Nowe zadania organów gminy w zakresie budowy komunalnych systemów gospodarowania odpadami

Nowe zadania organów gminy w zakresie budowy komunalnych systemów gospodarowania odpadami seminarium współfinansowane ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej MACIEJ KIEŁBUS Tel. (48 61) 866 26 28 Fax. (48 61) 865 82 56 E-mail maciej.kielbus@ziemski.com.pl Prawnik w Dziale Prawa Administracyjnego w Dr Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna spółka komandytowa Doktorant w Zakładzie Prawa Administracyjnego i Nauki o Administracji Wydziału Prawa i Administracji UAM Współpracownik (trener) Wielkopolskiego Ośrodka Kształcenia i Studiów Samorządowych(WOKiSS) w Poznaniu; Wykładowca na Podyplomowych Studiach Podyplomowych Akademia Liderów Samorządowych organizowanych przez Wyższą Szkołę Bankową w Poznaniu; Redaktor Naczelny portalu PRAWODLASAMORZADU.PL. 1

System gospodarowania odpadami komunalnymi GOSPODAROWANIE ODPADAMI - zbieranie, transport, przetwarzanie odpadów, łącznie z nadzorem nad tego rodzaju działaniami, jak również późniejsze postępowanie z miejscami unieszkodliwiania odpadów oraz działania wykonywane w charakterze sprzedawcy odpadów lub pośrednika w obrocie odpadami. Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 roku o odpadach (Dz. U. z 2013r., poz. 21) 2

ODPADY każda substancja lub przedmiot, których posiadacz pozbywa się, zamierza się pozbyć lub do których pozbycia się jest obowiązany Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 roku o odpadach (Dz. U. z 2013r., poz. 21) ODPADY KOMUNALNE - odpady powstające w gospodarstwach domowych, z wyłączeniem pojazdów wycofanych z eksploatacji, a także odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych; zmieszane odpady komunalne pozostają zmieszanymi odpadami komunalnymi, nawet jeżeli zostały poddane czynności przetwarzania odpadów, która nie zmieniła w sposób znaczący ich właściwości Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 roku o odpadach (Dz. U. z 2013r., poz. 21) 3

Zmiany w systemie gospodarki odpadami komunalnymi Ustawa z dnia 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (obowiązuje od: 1-01-1997) Ustawa z dnia 1 lipca 2011 roku o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (obowiązuje zasadniczo od 1-01-2012) 23 nowelizacje Nowelizacji (zmianie bądź uchyleniu) uległo 10 artykułów (z 19 obowiązujących przed nowelizacją). Jednocześnie dodano 52 nowe artykuły. Zmiany w systemie gospodarki odpadami komunalnymi USTAWA z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach Dz. U. z 2013 roku, poz. 21 Art. 206. W ustawie z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku wgminach(dz.u.z2012r.poz.391i951)wprowadzasięnastępujące zmiany: 1) w art. 6r po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu: ( ) 2) w art. 9c dodaje się ust. 9 i 10 w brzmieniu: ( ) 3) art. 9q 9t otrzymują brzmienie: ( ) 4

Zmiany w systemie gospodarki odpadami komunalnymi 13 grudnia 2012 Projekt senacki wpłynął do Sejmu - druk nr 1000 19 grudnia 2012 Skierowano do I czytania w komisjach do Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej 3 stycznia 2013 I czytanie w komisjach Praca w komisjach po I czytaniu Sprawozdanie komisji druk nr 1009 II czytanie na posiedzeniu Sejmu Praca w komisjach po II czytaniu Zmiany w systemie gospodarki odpadami komunalnymi 4 stycznia 2013 Sprawozdanie komisji druk nr 1009-A 25 stycznia 2013 III czytanie na posiedzeniu Sejmu 28 stycznia 2013 Ustawę przekazano Prezydentowi i Marszałkowi Senatu 30 stycznia 2013 Stanowisko Senatu Nie wniósł poprawek 5

Zmiany w systemie gospodarki odpadami komunalnymi 13 luty 2013 Podpisanie ustawy przez Prezydenta RP 19 luty 2013 Publikacja nowelizacji w Dzienniku Ustaw pod pozycją 228 Zmiany w systemie gospodarki odpadami komunalnymi Uchwały podjęte na podstawie art. 6k ust. 1 [uchwała w sprawie metody i stawki] oraz art. 6n ust. 1 [uchwała w sprawie deklaracji] ustawy zmienianej w art. 1 zachowują moc do dnia wejścia w życie uchwał podjętych na podstawie art. 6k ust. 1 oraz art. 6n ust. 1 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą. 6

Zmiany w systemie gospodarki odpadami komunalnymi Projekt ma na celu wprowadzenie rozwiązań umożliwiających gminom racjonalną i elastyczną politykę w zakresie ustalania opłat za odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i gospodarowania tymi odpadami. Uzasadnienie projektu nowelizacji Druk nr 1000 Zmiany w systemie gospodarki odpadami komunalnymi Istotą sądowej kontroli sprawowanej przez sądy administracyjne jest ocena legalności zaskarżonych aktów i czynności według stanu prawnego i faktycznego sprawy z daty ich podjęcia. Zmiana lub uchylenie zaskarżonej do sądu uchwały nie czynią zbędnym wydania przez sąd wyroku, jeżeli zaskarżona uchwała może być zastosowana do sytuacji z okresu poprzedzającego jej podjęcie. R. Hauser (red.), M. Wierzbowski (red.), Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2011, s. 534. 7

Dotychczasowy system gospodarki odpadami komunalnymi Emilia Kołaczek, www.mos.gov.pl Dotychczasowy system gospodarki odpadami komunalnymi Dotychczas rada gminy mogła w drodze uchwały, na podstawie akceptacji mieszkańców wyrażonej w przeprowadzonym uprzednio referendum gminnym, przejąć od właścicieli nieruchomości wszystkie lub wskazane obowiązki, o których mowa wart.5ust.1pkt1,3bi4. 8

