- 1 - SPIS TREŚCI 1. OPIS TECHNICZNY INSTALACJI SYGNALIZACJI ALARMOWEJ POśARU SAP 1.1 Podstawa opracowania projektu 1.2 Zakres projektu 1.3 Obowiązujące wytyczne do projektowania 1.4 Ogólne zasady działania systemu 1.5 OPIS PROJEKTOWANEJ INSTALACJI SAP 1.5.1 Centrala sygnalizacji poŝaru 1.5.2 Drukarka 1.5.3 Wybór wariantu alarmowania 1.5.4 Instalacja sygnalizacji alarmowej poŝaru wewnątrz pomieszczeń 1.6 Instalacja przewodowa 1.7 Obliczenia techniczne 1.8 Sterowanie urządzeń zewnętrznych 1.9 Przesyłanie sygnału poŝarowego do stacji monitoringu 2 Uwagi końcowe 3 Wykaz rysunków 4 Zestawienie materiałów
- 2-1.OPIS TECHNICZNY INSTALACJI SYGNALIZACJI ALARMOWEJ POśARU 1.1 Podstawa opracowania projektu - Zlecenie Inwestora - Umowa - Projekt architektoniczno-budowlany obiektu 1.2 Zakres projektu Projekt obejmuje opracowanie automatycznej instalacji sygnalizacji alarmowej poŝaru SAP w wykonaniu nieiskrobezpiecznym dla budynków A, B, C, E i F Domu Pomocy Społecznej Borówek z siedzibą : Borówek 56, Bielawy. W pomieszczeniach w/w obiektu naleŝy zainstalować : uniwersalne optyczne czujki dymu oraz czujki temperatury. Na korytarzach i klatkach schodowych naleŝy zaprojektować ręczne ostrzegacze poŝaru. W celu akustycznego powiadamiania o poŝarze na korytarzach i klatkach schodowych zostaną zainstalowane sygnalizatory akustyczne adresowalne pracujące w pętlach dozorowych centrali sygnalizacji poŝaru. Obiekt zostanie objęty całkowitą ochroną instalacji sygnalizacji poŝaru SAP z moŝliwością włączenia do minitoringu StraŜy PoŜarnej. 1.3 Obowiązujące wytyczne do projektowania - Podstawowe zasady projektowania instalacji sygnalizacji poŝarowej opracowane przez CNBOP w oparciu o materiały VdS. Warszawa 1994 r - Dokumentacja Techniczno-Ruchowa centralki sygnalizacji poŝarowej POLON-4900 ( ID-E270-001) - Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dn.21.04.2006 r w sprawie ochrony przeciwpoŝarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. Nr 80) - Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dn.12.04.2002 r w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 75 z dn. 15.06.2002r). - PN-E 08350-14 - Systemy sygnalizacji poŝarowej. Wytyczne w zakresie projektowania, wykonania, odbioru, uŝytkowania i konserwacji instalacji. 1.4 Ogólne zasady działania systemu Interaktywny, adresowalny system sygnalizacji poŝarowej jest zestawem urządzeń najnowszej generacji, przeznaczonych do wykrywania i sygnalizowania poŝaru, powiadamiania właściwych słuŝb interwencyjnych, a takŝe do sterowania przeciwpoŝarowymi urządzeniami zabezpieczającymi. to system wykrywania poŝaru w pierwszej fazie jego rozwoju, bazujący na koncepcji inteligentnej współpracy pomiędzy wszystkimi elementami które go tworzą. Zastosowany unikalny protokół transmisji sygnałów w pętlach dozorowych oraz odpowiednie oprogramowanie central i elementów
- 3 - liniowych, pozwalają na interaktywną współpracę zarówno elementów liniowych z centralą, jak i elementów liniowych pomiędzy sobą. System tworzą następujące urządzenia : - mikroprocesorowe centrale o pojemności 4 lub 8 adresowalnych linii (pętli) dozorowych - adresowalne ręczne ostrzegacze poŝarowe - wielostanowe procesorowe czujki poŝarowe szeregu - elementy kontrolno-sterujące przeznaczone do sterowania i kontroli urządzeń wykonawczych i sygnalizacyjnych. Wszystkie elementy systemu posiadają wbudowany izolator zwarć. Centrala sygnalizacji poŝarowej jest urządzeniem integrującym wszystkie elementy adresowalnego, interaktywnego systemu wykrywania poŝarów. Centrala koordynuje pracę wszystkich urządzeń w systemie oraz podejmuje decyzję o zainicjowaniu alarmu