PRACA BIBLIOTEKI ZUT W SZCZECINIE w 2014 roku Sprawozdanie zostało sporządzone w oparciu o szczegółowe sprawozdania z pracy oddziałów Biblioteki Głównej oraz bibliotek wydziałowych/międzywydziałowych wg stanu na 31.XII.2014 r. oraz pozytywnie zaopiniowane przez Rade Biblioteczną w dn. 23.03.2015 r. A. PODSTAWOWE DANE LICZBOWE 1. Całkowita powierzchnia biblioteczna wynosi: 7039,73 m 2 w tym biblioteki wydziałowe/międzywydziałowe 2369,73 m 2, Biblioteka Główna: 4670 m 2 w tym powierzchnia magazynów 764 m 2. 2. Pracownicy Biblioteki: Wykształceniem wyższym legitymuje się 49 osób zatrudnionych w działalności bibliotecznej co stanowi 76 % zatrudnionych w tej grupie. Wykształceniem bibliotekarskim na poziomie wyższym legitymuje się 41 osób; na poziomie średnim 5 osób 3. Zasób biblioteczny 2013 r. 2014 r. wyd. zwarte w vol. (stan) 423 990 420 070 wyd. ciągłe w vol. (stan) 129 603 126 448 zbiory specjalne (w jed. oblicz) stan 151 180 151 338 Ponadto: normy w wersji papierowej 52 608 dostęp do norm w wersji elektronicznej ok. 30 000 opisy patentowe wersja elektroniczna (depozyt z UP RP) (stan) 168 131 (b.z.) opisy patentowe, wzory użytkowe i przemysłowe wersja papier. (stan) 187 057 (b.z.) 4. Udostępnianie zbiorów 2013 r. 2014 r. Czytelnicy zarejestrowani w bazie (aktywni) 15 134 15 335 liczba miejsc w czytelniach 584 597 odwiedziny w czytelniach 124 323 115 864* zbiory udostępnione (w vol.) 181 780 177 224** * dane wg zeszytu **dane wg Alepha i rewersów + B. SPRAWY ORGANIZACYJNE I FINANSOWE 1. W połowie roku 2014 nastąpiła zmiana na stanowisku zastępcy Dyrektora Biblioteki Głównej ds. Organizacji Zbiorów. W związku z przejściem na emeryturę mgr inż. Anny Nowakowskiej JM Rektor powołał do pełnienia tej funkcji mgr inż. Annę Grytę kustosza dyplomowanego Biblioteki Głównej. 2. Ważnym wydarzeniem w życiu Biblioteki była organizacja we wrześniu roku sprawozdawczego 18 Konferencji Dyrektorów Bibliotek Akademickich Szkół Polskich KDBASP. Na zaproszenie JM Rektora ZUT w Szczecinie Biblioteka gościła 55 dyrektorów Bibliotek. 1
3. Biblioteki wydziałowe otrzymały w roku sprawozdawczym 436 826,- zł od władz dziekańskich oraz Studium Praktycznej Nauki Języków Obcych i Studium Matematyki. Kwota pozwoliła na dofinansowanie zakupów nośników informacji dla całego systemu biblioteczno-informacyjnego Uczelni oraz sfinansowanie niektórych pilnych potrzeb bibliotek wydziałowych. [ Tab. 1] Kwota ta jest o19 % wyższa w stosunku do roku poprzedniego. Na zakup nośników informacji przeznaczono 91 % tych środków. 