Eko-innowacje oraz technologie środowiskowe
Cel projektu Promocja rozwoju oraz wyboru technologii, które w małym zakresie obciąŝająśrodowisko naturalne w regionach partnerskich Technologie środowiskowe Eko-innowacje 2
Technologie środowiskowe Komunikat Komisji Europejskiej w sprawie przygotowania Planu działań UE na rzecz technologii środowiskowych (ETAP) COM(2003) 131. Technologie środowiskowe to wszelkie technologie, których uŝytkowanie przyczynia się do ograniczenia negatywnego wpływu produkcji i usług na środowisko, tj.: 1. techniki i procesy ograniczania zanieczyszczenia środowiska, np. ograniczanie emisji zanieczyszczeń do powietrza, gospodarkę odpadami; 2. wyroby i usługi powodujące w swoim cyklu Ŝycia mniejsze zanieczyszczenie środowiska, wykorzystujące mniejszą ilość zasobów lub oparte o wykorzystywanie zasobów w bardziej efektywny sposób (np. zamknięte obiegi wody, kaskadowe wykorzystanie energii, technologie energooszczędne itd.). 3
Eko-innowacje Eko-innowacje zmierzają do rozwoju nowych produktów i procesów, które istotnie zmniejszają negatywne środowiskowe oddziaływanie. Najczęściej spotykana klasyfikacja eko-innowacji obejmuje następujące ich rodzaje: - technologiczne, np. produkty, procesy, - społeczne, np. zachowanie, nawyki konsumpcyjne, - organizacyjne, np. eko-audyty, zielone B+R, - instytucjonalne, np. platformy współpracy, nieformalne grupy, sieci powołane w celu zajmowania się kwestiami środowiskowymi. Źródło: B. Ziółkowski, Znaczenie ekoinnowacji dla rozwoju przedsiębiorstw, s. 526-534, [w:] A. Graczyk (red.), ZrównowaŜony rozwój w teorii ekonomii i w praktyce, Prace Naukowe AE nr 1190, Wrocław 2008. 4
Strategie eko-innowacji technologicznych w projekcie POWER Temat 3.2. Czystsze techniki opracowanie i wdroŝenie programów technik czystszych produkcji w celu osiągania podwójnych korzyści redukcji emisji gazów cieplarnianych i rozwoju przedsiębiorczości. Cele: Opracowanie innowacyjnych metod tworzenia lepszych warunków rozwoju technik czystszych produkcji, a w szczególności z uwzględnieniem moŝliwości ich wdraŝania (wprowadzania) i działalności MŚP. Identyfikowanie i powielanie dobrych praktyk. 5
Temat 3.2. Czystsze techniki Wskaźniki: 1. Wzrost potencjalnej/aktualnej liczby przedsiębiorstw wdraŝających zielone rozwiązania, 2. Redukcja potencjalnej/aktualnej emisji gazów cieplarnianych (szczególnie CO 2 ), 3. Wzrost potencjalnej/aktualnej ilości zaadaptowanych technik czystszych produkcji, w sektorze prywatnym, 4. Uwzględnienie całkowitych kosztów (kosztów cyklu Ŝycia) na wzór wymogów zielonych zamówieniach publicznych. Rezultaty: 1. Znaczący wzrost liczby przedsiębiorstw adaptujących zielone techniki, 2. Redukcja gazów cieplarnianych, 3. Rozpowszechnianie zielonych zamówień publicznych, 4. Wzrost wdroŝeń czystych technik w sektorze prywatnym. 6
Temat 3.2. Czystsze techniki - pojęcia Czystsza produkcja czystsze techniki to działania technicznoorganizacyjne mające na celu eliminację i/lub zmniejszenie szkodliwego oddziaływania produktu lub procesu wytwórczego na ludzi i środowisko naturalne. Działania te obejmują nie tylko odpady, ale stosowane surowce, materiały i energię. Czystsza produkcja stałe stosowanie zintegrowanej strategii zapobiegania zanieczyszczaniu środowiska naturalnego w odniesieniu zarówno do procesów wytwarzania jak i stosowania produktu. Techniki czystszej produkcji obejmują ochronę zasobów surowców i energii, eliminację surowców toksycznych, oraz redukcję ilości i zmniejszanie toksyczności wszystkich typów odpadów. 7
