Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 2020

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 2020 II projekt z dnia 24 stycznia 2014 r. Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie. Prezentacja opracowana w Departamencie Rozwoju Obszarów Wiejskich. Spotkania współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach pomocy technicznej PROW 2007-2013 Instytucja Zarządzająca PROW 2007-2013 Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Podstawy prawne dla opracowania i realizacji Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1305/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 [akt opublikowany w dniu 17 grudnia 2013 r. i obowiązujący]

Podstawy prawne dla opracowania i realizacji Akt delegowany KE, zmieniający niektóre przepisy rozporządzenia 1305/2013, w zakresie warunków wsparcia dla niektórych działań oraz wprowadzający przepisy przejściowe [akt w trakcie opracowywania] Akt wykonawczy ustanawiający niektóre przepisy w zakresie wykonania przepisów rozporządzenia 1305/2013 [akt w trakcie opracowywania]

Cel Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020 Na podstawie rozporządzenia Parlamentu i Rady 1305/2013 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich celami będą: -poprawa konkurencyjności rolnictwa; -zrównoważone zarządzanie zasobami naturalnymi i działania w dziedzinie klimatu; - zrównoważony rozwój terytorialny obszarów wiejskich. PROW 2014-2020 ukierunkowany będzie głównie na wzrost konkurencyjności rolnictwa z uwzględnieniem celów rolnośrodowiskowych.

Priorytety ROW Cele szczegółowe (ang. focus areas) 1. Transfer wiedzy i innowacje 2. Konkurencyjność rolnictwa i żywotność gospodarstw 3. Łańcuch żywnościowy i zarządzanie ryzykiem 4. Odtwarzanie, chronienie i wzmacnianie ekosystemów 5. Efektywne gospodarowanie zasobami i przechodzenia na gospodarkę niskoemisyjną 6. Włączenie społeczne, redukcja ubóstwa i promowanie rozwoju gospodarczego na obszarach wiejskich (a) wspieranie innowacyjności, współpracy i rozwoju bazy wiedzy na obszarach wiejskich (b) wzmacnianie powiązań między rolnictwem, produkcją żywności i leśnictwem a badaniami i innowacją, w tym do celów ulepszonego zarządzania środowiskiem i lepszych wyników (c) wspieranie uczenia się przez całe życie oraz szkolenia zawodowego w sektorach rolnictwa i leśnictwa (a) poprawa wyników gospodarczych wszystkich gospodarstw oraz ułatwianie restrukturyzacji i modernizacji gospodarstw, szczególnie z myślą o zwiększeniu uczestnictwa w rynku i zorientowania na rynek, a także zróżnicowania produkcji rolnej (b) ułatwianie wejścia rolników posiadających odpowiednie umiejętności do sektora rolnictwa, a w szczególności wymiany pokoleń (a) poprawa konkurencyjności producentów rolnych poprzez lepsze ich zintegrowanie z łańcuchem rolnospożywczym poprzez systemy jakości, dodawanie wartości do produktów rolnych, promocję na rynkach lokalnych i krótkie cykle dostaw, grupy i organizacje producentów oraz organizacje międzybranżowe (b) wspieranie zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem w gospodarstwach (a) odtwarzanie, ochrona i wzbogacanie różnorodności biologicznej, w tym na obszarach Natura 2000 i obszarach z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami, oraz rolnictwa o wysokiej wartości przyrodniczej, a także stanu europejskich krajobrazów (b) poprawa gospodarki wodnej, w tym nawożenia i stosowania pestycydów (c) zapobieganie erozji gleby i poprawa gospodarowania glebą (a) poprawa efektywności korzystania z zasobów wodnych w rolnictwie (b) zwiększenie efektywności wykorzystania energii w rolnictwie i przetwórstwie spożywczym (c) ułatwianie dostaw i wykorzystywania odnawialnych źródeł energii, produktów ubocznych, odpadów i pozostałości oraz innych surowców niespożywczych, dla celów biogospodarki (d) redukcja emisji gazów cieplarnianych i amoniaku z rolnictwa (e) promowanie ochrony pochłaniaczy dwutlenku węgla oraz pochłaniania dwutlenku węgla w rolnictwie i leśnictwie (a) ułatwianie różnicowania działalności, zakładania i rozwoju małych przedsiębiorstw, a także tworzenia miejsc pracy (b) wspieranie lokalnego rozwoju na obszarach wiejskich (c) zwiększanie dostępności technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK) na obszarach wiejskich oraz podnoszenie poziomu korzystania z nich i poprawianie ich jakości. innowacyjność, zmiany klimatu, środowisko jako cele przekrojowe

