KURS SPECJALISTYCZNY TERAPII MANUALNEJ HOLISTYCZNEJ PROGRAM KURSU Moduł I WERSJA 08.2014
Spis treści Igłoterapia łącznotkankowych pól punktów spustowych...3 Zespoły więzadeł stawu krzyżowo-biodrowego...4 Zespół zaburzeń czynności stawu biodrowego...6 Zespół zaburzeń czynności stawów stopy i deformacje stopy...9 Objawy zaburzeń czynności stóp...10 Postępowanie w wadach stóp...11 Postępowanie w stanach dolegliwości bólowych i innych w rejonie stóp...12 Terapia edukacyjna... 12 Autoterapia chorych z zaburzeniami czynności stawu biodrowego oraz w stanach przed i pooperacyjnych...13 Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 2
Igłoterapia łącznotkankowych pól punktów spustowych wg Rakowskiego. Zespoły więzadeł stawu krzyżowo-biodrowego. Zespół zaburzeń czynności stawu biodrowego oraz kolanowego. Zespół zaburzeń czynności stawów stopy i deformacje stopy. 4 dni - 48 godzin dydaktycznych Terapii Manualnej Holistycznej, w tym: 33 godziny terapii manualnej 9 godzin autoterapii 6 godzin terapii edukacyjnej Igłoterapia łącznotkankowych pól punktów spustowych 1. Historia powstania i rozwoju igłoterapii (i-ter) wg Rakowskiego. 2. Podstawowe cechy igłoterapii jako zabiegu odruchowego. 3. Obszary zastosowania igłoterapii. 4. Wskazania i przeciwwskazania do wykonywania igłoterapii. 5. Przygotowanie zabiegu igłoterapii przygotowanie pacjenta przygotowanie i dobór sprzętu aseptyka i antyseptyka zasady bezpieczeństwa. 6. Technika i zasady wykonywania igłoterapii dobór pól punktów spustowych do wykonywania i-ter praca igłą rola ręki pomagającej zasada znikania bólu opracowanie igłą pola punktów spustowych. 7. Zalety i wady igłoterapii. 8. Praktyczne wykonywanie igłoterapii pól punktów spustowych poszczególnych struktur łącznotkankowych igłoterapia pól punktów spustowych (pps) więzadeł stawu krzyżowobiodrowego: Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 3
i-ter pps więzadła krzyżowo-guzowego i wyrostka sierpowatego i-ter pps więzadła krzyżowo-biodrowego i-ter pps więzadła biodrowo-lędźwiowego igłoterapia pól punktów spustowych (pps) segmentu ruchowego kręgosłupa L i Th: i-ter pps więzadła międzykolcowego i-ter pps więzadła nadkolcowego i-ter pps przyczepów torebki stawowej stawu międzywyrostko-wego i-ter pps więzadła nadkolcowego kości krzyżowej i-ter pps przyczepów torebki stawowej stawu żebrowo-poprzecznego igłoterapia pól punktów spustowych (pps) krętarza większego: i-ter pps przyczepu ścięgna mięśnia gruszkowatego i-ter pps okostnej krętarza większego i-ter pps reprezentantów ssrk szyjnego leżących na kresie karkowej górnej i-ter pps m. biodrowo-żebrowego i-ter pps systemu żuchwowo-gnykowo-czaszkowego i-ter pps stawu piszczelowo-strzałkowego bliższego i-ter pps stawu barkowo-obojczykowego i-ter pps innych struktur łącznotkankowych narządu ruchu jako indywidualne dostępy do aferencji. 9. Podsumowanie. Zespoły więzadeł stawu krzyżowo-biodrowego 1. Staw krzyżowo-biodrowy jako rejon kluczowy ciała 2. Zespół więzadła krzyżowo-guzowego (wkg) patogeneza CZST więzadła krzyżowo-guzowego objawy chorobowe czynnościowej zmiany stanu tkanek więzadła krzyżowo-guzowego stany ostre bóle kończyny dolnej objawy pseudo neurologiczne kończyny dolnej Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 4