Nowy system gospodarki odpadami komunalnymi Emilia Kołaczek, www.mos.gov.pl Cele nowelizacji uszczelnienie systemu gospodarowania odpadami komunalnymi prowadzenie selektywnego zbierania odpadów komunalnych u źródła Cel zmniejszenie ilości odpadów komunalnych, w tym odpadów ulegających biodegradacji kierowanych na składowiska odpadów zwiększenie liczby nowoczesnych instalacji do odzysku, w tym recyklingu, oraz unieszkodliwiania odpadów komunalnych w sposób inny niż składowanie odpadów 9

całkowite wyeliminowanie nielegalnych składowisk odpadów, a tym samym zmniejszenie zaśmiecenia w szczególności lasów i terenów rekreacyjnych Cele nowelizacji Cel prowadzenie właściwego sposobu monitorowania postępowania z odpadami komunalnymi zarówno przez właścicieli nieruchomości, jak i prowadzących działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości zmniejszenie dodatkowych zagrożeń dla środowiska wynikających z transportu odpadów komunalnych z miejsc ich powstania do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania, przez podział województw na regiony gospodarki odpadami, w ramach których prowadzone będą wszelkie czynności związane z gospodarowaniem odpadami komunalnymi przyznanie władztwa nad odpadami gminom Nowe zadania gmin Utrzymanie czystości i porządku w gminach należy do obowiązkowych zadań własnych gminy. 10

Nowe zadania gmin reglamentacyjne nadzorczokontrolne informacyjnoedukacyjne recyklingowe sprawozdawcze organizacyjne Znowelizowane zadania gminy analityczne Gminy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie i tworzą warunki niezbędne do ich utrzymania, a w szczególności: 1) tworzą warunki do wykonywania prac związanych z utrzymaniem czystości i porządku na terenie gminy lub zapewniają wykonanie tych prac przez tworzenie odpowiednich jednostek organizacyjnych; 2) zapewniają budowę, utrzymanie i eksploatację własnych lub wspólnych z innymi gminami: regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych, stacji zlewnych, w przypadku gdy podłączenie wszystkich nieruchomości do sieci kanalizacyjnej jest niemożliwe lub powoduje nadmierne koszty, instalacji i urządzeń do zbierania, transportu i unieszkodliwiania zwłok zwierzęcych lub ich części, szaletów publicznych; 11

REGIONALNA INSTALACJA DO PRZETWARZANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH - zakład zagospodarowania odpadów o mocy przerobowej wystarczającej do przyjmowania i przetwarzania odpadów z obszaru zamieszkałego przez co najmniej 120 000 mieszkańców, spełniający wymagania najlepszej dostępnej techniki lub technologii, o której mowa wart.143ustawyzdnia27kwietnia2001r.-prawoochronyśrodowiskaorazzapewniający termiczne przekształcanie odpadów lub: a) mechaniczno-biologiczne przetwarzanie zmieszanych odpadów komunalnych i wydzielanie ze zmieszanych odpadów komunalnych frakcji nadających się w całości lubwczęścidoodzysku, b) przetwarzanie selektywnie zebranych odpadów zielonych i innych bioodpadów oraz wytwarzanie z nich produktu o właściwościach nawozowych lub środków wspomagających uprawę roślin, spełniającego wymagania określone w przepisach odrębnych, c) składowanie odpadów powstających w procesie mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych o pojemności pozwalającej na przyjmowanie przez okres nie krótszy niż 15 lat odpadów w ilości nie mniejszej niż powstająca w instalacji do mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych. Art. 3 ust. 2 pkt 15c) ustawy o odpadach Reasumując, sposób wyliczenia przyjęty w art. 3 ust. 3 w pkt 15c w lit. a-c ustawy o odpadach wskazuje, iż instalacje zapewniające procesy opisane w poszczególnych literach mogą, ale nie muszą występować łącznie w ramach jednego zakładu. Osiągnięcie założonych celów w zakresie gospodarowania odpadami może również nastąpić poprzez instalacje stanowiące więcej iż jeden zakład. Interpretacja Ministerstwa Środowiska z dnia 12 października 2011 roku, http://www.mos.gov.pl/artykul/4469_instalacje_do_zagospodarowania _odpadow/16813_pojecie_regionalnej_instalacji.html 12

REGIONALNA INSTALACJA DO PRZETWARZANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH - zakład zagospodarowania odpadów o mocy przerobowej wystarczającej do przyjmowania i przetwarzania odpadów z obszaru zamieszkałego przez co najmniej 120 tys. mieszkańców, spełniający wymagania najlepszej dostępnej techniki lub technologii, o której mowa w art. 143 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska oraz zapewniający termiczne przekształcanie odpadów lub: 1) mechaniczno-biologiczne przetwarzanie zmieszanych odpadów komunalnych i wydzielanie ze zmieszanych odpadów komunalnych frakcji nadających się w całości lub w części do odzysku, lub 2) przetwarzanie selektywnie zebranych odpadów zielonych i innych bioodpadów oraz wytwarzanie z nich produktu o właściwościach nawozowych lub środków wspomagających uprawę roślin, spełniających wymagania określone w przepisach odrębnych, lub materiału po procesie kompostowania lub fermentacji dopuszczonego do odzysku w procesie odzysku R10, spełniającego wymagania określone w przepisach wydanych na podstawie art. 30 ust. 4, lub 3) składowanie odpadów powstających w procesie mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych o pojemności pozwalającej na przyjmowanie przez okres nie krótszy niż 15 lat odpadów w ilości nie mniejszej niż powstająca w instalacji do mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych. Art. 35 ust. 6 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 roku o odpadach (Dz. U. z 2013r., poz. 21) Gminy, realizując zadania polegające na zapewnieniu budowy, utrzymania i eksploatacji regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych, są obowiązane do: przeprowadzenia przetargu na wybór podmiotu, który będzie budował, utrzymywał lub eksploatował regionalną instalację do przetwarzania odpadów komunalnych LUB dokonania wyboru podmiotu, który będzie budował, utrzymywał lub eksploatował regionalną instalację do przetwarzania odpadów komunalnych, na zasadach określonych w ustawie z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publicznoprywatnym LUB dokonania wyboru podmiotu, który będzie budował, utrzymywał lub eksploatował regionalną instalację do przetwarzania odpadów komunalnych, na zasadach określonych w ustawie z dnia 9 stycznia 2009 r. o koncesji na roboty budowlane lub usługi 13

W przypadku gdy przetarg, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, zakończy się wynikiem negatywnym albo gdy nie zostanie dokonany wybór partnera prywatnego na zasadach określonych w ustawie, o której mowa w ust. 1 pkt 2, albo gdy nie zostanie dokonany wybór koncesjonariuszanazasadach,októrychmowawust.1pkt3,gmina może samodzielnie realizować zadanie polegające na budowie, utrzymaniu lub eksploatacji regionalnej instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych. W przypadku instalacji wskazanej w wojewódzkim planie gospodarki odpadami jako zakład zagospodarowania odpadów, dla której przed dniem wejścia w życie ustawy wydano decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach lub decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, lub której budowa lub eksploatacja rozpoczęła się przed dniem wejścia w życie ustawy, przepisów art.3austawyzmienianejwart.1niestosujesię. Art. 19 ustawy nowelizującej 14