4. Środki wydzielone w budżecie ZUT na wydatki celowe Biblioteki to kwota 600 tys. zł. Z powyższej kwoty w 2014 r. zostały sfinansowane następujące wydatki: dofinansowanie zakupu baz 258 317,- zakup wydawnictw dydaktycznych 158 047,- zakup czasopism zagranicznych 1 708,- zakup czasopism polskich 87 032,- Środki powyższe pozwoliły także na opłacenie rocznego serwisowania systemu Aleph w wysokości 114 493,- zł. 5. Do Zachodniopomorskiej Biblioteki Cyfrowej Pomerania wprowadzono 10 opisów prac doktorskich obronionych w ZUT. Łącznie w ZBC znajduje się aktualnie 247 dokumentów wprowadzonych przez Bibliotekę ZUT w Szczecinie od 2009 roku. 6. Na początku roku sprawozdawczego uruchomiono dostęp do wypożyczalni i czytelni we wszystkie soboty roku akademickiego, co zostało przyjęte z zadowoleniem i uznaniem zwłaszcza ze strony studentów studiów niestacjonarnych. 7. Biblioteka Główna oraz biblioteki wydziałowe zorganizowały w ciągu roku sprawozdawczego 99 imprez bibliotecznych, głównie wystaw tematycznych. Większość związana była z Tygodniem Bibliotek (maj), który w ubiegłym roku przebiegał pod hasłem Czytanie łączy pokolenia. C. INWESTYCJE, REMONTY, WYPOSAŻENIE 1. Środki finansowe Biblioteki (z amortyzacji) pozwoliły na zakup 20 zestawów komputerowych, 10 drukarek laserowych, 10 czytników kodów kreskowych, 2 ekrany projekcyjne, 6 niszczarek, 2 kserokopiarki, aparat cyfrowy, skanery oraz specjalistyczny odkurzacz do zbiorów bibliotecznych. Środki Wydziału Kształtowania Środowiska i Rolnictwa pozwoliły na remont biblioteki wydziałowej. Na potrzeby tej biblioteki zakupiono także wózek do transportu zbiorów bibliotecznych. Inne drobne zakupy oraz prace remontowe realizowane były także w pozostałych bibliotekach wydziałowych/międzywydziałowych. 2
[Tab. 1 ] Finansowanie bibliotek wydziałowych przez Wydziały w 2014 roku [w zł] Lp. WBiA WBiHZ WEkon. WEl WI WIMiM WTMiT WTiICh WKŚiR SPNJO Studium Matematyki RAZEM 1. Książki zagraniczne [zł] 16 280,- - - - 1 965,- 7 884,- - 6 831,- - - 1 259,- 34 219,- 2. Czasopisma zagraniczne 22 896,- - - 186,- - 32 741,- 11 104,- 21 268,- - - - 88 195,- [zł] 3. Bazy [zł] - - 2 000,- 35 273,- 29 274,- 31 493,- - 156 526,- - - 3 751,- 258 317,- 4. Czasopisma polskie [zł] - - - - - 2 174,- - 1 238,- - - - 3 412,- 5. Zbiory specjalne [zł] 7 413,- - - - - - - - - - - 7 413,- 6. Książki polskie [zł] 496,- - - 376,- - 863,- - - 4 477,- - 6 212,- 7. Finansowanie bieżących potrzeb biblioteki [zł] - 50,- - - 5 400,- 695,- - - 32 867,- 46,- - 39 058,- R a z e m 47 085,- 50,- 2 000,- 35 459,- 37 015,- 74 987,- 11 967,- 185 863,- 32 867,- 4 523,- 5 010,- 436 826,- 3
D. PRACA BIBLIOTECZNO INFORMACYJNA 1. Gromadzenie i opracowanie zbiorów 1.1. W ciągu roku sprawozdawczego zarejestrowano następujące wpływy: 2013 2014 wyd. zwarte w vol. 3 301 3 894 wyd. ciągłe w vol. 2 380 2 080 zbiory specjalne (w jedn. oblicz.) 136 206 w tym: normy 3 ---- W ciągu roku sprawozdawczego otrzymano 648 tytułów czasopism drukowanych (617 tytułów polskich i 31 tytułów zagranicznych drogą zakupu, wymiany, darów). 1.2. W ramach wymiany współpracowano z 5 polskimi uczelniami wyższymi, do których wysłano 130 egz. wydawnictw ZUT w Szczecinie. 1.3. Opłacono dostęp do 14 licencjonowanych pełnotekstowych i bibliograficznoabstraktowych baz danych: ACS, RSC, Math, Proquest, Knovel, MyLibrary,AtoZ, Emerald Engineering, Chemical Abstracts, IOP Science, Ibuk, Reaxys, IEEE, SIGMA. 