bóle rejonu L/S oraz L objawy w zespołach dna miednicy (urologiczne, proktologiczne, seksualne, dermatologiczne inne) inne badanie czynnościowo zmienionego więzadła krzyżowo-guzowego terapia czynnościowo zmienionego więzadła krzyżowo-guzowego interakcje CZST wkg. 3. Zespół więzadeł krzyżowo-biodrowych (wwkb) patogeneza CZST więzadeł krzyżowo-biodrowych objawy czynnościowej zmiany stanu tkanek więzadeł krzyżowobiodrowych bóle miejscowe ZZSK zaburzenia miesiączkowania, trudności z zachodzeniem w ciążę, samoistne poronienia, inne zasłabnięcia, omdlenia, gwałtowne utraty przytomności zawroty głowy migreny inne badanie CZST wwkb terapia CZST wwkb oraz ich następstw chorobowych interakcje CZST wwkb. 4. Zespół więzadła biodrowo-lędźwiowego (wbl) patogeneza ZCST więzadła biodrowo-lędźwiowego objawy CZST więzadła biodrowo-lędźwiowego bóle jądra u mężczyzny bóle pachwiny bóle uda w rzucie m. prostego uda czasem obejmujące kolano bóle L/S w rzucie wbl bóle pośladka bóle uda w rzucie m. dwugłowego uda Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 5
inne badanie CZST więzadła biodrowo-lędźwiowego terapia czynnościowej zmiany stanu więzadła biodrowo-lędźwiowego interakcje CZST wbl. 5. Podsumowanie. Zespół zaburzeń czynności stawu biodrowego 1. Anatomia i biomechanika, patogeneza dysfunkcji stawu biodrowego ruchomość stawu biodrowego: ruchomość fizjologiczna: zakresy ruchomości fizjologicznej pozycja zerowa, spoczynkowa, spoczynkowa aktualna ruchomość parafizjologiczna: trakcje w stawie biodrowym dystrakcja w stawie biodrowym interpretacja czynności statycznych stawu biodrowego poprzez analizę zdjęć RTG wzorzec torebkowy stawu biodrowego i jego wpływ na narząd ruchu 2. Patogeneza zaburzeń czynności stawu biodrowego: zespoły segmentów ruchowych kręgosłupa zaopatrujących odkorzeniowo mięśnie uruchamiające staw biodrowy przeciążenia statyczne: antygrawitacyjne psychogenne (cechy charakterologiczne chorych z koksartrozą) przeciążenia dynamiczne przeciążenia mieszane. 3. Punkty swoiste dla rozpoznania dysfunkcji stawu biodrowego (za Lewitem zmodyfik.): okostna kolca biodrowego tylnego górnego okostna gałęzi górnej kości łonowej okostna krętarza większego Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 6
okostna głowy strzałki. 4. Interakcje stawu biodrowego z innymi strukturami narządu ruchu: więzadła stawu krzyżowo-biodrowego segmenty ruchowe czynnościowego przejścia Th/L segmenty ruchowe kręgosłupa L/S (zespoły L2, L4 inne) zespół żuchwowo-gnykowo-czaszkowy zespoły dna miednicy inne. 5. Zmiany strukturalne stawu biodrowego. 6. Schorzenia stawu biodrowego: koksartroza pierwotna koksartroza wtórna inne. jałowa martwica głowy kości udowej dysplazja stawu biodrowego stany po złamaniach 7. Objawy chorobowe dysfunkcji stawu biodrowego: objawy pozamiejscowe wpływ na nierównowagę statyczną miednicy zespół jelita grubego nadwrażliwego i inne zaburzenia perystaltyki jelit bóle, zaburzenia czucia głębokiego stawu kolanowego dolegliwości migrenowo-wegetatywne inne objawy miejscowe osłabienie mięśni stawu biodrowego i całej kończyny dolnej zaburzenia czucia głębokiego stawów kończyny dolnej koksalgia zespół ostrych i chronicznych dolegliwości bólowych stawu biodrowego spowodowanych: przyczynami organicznymi, w tym strukturalnymi Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 7
