Afrykański pomór świń Materiały szkoleniowo - informacyjne dla hodowców i producentów świń



Podobne dokumenty
Afrykański pomór świń materiały szkoleniowe dla hodowców świń

Afrykański pomór świń materiały szkoleniowe dla hodowców świń

AFRYKAŃSKI POMÓR ŚWIŃ

Afrykański pomór świń aktualna sytuacja oraz zapobieganie chorobie - styczeń 2018r. Inspekcja Weterynaryjna

GŁÓWNY INSPEKTORAT WETERYNARII

INFORMACJA DLA OSÓB WYJEŻDŻAJĄCYCH POZA UNIĘ EUROPEJSKĄ

AFRYKAŃSKI POMÓR ŚWIŃ REALNE ZAGROŻENIE

AGENCJA RESTRUKTURYZACJI I MODERNIZACJI ROLNICTWA. Afrykański pomór świń (ASF) Informacje dla posiadaczy zwierząt

Zasady ochrony gospodarstw przed ASF

lek. wet. Luiza Seredyńska Wojewódzki Inspektorat Weterynarii we Wrocławiu

Afrykański pomór świń. Afrykański pomór świń

Afrykański pomór świń aktualna sytuacja oraz zapobieganie chorobie - styczeń 2018r. Inspekcja Weterynaryjna

Sytuacja związana z występowaniem ASF na terytorium Rosji i Ukrainy. Podsumowanie monitoringu ASF prowadzonego na terytorium Polski w 2012 r.

Afrykański pomór świń Realne zagrożenie Michał Popiołek Główny Inspektorat Weterynarii

Zagrożenie przeniesienia afrykańskiego pomoru świń z terytorium Białorusi oraz Federacji Rosyjskiej do Polski

MODR KARNIOWICE. Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego z s. w Karniowicach ASF. chroń swoje stado

Afrykański Pomór Świń

Zygmunt Pejsak, Państwowy Instytut Weterynaryjny - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach

Afrykański pomór świń - podstawowe fakty i informacje

Zygmunt Pejsak PIWet - PIB w Puławach 2014.

Afrykański pomór świń Działania podjęte przez Inspekcję Weterynaryjną

Choroba guzowatej skóry bydła: jakie jest zagrożenie dla polskich stad?

Powiatowy Inspektorat Weterynarii w Bełchatowie r.

CZĘŚĆ I lek. wet. Joanna Piekut. Wykaz przywołanych w tekście aktów prawnych... 13

Chorobę nazywaną afrykańskim pomorem świń (ASF z angielskiego African swine fever ) wywołuje wirus afrykańskiego pomoru świń (ASFV).

Afrykański pomór świń (ASF)

r. Powiatowy Inspektorat Weterynarii w Bełchatowie

ZESPÓŁ ZARZĄDZANIA KRYZYSOWEGO

MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI Pełnomocnik Rządu ds. łagodzenia skutków występowania ASF w Polsce

INSPEKCJA WETERYNARYJNA. POWIATOWY LEKARZ WETERYNARII w Lublinie

30. MIESIĘCY ZWALCZANIA ASF W POLSCE; WNIOSKI I ZALECENIA

Chroń stado przed ASF

Prawdopodobne konsekwencje ekonomiczne wystąpienia ASF, w zależności od wielkości i gęstości populacji stad świń w regionie

Afrykański. Pomór. Świń. Opracowała: Maria Gwizdała. PODR w Lubaniu. Lubań, r.

Afrykański. Pomór. Świń. Opracowała: Maria Gwizdała. PODR w Lubaniu. Lubań, r.

Erysipelothrix rhusiopathiae. Włoskowiec różycy

Konferencja prasowa. Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Stanisława Kalemby. Aktualna sytuacja w zakresie występowania ASF

Afrykański pomór świń (ASF)

Sytuacja epizootyczna w związku z występowaniem ASF

INSTYTUT GOSPODARKI ROLNEJ

Zasady ochrony chlewni/ferm przed ASF ZYGMUNT PEJSAK

Dezynfekcja w walce z ASF

Głównym źródłem zagrożenia. są dzikie ptaki, będące bezobjawowymi nosicielami wirusa grypy ptaków.

