STANDARD WYPOSAENIA DYDAKTYCZNEGO PRACOWNI KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO DLA ZAWODU Zawód: technik budownictwa okrtowego Symbol cyfrowy: 311 [05] Kształcenie w zawodzie technik budownictwa okrtowego powinno si odbywa w nastpujcych pracowniach: I. Pracownia rysunku maszynowego i okrtowego, II. Pracownia projektowania i konstrukcji okrtu, III. Pracownia technologii budowy i remontu okrtu, IV. Pracownia siłowni i wyposaenia maszynowego i okrtowego, V. Pracownia komputerowa, VI. Pracownia elektrotechniki, elektroniki i automatyki, VII. Pracownia materiałoznawstwa, VIII. Pracownia techniczna, IX. Warsztaty szkolne. I. Pracownia rysunku okrtowego i maszynowego Pracownia rysunku okrtowego i maszynowego powinna umoliwia kształtowanie u uczniów umiejtnoci wykonywania i czytania rysunków zarówno okrtowych jak i maszynowych, korzystania z katalogów stoczniowych oraz posługiwania si dokumentacj techniczn i normami rysunku technicznego. 1. Wyposaenie ogólnodydaktyczne pracowni: stół nauczyciela, spełniajcy rol stanowiska do prezentacji, komputer z oprogramowaniem, drukarka sieciowa, ploter, skaner, rzutnik, ekran, folie, telewizor z odtwarzaczem video i CD, zestawy tematyczne kasety video, płyty CD, tablica szkolna, regały do składowania rónych modeli statków, szafy do przechowywania pomocy dydaktycznych i sprztu. 2. Wykaz niezbdnych stanowisk dydaktycznych: stanowiska komputerowe (1 stanowisko dla dwóch uczniów), stoliki krelarskie dla kadego ucznia wraz krzesłami i przyborami krelarskimi. 3. Opis infrastruktury pracowni: a. usytuowanie pracowni: w budynku; b. wielko i inne wymagania dotyczce pomieszczenia lub innego miejsca, w którym znajduje si stanowisko: przestronno pomieszczenia, wysoko pomieszczenia minimum 3m, podłoga powinna by: równa, antypolizgowa, nie pylca, odporna na cieranie i łatwa w utrzymaniu czystoci, ciany powinny by szczelne, jasne, ochraniajce przed czynnikami atmosferycznymi, okna due, białe z moliwoci całkowitego zaciemnienia, 1
szeroko drzwi 0,9m, wysoko 2m, owietlenie dzienne i owietlenie elektryczne; c. minimalna powierzchnia niezbdna dla pojedynczego stanowiska: minimalna powierzchnia dla jednego stanowiska dla ucznia 2m 2 ; d. wyposaenie stanowiska w niezbdne media z okreleniem ich parametrów: instalacja elektryczna: gniazda i obwody elektryczne na 230V, instalacja wody zimnej i ciepłej, instalacja wentylacji: wywiewna i nawiewna, ogrzewanie pomieszczenia: podłogowe, grzejniki wodne. 3. Opis wyposaenia pracowni: a. wykaz modeli, symulatorów, fantomów: proste bryły geometryczne, podstawowe czci maszyn, np. wałek, koło zbate, bryły kadłuba z głównymi płaszczyznami odniesienia, róne sekcje kadłuba, charakterystyczne wzły konstrukcyjne; b. biblioteczka zawodowa wyposaona w dokumentacj, instrukcje, normy, procedury, podrczniki zawodowe, poradniki, Polskie Normy Rysunku Technicznego, przykładowe dokumentacje konstrukcyjne statków, przykładowe dokumentacje technologiczne obróbki, prefabrykacji i montau kadłuba, rysunki złoeniowe montaowe i wykonawcze, rysunki schematów mechanicznych, hydraulicznych i pneumatycznych, zbiór norm dotyczcych rysunku okrtowego, katalogi unifikacyjne typowych rozwiza konstrukcyjnych, katalogi zbrojenia, standardy wykonania konstrukcji kadłubowych, przepisy Towarzystw Klasyfikacyjnych, zestawy tematyczne (kasety video, płyty CD), plansze linii teoretycznych kadłuba statku, plansze planu generalnego statku. 