ŻYWIENIE DIETETYCZNE PACJENTÓW, CHARAKTERYSTYKA DIET I ZALECEŃ ŻYWIENIOWYCH
|
|
- Bronisław Janik
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 ŻYWIENIE DIETETYCZNE PACJENTÓW, CHARAKTERYSTYKA DIET I ZALECEŃ ŻYWIENIOWYCH Dieta podstawowa a dieta lecznicza *Dieta podstawowa - dostarcza energii i składników odżywczych zgodnie z zapotrzebowaniem człowieka zdrowego * Dieta lecznicza - stanowi medycznie uzasadnioną modyfikację diety podstawowej dostosowaną pod względem ilościowym i jakościowym do potrzeb chorego Cel żywienia dietetycznego: Odciążenie organizmu, Oszczędzanie chorego narządu, Uzupełnienie niedoborów składników odżywczych, Dostosowanie żywienia do zdolności przetwarzania składników odżywczych, Wyeliminowanie substancji mających negatywny wpływ na organizm, Wspomaganie rekonwalescencji. Modelowe diety lecznicze, do zastosowania w żywieniu pacjentów szpitalnych - podstawowa, - bogatoresztkowa, - łatwostrawna, - łatwostrawna z ograniczeniem tłuszczu, - łatwostrawna z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego, - łatwostrawna o zmienionej konsystencji: papkowata, płynna, płynna wzmocniona, do żywienia przez zgłębnik lub przetokę, - ubogoenergetyczna, - łatwostrawna bogatobiałkowa, - z ograniczeniem łatwo przyswajalnych węglowodanów i nasyconych kwasów tłuszczowych, - łatwostrawna niskobiałkowa. DIETA ŁATWOSTRAWNA Celem diety jest dostarczenie choremu wszystkich niezbędnych składników pokarmowych oraz ograniczenie produktów i potraw ciężko strawnych. Charakterystyka diety : modyfikacja żywienia racjonalnego ludzi zdrowych. Powinna pokryć zapotrzebowanie energetyczne i dostarczyć takiej samej ilości składników pokarmowych, jak dieta podstawowa.
2 ograniczenie, a nawet wykluczenie produktów i potraw tłustych, smażonych, pieczonych w tradycyjny sposób, długo zalegających w żołądku, wzdymających, ostro przyprawionych. ograniczenie podaży błonnika pokarmowego do 24g, ale pewna ilość tego składnika jest potrzebna, gdyż wchłania on wodę, rozluźnia masy kałowe i wpływa na ich wydalanie. Dieta łatwostrawna Zastosowanie w stanach zapalnych błony śluzowej żołądka i jelit, w nadmiernej pobudliwości jelita grubego, w nowotworach przewodu pokarmowego, w wyrównanych chorobach nerek i dróg moczowych, w chorobach infekcyjnych przebiegających z gorączką, w zapalnych chorobach płuc i opłucnej o przebiegu ostrym, w przewlekłych chorobach układu oddechowego przebiegających z rozedmą, w zburzeniach krążenia płucnego (zawał), w okresach rekonwalescencji po zabiegach chirurgicznych, dla chorych leżących, i których dochodzi do zaburzenia pracy przewodu pokarmowego, dla osób w wieku podeszłym Dieta łatwostrawna z ograniczeniem tłuszczu Zastosowanie w przewlekłym zapaleniu i kamicy pęcherzyka żółciowego oraz dróg żółciowych, w chorobach miąższu wątroby - przewlekłym zapaleniu wątroby, marskości wątroby, w przewlekłym zapaleniu trzustki, we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego - w okresie zaostrzenia choroby Celem diety jest: ochrona wymienionych narządów przez zmniejszenie ich aktywności wydzielniczej, dostarczenie wszystkich niezbędnych składników pokarmowych w celu utrzymania równowagi metabolicznej, wyrównaniu występujących niedoborów pokarmowych i tym samym poprawieniu czynności narządów.
3 Charakterystyka Zawartość tłuszczu w diecie zarówno pochodzenia roślinnego jak i zwierzęcego powinna wynosić g na dobę. Jest to tłuszcz znajdujący się w mięsie, wędlinach, mleku, jajach oraz tłuszcz dodawany do pieczywa i potraw. Dieta lekkostrawna zmodyfikowana o: mleko i produkty mleczne tylko odtłuszczone lub o znacznie zmniejszonej ilości tłuszczu; białko jaja bez ograniczeń, natomiast całe jaja w ograniczonej ilości tylko do potraw; ryby tylko chude; margaryny miękkie i oleje w bardzo ograniczonej ilości (np. do smarowania folii); zupy na wywarach mięsnych niewskazane; sosy zaprawiane tylko niewielką ilością margaryny miękkiej; niewskazany majonez; biszkopt tylko na białku jaja; ciasto drożdżowe bez jaj, z bardzo małym dodatkiem margaryny miękkiej lub oleju. Dieta łatwostrawna z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego Zastosowanie w chorobie wrzodowej, żołądka i dwunastnicy, w przewlekłym nadkwaśnym nieżycie żołądka, w refluksie żołądkowo - przełykowym (w wyniku zwiększonego wydzielania kwasu solnego do przełyku, nasilając objawy refluksu), w dyspepsjach czynnościowych żołądka (dolegliwości niemających podłoża zmian organicznych). Celem diety jest dostarczenie pacjentowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych, ograniczenie produktów i potraw pobudzających wydzielanie kwasu solnego, neutralizowanie soku żołądkowego, niedrażnienie chemiczne, mechaniczne, termiczne błony śluzowej żołądka. Charakterystyka diety W diecie należy ograniczyć produkty i potrawy działające pobudzająco na czynność wydzielniczą żołądka.
4 Zaliczamy do nich : mocne rosoły, buliony, esencjonalne wywary warzywne, grzybowe, galarety, wody gazowane, kwaśne napoje, nierozcieńczone soki z owoców i warzyw, napoje alkoholowe (piwo, wino), kawa naturalna, mocna herbata, produkty marynowane, wędzone, potrawy pikantne, słone, smażone, pieczone, ostre przyprawy. Modyfikacja diety łatwostrawnej kasze i płatki owsiane niekiedy wymagają przetarcia, mąka pszenna jasna; z napojów mlecznych tylko mleko słodkie i zsiadłe, przeciwwskazany jogurt i kefir; przeciwwskazane mięso wieprzowe i tłuste ryby; owoce gotowane, ewentualnie przetarte, przeciwwskazane wszystkie owoce surowe, cytrusowe dżemy bez pestek w ograniczonej ilości, przeciwwskazane kompoty, galaretki nierozcieńczone, z przypraw: tylko łagodne w ograniczonych ilościach, sól, cukier, sok z cytryny, koper zielony, wanilia; przeciwwskazane zupy owocowe, barszcz, pomidorowa, zupy na wywarach mięsnych; z napojów słaba herbata, słaba herbata z mlekiem, słaba kawa zbożowa z mlekiem, mleko. Dieta łatwostrawna o zmienionej konsystencji Dieta papkowata Zastosowanie diety: w chorobach i po zabiegach chirurgicznych w obrębie jamy ustnej i przełyku utrudnione gryzienie i połykanie w niektórych chorobach przebiegających z gorączką Charakterystyka diety: Produkty i potrawy podawane są w takiej formie, aby nie wymagały gryzienia Zbliżona do diety łatwo strawnej, potrawy różnią się konsystencją. Bardzo ważnymi składnikami w tej diecie są białko pochodzenia zwierzęcego, witamina C, witaminy z grupy B i składniki mineralne. Potrawy są gotowane, najlepsze są zupy przecierane i zupy krem. Warzywa i owoce podaje się w postaci soków lub gotowane, rozdrobnione. Mięsa gotowane mielone najlepiej podawać z sosami.
