Załcznik nr 80 Standardy kształcenia dla kierunku studiów: Pielgniarstwo A. STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA I. WYMAGANIA OGÓLNE Studia pierwszego stopnia trwaj nie krócej ni 6 semestrów. Liczba godzin zaj i praktyk nie powinna by mniejsza ni 4815. Liczba punktów ECTS (European Credit Transfer System) nie powinna by mniejsza ni 180. II. KWALIFIKACJE ABSOLWENTA Absolwent posiada wiedz ogóln z obszaru nauk medycznych oraz wiedz szczegółow z zakresu pielgniarstwa. Absolwent posiada umiejtnoci: korzystania z aktualnej wiedzy dla zapewnienia bezpieczestwa i wysokiego poziomu opieki; udzielania wiadcze w zakresie promowania, zachowania zdrowia i zapobiegania chorobom; sprawowania całociowej i zindywidualizowanej opieki nad chorym, niepełnosprawnym i umierajcym; komunikowania si z otoczeniem w miejscu pracy; organizowania pracy własnej; nawizywania współpracy w zespołach opieki zdrowotnej oraz inicjowania i wspierania działa społecznoci lokalnej na rzecz zdrowia. Absolwent powinien zna jzyk obcy na poziomie biegłoci B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Jzykowego Rady Europy oraz umie posługiwa si jzykiem specjalistycznym z zakresu pielgniarstwa. Absolwent jest przygotowany do samodzielnego wykonywania zawodu oraz do pracy w publicznych i niepublicznych zakładach opieki zdrowotnej, w tym w: szpitalach, zakładach podstawowej opieki zdrowotnej, zakładach pielgnacyjno-opiekuczych, orodkach opieki paliatywno-hospicyjnej oraz domach opieki społecznej. Podjcie pracy w szkolnictwie wymaga ukoczenia specjalnoci nauczycielskiej (zgodnie ze standardami kształcenia przygotowujcego do wykonywania zawodu nauczyciela). Absolwent jest przygotowany do podjcia studiów drugiego stopnia. III. RAMOWE TRECI KSZTAŁCENIA 1. GRUPY TRECI KSZTAŁCENIA, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJ ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS godziny ECTS A. GRUPA TRECI PODSTAWOWYCH 810 40 B. GRUPA TRECI KIERUNKOWYCH 3795 131 Razem 4605 171 2. SKŁADNIKI TRECI KSZTAŁCENIA W GRUPACH, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJ ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS
godziny ECTS A. GRUPA TRECI PODSTAWOWYCH Treci kształcenia w zakresie: 810 40 1. Anatomii 75 2. Fizjologii 75 3. Patologii 75 4. Badania fizykalnego 45 5. Biochemii i biofizyki 45 6. Genetyki 45 7. Mikrobiologii i parazytologii 60 8. Zdrowia publicznego 105 9. Farmakologii 60 10. Radiologii 30 11. Psychologii 60 12. Socjologii 45 13. Pedagogiki 60 14. Prawa 30 godziny ECTS zaj zaj praktycznych praktyki a B. GRUPA TRECI KIERUNKOWYCH Treci kształcenia w zakresie: 1495 1100 1200 131 1. Podstaw pielgniarstwa 285 80 120 2. Filozofii i etyki zawodu pielgniarki 90 3. Promocji zdrowia 60 20 4. Podstawowej opieki zdrowotnej 75 120 200 5. Połonictwa, ginekologii i pielgniarstwa 60 80 40 połoniczo-ginekologicznego 6. Pediatrii i pielgniarstwa pediatrycznego 90 160 160 7. Interny i pielgniarstwa internistycznego 90 120 160 8. Chirurgii i pielgniarstwa chirurgicznego 90 120 160 9. Rehabilitacji i pielgnowania 60 80 80 niepełnosprawnych 10. Geriatrii i pielgniarstwa geriatrycznego 75 80 80 11. Neurologii i pielgniarstwa 75 80 80 neurologicznego 12. Psychiatrii i pielgniarstwa 75 80 40 psychiatrycznego 13. Anestezjologii i pielgniarstwa w 75 40 40 zagroeniu ycia 14. Opieki paliatywnej 45 40 40 15. Ratownictwa medycznego 55 16. Dietetyki 45 17. Bada w pielgniarstwie 90 18. Zakae szpitalnych, jzyka migowego lub 60 promocji zdrowia psychicznego a 40 godzinom praktyki odpowiada 1 tydzie praktyki 2
3. TRECI I EFEKTY KSZTAŁCENIA A. GRUPA TRECI PODSTAWOWYCH 1. Kształcenie w zakresie anatomii Treci kształcenia: Szkielet człowieka. Rodzaje koci i ich połczenia. Układ miniowy. Okolice ciała, ciany tułowia i jamy ciała. Anatomia układu nerwowego orodkowego, obwodowego i autonomicznego. Drogi nerwowe. ródpiersie. Układ krenia. Serce. Krenie due i małe. Drogi oddechowe. Płuca, opłucna. Układ pokarmowy. Wielkie gruczoły jamy brzusznej. Krenie wrotne. Otrzewna. Przestrze zaotrzewnowa. Nadnercza. Układ moczowy nerki, moczowody, pcherz moczowy. Narzdy płciowe mskie i eskie. Narzdy zmysłów. Układ chłonny. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: opisu morfologii i topografii koci, mini, narzdów wewntrznych, centralnego układu nerwowego oraz zaopatrujcych je naczy i nerwów; posługiwania si wiedz anatomiczn w wykonywaniu czynnoci zawodowych. 2. Kształcenie w zakresie fizjologii Treci kształcenia: Funkcje yciowe człowieka. Neurohormonalna regulacja procesów fizjologicznych. Charakterystyka mini szkieletowych i gładkich oraz minia sercowego. Czucie, ruch, percepcja. Aktywacja mózgu, sen, czuwanie. Wysze czynnoci orodkowego układu nerwowego. Fizjologia układu dokrewnego. Fizjologia serca. Układ naczyniowy, hemodynamika i autoregulacja tkankowego przepływu krwi. Fizjologia układu oddechowego, mechanika i regulacja oddychania. Krenie płucne i wymiana gazowa. Fizjologia nerek, filtracja nerkowa. Układ renina angiotensyna. Produkcja moczu. Regulacja równowagi wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej. Układ trawienny czynnoci motoryczne i wydzielnicze. Hormony jelitowe. Trawienie i wchłanianie substancji pokarmowych. Fizjologia układu krwiotwórczego. Przemiana materii. Fizjologia wrae zmysłowych. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia zasad prawidłowego funkcjonowania tkanek i narzdów człowieka; wyjanienia wzajemnego oddziaływania narzdów i układów czynnociowych; interpretowania procesów fizjologicznych człowieka w stanie zdrowia; okrelania podstawowych wielkoci fizjologicznych; wykorzystywania fizjologii w wykonywaniu czynnoci zawodowych. 3. Kształcenie w zakresie patologii Treci kształcenia: Objawy patologiczne zaburzenia krenia krwi, zmiany wsteczne postpowe, zmiany zapalne i nowotworowe. Dynamika procesu chorobowego. Interpretacja zwizków przyczynowych zmienionej struktury i funkcji organizmu. Patomorfologia szczegółowa chorób wybranych narzdów i układów. Starzenie si organizmu, mier. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozpoznawania podstawowych zaburze fizjologicznych; opisu etiopatogenezy najwaniejszych jednostek chorobowych z uwzgldnieniem patomechanizmu. 4. Kształcenie w zakresie badania fizykalnego Treci kształcenia: Badanie przedmiotowe i podmiotowe niemowlt i dzieci oraz osób dorosłych stanu psychicznego, stanu ogólnego, skóry, oczu, uszu, jamy ustnej, gardła, szyi, klatki piersiowej, płuc, gruczołów piersiowych, układu sercowo-naczyniowego, brzucha, mskich narzdów płciowych, eskich narzdów płciowych, obwodowego układu krenia, układu miniowo-szkieletowego oraz układu nerwowego. Dokumentacja kliniczna pacjenta. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia i rozpoznawania odrbnoci w badaniu dziecka i niemowlcia; wykorzystywania metod i technik w badaniu przedmiotowym i podmiotowym; przeprowadzenia wywiadu; interpretowania dostpnych wyników w badaniu fizykalnym; wykorzystywania wyników do rozpoznawania problemów zdrowotnych; dokumentowania przeprowadzonego badania. 3
5. Kształcenie w zakresie biochemii i biofizyki Treci kształcenia: Biochemiczne podstawy integralnoci organizmu ludzkiego. Budowa i funkcje makromolekuł wystpujcych w organizmie ludzkim. Biofizyczne podstawy funkcjonowania organizmu ludzkiego. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: identyfikowania podstawowych procesów zachodzcych w ywym organizmie; rozpoznawania budowy i funkcji makromolekuł obecnych w organizmie człowieka. 6. Kształcenie w zakresie genetyki Treci kształcenia: Elementy genetyki klasycznej (prawa Mendla). Elementy embriologii, cytofizjologii i immunologii. Kariotyp człowieka. Dziedziczenie cech sprzonych z płci. rodowisko a zmienno organizmu. Mutacje genowe, chromosomowe. Czynniki mutagenne. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia teorii chromosomowej dziedziczenia i cytogenetyki oraz patogenezy aberracji chromosomowych; wyjaniania najczstszych zespołów chromosomowych człowieka i wad rozwojowych; identyfikowania płci u człowieka; identyfikowania dziedziczenia cech sprzonych z płci. 7. Kształcenie w zakresie mikrobiologii i parazytologii Treci kształcenia: Wprowadzenie do mikrobiologii, wirusologii, bakteriologii i parazytologii. Systematyka drobnoustrojów chorobotwórczych. Morfologia i fizjologia komórki bakteryjnej. Morfologia otoczenia i ciała ludzkiego. Charakterystyka pasoytów wywołujcych choroby u człowieka. Chorobotwórczo, drogi szerzenia si zarazków w ustroju. Elementy immunologii i epidemiologii chorób zakanych. Profilaktyka chorób zakanych (szczepionki, surowice). Pobieranie i wysyłanie materiału do bada mikrobiologicznych. Immunoprofilaktyka chorób zakanych. Zagroenia chorobami zakanymi w Polsce i na wiecie. Zakaenia HIV, AIDS, wirusowe zapalenie wtroby. Choroby zakane przewodu pokarmowego. Neuroinfekcje. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia roli drobnoustrojów w powstawaniu i szerzeniu si chorób zakanych; postpowania aseptycznego i antyseptycznego w pracy pielgnacyjno-leczniczej; pobierania i przesyłania materiałów do bada mikrobiologicznych; stosowania zasad profilaktyki chorób zakanych w yciu codziennymi i w pracy zawodowej. 8. Kształcenie w zakresie zdrowia publicznego Treci kształcenia: Higiena człowieka i rodowiska. Higiena ywnoci i ywienia. Higiena nauki i pracy. Zdrowie publiczne kulturowe i społeczne. Ekonomiczne uwarunkowania zdrowia. Zagroenia ekologiczne i zdrowotne wystpujce w rodowisku zamieszkania, nauki i pracy. Zagroenia zdrowotne współczesnych społeczestw wiata. Systemy opieki zdrowotnej struktura organizacyjna, cele, zadania. Rynek usług zdrowotnych. ródła finansowania opieki zdrowotnej. Choroby społeczne. Analiza wystpowania wybranych chorób. Profilaktyka i prewencja chorób cele, zadania, formy. Programowe działania na rzecz zdrowia. Struktura i zasoby pielgniarstwa. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozpoznawania czynników warunkujcych zdrowie publiczne; oceny stanu zdrowia ludnoci na podstawie danych epidemiologicznych i demograficznych; rozpoznawania zagroe zdrowotnych wystpujcych w rodowisku zamieszkania, nauki i pracy; rozpoznawania działa w zakresie polityki zdrowotnej i społecznej prowadzonej przez pastwo; identyfikowania ródeł finansowania opieki zdrowotnej; analizy i oceny stanu zatrudnienia i rozmieszczenia kadr pielgniarskich; organizowania pracy na własnym stanowisku. 9. Kształcenie w zakresie farmakologii Treci kształcenia: Grupy leków i mechanizmy ich działania. Farmakologia orodkowego i obwodowego układu nerwowego, układu krenia, układu oddechowego, układu moczowego, 4