Budżet wg priorytetów Priorytet Budżet ogółem 1. TRANSFER WIEDZY I INNOWACYJNOŚĆ 230 000 000 2.KONKURENCYJNOŚĆ 4 050 000 000 3. ŁAŃCUCH ŻYWNOŚCIOWY 1 600 000 000 4. OCHRONA EKOSYSTEMÓW 4 050 000 000 5.EFEKTYWNE GOSPODAROWANIE ZASOBAMI NATURALNYMI 320 000 000 6. WŁĄCZENIE SPOŁECZNE I ROZWÓJ GOSPODARCZY 1 684 545 695 Pomoc Techniczna 207 951 563 Zobowiązania z tytułu rent strukturalnych podjęte w okresach programowania 2004-2006 i 2007-2013 560 000 000 REZERWA WYKONANIA 810 797 697 RAZEM 13 513 294 955

Przegląd działań i poddziałań

Transfer wiedzy i działalność informacyjna (I) SZKOLENIA ZAWODOWE I NABYWANIE UMIEJĘTNOŚCI jednostki naukowe i uczelnie wyższe publiczne podmioty doradcze podmioty prowadzące działalność szkoleniową szkoły rolnicze lub leśne, CKU, CKP prowadzone przez JST Kryteria wyboru (preferencje) posiadanie własnej bazy dydaktycznej posiadanie doświadczonej kadry, zatrudnionej na umowę o pracę (II) DEMONSTRACJE I DZIAŁANIA INFORMACYJNE (2 zakresy): (i) inwestycje w projekty demonstracyjne służące promowaniu innowacji; (ii) działania upowszechniające dobre praktyki lub innowacyjne rozwiązania jednostki naukowe i uczelnie wyższe publiczne podmioty doradcze podmioty prowadzące działalność szkoleniową szkoły rolnicze lub leśne, CKU, CKP prowadzone przez JST Kryteria wyboru ocena trafności usługi ocena jakościowa usługi BUDŻET: 50 000 000 euro Planowana liczba odbiorców: 85 000 Kwalifikowalność kosztów: do 100 %

Usługi doradcze, usługi z zakresu zarządzania gospodarstwem i usługi z zakresu zastępstw (I) UDZIELANIE POMOCY ROLNIKOM LUB WŁAŚCICIELOM LASÓW W KORZYSTANIU Z USŁUG DORADCZYCH (2 zakresy): (i) świadczenie kompleksowej porady dla rolnika lub grupy rolników; (ii) świadczenie kompleksowej porady dla właścicieli lasów prywatne i publiczne podmioty doradcze Kryteria wyboru szczegółowość programu doradczego uwzględnienie dodatkowych elementów informacyjno - upowszechniających posiadanie doświadczenie oraz wykwalifikowanej kadry (II) WSPARCIE SZKOLEŃ DLA DORADCÓW publiczne i prywatne podmioty doradcze jednostki doradztwa rolniczego - do 1,5 tys. euro/3 letni program dla rolnika/grupy rolników - do 1,05 tys. euro/2 letni program dla rolnika/grupy rolników - do 500 euro/poradę/program doradczy dla właściciela/li lasów - do 200 tys. euro/3 lata szkolenia doradców Kryteria wyboru szczegółowość programu doradczego uwzględnienie dodatkowych elementów informacyjno - upowszechniających posiadanie doświadczenia oraz wykwalifikowanej kadry BUDŻET: 100 000 000 euro Planowana liczba odbiorców: 85 000 Kwalifikowalność kosztów: do 100 %