5 Dieta łatwostrawna o zmienionej konsystencji Dieta płynna Zastosowanie diety: wymioty, nudności, biegunka inne jednostki chorobowe wg wskazań lekarza Charakterystyka diety: Dieta dostarcza odpowiednią ilość płynów, nie dostarcza energii i składników pokarmowych. Choremu podaje się tylko płyny: przegotowaną wodę, niegazowaną wodę mineralną, napary z rumianku, mięty, herbata bez cukru. Jeśli nie ma przeciwwskazań można podać chudy rosół. Początkowo ilość płynu podawana jednorazowo co godzinę wynosi tylko ml stopniowo jest zwiększana, a następnie chory przechodzi na dietę płynną wzmocnioną Dieta może być stosowana przez 1-2 dni. W miarę poprawy stanu zdrowia chorego dietę modyfikuje się wprowadzając niewielkie ilości, chudego twarogu, przecieru z jabłek, bułki czerstwej, mleka, masła, żółtka jaja stopniowo przechodząc do diety łatwo strawnej. Dieta płynna wzmocniona Zastosowanie diety: w chorobach jamy ustnej i przełyku u chorych nieprzytomnych inne wg wskazań lekarza Charakterystyka diety: Dieta dostarcza odpowiednią ilość energii i składników odżywczych i zapewnia ochronę jamy ustnej i przewodu pokarmowego. Posiłki muszą być łatwo strawne, ubogie w błonnik pokarmowy, bez ostrych przypraw, nie mogą powodować wzdęć, zaparć, biegunek. Posiłki podawane są w sposób naturalny lub przez sondę. Wszystkie posiłki po ugotowaniu są przecierane lub miksowane Modyfikacja diety lekkostrawnej z produktów zbożowych tylko pieczywo jasne i czerstwe, kasza manna i inne kasze w formie kleików;
6 jaja tylko gotowane na miękko lub w koszulkach; ziemniaki gotowane i przetarte; warzywa gotowane i przetarte; soki z warzyw surowych, przecier z dobrze dojrzałych surowych pomidorów; soki owocowe, przeciery z owoców surowych, gotowanych, pieczonych (jabłka) o konsystencji płynnej; płynne kisiele z cukrem; przyprawy łagodne w ograniczonych ilościach: sól, cukier, sok z cytryny, koper zielony, wanilia, ewentualnie cynamon. wszystkim produktom dozwolonym należy nadać konsystencję płynną. Dieta łatwostrawna niskobiałkowa Zastosowanie w chorobach nerek i wątroby przebiegających z niewydolnością tych narządów. Celem jest: zapobieganie nadmiernemu wytwarzaniu toksycznych dla organizmu produktów przemiany białkowej, ochrona zmienionych chorobowo narządów - wątroby, nerek, utrzymanie możliwie dobrego stanu odżywienia pacjenta przez dostarczenie potrzebnej ilości energii i składników pokarmowych. Dieta łatwostrawna niskobiałkowa Charakterystyka zmniejszona ilość białka do granic tolerancji tego składnika przez chorego. Przy dużych ograniczeniach białka, jego zawartość w diecie powinna być niższa aniżeli 0,5 g na kilogram należnej masy ciała na dzień. Diety dostarczają wówczas tylko g białka. Mniej drastyczne ograniczenie omawianego składnika pozwala na dietę dostarczającą g białka. W każdym przypadku stosowania diety niskobiałkowej należy dążyć do tego, aby około 75% ogólnej ilości białka stanowiło białko pełnowartościowe W diecie stosowanej w niewydolności wątroby głównym źródłem energii dla organizmu są węglowodany, tłuszcze w tej jednostce chorobowej obciążają chory narząd - w stanach ostrych produkty tłuszczowe zaleca się z diety całkowicie wykluczyć. W niewydolności nerek kalorie niebiałkowe pokrywają produkty bogatoenergetyczne - węglowodanowe i tłuszczowe
7 Stosowanie diety niskobiałkowej pociąga za sobą konieczność stałej kontroli ilości i jakości spożywanego białka, kontroli elektrolitów głównie takich, jak sód, potas, wapń, fosfor oraz kontroli pobieranych płynów. Dieta łatwostrawna bogatobiałkowa Zastosowanie u pacjentów wyniszczonych, w chorobach nowotworowych, w rozległych oparzeniach, w zranieniach, w chorobach przebiegających z gorączką, dla rekonwalescentów po przebytych chorobach. Dieta łatwostrawna bogatobiałkowa Celem jest: dostarczenie odpowiedniej ilości białka do budowy i odbudowy tkanek ustrojowych, ciał odpornościowych, enzymów, hormonów, białek osocza. Aby białko mogło spełniać swoje zadanie, dieta musi mieć należną wartość energetyczną, w przeciwnym razie białko będzie wykorzystywane do celów energetycznych. Charakterystyka modyfikacja polega na zwiększeniu ilości białka 2/3 białka powinno być białkiem pełnowartościowym i pochodzić z produktów zwierzęcych np.: mleko, sery twarogowe, chude mięsa, chude wędliny, jaja W celu wykorzystania białka, przez organizm, do celów budulcowych i regeneracyjnych, w diecie tej zwiększa się podaż energii w porównaniu z dietą łatwostrawną Dieta ubogoenergetyczna Celem diety jest: redukcja masy ciała (przez stopniowe ograniczanie energii), zapewnienie prawidłowego funkcjonowania organizmu, utrzymanie dobrego samopoczucia pacjenta, ograniczenie uczucia głodu
8 Charakterystyka diety wartość diety ubogoenergetycznej waha się w granicach kcal jednak nie powinna być mniejsza od 1000 kcal zróżnicowana pod względem zawartości składników odżywczych największemu ograniczeniu podlegają tłuszcze W leczeniu dietetycznym otyłości, osobom dorosłym należy rekomendować diety o obniżonej kaloryczności w odniesieniu do indywidualnie ustalonego zapotrzebowania. Dzienny deficyt kaloryczny powinien wynosić od 500 do 800 kcal W praktyce oznacza to, że kaloryczność diet redukujących o umiarkowanym deficycie energetycznym: dla kobiet powinna wynosić około kcal/d, dla mężczyzn około kcal/d. Proporcje makroskładników dla białka 10-25% całkowitej energii z diety, dla węglowodanów %, dla tłuszczu % energii. Należy zwrócić uwagę na konieczność ograniczenia w diecie pacjentów produktów wysokokalorycznych, o niskiej wartości odżywczej. Dieta redukcyjna powinna pokrywać zapotrzebowanie na składniki mineralne i witaminy zgodnie z obowiązującymi normami żywieniowymi. IŻŻ 2017 Białko Dzienne spożycie białka powinno wynosić 0,8 g/kg masy ciała należnej. Ponadto zaleca się, aby pacjent otrzymał 1,75 g białka o wysokiej wartości biologicznej na każde 100 kcal deficytu energetycznego. Im mniej kalorii zawiera dieta, tym większy powinien być w niej udział procentowy białka Węglowodany Dieta niskoenergetyczna nie powinna zawierać mniej niż 100 g węglowodanów, bowiem chroni to przed zakłóceniem bilansu wodnego organizmu i zużywaniem białka wewnątrzustrojowego na potrzeby energetyczne. Według norm IŻŻ g Spożycie węglowodanów poniżej 50 gramów dziennie powoduje ketozę.
