Analiza ofert pracy Raport powiatowy
NOTA REDAKCYJNA Zamawiający Badanie realizowane na zlecenie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Warszawie na potrzeby projektu Mazowieckie Obserwatorium Rynku Pracy III realizowanego w ramach Poddziałania 6.1.1 POKL. Wykonawca Laboratorium Badań Społecznych Sp. z o. o. Termin realizacji projektu Grudzień 2014 r. luty 2015 r. Autorzy raportu Marzena Sochańska-Kawiecka Edyta Makowska-Belta Agnieszka Morysińska Zuzanna Kołakowska-Seroczyńska Dominika Milczarek Dorota Anna Zielińska Piotr Ziewiec Zasady prezentacji danych: W prezentacji danych dotyczących wymaganych kompetencji ze względów koncepcyjnych, a także aby uniknąć nadmiernego rozdrobnienia odpowiedzi zastosowano następujące kategorie zbiorcze 1 : o KOMPETENCJE KOGNITYWNE: rozumienie tekstu, myślenie analityczne i syntetyczne, poszukiwanie informacji, przewidywanie konsekwencji alternatywnych działań, rozwiązywanie problemów, podzielność uwagi, koncentracja, umiejętność uczenia się, kreatywność; o KOMPETENCJE INDYWIDUALNE: samodzielność, zarządzanie czasem, podejmowanie decyzji, podejmowanie inicjatyw, przedsiębiorczość, odporność na stres, ambicje zawodowe (dążenie do awansu), dążenie do podnoszenia kwalifikacji, zaangażowanie, uczciwość, pracowitość, samodyscyplina, rzetelność, brak nałogów, kultura osobista, optymizm/pogodne usposobienie/uśmiech, umiejętność organizacji pracy własnej/umiejętność planowania/dobra organizacja pracy, orientacja na wyniki/nastawienie na sukces/ skuteczność w działaniu, odpowiedzialność, energia/dynamizm w działaniu/aktywne działanie, obowiązkowość/ sumienność/ nienaganność, profesjonalizm, wytrwałość, odwaga, dyskrecja, dokładność/ skrupulatność/staranność; o KOMPETENCJE KULTUROWE: zdolności werbalne, umiejętność ładnego pisania, śledzenie bieżących wydarzeń, znajomość obyczaju, wiedza o sztuce, zdolności twórcze, kompetencje fizyczne, zdrowie, sprawność fizyczna, zdolności koordynacyjne, zdolności manualne, orientacja przestrzenna, znajomość topografii miasta/regionu, wzrok i słuch, uroda, refleks; o KOMPETENCJE INTERPERSONALNE: współpraca w grupie, kontakty z ludźmi/klientami, rozwiązywanie konfliktów, komunikatywność, umiejętność autoprezentacji, umiejętność prowadzenia negocjacji, asertywność, umiejętność łatwego nawiązywania kontaktu; o KOMPETENCJE KIEROWNICZE: przywództwo, zarządzanie, delegowanie (dzielenie) zadań, koordynacja pracy, kontrola wykonania zadań, dyscyplinowanie pracowników; 1 Dzięki temu, że zastosowano tę samą klasyfikację co stosowana w poprzednich pomiarach zachowano możliwość porównań uzyskanych w poszczególnych pomiarach wyników. 2 S t r o n a
o DYSPOZYCYJNOŚĆ: dyspozycyjność czasowa elastyczność czasu pracy, dyspozycyjność przestrzenna gotowość do zmiany miejsca pracy, elastyczność/ umiejętności przystosowawcze; o KOMPETENCJE BIUROWE: umiejętność przygotowywania formalnych dokumentów, znajomość zasad prowadzenia rozmów biznesowych, znajomość zasad gromadzenia/obiegu i archiwizacji dokumentacji i korespondencji, znajomość struktury organizacyjnej firmy i formalnej procedury załatwiania spraw, umiejętność obsługi sprzętu i urządzeń biurowych, wykorzystanie podstawowych informatycznych