Protokół kontroli problemowej przeprowadzonej w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Szczecinku w zakresie funkcjonowania Środowiskowego Domu Samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi w Turowie gm. Szczecinek Jednostka kontrolowana: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Szczecinku ul. Pilska 3 78-400 Szczecinek Podmiot prowadzący: Gmina Szczecinek Kierownik jednostki: ( ) Kontrolujący: na podstawie upowaŝnienia Nr 118/2009 z dnia 5 października 2009 r. Data rozpoczęcia i zakończenia kontroli: kontrolę przeprowadzono 13 października 2009 r. Przedmiot kontroli: zagadnienia dotyczące poziomu świadczonych usług w Środowiskowym Domu Samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi w Turowie gm. Szczecinek Kontrolę przeprowadzono w obecności kierownika Ośrodka oraz kierownika Domu. Prowadzenie i rozwój infrastruktury środowiskowych domów samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi naleŝy do zadań z zakresu administracji rządowej zleconych gminie (art. 18 ust. 1 pkt. 5 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, Dz.U. Nr 115, poz. 728 z późn. zm.). Zgodnie z art. 22 pkt. 1 przywołanej ustawy ustalanie sposobu wykonywania zadań z zakresu administracji rządowej realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego jest zadaniem wojewody. Środowiskowy Dom Samopomocy w Turowie został utworzony na podstawie Uchwały Nr XI/82/95 Rady Gminy w Szczecinku z dnia 20 grudnia 1995 r. (zał.1). Placówka ta funkcjonuje jako komórka organizacyjna Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Szczecinku. Organizację i zasady funkcjonowania Domu określono w Regulaminie Organizacyjnym (zał.2 - Zarządzenie Nr 10/2005 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej z dnia 15.12.2005 r.)
Opis bazy lokalowej Środowiskowy Dom Samopomocy w Turowie mieści się w budynku zespołu szkół w Turowie. Placówka mieści się na parterze, posiada odrębne wejście oraz otoczenie niekolidujące z pomieszczeniami szkoły. Na powierzchni ok. 300 m mieszczą się hol, w którym znajduje się szatnia, pokój dla personelu, 3 pracownie, w tym do zajęć kulinarnych, sala do zajęć ogólnych, wykorzystywana takŝe jako jadalnia, sala do zajęć rehabilitacyjnych i ruchowych, pomieszczenie gospodarcze, dwie toalety (osobna dla personelu). W domu nie zainstalowano łazienki z natryskami. Wejścia do budynków pozbawione są barier architektonicznych. Stan techniczny budynku i pomieszczeń jest bardzo dobry. Kuchnia wyposaŝona jest w sprzęt AGD, ponadto w Domu znajdują się: sprzęt rtv, narzędzia do zajęć technicznych i plastycznych, sprzęt do zajęć sportowych oraz instrumenty muzyczne. Na ścianach i półkach umieszczono prace podopiecznych Domu, wykonane na zajęciach. Struktura zatrudnienia Kierownika środowiskowego domu samopomocy zatrudnia i zwalnia kierownik Ośrodka zgodnie z 6 ust. 4 statutu Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Szczecinku (Statut - zał.3). Od 5 września 2005 r. funkcję kierownika pełni ( ). W Środowiskowym Domu Samopomocy w Turowie na umowę o pracę zatrudnione są cztery osoby (wykaz pracowników Domu z podaniem kwalifikacji - zał. 4). Dodatkowo, w ramach umów-zlecenia zawartych na okres 5 stycznia 31 lipca 2009 r. zatrudnione były trzy osoby świadczące usługi w zakresie muzykoterapii, socjoterapii grupowej i indywidualnej oraz zajęć rehabilitacyjnych i usprawniających (kopie umów zał.5-7 ). Zakres działalności Środowiskowy Dom Samopomocy w Turowie jest placówką wsparcia dziennego dla osób z zaburzeniami psychicznymi, której podstawowym zadaniem jest podtrzymywanie i rozwijanie umiejętności niezbędnych do samodzielnego Ŝycia oraz zapewnienie osobom niepełnosprawnym intelektualnie oraz ich rodzinom moŝliwość aktywnego Ŝycia, bez konieczności zrywania więzów rodzinnych. Zadaniem Domu jest opieka, prowadzenie rehabilitacji społecznej oraz usprawnianie funkcjonowania jego domowników, w oparciu o indywidualny program rehabilitacji. Na podstawie przedłoŝonego planu działania, dzienników pracy oraz informacji kierownika stwierdzono, Ŝe postępowanie wspierająco- 2