9 Tłuszcz pochodzenia roślinnego Kalorie pochodzące z tłuszczu są łatwo magazynowane (koszt magazynowania wynosi 4% energii). Natomiast pochodzące z węglowodanów potrzebują dodatkowej energii na przekształcenie w tłuszcz zapasowy, co wymaga ponad 23% energii. Termogeneza poposiłkowa (produkcja ciepła po posiłku) jest mniejsza po pokarmach obfitujących w tłuszcz w porównaniu z zawierającymi węglowodany Błonnik w diecie niskoenergetycznej wynosi g, z czego 25% powinien stanowić błonnik rozpuszczalny. Błonnik posiada właściwości obniżające gęstość pożywienia. Im więcej w produkcie błonnika, tym mniejsza jego gęstość energetyczna. ma zdolność wiązania wody i powiększania objętości pożywienia. Produkty obfitujące w błonnik wymagają długiego żucia, a więc wydłużają czas przyjmowania pożywienia, co sprzyja uczuciu sytości. Powoduje on rozciąganie ścian żołądka, co jest dodatkowym sygnałem sytości. Woda najczęściej poleca się wypijać około 2 litry wody dziennie. w przypadku stosowania diet niskokalorycznych dodatkowo minimum 1 litr wody dziennie. utrzymanie prawidłowego bilansu wodnego, ułatwia walkę z nadmiernym apetytem, zapobiega powstawaniu bólów głowy podczas odchudzania. ilość sodu zawartego w wodzie - 5 do 10 mg sodu w jednym litrze. Upały. Praca w wysokich temp. woda gazowana - poprawia apetyt, objawy dyspeptyczne. Suplementacja Dieta redukcyjna powinna pokrywać zapotrzebowanie na składniki mineralne i witaminy zgodnie z obowiązującymi normami żywieniowymi. Większość osób dorosłych z nadmierną masą ciała nie wymaga suplementacji diety redukcyjnej witaminami i składnikami mineralnymi. Wyjątek stanowi witamina D.
10 Dieta z ograniczeniem węglowodanów łatwoprzyswajalnych głównie dla chorych na cukrzycę Cele uzyskanie jest jak najbardziej prawidłowego poziomu cukru we krwi przy możliwie najmniejszych wahaniach zapobieganie powstawaniu kwasicy i śpiączki ketonowej zapewnienie pożądanego stanu zdrowia Charakterystyka wyklucza węglowodany szybko wchłaniające się, jak: dżemy wysokosłodzone, cukier, miód, słodycze, soki, owoce suszone, konfitury Białko udział energii pochodzącej z białka w diecie powinien wynosić 15-20% (ok.1-1,5 g/kg mc./d). u chorych na cukrzycę typu 2 z nadmierną masą ciała dieta o obniżonej kaloryczności może zawierać 20-30% białka. chorzy z przewlekłą chorobą nerek powinni utrzymać podaż białka w ilości około 0,8-1 g/kg mc./dobę; nie istnieje konieczność ograniczania białka zwierzęcego, chociaż u niektórych chorych korzystne może być zastępowanie białka zwierzęcego białkiem roślinnym (np. sojowym). Węglowodany udział węglowodanów w diecie powinien wynosić około 45% całkowitej ilości energii; jeśli węglowodany pochodzą z produktów o niskim IG i dużym udziale błonnika, ich udział w ogólnej kaloryczności diety może być większy (nawet do 60%). brak wystarczających dowodów naukowych na ustalenie jednej, optymalnej ilości węglowodanów w diecie chorych na cukrzycę; główne źródło węglowodanów powinny stanowić pełnoziarniste produkty zbożowe, zwłaszcza o niskim indeksie glikemicznym (< 55 IG); podstawowe ograniczenie powinno dotyczyć węglowodanów prostych (jednoi dwucukrów), których spożywanie chory powinien ograniczyć do minimum; substancje słodzące (słodziki) mogą być stosowane w dawkach zalecanych przez producenta;
11 dzienne spożycie fruktozy nie powinno przekraczać 50 g, nie zaleca się stosowania fruktozy jako zamiennika cukru; Błonnik pokarmowy około g/dobę lub g na 1000 kcal. szczególnie zalecane są rozpuszczalne w wodzie frakcje błonnika pokarmowego (pektyny, beta-glukany). Węglowodany wysoka podaż kalorii węglowodanowych powinna być także elementem diety osób o bardzo dużej aktywności fizycznej. niższa od 45% podaż kalorii pochodzących z węglowodanów (25-45%) może być czasowo zalecana u chorych o niewielkiej aktywności fizycznej, u których możliwości jej zwiększenia są ograniczone, np. z uwagi na schorzenia współistniejące. Tłuszcz Tłuszcz ogółem % wartości energetycznej diety tłuszcze nasycone powinny stanowić mniej niż 10% wartości energetycznej diety; u chorych z podwyższonym stężeniem cholesterolu frakcji LDL > 100 mg/dl (> 2,6 mmol/l) mniej niż 7%; tłuszcze jednonienasycone powinny zapewnić 10-15% wartości energetycznej diety; tłuszcze wielonienasycone powinny stanowić około 6-10% wartości energetycznej diety; zawartość cholesterolu w diecie nie powinna przekraczać 300 mg/d; u chorych z podwyższonym stężeniem cholesterolu należy zmniejszyć do < 200 mg/d.; należy maksymalnie ograniczyć spożycie izomerów trans kwasów tłuszczowych. aby obniżyć stężenie cholesterolu frakcji LDL, należy zmniejszyć udział tłuszczów nasyconych w diecie i/lub zastąpić je węglowodanami o niskim indeksie glikemicznym i/lub tłuszczami jednonienasyconymi. Korzystne może być wprowadzenie do diety żywności funkcjonalnej zawierającej sterole/stanole roślinne;
12 Witaminy i minerały suplementacja witamin lub mikroelementów u chorych, u których nie stwierdza się ich niedoborów, jest niewskazana; wyjątek stanowi witamina D3 (suplementacja zgodna z zaleceniami dla populacji ogólnej) oraz kwas foliowy (suplementacja w ilości 400 μg u kobiet ciężarnych). Dieta z kontrolowaną zawartością kwasów tłuszczowych Zastosowanie w hiperlipidemii, w miażdżycy, w profilaktyce niedokrwiennej choroby serca. Celem jest zmniejszenie stężenia lipidów w surowicy krwi Charakterystyka ograniczenie spożycia nasyconych kwasów tłuszczowych ( NKT ) i częściowe ich zastąpienie wielo- i jednonienasyconymi kwasami tłuszczowymi. odpowiedni dobór tłuszczów i właściwe proporcje różnych kwasów tłuszczowych Kwasy tłuszczowe i cholesterol ograniczenie podaży tłuszczów ogółem poniżej 30% całkowitej energii z diety, podaż nasyconych kwasów tłuszczowych poniżej 7% energii, jak najniższą podaż kwasów typu trans, podaż cholesterolu poniżej 300 mg/d zastąpienie tłuszczów nasyconych nienasyconymi kwasami tłuszczowymi podaż od 250 do 500 mg/d wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (WNKT) z rodziny n-3 (EPA i DHA) pochodzących z ryb oraz ze źródeł roślinnych Wartość energetyczna diety powinna być ustalona indywidualnie i dostosowana do potrzeb pacjenta. Zawartość białka w diecie powinna być oszacowana indywidualnie w zależności od stanu zdrowia pacjenta. Korzystne może być zwiększenie udziału białka ze źródeł roślinnych. Korzystne jest ograniczenie podaży węglowodanów łatwoprzyswajalnych, w tym głównie fruktozy i sacharozy.