poŝarowego, wysterowaniu urządzeń sygnalizacyjnych i przeciwpoŝarowych oraz o przekazaniu informacji do centrum monitorowania lub systemu nadzoru. Wczesne wykrycie ogniska poŝaru umoŝliwia jego likwidację przy uŝyciu niewielkiej ilości środków gaśniczych i pozwala uniknąć większych strat. Jednocześnie podkreślamy, Ŝe system automatycznego wykrywania poŝaru nie zabezpiecza przed jego powstaniem lecz jedynie umoŝliwia jego wczesne wykrycie. NaleŜy zastosować urządzenia odpowiadające klasie systemu POLON 4000. ZAINSTALOWANIE SAP NIE ZWALNIA UśYTKOWNIKA OBIEKTU OD PRZESTRZE- GANIA ODPOWIEDNICH PRZEPISÓW PRZECIWPOśAROWYCH! 1.5 OPIS PROJEKTOWANEJ INSTALACJI SAP 1.5.1 Centrala sygnalizacji poŝaru ( nie gorsza niŝ POLON 4900) W niniejszym opracowaniu przewiduje się zainstalowanie jednej centrali systemu o łącznej liczbie 4 linii pętlowych. Projektowana centralka posiada wewnętrzny zasilacz sieciowy zasilany napięciem przemiennym 230 V/50 Hz. Napięcie robocze centralki wynosi 24 V -. Zasilacz sieciowy umoŝliwia jednoczesne zasilanie centralki oraz buforowanie lub ładowanie dołączonej baterii akumulatorów (rezerwowego źródła zasilania). Jako rezerwowe źródło zasilania dla centralki projektuje się zestaw baterii akumulatorów szczelnych Ŝelowych 24 V o pojemności 44 Ah (zalecana bateria HITACHI - 2 szt.). Baterie akumulatorów mieszczą się w pojemniku PAR- 4800 instalowanym pod centralką. Centralkę, przewiduje się w pomieszczeniu głównym pielęgniarek na parterze budynku B. Centralkę naleŝy zainstalować na wysokości zapewniającej łatwą obsługę tzn. ok.1,5 m od podłogi, z dala od źródeł ciepła, w miejscu widocznym i łatwo dostępnym.
- 4-1.5.2 Drukarka Drukarka umoŝliwia rejestrowanie w formie wydruku na taśmie papierowej zdarzeń, jakie miały miejsce podczas nadzorowania obiektu przez centralę sygnalizacji poŝaru. Za zdarzenie uznaje się : - alarmy - uszkodzenia oraz ich usunięcie - potwierdzenie uszkodzenia lub alarmu - przełączenie trybu pracy centralki PERSONEL OBECNY na PERSONEL NIEOBECNY i odwrotnie - kasowanie alarmów - włączenie i wyłączenie opóźnień - kasowanie alarmów - blokowania. KaŜdy komunikat o zdarzeniu zawiera datę i czas jego wystąpienia oraz ogólny opis zdarzenia. Centrala pamięta 1000 ostatnich zdarzeń jakie wcześniej były przez nią sygnalizowane. 1.5.3 Wybór wariantu alarmowania Po zadziałaniu elementu liniowego w adresowalnej linii dozorowej centrala, na podstawie algorytmów decyzyjnych, sygnalizuje ALARM I ST. lub ALARM II ST. w zaleŝności od wariantów alarmowania zaprogramowanych dla konkretnych stref (pomieszczeń). ALARM I ST. sygnalizowany jest szybkim miganiem czerwonego wskaźnika POśAR oraz dodatkowej czerwonej lampki w polu z napisem ALARM.. Na wyświetlaczu LCD pojawia się okno zatytułowane!!!alarmy POśAROWE!!! Oraz poniŝej w wydzielonym polu informacja o ilości alarmujących stref. ALARM I ST. jest alarmem wewnętrznym i wymaga zawsze rozpoznania zagroŝenia przez dyŝurujący personel. JeŜeli brak jest odpowiedniej reakcji dyŝurującego personelu na ALARM I ST. wówczas wywoływany jest ALARM II ST. ALARM II ST. jest wezwaniem do natychmiastowego podjęcia akcji gaśniczej. W centralce istnieje moŝliwość wyboru (zaprogramowania) dla konkretnej strefy, jednego z 14 wariantów alarmowania, umownie oznaczonych cyframi 1-14.W niniejszym opracowaniu przewiduje się dla wszystkich stref alarmowanie dwustopniowe zwykłe WARIANT 2. Alarmowanie ręcznego ostrzegacza poŝaru. Po zadziałaniu ręcznego ostrzegacza poŝarowego centralka wywołuje od razu ALARM II ST., niezaleŝnie od wariantu alarmowania zaprogramowanego w strefie do której przydzielono ręczny ostrzegacz poŝaru.