pakietów biurowych; o KOMPETENCJE TECHNICZNE: posługiwanie się wyobraźnią techniczną, posługiwanie się urządzeniami technicznymi, dokonywanie napraw urządzeń technicznych, umiejętności techniczne (bez sprecyzowania)/ wiedza techniczna; o KOMPETENCJE KOMPUTEROWE: podstawowa umiejętność obsługi komputera, zaawansowana umiejętność obsługi komputera, korzystanie z Internetu i poczty elektronicznej, tworzenie aplikacji komputerowych, w tym stron WWW, rozeznanie w bieżącym stanie technologii komputerowej, znajomość zawodowych/specjalistycznych programów komputerowych - księgowych, magazynowych itp.; o KOMPETENCJE MATEMATYCZNE: dokonywanie prostych rachunków arytmetycznych, rozwiązywanie złożonych problemów obliczeniowych, stosowanie wzorów i posługiwanie się symboliką matematycznologiczną, odczytywanie tabel, interpretacja wykresów; o KOMPETENCJE ZAWODOWE: kompetencje zawodowe, czytanie rysunku technicznego, znajomość lokalnego rynku/znajomość branży, umiejętność przygotowywania i prowadzenia prezentacji, znajomość ustawy o finansach publicznych/ ustawy o rachunkowości/ ustawy o systemie ubezpieczeń. Zastosowane skróty: PUP Powiatowy Urząd Pracy KZiS Klasyfikacja Zawodów i Specjalności 2 PKD Polska Klasyfikacja Działalności INFORMACJE NA TEMAT POWIATU PRUSZKOWSKIEGO Powiat pruszkowski Liczba mieszkańców (III kwartał 2014): 159195 Stopa bezrobocia (12.2014): 7,3 Liczba zarejestrowanych bezrobotnych (12.2014): 4701 Liczba podmiotów gospodarczych (III kwartał 2014): 26407 Kluczowe branże w strukturze podmiotów gospodarczych (III kwartał 2014): handel (30%), działalność profesjonalna, naukowa i techniczna (1), budownictwo (10%), przetwórstwo przemysłowe (10%), Liczba pracujących (2013): 38059 Przeciętne wynagrodzenie miesięczne brutto (2013): 4726,11zł W okresie objętym badaniem (od 8 grudnia 2014 r. do 7 lutego 2015 r.) na badanych publikatorach ukazało się około 2000 3 niepowtarzalnych ofert, zaś do PUP pracodawcy skierowali 232 oferty. 2 W badaniu zastosowano Klasyfikację Zawodów i Specjalności opracowaną na podstawie Międzynarodowego Standardu Klasyfikacji Zawodów ISCO-08, przyjętego w grudniu 2007 roku. 3 Liczba ofert szacowana na podstawie archiwizacji zarchiwizowano 726 ofert (archiwizowano co trzecią niepowtarzalną ofertę), z czego do kodowania i analizy skierowano 300 losowo wybranych ofert. 3 S t r o n a
PODMIOTY OFERUJĄCE ZATRUDNIENIE Zdecydowana większość ofert zgłoszonych do Powiatowego Urzędu Pracy w Pruszkowie pochodziła od pracodawców (9). W przypadku ofert zgłoszonych w publikatorach, 4 była zgłoszonych przez pracodawców, 2 pochodziło od agencji pośrednictwa pracy natomiast aż 37% zamieścili anonimowi oferenci. Wśród ofert zgłoszonych zarówno do PUP, jak i zamieszczonych w publikatorach przeważały oferty z branży handlowej oraz naprawy pojazdów samochodowych (29% w PUP, 20% i publikatorach). W powiecie poszukiwani są również pracownicy przetwórstwa przemysłowego za pośrednictwem obu źródeł, ale wyraźnie częściej przez publikatory (1) niż przez PUP (1). Również przez publikatory częściej szuka się pracowników transportu i gospodarki magazynowej (1 do 4% w ofertach PUP). Z kolei przez PUP zdecydowanie częściej poszukiwani są pracownicy usług w