13 Błonnik podaż błonnika pokarmowego powinna wynosić co najmniej 14 g na 1000 kcal diety. 25 g dziennie w diecie kobiet oraz 38 g w diecie mężczyzn Głównie błonnik rozpuszczalny w wodzie Witaminy i minerały Podaż witamin i minerałów w diecie pacjentów kardiologicznych powinna być zgodna z zaleceniami dla populacji osób zdrowych Sterole roślinne Spożycie około 2 g steroli/stanoli roślinnych na dobę Sterol powoduje obniżenie stężenia cholesterolu ogółem oraz frakcji LDL o 7-10% źródłem steroli roślinnych zalicza się otręby ryżowe; oleje: kukurydziany, sezamowy i słonecznikowy; orzechy oraz rośliny strączkowe. efekt terapeutyczny ma żywność funkcjonalna, wzbogacana w sterole/stanole roślinne (m.in. margaryny miękkie, fermentowane napoje mleczne). Inne Sól - dzienna podaż soli poniżej 5 g Ryby - spożywanie dwóch porcji ryb tygodniowo (140 g każda), z których przynajmniej jedna porcja to ryba tłusta Orzechy - 30g/d Białko sojowe - 25 g/dzień Włączenie do codziennej diety 1-2 ząbków czosnku
10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA
10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA 10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Należy spożywać produkty z różnych grup żywności (dbać o urozmaicenie posiłków) Kontroluj masę ciała (dbaj o zachowanie
Bardziej szczegółowoSPOŁECZEŃSTWO OD KUCHNI Integracja międzypokoleniowa mieszkańców Śliwkowego Szlaku
SPOŁECZEŃSTWO OD KUCHNI Integracja międzypokoleniowa mieszkańców Śliwkowego Szlaku NASZE KULINARNE TRADYCJE NASZE KULINARNE TRADYCJE Co składa się na nie? Bez jakich produktów i potraw nie wyobrażamy sobie
Bardziej szczegółowoRola poszczególnych składników pokarmowych
Zdrowy styl życia Rola poszczególnych składników pokarmowych 1. Białka Pełnią w organizmie funkcję budulcową. Są składnikiem wszystkich tkanek oraz kości. 2. Tłuszcze Pełnią w organizmie funkcję energetyczną.
Bardziej szczegółowoDIETA PO RESEKCJI TRZUSTKI
DIETA PO RESEKCJI TRZUSTKI Opracowała: Dr n. med. Dorota Waśko-Czopnik specjalista chorób wewnętrznych, dietetyk Leczenie operacyjne polegające na całkowitym usunięciu trzustki, niekiedy wraz z sąsiadującymi
Bardziej szczegółowoUWAGI. Dieta podstawowa
Źródło: http://www.cskmswia.pl Wygenerowano: Czwartek, 15 października 2015, 11:59 UWAGI 1) W karcie informacyjnej pobytu ze szpitala każdy Pacjent powinien mieć zapisany przez lekarza lub dietetyka rodzaj
Bardziej szczegółowo1.5. Zasady planowania diet leczniczych na podstawie dziennej racji pokarmowej człowieka zdrowego
DIETETYKA Dariusz Włodarek SPIS TREŚCI Rozdział I. Planowanie i organizacja żywienia dietetycznego 1.1. Zagadnienia sanitarno-higieniczne w żywieniu dietetycznym 1.2. Dobór surowców i technik przyrządzania
Bardziej szczegółowoWymienniki dietetyczne w cukrzycy. Dr inż. Joanna Myszkowska-Ryciak Zakład Dietetyki Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie 20.06.
Wymienniki dietetyczne w cukrzycy Dr inż. Joanna Myszkowska-Ryciak Zakład Dietetyki Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie 20.06.2012 Zalecenia szczegółowe - węglowodany: 40 50% wartości energetycznej
Bardziej szczegółowoPiramida Żywienia. Dominika Kondrak Karina Warwas 1TFS
Piramida Żywienia Dominika Kondrak Karina Warwas 1TFS Zasady zdrowego żywienia 1. Dbaj o różnorodnośd spożywanych produktów. 2. Strzeż się nadwagi i otyłości, nie zapominaj o codziennej aktywności fizycznej.
Bardziej szczegółowoRACJONALNE ŻYWIENIE. Zespół Szkół Rolnicze Centrum Mokrzeszów. 2007 r.
RACJONALNE ŻYWIENIE Zespół Szkół Rolnicze Centrum Mokrzeszów 2007 r. RACJONALNE ŻYWIENIE Polega na systematycznym dostarczaniu do organizmu wszystkich niezbędnych składników odżywczych w ilościach i proporcjach
Bardziej szczegółowoZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY. Gimnazjum nr 1 w Piastowie Lidia Kaczor, 2011r
ZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY Gimnazjum nr 1 w Piastowie Lidia Kaczor, 2011r PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE - definicja Prawidłowe odżywianie to nie tylko dostarczenie organizmowi energii, ale także
Bardziej szczegółowo8.2. Wartość odżywcza produktów spożywczych Czynniki kształtujące wartość odżywczą produktów spożywczych...185
SpiS treści 1. Znaczenie nauki o żywieniu człowieka...9 1.1. Cele i zadania nauki o żywieniu...9 1.2. Rozwój nauki o żywieniu człowieka...9 1.3. Problemy żywieniowe Polski i świata...11 1.4. Organizacje
Bardziej szczegółowoDIETA O ZMIENIONEJ KONSYSTENCJI DIETA PŁYNNA WZMOCNIONA
DIETA O ZMIENIONEJ KONSYSTENCJI DIETA PŁYNNA WZMOCNIONA Zastosowanie i cel diety Dieta płynna wzmocniona stosowana jest: w chorobach jamy ustnej i przełyku u chorych nieprzytomnych w innych stanach chorobowych
Bardziej szczegółowoW jaki sposób powinien odżywiać się młody człowiek?
W jaki sposób powinien odżywiać się młody człowiek? Prawidłowe odżywianie się to dostarczanie organizmowi niezbędnych składników odżywczych, a tym samym energii i substratów potrzebnych do utrzymania zdrowia
Bardziej szczegółowoZASADY ZDROWEGO Z YWIENIA DZIECI
ZASADY ZDROWEGO Z YWIENIA DZIECI 1. Jedz codziennie różne produkty z każdej grupy uwzględnionej w piramidzie. 2. Bądź codziennie aktywny fizycznie - ruch korzystnie wpływa na sprawność i prawidłową sylwetkę.
Bardziej szczegółowoNOMENKLATURA DIET W SZPITALU WOJEWÓDZKIM W ŁOMŻY
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 15 września 2011 roku, każdy Pacjent po przyjęciu do szpitala powinien mieć przeprowadzoną ocenę stanu odżywiania i dopasowany odpowiedni rodzaj diety
Bardziej szczegółowoMAGDALENA KRZYSZKA studentka WYDZIAŁU WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I PROMOCJI ZDROWIA UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI ZDROWY STYL ŻYCIA
MAGDALENA KRZYSZKA studentka WYDZIAŁU WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I PROMOCJI ZDROWIA UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI ZDROWY STYL ŻYCIA Na czym polega zdrowy styl życia? ZDROWY STYL ŻYCIA Prawidłowe odżywianie Aktywność
Bardziej szczegółowoMateriałpomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:
Materiałpomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: TECHNIK ŻYWIENIA I USŁUG GASTRONOMICZNYCH przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej
Bardziej szczegółowoTalerz zdrowia skuteczne
Talerz zdrowia skuteczne narzędzie zdrowego odżywiania PSSE Chełm Kierownik Sekcji OZiPZ Alicja Bork PRAWIDŁOWE ŻYWIENIE Gwarancją właściwego rozwoju fizycznego, sprawności umysłu oraz dobrego zdrowia
Bardziej szczegółowoPRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW
PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW Młody organizm, aby mógł prawidłowo się rozwijać potrzebuje wielu różnorodnych składników odżywczych, które powinny być nieodłączną częścią diety każdego dojrzewającego
Bardziej szczegółowozdrowego żywienia w chorobie
Wspieramy w ciężkiej chorobie, aby cieszyć się każdą chwilą PORADNIK zdrowego żywienia w chorobie Stowarzyszenie Przyjaciół Chorych Hospicjum im. Jana Pawła II w Żorach Opracowanie: Magdalena Olborska
Bardziej szczegółowoŻYWIENIE CZŁOWIEKA. Racjonalne żywienie jest jednym z podstawowych warunków prawidłowego funkcjonowania organizmu ludzkiego i dobrego zdrowia.