Wojewódzkie plany gospodarki odpadami zawierają m.in.: 1. określenie regionów gospodarki odpadami komunalnymi, wraz ze wskazaniem gmin wchodzących w skład regionu; 2. wykaz regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych w poszczególnych regionach gospodarki odpadami komunalnymi oraz instalacji przewidzianych do zastępczej obsługi tych regionów, do czasu uruchomienia regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych, w przypadku gdy znajdująca się w nich instalacja uległa awarii lub nie może przyjmować odpadów z innych przyczyn; 3. plan zamykania regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych niespełniających wymagań ochrony środowiska, których modernizacja nie jest możliwa z przyczyn technicznych lub nie jest uzasadniona z przyczyn ekonomicznych. Wraz z uchwaleniem wojewódzkiego planu gospodarki odpadami sejmik województwa podejmuje uchwałę w sprawie jego wykonania stanowiącą akt prawa miejscowego. Gminy nie zostały wyposażone przez prawodawcę w jakiekolwiek instrumenty umożliwiające opiniowanie projektu przedmiotowej uchwały. 15

Uchwała w sprawie wykonania wojewódzkiego planu gospodarki odpadami podlega obligatoryjnej zmianie w przypadku: 1) zmiany podziału na regiony gospodarki odpadami komunalnymi lub 2) zakończenia budowy regionalnej instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych określonej w wojewódzkim planie gospodarki odpadami. Art. 38 ust. 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 roku o odpadach (Dz. U. z 2013r., poz. 21) Bariery we współpracy JST http://www.mos.gov.pl/g2/big/2012_10/12cffaac9d62c009bd376915f675c2fa.pdf 16

Gminy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie i tworzą warunki niezbędne do ich utrzymania, a w szczególności: 3) obejmują wszystkich właścicieli nieruchomości na terenie gminy systemem gospodarowania odpadami komunalnymi; 4) nadzorują gospodarowanie odpadami komunalnymi, w tym realizację zadań powierzonych podmiotom odbierającym odpady komunalne od właścicieli nieruchomości; 5) ustanawiają selektywne zbieranie odpadów komunalnych obejmujące co najmniej następujące frakcje odpadów: papieru, metalu, tworzywa sztucznego, szkła i opakowań wielomateriałowych oraz odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, w tym odpadów opakowaniowych ulegających biodegradacji; Gminy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie i tworzą warunki niezbędne do ich utrzymania, a w szczególności: 6) tworzą PUNKTY selektywnego zbierania odpadów komunalnych w sposób zapewniający łatwy dostęp dla wszystkich mieszkańców gminy, w tym wskazują miejsca, w których mogą być prowadzone zbiórki zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego pochodzącego z gospodarstw domowych; 7) zapewniają osiągnięcie odpowiednich poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami oraz ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania; 8) prowadzą działania informacyjne i edukacyjne w zakresie prawidłowego gospodarowania odpadami komunalnymi, w szczególności w zakresie selektywnego zbierania odpadów komunalnych; 17

Gminy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie i tworzą warunki niezbędne do ich utrzymania, a w szczególności: 9) udostępniają na stronie internetowej urzędu gminy oraz w sposób zwyczajowo przyjęty informacje o: a) podmiotach odbierających odpady komunalne od właścicieli nieruchomości z terenu danej gminy, zawierające firmę, oznaczenie siedziby i adres albo imię, nazwisko i adres podmiotu odbierającego odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, b) miejscach zagospodarowania przez podmioty odbierające odpady komunalne od właścicieli nieruchomości z terenu danej gminy zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania, c) osiągniętych przez gminę oraz podmioty odbierające odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, które nie działają na podstawie umowy, o której mowa w art. 6f ust. 1, i nie świadczą takiej usługi w trybie zamówienia z wolnej ręki, o którym mowa w art. 6f ust. 2, w danym roku kalendarzowym wymaganych poziomach recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami oraz ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania, d) punktach selektywnegozbierania odpadów komunalnych, zawierające: firmę, oznaczenie siedziby i adres albo imię, nazwisko i adres prowadzącego punkt selektywnego zbierania odpadów komunalnych, adresy punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych na terenie danej gminy, wraz ze wskazaniem godzin przyjmowania odpadów, e) zbierających zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny pochodzący z gospodarstw domowych, o których mowa wustawiezdnia29 lipca2005r.ozużytymsprzęcieelektrycznymielektronicznym(dz.u.nr180,poz.1495,z późn. zm. 3) ),zawierające: firmę, oznaczenie siedziby i adres albo imię, nazwisko i adres zbierającego zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, adresy punktów zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego na terenie danej gminy; Gminy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie i tworzą warunki niezbędne do ich utrzymania, a w szczególności: 10) dokonują corocznej analizy stanu gospodarki odpadami komunalnymi, w celu weryfikacji możliwości technicznych i organizacyjnych gminy w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi, w tym: a) możliwości przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania, b) potrzeb inwestycyjnych związanych z gospodarowaniem odpadami komunalnymi c) kosztów poniesionych w związku z odbieraniem, odzyskiem, recyklingiemi unieszkodliwianiemodpadów komunalnych, d) liczby mieszkańców, e) liczby właścicieli nieruchomości, którzy nie zawarli umowy, o której mowa w art. 6 ust. 1, w imieniu których gmina powinnapodjąćdziałania,októrychmowawart.6ust.6-12, f) ilości odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy, g) ilości zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania odbieranych z terenu gminy; 11) zapobiegają zanieczyszczaniu ulic, placów i terenów otwartych, w szczególności przez: zbieranie i pozbywanie się, z zastrzeżeniem art. 5 ust. 4, błota, śniegu, lodu oraz innych zanieczyszczeń uprzątniętych z chodników przez właścicieli nieruchomości oraz odpadów zgromadzonych w przeznaczonych do tego celu pojemnikach ustawionych na chodniku; 18

