Warszawa, 25 lutego 2015 r. RZECZPOSPOLITA POLSKA Cyfrowe priorytety Polski na potrzeby dyskusji o Jednolitym Rynku Cyfrowym Europa ma potencjał, aby stać się światowym liderem cyfrowej rewolucji. Niestety wciąż zmagamy się z fragmentaryzacją rynku z różnymi regulacjami prawnymi w poszczególnych państwach członkowskich, co szkodzi rozwojowi europejskich firm. W związku z tym Polska popiera nową inicjatywę Komisji Europejskiej, której celem jest stworzenie prawdziwie jednolitego i prawdziwie cyfrowego rynku. Uważamy, że Unia Europejska powinna skoncentrować swoje wysiłki na wymienionych poniżej elementach Jednolitego Rynku Cyfrowego. Wzmocnienie zaufania i prywatności. Brak zaufania jest poważną przeszkodą uniemożliwiającą wielu osobom wejście do świata cyfrowego. Przyjęcie Rozporządzenia ws. ochrony danych osobowych jeszcze w 2015 r. ma fundamentalne znaczenie dla zakończenia budowy Jednolitego Rynku Cyfrowego. Nowe prawo powinno pogodzić, tak dalece jak to jest możliwe, potrzeby przedsiębiorców z nadrzędnym celem, jakim jest osiągnięcie wysokiego poziomu ochrony danych osobowych naszych obywateli. Obywatele powinni mieć przede wszystkim pełną kontrolę nad przekazywaniem swoich danych osobowych. Polska popiera wprowadzenie szybkiego i efektywnego punktu kompleksowej obsługi (tzw. mechanizm one-stop-shop), w ramach którego nadzór jest sprawowany przez jeden organ ochrony danych osobowych. Jesteśmy przekonani, że wysoki poziom ochrony danych osobowych w Europie może stać się w przyszłości kluczową przewagą naszych firm konkurujących na globalnym rynku. Jeśli nie uda się nam zbudować godnego zaufania środowiska, nasi obywatele mogą ograniczyć wykorzystywanie nowych technologii. Bezpieczna cyberprzestrzeń. Wraz ze zwiększaniem ilości usług dostępnych online, infrastruktura informacyjna staje się niezbędna dla funkcjonowania społeczeństwa. Rosnąca zależność od przestrzeni cyfrowej niesie ze sobą nowe wyzwania. Bezpieczeństwo sieci i informacji powinno być jednym z priorytetów Jednolitego Rynku Cyfrowego. Europa potrzebuje wspólnego podejścia w obszarze cyberbezpieczeństwa, bez fragmentaryzowania sieci wzdłuż granic państwowych, aby przyciągnąć do siebie przedsiębiorców i użytkowników, którzy w coraz większym stopniu poszukują i doceniają wysoki poziom bezpieczeństwa usług cyfrowych. Bezpieczeństwo jest naszą wspólną wartością, chronioną najlepiej poprzez wspólne działania i ścisłą współpracę, w tym współpracę narodowych jednostek CERT oraz współpracę na poziomie politycznym.
Terminowy przegląd ram prawnych dla telekomunikacji celem usunięcia nadmiernych regulacji. Rynek telekomunikacyjny zmienił się w ostatnich latach. Po pierwsze, jest więcej konkurencji ze strony różnych podmiotów. Po drugie, nowe technologie zostały opracowane i są wdrażane. Zmiany te wzywają do przemyślenia i aktualizacji regulacji ex ante. Przegląd powinien mieć na celu takie dostosowanie przepisów, by interwencja była podejmowana dokładnie tam gdzie zidentyfikowano, że rynek nie funkcjonuje prawidłowo. Instrumenty regulacyjne powinny być proporcjonalne do zdiagnozowanych problemów. Pierwszym krokiem powinno być dokonanie przeglądu dokładności i zgodności z prawem UE porządków prawnych państw członkowskich (na przykład kwestii stawek za zakańczanie połączeń) pamiętając o oczekiwanych społecznych, gospodarczych, organizacyjnych, prawnych i finansowych efektach wybranych rozwiązań. Punktem centralnym systemu regulacji powinno być tworzenie warunków dla powstawania systemowych zachęt do inwestowania (szczególnie w sieci światłowodowe), zwiększających konkurencję firm oraz stymulujących innowacyjność i konkurencję z myślą o dobru konsumenta. Zachęty do inwestowania w sieci. Plan inwestycyjny Komisji Europejskiej powinien pomóc zachęcić prywatnych inwestorów do zaangażowania się w inwestycje w sieci. Rozwiązania w tym zakresie powinny być adekwatne i proporcjonalne to sytuacji obserwowanej na rynkach krajowych. Ponadto, powinniśmy skoncentrować się na zmniejszaniu barier dla inwestycji telekomunikacyjnych. Równie ważna jest regulacja, która powinna pomóc zaspokoić potrzebę inwestycji w sieci kolejnych generacji, które będą musiały obsłużyć zwiększony przepływ danych oraz rozwój nowych modeli biznesowych w usługach elektronicznych. Każdy