Lokalne Grupy Działania a Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich Paweł Pacek Departament Rozwoju Obszarów Wiejskich Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Co to jest KSOW? Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich jest nową strukturą wprowadzoną na mocy rozp.we 1698/2005, obowiązkową dla wszystkich krajów członkowskich UE. Stanowi propozycję szeroko rozumianej współpracy i wymiany doświadczeń w zakresie rozwoju obszarów wiejskich na zasadzie przyjaznej platformy pomiędzy wszystkimi organizacjami działającymi na obszarach wiejskich oraz na rzecz ich rozwoju.
Cel KSOW W Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 określono, że głównym celem działania Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich jest wsparcie wdrażania i oceny polityki w zakresie rozwoju obszarów wiejskich oraz identyfikacja, analiza, rozpowszechnianie oraz wymiana informacji i wiedzy w tym zakresie wśród wszystkich zainteresowanych partnerów na poziomie lokalnym, regionalnym oraz wspólnotowym.
Struktura Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich w Polsce W związku z tym, że przepisy art. 41 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1974/2006 pozostawiają państwom członkowskim dużą swobodę w kreowaniu struktury KSOW, w Polsce ma ona charakter dwupoziomowy. Składa się z Sekretariatu Centralnego w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi (instytucji odpowiedzialnej za utworzenie i utrzymanie Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich w Polsce) oraz 16 Sekretariatów Regionalnych KSOW przy Urzędach Marszałkowskich.
Plan działania KSOW zgodnie z art. 68 rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. oraz Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 zawiera m.in. następujące nazwy działań, w ramach których będą realizowane zadania szczegółowe: 1. identyfikacja i analiza możliwych do przeniesienia dobrych praktyk w zakresie rozwoju obszarów wiejskich oraz przekazanie informacji na ich temat; 2. przeniesienie dobrych praktyk oraz projektów innowacyjnych oraz organizacja i wymiana doświadczeń i know-how ; 3. przygotowanie programów szkoleniowych dla LGD w procesie tworzenia, w tym wymiana doświadczeń między lokalnymi grupami działania; 4. zarządzanie siecią; 5. pomoc techniczna dla współpracy międzyterytorialnej i transnarodowej; 6. wspieranie dla współpracy międzyinstytucjonalnej, w tym międzynarodowej; 7. wymiana wiedzy oraz ocena polityki w zakresie rozwoju obszarów wiejskich.
Umowa ramowa na realizację LSR przez LGD Umowa ramowa na realizację LSR zobowiązuje LGD m.in. do współpracy z Krajową Siecią Obszarów Wiejskich w zakresie przekazywania informacji dotyczących realizacji LSR
Umowa ramowa na realizację LSR przez LGD Ten zapis w umowie zobowiązuje LGD do przekazywanie na żądanie SR lub SC KSOW informacji dotyczących m.in.: -Realizacji projektów mogących stanowić dobre praktyki, -Realizacji projektów o konkretnej charakterystyce (np. innowacyjnych, nastawionych na młodych mieszkańców obszarów wiejskich itp.) -Osiąganych wskaźników rezultatu w przedsięwzięciach opisanych w LSR
Czego oczekuje sieć od LGD partnera KSOW? - sieciowania -Wymiany informacji w ujęciu poziomym (pomiędzy LGD i innymi partnerami) -Wymiany informacji w ujęciu pionowym (pomiędzy SR i SC KSOW) dzielenie się wiedzą -Włączania się w projekty i inicjatywy Sieci -Kreowania projektów i inicjatyw w ramach Sieci