Gminy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie i tworzą warunki niezbędne do ich utrzymania, a w szczególności: 12) utrzymują czystość i porządek na przystankach komunikacyjnych, których właścicielem lub zarządzającym jest gmina oraz które są położone na jej obszarze przy drogach publicznych bez względu na kategorię tych dróg; 13) określają wymagania wobec osób utrzymujących zwierzęta domowe w zakresie bezpieczeństwa i czystości w miejscach publicznych; 14) zapobiegają bezdomności zwierząt na zasadach określonych w przepisach o ochronie zwierząt; 15) zapewniają zbieranie, transport i unieszkodliwianie zwłok bezdomnych zwierząt lub ich części oraz współdziałają z przedsiębiorcami podejmującymi działalność w tym zakresie; 16) znakują obszary dotknięte lub zagrożone chorobą zakaźną zwierząt. Formy realizacji zadań przez gminy 19

Formy realizacji zadań przez gminy Samodzielnie We współpracy z innymi gminami ZASADA: Zlecenie podmiotom trzecim (w tym spółkom komunalnym) WYJĄTEK: Realizacja przez własne zakłady budżetowe TYLKO WYBRANE ZADANIA W ŚCIŚLE OKREŚLONYM ZAKRESIE Związki międzygminne Porozumienia międzygminne Stowarzyszenia Art. 3a. 2. W przypadku gdy przetarg, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, zakończy się wynikiem negatywnym albo gdy nie zostanie dokonany wybór partnera prywatnego na zasadach określonych w ustawie, o której mowa w ust. 1 pkt 2, albo gdy nie zostanie dokonany wybór koncesjonariusza na zasadach, o których mowa w ust. 1 pkt 3, gmina może samodzielnie realizować zadanie polegające na budowie, utrzymaniu lub eksploatacji regionalnej instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych. Art. 6e. Spółki z udziałem gminy mogą odbierać odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, na zlecenie gminy, w przypadku, gdy zostały wybrane w drodze przetargu, októrymmowawart.6dust.1. Art. 6f. 2. W przypadku rozwiązania umowy na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości wójt, burmistrz lub prezydent miasta jest obowiązany niezwłocznie zorganizować przetarg, o którym mowa w art. 6d ust. 1. W celu zapewnienia odbierania odpadów komunalnych z terenu gminy, do czasu rozstrzygnięcia przetargu, gmina zapewnia te usługi w trybie zamówienia z wolnej ręki zgodnie z ustawą z dnia 29 stycznia 2004 r.- Prawo zamówień publicznych. 20

Gminy będą wyłaniały w drodze przetargu podmioty prowadzące działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, co tym samym będzie się wiązało z koniecznością przekształcenia gminnych jednostek organizacyjnych w spółki prawa handlowego. Uzasadnienie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw Sejm VI kadencji, druk nr 3670 ( ) należy zaznaczyć, że ustawa z dnia 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw stanowi lex specialis względem ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej. Na podstawie powyższego oraz na podstawie art. 6e ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminie należy podkreślić, że gminna jednostka organizacyjna będzie mogła odbierać odpady komunalne od właścicieli nieruchomości jedynie w przypadku, gdy zostanie wyłoniona w drodze przetargu. Co oznacza, że aby przystąpić do przetargu będzie musiała przekształcić się w spółkę prawa handlowego. Interpretacja Ministerstwa Środowiska z dnia 28 października 2011 roku 21

Za niezorganizowanie przetargu na odbieranie albo odbieranie i zagospodarowanie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości gmina podlega karze administracyjnej od 10 000 złdo50000zł. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest udzielenie zamówienia publicznego m.in. wykonawcy, który nie został wybrany w trybie określonym w przepisach o zamówieniach publicznych; Art. 17 ust. 1b ustawy o dyscyplinie finansów publicznych 22

UCHWAŁA NR XXIV/336/2012 RADY MIEJSKIEJ INOWROCŁAWIA z dnia 27 września 2012 r. w sprawie skierowania do Trybunału Konstytucyjnego wniosku o stwierdzenie niezgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach Na podstawie art. 191 ust.1 pkt 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.) uchwala się, co następuje: 1. Kieruje się do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o stwierdzenie niezgodności: 1) art. 6d ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2012 r. poz. 391, z późn. zm. 2) ) dodanego ustawą z dnia 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r. Nr 152, poz. 897, z późn. zm. 3) ), w zakresie w jakim nakłada na wójta, burmistrza lub prezydenta miasta obowiązek zorganizowania przetargu na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości albo przetargu na odbieranie i zagospodarowanie tych odpadów oraz 2) art. 6e ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach dodanego ustawą z dnia 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw z art.2, art.9, art.16ust. 2, art. 91 ust. 3, art.165 i art. 166ust. 1Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 4 ust. 2 Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego. ( ) 2) art. 6d otrzymuje brzmienie: Art. 6d. 1. Gmina może udzielić zamówienia na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, o których mowa w art. 6c, w sposób bezpośredni spółce: 1) o kapitale zakładowym spółki wyłącznie gminnym; 2) prowadzącej przeważającą część działalności w sferze użyteczności publicznej na rzecz tej jednostki samorządu terytorialnego. ( ) 3)uchylasięart.6e; Nieprzyjęta propozycja nowelizacji 23

( ) 2. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta jest obowiązany zorganizować przetarg na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, o których mowa w art. 6c, albo przetarg na odbieranie i zagospodarowanie tych odpadów, o ile na terenie gminy nie funkcjonuje spółka, o której mowa w ust. 1 powołana do tych celów lub gmina nie udzieliła jej zamówienia wsposóbokreślonywust.1. Nieprzyjęta propozycja nowelizacji Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, nie ma obowiązku ogłaszania przetargu, nawet w przypadku, gdy zleceniobiorca jest podmiotem prawnie odrębnym od instytucji zamawiającej, gdy spełnione zostaną dwa warunki. Po pierwsze, organ administracji publicznej będący instytucją zamawiającą musi sprawować nad tym odrębnym podmiotem kontrolę analogiczną do kontroli sprawowanej nad swoimi własnymi służbami. Po drugie, podmiot ten musi wykonywać swoją działalność w zasadniczej części na rzecz kontrolującej ją jednostki lub jednostek. ( ) Opinia Ministerstwa Spraw Zagranicznych z dnia 4 stycznia 2013 roku, znak: DPUE- 920-1323 - 12/md/5 24