AFRYKAŃSKI POMÓR ŚWIŃ ZASADY BIOASKURUACJI. Paweł Niemczuk. Zastępca Głównego Lekarza Weterynarii

Wojewódzki Inspektorat Weterynarii w Lublinie. Afrykański pomór świń realne zagrożenie

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia r. w sprawie wysokości ryczałtu za wykonanie odstrzału sanitarnego dzików

Główny Inspektorat Weterynarii. ASF - ubój, oznakowanie oraz umieszczanie na rynku mięsa i jego przetworów pozyskanych od świń i dzików.

Gorączka Q epidemiologia, patogeneza oraz diagnostyka laboratoryjna. Wskazówki dla lekarzy weterynarii i hodowców

1. Ustala się obszar powiatu łosickiego jako zakażony afrykańskim

WYSOCE ZJADLIWA GRYPA PTAKÓW D. POMÓR DROBIU

Inspekcja Weterynaryjna

Ptasia grypa: bez żelaznej dyscypliny ani rusz!

Afrykański Pomór Świń. Powiatowy Lekarz Weterynarii w Kaliszu Joanna Kokot-Ciszewska

Afrykański pomór świń w Polsce Aktualna sytuacja i działania podejmowane w Polsce. Puławy, 2 marca 2015 r.

PIW.CHZ Gminy wszystkie na terenie powiatu tureckiego

11 dzików z ASF! Areszt za brak odstrzału?

Warszawa, dnia 18 lipca 2017 MINISTER ROLNICTWA I ROZWOJU WSI. Znak sprawy: ŻW.zz

Strefa została wprowadzona DECYZJĄ WYKONAWCZĄ KOMISJI (UE) 2017/1196 z dnia 3 lipca 2017 r.

Powiatowy Lekarz Weterynarii w Kaliszu Joanna Kokot Ciszewska. mgr inż. Wanda Dominiak tech. wet. Tomasz Żarnecki. Kalisz,

WZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B?

APEL. do hodowców drobiu. oraz. Głównego Lekarza Weterynarii

Zasady bioasekuracji spowodują rezygnację z produkcji tysięcy gospodarstw?

STRATEGIA OBNIŻANIA POPULACJI DZIKÓW

Dobierając optymalny program szczepień, jesteśmy w stanie zapobiec chorobom, które mogą być zagrożeniem dla zdrowia Państwa pupila.

24. posiedzenie komisji w dniu 17 czerwca 2019 r. PROJEKT OPINII. Komisja Zasobów Naturalnych (NAT)

PIW.DK.032/10/2014 Brzeg, r.

Grypa ptaków nowe przepisy prawne!

Projekt Strategii zwalczania ASF dla UE.

Rozdział 1 Przepisy ogólne. Art. 1. Art. 2

ASF Afrykański pomór świń. Powiatowy Inspektorat Weterynarii w Białymstoku

Walka z ASF w Europie

Ustawa o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych

Sytuacja epizootyczna w zakresie występowania ASF w Europie, w tym w Polsce

Komentarz technik weterynarii 322[14]-01 Czerwiec 2009

- Human. - Immunodeficenc. - Virus. (ludzki) (upośledzenie odporności immunologicznej) (wirus)

KOMUNIKAT GŁÓWNEGO INSPEKTORATU SANITARNEGO W ZWIĄZKU Z WYSTĄPIENIEM PRZYPADKÓW ZAKAŻENIA WIRUSEM GRYPY ŚWIŃ TYPU A/H1N1 U LUDZI W USA I MEKSYKU

PIC Polska rekomendacje weterynaryjne

Wartość zdrowego stada

Warszawa, dnia 29 marca 2019 r. Poz. 598 ROZPORZĄDZENIE. z dnia 20 marca 2019 r.