1.4. W ramach prac związanych z gospodarką zbiorami wykonano 37 selekcji i 3 skontra wydawnictw zwartych i ciągłych. Kontynuowano porządkowanie zbiorów w OIPiN zbiory wydawnictw zwartych. 1.5. Trwająca od 9 lat współpraca z katalogiem NUKAT zaowocowała wprowadzeniem w 2014 roku 188 rekordów haseł wzorcowych, 322 rekordy bibliograficzne książek i 42 - czasopism. Odnotowany 3-krotny wzrost liczby skopiowanych w roku sprawozdawczym rekordów książek; to efekt scalenia katalogu Biblioteki ZUT z katalogiem NUKAT w ramach projektu Autostrada Informacji Cyfrowej. 1.6. Na oprawę zniszczonych książek i czasopism wydatkowano kwotę 30 000,-zł ze środków Biblioteki Głównej. Kwota ta pozwoliła naprawić 1 266 pozycji ze zbiorów bibliotecznych. 1.7. W Pracowni Zasobów Cyfrowych sprawdzono i zaktualizowano linki do 695 tytułów czasopism (drukowanych i elektronicznych) oraz do 3 585 tytułów książek. Przygotowano wykaz książek do digitalizacji 74 tytuły. Uporządkowano umowy na 79 prac doktorskich, habilitacyjnych i skryptów w tym do ZBC 12 prac. 1.8. Oddział Udostępniania Zbiorów przeprowadził w roku sprawozdawczym analizę porównawczą zawartości Bazy Sylabus (w zakresie podręczników) z bazą książek w systemie Aleph. Prace te pozwoliły na wyłonienie pozycji literaturowych polecanych przez wykładowców, których brak w zbiorach Biblioteki ZUT oraz ich uzupełnienie poprzez zakup w ramach posiadanych środków z dotacji celowej Dc. Prace powyższe będą kontynuowane również w bieżącym roku. 4
2. Udostępnianie zbiorów Zbiory Biblioteki ZUT w Szczecinie udostępniane są w Bibliotece Głównej przez Wypożyczalnię, Czytelnię, OIN, Sekcję Wypożyczeń Międzybibliotecznych i OIPiN oraz sieć bibliotek wydziałowych/międzywydziałowych. [Tab.2] 2.1. W ciągu roku sprawozdawczego w Wypożyczalni złożono: 14 218 zamówień, zwrócono 26 850 vol. książek, 14 106 pozycjom przedłużono termin zwrotu do biblioteki. Do biblioteki zapisano 2 668 użytkowników. 2.2. Udostępnianie zbiorów w formie wypożyczeń międzybibliotecznych kształtowało się następująco: - do bibliotek w kraju wysłano 357 zamówień, za granicę 210; realizacja 100%. Biblioteka ZUT przyjęła do realizacji 425 zamówień zrealizowanych w 97 %. [Tab. 2] Udostępnianie zbiorów bibliotecznych Pow. w m 2 Liczba etatów Liczba miejsc czyt. Liczba stan. komp. dla użyt. Liczba studentów łącznie Wskaźnik l.odw/stud. Liczba odwiedzin (w tym obcokrajowcy) (wg zeszytów) Zbiory udostęp. w vol. Wypożyczalnia - Czytelnia - 4 80 8 - - 4 083 6 12 678 - OIN 6 49 20 - - 5 043 52 -- OIPiN Gł. Razem 4 670 19 ¾ + 20,5 - * odwiedziny wg Alepha Udostępnianie wg Alepha i rewersów 7 ¾ 25 3 - - 22 282* 59 25 405 2 16 6 - - 2 152-18 936 170 37 33 560 117 57 019 BiA 357 5 85 8 3 102 5,0 15 546 39 14 806 BiHZ 119,7 1 12 2 599 3,5 2 096-1 486 Inf. 108,8 2 30 1 1 627 3,5 5 731 10 3 885 Ekon. 222,6 2 36 5 979 4,2 4 112 15 5 593 El 296,8 2 30 7 1 243 4,8 5 968 4 2 359 TMiT 315 2 58 2 543 6,3 3 400 7 5 132 NoŻiR 65,5 2 21 3 754 5,3 3 978-7 577 KŚiR 88,8 1 11 2 1 053 4,7 4 989 40 7 129 IMiM 266 3 57 5 1 576 4,0 6 272 33 4 900 TiICh 421 4 65 8 644 6,9 4 459 14 4 541 Czyt. SPNJO 71,8 3 22 3 - - 25 653* 15 62 828 SK 36,7 0,5 - - - - 100-80 Razem Wydz. Razem Gł. + Wydz. 2 369,7 27,5 427 46 4,8 82 304 177 120 205 7 039,7 67,75 597 83 12 120-115 864 294 177 224 5