zakresie administrowania i działalności wspierającej (19%), co stanowi drugą co do wielkości grupę zawodów rekrutowanych za pośrednictwem Urzędu Pracy. Tabela 1 Branża pracodawcy Oferty z PUP Oferty z publikatorów ROLNICTWO, LEŚNICTWO, ŁOWIECTWO I RYBACTWO Mazowsze (N=5437) pow. pruszkowski PUP (N=232) Mazowsze (N=24896) pow. pruszkowski Publikatory (N=2000) 0% GÓRNICTWO I WYDOBYWANIE 0% 0% 0% 0% PRZETWÓRSTWO PRZEMYSŁOWE 1 1 1 1 WYTW. I ZAOPAT. W ENERGIĘ EL., GAZ, PARĘ, GORĄCĄ WODĘ 0% 0% DOSTAWA WODY; GOSP. ŚCIEKAMI I ODPADAMI 0% 0% 0% BUDOWNICTWO 5% 4% 5% 4% HANDEL HURTOWY I DETALICZNY; NAPRAWA POJ. SAM., WŁĄCZAJĄC MOTOCYKLE 27% 29% 2 20% TRANSPORT I GOSPODARKA MAGAZYNOWA 4% 4% 1 DZIAŁALNOŚĆ ZWIĄZANA Z ZAKWATEROWANIEM I USŁUGAMI GASTRONOMICZNYMI 7% 9% INFORMACJA I KOMUNIKACJA 5% 5% DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA I UBEZPIECZENIOWA 4% 4% DZIAŁALNOŚĆ ZWIĄZANA Z OBSŁUGĄ RYNKU NIERUCHOMOŚCI DZIAŁALNOŚĆ PROFESJONALNA, NAUKOWA I TECHNICZNA DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE USŁUG ADMINISTROWANIA I DZIAŁALNOŚĆ WSPIERAJĄCA USŁUGI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ I OBRONY NARODOWEJ 4% 4% 9% 9% 1 19% 7% 5% 0% 0% EDUKACJA 5% 4% OPIEKA ZDROWOTNA I POMOC SPOŁECZNA 0% 4 S t r o n a
DZIAŁALNOŚĆ ZWIĄZANA Z KULTURĄ, ROZRYWKĄ I REKREACJĄ Mazowsze (N=5437) Oferty z PUP pow. pruszkowski PUP (N=232) Oferty z publikatorów Mazowsze (N=24896) pow. pruszkowski Publikatory (N=2000) POZOSTAŁA DZIAŁALNOŚĆ USŁUGOWA 4% 7% 5% 7% ZAPOTRZEBOWANIE NA ZAWODY W powiecie pruszkowskim struktura poszukiwanych zawodów różniła się w zależności od źródła, z jakiego pochodziła oferta. Za pomocą Powiatowego Urzędu Pracy w Pruszkowie poszukiwano istotnie częściej pracowników biurowych (2 ofert PUP w porównaniu do 1 ofert z publikatorów). Rzadziej natomiast poszukiwano przez to źródło specjalistów ( PUP do 1 publikatorów). Z podobną intensywnością poszukiwano przez oba źródła pracowników do prac prostych (1 przez PUP, 14% w pozostałych ogłoszeniach), pracowników sprzedaży i usług (2 do 2 przez publikatory), a także techników i średniego personelu (1 PUP, 1 przez pozostałe źródła). Najczęściej poprzez PUP poszukiwano pracowników biurowych, w ofertach publikatorów dominowały natomiast propozycje pracy w usługach i sprzedaży (2). Na tle województwa przez oba źródła rekrutowano częściej pracowników do prac prostych, natomiast rzadziej specjalistów. Poprzez powiatowy urząd pracy poszukiwano częściej niż średnio w województwie pracowników na stanowiska biurowe. Za pomocą publikatorów internetowych i prasowych rekrutowano częściej średni personel oraz pracowników usług i sprzedaży, rzadziej robotników przemysłowych oraz operatorów i monterów. Rysunek 1 Struktura poszukiwanych zawodów (Duże grupy zawodowe 1 poziom klasyfikacji KZiS 2007) 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% PRZEDSTAWICIELE WŁADZ PUBLICZNYCH, WYŻSI URZĘDNICY I KIEROWNICY SPECJALIŚCI TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL PRACOWNICY BIUROWI PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ PRACOWNICY PRZY PRACACH PROSTYCH 7% 1 1 17% 17% 1 15% 1 14% 1 0% 0% 10% 7% 10% 5% 1 1 1 14% 2 25% 2 25% 2 Mazowieckie PUP (N=5437) Mazowieckie publikatory (N=24896) pow. pruszkowski PUP (N=232) pow. pruszkowski Publikatory (N=2000) 5 S t r o n a