Warszawa, dnia 23 listopada 2018 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 15 listopada 2018 r.

MRiRW nt. działań związanych z ASF podjętych od 16 listopada 2015 roku (komunikat)

ASF AFRYKAŃSKI POMÓR ŚWIŃ OGNISKA, PRZYPADKI I KOMPARTMENTY

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

Osiemnaście miesięcy afrykańskiego pomoru świń w Polsce

pismo z dnia: informować Powiatowego Lekarza Weterynarii w Zgorzelcu lu b lekarza weterynarii wolnej praktyki.

Afrykański pomór świń - ASF. Zasady bioasekuracji

z dnia r. w sprawie wprowadzenia programu wczesnego wykrywania występowania zakażeń wirusem klasycznego pomoru świń na lata

Co dalej z ASF prof. Pejsak wyjaśnia

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI. z dnia 31 marca 2014 r.

Do Starostwa Powiatowego w Wąbrzeźnie.

Zasady i uwarunkowania umoŝliwiające obrót trzodą chlewną i mięsem z obszaru zakaŝonego i buforowego w odniesieniu do ASF

TEMAT TEJ CHOROBY ORAZ JEJ ZWALCZANIE

Projekt. z dnia r.

M I N I S T R A R O L N I C T WA I R O Z W O J U W S I 1) z dnia...

Art. 46 ust. 3 pkt 8f ustawy zchzz; 1 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie środków.

Ministerstwo Rolnictwa Warszawa, dnia lipca 2016 r. i Rozwoju Wsi

z dnia 19 kwietnia 2006 r. (Dz. U. z dnia 26 kwietnia 2006 r.)

INFORMACJA DLA OSÓB POWRACAJĄCYCH Z REGIONU AFRYKI ZACHODNIEJ. Gwinea, Liberia, Sierra Leone, Nigeria

RECENZJA. Podstawa formalna recenzji

ASF Dotychczasowe działania Inspekcji Weterynaryjnej związane z wykryciem dwóch przypadków u dzików. Krzysztof Jażdżewski

Transkrypt:

Afrykański pomór świń Materiały szkoleniowo - informacyjne dla hodowców i producentów świń Prof. dr hab. Zygmunt Pejsak, prof. dr hab. Iwona Markowska-Daniel Krajowe Laboratorium Referencyjne ds. ASF Zakład Chorób Świń Państwowego Instytutu Weterynaryjnego Państwowego Instytutu Badawczego w Puławach Al. Partyzantów 57, 24-100 Puławy, e-mail: iwonamd@piwet.pulawy.pl Z powodu bardzo niekorzystnej sytuacji epizootycznej obserwowanej za wschodnią granicą Polski i realnego zagroŝenia wystąpienia ognisk choroby w kraju, afrykański pomór świń (ASF) jest obecnie uznawany za najgroźniejszą chorobę świń. Z uwagi na realne ryzyko zagroŝenia europejskiej hodowli świń chorobie tej poświęca się bardzo duŝo uwagi takŝe w Unii Europejskiej. Afrykański pomór świń jest to nieuleczalna, wysoce zakaźna i zaraźliwa, wirusowa choroba świń domowych wszystkich ras oraz dzików. Pozostałe gatunki zwierząt są na zakaŝenie wirusem ASF niewraŝliwe. Człowiek takŝe nie jest wraŝliwy na zakaŝenie wirusem ASF. W związku z zakazem leczenia zwierząt chorych oraz brakiem szczepionek przeciwko ASF choroba zwalczana jest wyłącznie metodami administracyjnymi, poprzez wybijanie stad zakaŝonych i ze strefy zapowietrzonej. Z tego powodu wystąpienie przypadków ASF jest przyczyną niezwykle powaŝnych strat ekonomicznych ponoszonych przez hodowców i producentów świń, ale takŝe przez budŝet państwa. Są one związane zarówno z masowymi padnięciami zwierząt, kosztami eradykacji, jak i wypłatą odszkodowań, a przede wszystkim wstrzymaniem obrotu i eksportu świń, wieprzowiny, artykułów Ŝywnościowych wyprodukowanych z mięsa wieprzowego oraz nasienia. Występowanie, aktualna sytuacja epidemiologiczna Po raz pierwszy ASF został stwierdzony i opisany przez Montgomerego, w 1921 roku, w Kenii. Na kontynencie europejskim choroba pojawiła się po raz pierwszy w 1957 roku, po jej zawleczeniu z Angoli do Portugalii. Z Portugalii wirus ASF przedostał się do Hiszpanii, a następnie do innych krajów Europy. Na półwyspie iberyjskim ASF utrzymywał się endemicznie - w Hiszpanii do 1995 r., a w Portugalii do 1999 r.

