mrna 1. Na podanej sekwencji przeprowadź proces replikacji, oraz do obu nici proces transkrypcji i translacji, podaj zapis antykodonów. GGA CGC GCT replikacja CCT GCG CGA transkrypcja aminokwasy trna antykodony CCU GCG CGA translacja Pro Ala Arg GGA CGC GCU GGA CGC GCU Gly Arg Ala 2. Podpisz wzory strukturalne : A,G,C,T,U, rybozy, deoksyrybozy NH 2 NH 2 A G C T CH 3 U Deo Ryb H H H 3. W DNA nukleotydy z adeniną stanowią 5%, oblicz i podaj ile procent w tym DNA stanowi każdy z pozostałych nukleotydów A=5%, a skoro A=T, to T=5% A+T=10% 100% - 10% = 90% C+G=90% C G C= ½ * 90% C=45% G=45% 4. Fragment DNA zbudowany jest z 500 nukleotydów i zawiera 50 nukleotydów z cytozyną. blicz i podaj ile nukleotydów z pozostałymi (3) zasadami zawiera ten fragment DNA. C=50, a skoro C G, to G=50 C+G=100 1
500 100 = 400 A+T = 400 A=200 T=200 A= ½ *400 5. pisz jak można wyizolowad DNA z komórki roślinnej Należy wrzucid owoc kiwi do mieszaniny wodnego roztworu soli i płynu do mycia naczyo. Następnie ogrzewad przez 10 minut w temperaturze 60⁰C, a potem schłodzid umieszczając roztwór w pojemniku z zimną wodą i lodem. Po schłodzeniu miksowad mieszaninę nie dłużej niż 5 sekund. Przefiltrowad za pomocą filtra do kawy. Po przefiltrowaniu ciecz przelad do probówek i wsypad do owej cieczy szczyptę soli do zmiękczania mięsa. Na koniec wlad ostrożnie taką samą ilośd zimnego siedemdziesięcio- lub dziewięddziesięcioprocentowego alkoholu i odczekad kilka minut, aby DNA wytrąciło się w górnej warstwie mieszaniny. 6. Krótko opisz jak odkryto strukturę DNA wymieo osoby i podaj dokonania 1952r. E. Chargraff Ilośd A=T, a C G 1952r. R. Franklin, M. Wilkins zdjęcia DNA 1953r. J. Watson, F. Crick przedstawili model DNA 7. Krótko opisz jak stwierdzono, że DNA jest materiałem genetycznym wymieo osoby i dokonania 1869r. F. Miescher zidentyfikował DNA(nukleina) 1928r. F.Griffith wykazał, że materiał genetyczny może się przemieszczad 1944r.. T. Avery, C.M. MacLeod, M. McCarty wyajśnili chemiczny charakter czynnika przenoszącego właściwości 1952r. A. Hersey, M. Chase wskazali jednoznacznie DNA jako nośnik informacji genetycznej 8. Porównaj budowę DNA i RNA (min. 4 cechy) przedstaw w postaci tabeli CECHA DNA RNA ILŚD NICI 2 1 RESZTA KWASWA 3- P 4 3- P 4 ZASADY PURYNWE A, G A, G ZASADY PIRYMIDWE C, T C, U 9. Wymieo elementy budowy nukleotydu kwasu RNA. Wymieo rodzaje RNA i podaj ich funkcje udowa RNA Cukier Ryboza Zasada azotowa Adenina, Guanina, Cytozyna lub Uracyl 3- Reszta fosforanowa P 4 Rodzaje RNA 2
mrna Służy do przekazywania informacji. W procesie transkrypcji przepisywana jest na mrna informacja zawarta w DNA. Później na podstawie informacji zawartych w mrna są syntezowane białka trna Wiąże aminokwasy i dostarcza je do rybosomów, a także rozpoznaje odpowiadające im kodony na mrna. rrna Główny składnik rybosomów 10. Narysuj schematycznie fragment nici helisy DNA (min. 4 jednostki). Wskaż nukleozyd i nukleotyd http://sketchtoy.com/50914583 11. Rodzaje replikacji wymieo i porównaj co jest efektem każdego procesu. konserwatywna semikonserwatywna 3 losowa