rehabilitacyjne podejmowane jest poprzez indywidualne i grupowe formy pracy w następujących zakresach: trening umiejętności samoobsługi, zaradności Ŝyciowej oraz funkcjonowania w Ŝyciu codziennym ( zajęcia pracowni gospodarstwa domowego, treningi higieniczne, trening umiejętności praktycznych), trening umiejętności społecznych i interpersonalnych (zajęcia z psychologiem, spotkania społeczności, aktywizacja zawodowa), trening umiejętności spędzania czasu wolnego (turystyka i rekreacja, udział w imprezach towarzyskich i kulturalnych), terapia zajęciowa (zajęcia plastyczne, rękodzielnictwo, stolarstwo, zajęcia muzyczne). Początkowo uczestnik przyjmowany jest na okres próbny 1 miesiąca. Na podstawie przeprowadzonej diagnozy (pod względem funkcjonowania psychospołecznego i intelektualnego) personel merytoryczny przygotowuje indywidualny program rehabilitacji. Ocena postępowania rehabilitacyjnego dokonywana jest po roku. Co dwa tygodnie odbywają się spotkania personelu terapeutycznego. Na podstawie protokołów z posiedzeń zespołu w dniu 2.10.2009 r. oraz 18.09.2009 r. stwierdzono, Ŝe w trakcie powyŝszych spotkań omówiona została sytuacja nowoprzyjętych osób, poruszono sposób udzielenia pomocy osobom sprawiającym problemy, zaplanowano najbliŝsze imprezy. Środowiskowy Dom Samopomocy w Turowie jest domem typu AB, mieszanym, przeznaczonym zarówno dla osób chorych psychicznie jak i niepełnosprawnych intelektualnie. Dom funkcjonuje 5 dni w tygodniu w godzinach od 7 30 do 15 30. Dzienny rozkład dnia przedstawia się następująco: - 7.30-9.00 przyjazd uczestników, - 9.00-10.00 spotkanie społeczności Domu wybór podejmowanej działalności - 10.00-12.00 zajęcia w pracowniach, - 12.00-13.00 obiad, porządkowanie kuchni i jadalni - 13.00-15.00 zajęcia popołudniowe (sportowe, oświatowe, treningi, spotkania z pielęgniarką), - 15.00 15.30 czas wolny, odwoŝenie uczestników. (rozkład zajęć w układzie tygodniowym przedstawia zał.8). W sierpniu dom nie funkcjonuje, z uwagi na konieczność wykorzystania urlopów pracowniczych. Środowiskowy Dom Samopomocy w Turowie dysponuje 20 miejscami. W trakcie kontroli wykorzystanie miejsc wynosiło 100%. Na podstawie wybranej listy obecności (wrzesień 2009 r.) stwierdzono, Ŝe średnia frekwencja na zajęciach wynosi 82%. 3
Zgodnie z oświadczeniem kierownika Domu uczestnikami ŚDS w Turowie są mieszkańcy gm. Szczecinek, osoby w wieku od 20 do 70 lat, głównie z upośledzeniem znacznym i umiarkowanym. Trzy osoby mają problemy z samodzielnym poruszaniem się (dwie na wózkach inwalidzkich, jedna porusza się o kulach). Dom zapewnia transport uczestników. Zajęcia w pracowniach odbywają się w grupach w układzie 7 osób, 5 osób, 8 osób w zaleŝności od moŝliwości psychofizycznych i preferencji uczestników. W trakcie przeprowadzania kontroli odbywały się zajęcia plastyczne i stolarskie, przygotowywanie posiłku przez podopiecznych w pracowni kulinarnej, wspólny obiad oraz spotkanie grupowe społeczności. Dokumentacja Dokumentację ogólną domu stanowią: - plany pracy domu oraz poszczególnych komórek, - ewidencja uczestników, - lista obecności uczestników, - dzienniki pracy personelu terapeutycznego, Ogólny zakres działania środowiskowego domu samopomocy określany jest w rocznych planach pracy obejmujących okres od września do końca lipca roku następnego. Plan pracy śds na rok 2009/2010 (zał.9) obejmuje realizację zadań w zakresie : - rehabilitacji społecznej (doskonalenie umiejętności samoobsługowych, wdraŝania i utrwalania czynności dnia codziennego, socjoterapię indywidualną i grupową, wdraŝanie do aktywnego spędzania wolnego czasu, rozwój intelektualny, działania wychowawcze), - rehabilitacji zawodowej (współpraca z powiatowym urzędem pracy, ćwiczenie umiejętności potrzebnych na rynku pracy, takich jak pisanie podania, kompletowanie dokumentów itp.), - realizacji programu zdrowotnego(opieka pielęgniarska) i usprawniania ruchowego, - współpracy z rodzinami (wspólna realizacja indywidualnych planów rehabilitacji, systematyczne kontakty z rodzinami), - współpracy z instytucjami (uzyskiwanie świadczeń i dofinansowania, spotkania integracyjne z uczestnikami innych śds, kontakty z innymi lokalnymi placówkami: szkołami kościołami, placówkami kultury). Odrębną częścią planu pracy na rok 2009/2010 jest harmonogram planowanych imprez, uroczystości, zajęć i zadań. 4