W latach 70-tych i 80-tych ostra postać choroby wystąpiła takŝe w Ameryce Środkowej (na Dominikanie, Haiti i Kubie) oraz Południowej (Brazylia). ASF nigdy nie występował w Ameryce Północnej, Australii oraz Azji. W Polsce takŝe dotychczas nie rejestrowano przypadków tej choroby. Od czasu zwalczenia ASF na półwyspie iberyjskim do czerwca 2007 r. występowanie ASF było ograniczone terytorialnie do krajów afrykańskich leŝących na południe od Sahary oraz w Europie do Sardynii. Od czasu opublikowania przez OIE, w dniu 6.06.2007 r. pierwszego raportu na temat wystąpienia choroby na terytorium Gruzji, wirus ASF został zawleczony do niemal wszystkich państw Kaukazu i na terytorium Federacji Rosyjskiej. Zgodnie z danymi rosyjskich słuŝb weterynaryjnych od 2007 r. do chwili obecnej w Rosji stwierdzono 597 ognisk choroby, w tym 322 ognisk u świń oraz 233 ognisk u dzików. W 2014 r. wg. OIE w Rosji wykryto 4 nowe ogniska (3 u świń i 1 u dzików). Ponadto 31.07.2012 r. pierwsze ognisko ASF potwierdzono na Ukrainie, na ZaporoŜu, a 16.06.2013 r. wystąpienie ASF na swoim terytorium, w ok. Grodna (170 km od granicy Polski) potwierdziła Białoruś. Kolejne ognisko na Białorusi zarejestrowano 1.07 2013 r. w ok. Witebska (450 km od granicy Polski). 6.01.2014 r. na Ukrainie, w rejonie staniczno-łuhańskim, wykryto obecność materiału genetycznego wirusa ASF u martwego dzika znalezionego w rzece Derkul w rejonie staniczno-łuhańskim na Ukrainie, 4 m od granicy z Federacją Rosyjską. Region ten oddalony jest od wschodniej granicy Polski o ponad 1 100 km. Jest to pierwsze ognisko na Ukrainie od czasu zwalczenia choroby na ZaporoŜu w 2012 r. 31.01.br. w tym rejonie potwierdzono kolejne ognisko ASF u świń w chlewni przyzagrodowej. 24.01 br. pierwsze ognisko ASF, poza ogniskami występującymi na Sardynii, wykryto na terytorium UE - na Litwie, przy granicy z Białorusią, u dzika odstrzelonego na terenie regionu solecznickiego w okręgu wileńskim oraz u dzika padłego w regionie orańskim w okręgu olickim, 70-80 km od granicy Polski. Przedstawione dane wskazują jednoznacznie na realne zagroŝenie zawleczenia choroby do Polski. Ryzyko zawleczenia wirusa ASF do Polski i UE zwiększa fakt podjęcia decyzji o całkowitej depopulacji dzików na Białorusi oraz depopulacji dzików do poziomu 10% obecnej populacji na Litwie. W Polsce badania monitoringowe w zakresie ASF zostały wdroŝone w 2011 r. Do chwili obecnej przebadano przeszło 17 000 zwierząt. W Ŝadnej z przebadanych próbek od świń i dzików nie wykryto ani wirusa ani swoistych przeciwciał. 2