Współpraca WSPARCIE NA RZECZ ROZWOJU NOWYCH PRODUKTÓW, PRAKTYK, PROCESÓW I TECHNOLOGII W SEKTORZE ROLNO-SPOŻYWCZYM POPRZEZ WSPÓŁPRACĘ W RAMACH GRUP OPERACYJNYCH NA RZECZ INNOWACJI (EPI) grupy operacyjne na rzecz innowacji, w tym organizacje międzybranżowe -Do 10 mln zł/epi -Do 1 mln zł/koszty ogólne nie więcej niż 10 % całkowitych kosztów kwalifikowalnych Kryteria wyboru liczba różnych partnerów w grupie stopień realizacji celów Wspólnoty potencjał innowacyjny operacji potencjalna skala oddziaływania rezultatów operacji wykonalność operacji (ekonomiczna, techniczna) relacja nakładów do spodziewanych efektów wiarygodność wyników badań wysokość wkładu własnego wkład operacji w zasilenie/poprawę dóbr publicznych BUDŻET 80 000 000 euro Planowana liczba beneficjentów: 120 Kwalifikowalność kosztów: do 100 %

Inwestycje w środki trwałe (1/3) (I) INWESTYCJE W GOSPODARSTWACH ROLNYCH (MODERNIZACJA GOSPODARSTW ROLNYCH) Zakres wsparcia obejmuje inwestycje w: rozwój produkcji prosiąt, - do 1,5 mln zł - rozwój produkcji prosiąt rozwój produkcji mleka krowiego, - do 500 tys. zł - budynki inwentarskie (rozwój produkcji mleka rozwój produkcji bydła mięsnego, i bydła mięsnego) inne operacje -do 200 tys. zł pozostałe operacje (związane z racjonalizacją technologii produkcji, -inwestycje o wartości powyżej 50 tys. zł. wprowadzeniem innowacji, zmianą profilu produkcji, zwiększeniem skali produkcji, poprawą jakości produkcji lub zwiększeniem wartości dodanej produktu). rolnik prowadzący działalność rolniczą w celach zarobkowych grupa rolników Kryteria wyboru (preferencje) budowa, modernizacja budynków inwentarskich zwiększenie uczestnictwa w rynku zróżnicowanie produkcji rolnictwo ekologiczne efektywne korzystanie z zas. wodnych/energii zwiększenie wykorzystania OZE redukcja podtlenku azotu i metanu poprawa sekwestracji węgla BUDŻET: 2 800 000 000 euro Planowana liczba beneficjentów: 31 000 Kwalifikowalność kosztów: min. 30 % do 60 % (dla młodych rolników) i 50 % dla pozostałych beneficjentów

Rozwój gospodarstw i działalności gospodarczej (3 /4) (III) POMOC NA ROZPOCZĘCIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA RZECZ ROZWOJU MAŁYCH GOSPODARSTW (RESTRUKTURYZACJA MAŁYCH GOSPODARSTW) Pomoc przyznaje się w związku z rozpoczynaniem prowadzenia działalności pozarolniczej rolnik będący osobą fizyczną ubezpieczoną na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników z mocy ustawy i w pełnym zakresie jako rolnik, prowadzącą wyłącznie działalność rolniczą. - 60 tys. zł (w dwóch ratach 80 % i 20 %) Kryteria wyboru (preferencje) ekologiczna produkcja rolnicza więcej niż jeden etap produkcji (np. przygotowanie do sprzedaży, sprzedaż bezpośrednia lub przetwórstwo) działania zespołowe rolników w celu dostarczenia większych partii produktu BUDŻET 450 000 000 euro Planowana liczba beneficjentów: 32 000

Rozwój gospodarstw i działalności gospodarczej (1/4) (I) PREMIE DLA MŁODYCH ROLNIKÓW młody rolnik (osoba, która nie ukończyła 40 roku życia, posiada odpowiednie kwalifikacje zawodowe (wynikające z wykształcenia lub stażu pracy w rolnictwie) i po raz pierwszy rozpoczyna prowadzenie gospodarstwa rolnego jako kierujący gospodarstwem, czyli w dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy nie prowadziła gospodarstwa rolnego jako kierujący) Kryteria wyboru sytuacja agrarna i społeczna regionu - 100 tys. zł (w dwóch ratach 80 % i 20 %) poziom wykształcenia wnioskodawców rodzaj planowanej działalności różnica wieku pomiędzy przekazującym a przejmującym gospodarstwo kompleksowość biznesplanu BUDŻET 700 000 000 euro Planowana liczba beneficjentów: 30 000

