BOGUSŁAW ŚLEDŹ AKCYZA OD WYROBÓW WĘGLOWYCH Komentarz praktyczny 1
Copyright by Bogusław Śledź Copyright for the e-book edition by Bezkartek.pl Self-Publishing Warszawa 2012 2
Wydawnictwo Bezkartek.pl Self-Publishing 01-234 Warszawa, ul. Marcina Kasprzaka 29/31, lok. 405 tel. 0-606-627-774 info@bezkartek.pl ISBN: 978-83-935208-0-0 3
Bogusław Śledź Akcyza od wyrobów węglowych Komentarz praktyczny Warszawa 2012 4
Akcyza od wyrobów węglowych. Komentarz praktyczny do wyrobów węglowych podlegających podatkowi akcyzowemu, zgodnie z ustawą z dnia 6 grudnia 2008 r. (Dz. U. z 2010r. Nr 160, poz.1075 ze zm.). Stan prawny: 03.04.2012r. Wszelkie prawa zastrzeŝone! Autor oraz Wydawnictwo dołoŝyli wszelkich starań, by informacje zawarte w tej publikacji były kompletne, rzetelne i prawdziwe. Autor oraz Wydawnictwo nie ponoszą Ŝadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikające z wykorzystania informacji zawartych w publikacji lub uŝytkowania tej publikacji. Wszelkie prawa zastrzeŝone. Rozpowszechnianie całości lub fragmentu w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Kopiowanie, kserowanie, fotografowanie, nagrywanie, wypoŝyczanie, powielanie w jakiekolwiek formie powoduje naruszenie praw autorskich. 5
Spis treści Wstęp..8 Rozdział 1.. 9 Zasady opodatkowania....9 1.1 Podstawowe pojęcia....10 1.2 Przedmiot opodatkowania... 10 1.3 Zakres przedmiotowy wyrobów energetycznych........11 1.4 Podstawa opodatkowania.......11 1.5 Stawki podatku akcyzowego... 11 Rozdział 2........ 12 Obowiązki podatników.... 12 2.1 Podatnik........12 2.2 Rejestracja podmiotów.13 2.3 Rejestracja pośredniczących podmiotów węglowych.. 13 2.4 Składanie deklaracji podatkowych....15 Rozdział 3. 16 Import wyrobów węglowych....16 Rozdział 4....17 Procedura zwolnienia z podatku akcyzowego..17 4.1 Zwolnienie ze względu na przeznaczenie... 17 4.2 Dokument dostawy..... 23 4.3 Zwrot wyrobów akcyzowych...... 26 4.4 Ewidencja wyrobów zwolnionych......26 Rozdział 5.... 30 Zasady obliczania ubytków... 30 5.1 Pojęcie ubytków.. 30 5.2 Wydanie decyzji.. 30 6
5.3 Ustalanie norm ubytków. 31 Podstawy prawne.. 33 7
Wstęp Od 2 stycznia 2012r. obowiązują nowe przepisy w zakresie opodatkowania podatkiem akcyzowym węgla, węgla brunatnego i koksu. Z dniem 1 stycznia 2012r. skończył się okres przejściowy, w którym Polska mogła stosować zwolnienie z opodatkowania węgla, węgla brunatnego oraz koksu. Nowelizacja ustawy o podatku akcyzowym była spowodowana tym, Ŝe z dniem 1 stycznia 2012r. upłynął okres przejściowy przyznany Polsce na wdroŝenie przepisów wynikających z dyrektywy Rady 2003/96/WE w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej. Węgiel i koks są odtąd kolejnymi wyrobami, których zasady są uregulowane odrębnymi przepisami w ustawie o podatku akcyzowym. Przepisy znowelizowanej ustawy o podatku akcyzowym włączono do ustawy z dnia 16 września 2011r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców (Dz.U. Nr 232, poz.378). Zgodnie z ustawą z dnia 6 grudnia 2008r. o podatku akcyzowym (Dz.U. z 2010r, Nr 160, poz.1075 ze zm., zwana dalej ustawą) podatkowi akcyzowemu podlegają: wyroby energetyczne, energia elektryczna, napoje alkoholowe oraz wyroby tytoniowe. Wyroby węglowe są wyrobami energetycznymi, które zostały określone w poz. 19-21 załącznika nr 1 do ustawy. Nowe przepisy nakładają na podatników dokonujących obrotu wyrobami węglowymi nowe obowiązki informacyjne, np. składanie deklaracji podatkowych, pisemne