3. Działalność informacyjna Działalność informacyjna prowadzona jest przez agendy sieci bibliotecznoinformacyjnej w oparciu o dostępne tradycyjne źródła informacji oraz przy wykorzystaniu własnych i obcych baz danych dostępnych poprzez stronę www. Formy komunikacji z użytkownikami (poza odwiedzinami) to: e-maile, telefony. 3.1. Bazy danych : Biblioteka tworzy we współpracy i samodzielnie następujące bazy danych: baza PUBLI- publikacje pracowników ZUT w Szczecinie; obejmuje opisy bibliograficzne prac opublikowanych - liczy 67 130 rekordów. W ciągu 2014 roku wprowadzono do bazy 2 573 opisy. BazTech (koordynatorem bazy jest Biblioteka Politechniki Krakowskiej) to baza zawartości polskich czasopism naukowo-technicznych. W ciągu 2014 roku zespół 4 redaktorów (pracowników OIN) wprowadził 1 393 rekordy pełne do tej bazy. Koordynatorem prac jest kierownik OIN. SYMPONet - baza obejmuje opisy bibliograficzne materiałów konferencyjnych (z końcem 2014 roku została zamknięta). W ciągu ostatniego roku funkcjonowania bazy Biblioteka ZUT wprowadziła 23 pozycje. 3.2. Pracownicy OIN udzielili 1062 informacji telefonicznych, 116 odpowiedzi na zapytania elektroniczne, wyszukali cytowania dla 41 osób przeszukujących bazy. 3.3. W dostępie licencjonowanym (zakup, licencja krajowa) były następujące bazy pełnotekstowe 18: ACS (American Chemical Society), Ebsco, Emerald Engineering, Ibuk.pl, IEEE Xplore, IOPscience, Knovel Library, MyiLibrary, Nature, Proquest Information&Learning, RSC (Royal Society of Chemistry), Rynekpracy.pl, Science, ScienceDirect (Elsevier Science), Sigma, Springer, Wiley&Sons, Wynagrodzenia.pl. oraz 5 bibliograficzno abstraktowych: Chemical Abstracts, Math, Reaxys, Scopus, Web of Science. Ponadto bazy patentowe 5: Deparom ACT, Deparom U, Espace Access EP, Espace Legal; Espace EP. 3.4. Ze strony domowej dostępnych było łącznie 75 zagranicznych i polskich serwisów, baz danych, repozytoriów naukowych oferowanych płatnie lub bezpłatnie przez różnych wydawców i firmy z sektora technologii informacyjnych np. Wiley OnLine Library, Sigma, Pub Med, Ingenta, EBIB i inne. 3.5. Łączna liczba tytułów czasopism zagranicznych dostępnych elektronicznie w różnych bazach danych wyniosła 34 504, a liczba tytułów książek w 6 bazach 82 906. 4. Dydaktyka biblioteczno-informacyjna 4.1. Kontynuowano Szkolenie biblioteczne online dla studentów I roku studiów stacjonarnych na 8 wydziałach ZUT oraz dla studentów studiów niestacjonarnych na wybranych wydziałach jako obowiązkowy przedmiot. Test ukończyło 1 696 studentów. 6