przewodu pokarmowego oraz gruczołów wydzielania wewntrznego. Krew i rodki krwiozastpcze. Objawy uboczne działania leków. Interakcje midzy lekami. ródła informacji o lekach. Lekozaleno. rodki dezynfekcyjne. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: posługiwania si wiedz o lekach, o krwi i o rodkach krwiozastpczych celem bezpiecznego ich podawania; przechowywania leków, krwi i rodków krwiozastpczych; rozpoznawania i reagowania w sytuacjach niepodanego działania; korzystania ze ródeł informacji o lekach; doboru rodków dezynfekcyjnych pod ktem skutecznoci działania. 10. Kształcenie w zakresie radiologii Treci kształcenia: Diagnostyka radiologiczna rodzaje, wskazania do bada radiologicznych. Radioterapia rodzaje, wskazania, opieka nad chorym leczonym radioterapi. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia idei bada radiologicznych; przygotowywania chorego do bada radiologicznych; rozpoznawania powikła po badaniu i leczeniu radioterapi; sprawowania opieki nad chorym po badaniu i leczeniu radioterapi. 11. Kształcenie w zakresie psychologii Treci kształcenia: Osobowo struktura, mechanizmy, rozwój. Zachowanie człowieka w sytuacjach społecznych. Biopsychospołeczny model zdrowia i choroby. Choroba jako sytuacja trudna. Pomoc psychologiczna w chorobie. Stres a zdrowie. Zalenoci psychosomatyczne. Teorie, modele i koncepcje komunikacji midzyludzkiej. Style komunikowania. Przekazywanie i przyjmowanie informacji. Wpływ sytuacji jatrogennych na relacj pielgniarka pacjent. Specyficzne problemy zwizane z chorob oraz niepełnosprawnoci. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: wyjaniania psychologicznych uwarunkowa zdrowia i choroby; identyfikowania problemów i reakcji psychologicznych wystpujcych u ludzi w sytuacjach trudnych i kryzysowych szczególnie choroby i leczenia; rozumienia istoty stresu i jego wpływu na zdrowie; kreowania właciwej relacji terapeutycznej pielgniarka pacjent; dokonywania wyboru stylu komunikowania. 12. Kształcenie w zakresie socjologii Treci kształcenia: Społeczny model zdrowia. Systemy wsparcia społecznego zadania pielgniarki w rozwizywaniu problemów zdrowotnych jednostki i grupy społecznej. Społeczne skutki choroby i niepełnosprawnoci. Szpital jako system społeczny modele opieki szpitalnej, satysfakcja z opieki. Strukturalne uwarunkowania ról zawodowych lekarza i pielgniarki. Socjologiczna problematyka relacji pielgniarka pacjent. Społeczne i kulturowe problemy umierania, mierci i sieroctwa. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: wyjanienia relacji midzy strukturami i funkcjami ronych grup społecznych a stanem zdrowia i przyczynami chorób; identyfikowania kulturowych wyznaczników zachowa w zdrowiu i chorobie; identyfikowania subiektywnych wyznaczników jakoci ycia osób przewlekle chorych, niepełnosprawnych i w starszym wieku; rozumienia modeli opieki szpitalnej i ich funkcji; rozróniania roli zawodowej lekarza i pielgniarki; rozumienia uwarunkowa biologicznych, społecznych i kulturowych umierania, mierci i sieroctwa. 13. Kształcenie w zakresie pedagogiki Treci kształcenia: Wychowanie jako zjawisko społeczne. rodowisko wychowawcze. Filozoficzne podstawy działalnoci wychowawczej. Cele wychowania jako realizacja wartoci osobowych i społecznych. Strategie wychowawcze. Teorie, formy i metody wychowania. Trudnoci wychowawcze. Kształtowanie rodowiska wychowawczego. Edukacja zdrowotna dzieci, młodziey i dorosłych. Organizacja i metody pracy opiekuczowychowawczej w zakładach opieki. 5
Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia zjawiska socjalizacji i wychowania; rozumienia roli rodowiska w procesie wychowania; rozpoznawania przydatnoci teorii, metod i strategii wychowawczych w procesie wychowawczym; wyjaniania przyczyn trudnoci wychowawczych; identyfikowania zjawiska przemocy w odniesieniu do dzieci; posługiwania si właciwymi metodami i formami kształcenia w edukacji zdrowotnej dzieci, młodziey i dorosłych; oceny skutecznoci edukacji zdrowotnej. 14. Kształcenie w zakresie prawa Treci kształcenia: System prawa, struktura aktów prawnych, prawa człowieka, wykładnia prawna. Prawo o zakładach opieki zdrowotnej. Prawo ubezpiecze zdrowotnych. Ustawa o zawodzie pielgniarki i połonej. Przepisy dotyczce samorzdu zawodowego. Prawa pacjenta. Odpowiedzialno w zawodach medycznych cywilna, karna, pracownicza, zawodowa. Elementy prawa pracy. Kształcenie i doskonalenie zawodowe pielgniarek. Organizacje pielgniarskie krajowe i zagraniczne. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia, analizowania i interpretowania regulacji prawnych dotyczcych zawodu pielgniarki; wykorzystywania przepisów prawnych w praktyce; rónicowania odpowiedzialnoci zawodowej karnej i cywilnej; rozumienia funkcjonowania systemu ochrony zdrowia; planowania moliwoci własnego doskonalenia zawodowego. B. GRUPA TRECI KIERUNKOWYCH 1. Kształcenie w zakresie podstaw pielgniarstwa Treci kształcenia: Uwarunkowania historyczne, teraniejszo i przyszło zawodu pielgniarki. Rola społeczno-zawodowa pielgniarki. Czynniki wpływajce na rozwój pielgniarstwa. Potrzeby zdrowotne jednostki i ich zaspokajanie. Opieka nad człowiekiem chorym. Modele opieki. Metody gromadzenia informacji wywiad, obserwacja, pomiar, analiza dokumentacji. Udział pielgniarki w procesie diagnozowania, leczenia i rehabilitacji. Proces pielgnowania jako metoda pracy pielgniarki. Zasady i techniki postpowania przy wykonywaniu czynnoci pielgniarskich. Rola pielgniarki w zespole opieki zdrowotnej. Teorie pielgnowania. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: identyfikowania poj z zakresu pielgniarstwa; rozumienia funkcji zawodowych pielgniarki; rozpoznawania potrzeb zdrowotnych pacjenta; wykorzystywania w praktyce zawodowej wiedzy dotyczcej pielgnowania; wykonywania czynnoci pielgniarskich zgodnie z obowizujc procedur; posługiwania si wywiadem, obserwacj i pomiarami do gromadzenia informacji umoliwiajcych ocen stanu pacjenta; współpracy w zespole opieki zdrowotnej; rozpoznawania roli pielgniarki w zespołach opieki; oceny teorii pielgnowania. 