Poprawka nr 1 przewiduje zmianę wart. 6d ust. 1 ustawy, polegającą na wprowadzeniu możliwości udzielenia zamówienia na odbieranie odpadów komunalnych.w sposób bezpośredni spółce, która kumulatywnie spełnia dwie przesłanki wymagane prawem Unii Europejskiej, tj. kapitał zakładowy spółki ma być wyłącznie gminny oraz spółka ma prowadzić przeważającą część działalności w sferze użyteczności publicznej na rzecz, tej jednostki samorządu terytorialnego. Poprawka nie przewiduje jednak żadnego mechanizmu, pozwalającego na zapewnienie, że nie dojdzie do zmian powyższych uwarunkowań. Przyjęcie poprawki w obecnym kształcie rodzi zagrożenie, że spełniająca przesłanki spółka, której bez przetargu zostanie udzielone powyższe zamówienie, utraci te przesłanki, na przykład w wyniku przekształceń własnościowych, co pozostanie bez konsekwencji dla już udzielonego zamówienia i w efekcie doprowadzi do naruszenia prawa UE; W pozostałym zakresie poprawka nr 1 jest zgodna z prawem Unii Europejskiej. Opinia Ministerstwa Spraw Zagranicznych z dnia 4 stycznia 2013 roku, znak: DPUE- 920-1323 - 12/md/5 Ustawa z dnia.. 2012 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach Art.1 W ustawie z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2012 r. poz. 391) wprowadza się następujące zmiany: 1) Art. 6d otrzymuje brzmienie: Art. 6d. 1. Gmina może udzielić zamówienia na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, októrych mowawart.6c,wsposóbbezpośredni spółcezudziałem gminy. 2. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta jest obowiązany zorganizować przetarg na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, o których mowa w art. 6c, albo przetarg na odbieranie i zagospodarowanie tych odpadów, o ile na terenie gminy nie funkcjonuje spółka z udziałem gminy powołana do tych celów lub gmina nie udzieliła jej zamówienia w sposób określony w ust. 1. 3. W celu zorganizowania odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości oraz wyznaczenia punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych rada gminy liczącej ponad 10.000 mieszkańców może podjąć uchwałę stanowiącą akt prawa miejscowego, o podziale obszaru gminy na sektory, biorąc pod uwagę liczbę mieszkańców, gęstość zaludnienia na danym terenie oraz obszar możliwy do obsługi przez jednego przedsiębiorcę odbierającego odpady komunalne od właścicieli nieruchomości. ( ) Projekt SLD z dnia 7 września 2012 roku http://orka.sejm.gov.pl/druki7ka.nsf/projekty/7-020-377-2012/$file/7-020-377-2012.pdf 25

Ustawa z dnia.. 2012 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach 4.Wprzypadku,gdygminapodzielonajestnasektory,przetargi,októrychmowawust.2,organizujesiędlakażdego z wyznaczonych sektorów. 5. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta określa w specyfikacji istotnych warunków zamówienia w szczególności: 1) wymogi dotyczące przekazywania odebranych zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania do regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych; 2) rodzaje odpadów komunalnych odbieranych selektywnie od właścicieli nieruchomości; 3) standard sanitarny wykonywania usług oraz ochrony środowiska; 4) obowiązek prowadzenia dokumentacji związanej z działalnością objętą zamówieniem; 5) szczegółowe wymagania stawiane przedsiębiorcom odbierającym odpady komunalne od właścicieli nieruchomości. 4) obowiązek prowadzenia dokumentacji związanej z działalnością objętą zamówieniem; 5) szczegółowe wymagania stawiane przedsiębiorcom odbierającym odpady komunalne od właścicieli nieruchomości. Projekt SLD z dnia 7 września 2012 roku http://orka.sejm.gov.pl/druki7ka.nsf/projekty/7-020-377-2012/$file/7-020-377-2012.pdf Ustawa z dnia.. 2012 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach 2)Skreśla sięart.6e. 3) Art. 6f otrzymuje brzmienie: Art. 6f. 1. Wójt,, burmistrz lubprezydent miasta zawiera ze spółką z udziałemgminy,októrej mowa wart. 6dust. 1, lub z przedsiębiorcą odbierającym odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, wybranym w drodze przetargu, o którym mowa w art. 6d ust. 2, umowę na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. 2. W przypadku rozwiązania umowy na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości z przedsiębiorcą wybranym w trybie przetargu wójt, burmistrz lub prezydent miasta jest obowiązany niezwłocznie zorganizować przetarg, o którym mowa w art. 6d ust. 2. W celu zapewnienia odbierania odpadów komunalnych z terenu gminy, do czasu rozstrzygnięcia przetargu, gmina zapewnia te usługi w trybie zamówienia z wolnej ręki zgodnie z ustawą z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych. 4) Art. 6g otrzymuje brzmienie: Art. 6g. Do przetargów, o których mowa w art. 6d ust. 2, w zakresie nieuregulowanym w niniejszej ustawie stosuje się ustawę z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych. Art.2 Ustawa wchodzi wżyciepoupływie 14dni oddnia ogłoszenia. Projekt SLD z dnia 7 września 2012 roku http://orka.sejm.gov.pl/druki7ka.nsf/projekty/7-020-377-2012/$file/7-020-377-2012.pdf 26

USTAWA z dnia.. 2012 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach Art. 1. W ustawie z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U.2012.391 j.t..): 1)wart.6d)poust.1dodajesięust.1a,1bi1c) 1a. W przypadku zlecenia odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, o których mowa w art. 6c, albo odbierania i zagospodarowania tych odpadów, działającym w gminie zakładowi budżetowemu zajmującemu się gospodarką komunalną lub spółce komunalnej, w której gmina jest jedynym udziałowcem, wójt, burmistrz lub prezydent miasta nie jest obowiązany do organizowania przetargu. 1b. Zlecenia o którym mowa w ust. 1b. dokonuje się pod warunkiem utrzymania statusu prawnego i własnościowego podmiotu otrzymującego zlecenie, z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia. 1c.Wprzypadku, gdy poudzieleniu zlecenia októrym mowawust. 1b.następuje : a) komercjalizacja lub prywatyzacja bezpośrednia zakładu budżetowego zajmującego się gospodarką komunalną, któremu zlecono odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, o których mowa w art. 6c, albo odbieranie i zagospodarowanie tych odpadów; b) zbycie akcji w spółce komunalnej, w której gmina jest jedynym udziałowcem, której zlecono odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, o których mowa w art. 6c, albo odbieranie i zagospodarowanie tych odpadów; - przeprowadzane na podstawie przepisów ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (Dz. U. z.2002 r. nr171.poz. 1397 j.t z poźn. zm.), burmistrz lub prezydent miasta wypowiada zlecenie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, o których mowa w art. 6c, albo odbierania i zagospodarowania tych odpadów, z zachowanie terminu, o którym mowa w ust. 1b, a następnie organizuje przetarg na wykonywanie tych zadań. Projekt PiS z dnia 7 września 2012 roku http://orka.sejm.gov.pl/druki7ka.nsf/projekty/7-020-382-2012/$file/7-020-382-2012.pdf USTAWA z dnia.. 2012 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach 2) Skreśla się art. 6e. Art. 2. Ustawa wchodzi w życie 14 dni od dnia ogłoszenia. Projekt PiS z dnia 7 września 2012 roku http://orka.sejm.gov.pl/druki7ka.nsf/projekty/7-020-382-2012/$file/7-020-382-2012.pdf 27