powiadomienie właściwego naczelnika urzędu o zamiarze prowadzenia działalności gospodarczej jako pośredniczący podmiot węglowy, prowadzenie ewidencji wyrobów węglowych zuŝywanych do celów zwolnionych. Wprowadzone zostały takŝe zwolnienia z niektórych obowiązków, po spełnieniu określonych warunków np. z obowiązku składania deklaracji podatkowych wyłączono podmioty dokonujące czynności podlegających opodatkowaniu w zakresie wyrobów węglowych zwolnionych od akcyzy, a z obowiązku prowadzenia ewidencji wyłączono m.in. podmioty uŝyteczności publicznej i gospodarstwa domowe. Ustawodawca wprowadził przepis, według którego produkcja wyrobów węglowych nie moŝe odbywać się w składzie podatkowym ( art. 47 ust.1 pkt 7 ustawy). Do wyrobów węglowych nie mają zastosowania przepisy dotyczące procedury zawieszenia poboru akcyzy oraz składów podatkowych. Przepisy dotyczące wyrobów węglowych odnoszą się do następujących zagadnień: podmiot opodatkowania, zakres przedmiotowy wyrobów wchodzących do wyrobów energetycznych, zdefiniowanie określonych pojęć, zakres podmiotowy, podstawa opodatkowania wyrobów energetycznych, stawki podatku akcyzowego, obszar zwolnień od podatku akcyzowego. 8
Rozdział 1 Zasady opodatkowania 1.1 Podstawowe pojęcia W ustawie o podatku akcyzowym wprowadzone zostały nowe definicje: wyrobów węglowych, straty wyrobów węglowych, pośredniczący podmiot węglowy. Przepisy ww. ustawy wprowadziły definicję wyrobów węglowych, którymi mają być wyroby energetyczne wymienione w poz.19-21 załącznika nr 1 ustawy: węgiel; brykiety, brykietki i podobne paliwa stałe wytwarzane z węgla-jeŝeli są przeznaczone do celów opałowych- CN ex 2701; węgiel brunatny (lignit), nawet aglomerowany, z wyłączeniem gagatu - jeŝeli jest przeznaczony do celów opałowych - CN ex 2702, koks i półkoks, z węgla, węgla brunatnego (lignitu) lub torfu, nawet aglomerowany; węgiel retortowy -jeŝeli są przeznaczone do celów opałowych - CN ex 2704 00. Przy konkretnym kodzie CN został umieszczony dopisek ex, który ma na celu zawęŝenie tych wyrobów do tych, które spośród danego grupowania spełniają warunki sprecyzowane przez ustawodawcę w rubryce Nazwa wyrobu (grupa wyrobów). W związku z tym dopisek ex umieszczony przy pozycjach załącznika nr 1 oznacza, Ŝe wyroby o podanych kodach naleŝy traktować zawęŝająco, czyli np. nie wszystkie wyroby oznaczone kodem CN 2702, lecz te spośród nich, które są opisane w danej pozycji. W art. 86 ust.1 pkt 2 ustawy do wyrobów energetycznych zalicza się min. wyroby objęte pozycjami CN 2701, 2702, 2704. W rozumieniu art.86 ust. 3 ustawy, paliwami opałowymi są wyroby energetyczne przeznaczone do uŝycia, oferowane na sprzedaŝ lub uŝywane do celów opałowych, z wyłączeniem wyrobów, o których mowa w ust. 2 czyli z wyłączeniem paliw silnikowych. Podsumowując powyŝsze przepisy moŝna stwierdzić, Ŝe wyrobami akcyzowymi są: a) węgiel; brykiety, brykietki i podobne paliwa stałe wytwarzane z węgla-jeŝeli są przeznaczone do celów opałowych, b) węgiel brunatny (lignit), nawet aglomerowany, z wyłączeniem gagatu - jeŝeli jest przeznaczony do celów opałowych; c) koks i półkoks, z węgla, węgla brunatnego (lignitu) lub torfu, nawet aglomerowany; węgiel retortowy -jeŝeli są przeznaczone do celów opałowych; d) jak równieŝ wszelkie wyroby energetyczne przeznaczone do uŝycia, oferowane na sprzedaŝ lub uŝywane do celów opałowych. Stratami wyrobów węglowych będą straty powstałe podczas ich przemieszczania