Co KSOW może dać Lokalnym Grupom Działania - dostęp do informacji, - poszerzanie wiedzy, poprawa zarządzania, nowe pomysły, - możliwość nawiązania współpracy z innymi partnerami w celu wspólnego, skutecznego rozwiązywania problemów, - możliwość nawiązania współpracy z partnerami w kraju i za granicą w celu realizacji wspólnych projektów, - wpływ na politykę rozwoju obszarów wiejskich, - promocja działań LGD na szczeblu krajowym i międzynarodowym
Działania KSOW na rzecz LGD (1) 1) Organizacja szkoleń dla LGD Najczęstsze zakresy szkoleń a) Zamówienia publiczne b) Podstawy rachunkowości c) Kreowanie marki i marketing terytorialny d) Projekty współpracy e) Agroturystyka (Turystyka wiejska) f) Animowanie przedsiębiorczości g) Produkt lokalny i tradycyjny h) Systemy jakości żywności Łącznie w okresie 2008 2009 92 szkolenia dla ok. 5000 osób
Przykład szkoleń: Centrum Doradztwa Rolniczego Oddział w Krakowie na zlecenie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi organizuje cztery trzydniowe szkolenia zatytułowane: "Budowa marki w turystyce wiejskiej". Szkolenia adresowane są do lokalnych grup działania, które w swych strategiach zapisały rozwój turystyki na obszarach wiejskich objętych realizacją lokalnych strategii rozwoju. Szkolenia zostały zaplanowane w 4 grupach w następujących terminach i miejscach: 5-7 maja 2010 r. - w Centrum Doradztwa Rolniczego Oddział w Krakowie, ul. Meiselsa 1, 31-063 Kraków, 12-14 maja 2010 r. - CDR oddział w Poznaniu, ul. Winogrady 63, 61-659 Poznań, 19-21 maja 2010 r. - CDR oddział w Radomiu, ul. Chorzowska 16/18, 26-600 Radom, 26-28 maja 2010 r. - CDR oddział w Brwinowie, ul. Pszczelińska 99, 05-840 Brwinów.
2) Organizacja konferencji, kongresów i seminariów dla LGD Przykład: Działania KSOW na rzecz LGD (2) Międzynarodowe seminarium z udziałem ok. 450 uczestników Projekty współpracy wymiar międzyregionalny i międzynarodowy Łącznie: w okresie 2008-2009 w 106 konferencjach wzięło udział ok. 16000 osób.
Działania KSOW na rzecz LGD (3) 3) Targi, wystawy z udziałem LGD Np. Międzynarodowe Targi Turystyki Wiejskiej i Agroturystyki Agrotravel w Kielcach, MTP Farma w Poznaniu, Targi Biofach w Norymberdze itp.
Działania KSOW na rzecz LGD (4) 4) Wizyty studyjne dla LGD Ok. 60 wizyt studyjnych dla ok. 500 przedstawicieli LGD
Działania KSOW na rzecz LGD (5) 5) Portal www.ksow.pl a) Informacje o aktualnych wydarzeniach realizowanych na obszarach wiejskich przez partnerów b) Zakładka Leader a w niej m.in. - Informacje o Grupie Tematycznej ds. Leadera - Informacje o pracach Podkomitetu ds. Leader przy ESOW - Baza projektów współpracy - Baza LGD c) Baza dobrych praktyk d) Baza aktów prawnych
Odnowa i rozwój wsi - Zasady przyznawania, rozliczania i kontroli pomocy finansowej
Działania KSOW na rzecz LGD (6) 6) Grupa Robocza ds. KSOW Ciało kolegialne (47 osób) które w kompetencjach ma opiniowanie Planu Działania KSOW, nadzorowanie grup tematycznych, rekomendowanie Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi korzystnych rozwiązań dla rozwoju obszarów wiejskich. Od 10.06.2010 r. w GT ds. KSOW zasiadać będzie 3 przedstawicieli LGD (zamiast dotychczasowej 1)
Działania KSOW na rzecz LGD (7) 7) Grupa Tematyczna ds. podejścia Leader Ciało kolegialne (20 osób) opiniodawcze, w skład którego wchodzą przedstawiciele LGD reprezentujący 16 województw Dotychczas (od stycznia br.) 3 posiedzenia - Opiniowanie projektów rozporządzeń - Opiniowanie wzorów wniosków i umów - Określanie potrzeb szkoleniowych LGD - Omawianie bieżących problemów we wdrażaniu Osi IV Leader W planach rozszerzenie formuły pracy Grupy.