ŻYWIENIE CZŁOWIEKA Racjonalne żywienie jest jednym z podstawowych warunków prawidłowego funkcjonowania organizmu ludzkiego i dobrego zdrowia. Prawidłowe żywienie należy do najważniejszych czynników środowiskowych,
Bardziej szczegółowo8. Scenariusz lekcji dla klasy IV-VI szkoły podstawowej i I klasy gimnazjum
8. Scenariusz lekcji dla klasy IV-VI szkoły podstawowej i I klasy gimnazjum Temat: Wybory żywieniowe produkty zalecane i niezalecane w żywieniu. Cel: Kształtowanie prawidłowych nawyków żywieniowych. Zdobyte
Bardziej szczegółowoW WIEKU PRZEDSZKOLNYM
10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM 1.Jedz codziennie różne produkty z każdej grupy uwzględnionej w piramidzie. 2.Bądź codziennie aktywny fizycznie ruch korzystnie wpływa na sprawność
Bardziej szczegółowoMateriał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:
Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: TECHNIK ŻYWIENIA I USŁUG GASTRONOMICZNYCH przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej
Bardziej szczegółowoDla kogo dieta? Dbam o ładną sylwetkę przez całe życie. Natalia Niedźwiedzka 2016-02-12
Dla kogo dieta? Dbam o ładną sylwetkę przez całe życie. Natalia Niedźwiedzka 2016-02-12 Spis treści 1. Co to dieta?... 2 2. Dlaczego ludzie przechodzą na dietę?... 3 3. Od czego zależy jaki rodzaj diety
Bardziej szczegółowoRacjonalne żywienie receptą na zdrowie
Racjonalne żywienie receptą na zdrowie Magdalena Kalejta technolog żywności i żywienia Zespół Szkół Licealnych i Zawodowych w Olecku Olecko, 8 grudnia 2011 r. Racjonalne żywienie receptą na zdrowie Odżywcze
Bardziej szczegółowo2011-03-17. Woda. Rola wody. Jestem tym co piję-dlaczego woda jest niezbędna dla zdrowia?
Jestem tym co piję-dlaczego woda jest niezbędna dla zdrowia? A. Jarosz Woda głównym składnikiem ciała i podstawowym składnikiem pożywienia stanowi 50 80 %masy ciała zasoby wodne organizmu muszą być stale
Bardziej szczegółowoUdział białka, tłuszczów i węglowodanów w dobowym zapotrzebowaniu energetycznym oraz modyfikacja produktów zalecanych w zależności od rodzaju diety
Zakład Higieny i Dietetyki Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum Kraków Udział białka, tłuszczów i węglowodanów w dobowym zapotrzebowaniu energetycznym oraz modyfikacja produktów zalecanych w zależności
Bardziej szczegółowoZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY W WIEKU SZKOLNYM
ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY W WIEKU SZKOLNYM (Instytutu Żywności i Żywienia 2009) 1. Jedz codziennie różne produkty z każdej grupy uwzględnionej w piramidzie. 2. Bądź codziennie aktywny
Bardziej szczegółowo10. Scenariusz lekcji dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych
10. Scenariusz lekcji dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych Temat: Potrawy typu fast food a żywność przygotowywana w domu. Cele: uświadomienie różnic pomiędzy daniami typu fast food a żywnością przygotowywaną
Bardziej szczegółowoZalecenia dotyczące żywienia dzieci w przedszkolach
Zalecenia dotyczące żywienia dzieci w przedszkolach NORMY ŻYWIENIA DLA DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM I SZKOLNYM W POLSCE OPRACOWANO W INSTYTUCIE ŻYWNOŚCI I ŻYWIENIA I ZATWIERDZONE ZOSTAŁY PRZEZ INSTYTUT
Bardziej szczegółowoZASADY PRAWIDŁOWEGO ŻYWIENIA. Agnieszka Wyszyńska Oddział HŻŻ i PU WSSE w Białymstoku
ZASADY PRAWIDŁOWEGO ŻYWIENIA Agnieszka Wyszyńska Oddział HŻŻ i PU WSSE w Białymstoku Nadwaga i otyłość - najważniejszy problem zdrowia publicznego. Istnieje ok. 80 chorób powstających na tle wadliwego
Bardziej szczegółowodr inż. Beata Przygoda Wartość odżywcza żywności co powinnyśmy wiedzieć?
dr inż. Beata Przygoda Wartość odżywcza żywności co powinnyśmy wiedzieć? Do prawidłowego rozwoju, dobrego stanu zdrowia, odpowiedniej sprawności fizycznej i umysłowej powinnyśmy codziennie spożywać określoną
Bardziej szczegółowoJedzmy zdrowo na kolorowo!
Jedzmy zdrowo na kolorowo! Dlaczego powinniśmy jeść warzywa? Ponieważ są źródłem: -witamin: głównie: beta-karoten, witamina C, kwas foliowy oraz witaminy K, niacyna oraz witaminy E -składników mineralnych:
Bardziej szczegółowoDZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 28 sierpnia 2015 r. Poz. 1256 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 26 sierpnia 2015 r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do
Bardziej szczegółowoZajęcia żywieniowe Wymagania podstawowe Zajęcia żywieniowe Wymagania ponadpodstawowe
Wymagania podstawowe Wymagania ponadpodstawowe Zajęcia żywieniowe Wymagania podstawowe Zajęcia żywieniowe Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: wymienia zasady bezpieczeństwa obowiązujące podczas zajęć żywieniowych
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. 1. Znaczenie nauki o żywieniu. 2. Gospodarka energetyczna organizmu człowieka. 3. Podstawowe składniki pokarmowe i ich rola
3 SPIS TREŚCI 1. Znaczenie nauki o żywieniu 1.1. Cele i zadania nauki o żywieniu................................................8 1.2. Rozwój nauki o żywieniu człowieka.............................................9
Bardziej szczegółowoŻYWIENIE DZIECI W WIEKU 1-3
1 ŻYWIENIE DZIECI W WIEKU 1-3 Uniwersytet Medyczny w Łodzi DIETA DZIECKA POWINNA BYĆ: Urozmaicona pod względem doboru produktów spożywczych, Uregulowana pod względem częstości i pory spożywania posiłków,
Bardziej szczegółowoDiety do żywienia medycznego do podaży przez zgłębnik
Diety do żywienia medycznego do podaży przez zgłębnik Dieta kompletna pod względem odżywczym, gotowa do użycia, zawierająca DHA/EPA, bezresztkowa, przeznaczona do stosowania przez zgłębnik Wskazania: okres
Bardziej szczegółowo"Program pilotażowy - Dieta Mamy".