przyczynami psychogennymi inne. 8. Badanie dysfunkcyjności stawu biodrowego badania bezpośrednie badania obrazowe stawu biodrowego czynności statycznych zmian strukturalnych badania ruchomości stawu biodrowego: fizjologicznej elementów gry stawowej badanie wrażliwości punktów swoistych dla dysfunkcji stawu biodrowego badanie aktywności tkankowej (CZST) więzadeł stawu krzyżowobiodrowego test Patricka zmodyfikowany badanie równowagi statycznej miednicy oraz interpretacja wyników badania pod kątem skrócenia kończyny dolnej (rzeczywistego lub pozornego) badanie psychogenności dysfunkcji stawu biodrowego badanie struktur pozostających w interakcjach ze stawem biodrowym: segmentów ruchowych kręgosłupa Th/L (powtórka) więzadła biodrowo-lędźwiowego więzadła krzyżowo-guzowego więzadeł krzyżowo-biodrowych mięśnia gruszkowatego systemu żuchwowo-gnykowo-czaszkowego (powtórka) struktur dna miednicy postępowanie terapeutyczne w dysfunkcjach stawu biodrowego: zabiegi typu odruchowego: mobilizacje uciskowe (w tym tkanki podskórnej),igłoterapia zabiegi typu biomechanicznego ssr Th/L oraz sskb odtwarzanie dystrakcji stawu biodrowego Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 8
mobilizacje bólowe stawu biodrowego mobilizacje obwodzeniem w stawie biodrowym w nierównowadze statycznej miednicy terapia CZST struktur pozostających w indywidualnych interakcjach ze stawem biodrowym. 9. Postępowanie w stanach ostrych dolegliwości stawu biodrowego terapia ułożeniowa techniki odruchowe: mobilizacje uciskowe pól punktów maksymalnie bolesnych mobilizacje uciskowe pól punktów spustowych mobilizacje uciskowe tkanki podskórnej igłoterapia poizometryczna relaksacja mięśni znamionowych dla stawu biodrowego terapia CZST struktur w indywidualnych interakcjach ze stawem biodrowym łagodne techniki powięziowe i rozluźniające mięśnie techniki słowne techniki relaksacyjne indywidualnie inne. 10.Podsumowanie. Zespół zaburzeń czynności stawów stopy i deformacje stopy 1. Anatomia i biomechanika stopy konstrukcja spiralna stopy znaczenie pierwszego promienia stopy obciążanie stopy w statyce i dynamice mięśnie uruchamiające staw skokowy dolny i górny mięśnie wzmacniające sklepienia stopy. 2. Patogeneza zaburzeń czynności stóp zaburzenia prawidłowego wzorca pionizacji w poszczególnych etapach życia małego dziecka Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 9
zbyt wczesna pionizacja nieprawidłowe obuwie przyczyny związane z trybem życia, żywieniem dziecka uwarunkowania genetyczne stany po urazach wpływ CZST innych struktur narządu ruchu (miednica, stawy biodrowe, połączenie głowowo-szyjne i inne) na czynności statyczne a także dynamiczne stopy. Objawy zaburzeń czynności stóp 1. Wady stóp: stopy koślawe stopy płasko-koślawe stopy płasko-koślawe z obniżeniem sklepienia poprzecznego stopy płasko-koślawe z obniżeniem sklepienia poprzecznego i koślawością palucha stopy płasko-koślawe z obniżeniem sklepienia poprzecznego i koślawością palucha oraz palcami młoteczkowatymi stopa wydrążona rzeczywista i rzekoma stopa Mortona. 2. Objawy CZST struktur anatomicznych mających związek ze stopami: ból drętwienie uczucie zimnych stóp potliwość stóp zaburzenie stabilizacji stóp zaburzenie propriocepcji. 3. Interakcje stóp z innymi strukturami narządu ruchu: płaszczyzny poprzeczne narządu ruchu związki z miednicą związki ze stawem kolanowym Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 10