Rozwój gospodarstw i działalności gospodarczej (4/4) (IV) ROZWÓJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI ROZWÓJ USŁUG ROLNICZYCH osoba prawna, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, prowadząca działalność gospodarczą w zakresie usług rolniczych jako mikro- lub małe przedsiębiorstwo przez co najmniej dwa lata przed złożeniem wniosku o przyznanie pomocy - do 500 tys. zł Kryteria wyboru innowacyjność, ochrona środowiska, przeciwdziałanie zmianom klimatu operacje w gminach należących do powiatów o najwyższym bezrobociu w kraju BUDŻET 100 000 000 euro Planowana liczba beneficjentów: 850 Kwalifikowalność kosztów: do 50 %

Systemy jakości produktów rolnych i środków spożywczych (I) WSPARCIE DLA NOWYCH UCZESTNIKÓW SYSTEMÓW JAKOŚCI ŻYWNOŚCI rolnicy aktywni zawodowo Kryteria wyboru - do 3 tys. euro/gospodarstwo/rok uwzględniają wielkość powierzchni gruntów preferencja dla gospodarstw do 5 ha (II) WSPARCIE NA PRZEPROWADZENIE DZIAŁAŃ INFORMACYJNYCH I PROMOCYJNYCH podmiot utworzony przez co najmniej dwóch producentów, wytwarzających produkty rolne lub środki spożywcze w ramach systemów jakości POZIOM WSPARCIA: Kryteria wyboru (preferencje) - do 70 % kosztów kwalifikowalnych działań info-promo ocena efektywności działań podmioty nie korzystające z tego typu wsparcia w PROW 2007-2013 BUDŻET: 30 000 000 euro Planowana liczba beneficjentów: 27 000

Inwestycje w środki trwałe (2/3) (II) INWESTYCJE W PRZETWÓRSTWO/MARKETING I ROZWÓJ PRODUKTÓW ROLNYCH (PRZETWÓRSTWO I MARKETING PRODUKTÓW ROLNYCH) osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka - od 100 tys. zł do 2 mln zł organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, -do 100 tys. zł dla rolników która: posiada zarejestrowaną działalność w zakresie przetwórstwa lub wprowadzania do obrotu produktów rolnych, działa jako przedsiębiorca wykonujący działalność jako mikro, małe lub średnie przedsiębiorstwo. rolnik, domownik, małżonek rolnika podlegający ubezpieczeniu społecznemu rolników w pełnym zakresie dotyczy rolników składających wnioski w naborze tematycznym dotyczącym wsparcia rozpoczynania działalności gospodarczej w zakresie przetwórstwa produktów rolnych Kryteria wyboru grupy i organizacje producentów rolnych spółdzielnie zaopatrujący się bezpośrednio u producentów rolnych inwestycje innowacyjne, w ochronę środowiska, przeciwdziałanie zmianom klimatu uczestnicy systemów jakości żywności inwestycje w gminach należących do powiatów BUDŻET: 620 000 000 euro o największym bezrobociu w kraju Planowana liczba beneficjentów: 3 000 wybrane sektory przetwarzania Kwalifikowalność kosztów: do 50 % i wprowadzania do obrotu produktów rolnych

Podstawowe usługi i odnowa miejscowości na obszarach wiejskich (2/2) INWESTYCJE W TWORZENIE, ULEPSZANIE LUB ROZWIJANIE PODSTAWOWYCH USŁUG LOKALNYCH DLA LUDNOŚCI WIEJSKIEJ, W TYM REKREACJI I KULTURY ORAZ POWIĄZANEJ INFRASTRUKTURY ZAKRES: TARGOWISKA LUB OBIEKTY BUDOWLANE PRZEZNACZONE NA CELE PROMOCJI LOKALNYCH PRODUKTÓW I USŁUG gmina/związek gmin powiat/ związek powiatów - do 1 mln zł. zł /beneficjenta/okres realizacji Kryteria wyboru (preferencje) preferencje dla operacji umożliwiających dostęp do punktów sprzedaży większej liczbie rolników BUDŻET 100 000 000 euro Planowana liczba beneficjentów: 270 Kwalifikowalność kosztów: do 63,63 %