ZAPOTRZEBOWANIE NA KWALIFIKACJE I KOMPETENCJE Wymagania pracodawców wobec poszukiwanych pracowników na terenie powiatu pruszkowskiego okazały się dość sprecyzowane. Oczekiwano dość często posiadania wykształcenia zawodowego, dość często pojawiał się także wymóg ukończenia szkoły średniej lub wyższych studiów. Bardziej zróżnicowanych kwalifikacji poszukiwano za pośrednictwem PUP, podczas gdy w ofertach z publikatorów częściej zwracano uwagę na posiadanie przez kandydatów określonych kompetencji. Wymagania odnośnie wykształcenia częściej precyzowano w ofertach zamieszczonych w pruszkowskim PUP zamieszczono je w 6 na 10 ofertach PUP i zaledwie w co trzeciej ofercie z publikatorów internetowych lub drukowanych. Inna również była struktura oczekiwanego wykształcenia. W ofertach zamieszczanych w PUP najczęściej wymagano wykształcenia średniego zawodowego (34%) lub też ukończonej zasadniczej szkoły zawodowej (19%). Z kolei w ofertach pochodzących z publikatorów częściej oczekiwano od kandydatów ukończenia uczelni wyższej (15%) lub ukończenia szkoły średniej bez sprecyzowania (). Należy odnotować, że na tle województwa, w powiecie pruszkowskim w ofertach PUP częściej oczekiwano zarówno posiadania wykształcenia średniego jak i ukończenia szkoły zawodowej. Rysunek 2 Wymagany poziom wykształcenia 0% 20% 40% 60% 80% ukończona szkoła średnia - bez sprecyzowania ukończona zasadnicza szkoła zawodowa ukończona uczelnia wyższa, licencjat, ostatnie ukończona szkoła podstawowa średnie techniczne średnie zawodowe średnie ogólnokształcące uczeń/student nie sprecyzowano 19% 1 15% 0% 0% 34% 40% 69% pow. pruszkowski PUP (N=232) pow. pruszkowski Publikatory (N=2000) Wymagania odnośnie posiadania odpowiednich kwalifikacji, kompetencji oraz uprawnień równie często precyzowano w ofertach zamieszczanych w publikatorach internetowych lub drukowanych, jak i w PUP. Warto jednak zauważyć, że zawarto je zaledwie w co trzeciej publikowanej w powiecie pruszkowskim ofercie zatrudnienia. W obu źródłach najczęściej poszukiwano osób posiadających prawo jazdy kat. B. (15% w ofertach PUP, 1 w publikatorach), książeczkę SANEPID (odpowiednio i 7%). Wśród ofert zamieszczonych w publikatorach internetowych i prasowych do najbardziej poszukiwanych kwalifikacji i uprawnień należały oprócz wymienionych: oświadczenie o niekaralności (7%) oraz uprawnienia do kierowania wózkiem widłowym (5%). W porównaniu do całego województwa, trzykrotnie częściej w ofertach PUP poszukiwano osób posiadających prawo jazdy kat. B, 8-krotnie częściej uprawnień do kierowania wózkiem widłowym. Powyższe kwalifikacje to również dwa najczęściej wskazywane wymagania w ofertach zamieszczanych w PUP. W ofertach zamieszczanych w publikatorach dwukrotnie częściej niż w województwie poszukiwano osób z uprawnieniami na wózki widłowe. 6 S t r o n a