Opinia prawna w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach Należy zatem uznać, że proponowane wyłączenie obowiązku przeprowadzania przetargu w przypadku powierzenia odbioru lub zagospodarowania odpadów zakładowi budżetowemu nie narusza prawa Unii Europejskiej. ( ) Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, w zakresie w jakim przewiduje możliwość nieprzeprowadzania przetargu przed zleceniem dowolnej jednoosobowej spółce gminnej odbierania albo odbierania i zagospodarowania odpadów komunalnych jest niezgodny z dyrektywą 2004/18/WE. W pozostałym zakresie projekt nie jest sprzeczny z prawem Unii Europejskiej. Dyrektor Biura Analiz Sejmowych Zbigniew Wrona Zakład budżetowy Zarządzanie systemem Punkty selektywnej zbiórki odpadów komunalnych Odbiór odpadów z nieruchomości niezamieszkałych w przypadku nieobjęcia ich nowym systemem gospodarki odpadami komunalnymi Eksploatacja instalacji powstałych przed wejściem w życie ustawy (składowiska tylko do stycznia 2014 roku) 28

Zakład budżetowy może tworzyć i utrzymywać punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych. gmina może powierzyć w trybie bezprzetargowym własnej jednostce organizacyjnej zadania związane z zarządzaniem gospodarką odpadami komunalnymi, z tym iż powierzenie to nie może dotyczyć tych zadań, które bezwzględnie muszą być realizowane przez podmiot wybrany w drodze przetargu (odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości). Interpretacja Ministerstwa Środowiska z dnia 1 sierpnia 2012 roku http://www.mos.gov.pl/artykul/4472_obowiazki_gminy/18948_powierzani e_gminnym_jednostkom_organizacyjnym_zarzadzania_nowym_systemem. html 29

UCHWAŁA NR LII/697/12 RADY MIASTA KRAKOWA z dnia 11 lipca 2012 r. w sprawie powierzenia Miejskiemu Przedsiębiorstwu Oczyszczania Sp. z o. o. w Krakowie obowiązkowego zadania własnego gminy utrzymania czystości i porządku na terytorium Gminy Miejskiej Kraków. Na podstawie art. 18 ust. 1 w związku z art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku osamorządziegminnym(tekstjednolitydz.u.z2001r.nr142,poz.1591zpóźniejszymizmianami),art.3ust.1iust. 2 pkt1, pkt 2 lit. a), pkt 3 12, 15, 16,art. 3 ust. 3 pkt 3,art. 3a,art. 3b ust. 1,art. 3c ust. 1, art. 4 ust. 2 pkt 1lit.a), art.5ust.4iust.5,art.6cust.1,art.6dust.1,3oraz4,art.6f,art.6g,art.9nust.1,art.9zust.1,2i4ustawyzdnia 13września1996r.outrzymaniuczystościiporządkuwgminach(tekstjednolity:Dz.U.z2012r.poz.391),orazart.2 i art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (tekst jednolity Dz. U. z 2011 r. Nr 45, poz. 236) przy uwzględnieniu dyrektywy 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego z dnia 31 marca 2004 roku w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi, Rada Miasta Krakowa uchwala, co następuje: 1. Ilekroć w uchwale jest mowa o Spółce należy przez to rozumieć Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania Sp. z o. o. wkrakowie. 2. 1. Gmina Miejska Kraków powierza Spółce wykonywanie obowiązkowego zadania własnego utrzymania czystości i porządku w granicach administracyjnych miasta Krakowa na okres 20 lat licząc od dnia wejścia uchwały w życie, o którym mowa w 8 uchwały obejmujące: ( ) 2. Zadania, o których mowa w ust. 1, będą realizowane przez Spółkę w celu zaspokajania zbiorowych potrzeb mieszkańców Gminy Miejskiej Kraków, zgodnie z postanowieniami Planu Gospodarki Odpadami Województwa Małopolskiego 2012, z uwzględnieniem jego późniejszych zmian. 3. W ramach realizacji powierzonego obowiązkowego zadania własnego gminy, o którym mowa w ust. 1, Spółka będzie zarządzać gminnym systemem gospodarowania odpadami komunalnymi. 4. Rada Miasta Krakowa na podstawie odrębnej uchwały może upoważnić Spółkę do załatwiania indywidualnych spraw z zakresu administracji publicznej związanych z wykonywaniem obowiązkowego zadania własnego gminy, o którym mowawust.1. 3.1. Sposób wykonywania powierzonego obowiązkowego zadania własnego gminy,októrymmowa w 2ust. 1, w tym zakres uprawnień i obowiązków Spółki związanych z zarządzaniem systemem gospodarowania odpadami komunalnymi, określi umowa wykonawcza zawarta pomiędzy Gminą Miejską Kraków, a Spółką. 2. Gmina miejska Kraków oraz Spółka zawrą umowę wykonawczą, której okres obowiązywania rozpocznie się w dniu wejścia w życie uchwały. 3. Na potrzeby wykonania powierzonego obowiązkowego zadania własnego gminy, o którym mowa w ust. 1, Spółka dokona stosownej zmiany umowy spółki oraz złoży wniosek o dokonanie wpisu w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, do dnia wejścia w życie niniejszej uchwały. 4. Spółka wykonywać będzie również obowiązkowe zadania własne innych gmin z zakresu utrzymania czystości i porządku na ich terenie, powierzone Gminie Miejskiej Kraków przez te gminy, jeżeli wynikać to będzie z treści zawartych porozumień międzygminnych, których stroną będzie Gmina Miejska Kraków lub z zadań związku międzygminnego, którego członkiem będzie Gmina Miejska Kraków. ( ) 30