obywatel, który ma łączność z siecią, przyczynia się do budowy wspólnego rynku. Z perspektywy Polski kluczowym wyzwaniem jest niski poziom penetracji łączy szerokopasmowych na słabo zaludnionych obszarach. Jednym ze sposobów na zmianę tej sytuacji jest uwolnienie większego zakresu widma radiowego, w związku z gwałtownym wzrostem ruchu w sieci. Zwiększenie dostępności sieci Internet wymaga również wsparcia dla modernizacji sieci telekomunikacyjnych oraz unowocześnienia globalnego standardu komunikacji sieciowej IP (Internet Protocol), tj. migracji ze środowiska protokołu IPv4 do technologii IPv6. Korzyści skali. Z tabeli wyników Europejskiej Agendy Cyfrowej wynika, że Europa pozostaje w tyle w szczególności w zakresie transgranicznego handlu elektronicznego. Dlatego też powinniśmy skoncentrować się na problemie fragmentaryzacji rynku, tak aby europejscy przedsiębiorcy, w szczególności mali i średni, mogli w pełni korzystać z zalet płynących z istnienia wspólnego rynku. Powinniśmy również konsumentom dać możliwość większego wyboru. Umowy elektroniczne zawierane na odległość i mające za przedmiot dostawę towarów albo świadczenie usług elektronicznych (takie jak przetwarzanie w chmurze czy tzw. streaming) to obszar, w którym przepisy prawa, również te krajowe, nie nadążają za technologią. Stanowi to unikalną okazję dla stworzenia zharmonizowanych dla całej UE zasad, bez narażania na szwank fundamentów krajowych porządków prawa cywilnego. W zakresie wewnątrzwspólnotowego handlu elektronicznego powinniśmy dążyć co najmniej
do stworzenia jednego poziomu ochrony konsumentów, oferując małym i średnim przedsiębiorcom jak i konsumentom pewność środowiska prawnego. Oczekujemy na przedłożenie przez Komisję Europejską zmienionej propozycji w sprawie wspólnych europejskich przepisów dotyczących sprzedaży albo innej inicjatywy, która stanowiłaby remedium na powyżej opisane problemy. Ponadto, czyniąc europejski rynek cyfrowy bardziej dostępny dla wszystkich użytkowników należy także dążyć do zapewnienia odpowiedniej ochrony konsumentów, w szczególności w relacjach transgranicznych. W tym zakresie zasadne jest wspieranie działań podejmowanych przez Komisję Europejską, usprawniających współpracę pomiędzy organami zajmującymi się ochroną interesów konsumentów z różnych państw członkowskich. Niezależnie od działań na rzecz harmonizacji przepisów z zakresu ochrony konsumentów istotne jest zapewnienie skutecznej egzekucji prawa w przypadku stwierdzenia naruszeń zbiorowych interesów konsumentów. Konsumenci powinni czuć się bezpiecznie dokonując w sieci zakupów transgranicznych, zarówno w przypadku transakcji wewnątrz UE jak i tam, gdzie towar czy usługa pochodzi spoza UE. Dynamiczna konkurencja w każdym zakątku Jednolitego Rynku Cyfrowego. Unijna polityka konkurencji jest kluczowa dla prawidłowego funkcjonowania rynku. Jej podstawowym wyznacznikiem powinno być dobro konsumentów. Postęp technologiczny, zacierający granice pomiędzy usługami i produktami, stawia przed nami nowe wyzwania, na które powinniśmy odpowiedzieć jasnymi regułami (ale nie koniecznie nowymi regulacjami prawnymi) dla firm europejskich, bez zmniejszania poziomu konkurencji. W dynamicznie zmieniającym się środowisku Internetu i dostawców usług elektronicznych wypróbowane i sprawdzone narzędzia polityki konkurencji powinny mieć pierwszeństwo przed arbitralnymi działaniami legislacyjnymi. Wsparcie dla przedsiębiorczości i przemysłu. Innowacyjność nie idzie w parze z nadmiernymi wymaganiami regulacyjnymi, podczas gdy innowacyjność można i trzeba stymulować tworząc przyjazne przedsiębiorcom otoczenie prawne, finansowe i społeczne. Powinniśmy się skoncentrować na ograniczaniu obciążeń wynikających z regulacji, eliminowaniu barier wejścia na rynek oraz na wspieraniu dostępu do kapitału, potrzebnego młodym firmom do wzrostu. Potrzebujemy programu REFIT z nadrzędnym celem tworzenia mądrych regulacji, opartych o fakty i dokładną analizę wpływu na poziomie UE, dowodzącą potrzeby regulowania danego zagadnienia (przykładowo poprzez wykorzystanie narzędzia pn. competitiveness proofing). W tym miejscu podkreślamy potrzebę, podnoszoną przez Polskę wielokrotnie na różnych forach, zachowania spójności wszystkich polityk i działań podejmowanych przede wszystkim na szczeblu europejskim, tak aby nie obciążać przemysłu korzystającego z rozwiązań cyfrowych i innowacji (bez względu na rozmiar firmy i sektor, w którym działa). Oznacza to potrzebę wpisania konkurencyjności i cyfryzacji w charakterze głównego wątku we wszystkich obszarach aktywności UE. Europa będzie silna i konkurencyjna na skalę globalną, jeśli stworzymy solidną bazę przemysłową i efektywną przedsiębiorczość, w szczególności w sektorach ważnych dla i reagujących na cyfryzację (takich jak rynek aplikacji, urządzeń, sprzętu i wyposażenia przeznaczonego dla zdalnej