- 5-1.5.4 Instalacja sygnalizacji alarmowej poŝaru wewnątrz pomieszczeń: Dla pomieszczeń objętych niniejszym projektem przewiduje się następujące rodzaje i typy czujek o charakterystykach i danych technicznych jak niŝej : a).adresowalna, wielostanowa uniwersalna optyczna czujka dymu (nie gorsza niŝ DUR-4046) czujka ta reaguje na widoczne produkty spalania towarzyszące powstaniu poŝaru z wydzielaniem dymu koloru jasnego (w szczególności urządzenia elektryczne, izolację kabli i przewodów z tworzyw sztucznych polwinitowych i polietylenowych).czujki te instaluje się równieŝ w pomieszczeniach, których nie moŝna zabezpieczyć izotopowymi czujkami dymu np. z powodu stałej obecności ludzi. Czujka DUR-4046 jest czujką analogową, z automatyczną kompensacją czułości, tzn. utrzymującą stałą czułość przy postępującym zabrudzeniu komory pomiarowej oraz przy zmianach ciśnienia i kondensacji pary wodnej. Warunki instalowania czujek DUR-4046 - jak dla czujek jonizacyjnych dymu. Czujkę instaluje się w gnieździe G-40. Czujka zawiera zintegrowany izolator zwarć. Zakres wykrywanych poŝarów testowych : TF-1 do TF-5 oraz TF-8. b).adresowalna, wielostanowa, uniwersalna czujka ciepła (nie gorsza niŝ TUN-4046 ) reaguje na przekroczenie określonej wartości przyrostu temperatury w czasie lub wzrost temperatury otoczenia ponad wartość progową co kontrolowane jest przez dwa szeregowo połączone termistory, z których jeden ma bezpośredni kontakt z otaczającym powietrzem. Czujka jest czujką uniwersalną, która moŝna z poziomu centrali programować na działanie nadmiarowe lub nadmiarowo-róŝniczkowe a takŝe zmieniać klasę czujki. Temperatura pracy dla czujek wynosi od -25 st.c do +65 st.c. Powierzchnia dozorowa dla jednej czujki przy wysokości pomieszczeń do 6 m wynosi ok. 30 m2. Czujkę instaluje się w gnieździe zwykłym. Czujka zawiera zintegrowany izolator zwarć. c). gniazdo przeznaczone jest do mocowania czujek na suficie i dołączenia do nich przewodów linii dozorowej. Gniazdo po zamontowaniu w dodatkowej podstawie, moŝe być instalowane w pomieszczeniach wilgotnych i na lince nośnej. d).ręczne adresowalne ostrzegacze poŝarowe (nie gorsze niŝ ROP-4001M) przeznaczone są do przekazywania poprzez ręczne uruchomienie informacji o zauwaŝonym poŝarze do współpracującej centralki sygnalizacji poŝarowej. Ostrzegacze są elementami adresowalnymi przeznaczonymi do instalowania w adresowalnych liniach dozorowych centralek sygnalizacji poŝaru. Komunikacja między centralką a ręcznymi ostrzegaczami odbywa się za pośrednictwem dwuprzewodowej adresowalnej linii dozorowej. Przesyłanie informacji o rodzaju elementu liniowego ROP, jest wykorzystywane do bezpośredniego sygnalizowania ALARMU II ST., niezaleŝnie od zaprogramowanego wariantu alarmowania dla strefy do której został przydzielony ręczny ostrzegacz. Ręczne ostrzegacze poŝarowe ROP mogą być instalowane wewnątrz obiektów w miejscach łatwo dostępnych, dobrze widocznych, najlepiej w pobliŝu dróg komunikacyjnych,