W związku z niekorzystną sytuacją epidemiologiczną w zakresie ASF za wschodnią granicą kraju niezbędne jest zintensyfikowanie działań szkoleniowych wśród hodowców i producentów świń poniewaŝ sukces w obronie kraju przed ASF zaleŝy w istotnym stopniu od poziomu ich świadomości. Czynnik etiologiczny Czynnikiem etiologicznym choroby jest wirus ASF, który namnaŝa się przede wszystkim w komórkach odpornościowych. Na szczególne podkreślenie zasługuje znaczna oporność wirusa ASF na działanie czynników środowiskowych np. temperatury czy czynników chemicznych. Przykładowo w mięsie mroŝonym od świń zakaŝonych wirus przeŝywa 1000 dni, w mięsie suszonym - 300 dni, w mięsie solonym 182 dni, a w mięsie mielonym 105 dni. We krwi przechowywanej w temperaturze pokojowej zarazek utrzymuje się w stanie zakaźnym przez 10-18 tyg., a w kale - 11 dni. Wirus ASF jest takŝe oporny na wysychanie i gnicie. Na terenie Hiszpanii stwierdzono obecność zakaźnego wirusa w zagrodach, w których wybito zwierzęta 4 miesiące wcześniej, w gnijących zwłokach pozostawionych w temperaturze pokojowej zachował on Ŝywotność przez 18 tygodni, zaś w śledzionie zakopanej w ziemi przez 280 dni. W niskiej temperaturze wirus ASF jest Ŝywotny i zjadliwy przez kilka lat, ciepło natomiast niszczy go relatywnie szybko: w temperaturze 55 o C ginie po 45 min., a w temperaturze 60 o C po 20-30 minutach. Patogeneza Najczęstszą bramą wejścia zarazka do organizmu jest przewód pokarmowy, zakaŝenie moŝe nastąpić takŝe przez drogi oddechowe, uszkodzoną skórę, przez odbyt lub zakaŝone nasienie. Po wtargnięciu do organizmu, wirus drogą naczyń krwionośnych i limfatycznych dostaje się w pierwszej kolejności do komórek odpornościowych tkanek, do których ma szczególne powinowactwo (migdałki, węzły chłonne Ŝuchwowe), a następnie do innych narządów, w których namnaŝa się intensywnie, po czym ponownie wraca do układu krwionośnego, gdzie utrzymuje się aŝ do śmierci zwierzęcia. Objawy kliniczne RozróŜnia się postać nadostrą (charakteryzują ją nagłe padnięcia, bez objawów towarzyszących), postać ostrą, podostrą, przewlekłą oraz utajoną. 3