pomiędzy podmiotami pośredniczącymi podmiotami węglowymi lub magazynowania przez podmiot pośredniczący. NaleŜą takŝe straty tych wyrobów na etapie ich zwolnienia ze względu na przeznaczenie. Została wprowadzona definicja nowego podmiotu: pośredniczący podmiot węglowy. Pośredniczący podmiot węglowy jest to podmiot, który ma siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium kraju, dokonujący sprzedaŝy, dostawy wewnątrzwspólnotowej, nabycia wewnątrzwspólnotowego, importu lub eksportu wyrobów węglowych, podlegających zwolnieniu od akcyzy. W przepisach wprowadzono " wartość opałową, jako podstawę opodatkowania wyrobów węglowych(art.88 ust.1 ustawy). Dla podatnika waŝne będą takŝe inne definicje zawarte w ustawie. Paliwami opałowymi zgodnie z ustawą nazywamy wyroby energetyczne przeznaczone do uŝycia, oferowane na sprzedaŝ lub uŝywane do celów opałowych, z wyłączeniem wyrobów określonych w art.86 ust. 2 ustawy. Produkcją wyrobów energetycznych nazywa się wytwarzanie lub przetwarzanie 9
wyrobów energetycznych( art.87 ust.1 ustawy). Dostawą wewnątrzwspólnotową określa się przemieszczanie wyrobów akcyzowych lub samochodów osobowych z terytorium kraju na terytorium państwa członkowskiego (art.2 ust.1pkt 8 ustawy). Nabyciem wewnątrzwspólnotowym określa się przemieszczenie wyrobów akcyzowych lub samochodów osobowych z terytorium państwa członkowskiego na terytorium kraju (art.2 ust.1pkt 9 ustawy). SprzedaŜą określa się czynność faktyczną lub prawną, w której wyniku dochodzi do przeniesienia posiadania lub własności przedmiotu sprzedaŝy na inny podmiot (art.2 ust.1pkt 21 ustawy). 1.2 Przedmiot opodatkowania Konstrukcja przepisów zakłada opodatkowanie wyrobów węglowych na ostatnim etapie obrotu, kiedy wyroby węglowe będą sprzedane podmiotowi, który je zuŝyje i nie będzie korzystał z Ŝadnego zwolnienia ze względu na przeznaczenie ww. wyrobów. Ustawa o podatku akcyzowym wprowadziła katalog czynności podlegających opodatkowaniu, jeŝeli ich przedmiotem są wyroby węglowe. Przedmiotem opodatkowania jest ( zgodnie z art.9a ust.1 ustawy): sprzedaŝ wyrobów węglowych na terytorium kraju, nabycie wewnątrzwspólnotowe wyrobów węglowych, dostawa wewnątrzwspólnotwowa wyrobów węglowych, import wyrobów węglowych, eksport wyrobów węglowych, uŝycie wyrobów węglowych do celów innych niŝ wskazane w art..31 a ust. 2 ustawy, uŝycie lub sprzedaŝ wyrobów węglowych uzyskanych w drodze czynu zabronionego pod groźbą kary, powstanie ubytków wyrobów węglowych. Ustawodawca wyjaśnił takŝe pojęcie sprzedaŝy wyrobów węglowych w art.9a ust.2 ustawy. Zgodnie z ustawą za sprzedaŝ wyrobów węglowych uznaje się ich: sprzedaŝ, zamianę, wydanie w zamian za wierzytelności, wydanie w miejsce świadczenia pienięŝnego, darowiznę,w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny). SprzedaŜą jest takŝe: wydanie w zamian za dokonanie określonej czynności; przekazanie lub wykorzystanie na potrzeby reprezentacji albo reklamy; przekazanie przez podatnika na potrzeby osobiste podatnika, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, a takŝe zatrudnionych przez niego pracowników oraz byłych pracowników; uŝycie na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. WAśNE! Wprowadzenie opodatkowania uŝycia lub sprzedaŝy wyrobów węglowych uzyskanych w drodze czynu zabronionego pod groźbą kary ma na celu "egzekwowanie podatku od sprawcy czynu zabronionego, a nie od osoby, której np. skradziono wyroby węglowe". 10