5. W okresie wykonywania powierzonego obowiązkowego zadania własnego gminy, o którym mowa w 2 ust. 1: 1) Spółka nie będzie świadczyć na rzecz innych gmin usług o charakterze tożsamym z usługami świadczonymi w ramach powierzonych zadań na podstawie niniejszej uchwały, z zastrzeżeniem 4, 2) usługi wykonywane w ramach powierzonych zadań, o których mowa w 2 ust. 1, stanowić będą podstawowy przedmiot działalności Spółki, 3) przedmiot działalności Spółki nie ulegnie istotnemu rozszerzeniu o inne rodzaje działalności, 4) Gmina Miejska Kraków zachowa wszystkie udziały w kapitale zakładowym Spółki. 6. W celu wykonania przez Spółkę powierzonego obowiązkowego zadania własnego gminy, o którym mowa w 2 ust. 1, Gmina Miejska Kraków, na podstawie odrębnej uchwały udzieli, Spółce niezbędnego wsparcia, a w szczególności wyposaży Spółkę w mienie, z zachowaniem zasad przewidzianych przepisami prawa, niezbędne do realizacji powierzonych zadań. 7. Wykonanie uchwały powierza się Prezydentowi Miasta Krakowa. 8. 1. Uchwała podlega publikacji w Dzienniku Urzędowym Województwa Małopolskiego. 2.Uchwała wchodzi wżycie zdniem1października 2012 r. Formy realizacji zadań przez gminy Samodzielnie We współpracy z innymi gminami ZASADA: Zlecenie podmiotom trzecim (w tym spółkom komunalnym) WYJĄTEK: Realizacja przez własne zakłady budżetowe TYLKO WYBRANE ZADANIA W ŚCIŚLE OKREŚLONYM ZAKRESIE Związki międzygminne Porozumienia międzygminne Stowarzyszenia 31

http://www.mos.gov.pl/g2/big/2012_10/12cffaac9d62c009bd376915f675c2fa.pdf 1. Gminy mogą zawierać porozumienia międzygminne w sprawie powierzenia jednej z nich określonych przez nie zadań publicznych. 2. Gmina wykonująca zadania publiczne objęte porozumieniem przejmuje prawa i obowiązki pozostałych gmin, związane z powierzonymi jej zadaniami, a gminy te mają obowiązek udziału w kosztach realizacji powierzonego zadania. Art. 74 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym 32

W celu wspólnego wykonywania zadań publicznych gminy mogą tworzyć związki międzygminne. Art. 64 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym W razie wykonywania przez związek międzygminny zadań, o których mowa w ust. 2, określone w ustawie prawa i obowiązki organów gminy, w tym uchwalanie aktów prawa miejscowego, wykonują właściwe organy tego związku. Art. 3 ust. 2a ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach Art. 9z znowelizowanej ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach 1.Gmina, która przekazuje po terminie sprawozdanie, o którym mowa w art. 9q - podlega karze pieniężnej w wysokości 100 zł za każdy dzień opóźnienia. 2.Gmina, która nie wykonuje obowiązku, o którym mowa w art. 3b lub art. 3c - podlega karze pieniężnej obliczonej odrębnie dla wymaganego poziomu: 1) recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami; 2) ograniczenia odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania. 3.Karę pieniężną, o której mowa w ust. 2, oblicza się w sposób określony w art. 9x ust. 3. 4.Gmina, która nie wykonuje obowiązku, o którym mowa w art. 6d ust. 1 - podlega karze pieniężnej w wysokości od 10.000 zł do 50.000 zł. 5.W przypadku gdy dany obowiązek powinien być wykonany przez związek międzygminny, karom pieniężnym, o których mowa w ust. 1, 2 i 4, podlega ten związek. 33

Art. 206. W ustawie z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku wgminach(dz.u.z2012r.poz.391i951)wprowadzasięnastępujące zmiany: 1)wart.6rpoust.1dodajesięust.1awbrzmieniu: 1a. W przypadku przejęcia przez związek międzygminny zadań gminy, o których mowa w art. 3 ust. 2 w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi, opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi mogą stanowić w całości lub w części dochód związku międzygminnego. ; Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 roku o odpadach (Dz. U. z 2013r., poz. 21) wart.6r: a) ust. 1a otrzymuje brzmienie: 1a. W przypadku przejęcia przez związek międzygminny zadań gminy, o których mowa w art. 3 ust. 2 w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi, opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi stanowią dochód związku międzygminnego w całości lub w części odpowiednio do zakresu przejętych zadań., b) poust.1adodajesięust.1bwbrzmieniu: 1b. W przypadku, o którym mowa w ust. 1a, organem egzekucyjnym uprawnionym do stosowania wszystkich środków egzekucyjnych, z wyjątkiem egzekucji z nieruchomości, w egzekucji administracyjnej należności pieniężnych z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi jest zarząd związku międzygminnego., Ustawa nowelizująca 34

Samorządy, chcąc realizować wspólnie zadania wynikające z lipcowej nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, powinny dokonać zmian w statutach związków komunalnych bądź aneksowania dotychczasowych porozumień międzygminnych, by dostosować się do przepisów. M. Kiełbus, Niebezpieczne związki, Wspólnota nr 5 z 2012r. Pilski Region Gospodarki Odpadami Komunalnymi w Pile (14 gmin) Związek Gmin Krajny w Złotowie Zielonogórski Związek Gmin w Zielonej Górze (6 gmin) EKO-PRZYSZŁOŚĆ w Nowej Soli (13 gmin) Związek Gmin Zagłębia Miedziowego w Polkowicach (8 gmin) Związek Międzygminny Gospodarka Odpadami Aglomeracji Poznańskiej w Poznaniu Związek (10 Międzygminny gmin) Centrum Zagospodarowania Odpadów SELEKT z siedzibą w Czempiniu ( 21 gmin) Komunalny Związek Gmin Regionu Leszczyńskiego z siedzibą w Lesznie (19 gmin) Związek Międzygminny Czysty Region w Kędzierzynie-Koźlu (15 gmin) PRZYKŁADOWE ZWIĄZKI MIĘDZYGMINNE REALIZUJĄCE ZADANIA WYNIKAJĄCE Z UCPG 35