związki ze stawem biodrowym związki z połączeniem głowowo- szyjnym związki psychogenności ze stopami: 4. Badanie stóp wywiad gracja chodu za Lowenem ugruntowanie za Lowenem. ocena stopnia zużycia obuwia ocena stóp w chodzie ocena sprawności pierwszego promienia badanie podoskopowe ocena stopnia kompensacji wady stóp badanie palpacyjne stóp badanie struktur narządu ruchu wykazujących indywidualnie największy związek czynnościowy ze stopami. Postępowanie w wadach stóp 1. Autoterapia w poszczególnych wadach stóp w zależności od wieku oraz rodzaju wady: nauka prawidłowego spiralnego ustawienia przodostopia nauka prawidłowego obciążania guza piętowego odtwarzanie prawidłowej funkcji mięśni krótkich stopy postępowanie w przypadku palucha koślawego techniki stabilizacji kończyn dolnych nauka prawidłowego chodu. 2. Zaopatrzenie stóp: dobór wkładek ortopedycznych, obuwia oraz innego sprzętu ortopedycznego: cechy prawidłowo dobranej wkładki rodzaje wkładek sposoby konstruowania wkładek w oparciu o odcisk z Ortoprintu cechy prawidłowego obuwia Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 11
buty dla stóp wrażliwych, cukrzycowych sposoby opisywania butów ortopedycznych do wykonania w Zakładach Ortopedycznych. Postępowanie w stanach dolegliwości bólowych i innych w rejonie stóp. 1. Techniki pracy ze strukturami pozostającymi w najczęstszych interakcjach: tkanki okołostawowe stawu biodrowego więzadła stawu krzyżowo-biodrowego tkanki okołostawowe stawu piszczelowo-strzałkowego bliższego i dalszego. 2. Techniki pracy miejscowej: mobilizacje uruchamiające stawy palców i śródstopia mobilizacje uruchamiające stawy stępu mobilizacje uruchamiające stawy skokowe. 3. Podsumowanie. Terapia edukacyjna 1. Rodzaje granic, sposoby ich ochrony. 2. Asertywność jako jedna z form ochrony granic. 3. Ugruntowanie i gracja chodu za A. Lowenem. 4. Troistość istoty ludzkiej: średnie ja niższe ja (podświadomość) wyższe ja 5. Zasady porozumiewania się wewnętrznego (oparte na prawach duchowych): zasada harmonii: jednostki, grupy, narodu (dotyczy ciała, umysłu, ducha) podobne przyciąga podobne. zasada dogrywania się intencji. świat jest taki jak go postrzegamy. moc zmiany tkwi w chwili obecnej. Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 12
Autoterapia chorych z zaburzeniami czynności stawu biodrowego oraz w stanach przed i pooperacyjnych Program biodro 1. pozycje rozciągające tkanki okołostawowe stawu biodrowego (siady) we wszystkich zakresach ruchomości fizjologicznej, nauczanie zasad wykonywania 2. poizometryczna relaksacja mięśni tonicznych znamionowych dla stawu biodrowego (powtórka): 3. m. biodrowo-lędźwiowy 4. m. prosty uda 5. m. napinacz powięzi szerokiej 6. m. gruszkowaty 7. mm przywodziciele 8. m. dwugłowy uda 9. m prostownik grzbietu w odcinku lędźwiowym 10.terapia ułożeniowa nauczanie zasad wykonywania 11.wzmacnianie odruchowe mięśni osłabionych: m. pośladkowy średni i mały m. pośladkowy wielki m. napinacz powięzi szerokiej. 12.automobilizacje uciskowe pmb oraz ppsp: krętarz większy wbl wkg wnk Th/L wnk L/S 13.postępowanie przed i po endoprotezoplastyce stawu biodrowego przygotowanie chorego do zabiegu endoprotezoplastyki stawu biodrowego nauka podstawowych czynności życia codziennego ochraniających operowany staw biodrowy Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 13
postępowanie z chorym po operacji stawu biodrowego w warunkach ambulatoryjnych jak żyć z endoprotezą stawu biodrowego wskazówki praktyczne przygotowanie środowiska domowego do funkcjonowania pacjenta po powrocie ze szpitala z endoprotezą stawu biodrowego. Program opracowali: dr n. wf. Andrzej Rakowski dr n. med. Janina Słobodzian-Rakowska Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 14