Dojrzewanie DNA 12. Wymieo procesy ekspresji informacji genetycznej, podaj gdzie zachodzi każdy proces. 13. Transkrypcja i translacja wyjaśnij, na czym polega, gdzie zachodzi, co jest efektem tych procesów Tabela do zadao 12 i 13. Replikacja Zadanie 12 Miejsce Substrat Produkt Enzym Jądro komórkowe, mitochondria, chloroplasty DNA DNA Polimeraza DNA Zadanie 13 Transkrypcja Jądro komórkowe DNA mrna Polimeraza RNA Translacja Rybosomy mrna białka 14. Wyjaśnij pojęcie obróbki potranskrypcyjnej gdzie zachodzi i na czym polega DNA transkrypcja Jądro komórkowe Pre- mrna obróbka Introny Egzony mrna 15. Aparat do biosyntezy białka wymieo elementy, określ ich funkcje mrna matryca trna transport aminokwasów rrna buduje rybosom rybosom miejsce aminokwas - substrat 16. Kod genetyczny wymieo i wyjaśnij cechy Zdegenerowany części aminokwasów przypisany jest więcej niż jeden kodon Trójkowy oznacza to, że kod genetyczny złożony jest z kodonów, z których każdy z nich ma po trzy nukleotydy Nienakładający się żaden nukleotyd jednego kodonu nie zawiera się jednocześnie w drugim Jednoznaczny - jednemu kodonowi przypisany jest tylko jeden aminokwas 4
Kolinearny kolejnośd kodonów w DNA odpowiada kolejności aminokwasów w łaocuchu białkowym ezprzecinkowy nie ma nukleotydów nie przypisanych do żądnego kodonu 17. U myszy czarny kolor sierści () dominuje nad brunatnym (b). Podaj właściwy stosunek fenotypów i genotypów pokolenia F 2, jeżeli rodzice są heterozygotami. czarny b brunatny P pokolenie rodziców F 1, F 2 kolejne pokolenia P: b x b F 1 :, b, b, bb,, b, b, bb (wybieramy dowolną parę) F 1 : x bb b b b b b b F 2 : b, b, b, b Fenotyp: 4:0 Genotyp: b - 4 (100%) 18. U świnki morskiej geny warunkujące umaszczenie czarne dominują nad allelami, warunkującymi brunatną barwę sierści. Jeżeli w licznym potomstwie jednej pary rodziców ok. 50% osobników ma umaszczenie brunatne, to określ, jacy są rodzice. czarny b brunatny P pokolenie rodziców F 1 kolejne pokolenie Jeżeli 50% pokolenia F 1 odziedziczyło cechę recesywną to z pewnością można stwierdzid, że obaj rodzice nie są homozygotami, bo wtedy całe pokolenie F 1 : odziedziczy tą samą cechę. Jeżeli obaj będą heterozygotami, to umaszczenie brunatne odziedziczy tylko 25% osobników (P: b x b F 1 :, b, b, bb). Pozostają już tylko przypadki x b i bb x b. W pierwszym przypadku wystąpi tylko cecha dominująca. Zatem został tylko wariant bb x b, wtedy pokolenie F 1 : b, b, bb, bb, więc będzie w nim 50% osobników o umaszczeniu brunatnym. b b b bb b b bb F 1 : b, b, bb, bb Genotyp: b 2 (50%) Fenotyp: 1:1 b 2 (50%) 5
19. czy niebieskie u ludzi determinuje recesywny gen b, oczy brązowe dominujący gen. Mężczyzna o oczach niebieskich poślubił brązowooką kobiet, której matka miała oczy niebieskie. Jaka częśd ich dzieci będzie miała oczy niebieskie? brązowy b niebieski P pokolenie rodziców F 1 - kolejne pokolenie Skoro matka miała oczy niebieskie oznacza to, że była homozygotą recesywną (bb), więc z pewnością przekazała córce gen b. Skoro córka miała brązowe oczy i miała gen b, to oznacza, że miała też gen, w przeciwnym razie miałaby niebieskie oczy, zatem jest heterozygotą (b). Jeżeli mąż był niebieskooki, to wiemy, że jest homozygotą recesywną (bb). Zatem można wyliczyd, że P: b x bb b b b bb b b bb F 1 : b, b, bb, bb Genotyp: b 2 (50%) Fenotyp: 1:1 b 2 (50%) 50% dzieci będzie miało niebieski kolor oczu. 6