na wysokości ok. 1,4 do 1,6m od podłoŝa. Ostrzegacz zawiera zintegrowany izolator zwarć. - 6 - e). Element kontrolno-sterujący (nie gorszy niŝ EKS-4001) jest przeznaczony do uruchamiania (stykami przekaźnika) na sygnał z centrali, urządzeń alarmowych i przeciwpoŝarowych, np. sygnalizatorów, klap dymowych, drzwi przeciwpoŝarowych itp. UmoŜliwiają kontrolowanie sprawności sterowanego urządzenia i poprawności jego zadziałania. Mają dodatkowe wejście kontrolne do nadzoru nie związanych ze sterowaniem urządzeń lub instalacji. Zawiera zintegrowany izolator zwarć. W niniejszym opracowaniu elementy kontrolno-sterujące zostały wykorzystane do sterowania dźwigiem osobowym oraz instalacjami oddymiania klatek schodowych. Numery logiczne wszystkich elementów zostały podane na rysunkach. f).adresowalny sygnalizator akustyczny (nie gorszy niŝ SAL-4001) Przeznaczony jest do lokalnego akustycznego sygnalizowania poŝaru. MoŜe pracować wyłącznie w adresowalnych liniach/pętlach central sygnalizacji poŝarowej systemu. Jest załączany na polecenie wysyłane przez centralę, po spełnieniu zaprogramowanych kryteriów zadziałania w wybranej strefie dozorowej. Sygnalizator moŝe pracować przy zasilaniu tylko z linii dozorowej, z wewnętrznej baterii 9V typu 6F22, z zasilacza zewnętrznego 24V lub ze wszystkich źródeł jednocześnie. Obecność źródeł zasilania jest kontrolowana. Stan uszkodzenia jest sygnalizowany przez centralę i Ŝółtą diodę w sygnalizatorze. Sygnalizator jest wyposaŝony w wewnętrzny izolator zwarć. Kodowanie adresu sygnalizatora odbywa się automatycznie z centrali kod adresowy zapisywany jest w jego nieulotnej pamięci. Układy elektroniczne sygnalizatora z przetwornikiem piezoelektrycznym zostały umieszczone w obudowie czujki szeregu 40. W obudowie jest miejsce do dołączenia baterii 9V 6F22. Do mocowania sygnalizatora na suficie naleŝy wykorzystać gniazdo G-340 uniepalnione, sprzedawane w komplecie z sygnalizatorem. W niniejszym opracowaniu przewidziano zasilanie sygnalizatorów z baterii 9V 6F22. Poziom dźwięku przy zasilaniu z baterii wynosi 94 db. 1.6 Instalacja przewodowa Instalację sygnalizacji poŝaru pętle dozorowe, projektuje się kabelkiem uniepalnionym ekranowanym typu YnTKSYekw 1x2x0,8(kolor izolacji czerwony). Przewody naleŝy układać w listwach PCV na tynku. Przejścia instalacji w pionach naleŝy wykonać w rurze RB 25. Podłączenia urządzeń sterowanych z elementami kontrolno-sterującymi naleŝy wykonać kabelkiem bezhalogenowym X-FLAME typu HDGs 2x1. Przewody X-FLAME układać na tynku na uchwytach OBO BETTERMAN (uchwyt stalowy z kołkiem stalowym) lub w rurkach pod tynkiem. Przejścia instalacji pomiędzy budynkami A i E oraz A i F naleŝy wykonać przewodem typu XzKAXwekw 2x2x0,8 układanym : - pomiędzy budynkami A i E wzdłuŝ kanału CO w rurze RB 37 - pomiędzy budynkami A i F na istniejącej lince nośnej pomiędzy słupami oświetleniowymi ( własność DPS). Uwaga : naleŝy sprawdzić czy linka nośna jest na obu końcach przyłączona do instalacji odgromowej słupów jeŝeli nie naleŝy takie połączenia bezwzględnie wykonać! Jako rozdzielniki projektuje się łączówki KRONE MINI KRONECTION BOX.