Tworzenie grup i organizacji producentów TWORZENIE GRUP I ORGANIZACJI PRODUCENTÓW W SEKTORZE ROLNYM I LEŚNYM grupy producentów rolnych (utworzone po 1 stycznia 2014 roku) organizacje producentów (utworzone po 1 stycznia 2014 roku) -do 1 mln zł. produkcji sprzedanej: 10%/8%/6%/5%/4% wartości sprzedanej w kolejnych latach funkcjonowania -pow. 1 mln zł. produkcji sprzedanej: 5%/4%/3%/3%/2% wartości sprzedanej w kolejnych latach funkcjonowania Kryteria wyboru (preferencje) podmioty zrzeszone w formie spółdzielni podmioty zrzeszające producentów: - wytwarzających produkty w ramach systemów jakości żywności, - świń, prosiąt, warchlaków, mięsa wieprzowego (świeże, chłodzone, mrożone), - bydła, zwierzęta rzeźne lub hodowlane, mięsa wołowe (świeże, chłodzone, mrożone), - owiec, kóz (zwierzęta rzeźne lub hodowlane), wełny, mięsa owczego lub koziego (świeże, chłodzone, mrożone), skór owczych lub kozich, - miodu i produktów pszczelich, - roślin w plonie głównym, uprawianych z przeznaczeniem na cele energetyczne bądź techniczne. podmioty z jak największą liczbą członków w danej kategorii. BUDŻET 350 000 000 euro Planowana liczba beneficjentów: 1 700

Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych i katastrof oraz wprowadzanie odpowiednich środków zapobiegawczych (I) WSPARCIE INWESTYCJI W ŚRODKI ZAPOBIEGAWCZE, KTÓRYCH CELEM JEST OGRANICZANIE SKUTKÓW PRAWDOPODOBNYCH KLĘSK ŻYWIOŁOWYCH, NIEKORZYSTNYCH ZJAWISK KLIMATYCZNYCH I KATASTROF - min. 20 tys. zł. kosztów kwalifikowalnych rolnik grupa rolników (co najmniej dwóch - do 500 tys. zł dla spółki wodnej rolników lub spółka wodna, członkami której w większości są rolnicy) Kryteria wyboru gospodarstwa szczególnie narażone na wystąpienie zdarzeń grupy rolników (II) WSPARCIE INWESTYCJI W ODTWARZANIE GRUNTÓW ROLNYCH I PRZYWRACANIE POTENCJAŁU PRODUKCJI ROLNEJ ZNISZCZONEGO W WYNIKU KLĘSK ŻYWIOŁOWYCH, NIEKORZYSTNYCH ZJAWISK KLIMATYCZNYCH I KATASTROF rolnik Kryteria wyboru (preferencje) szkody w budynkach i budowlach - min. 20 tys. zł. kosztów kwalifikowalnych - do 300 tys. zł BUDŻET 500 000 000 euro Planowana liczba beneficjentów: 6 000 Kwalifikowalność kosztów: do 80 %

Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne (1/2) PŁATNOŚCI W RAMACH ZOBOWIĄZAŃ ROLNO-ŚRODOWISKOWO-KLIMATYCZNYCH Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone Pakiet 2. Ochrona gleb i wód Pakiet 3. Zachowanie i reintrodukcja sadów tradycyjnych odmian drzew owocowych Pakiet 4. Cenne siedliska i zagrożone gatunki ptaków na obszarach Natura 2000 Pakiet 5. Cenne siedliska poza obszarami Natura 2000 WSPARCIE OCHRONY I ZRÓWNOWAŻONEGO UŻYTKOWANIA ORAZ OCHRONY ZASOBÓW GENETYCZNYCH W ROLNICTWIE Pakiet 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie Pakiet 7. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie -Zróżnicowana w zależności od pakietu -Degresywna: -0,1 ha 10 ha 100% - 10,01 ha 20 ha 50 % rolnicy, grupy rolników, grupy rolników i innych gospodarujących gruntami, w uzasadnionych przypadkach także inni gospodarujący gruntami lub ich grupy. BUDŻET 920 000 000 euro