4. Inne, szczególne wymagania właciwe dla pracowni, właciwe dla danego zawodu: wszystkie maszyny, urzdzenia i narzdzia pracy musz posiada certyfikaty lub wiadectwa zgodnoci w zakresie bhp. Ganice powinny by rozstawione w widocznym miejscu i oznakowane; naley oznaczy drogi ewakuacyjne i wyjcia awaryjne, podstacje energetyczne oraz gazy techniczne. Narzdzia, urzdzenia, warunki pracy musz by dostosowane do moliwoci uczniów. Urzdzenia musz by sprawne, gwarantujce bezpieczne wykonanie pracy; uczniowie musz by wyposaeni w rodki ochrony indywidualnej oraz odzie ochronn. II. Pracownia projektowania i konstrukcji okrtu Przedmiot projektowanie i konstrukcja okrtu ma dostarczy uczniom wiedz zwizan z konstrukcj okrtu oraz kolejnymi etapami projektowania. 2
Wyposaenie podstawowe naley wykorzysta z pracowni rysunku okrtowego, uzupełniajc zaplecze o dodatkowe rodki dydaktyczne, tzn.: plansz przedstawiajc spiral projektow, plansze ilustrujce podstawowe pojcia ze statyki i dynamiki okrtu, plansze ilustrujce typowe krzywe projektowe okrtu, eksponaty przedstawiajce charakterystyczne typy statków, modele typowych wzłów konstrukcyjnych, modele pdników okrtowych, oprogramowanie komputerowe umoliwiajce samodzielne zaprojektowanie przez ucznia prostych zada konstrukcyjnych, filmy dotyczce projektowania i budowy statków, przykładowe zestawy rysunków konstrukcyjnych i projektów, przykładowe zestawy dokumentacji technologii ramowej budowy statków. III. Pracownia technologii budowy i remontu okrtu Technologia budowy i remontu okrtu jest to kolejny przedmiot zawodowy, na którym ucze poznaje procesy technologiczne zwizane z budow i remontem statku. Wyposaenie podstawowe naley wykorzysta z pracowni rysunku okrtowego uzupełniajc zaplecze o dodatkowe rodki dydaktyczne, tzn.: makiety terenów stoczniowych z opisami, schematy stoczniowych procesów technologicznych, urzdzenia pomiarowe stosowane w trasowaniu oraz metrologii okrtowej, zestawy dokumentacji technologicznej, modele łó, podbudów, szablonów, eksponaty urzdze spawalniczych, filmy przedstawiajce procesy budowy i remontu statków, oprogramowanie komputerowe umoliwiajce wykonanie projektu realizacji prac zwizanych z budow i remontem statku, modele, eksponaty, plansze i filmy dydaktyczne, dotyczce podstawowych systemów i urzdze spawalniczych, przykładowe wyposaenie w narzdzia: montera kadłubów, spawacza, trasera okrtowego. IV. Pracownia siłowni i wyposaenia maszynowego i ogólnookrtowego Podczas zaj w tej pracowni uczniowie poznaj midzy innymi stosowane na statkach silniki spalinowe, kotły parowe, pompy rónego typu, chłodnice, podgrzewacze, sprarki, wirówki, filtry, instalacje rurocigów i ich wyposaenie. Wyposaenie podstawowe mona wykorzysta z pracowni rysunku okrtowego wzbogacajc zaplecze o dodatkowe rodki dydaktyczne: modele i eksponaty siłowni oraz innych systemów okrtowych i ich schematy, plansze podstawowych systemów okrtowych i ich waniejszych elementów składowych, zestawy rysunków wybranych elementów systemów okrtowych, 3