Interpretacja Ministra Środowiska opublikowana w dniu 14 czerwca 2012 roku http://www.mos.gov.pl/g2/big/2012_06/6d800c44bf3f0fe3624029fc0e2091a6.pdf Zadania przekazane przez gminy stają się zadaniami własnymi związku, ze wszystkimi tego prawnymi implikacjami. Zadania te obejmują zarówno sferę prawa publicznego, jak i sferę prawa prywatnego (cywilnego). Zakres zdolności prawnej związku w stosunku do powierzonych mu zadań jest tożsamy z zakresem zdolności prawnej gmin, które w nim uczestniczą. Zgromadzenie związku międzygminnego utworzonego na podstawie art. 3 ust. 2a ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach może więc uchwalać akty prawa miejscowego wynikające z ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, w szczególności w zakresie opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Zarząd zaś związku międzygminnego jest uprawniony do wydawania wszelkich decyzji administracyjnych wydawanych na podstawie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach na takich samych zasadach jak organy gmin wchodzących w skład związku. Interpretacja Ministra Środowiska opublikowana w dniu 14 czerwca 2012 roku http://www.mos.gov.pl/g2/big/2012_06/6d800c44bf3f0fe3624029fc0e2091a6.pdf organ gminy lub organy związku międzygminnego muszą wystawić tytuł wykonawczy, zaś w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym przez właściwego naczelnika urzędu skarbowego uczestniczą jako wierzyciele. 36

Interpretacja Ministra Środowiska opublikowana w dniu 14 czerwca 2012 roku http://www.mos.gov.pl/g2/big/2012_06/6d800c44bf3f0fe3624029fc0e2091a6.pdf W statucie związku międzygminnego należy również określić sposób finansowania związku. Finansowanie to może być oparte na dochodach własnych związku międzygminnego w przypadku związku międzygminnego przejmującego zadania w zakresie utrzymania czystości i porządku np. w postaci wpływów z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi przekazywanych przez właścicieli nieruchomości, bądź też na składkach gmin tworzących związek międzygminny. Interpretacja Ministra Administracji i Cyfryzacji opublikowana w dniu 24 maja 2012 roku http://orka.sejm.gov.pl/izo7.nsf/www1/i03498o0/$file/i03498o0.pdf wraz z przeniesieniem na związek określonych zadań z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi przekazywane są również odpowiednim organom związku uprawnienia umożliwiające ich wykonywanie. W takim przypadku zgromadzenie związku powinno otrzymać kompetencje rady gminy, a zarząd związku uprawnienia organu wykonawczego (w tym dotyczące decyzji administracyjnych). Przywołany przepis [tj. art. 64 usg] nie wnosi w tym zakresie żadnych ograniczeń. Wydaje się zatem, że dotyczy on wszystkich uprawnień, którymi dysponują organy gminy. 37

Interpretacja Ministra Administracji i Cyfryzacji opublikowana w dniu 24 maja 2012 roku http://orka.sejm.gov.pl/izo7.nsf/www1/i03498o0/$file/i03498o0.pdf art. 3 ust. 2a ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach ( ) jest również podstawą do udostępnienia związkowi międzygminnemu wszelkich danych i zasobów, które w zakresie przejętych w statucie zadań są niezbędne do ich wykonywania z uwzględnieniem wymogów określonych w innych przepisach. Dotyczy to w szczególności udostępniania danych ze zbiorów meldunkowych w zakresie niezbędnym do realizacji zadań publicznych określonych w odrębnych przepisach. Negocjacje Sporządzenie projektu statutu /uchwała intencyjna/ Poinformowanie wojewody o zamiarze przystąpienia do związku Zgłoszenie do MAiCza pośrednictwem Wojewody Ogólne postępowanie nadzorcze Uchwała o przyjęciu statutu Uchwałą o przystąpieniu do związku Postępowanie rejestracyjne Ogłoszenie statutu 38

Statut związku powinien określać: 1) nazwę i siedzibę związku, 2) uczestników i czas trwania związku, 3) zadania związku, 4) organy związku, ich strukturę, zakres i tryb działania, 5) zasady korzystania z obiektów i urządzeń związku, 6) zasady udziału w kosztach wspólnej działalności, zyskach i pokrywania strat związku, 7) zasady przystępowania i występowania członków oraz zasady rozliczeń majątkowych, 8) zasady likwidacji związku, 9) inne zasady określające współdziałanie. Szerzej na temat związków międzygminnych w nowym systemie gospodarki odpadami komunalnymi: Nr 41-42 z 20 października 2012 roku 39

Bariery we współpracy JST Wojewódzkie plany gospodarki odpadami zawierają m.in.: 1. określenie regionów gospodarki odpadami komunalnymi, wraz ze wskazaniem gmin wchodzących w skład regionu; 2. wykaz regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych w poszczególnych regionach gospodarki odpadami komunalnymi oraz instalacji przewidzianych do zastępczej obsługi tych regionów, do czasu uruchomienia regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych, w przypadku gdy znajdująca się w nich instalacja uległa awarii lub nie może przyjmować odpadów z innych przyczyn; 3. plan zamykania regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych niespełniających wymagań ochrony środowiska, których modernizacja nie jest możliwa z przyczyn technicznych lub nie jest uzasadniona z przyczyn ekonomicznych. Bariery we współpracy JST Wraz z uchwaleniem wojewódzkiego planu gospodarki odpadami sejmik województwa podejmuje uchwałę w sprawie jego wykonania stanowiącą akt prawa miejscowego. Gminy nie zostały wyposażone przez prawodawcę w jakiekolwiek instrumenty umożliwiające opiniowanie projektu przedmiotowej uchwały. 40

Kluczowe uchwały Uwagi ogólne UWAGI OGÓLNE Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są na obszarze działania organów, które je ustanowiły, akty prawa miejscowego. Art. 87 ust. 2 Konstytucji RP Organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej, na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie, ustanawiają akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze działania tych organów. Zasady i tryb wydawania aktów prawa miejscowego określa ustawa. Art. 94 Konstytucji RP 41

UWAGI OGÓLNE Warunkiem wejścia w życie ustaw, rozporządzeń oraz aktów prawa miejscowego jest ich ogłoszenie. Art. 88 ust. 1 Konstytucji RP Ogłoszenie aktu normatywnego w dzienniku urzędowym jest obowiązkowe. Art. 2 ust. 1 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych Akty normatywne, zawierające przepisy powszechnie obowiązujące, ogłaszane w dziennikach urzędowych wchodzą w życie po upływie czternastu dni od dnia ich ogłoszenia, chyba że dany akt normatywny określi termin dłuższy. Art. 4 ust. 1 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych UWAGI OGÓLNE W aktach prawa miejscowego nie powtarza się przepisów ustawy upoważniającej oraz przepisów innych aktów normatywnych. 118 w zw. z 143 Zasad techniki prawodawczej 42