Rolnictwo ekologiczne PŁATNOŚCI W OKRESIE KONWERSJI NA ROLNICTWO EKOLOGICZNE Pakiet 1. Uprawy rolnicze w okresie konwersji Pakiet 2. Uprawy warzywne w okresie konwersji Pakiet 3. Uprawy zielarskie w okresie konwersji Pakiet 4. Uprawy sadownicze w okresie konwersji Pakiet 5. Uprawy paszowe w okresie konwersji PŁATNOŚCI W CELU UTRZYMANIA ROLNICTWA EKOLOGICZNEGO Pakiet 6. Uprawy rolnicze po okresie konwersji Pakiet 7. Uprawy warzywne po okresie konwersji Pakiet 8. Uprawy zielarskie po okresie konwersji Pakiet 9. Uprawy sadownicze po okresie konwersji Pakiet 10. Uprawy paszowe po okresie konwersji -Zróżnicowana w zależności od pakietu -Degresywna : -Uprawy rolnicze od 0,1 ha do 20 ha 100%; > 20 ha do 30 ha 50 % -Uprawy warzywne od 0,1 ha do 15 ha 100%; > 15 ha do 30 ha 50 % -Uprawy zielarskie od 0,1 ha do 10 ha 100 % -Uprawy sadownicze od 0,1 ha do 10 ha 100%; > 10 ha do 20 ha 50 % -Uprawy paszowe od 0,1 ha do 15 ha 100% rolnicy lub grupy rolników, którzy dobrowolnie podejmują się przejść na praktyki i metody rolnictwa ekologicznego określone w rozporządzeniu Rady (WE) nr 834/2007 i spełniają definicję rolnika aktywnego zawodowo BUDŻET 700 000 000 euro

Płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami PŁATNOŚCI DLA OBSZARÓW GÓRSKICH (ONW TYP GÓRSKI) PŁATNOŚCI DLA OBSZARÓW NIZINNYCH (ONW TYP NIZINNY) PŁATNOŚCI DLA OBSZARÓW SPECYFICZNYCH (ONW TYP SPECYFICZNY) Płatność ryczałtowa, jednoroczna, do hektara użytków rolnych położonych na obszarach ONW rolnicy aktywni zawodowo, którzy użytkują grunty rolne położone na obszarach z utrudnieniami naturalnymi lub innymi szczególnymi utrudnieniami -Min. 25 euro/ha -Degresywna: -1 ha 50 ha 100% - 50,01 ha 100 ha 50 % - 100,01 ha 300 ha 25% -pow. 300 ha brak płatności BUDŻET 2 300 00 00 euro

Inwestycje w środki trwałe (3/3) (III) SCALANIE GRUNTÓW starosta Kryteria wyboru poprawa środowiska przyrodniczego poprawa walorów krajobrazowych Zakres wsparcia opracowanie projektu scalenia zagospodarowanie poscaleniowe Opracowanie projektu scaleniowego: -800 euro/ha (dolnośląskie, lubelskie, podkarpackie, małopolskie, śląskie, świętokrzyskie) - do 650 euro/ha (pozostałe woj.) -Zagospodarowanie poscaleniowe: - do 2 tys. euro/ha (dolnośląskie, lubelskie, podkarpackie, małopolskie, śląskie, świętokrzyskie) -do 1,9 tys. euro/ha (pozostałe województwa) - BUDŻET: 130 000 000 euro Planowana liczba beneficjentów: 40 Kwalifikowalność kosztów: do 100 %

Inwestycje w rozwój obszarów leśnych i poprawę żywotności lasów ZALESIANIE I TWORZENIE TERENÓW ZALESIONYCH Rodzaj wsparcia pomoc jest przyznawana w formie ryczałtu na hektar: jednorazowo za założenie uprawy leśnej bądź dolesienie; maksymalnie przez 12 lat od zalesienia za pielęgnację i utracone dochody w porównaniu do produkcji rolnej. rolnicy (właściciele gruntów rolnych oraz gruntów innych niż rolne, z wyłączeniem jednostek organizacyjnych reprezentujących Skarb Państwa) JST będące właścicielami gruntów rolnych oraz gruntów innych niż rolne w zakresie kosztów założenia. Kryteria wyboru realizacja celów w zakresie zapobiegania erozji oraz wzmacniania stabilności ekologicznej (korytarze ekologiczne) BUDŻET 320 000 000 euro