programy symulacyjne, filmy pogldowe na temat siłowni okrtowych i jej pracy w rónych warunkach eksploatacyjnych. V. Pracownia komputerowa Pracownia komputerowa powinna umoliwia uczniom zdobywanie podstawowych wiadomoci oraz umiejtnoci z zakresu metod i narzdzi współczesnej techniki informatycznej. Uczniowie powinni pozna praktyczne zastosowanie komputerów oraz posługiwa si nimi. Podane jest zorganizowanie wycieczek do stoczni w celu zademonstrowania pracy biura konstrukcyjno-technologicznego z zastosowaniem technik komputerowych, zwłaszcza w zakresie nowych form tworzenia dokumentacji oraz przepływu informacji. a. stanowisko komputerowe z wykazem urzdze peryferyjnych oraz programów właciwych dla danego zawodu/pracowni/stanowiska dydaktycznego: stanowiska komputerowe, tak aby maksymalnie 2 uczniów z grupy przypadało na jeden komputer, ploter, skaner, drukarka sieciowa, licencyjne oprogramowanie takie jak: system operacyjny, Office, Internet, programy wspomagajce projektowanie technologii oraz konstrukcji; b. biblioteczka zawodowa wyposaona w dokumentacj, instrukcje, normy, procedury, plansze i foliogramy ilustrujce elementy wiedzy o komputerze i jego uytkowaniu. VI. Pracownia elektrotechniki, elektroniki i automatyki Elektrotechnika, elektronika i automatyka odgrywaj olbrzymi rol we współczesnej technice. Pracownia umoliwia zdobycie przez absolwenta wiadomoci niezbdnych do wykonywania pracy w przemyle okrtowym, zarówno w stoczniach jak i w biurach konstrukcyjnych. Ucze zaznajamia si z rónymi typami urzdze elektrycznych a take systemami automatyki urzdze okrtowych. a. wykaz maszyn, urzdze, aparatów, narzdzi i innego sprztu właciwego dla zawodu: zestawy typowych elementów, układów elektronicznych i ich schematy, podstawowe mechaniczne i elektryczne elementy oraz układy automatyki stosowane w okrtownictwie; b. wykaz sprztu/urzdze pomiarowych, diagnostycznych: stoły pomiarowe wyposaone w przyciski bezpieczestwa, podstawowe mierniki wielkoci elektrycznych; c. wykaz modeli, symulatorów, fantomów: modele maszyn i urzdze elektrycznych; d. stanowisko komputerowe z wykazem urzdze peryferyjnych oraz programów właciwych dla danego zawodu/pracowni/stanowiska dydaktycznego: stół nauczyciela spełniajcy rol stanowiska do prezentacji, komputer z oprogramowaniem, 4
stanowiska wykorzystujce komputery do celów pomiarowych wraz z oprogramowaniem do korzystania z nowoczesnych technik obliczeniowych i pomiarowych właciwych technice tensometrycznej (1 stanowisko na 2 uczniów); e. biblioteczka zawodowa wyposaona w dokumentacj, instrukcje, normy, procedury, plansze, foliogramy, zawodowa literatura dotyczca elektroniki, automatyki w przemyle okrtowym. VII. Pracownia materiałoznawstwa Przedmiot dostarcza uczniowi podstawow wiedz z zakresu materiałoznawstwa zwizanego z budow statków. Uwag ucznia naley zwróci na materiały uywane do budowy i wyposaenia statków. a. wykaz modeli, symulatorów, fantomów: próbki materiałów konstrukcyjnych i technologicznych, próbki typowych połcze spawanych, lutowanych, zgrzewanych, zestawy do demonstracji obróbki mechanicznej, chemicznej i elektrochemicznej; b. biblioteczka zawodowa wyposaona w dokumentacj, instrukcje, normy, procedury, plansze,foliogramy, rysunki typowych półwyrobów stosowanych w okrtownictwie, rysunki