2. Kształcenie w zakresie filozofii i etyki zawodu pielgniarki Treci kształcenia: Relacje filozofii z zawodem pielgniarki. Koncepcje filozoficzne człowieka. Etyka a moralno. Analiza sytuacji moralnej i procesu podejmowania decyzji moralnej. Wartoci, normy i oceny moralne. Etyka w praktyce pielgniarskiej. Kodeks etyki pielgniarskiej. Współczesne koncepcje etyczne w praktyce pielgniarskiej. Dylematy etyczne w pracy pielgniarki ich rozwizywanie. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: odnajdywania elementów filozoficznych w etyce zawodu pielgniarki; analizowania sytuacji moralnych i dylematów etycznych w pracy zawodowej; identyfikowania podstawowych wartoci etycznych; wykorzystywania zasad kodeksu etyki zawodowej w praktyce. 3. Kształcenie w zakresie promocji zdrowia Treci kształcenia: Paradygmaty zdrowia. Zachowania zdrowotne i czynniki kształtujce stan zdrowia. Style ycia. Promocja zdrowia w systemie opieki zdrowotnej. Ocena stanu zdrowia. Metody kształtowania zachowa zdrowotnych. Rola pielgniarki w promocji zdrowia. 6
Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia i analizowania zachowa umacniajcych zdrowie lub zagraajcych zdrowiu; dokonywania oceny stanu zdrowia pacjenta w kontekcie skal, siatek i pomiarów; stosowania elementów epidemiologii opisowej i analitycznej do oceny stanu zdrowia ludnoci; promowania wzorców zdrowego ycia; opracowywania i rozpowszechniania programów promocji zdrowia wród pacjentów, w rodzinie i w społecznoci. 4. Kształcenie w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej Treci kształcenia: Struktura i zakres wiadcze zdrowotnych w podstawowej opiece zdrowotnej. Zadania zespołu podstawowej opieki zdrowotnej. Rozpoznanie problemów zdrowotnych i społecznych jednostki, rodziny i społecznoci lokalnej. Planowanie i realizacja opieki pielgniarskiej w rodowisku zamieszkania, nauki i pracy. Udział pielgniarki w realizacji zada wynikajcych z programów polityki zdrowotnej. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia struktury, załoe i zada podstawowej opieki zdrowotnej; identyfikowania form organizacyjnych wiadczonych usług przez pielgniark rodowiskowo-rodzinn; kontraktowania usług pielgniarskich; realizowania wiadcze zdrowotnych w ramach podstawowej opieki zdrowotnej; oceny rodowiska nauczania i wychowania pod ktem rozpoznawania problemów zdrowotnych dziecka zdrowego, chorego i niepełnosprawnego w tym rodowisku; rozumienia istoty pracy zespołowej w podstawowej opiece zdrowotnej; rozumienia roli pielgniarki. 5. Kształcenie w zakresie połonictwa, ginekologii i pielgniarstwa połoniczoginekologicznego Treci kształcenia: Zapłodnienie i rozwój zarodka ludzkiego. Planowanie rodziny, metody regulacji pocz, przygotowanie do rodzicielstwa. Metody diagnostyczne ciy fizjologicznej i ciy wysokiego ryzyka. Przygotowanie kobiety w ciy i jej rodziny do porodu. Opieka okołoporodowa postpowanie połoniczo-pielgnacyjne w porodzie przedwczesnym, fizjologicznym i powikłanym. Pielgnacja wczeniaka i noworodka po porodzie. Opieka nad połonic w połogu fizjologicznym i powikłanym. Patologia narzdu rodnego stany zapalne, zakaenia. Niepłodno. Schorzenia nowotworowe narzdu rodnego. Schorzenia nowotworowe gruczołu piersiowego, rak piersi. Problemy zdrowotne kobiet w wieku przekwitania. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia celu i zada opieki przedkoncepcyjnej; rozpoznawania zmian w organizmie kobiety w ciy fizjologicznej; planowania opieki nad kobiet w ciy fizjologicznej; rozumienia mechanizmu i okresów porodu fizjologicznego; sprawowania opieki nad kobiet w ciy fizjologicznej; pielgnowania kobiety po porodzie, wczeniaka noworodka oraz kobiety w schorzeniach ginekologicznych. 6. Kształcenie w zakresie pediatrii i pielgniarstwa pediatrycznego Treci kształcenia: Hospitalizacja jako sytuacja trudna dla dziecka i jego rodziny. Choroby i stany zagraajce yciu i zdrowiu noworodka i wczeniaka. Wady wrodzone. Etiologia, patogeneza i obraz kliniczny chorób wieku rozwojowego układu oddechowego, układu krenia, dróg moczowych, układu pokarmowego oraz krwi. Choroby alergiczne u dzieci metody diagnostyki i terapii. Przygotowanie dziecka do bada diagnostycznych. Pielgnowanie dziecka chorego rodzaje i formy wsparcia. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia sytuacji trudnej dla dziecka i rodziny wynikajcej z choroby i hospitalizacji; rozpoznawania zagroe ycia u dziecka w kadym okresie jego ycia; identyfikowania wad wrodzonych oraz chorób wieku dziecicego; przygotowywania dziecka do bada diagnostycznych; pielgnowania dziecka po badaniach; uczestniczenia w diagnozowaniu i leczeniu dziecka; pielgnowania dziecka w chorobach: układu oddechowego, układu krenia, układu pokarmowego, układu moczowego oraz krwi; stosowania rónych form wsparcia społecznego w opiece nad dzieckiem i jego rodzin. 7