Temat 3.2. Czystsze techniki zielone zamówienia publiczne Komunikat Komisji Zamówienia publiczne na rzecz poprawy stanu środowiska (16.7.2008 - KOM(2008) 400 wersja ostateczna): Komisja proponuje, aby do 2010 r. 50% wszystkich procedur przetargowych miało ekologiczny charakter. Krajowy Plan Działań w zakresie zielonych zamówień publicznych na lata 2007-2009: zielone zamówienia publiczne oznaczają politykę, w ramach której podmioty publiczne włączają kryteria i/lub wymagania ekologiczne do procesu zakupów (procedur udzielania zamówień publicznych) i poszukują rozwiązań minimalizujących negatywny wpływ produktów/usług na środowisko oraz uwzględniających cały cykl Ŝycia produktów, a poprzez to wpływają na rozwój i upowszechnienie technologii środowiskowych. 8
Temat 3.2. Czystsze techniki metody realizacji celu LCA jest procesem oceny efektów, jaki dany wyrób wywiera na środowisko podczas całego Ŝycia, poprzez wzrost efektywnego zuŝycia zasobów i zmniejszenie obciąŝeń środowiska. 9
Temat 3.2. Czystsze techniki metody realizacji celu Tworzenie modeli i wymiana najlepszych praktyk wspierających przedsiębiorczość, Nowe modele przedsiębiorczości uwzględniające czystsze techniki, Identyfikacja czynników wspierających i barier zielonej przedsiębiorczości, Promowanie europejskich standardów zielonych technologii, Promocja wdroŝeń nowych rozwiązań technologicznych i zielonych zamówień publicznych, Identyfikacja popytu w regionie na rozwiązania i analizy nowych rozwiązań technologicznych przy uŝyciu metod takich jak eko-projektowanie, ocena cyklu Ŝycia, eko-efektywność, itp., Ocena metod wspierających eko- techniki. 10
Temat 3.1. Przyjazne otoczenie Temat 3.1. promowanie innowacyjnych technologii z niską emisją związków węgla - rozwój i przegląd strategii. Wyniki: 1. Stworzenie i opracowanie wizji dla zrównowaŝonego rozwoju budownictwa, 2. Ustalenie sieci ekspertów, 3. Transfer i wdraŝanie dobrych praktyk, 4. Opracowanie bazy danych innowacyjnych rozwiązań i produktów dla budowy i renowacji budynków, 5. Opracowanie instrumentów i wskaźników wdraŝania polityki stymulującej i regulującej zrównowaŝony rozwój budownictwa. 11
Temat 3.2. Czystsze techniki Uczestnicy: Władze lokalne, uniwersytety, organizacje publiczne, sieci energetyczne, agencje wspierające przedsiębiorczość, NGO, lokalne i regionalne agencje ochrony środowiska i energii, sieci technologiczne, klastry przedsiębiorców, centra informacji energii odnawialnej czy centra doradcze. Aspekty formalne: 1. Minimum 3 partnerów z regionów partnerskich, 2. Przewidywana wartość projektu 150 000-350 000 EUR, 3. Czas trwania: 07.2009-09.2011 oraz 02.2010-09.2011, 4. Odbiorcy/grupy docelowe: uniwersytety i centra naukowe, przedsiębiorcy i obywatele. 12