W powiecie pruszkowskim zdecydowanie częściej niż w województwie precyzowano oczekiwania dotyczące posiadanych przez kandydatów kompetencji. Najczęściej oczekiwanymi kompetencjami w tym źródle były kompetencje zawodowe (2), komputerowe (19%) oraz indywidualne (1). W ofertach z publikatorów internetowych i prasowych częściej określano kryterium kompetencji niż w ofertach PUP. Najbardziej poszukiwane są kompetencje indywidualne (55%), interpersonalne (34%) i dyspozycyjność (2), co zdecydowanie odróżnia ogłoszenia z tego źródła od zamieszczanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Pruszkowie. Rysunek 3 Wymagane kwalifikacje i kompetencje WYMAGANE KWALIFIKACJE Prawo jazdy kategorii B, B1 uprawnienia do kierowania wózkiem widłowym książeczka SANEPID badania psychotechniczne uprawnienia do przewozu materiałów/osób oświadczenie o niekaralności Prawo jazdy kategorii C1+E, D1+E Karta kierowcy Prawo jazdy kategorii C, C1 kurs obsługi kasy fiskalnej nie sprecyzowano 0% 20% 40% 60% 80% 1 15% 5% 7% 4% 7% 6 67% WYMAGANE KOMPETENCJE KOMPETENCJE ZAWODOWE KOMPETENCJE KOMPUTEROWE KOMPETENCJE INDYWIDUALNE KOMPETENCJE KULTUROWE KOMPETENCJE INTERPERSONALNE KOMPETENCJE BIUROWE DYSPOZYCYJNOŚĆ KOMPETENCJE KOGNITYWNE KOMPETENCJE TECHNICZNE KOMPETENCJE KIEROWNICZE Nie sprecyzowano 4% 14% 2 19% 2 1 1 17% 1 10% 10% 9% 2 9% 55% 3 pow. pruszkowski PUP (N=232) pow. pruszkowski Publikatory (N=2000) 3 40% W publikatorach istotnie rzadziej niż w ofertach PUP pojawiały się również oczekiwania co do posiadania wcześniejszego doświadczenia wymóg taki pojawiał się w 50,7% ofert z publikatorów i 67, ofert z PUP. Oferty z PUP zdecydowanie częściej posiadały informacje o takim wymogu, niż w skali województwa, podczas gdy ogłoszenia z publikatorów nie odbiegały od poziomu wojewódzkiego pod tym względem. Jeśli chodzi o oczekiwania co do znajomości języka obcego, powiat nie odbiega od poziomu województwa, w przypadku ofert z publikatorów, gdzie pojawiały się one stosunkowo rzadko (16, ofert). Poszukiwano zwłaszcza osób posługujących się językiem angielskim. Oferty PUP zawierały ten wymóg nieco częściej niż w województwie (23,), przy czym zauważalna jest różnica w strukturze poszukiwanych języków najczęściej są to języki państw azjatyckich (13, czyli o 1/3 częściej niż w województwie), w drugiej kolejności angielski (10,) i języki środkowoeuropejskie (6,9%). Oferty PUP w znikomym stopniu precyzowały informacje na temat oczekiwanej płci kandydatów (0,4% kobiety), w publikatorach wymóg ten również pojawiał się bardzo rzadko (2,7% kobiety, 0,7% mężczyźni). Podobnie jeśli chodzi o informacje dotyczących wieku kandydatów, które nieco częściej pojawiały się w ofertach z publikatorów, ale skala ta nie była znacząca. W 2,7%% ofert z publikatorów poszukiwano do pracy uczniów, studentów oraz w 1,7% osób pełnoletnich. 7 S t r o n a
WARUNKI ZATRUDNIENIA Pod względem zawartości informacji na temat wymiaru zatrudnienia oferty pracy z PUP powiatu pruszkowskiego odbiegały od przeciętnych z województwa, informacje te prezentowano w nich bowiem częściej zawarto je we wszystkich analizowanych ogłoszeniach. Z kolei w ofertach publikatorów informacje takie zawierano rzadziej, niemal dokładnie na poziomie przeciętnej województwa. W ogłoszeniach PUP najczęściej oferowano umowę o pracę na czas określony (4) lub umowy cywilnoprawne (3), w zamieszczanych w publikatorach umowę o pracę bez sprecyzowania (2) lub umowy cywilno-prawne (19%). Należy zauważyć, że oferty z powiatu pruszkowskiego zamieszczane