7. Kształcenie w zakresie interny i pielgniarstwa internistycznego Treci kształcenia: Etiologia, patogeneza, obraz kliniczny i pielgnowanie chorego w schorzeniach: układu krenia, serca, naczy krwiononych, układu oddechowego, układu pokarmowego (ołdka, jelit, wielkich gruczołów), wtroby, trzustki, układu moczowego (nerek, pcherza moczowego), układu kostno-stawowego, mini, układu dokrewnego oraz krwi. Udział pielgniarki w diagnostyce i terapii chorób internistycznych. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia etiologii, patogenezy i objawów chorób: układu krenia, serca, naczy krwiononych, układu oddechowego, układu pokarmowego, wtroby, trzustki, układu moczowego, układu kostno-stawowego, mini, układu dokrewnego oraz krwi; uczestniczenia w diagnozowaniu i leczeniu chorych internistycznych; wykorzystywania wiedzy klinicznej w rozpoznawaniu problemów zdrowotnych i pielgnowaniu chorych w schorzeniach internistycznych. 8. Kształcenie w zakresie chirurgii i pielgniarstwa chirurgicznego Treci kształcenia: Urazy narzdu ruchu: rany, stłuczenia, złamania, skrcenia przyczyny, metody postpowania diagnostyczno-terapeutycznego. Pielgnowanie chorego po urazach mechanicznych i termicznych. Przygotowanie chorego do chirurgicznych bada diagnostycznych. Zakaenia w chirurgii. Przygotowanie chorego do zabiegu operacyjnego w trybie nagłym i planowym. Przygotowywanie chorego do zabiegu operacyjnego w chirurgii jednego dnia. Wybrane zagadnienia z chirurgii narzdowej. Pielgnowanie chorego po zabiegu operacyjnym z uwzgldnieniem rodzaju znieczulenia. Metody operacyjne w ramach chirurgii ogólnej i urazowej. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia specyfiki pracy pielgniarki w chirurgii i w zespole chirurgicznym; przygotowania chorego do zabiegu w zalenoci od schorzenia chirurgicznego; rozpoznawania urazów narzdu ruchu; zaopatrywania ran; zakładania unieruchomienia koczyny w złamaniach i skrceniach; pielgnowania chorego po amputacji; przygotowywania chorego do bada diagnostycznych w zakresie chirurgii ogólnej i urazowej; pielgnowania chorego po wykonaniu bada; interpretowania wyników podstawowych bada w kontekcie oceny zagroe stanu zdrowia i ycia chirurgicznie chorego; przygotowywania chorego do zabiegu operacyjnego w trybie nagłym i planowym; pielgnowania chorego po zabiegach operacyjnych z uwzgldnieniem rodzaju znieczulenia i metody operacyjnej; zapobiegania zakaeniom w chirurgii. 9. Kształcenie w zakresie rehabilitacji i pielgnowania niepełnosprawnych Treci kształcenia: Rodzaje niepełnosprawnoci. Problemy psychospołeczne osoby niepełnosprawnej i jej rodziny. Współpraca z człowiekiem niepełnosprawnym, jego rodowiskiem oraz instytucjami wspierajcymi proces rehabilitacji. Cele, zasady i etapy rehabilitacji. Rehabilitacja kompleksowa lecznicza, zawodowa, społeczna. Zaopatrzenie w sprzt i pomoce ortopedyczne. Udział pielgniarki w procesie rehabilitacji niepełnosprawnych. Metody i techniki usprawniania chorych. Integracja osoby niepełnosprawnej w rodowisku zamieszkania, pracy, edukacji i wychowania. Rehabilitacja osób niedowidzcych. Rehabilitacja osób z uszkodzeniem narzdu ruchu. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: okrelania rodzaju niepełnosprawnoci oraz celów, etapów i zasad rehabilitacji; rozumienia roli i zada pielgniarki w rehabilitacji osób niepełnosprawnych; okrelania warunków wpływajcych na skuteczno rehabilitacji niepełnosprawnych; okrelania zakresu niepełnosprawnoci; doradzania niepełnosprawnym i ich rodzinom w zakresie zaopatrzenia w sprzt i pomoce ortopedyczne; stosowania technik i metod usprawniajcych funkcjonowanie osób niedowidzcych i z uszkodzeniem narzdu ruchu; współpracy z zespołem terapeutycznym oraz pacjentem i jego rodzin w procesie rehabilitacji. 8
10. Kształcenie w zakresie geriatrii i pielgniarstwa geriatrycznego Treci kształcenia: Proces starzenia w aspekcie biologicznym, psychologicznym i socjoekonomicznym. Cechy fizjologiczne i psychologiczne człowieka w wieku podeszłym. Problemy zdrowotne i psychospołeczne osób w starszym wieku. Etiopatogeneza, przebieg, leczenie i profilaktyka chorób wieku starszego cukrzycy, chorób serca, nadcinienia ttniczego, miadycy, zespołów otpiennych, zespołu Parkinsona, depresji. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia procesu starzenia w aspekcie bio-psycho-społeczno-ekonomicznym; wykorzystywania odrbnoci fizjologicznych i psychologicznych człowieka w wieku podeszłym do planowania opieki; rozpoznawania etiopatogenezy przebiegu chorób wieku podeszłego; leczenia chorób wieku podeszłego; doboru metod i sposobów pielgnowania osób w wieku podeszłym w zalenoci od oceny stanu bio-psycho-społecznego. 11. Kształcenie w zakresie neurologii i pielgniarstwa neurologicznego Treci kształcenia: Etiopatogeneza zaburze neurologicznych. Metody diagnostyczne w neurologii. Zaburzenia podstawowych funkcji yciowych: krenia, oddychania oraz wiadomoci ich wpływ na funkcje układu nerwowego. Zaburzenia czucia, ruchu i napicia miniowego. Wady wrodzone i nabyte układu nerwowego. Choroby naczyniowe mózgu. Urazy mózgu i uszkodzenia rdzenia krgowego. Choroby demielinizacyjne. Guzy mózgu. Choroby mini i nerwów obwodowych. Pielgnowanie chorych w schorzeniach układu nerwowego. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia etiopatogenezy zaburze neurologicznych; przygotowania chorego do bada diagnostycznych w neurologii; zapewniania opieki po wykonaniu bada; oceny zaburze funkcji yciowych u chorego neurologicznie; stosowania skal do oceny stanu wiadomoci chorego; pielgnowania chorego z zaburzeniami czucia, ruchu i napicia miniowego; pielgnowania chorego ze schorzeniami układu nerwowego, z chorob naczy mózgu, z guzem mózgu oraz z chorobami demielinizacyjnymi. 