4.2. Wykłady z Podstaw informacji naukowej dla dyplomantów prowadzone były na ośmiu wydziałach. Łącznie przeprowadzono 50 dwugodzinnych wykładów dla 1146 osób. W ciągu roku prowadzono działania i rozmowy z kierownictwem uczelni, prowadzące do objęcia obowiązkiem ww. szkoleń studentów wszystkich 10 wydziałów uczelni. 4.3. Tradycyjnie prowadzono szkolenia grupowe dla użytkowników niemal wszystkich bibliotek wydziałowych/międzywydziałowych; z baz, obsługi systemu Aleph, informacyjne. Łącznie 65 szkoleń z udziałem 684 słuchaczy. 4.4. Na szkolenia indywidualne przeznaczono 2 982 godziny: realizowano je we wszystkich agendach bibliotecznych dla 12 561 osób. E. INFORMATYZACJA PROCESU BIBLIOTECZNO INFORMACYJNEGO 1. Prowadzono prace związane z realizacją projektu NUKAT Autostrada Informacji Cyfrowej. 2. Konfiguracji poddano system Aleph na potrzeby windykacji oraz przygotowano narzędzia do tworzenia wyciągów. 3. Rozpoczęto prace związane z wdrożeniem Aleph v.22 (przygotowanie serwera testowego, konfiguracja, instalacja wersji testowej klienta na komputerach pracowniczych, szkolenia z modułu gromadzenia). 4. W Bibliotece Głównej i bibliotekach wydziałowych / międzywydziałowych zarejestrowanych było 169 stanowisk komputerowych, w tym 83 stanowiska dostępne dla użytkowników. 5. Przygotowano stronę internetową na potrzeby KDBASP (projekt, wdrożenie, aktualizacja treści) oraz na potrzeby konferencji Rola biblioteki akademickiej w rozwoju komunikacji naukowej (projekt i wdrożenie). F. PRACE NAUKOWE I DOSKONALENIE ZAWODOWE BIBLIOTEKARZY 1. Studia podyplomowe z zakresu bibliotekoznawstwa, informacji naukowej i elektronicznej ukończyła 1 osoba. 2. Dwóch pracowników biblioteki przygotowało i wydało książkę pt.: E-marketing dla małych i średnich przedsiębiorstw w wydawnictwie CeDeWu w Warszawie. 3. Pracownicy biblioteki przygotowali łącznie 23 publikacje do Bibliotekarza Zachodniopomorskiego, Forum Uczelnianego i innych. 12 osób zaangażowało się w przygotowanie numeru 3/2014 Bibliotekarza Zachodniopomorskiego w całości redagowanego i poświęconego Bibliotece ZUT. 4. Miesięczną praktykę specjalistyczną w Bibliotece Głównej PUM w Szczecinie odbyła 1 osoba. 5. Dla 3 bibliotekarzy z Uniwersytetu Szczecińskiego zorganizowano specjalistyczne praktyki bibliotekarskie. 6. 54 pracowników biblioteki uczestniczyło w organizowanych konferencjach, szkoleniach, seminariach, i warsztatach w kraju i za granicą. 7
G. WSPÓŁPRACA UCZELNIANA, ŚRODOWISKOWA, KRAJOWA 1. Współpraca z Uczelnią to udział Biblioteki w obsłudze informacyjnej procesu badawczego i dydaktycznego. Bibliotekarze uczestniczyli w pracach różnych komisji uczelnianych: Senatu, Komisji Socjalnej, Zakładowej Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej, Radzie Bibliotecznej. W dalszym ciągu dobrze układała się współpraca bibliotek wydziałowych z władzami wydziałów. Biblioteka otrzymała wsparcie finansowe w kwocie 