Rozwój gospodarstw i działalności gospodarczej (2/4) (II) PREMIE NA ROZPOCZĘCIE DZIAŁALNOŚCI POZAROLNICZEJ Pomoc przyznaje się w związku z rozpoczynaniem prowadzenia działalności pozarolniczej osoba fizyczna - 100 tys. zł (w dwóch ratach 80 % i 20 %) Kryteria wyboru (preferencje) utworzenie miejsca pracy (nie dotyczy samozatrudnienia) dla osób posiadających odpowiednie kwalifikacje z zakresu działalności objętej biznesplanem BUDŻET 450 000 000 euro Planowana liczba beneficjentów: 19 000

Podstawowe usługi i odnowa miejscowości na obszarach wiejskich (1/2) BADANIA I INWESTYCJE ZWIĄZANE Z UTRZYMANIEM, ODBUDOWĄ I POPRAWĄ STANU DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I PRZYRODNICZEGO WSI, KRAJOBRAZU WIEJSKIEGO I MIEJSC O WYSOKIEJ WARTOŚCI PRZYRODNICZEJ, W TYM DOTYCZĄCE POWIĄZANYCH ASPEKTÓW SPOŁECZNO-GOSPODARCZYCH ORAZ ŚRODKÓW W ZAKRESIE ŚWIADOMOŚCI ŚRODOWISKOWEJ gmina, instytucja kultury, dla której organizatorem jest - do 500 tys. zł /miejscowość jednostka samorządu terytorialnego, kościół lub inny związek wyznaniowy Kryteria wyboru (preferencje) operacje realizowane na obszarze o potencjale turystycznym INWESTYCJE W TWORZENIE, ULEPSZANIE LUB ROZWIJANIE PODSTAWOWYCH USŁUG LOKALNYCH DLA LUDNOŚCI WIEJSKIEJ, W TYM REKREACJI I KULTURY ORAZ POWIĄZANEJ INFRASTRUKTURY ZAKRES: INWESTYCJE W OBIEKTY PEŁNIĄCE FUNKCJE KULTURALNE ORAZ KSZTAŁTOWANIE PRZESTRZENI PUBLICZNEJ gmina, instytucja kultury dla której organizatorem jest jednostka samorządu terytorialnego w przypadku budowy, przebudowy, modernizacji lub wyposażenia obiektów pełniących funkcje kulturalne, gmina w przypadku kształtowania przestrzeni publicznej Kryteria wyboru (preferencje) operacje umożliwiające przeprowadzenie większej ilości inicjatyw społecznych (f. kulturalne) operacje realizowane na obszarze o potencjale turystycznym (przestrzeń publiczna) - do 500 tys. zł /miejscowość BUDŻET 500 000 000 euro Planowana liczba beneficjentów: 5 000 Kwalifikowalność kosztów: do 63,63 %

LEADER (I) WSPARCIE PRZYGOTOWAWCZE Pomoc ma formę ryczałtowej płatności stowarzyszenie, fundacja lub związek stowarzyszeń, z wyłączeniem stowarzyszeń jednostek samorządu terytorialnego Kryteria wyboru doświadczenie wnioskodawcy jakość przedłożonej koncepcji rozwoju lokalnego BUDŻET DZIAŁANIA LEADER 734 545 695 euro Planowana liczba LGD: 300

LEADER (II) REALIZACJA OPERACJI W RAMACH LOKALNYCH STRATEGII ROZWOJU Pomoc ma formę refundacji kosztów (w zależności od zakresu operacji ) osoby fizyczne osoby prawne, w tym m.in. kółka rolnicze, jednostki samorządu terytorialnego z wyłączeniem województw, ich związki bądź ich jednostki organizacyjne, organizacje pozarządowe, spółdzielnie, kościoły, związki wyznaniowe. jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym ustawy przyznają zdolność prawną. W przypadku projektów parasolowych beneficjentem jest LGD a odbiorcami realizującymi mikro-projekt są: osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym ustawy przyznają zdolność prawną. Odbiorcami realizującymi mikro-projekt mogą być również grupy nieformalne, tj. np. koła gospodyń wiejskich, nadleśnictwa i jednostki ochotniczej straży pożarnej. BUDŻET DZIAŁANIA LEADER 734 545 695 euro Planowana liczba LGD: 300