Temat 3.1. Przyjazne otoczenie Wskaźniki: 1. Opracowanie modeli stosowania najlepszych praktyk, 2. Potencjalna redukcja emisji związków węgla w i z budynków, 3. Potencjalna redukcja emisji związków węgla poprzez renowacje budynków, 4. Potencjalna poprawa jakości budynków poprzez redukcję ilości zuŝycia energii, wody i odpadów, 5. Potencjalny wzrost zuŝycia materiałów z recyklingu. Rezultaty: 1. Redukcja poziomu emisji związków węgla w budownictwie, 2. Znacząca ilość odnowionych budynków, 3. Znacząca poprawa w efektywności zuŝycia energii i wody od fazy projektowania do uŝytkowania, 4. Zwiększenie uŝytkowania technologii wykorzystujących źródła odnawialne, 5. Wzrost zuŝycia materiałów z recyklingu w budownictwie. 13
Temat 3.1. Przyjazne otoczenie - budynki Konieczność ograniczenia zuŝycia energii, takŝe w obszarze budownictwa, jest sprawą oczywistą i stanowi waŝny element w strategii zrównowaŝonego rozwoju. MoŜliwości znacznego zmniejszenia zapotrzebowania na energię, głównie związanego z ogrzewaniem i eksploatacją budynków mieszkalnych w strefie umiarkowanej i chłodnej, są duŝe. Wagę problemu podkreśla fakt, Ŝe na te cele przeznaczane jest 30 40% całkowitej zuŝywanej energii w krajach tej strefy. 14
Temat 3.1. Przyjazne otoczenie ZuŜycie energii w poszczególnych budynkach wg A. Stachowicz, M. Fedorczak-Cisak Niskoenergetyczne budynki analiza zuŝycia energii w całym cyklu istnienia 15
Temat 3.1. Przyjazne otoczenie przykłady obliczeń LCC i NPV budynku Nakłady: Projekt tradycyjny Projekt ekologiczny RóŜnica Nakłady inwestycyjne, w tym: 1 420 000,00 1 750 000,00-330 000,00 Koszt budynku 1 200 000,00 1 500 000,00-300 000,00 Koszt miejsca 100 000,00 100 000,00 0,00 Opłaty projektowe 120 000,00 150 000,00-30 000,00 Koszty rozbiórki 200 000,00 120 000,00 80 000,00 Roczne k. operacyjne, w tym: 257 000,00 146 000,00 111 000,00 Administracja 10 000,00 10 000,00 0,00 Energia 120 000,00 50 000,00 70 000,00 Woda 50 000,00 35 000,00 15 000,00 Ścieki 50 000,00 35 000,00 15 000,00 Czyszczenie/sprzątanie 12 000,00 8 000,00 4 000,00 Utrzymanie/konserwacja 15 000,00 8 000,00 7 000,00 Dane specyficzne Typ budynku tradycyjny energooszczędny - Rodzaj materiałów tradycyjne ekologiczne - Czas Ŝycia 15 lat 15 lat - Stopa dyskontowa 10% 10% - LCNPV 3 418 288,26 2 886 603,10 531 685,16 LCIRR - - 33% 16
Temat 3.1. Przyjazne otoczenie budynki LCC i NPV wnioski Charakterystyka budynków tradycyjnych i ekologicznych: 1. budynek tradycyjny niŝsze nakłady inwestycyjne, 2. budynek tradycyjny wyŝsze koszty eksploatacji, 3. budynek ekologiczny ma niŝsze koszty w cyklu Ŝycia. LCNPV dla budynku z projektu 1 wyniosło niemal 3,5 mln zł, natomiast dla budynku z projektu 2 nieco ponad 2,8 mln zł. Specyfika LCNPV dla budynków analizowano tylko koszty (bez przychodów): 1. brak moŝliwości obliczenia IRR, 2. odmienna interpretacja lepszy projekt to ten, który ma niŝsze LCNPV, gdyŝ oznacza to niŝsze zdyskontowane koszty cyklu Ŝycia. 17
Temat 3.1. Przyjazne otoczenie Uczestnicy: Władze lokalne, uniwersytety, organizacje publiczne, sieci energetyczne, agencje wspierające przedsiębiorczość, NGO, lokalne i regionalne agencje ochrony środowiska i energii, sieci technologiczne, klastry przedsiębiorców, stowarzyszenia zarządzające nieruchomościami, centra doradcze oraz informacyjne. Aspekty formalne: 1. Minimum 3 partnerów z regionów partnerskich, 2. Przewidywana wartość projektu 150 000-350 000 EUR, 3. Czas trwania: 07.2009-09.2011 oraz 02.2010-09.2011, 4. Odbiorcy/grupy docelowe: uniwersytety, przedsiębiorcy i obywatele. 18
Dziękuję za uwagę www.malopolskie.pl/ewt www.powerprogramme.eu Konferencja Inaugurująca projekt POWER Małopolsce 19