12. Kształcenie w zakresie psychiatrii i pielgniarstwa psychiatrycznego Treci kształcenia: Rodzaje, etiologia i patogeneza zaburze psychicznych. Obraz kliniczny zaburze psychicznych. Metody diagnostyki i terapii w psychiatrii. Specyfika opieki nad chorym psychicznie. Komunikowanie z chorym z zaburzeniami psychicznymi. Udział pielgniarki w profilaktyce, diagnozowaniu i kompleksowej terapii chorób psychicznych z uwzgldnieniem farmakologii, psychoterapii i terapii zajciowej. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia uwarunkowa chorób psychicznych; interpretowania zachowa chorego w relacji do objawów psychopatologicznych; oceny moliwoci nawizania kontaktu z pacjentem; komunikowania si z chorym i jego rodzin; przeprowadzenia psychoedukacji pacjenta i treningu umiejtnoci społecznych; zapewnienia bezpieczestwa choremu; zapewnienia opieki choremu. 13. Kształcenie w zakresie anestezjologii i pielgniarstwa w zagroeniu ycia Treci kształcenia: Anestezja. Przygotowanie pacjenta do znieczulenia. Pielgnacja pacjenta po znieczuleniu. Reanimacja kreniowo-oddechowa. Intensywny nadzór bezprzyrzdowy i przyrzdowy rozpoznanie stanu zagroenia ycia. Opieka nad chorym nieprzytomnym. Ostre stany choroby wstrzs, ostra niewydolno krenia, ostra niewydolno układu oddechowego, ostra niewydolno nerek, zatrucia, urazy wielonarzdowe. Pielgnowanie chorego z dostpem naczyniowym ylnym i ttniczym. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: przygotowania chorego do znieczulenia; pielgnowania chorego po znieczuleniu; rozpoznawania stanu zagroenia ycia; wykonywania zabiegów ratujcych ycie choremu; obsługi sprztu i aparatury monitorujcej i 9
leczniczej; zapewnienia opieki choremu w stanie zagroenia ycia; wykonywania bada biochemicznych; interpretowania wyników bada w celu rozpoznania zaburze. 14. Kształcenie w zakresie opieki paliatywnej Treci kształcenia: Opieka paliatywna i hospicyjna. Objawy wystpujce u chorych z zaawansowanym procesem nowotworowym. Komunikowanie si z chorym i jego rodzin. Wsparcie dla rodziny w okresie choroby i ałoby. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: identyfikowania form opieki paliatywnej; rozpoznawania i rozwizywania problemów zdrowotnych chorego z nowotworem; towarzyszenia choremu i jego rodzinie w okresie choroby, umierania i mierci. 15. Kształcenie w zakresie ratownictwa medycznego Treci kształcenia: Organizacja i funkcjonowanie systemu Ratownictwa Medycznego w Polsce i na wiecie. Współczesne zagroenia pochodzenia naturalnego i technicznego. Zabezpieczenie medyczne katastrof. Segregacja medyczna w katastrofach. Ocena stanu pacjenta na postawie prostych parametrów yciowych. Postpowanie ratownicze w zdarzeniach masowych i katastrofach oraz w sytuacjach szczególnych skaenia: chemicznego, radiacyjnego i biologicznego. Przygotowanie pacjenta do transportu. Współpraca z jednostkami ratownictwa medycznego. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia organizacji i funkcjonowania systemu ratownictwa medycznego; okrelania zagroe masowych; dokonywania segregacji poszkodowanych w katastrofach lub zdarzeniach masowych; oceny stanu poszkodowanego; stosowania procedur zabezpieczenia medycznego w sytuacji katastrof; przygotowywania chorego do transportu i zapewnienia mu bezpiecznego transportu. 16. Kształcenie w zakresie dietetyki Treci kształcenia: Ocena stanu odywienia i sposobu ywienia. Niedoywienie i jego nastpstwa. ywienie dojelitowe i pozajelitowe. Elementy ywienia dietetycznego rodzaje diet. Zrónicowanie diet dzieci i dorosłych. ywienie człowieka w rónych stanach chorobowych. ywienie chorych ze zwikszonym katabolizmem. Udział pielgniarki w leczeniu ywieniowym. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: oceny stanu odywienia z wykorzystaniem metod antropometrycznych i biochemicznych; przeprowadzania wywiadu ywieniowego; wyjaniania rodzaju i nastpstw niedoywienia; dostosowywania ywienia do potrzeb i wymaga chorych; monitorowania chorego ywionego dojelitowo i pozajelitowo; przekazywania choremu informacji dotyczcych ywienia. 17. Kształcenie w zakresie bada w pielgniarstwie Treci kształcenia: Przedmiot, cel i obszar bada w pielgniarstwie. Etapy postpowania badawczego. Metody i techniki bada. Zasady interpretowania danych empirycznych. Zasady wnioskowania. Konstrukcja opracowa i projektów. Etyka w badaniach. Elementy prawa autorskiego. Ochrona własnoci intelektualnej. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: okrelania obszaru bada w pielgniarstwie; przygotowywania i wykonywania projektu badawczego zgodnie z procedur badawcz; okrelania celu bada i problemów badawczych; doboru metod, technik i narzdzi badawczych; oceny wyników bada; analizy tekstu fachowego; korzystania z literatury fachowej; postpowania zgodnego z zasadami etyki w badaniach. 18. Kształcenie w zakresie zakae szpitalnych (a), jzyka migowego (b) lub zdrowia psychicznego (c) (a) Treci kształcenia: Epidemiologia zakae szpitalnych ródła i rezerwuar drobnoustrojów w rodowisku szpitalnym, drogi szerzenia si zakae, zapobieganie i zwalczanie zakae szpitalnych. Kontrola zakae szpitalnych. Organizacja zespołów. Dezynfekcja jako element zapobiegania zakaeniom szpitalnym. Sterylizacja jako element zwalczania zakae szpitalnych. Zakaenia łoyska krwi, zakaenia uogólnione, szpitalne 10