LEADER (II) REALIZACJA OPERACJI W RAMACH LOKALNYCH STRATEGII ROZWOJU Zakres wsparcia 1. Podnoszenie kompetencji osób z obszaru LSR 2. Zakładanie nowych przedsiębiorstw oraz rozwój przedsiębiorczości 3.Tworzenie inkubatorów przetwórstwa lokalnego tj. infrastruktury służącej przetwarzaniu produktów rolnych w celu udostępniania jej lokalnym producentom zmierzającym do dywersyfikacji źródeł dochodu 4.Tworzenie i funkcjonowanie sieci w zakresie krótkich łańcuchów żywnościowych, rynków lokalnych lub usług turystycznych. 5.Tworzenie rozwój i wyposażenie infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej, przeznaczonej na użytek publiczny. 6.Promowanie, zachowanie lub oznakowanie lokalnego dziedzictwa przyrodniczego, kulturowego i historycznego, pod warunkiem zapewnienia jego dostępności zwiedzającym. 7.Tworzenie, ulepszanie, rozbudowa lub wyposażenie infrastruktury społecznej, mającej na celu poprawę jakości życia na obszarach wiejskich, która związana jest z działalnością: żłobków, klubów dziecięcych, przedszkoli, oddziałów przedszkolnych i innych form wychowania przedszkolnego; placówek dziennego pobytu dla osób starszych i niepełnosprawnych; instytucji kultury. BUDŻET DZIAŁANIA LEADER 734 545 695 euro Planowana liczba LGD: 300

LEADER (II) REALIZACJA OPERACJI W RAMACH LOKALNYCH STRATEGII ROZWOJU - do 800 tys. zł na inkubatory przetwórstwa lokalnego. - do 300 tys. zł na beneficjenta w okresie realizacji PROW 2014-2020 do 400 tys. zł całkowita wartość projektu parasolowego do 50 tys. zł. całkowita wartość mikro-projektu w ramach projektów parasolowych Kryteria wyboru operacji ustalane są przez LGD i dotyczą w szczególności: innowacyjności generowania nowych miejsc pracy W przypadku JST, wartość realizowanych przez nie samodzielnie mikro-projektów nie może przekroczyć 20% danego projektu parasolowego. 50 tys. zł. - minimalna całkowita wartość operacji realizowanych poza projektem parasolowym ograniczenia kosztów prowadzenia działalności gospodarczej (rozwiązania sprzyjające ochronie środowiska) działalności, która opiera się o lokalne produkty rolne zaspokajania potrzeb grup defaworyzowanych (długotrwale bezrobotni, poszukujący pracy, pow. 50 r.ż., kobiety) BUDŻET DZIAŁANIA LEADER 734 545 695 euro Planowana liczba LGD: 300

LEADER (III) WDRAŻANIE PROJEKTÓW WSPÓŁPRACY Pomoc ma formę refundacji kosztów LGD, których LSR zostały wybrane do realizacji i finansowania ze środków Programu - Limit na LGD - 500 tys. zł na LGD, w tym do 75 tys. zł. na przygotowanie projektów współpracy - Minimalna wartość projektu międzyterytorialnego - 50 tys. zł Kryteria wyboru operacji: min. 60 % punktów w ocenie wspólnych dla całego kraju kryteriów wyboru BUDŻET DZIAŁANIA LEADER 734 545 695 euro Planowana liczba LGD: 300

LEADER (IV) KOSZTY BIEŻĄCE (V) AKTYWIZACJA LGD, których LSR zostały wybrane do realizacji i finansowania ze środków Programu ZASADY WSPARCIA: - Wsparcie nie może dotyczyć kosztów zrefundowanych w ramach innych programów współfinansowanych ze środków funduszy EFSI Kryteria wyboru operacji: możliwość wsparcia wszystkich LGD wybranych do realizacji LSR BUDŻET DZIAŁANIA LEADER 734 545 695 euro Planowana liczba LGD: 300

Dziękuję za uwagę