436826,-zł. 2. Współpraca ze środowiskiem regionalnym aktywnie uczestniczono w pracach Zachodniopomorskiego Porozumienia Bibliotek, przygotowując polsko-niemiecką konferencję w Koszalinie we wrześniu 2014 roku. Ponadto w grudniu ub. roku członkowie ZPB zorganizowali konferencję prezentując na niej obecny stan i perspektywy rozwoju bibliotek zachodniopomorskich w 10 lat od podobnego spotkania w Bibliotece Głównej Uniwersytetu Szczecińskiego. tradycyjnie z myślą o środowisku regionalnym organizowano liczne wystawy okolicznościowe w bibliotekach wydziałowych i Bibliotece Głównej - łącznie 99. ponownie aktywnością wykazała się Biblioteka Główna organizując szereg imprez i inicjatyw skierowanych do szerszego grona osób, warto wymienić: - akcja DKMS Baza Dawców Komórek Macierzystych Polska Dla Ciebie 5 minut dla kogoś całe życie studenci przeciwko białaczce (rejestrowano potencjalnych dawców szpiku). - Międzywydziałowe Mistrzostwa ZUT w szachach. - Spotkania organizacji studenckiej Erasmus Student Natwork połączone w ubiegłym roku z wystawą zdjęć studentów: The Pic Which Defines My ERASMUS in Szczecin. - udostępnienie studentom w ubiegłym roku sali do pracy grupowej spotkało się z bardzo dużym zainteresowaniem. - pomieszczenia biblioteczne były też miejscem obrad jednej z sekcji XIX Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich który odbywał się w Szczecinie pod patronatem honorowym Prezydenta RP. - Biblioteka Głowna włączyła się także w obchody 60-lecia Chóru Akademickiego im. prof. Jana Szyrockiego ZUT w Szczecinie udostępniając pomieszczenia do ekspozycji wystawy okolicznościowej. 3. Współpraca ze środowiskiem krajowym i zagranicznym Dyrektor Biblioteki jest członkiem KDBASP- Konferencji Dyrektorów Bibliotek Akademickich Szkół Polskich. Biblioteka Główna ZUT była organizatorem tego Zjazdu w Szczecinie. 8
kontynuowano prace w ramach dwóch współtworzonych, ogólnopolskich baz danych: BAZTECH, SYMPONET. Dobrze układała się współpraca z katalogiem NUKAT oraz konsorcjami bibliotek na dostęp do baz czasopism i książek H. PODSUMOWANIE Mimo zmniejszającej się liczby studentów naszej Uczelni, liczba czytelników aktywnych wzrosła. W dalszym ciągu dobrze układa się współpraca z Dziekanami wszystkich wydziałów zarówno w finansowaniu zakupów nośników informacji jak i bieżących potrzeb bibliotek wydziałowych. Z roku na rok wzrasta aktywność Biblioteki Głównej w organizacji imprez skierowanych do szerszego grona osób. Z bardzo dobrym przyjęciem spotkała się inicjatywa organizacji Sali do pracy grupowej w Bibliotece Głównej. Z uwagi na przejęcie tych pomieszczeń przez Dział Promocji ZUT sala z końcem roku sprawozdawczego została zamknięta. W znacznej większości baz książek i czasopism do których Biblioteka Główna zapewniała dostęp odnotowano wzrost liczby sesji i pobrań pełnych tekstów. Warto wymienić najbardziej popularne bazy: IBUK, IOP Science, Math, Nature, RSC, Springer, Wiley. 9