"Program pilotażowy - Dieta Mamy". Dnia 1.10.2019 r Szpital Powiatowy im.t.malińskiego w Śremie podjął współpracę z programem pilotażowym Standard szpitalnego żywienia kobiet w ciąży i w okresie poporodowym-dieta
Bardziej szczegółowoWarsztaty Żywieniowe. Temat: Zasady żywienia młodzieży aktywnej
Warsztaty Żywieniowe Temat: Zasady żywienia młodzieży aktywnej Jeśli jesteś aktywny Powinieneś dbać szczególnie o to, co jesz! potrzebujesz więcej energii potrzebujesz więcej witamin i składników mineralnych
Bardziej szczegółowoZasada trzecia. Zasada czwarta
Zdrowe odżywianie jest podstawą zachowania zdrowego organizmu. Przestrzegając dziesięciu podstawowych zasad właściwego żywienia, wykorzystamy dostępne pożywienie w najbardziej efektywny dla naszego zdrowia
Bardziej szczegółowoKomentarz dietetyk 321[11]-01 Czerwiec 2009
Strona 1 z 16 Strona 2 z 16 Strona 3 z 16 Strona 4 z 16 Strona 5 z 16 Strona 6 z 16 Strona 7 z 16 Strona 8 z 16 W pracach egzaminacyjnych oceniane były następujące elementy: I. Tytuł pracy egzaminacyjnej.
Bardziej szczegółowozbyt wysoki poziom DOBRE I ZŁE STRONY CHOLESTEROLU Ponad 60% naszego społeczeństwa w populacji powyżej 18r.ż. ma cholesterolu całkowitego (>190mg/dl)
HIPERLIPIDEMIA to stan zaburzenia gospodarki lipidowej, w którym występuje wzrost stężenia lipidów (cholesterolu i/lub triglicerydów ) w surowicy krwi. Ponad 60% naszego społeczeństwa w populacji powyżej
Bardziej szczegółowoSzkoła Podstawowa Nr 1 im. Tadeusza Kościuszki w Rudzie Śląskiej
Szkoła Podstawowa Nr 1 im. Tadeusza Kościuszki w Rudzie Śląskiej Zdrowe odżywianie polega na odpowiednim wyborze produktów i przygotowaniu posiłków umożliwiających prawidłowe funkcjonowanie organizmu poprzez
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1
Grupy środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagania, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci
Bardziej szczegółowoDIETA PRZY CHOROBACH SERCA
ZALECENIA OGÓLNE Należy spożywać produkty z różnych grup żywności (należy dbać o urozmaicenie posiłków). W skład produktów spożywczych wchodzą niezbędne składniki odżywcze zawarte w różnych ilościach i
Bardziej szczegółowoInterwencje żywieniowe u dzieci otyłych aktualne spojrzenie
Interwencje żywieniowe u dzieci otyłych aktualne spojrzenie H. Dyląg, 1 H. Weker 1, M. Barańska 2 1 Zakład Żywienia 2 Zakład Wczesnej Interwencji Psychologicznej karmienie na żądanie 7-5 posiłków 3 posiłki
Bardziej szczegółowoZBILANSOWANA DIETA TALERZ ZDROWIA SMACZNIE, ZDROWO, KOLOROWO. Anna Oblacińska Instytut Matki i Dziecka
ZBILANSOWANA DIETA TALERZ ZDROWIA SMACZNIE, ZDROWO, KOLOROWO Anna Oblacińska Instytut Matki i Dziecka TALERZ CZY PIRAMIDA? Przedstawione w modelach zdrowego żywienia zalecenia żywieniowe to sugestie ogólne,
Bardziej szczegółowoZDROWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW PORADNIK DLA RODZICÓW I UCZNIÓW
ZDROWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW PORADNIK DLA RODZICÓW I UCZNIÓW SPIS TREŚCI 1. Zasady zdrowego żywienia 2. Zapotrzebowanie energetyczne nastolatków 3. Zapotrzebowanie energetyczne nastolatków 4. Zalecenia
Bardziej szczegółowoZasady zdrowego żywienia i aktywności fizycznej młodzieży
Zasady zdrowego żywienia i aktywności fizycznej młodzieży Pamiętaj o codziennym spożywaniu produktów zawartych w piramidzie! PRODUKTY ZBOŻOWE ( mąki, kasza, ryż, płatki, pieczywo i makarony) Sągłównym
Bardziej szczegółowodr inż. Marta Jeruszka-Bielak Wszechnica żywieniowa Warszawa, 21 października 2015 r.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia dotyczące żywienia w stołówkach i asortymentu w sklepikach szkolnych szansą na poprawę sposobu żywienia i stanu zdrowia dzieci i młodzieży. dr inż. Marta Jeruszka-Bielak
Bardziej szczegółowoŻywność. zapewnia prawidłowe funkcjonowanie. poprawia samopoczucie
Warsztaty żywieniowe Żywność buduje i regeneruje dostarcza energii zapewnia prawidłowe funkcjonowanie poprawia samopoczucie Żaden pojedynczy produkt nie dostarczy Ci wszystkiego, czego potrzebujesz dlatego
Bardziej szczegółowoPodstawy żywienia w sporcie. Aneta Sojak
Podstawy żywienia w sporcie Aneta Sojak Właściwe żywienie i nawodnienie = Osiągnięcie sukcesu Energia do pracy mięśni Adaptacja do wysiłku Skuteczna regeneracja (zmniejszenie procesów katabolicznych) Zły
Bardziej szczegółowoDZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 28 sierpnia 2015 r. Poz. 1256 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA1) z dnia 26 sierpnia 2015 r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży
Bardziej szczegółowoŻYWIENIE W PLACÓWKACH NAUCZANIA. Anna Duda
ŻYWIENIE W PLACÓWKACH NAUCZANIA I WYCHOWANIA W Ś W I E T L E Z N O W E L I Z O WA N YC H P R Z E P I S Ó W Anna Duda ŹRÓDŁA BIAŁKA W DIECIE bardzo ważnego składnika dla rosnącego młodego organizmu. Białko
Bardziej szczegółowoPowszechne mity dotyczące diety. Zofia Kwiatkowska
Powszechne mity dotyczące diety 1 Zofia Kwiatkowska Struktura prezentacji O Historia O Czym jest dieta? O Czym jest żywienie? O Zasady zdrowego żywienia O Najczęstsze mity dotyczące diety O Podsumowanie
Bardziej szczegółowoŻywienie dziecka. Żywienie dziecka. Budowa nowych tkanek (rozrost) Odnowa zużytych tkanek. Wytwarzanie energii. Utrzymywanie temperatury ciała
Żywienie dziecka dr n.med. Jolanta Meller Na wiele potrzebnych nam rzeczy możemy poczekać. Dziecko nie może. Właśnie teraz formują się jego kości, tworzy się krew, rozwija umysł. Nie możemy mu powiedzieć
Bardziej szczegółowoCzy warto jeść kasze i płatki? dr inż. Dorota Czerwińska Katedra Żywienia Człowieka, SGGW 17.02.2016
Czy warto jeść kasze i płatki? dr inż. Dorota Czerwińska Katedra Żywienia Człowieka, SGGW 17.02.2016 Rola produktów zbożowych w żywieniu człowieka Produkty zbożowe, czyli mąki, pieczywo, kasze, ryż, makarony
Bardziej szczegółowoMiejsce mięsa w diecie
Miejsce mięsa w diecie Walory zdrowotne mięsa od dawna są przedmiotem kontrowersyjnych poglądów wśród ludzi. Jedni widzą w mięsie znakomite źródło niezbędnych składników odżywczych, inni natomiast przypisują
Bardziej szczegółowoZasady zdrowego żywienia
Jak się zdrowo odżywiać - piramida żywieniowa Zdrowe odżywianie to ostatnio dość modne słowa, które bez działania nie niosą za sobą nic. Wiele nastolatek chwali się, że je zdrowo, nic tak naprawdę na ten
Bardziej szczegółowoWYKAZ WYMAGAŃ, JAKIE MUSZĄ SPEŁNIAĆ ŚRODKI SPOŻYWCZE STOSOWANE W RAMACH ŻYWIENIA ZBIOROWEGO DZIECI I MŁODZIEŻY W JEDNOSTKACH SYSTEMU OŚWIATY 1
WYKAZ WYMAGAŃ, JAKIE MUSZĄ SPEŁNIAĆ ŚRODKI SPOŻYWCZE STOSOWANE W RAMACH ŻYWIENIA ZBIOROWEGO DZIECI I MŁODZIEŻY W JEDNOSTKACH SYSTEMU OŚWIATY 1 W żywieniu zbiorowym dzieci i młodzieży w jednostkach systemu
Bardziej szczegółowoZalecenia dietetyczne dla osób z cukrzycą typu 2
Zalecenia dietetyczne dla osób z cukrzycą typu 2 Zalecenia dietetyczne dla osób z cukrzycą typu 2 Odżywiaj się zdrowo Podstawowym zaleceniem zdrowotnym dla osób chorych na cukrzycę jest jedz zdrowo. Osoba
Bardziej szczegółowoKlasyfikacja i charakterystyka diet
Klasyfikacja i charakterystyka diet W oparciu o: M. Jarosz. Zasady prawidłowego żywienia w szpitalach. IŻŻ, 2011. H. Ciborowska, A. Rudnicka, Dietetyka, Żywienie zdrowego i chorego człowieka. PZWL, 2012.