i radiowej komunikacji uwzględniając Internet Przedmiotów, jak również inteligentne systemy pomiarowe i sterujące w energetyce, tzw. smart grids, nano - i biotechnologie, technologie kosmiczne, mikroelektronikę i lotnictwo). Podkreślamy wagę normalizacji w sektorze ICT, warunkującej jego rozwój, a także potrzebę zapewnienia interoperacyjności rozwiązań ICT. Rozwój popytu. Cyfryzacja zmienia nasze gospodarki, z rynkiem pracy włącznie. Bez wysokich umiejętności cyfrowych staniemy przed poważnymi trudnościami z obsadzeniem wolnych miejsc pracy związanych z nowymi usługami i modelami biznesowymi. Celem unijnej polityki powinno być wzmacnianie więzi pomiędzy nauką oraz przemysłem w tym obszarze, wspieranie producentów w szybszej absorpcji nowoczesnych technologii i wzmacnianie ich konkurencyjności oraz wzrostu. Ponadto, czerpanie korzyści z handlu oraz usług elektronicznych wymaga co najmniej podstawowych kompetencji cyfrowych, których posiadanie z kolei motywuje przedsiębiorstwa do oferowania nowych rozwiązań. Dlatego też powinniśmy stworzyć obywatelom warunki do zdobywania umiejętności cyfrowych, dzięki czemu będą oni mogli w pełni korzystać z możliwości oferowanych przez współczesne technologie. Innym pomysłem jest promowanie otwartego dostępu do informacji sektora publicznego, co jest kluczem do stymulowania aktywności obywatelskiej i budowania demokratycznego społeczeństwa informacyjnego. Wspieranie dostępu do treści i ochrona praw własności intelektualnej. Przemiany cyfrowe wymagają adekwatnych, zreformowanych praw autorskich. Ułatwienia w transgranicznym dostępie do usług i treści to jeden z najważniejszych warunków potrzebnych do zakończenia budowy Jednolitego Rynku Cyfrowego. Reformując, musimy zachować wysoki poziom ochrony praw własności intelektualnej, służących rozwojowi i różnorodności kulturowej. Równe zasady gry w obszarze podatków. Silna gospodarka UE wymaga, aby reguły dotyczące podatków były takie same dla przedsiębiorców, bez względu na to, czy prowadzą swoją działalność online czy offline. Zgodnie z ustaleniami Grupy Eksperckiej ds. Podatków w Gospodarce Cyfrowej nie jest uzasadnione tworzenie specjalnego reżimu podatkowego, dedykowanego firmom działającym w tym sektorze. Niemniej jednak istnieje potrzeba modernizacji obecnych regulacji tak, aby odpowiadały one lepiej na wyzwania współczesności. Oznacza to, że system podatkowy powinien ulec takim zmianom, które umożliwią efektywne gromadzenie podatków, a jednocześnie nie zaszkodzą przedsiębiorczości i gotowości do podejmowania ryzyka, gdyż tego właśnie wymaga wdrażanie nowych technologii i rozwiązań biznesowych. Spójność. W ciągu dziesięcioleci integracji europejskiej dowiedzieliśmy się, że Jednolity Rynek ma różne konsekwencje dla poszczególnych państw członkowskich. Przy znoszeniu barier między krajami, aktywność gospodarcza ma tendencję do koncentrowania się na obszarach, gdzie potencjał jest już duży, mimo, że w dłuższej perspektywie jest to korzystne dla wszystkich. Właśnie dlatego mamy politykę regionalną, która jest niezbędnym uzupełnieniem Jednolitego Rynku by pobudzić spójność. Jednak na Rynku Cyfrowym siły
mogą działać także w druga stronę łatwo jest pracować w jednym miejscu, podczas gdy wyniki tej pracy (cyfrowe produkty lub usługi) są natychmiast dostarczane gdzie indziej. Wierzymy, że ten efekt będzie silniejszy niż mechanizmy koncentracji i dlatego uważamy, że Jednolity Rynek Cyfrowy będzie korzystny dla wszystkich obywateli w Europie, nie tylko tych w jej centrum. Niemniej jednak kształtując Jednolity Rynek Cyfrowy, zwłaszcza jego aspekty prawne, należy zwracać uwagę także na konsekwencje geograficzne i wkład do spójności Unii Europejskiej.