zapalenie płuc i dolnych dróg oddechowych, zakaenia dróg moczowych, zakaenia grzybicze. Monitorowanie zakae, analiza epidemiologiczna. Badanie pacjenta przyjtego na oddział. Zasady pobierania materiału do bada bakteriologicznych wydzieliny z drzewa oskrzelowego, moczu, krwi. Bakteriologiczna analiza bieca i okresowa. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozpoznawania i rejestracji zakae szpitalnych; analizy przyczyn wystpowania zakae szpitalnych; ochrony pacjentów, siebie i współpracowników przed zakaeniami. (b) Treci kształcenia: Jzyk migowy w zakresie terminologii medycznej. Porozumiewanie si z osob głuchoniem. Znaki daktylograficzne statyczne, dynamiczne, liczbowe, ideograficzne. Zbieranie informacji o pacjencie. Informowanie pacjenta o postpowaniu diagnostycznym. Podstawowe zabiegi pielgnacyjne. Powiadamianie rodziny i wzywanie pomocy. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: nawizywania kontaktu z osob głuchoniem; gromadzenia podstawowych informacji o stanie zdrowia pacjenta; informowania osoby głuchoniemej o proponowanych i podejmowanych działaniach medycznych. (c) Treci kształcenia: Zdrowie psychiczne jako funkcja rozwoju psychicznego. Konstrukcje osobowoci ich wpływ na zdrowe zachowanie. Emocje a zdrowe zachowanie. Efektywne komunikowanie a zdrowe zachowanie. Promocja zdrowia psychicznego Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozpoznawania potrzeb w zakresie zdrowia psychicznego; analizowania emocji własnych oraz emocji innych osób; konstruktywnego radzenia sobie ze stresem; propagowania zdrowego ycia; podejmowania działa z zakresu promocji zdrowia psychicznego. IV. PRAKTYKI Zajcia praktyczne i praktyki powinny odbywa si w zakładach opieki zdrowotnej oraz w placówkach nauczania i wychowania. Powinny one obejmowa kształcenie i doskonalenie umiejtnoci niezbdnych do uzyskania kwalifikacji zawodowych. V. INNE WYMAGANIA 1. Programy nauczania powinny przewidywa zajcia z zakresu wychowania fizycznego w wymiarze 60 godzin, którym mona przypisa do 2 punktów ECTS; jzyków obcych w wymiarze 120 godzin, którym naley przypisa 5 punktów ECTS; technologii informacyjnej w wymiarze 30 godzin, którym naley przypisa 2 punkty ECTS. Treci kształcenia w zakresie technologii informacyjnej: podstawy technik informatycznych, przetwarzanie tekstów, arkusze kalkulacyjne, bazy danych, grafika menederska i/lub prezentacyjna, usługi w sieciach informatycznych, pozyskiwanie i przetwarzanie informacji powinny stanowi co najmniej odpowiednio dobrany podzbiór informacji zawartych w modułach wymaganych do uzyskania Europejskiego Certyfikatu Umiejtnoci Komputerowych (ECDL European Computer Driving Licence). 2. Programy nauczania powinny obejmowa, co najmniej jeden z zakresów kształcenia wyszczególnionych w punkcie 18 treci kierunkowych. 3. Egzamin dyplomowy, po złoeniu pracy dyplomowej, powinien obejmowa sprawdzenie zasobu wiedzy i umiejtnoci praktycznych. 4. Uczelnia moe realizowa program bez udziału nauczyciela akademickiego w grupie treci podstawowych po 15 godzin i w grupie treci kierunkowych po 30 godzin z kadego zakresu. 11
ZALECENIA Wskazana jest znajomo jzyka angielskiego. 12
B. STUDIA DRUGIEGO STOPNIA I. WYMAGANIA OGÓLNE Studia drugiego stopnia trwaj nie krócej ni 4 semestry. Liczba godzin zaj nie powinna by mniejsza ni 1300. Liczba punktów ECTS nie powinna by mniejsza ni 120. II. KWALIFIKACJE ABSOLWENTA Absolwent posiada umiejtnoci: posługiwania si zaawansowan wiedz z obszaru nauk medycznych i pielgniarstwa; wiadczenia zindywidualizowanej opieki w zakresie pielgniarstwa; organizowania i nadzorowania opieki pielgniarskiej; nawizywania współpracy z członkami zespołu w zakresie doskonalenia jakoci opieki; prowadzenia edukacji prozdrowotnej; wdraania nowych metod, technik i rozwiza organizacyjnych oraz identyfikowania obszarów podejmowania bada i uczestniczenia w badaniach. Absolwent jest przygotowany do pracy w: publicznych i niepublicznych zakładach opieki zdrowotnej; administracji pastwowej i samorzdowej oraz szkolnictwie po ukoczeniu specjalnoci nauczycielskiej (zgodnie ze standardami kształcenia przygotowujcego do wykonywania zawodu nauczyciela). Absolwent ma ukształtowane nawyki ustawicznego kształcenia i rozwoju zawodowego oraz jest przygotowany do podjcia studiów trzeciego stopnia (doktoranckich). III. RAMOWE TRECI KSZTAŁCENIA 1. GRUPY TRECI KSZTAŁCENIA, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJ ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS godziny ECTS A. GRUPA TRECI PODSTAWOWYCH 45 4 B. GRUPA TRECI KIERUNKOWYCH 285 22 Razem 330 26 2. SKŁADNIKI TRECI KSZTAŁCENIA W GRUPACH, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJ ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS godziny ECTS A. GRUPA TRECI PODSTAWOWYCH 22 4 Treci kształcenia w zakresie: 1. Psychoterapii 30 2. Nowoczesnych technik diagnostycznych 15 B. GRUPA TRECI KIERUNKOWYCH 285 22 Treci kształcenia w zakresie: 1. Teorii pielgniarstwa 30 2. Pielgniarstwa europejskiego 30 3. Intensywnej terapii i pielgniarstwa w intensywnej opiece 60 medycznej 4. Pielgniarstwa specjalistycznego 120 5. Zarzdzania w pielgniarstwie 45 13