i plansze ilustrujce procesy wytwarzania podstawowych materiałów konstrukcyjnych stosowanych w okrtownictwie, wykresy układów równowagi stopów metali oraz CTPC-s, mikroskopy metalograficzne (1 mikroskop na czterech uczniów). VIII. Pracownia techniczna W procesie nauczania istotn rol odgrywaj wiczenia laboratoryjne, podczas których ucze przeprowadza dowiadczenia, wykonuje pomiary, odczytuje wyniki i wyciga wnioski. Podczas zaj wyrabia umiejtno posługiwania si przyrzdami i narzdziami pomiarowymi, a jednoczenie jest wnikliwym obserwatorem zachodzcych zjawisk. 2. Wykaz stanowisk dydaktycznych właciwych dla danej pracowni: stanowisko do wicze maksymalnie dla 3 osób. 3. Opis wyposaenia pracowni: a. wykaz maszyn, urzdze, aparatów, narzdzi i innego sprztu właciwego dla zawodu: stół nauczyciela spełniajcy rol stanowiska do prezentacji, komputer z oprogramowaniem, rzutnik, ekran, folie, telewizor z odtwarzaczem video i CD, maszyny wytrzymałociowe do prób rozcigania, młoty udarowe, twardociomierze, spoinomierze, 5
podstawowe rodzaje defektoskopów ultradwikowych, magnetycznych i rentgenowskich, podstawowe materiały i urzdzenia do wykrywania pkni metodami penetracyjnymi; b. biblioteczka zawodowa wyposaona w dokumentacj, instrukcje, normy, procedury, instrukcje obsługi urzdze pomiarowych, normy, standardy dotyczce bada właciwoci materiałów, literatura fachowa, poradniki, przepisy bhp dotyczce pracowni, instrukcje informujce o celu i przebiegu poszczególnych wicze, regulamin pracowni, przepisy bhp przy stanowiskach do wicze. IX. Warsztaty szkolne Równolegle z prowadzeniem zaj ogólnodydaktycznych istnieje potrzeba posiadania warsztatu, w którym uczniowie doskonaliliby wiedz teoretyczn. Przy warsztacie powinny si znajdowa dodatkowo wydzielone pomieszczenia: stanowice zaplecze dla instruktorów, magazyn materiałów technologicznych, narzdzi, szatnia dla uczniów, pomieszczenia sanitarne. Proces kształcenia praktycznego w warsztatach szkolnych powinien przebiega w warunkach produkcyjnych zblionych do naturalnych oraz polega na uporzdkowanym i systematycznym wykonywaniu prac, w wyniku których ucze zdobywa umiejtnoci zawodowe, a jednoczenie wytwarza okrelony wyrób. Warsztaty szkolne powinny by zlokalizowane na terenie szkoły. W przypadku braku takich moliwoci dopuszcza si korzystanie z warsztatów szkoleniowych znajdujcych si na terenie stoczni. 1. Opis infrastruktury warsztatów: a. usytuowanie warsztatów: w szkole lub w stoczni; b. wielko i inne wymagania dotyczce pomieszczenia lub innego miejsca, w którym znajduje si warsztat: prostownik wielostanowiskowy wyposaony w oporniki stanowiskowe, podstacje energetyczne, stacjonarne sieci gazów technicznych, takich jak: tlen, acetylen, sprone powietrze, dwutlenek wgla, półautomaty spawalnicze, owietlenie hali (wiatło naturalne i sztuczne); c. minimalna powierzchnia niezbdna dla pojedynczego warsztatu: hala o powierzchni 300m 2 wyposaona w suwnice o nonoci 5-10t, o rozpitoci mostu około 16m i wysokoci podnoszenia ponad 8m; d. wyposaenie warsztatów w niezbdne media z okreleniem ich parametrów: wentylacja wycigowo-nawiewna oraz naturalna, instalacja wodno-kanalizacyjna. 2. Wykaz niezbdnych stanowisk dydaktycznych właciwych dla danej pracowni: stanowisko lusarskie do obróbki mechanicznej, obróbki plastycznej, obróbki cieplnej, stanowisko do spawania elektrycznego, gazowego i zgrzewania punktowego, stanowisko specjalistycznej obróbki (cicie metali, toczenie, frezowanie, szlifowanie), 6