- 7-1.7 Obliczenia techniczne 1).Maksymalny pobór prądu przez wszystkie elementy w linii : Imax < 20 ma dla linii Nr 2 w centrali (najbardziej obciąŝona linia)- liczba elementów adresowalnych 126<127-86 DUR-4046 I1= 86 x 0,15 ma = 12,90 ma - 10 TUN-4046 I2= 10 x 0,15 ma = 1,50-18 ROP-4001 I2 = 18 x 0,135 ma = 2,43mA - 12 SAL-4001 I4 = 12 x 0,15 ma = 1,8 ma Razem I = 18,63 ma I = 18,63 ma < Imax = 20 ma 2).Maksymalna dopuszczalna rezystancja przewodów adresowalnej linii dozorowej wynosi 2x75omów Dla linii Nr 4 (najdłuŝsza linia) l = 1300m rezystancja wynosi R=2xl/gxs = 2x1300/57x0,79 = 2 x 29,9 oma R=2 x 29,9 oma < Rdop.= 2 x 75 oma 3).Dobór baterii akumulatorów Max pobór prądu przez centralę wynosi 0,6 A. Informacja o uszkodzeniu transmitowana jest do miejsca ze stałą obsługą serwisową pojemność akumulatorów powinna zapewnić prawidłowa pracę systemu wykrywania poŝaru w ciągu minimum 30 godzin bez zasilania podstawowego oraz po upływie tego czasu minimum 0,5 godziny w stanie alarmowania. Pojemność baterii akumulatorów : Q = (0,6A + 0,7A) x 30 h = 39 Ah Przyjmujemy dla projektowanej centrali baterię akumulatorów 2 x 12V, 44 Ah 1.8 Sterowanie urządzeń zewnętrznych a). Sterowanie dźwigiem osobowym Zgodnie z obowiązującymi przepisami w przypadku wystąpienia poŝaru w obiekcie, dźwigi osobowe powinny zjechać na poziom parteru i pozostać otwarte. W budynku DPS znajduje się jeden dźwig osobowy w budynku B. W celu zrealizowania powyŝszego w maszynowni dźwigu został zaprojektowany element kontrolno-sterujący którego styki przekaźnika wykonawczego naleŝy włączyć w automatykę dźwigów ( dostosowanie automatyki dźwigów do moŝliwości sterowania w czasie poŝaru nie wchodzi w zakres niniejszego opracowania).