3. TRECI I EFEKTY KSZTAŁCENIA A. GRUPA TRECI PODSTAWOWYCH 1. Kształcenie w zakresie psychoterapii Treci kształcenia: Psychoterapia podział, cele, etapy. Psychoterapia a pomoc psychologiczna. Metody psychoterapii. Podstawowe interwencje terapeutyczne. Relacja terapeutyczna w opiece pielgniarskiej cechy i funkcje, problem przeniesienia i przeciwprzeniesienia. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia idei psychoterapii; wykorzystywania zasad terapeutycznych w opiece nad pacjentem; racjonalnego i bezpiecznego komunikowania si z chorym i jego rodzin; 2. Kształcenie w zakresie nowoczesnych technik diagnostycznych Treci kształcenia: Nowoczesne techniki obrazowania rodzaje, wskazania, uyteczno w diagnozie chorego. Przygotowanie chorego do diagnostyki. Badania diagnostyczne. Opieka nad chorym po badaniu diagnostycznym. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: wykorzystywania nowoczesnych technik obrazowania; przygotowania chorego do diagnostyki; rozpoznawania powikła po badaniach diagnostycznych. B. GRUPA TRECI KIERUNKOWYCH 1. Kształcenie w zakresie teorii pielgniarstwa Treci kształcenia: Klasyfikacja teorii, koncepcji i modeli pielgniarstwa. Znaczenie teorii pielgniarstwa dla rozwoju zawodu. Rozwój bada w obszarze pielgniarstwa. Teorie i koncepcje pielgnowania zorientowane na potrzeby człowieka. Modele relacji midzyludzkich. Teorie systemów pielgniarstwa. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: analizy rozwoju pielgniarstwa; rozumienia teorii, modeli i koncepcji pielgniarstwa; wyboru teorii/modelu pielgniarstwa adekwatnie do indywidualnej sytuacji chorego; stosowania teorii/modelu w działaniach praktycznych. 2. Kształcenie w zakresie pielgniarstwa europejskiego Treci kształcenia: Rozwój pielgniarstwa europejskiego. Systemy opieki pielgniarskiej w krajach Europy Zachodniej. System kształcenia i kwalifikacji zawodowych pielgniarek w Unii Europejskiej. Stan pielgniarstwa w krajach europejskich na tle stanu pielgniarstwa wiatowego. Opieka pielgniarska uwarunkowana kulturowo. Rola i zadania midzynarodowych organizacji i stowarzysze pielgniarskich. Regulacje prawne dotyczce zawodu pielgniarki w krajach Wspólnoty Europejskiej. Praktyka pielgniarska oparta na dowodach EBP Evidence Based Practice. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: identyfikowania uwarunkowa rozwoju pielgniarstwa i systemów opieki pielgniarskiej w krajach Unii Europejskiej; porównywania regulacji prawnych dotyczcych zawodu oraz systemów kształcenia i nabywania kwalifikacji zawodowych pielgniarki w Polsce i w Europie; rozpoznawania kulturowych uwarunkowa opieki pielgniarskiej; identyfikowania celu i zada organizacji zawodowych krajowych i midzynarodowych grupujcych pielgniarki; wykorzystywania zasad EBP w praktyce. 3. Kształcenie w zakresie intensywnej terapii i pielgniarstwa w intensywnej opiece medycznej Treci kształcenia: Zaawansowane zabiegi resuscytacyjne (ACLS Advanced Cardiovascular Life Support). Problemy etyczne w opiece nad krytycznie chorym. Pobieranie komórek, tkanek i narzdów do przeszczepu. Opieka nad chorym po przeszczepie serca, nerek i wtroby. Opieka nad chorym w intensywnej opiece kardiologicznej, kardiochirurgicznej, neurotraumatologicznej i chirurgicznej. Opieka nad chorym w przebiegu piczki. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: doboru i stosowania zaawansowanych zabiegów resuscytacyjnych w stanach zagroenia ycia; rozumienia problemów etycznych w 14
opiece nad krytycznie chorym; uczestniczenia w pobieraniu komórek, tkanek i narzdów do przeszczepu; pielgnowania chorego po przeszczepach serca, nerek i wtroby; przygotowywania chorego do bada diagnostycznych w intensywnej terapii; opieki nad chorym po wszczepieniu stymulatora serca; opieki nad chorym z urazem wielonarzdowym i w stanie piczki. 4. Kształcenie w zakresie pielgniarstwa specjalistycznego Treci kształcenia: Opieka nad chorym przewlekle w działach specjalistycznych w przypadku: chorób układu oddechowego, cukrzycy, niewydolnoci nerek, przetoki jelitowej, schorze naczy, stwardnienia rozsianego, chorób krwi, chorób psychicznych diagnostyka, pielgnacja, przygotowanie do samoopieki. Wsparcie chorego i jego rodziny w chorobie przewlekłej. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia podstaw klinicznych chorób przewlekłych oraz ich wpływu na funkcjonowanie psychofizyczne człowieka; dostosowania opieki do indywidualnych potrzeb chorego; przygotowania chorego do samoopieki; doboru rodzaju wsparcia chorego i jego rodziny w zalenoci od oczekiwa. 5. Kształcenie w zakresie zarz dzania w pielgniarstwie Treci kształcenia: Proces decyzyjny. Style zarzdzania. Doskonalenie organizacji pracy zarzdzanie strategiczne, zarzdzanie zmian, zarzdzanie jakoci pracy. Szacowanie zapotrzebowania na opiek pielgniarsk i kadry pielgniarskie. Zasady bezpieczestwa i higieny pracy. Zapobieganie przecieniom, chorobom zawodowym i wypadkom w pracy. Usprawnianie pracy. Finansowanie opieki zdrowotnej. Planowanie budetu i monitoring usług zdrowotnych. Elementy analizy finansowej i ekonomicznej. Marketing usług zdrowotnych. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia zagadnie zarzdzania; wykorzystywania metod i technik zarzdzania; organizowania stanowiska pracy zgodnie z zasadami ergonomii i obowizujcymi zasadami bezpieczestwa i higieny pracy; planowania i organizowania pracy własnej i pracy członków zespołu; usprawniania procesu pracy; podejmowania decyzji strategicznych; oceny przebiegu wykonywanej pracy pod wzgldem bezpieczestwa i jakoci opieki; wykorzystywania elementów marketingu usług pielgniarskich; wyceny kosztów usług pielgniarskich. IV. PRAKTYKI Praktyki s nieodłcznym elementem kształcenia. Praktyki powinny odbywa si w specjalistycznych zakładach opieki zdrowotnej. Praktyki powinny trwa nie krócej ni 4 tygodnie. V. INNE WYMAGANIA 1. Kształcenie na drugim stopniu mog podejmowa osoby, które ukoczyły studia pierwszego stopnia na kierunku pielgniarstwo. 2. Za przygotowanie pracy magisterskiej i przygotowanie do egzaminu dyplomowego student otrzymuje 20 punktów ECTS. 15