Ich produktywność z powodu choroby jest obniżona przeciętnie o 26,1% Z kolei 17% zdiagnozowanych pracujących znajduje się w najpoważniejszym stadium choroby (kategoria D), co powoduje obniżenie ich produktywności średnio o 56,9% Stopień obniżenia produktywności z powodu POChP a stadium choroby 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 50% 26,1% 10% 42,1% 32,0% 24% 17% A B C D Stadium POChP według klasyfikacji GOLD 2011 Udział osób w danym stadium w populacji zdiagnozowanych pracujących (n=391) Średni stopień obniżenia produktywności z powodu POChP Uwagi: próba ważona. Źródło: PBS i obliczenia EY 56,9% Ankietowanych przypisano do jednego z czterech stadiów zaawansowania POChP według klasyfikacji GOLD 2011: Kategoria A Respondenci deklarujący łagodne objawy (mmrc 0-1) i niskie ryzyko zaostrzenia ( 1 zaostrzeń w ciągu ostatnich 12 miesięcy) Kategoria B Respondenci deklarujący nasilone objawy (mmrc 2) i niskie ryzyko zaostrzenia ( 1 zaostrzeń w ciągu ostatnich 12 miesięcy) Kategoria C Respondenci deklarujący łagodne objawy (mmrc 0-1) i wysokie ryzyko zaostrzenia ( 2 zaostrzeń w ciągu ostatnich 12 miesięcy) Kategoria D Respondenci deklarujący nasilone objawy (mmrc 2) i wysokie ryzyko zaostrzenia ( 2 zaostrzeń w ciągu ostatnich 12 miesięcy) 7 Opracowanie własne EY, (dostęp ) 12

13 Prezenteizm osób chorych stanowi największą część kosztów pośrednich POChP Rzeczywista strata produkcji w gospodarce Polski w 2014 r. z powodu występowania POChP jest najprawdopodobniej większa od oszacowanej, co wynika z faktu nieuwzględnienia w niniejszej analizie przynajmniej części straty produkcji wynikającej z występowania powikłań POChP. Koszty pośrednie POChP (J44) Kategoria kosztów Wartość 2014 r. (mln PLN) % PKB Absencja chorobowa 97 0,006% PKB Prezenteizm między a 5 635* między 0,282 a 0,328% PKB Niezdolność do pracy 496 0,029% PKB Przedwczesne zgony 181 0,011% PKB Absencja opiekunów <1 0,000% PKB Łącznie między a między 0,327 a 0,373% PKB Strata produkcji w gospodarce Polski na skutek występowania POChP w 2014 r. wyniosła między mln PLN (0,327% PKB) a mln PLN (0,373% PKB) 13 *Zaprezentowano wyniki dla dwóch różnych wariantów korekty czasu pracy osób chorych o liczbę opuszczonych dni pracy z powodu POChP: (1) korekta na podstawie wyników ankiety oraz (2) korekta na podstawie danych ZUS o liczbie dni absencji chorobowej 7 Opracowanie własne EY, (dostęp )

14 Koszty bezpośrednie POChP wyniosły 441,8 mln PLN, a koszty pośrednie między a mln PLN Koszty POChP Kluczowe uwagi Pytania 14 Koszty bezpośrednie 441,8 mln PLN Farmakoterapia POZ Opieka szpitalna AOS Rehabilitacja DLT SPO Absencja chorobowa Koszty pośrednie Niezdolność do pracy Absencja opiekunów mln PLN 7 Opracowanie własne EY Prezenteizm Przedwczesne zgony Koszty POChP są znaczące zarówno dla płatnika, jak i całej gospodarki. Koszty bezpośrednie POChP wyniosły 441,8 mln PLN, a koszty pośrednie miedzy a mln PLN Koszty farmakoterapii stanowią aż 67% kosztów bezpośrednich Prezenteizm z powodu POChP to kluczowy składnik kosztów pośrednich szacowany koszt to między 4,8 a 5,6 mld PLN Najistotniejsze z punktu widzenia pacjentów są: Profilaktyka zaprzestanie palenia tytoniu Regularne przyjmowanie leków Zwiększenie wykrywalności POChP W kolejnym kroku należy rozszerzyć analizę i w celu zrozumienia całkowitych kosztów choroby uwzględnić dodatkowo: Choroby współistniejące i powikłania Koszty generowane przez pacjentów niezdiagnozowanych (dostęp ) Czy środki na leczenie pacjentów z POCHP są dobrze zagospodarowane? Czy środki te są wystarczające? Jak poprawić compliance przyjmowania leków na POChP? Jak zredukować koszty pośrednie POChP?

15 EY Assurance Tax Transactions Advisory O firmie EY EY jest światowym liderem rynku usług profesjonalnych obejmujących usługi audytorskie, doradztwo podatkowe, doradztwo biznesowe i doradztwo transakcyjne. Nasza wiedza oraz świadczone przez nas najwyższej jakości usługi przyczyniają się do budowy zaufania na rynkach kapitałowych i w gospodarkach całego świata. W szeregach EY rozwijają się utalentowani liderzy zarządzający zgranymi zespołami, których celem jest spełnianie obietnic składanych przez markę EY. W ten sposób przyczyniamy się do budowy sprawniej funkcjonującego świata. Robimy to dla naszych klientów, społeczności, w których żyjemy i dla nas samych. Nazwa EY odnosi się do firm członkowskich Ernst & Young Global Limited, z których każda stanowi osobny podmiot prawny. Ernst & Young Global Limited, brytyjska spółka z odpowiedzialnością ograniczoną do wysokości gwarancji (company limited by guarantee) nie świadczy usług na rzecz klientów. Aby uzyskać więcej informacji, wejdź na EY, Rondo ONZ 1, Warszawa 2017 EYGM Limited. Wszelkie prawa zastrzeżone. 15

16 Referencje 1 PBS, POChP Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc. Rzeczywistość chorych w Polsce, grudzień Światowa Organizacja Zdrowia (World Health Organization), (dostęp ). 3 Śliwiński P. i wsp., Zalecenia Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc dotyczące rozpoznawania i leczenia przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, Pneumonologia i Alergologia Polska, 2014, 82(3), s Załącznik do Uchwały Nr 90/2007 Rady Ministrów z 15 maja 2007 r. Narodowy Program Zdrowia na lata Niżankowska-Mogilnicka E. i wsp., Częstość występowania POChP i rozpowszechnienie palenia tytoniu w Małopolsce wyniki badania BOLD w Polsce, Polskie Archiwum Medycyny Wewnętrznej, 2007, 117, s Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych (International Classification of Diseases), (dostęp ). 7 Opracowanie własne EY, (dostęp ). 8 GOLD (Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease) 16 PL/UCV/0017/17 /