- 8 - b). Sterowanie instalacjami oddymiania klatek schodowych Aby umoŝliwić sterowanie instalacjami oddymiania klatek schodowych w budynkach A, B, E i F przez instalację sygnalizacji poŝaru na ostatnich kondygnacjach klatek schodowych zaprojektowane zostały moduły kontrolno-sterujące EKS-4001. Styki sterujące tych modułów naleŝy włączyć w obwody wykonawcze centralek oddymiania. Instalacje oddymiania klatek schodowych nie wchodzą w zakres niniejszego opracowania. 1.8 Przesyłanie sygnału poŝarowego do stacji monitoringu Przesyłanie sygnału poŝarowego centrali sygnalizacji poŝaru do stacji monitorowania odbywać się moŝe drogą telefoniczną poprzez zainstalowany dialer telefoniczny oraz drogą radiową - przez specjalny nadajnik. Oba urządzenia instaluje Firma prowadząca monitoring. 2. Uwagi końcowe a). Dla Wykonawcy robót 1.Całość prac w fazie wykonawstwa wykonać zgodnie z obowiązującymi aktualnie normami PN, BN, PBUE oraz przepisami BHP i P.PoŜ. 2.Roboty winny być prowadzone pod nadzorem INSPEKTORA NADZORU INWESTORSKIEGO. 3.Wszystkie połączenia naleŝy wykonać szczególnie starannie, poniewaŝ instalacja SAP musi odznaczać się najwyŝszą pewnością zadziałania i odpornością na awarie. 4.MontaŜ urządzeń wykonać w oparciu o fabryczną dokumentację techniczno-ruchową i opis obsługi. 5.W trakcie robót montaŝowych na bieŝąco uaktualniać charakter pomieszczeń pod względem p.poŝ., rodzaju materiałów składowanych w tych pomieszczeniach. W przypadku zaistniałych zmian w porównaniu z projektem, naleŝy powiadomić o tym jego autora. 6.Konserwację instalacji SAP przeprowadzać zgodnie z odpowiednimi aktualnymi instrukcjami. 7.Przejscia przez ściany i stropy na granicy stref poŝarowych naleŝy uszczelnić masą ognioodporną. b). Uwagi dla UŜytkownika 1.Po przekazaniu instalacji do eksploatacji naleŝy zlecić jej stałą konserwację zapewniającą prawidłowość jej działania. 2.NaleŜy wyznaczyć fachową (przeszkoloną) obsługę urządzeń. 3.Osoby, którym powierzono stałą obserwację centralki SAP powinny być przeszkolone w zakresie najprostszych czynności, które naleŝy wykonać w przypadku pojawienia się jakiegokolwiek alarmu. 4.W centralce, naleŝy wpisać dokładny opis punktów adresowych i odpowiadających im pomieszczeń celem szybkiej orientacji i identyfikacji pomieszczenia na wypadek zagroŝenia poŝarowego. 5.NaleŜy przestrzegać bezwzględnego zakazu palenia tytoniu w pomieszczeniach gdzie zainstalowane
są optyczne i jonizacyjne czujki dymu celem uniknięcia fałszywych alarmów - 9-3. Wykaz rysunków Rys. nr 1 - Instalacja sygnalizacji poŝaru - Plan sytuacyjny Rys. nr 2 - Instalacja sygnalizacji poŝaru - Schemat ideowy Rys. nr 3 - Instalacja sygnalizacji poŝaru - Budynek A - rzut piwnic Rys. nr 4 - Instalacja sygnalizacji poŝaru - Budynek A - rzut parteru Rys. nr 5 - Instalacja sygnalizacji poŝaru - Budynek A - rzut piętra Rys. nr 6 - Instalacja sygnalizacji poŝaru - Budynek A - rzut poddasza Rys. nr 7 - Instalacja sygnalizacji poŝaru - Budynek B - rzut piwnic Rys. nr 8 - Instalacja sygnalizacji poŝaru - Budynek B - rzut parteru Rys. nr 9 - Instalacja sygnalizacji poŝaru - Budynek B - rzut I piętra Rys. nr 10 - Instalacja sygnalizacji poŝaru - Budynek B - rzut II piętra Rys. nr 11 - Instalacja sygnalizacji poŝaru - Budynek B - rzut maszynowni dźwigu Rys. nr 12 - Instalacja sygnalizacji poŝaru - Budynek C - rzut piwnic Rys. nr 13 - Instalacja sygnalizacji poŝaru - Budynek C - rzut parteru Rys. nr 14 - Instalacja sygnalizacji poŝaru - Budynek E Rzut parteru Rys. nr 15 - Instalacja sygnalizacji poŝaru - Budynek E Rzut piętra Rys. nr 16 - Instalacja sygnalizacji poŝaru - Budynek E Rzut poddasza Rys. nr 17 - Instalacja sygnalizacji poŝaru - Budynek F Rzut parteru Rys. nr 18 - Instalacja sygnalizacji poŝaru - Budynek F Rzut piętra Rys. nr 19 - Instalacja sygnalizacji poŝaru - Budynek F Rzut poddasza