w PUP dwukrotnie częściej niż przeciętnie w województwie oferowały zatrudnienie w oparciu o umowy cywilno-prawne. W obu źródłach ofert, zarobki najczęściej opisywano słownie. W ofertach PUP mowa była o wynagrodzeniu miesięcznym (47%) lub godzinowym (31,5%). W publikatorach (częściej niż przeciętnie w województwie) podkreślano atrakcyjność zarobków wysokie, atrakcyjne, satysfakcjonujące/konkurencyjne wynagrodzenie (2), czy też atrakcyjny system prowizji/premii (7%). Rysunek 4 Wymiar oraz forma zatrudnienia 0% 20% 40% 60% 80% FORMA ZATRUDNIENIA Umowa na czas nieokreślony Umowa na czas określony Umowa o dzieło/zlecenie/cywilno-prawna Umowa o pracę Atrakcyjne / stabilne/dogodne Umowa agencyjna Umowy o współpracy Forma do uzgodnienia Umowa na okres próbny nie sprecyzowano 9% 1 19% 2 3 4 4 WYMIAR ZATRUDNIENIA Pełen etat bądź więcej pół etatu bądź więcej poniżej połowy etatu Inne określenia (praca dodatkowa, tymczasowa itp.) Część etatu - bez sprecyzowania nie sprecyzowano 1 4 37% pow. pruszkowski PUP (N=232) pow. pruszkowski Publikatory (N=2000) 40% 59% INFORMACJA SKRÓCONA W okresie objętym badaniem (od 8 grudnia 2014 r. do 7 lutego 2015 r.) na badanych publikatorach ukazało się około 2000 niepowtarzalnych ofert, zaś do PUP pracodawcy skierowali 232 oferty. Wśród ofert zgłoszonych zarówno do PUP, jak i zamieszczonych w publikatorach przeważały oferty z branży handlowej oraz naprawy pojazdów samochodowych (29% w PUP, 20% i publikatorach). Najczęściej poprzez PUP poszukiwano pracowników biurowych, w ofertach publikatorów dominowały natomiast propozycje pracy w usługach i sprzedaży (2). Na tle województwa przez oba źródła rekrutowano 8 S t r o n a
częściej pracowników do prac prostych, natomiast rzadziej specjalistów. Poprzez powiatowy urząd pracy poszukiwano częściej niż w województwie pracowników na stanowiska biurowe. Wymagania pracodawców wobec poszukiwanych pracowników na terenie powiatu pruszkowskiego okazały się dość sprecyzowane. Oczekiwano dość często posiadania wykształcenia zawodowego, dość często pojawiał się także wymóg ukończenia szkoły średniej lub wyższych studiów. Bardziej zróżnicowanych kwalifikacji poszukiwano za pośrednictwem PUP, podczas gdy w ofertach z publikatorów częściej zwracano uwagę na posiadanie przez kandydatów określonych kompetencji. W ofertach zamieszczanych w PUP najczęściej wymagano wykształcenia średniego zawodowego (34%) lub też ukończonej zasadniczej szkoły zawodowej (19%). Z kolei w ofertach pochodzących z publikatorów częściej oczekiwano od kandydatów ukończenia uczelni wyższej (15%) lub ukończenia szkoły średniej bez sprecyzowania (). Należy odnotować, że na tle województwa, w powiecie pruszkowskim w ofertach PUP częściej oczekiwano zarówno posiadania wykształcenia średniego jak i ukończenia szkoły zawodowej. W obu źródłach najczęściej poszukiwano osób posiadających prawo jazdy kat. B. (15% w ofertach PUP, 1 w publikatorach), książeczkę SANEPID (odpowiednio i 7%). Wśród ofert zamieszczonych w publikatorach internetowych i prasowych do najbardziej poszukiwanych kwalifikacji i uprawnień należały oprócz wymienionych: oświadczenie o niekaralności (7%) oraz uprawnienia do kierowania wózkiem widłowym (5%). 9 S t r o n a