stanowisko do montau elementów kadłuba, stanowisko kontrolno-pomiarowe. 3. Opis wyposaenia warsztatów: a. wykaz maszyn, urzdze, aparatów, narzdzi i innego sprztu właciwego dla zawodu: młotki, piłki, pilniki, noyce, przecinaki, gwintowniki, gwintownice, kolby lutownicze, narzynki, rozwiertaki, wiertarki, szlifierki, sekatory, palniki acetylenowo-tlenowe, we acetylenowo-tlenowe, we powietrzne, we do CO 2, reduktory, komplet do łobkowania elektropowietrznego, szlifierki pneumatyczne, kable spawalnicze i uziemiajce, spawarki, urzdzenia do spawania w CO 2, urzdzenia i sprzt do cicia gazowego, klamry montaowe, kliny, młoty o ciarze 5 kg, szczotki druciane, stropy stalowe, uchwyty, zaciski, szekle, lina sterujca, rozpornice; b. wykaz sprztu/urzdze pomiarowych, diagnostycznych: narzdzia trasersko-pomiarowe: tamy miernicze, calówka, przymiary, poziomica, dalmierz, niwelator, suwmiarki, ruby mikrometryczne, macki pomiarowe, grubociomierze, płytki wzorcowe, szczelinomierze, rysiki, kreda, mazaki, kredki warsztatowe, ktowniki, punktaki, sznur traserski, ktowniki, cyrkle, młotki; c. wykaz materiałów, surowców, półfabrykatów i innych rodków niezbdnych w procesie kształcenia: tarcze szlifierskie, frezy do szlifowania, elektrody otulone, elektrody wglowe, drut do spawania w osłonie CO 2 ; d. biblioteczka zawodowa wyposaona w dokumentacj, instrukcje, normy, procedury, plansze obrazujce: podstawowe operacje obróbki rcznej, trasowanie i narzdzia traserskie, gicie i prostowanie, nitowanie, wiercenie i gwintowanie, spawanie, pomiary i narzdzia miernicze, instrukcje obsługi maszyn i urzdze, instrukcja ochrony przeciwpoarowej; e. wykaz rodków do udzielania pierwszej pomocy: apteczka powinna si znajdowa w pomieszczeniu nauczyciela zawodu, apteczka powinna zawiera: leki przeciwbólowe, rodki na oparzenia, rodki opatrunkowe z instrukcj i sposobem uycia leków, spis leków, zeszyt rejestrujcy udzielenie pierwszej pomocy oraz spis osób uprawnionych do udzielania pierwszej pomocy; f. wykaz rodków zapewniajcych przestrzeganie zasad ergonomii oraz bezpieczestwa i higieny pracy: tarcza spawalnicza, okulary spawalnicze, okulary szlifierskie, rkawice monterskie, ubranie robocze, stopery, maski ochronne dróg oddechowych. 4. Inne, szczególne wymagania dotyczce pracowni, niezbdne dla danego zawodu: wyposaenie pomocnicze: komplet wy, łomy, materiały montaowe: obrobione blachy okrtowe o gruboci 4-10 mm, zwykłej wytrzymałoci, profile hutnicze, 7
wszystkie maszyny, urzdzenia i narzdzia pracy musz posiada certyfikaty lub wiadectwa zgodnoci w zakresie bhp. Ganice powinny by rozstawione w widocznym miejscu i oznakowane, naley oznaczy drogi ewakuacyjne i wyjcia awaryjne, podstacje energetyczne oraz gazy techniczne. Narzdzia, urzdzenia, rodowisko i warunki pracy musz by dostosowane do moliwoci uczniów. Urzdzenia musz by sprawne, gwarantujce bezpieczne wykonanie pracy przy stosunkowo niskim koszcie biologicznym. Uczniowie musz by wyposaeni w rodki ochrony indywidualnej oraz odzie ochronn. 8