Bardziej szczegółowoZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY. 26.10.2015r.
ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY 26.10.2015r. ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY Żywienie, szczególnie zbiorowe, nie powinno być realizowane w sposób doraźny. Jest to istotny problem
Bardziej szczegółowoProgram edukacyjny Żyj smacznie i zdrowo
Program edukacyjny Żyj smacznie i zdrowo Cel i założenia: Przypomnienie zasad prawidłowego i smacznego odżywiania Niemarnowanie jedzenia Zachęcenie do rodzinnego spożywania posiłków Zmniejszanie ilości
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA
WYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA ZAKŁAD PODSTAW ŻYWIENIA CZŁOWIEKA Dr inż. Edyta Balejko, dr inż. Anna Bogacka, dr inż. Anna Sobczak-Czynsz Przedmiot: Podstawy żywienia człowieka (ZBiJŻ) Ćwiczenie nr
Bardziej szczegółowoUtrata masy ciała? Zmniejszony apetyt? Niechęć do jedzenia? Problemy z połykaniem? lub/i gryzieniem? Utrata sił? ZDR WY APETYT NA ŻYCIE
PROBLEM? ROZWIĄZA: Utrata masy ciała? Zmniejszony apetyt? Niechęć do jedzenia? Problemy z połykaniem? lub/i gryzieniem? Utrata sił? Dla kogo niezbędny jest Dzieci powyżej 1. roku życia Wymagające kompletnej
Bardziej szczegółowoPROGRAM ZAJĘĆ W RAMACH AKADEMII ZDROWEGO ŻYWIENIA. Opis. - praca z materiałami drukowanymi, - pogadanka, - dyskusja problemowa
PROGRAM ZAJĘĆ W RAMACH AKADEMII ZDROWEGO ŻYWIENIA Uwaga: Dopuszcza się modyfikację kolejności zaplanowanych tematów. Kolejne zajęcia Temat główny - Liczba godzin Metody prowadzenia zajęć: Opis 1 PODSTAWOWE
Bardziej szczegółowoAKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY
AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Zdrowe żywienie w cukrzycy Dieta dla osób dieta 1200 kcal chorujących na dieta 1500 kcal cukrzycę typu 2* dieta 1800 kcal *bez mikroalbuminurii Zaproponowana
Bardziej szczegółowoSklepik wzorowy smaczny i zdrowy
Sklepik wzorowy smaczny i zdrowy To NASZ Zielony sklepik w Zespole Szkół im. Jana Pawła II w Zielonkach! ZIELONKI = Zielony Sklepik = zdrowe i smaczne jedzenie Mamy coś do powiedzenia o piramidzie zdrowego
Bardziej szczegółowoOpracowano na podstawie zaleceń Instytutu Żywności i Żywienia w Warszawie
Opracowano na podstawie zaleceń Instytutu Żywności i Żywienia w Warszawie ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY W WIEKU SZKOLNYM opracowane przez Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie 1. Jedz
Bardziej szczegółowoMIĘSO, WĘDLINY, RYBY, JAJKA I NASIONA ROŚLIN STRĄCZKOWYCH W DIECIE DZIECKA
MIĘSO, WĘDLINY, RYBY, JAJKA I NASIONA ROŚLIN STRĄCZKOWYCH W DIECIE DZIECKA Wartość odżywcza Żywność z tej grupy należy do grupy produktów białkowych. Białko mięsa, ryb i jaj charakteryzuje sie dużą wartością
Bardziej szczegółowoProdukty Mleczne Tłuszcze Mięso, ryby, jaja Piramida żywienia Czego powinniśmy unikać Napoje gazowane, Chipsy Słodycze, Fast Foody PAMIĘTAJ!!
Zdrowy tryb życia Co robić żeby zdrowo żyć? Co otrzymujemy dzięki zdrowemu stylowi życia? Jak wygląda plan zdrowego żywienia? Chcesz być szczupła? Zdrowe odżywianie Węglowodany Warzywa i owoce Produkty
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ ZDROWIA PUBLICZNEGO STUDIA STACJONARNE I STOPNIA KIERUNEK DIETETYKA ROK III SEMESTR ZIMOWY ROK AKADEMICKI 2016/2017 ŻYWIENIE KLINICZNE
WYDZIAŁ ZDROWIA PUBLICZNEGO STUDIA STACJONARNE I STOPNIA KIERUNEK DIETETYKA ROK III SEMESTR ZIMOWY ROK AKADEMICKI 2016/2017 ŻYWIENIE KLINICZNE WYKŁADY: Sala wykładowa - Budynek WZP SUM w Bytomiu, ul. Piekarska
Bardziej szczegółowoŻYWIENIE DZIECI I MŁODZIEŻY. Antonina Kawecka PSSE w Kamieniu Pomorskim listopad 2012r.
Antonina Kawecka PSSE w Kamieniu Pomorskim listopad 2012r. Prawidłowe żywienie jest jednym z najważniejszych czynników środowiskowych, wpływających na rozwój człowieka i utrzymanie przez niego dobrego
Bardziej szczegółowo... Dzienniczek Badań. Centrum Promocji Zdrowia i Edukacji Ekologicznej Warszawa Bemowo 2010
... Dzienniczek Badań Centrum Promocji Zdrowia i Edukacji Ekologicznej Warszawa Bemowo 2010 ... lekarz prowadzący imię nazwisko wiek adres MASA CIAŁ A Masę ciała można ocenić na podstawie wskaźnika BMI
Bardziej szczegółowoPrezentacja materiałów przygotowanych. programu edukacyjnego Trzymaj formę!