INNE: Studia podyplomowe "Leader szansą rozwoju polskiej wsi" Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w Krakowie we współpracy z Wydziałem Rolniczo-Ekonomicznym Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie rozpoczyna pierwszą edycję studiów podyplomowych przeznaczonych dla członków władz i pracowników lokalnych grup działania (LGD) oraz dla pracowników urzędów marszałkowskich i oddziałów regionalnych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zajmujących się wdrażaniem PROW 2007-2013 oś 4. Leader, a także dla doradców wojewódzkich ośrodków doradztwa rolniczego i przedstawicieli samorządów gmin.
Zidentyfikowane problemy w funkcjonowaniu Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich 1.Konieczność wzmocnienia transparentności systemu przyznawania pomocy. 2.Wzmocnienie roli partnera, jako realizatora projektu w ramach PD KSOW. 3.Konieczność wprowadzenia systemu oceny merytorycznej projektów zgłaszanych przez partnerów KSOW 4.Konieczność zmiany składu i formuły działania Grupy Roboczej ds. KSOW.
Zidentyfikowane problemy w funkcjonowaniu Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich 1.Konieczność wzmocnienia transparentności systemu przyznawania pomocy. 2.Wzmocnienie roli partnera, jako realizatora projektu w ramach PD KSOW. 3.Konieczność wprowadzenia systemu oceny merytorycznej projektów zgłaszanych przez partnerów KSOW 4.Konieczność zmiany składu i formuły działania Grupy Roboczej ds. KSOW.
Zidentyfikowane problemy w funkcjonowaniu Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich c.d. 5. Postulat utworzenia Wojewódzkich Grup Roboczych ds.ksow. 6. Konieczność zmiany roli i konstrukcji Planu Działania KSOW. 7. Konieczność rozwiązania problemu kwalifikowalności podatku VAT w schemacie III Pomocy Publicznej Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich 8. Problem organizowania przez SR KSOW dużej liczby zamówień publicznych na projekty zgłaszane przez partnerów KSOW.
Propozycja zmian które mają na celu wprowadzenie partnerskiego i strategicznego podejścia oraz mechanizmów służących lepszemu zarządzaniu finansowemu w KSOW I. Wydzielenie z dostępnej dla Sekretariatu Centralnego i Sekretariatów Regionalnych alokacji części środków na: realizację działań sieciujących, realizację działań własnych oraz na realizację działań zgłaszanych przez partnerów.
II. Wprowadzenie kategorii projektów sieciujących, realizowanych wspólnie przez SC i SR KSOW (duże projekty o zasięgu międzynarodowym i ogólnopolskim wymagające zaangażowania finansowego całej struktury administracyjnej KSOW) III. Wprowadzenie nowych kompetencji dla GR KSOW: określania (zatwierdzania) projektów sieciujących, wyznaczania priorytetów KSOW z naciskiem na wsparcie wdrażania PROW, określenie kryteriów oceny merytorycznej projektów zgłaszanych przez partnerów. Zmiana składu GR, wzmocnienie trójsektorowości.
IV. Wprowadzenie konkursowego trybu wyłaniania projektów zgłaszanych przez partnerów. Opracowanie nowej procedury przyznania środków, skutkującej zawarciem umowy na realizację projektów. V. Powołanie Wojewódzkich Grup Roboczych ds. KSOW, w skład których wchodziliby przedstawiciele partnerów. Do kompetencji Grup Wojewódzkich należałoby rekomendowanie do zatwierdzenia listy projektów do realizacji w Województwie.
VII. Wprowadzenie do systemu KSOW partnera KSOW jako beneficjenta Pomocy Technicznej. Takie rozwiązanie jest konsekwencją konkursowego trybu oceny projektów i umożliwiłoby zawarcie umowy pomiędzy partnerem a ARiMR a co za tym idzie przeniesienie na partnera obowiązku spełnienia wymogów przepisów o zamówieniach publicznych i przeniesienie ciężaru VAT-u. VIII. Zmiana roli Planu Działania oprócz koniecznych wymogów wynikających z rozporządzenia WE 1698/05 - zawierałby on również listę projektów jakie na podstawie umów z partnerami realizowane będą w ramach KSOW.
Dziękuje za uwagę Paweł PACEK Z-ca Dyrektora ds. współpracy z samorządami i podejścia LEADER Departament Rozwoju Obszarów Wiejskich Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ul. Wspólna 30 00-930 Warszawa pawel.pacek@minrol.gov,pl