Najczęściej obserwowane objawy kliniczne ujawniają się dopiero 6-10 dni po zakaŝeniu ASFV. Objawy kliniczne i przebieg choroby zaleŝą od tego, jakie narządy uległy uszkodzeniu. Najbardziej dramatyczne objawy kliniczne i zmiany sekcyjne towarzyszą ostremu przebiegowi infekcji. Pierwszym i jedynym objawem klinicznym choroby jest wzrost wewnętrznej ciepłoty ciała do 41-42 o C, któremu jednak nie towarzyszą inne symptomy. Gorączkujące świnie mają na ogół zachowany apetyt, poruszają się normalnie i tylko niektóre wykazują objawy podniecenia lub duŝo leŝą. Stan taki utrzymuje się przez 3-4 dni, tj. do momentu spadku wewnętrznej ciepłoty ciała poniŝej normy, który ma miejsce zwykle 24 godziny przed śmiercią. Wtedy pojawiają się inne objawy kliniczne, które ulegają szybkiemu nasileniu i powodują śmierć zwierząt. Do najczęściej spotykanych objawów klinicznych, które powstają po spadku gorączki i poprzedzają śmierć zwierząt chorych, naleŝą: sinica skóry uszu, brzucha i boków ciała, drobne, lecz liczne wybroczyny w skórze, duszność, pienisty i niejednokrotnie krwisty wypływ z nosa, zapalenie spojówek i wypływ z worka spojówkowego, biegunka, często z domieszką krwi, wymioty. U niektórych świń zakaŝonych sztucznie obserwowano objawy nerwowe. Maciory prośne z reguły ronią. Błony płodowe i skóra płodów wykazują często wybroczyny i wylewy krwawe. Wskaźnik zachorowalności i śmiertelności sięga do 100% zwierząt. Zwalczanie Dotychczas nie opracowano szczepionki przeciw ASF. Aktualnie zwalczanie choroby odbywa się wyłącznie metodami administracyjnymi poprzez wybijanie zwierząt chorych oraz znajdujących się w strefie zapowietrzonej. Zwalczanie ASF polega w pierwszej kolejności na uniemoŝliwieniu wprowadzenia wirusa ASF na obszar kraju. Wprowadzenie ASFV do Polski jest moŝliwe poprzez: 1. przewoŝenie (przemyt) Ŝywności przez osoby zza wschodniej granicy 2. skarmianie świń resztkami (małe stada); 3. środki transportu; 4. migrację zwierząt dzikich - zagroŝenie głównie dotyczy woj. wschodnich (małe stada). W przypadku przedostania się wirusa ASF na obszar kraju najwaŝniejszym jest nie dopuszczenie do zawleczenia wirusa do stada świń. Za ochronę stada przed ASFV odpowiada właściciel gospodarstwa. Aby nie dopuścić do wejścia wirusa do stada świń hodowca powinien bardzo solidnie zabezpieczyć chlewnię poprzez odpowiednie jej ogrodzenie, uniemoŝlwiające kontakt świń z dzikami, nie wpuszczanie na teren gospodarstwa pojazdów 4

oraz postronnych osób, pilnowanie zmiany obuwia i odzieŝy przez osoby, które muszą wejść do chlewni, nie wykorzystywanie jako ściółki zanieczyszczonej słomy, etc.). Bardzo waŝnym źródłem zarazy jest mięso, produkty mięsne oraz nie gotowane odpadki kuchenne i poubojowe, pochodzące od świń chorych lub nosicieli. Z tego powodu naleŝy bezwzględnie przestrzegać zakazu skarmiania zlewek kuchennych. Hodowcy świń nie powinni brać udziału w polowaniach, a jeśli to robią powinni koniecznie pamiętać o dezynfekcji sprzętu łowieckiego. W związku z zagroŝeniem ASF właściciel powinien codziennie wnikliwie obserwować swoje świnie, włącznie z oceną apetytu i objawów gorączki. JeŜeli hodowca stwierdza objawy zwiększonych zachorowań i padnięć świń, natychmiast powinien zawiadomić powiatowego lekarza weterynarii, bezpośrednio lub za pośrednictwem swojego lekarza, wójta lub burmistrza. NaleŜy podkreślić, Ŝe właściciele świń nie powinni obawiać się zgłaszania podejrzanych przypadków zachorowań świń poniewaŝ w przypadku stwierdzenia ASF i likwidacji stada właściciel otrzymuje pełne odszkodowanie z budŝetu państwa. Podsumowanie Wprawdzie w naszym kraju dotychczas nie rejestrowano przypadków omawianej choroby, jednakŝe, ze względu na dokonujące się na świecie gwałtowne zmiany w postaci postępującej globalizacji, zacierania się granic państwowych, intensywnego przemieszczania się ludzi, wzrostu wymiany towarów z wieloma państwami na świecie, a szczególnie z uwagi na niekorzystną sytuację epidemiologiczną w zakresie ASF obserwowaną za naszą wschodnią granicą, potencjalne zagroŝenie tą zarazą jest większe niŝ kiedykolwiek w przeszłości. W związku z tym hodowcy i producenci świń muszą dysponować niezbędną wiedzą w omawianym zakresie oraz zachować szczególną czujność i ostroŝność. 5