Prezentacja materiałów przygotowanych do realizacji V edycji programu edukacyjnego Trzymaj formę! KONFERENCJA PODSUMOWUJĄCA REALIZACJĘ IV EDYCJI PROGRAMU EDUKACYJNEGO PT. TRZYMAJ FORMĘ! ZAKOPANE, 6 8 PAŹDZIERNIKA
Bardziej szczegółowoJakościowe metody oceny sposobu żywienia
Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Gorzowie Wlkp. Jakościowe metody oceny sposobu żywienia Małgorzata Stodolak Gorzów Wlkp. 15.12.2014 r. Normy żywienia dla populacji polskiej nowelizacja,
Bardziej szczegółowoJoanna Kopińska Dietetyk
Joanna Kopińska Dietetyk Odleżyna - martwica tkanek powstała w wyniku zaburzeń ukrwienia wywołanych uciskiem. Na skutek utrudnionej penetracji tkanek dostępność składników pokarmowych pogarsza się. Niepełnowartościowa,
Bardziej szczegółowoWITAMINY I MINERAŁY DLA OSÓB DIALIZOWANYCH
Dietetyczny środek spożywczy specjalnego przeznaczenia medycznego WITAMINY I MINERAŁY DLA OSÓB DIALIZOWANYCH Zestaw witamin i składników mineralnych przygotowany w oparciu o doniesienia naukowe oraz przyjęte
Bardziej szczegółowoZatwierdzone oświadczenia żywieniowe
Zatwierdzone oświadczenia żywieniowe Oświadczenia żywieniowe i warunki ich stosowania zgodnie z załącznikiem do rozporządzenia (WE) nr 1924/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r.
Bardziej szczegółowoMateriał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:
Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: DIETETYK przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej Priorytet III. Wysoka jakość
Bardziej szczegółowo11. Scenariusz lekcji dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych
11. Scenariusz lekcji dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych Temat: Samodzielna ocena swojego żywienia i aktywności fizycznej. Cele: zapoznanie ucznia z praktycznymi aspektami układania prawidłowo zbilansowanej
Bardziej szczegółowoPROJEKT EDUKACYJNY NIE DAJMY SIĘ CHOROBOM XXI WIEKU!
PROJEKT EDUKACYJNY NIE DAJMY SIĘ CHOROBOM XXI WIEKU! Jak dożyć do 100, będąc silnym i sprawnym fizycznie i psychicznie PROJEKT EDUKACYJNY POD PATRONATEM Program edukacji zdrowotnej w zakresie żywienia
Bardziej szczegółowoTematyka zajęć z podstaw żywienia człowieka klasa: 1 TK -1, 1TK - 2
Tematyka zajęć z podstaw żywienia człowieka klasa: 1 TK -1, 1TK - 2 1. Zapoznanie z PSO, wymaganiami edukacyjnymi i strukturą egzaminu zewnętrznego. 2. Problematyka żywienia w Polsce i na świecie. -wymienia
Bardziej szczegółowoMateriał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:
Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: DIETETYK przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej Priorytet III. Wysoka jakość
Bardziej szczegółowoNieprawidłowe odżywianie jest szczególnie groźne w wieku podeszłym, gdyż może prowadzić do niedożywienia
Nieprawidłowe odżywianie jest szczególnie groźne w wieku podeszłym, gdyż może prowadzić do niedożywienia Niedożywienie może występować u osób z nadwagą (powyżej 120% masy należnej) niedowagą (poniżej 80%
Bardziej szczegółowoŻywienie dziecka. dr n.med. Jolanta Meller
Żywienie dziecka dr n.med. Jolanta Meller Na wiele potrzebnych nam rzeczy możemy poczekać. Dziecko nie może. Właśnie teraz formują się jego kości, tworzy się krew, rozwija umysł. Nie możemy mu powiedzieć
Bardziej szczegółowoZnaczenie pierwszego śniadania, czyli zdrowe odżywianie dzieci i młodzieży. Na podstawie materiałów ORE- Anna Pisowacka
Znaczenie pierwszego śniadania, czyli zdrowe odżywianie dzieci i młodzieży Na podstawie materiałów ORE- Anna Pisowacka JAK PRAWIDŁOWO SIĘ ODŻYWIAĆ? Zalecenia żywieniowe 6 + 1 U według S. Bergera Urozmaicenie
Bardziej szczegółowoZDROWO AKTYWNI SZKOŁA PODSTAWOWA NR 8 W TARNOWIE
ZDROWO AKTYWNI SZKOŁA PODSTAWOWA NR 8 W TARNOWIE PIRAMIDY EGIPSKIE Piramidy to budowle, które przetrwały tysiące lat. Najbardziej trwała była ich podstawa, czyli część zbudowana na ziemi. PIRAMIDA ZDROWEGO
Bardziej szczegółowoDr med. Paweł Grzesiowski
ZALECENIA DIETETYCZNE DLA PACJENTÓW Z ZAKAŻENIEM CLOSTRIDIUM DIFFICILE STOWARZYSZENIE HIGIENY LECZNICTWA 02-776 Warszawa, ul. Nugat 3; tel: (22) 100 44 48; 667 590 282; mail: biuro@fipz.edu.pl WARSZAWA
Bardziej szczegółowoŻyj smacznie i zdrowo! -wszystko o zdrowym trybie życia
Żyj smacznie i zdrowo! -wszystko o zdrowym trybie życia Co to jest? Zdrowe odżywianie sposób odżywiania, polegający na przyjmowaniu substancji korzystnych dla zdrowia w celu zapewnienia lub poprawy zdrowia.
Bardziej szczegółowoRóżne rodzaje diet- produkty zalecane
Zakład Higieny i Dietetyki Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum Kraków Różne rodzaje diet- produkty zalecane Prof. dr hab. Emilia Kolarzyk Mgr Teresa Krzeszowska-Rosiek DIETA CIELĘCINA WOŁOWINA
Bardziej szczegółowoZDROWE ODŻYWIANIE = ZDROWE ŻYCIE
ZDROWE ODŻYWIANIE = ZDROWE ŻYCIE RACJONALNIE = ZDROWO Zdrowa dieta jest jednym z najważniejszych elementów umożliwiających optymalny wzrost, rozwój i zdrowie. Ma przez to wpływ na fizyczną i umysłową
Bardziej szczegółowoZdrowe odżywianie Materiał powstał w ramach projektu Seniorze, nie daj się!
Zdrowe odżywianie Materiał powstał w ramach projektu Seniorze, nie daj się! Projekt współfinansowany ze środków Programu Rządowego na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych Podstawowe zasady zdrowego
Bardziej szczegółowoŻywność, żywienie, zdrowie
Żywność, żywienie, zdrowie est modus in rebus Roman Cichon CM UMK 2013 ŻYWNOŚĆ BEZPIECZNA pod względem higienicznym, UMOŻLIWIAJĄCA dostarczanie potrzebnych składników odżywczych, UMOŻLIWIAJĄCA prawidłowe
Bardziej szczegółowoPiramida zdrowego żywienia w cukrzycy
Piramida zdrowego żywienia w cukrzycy Wysiłek fizyczny codziennie ok. 30-60 minut Codzienna aktywność fizyczna wpływa na dobre samopoczucie i lepsze funkcjonowanie organizmu. Każdy wysiłek fizyczny jest
Bardziej szczegółowoWarsztaty nauczycieli Zespołu Szkół Zawodowych im. Króla Jana III Sobieskiego w Przeworsku w szkole partnerskiej Universita dei Sapori 10 14 marzec
Warsztaty nauczycieli Zespołu Szkół Zawodowych im. Króla Jana III Sobieskiego w Przeworsku w szkole partnerskiej Universita dei Sapori 10 14 marzec 2014 r. Realizacja komponentu ponadnarodowego W dniach
Bardziej szczegółowoZadbaj o swoje zdrowie już dziś
Zadbaj o swoje zdrowie już dziś Jurata Jurkun Specjalista ds. odżywiania i kontroli wagi Centrum Zdrowego Odżywiania i Kontroli Wagi w Suwałkach Zmiany cywilizacyjne Zmiany cywilizacyjne Transport Zbiory
Bardziej szczegółowo