Dodatkowo opracowana są plany pracy dla poszczególnych pracowni oraz dla pielęgniarki (zał 10-13 ) Dokumentację indywidualną stanowią: dane personalne uczestnika zajęć, wskazanie rodzaju i stopnia niepełnosprawności, indywidualny program rehabilitacji (formularz zał.14) ocena postępów rehabilitacji ogólnej (formularz zał.15). Dokumentacja indywidualna uczestników dotycząca kierowania do Środowiskowego Domu Samopomocy w Turowie oraz ustalenia odpłatności za pobyt znajduje się w siedzibie Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Szczecinku. W trakcie kontroli sprawdzono dokumentację oznaczoną następującymi numerami: 1. 15/33883/08 z dnia 1.10.2009 r. 2. 6/33842/08 z 29.09.2009r. 3. 4/33891/08 z 1.10.2009 r. 4. 1/33895/08 z 1.10.2009 r. 5. 6/33843/08 z 30.09.2009 r. 6. 13/33892/08 z 1.10.2009 r. 7. 14/33904/08 z 2.10.2009 r. 8. 5/33799/08 z 2.10.2009 r. 9. 1/33809/08 z 7.09.2009 r. 10. 12/33805/08 z 25.09.2009 r. Kierowanie do środowiskowego domu samopomocy: Przyjęcie do środowiskowego domu następuje w drodze decyzji administracyjnej wydawanej przez kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Szczecinku na wniosek zainteresowanej osoby. Uczestnicy ponoszą odpłatność za pobyt w śds w wysokości ustalonej decyzją. Na podstawie tabeli odpłatności za rok 2008/2009 stwierdzono, Ŝe w badanym okresie miesięcznie uczestnicy ponosili koszty w wysokości od 3,78 zł do 37,82 zł. Realizacja wydatków budŝetowych za III kwartały br. Działalność bieŝąca Domu finansowana jest z budŝetu państwa. Na 2009 r. zaplanowana została dla Środowiskowego Domu Samopomocy w Turowie dotacja celowa z budŝetu Wojewody Zachodniopomorskiego wyniosła 175.000,-zł, co wynosi 730,-zł na 1 miejsce miesięcznie. 5
Na podstawie sprawozdania Rb-50 kwartalnego z wykonania wydatków budŝetu państwa (zał.16) ustalono, Ŝe do 30 września br. na działalność środowiskowego domu samopomocy wydatkowano 141.007,98 zł co stanowi 80 % zaplanowanej na 2009 rok dotacji. W strukturze wydatków najwyŝszą pozycję stanowią wynagrodzenia osobowe, pochodne od wynagrodzeń, wynagrodzenia bezosobowe umowy zlecenia oraz opłaty stałe.. Stosunkowo wysoką pozycję kosztów stanowią wydatki związane z utrzymaniem samochodu do przewozu uczestników śds (naprawy, zakup paliwa, ubezpieczenie AC i OC). W trakcie kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości wymagających wydania zaleceń pokontrolnych. Odstępuje się od wydania zaleceń pokontrolnych. Przeprowadzenie kontroli zostało odnotowane w księdze ewidencji kontroli Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej pod numerem 18/2009. Przed podpisaniem protokołu kontroli, kontrolowany moŝe zgłosić zastrzeŝenia na piśmie co do jego treści, w ciągu 7 dni od daty otrzymania do podpisu. Odmowa podpisania protokołu powinna być poprzedzona złoŝeniem pisemnych wyjaśnień przyczyn odmowy, co nie stanowi przeszkód do wszczęcia postępowania pokontrolnego. Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, z których egzemplarz oznaczony nr 1 pozostaje w jednostce kontrolowanej. Lista załączników: 1. Uchwała Nr XI/82/95 Rady gminy w Szczecinku z dnia 20 grudnia 1995r. w sprawie utworzenia Środowiskowego Domu Samopomocy w Turowie, 2. Zarządzenie Nr 10/2005 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Szczecinku z dnia 15.12.2005 r. w sprawie nadania Regulaminu Organizacyjnego Środowiskowego Domu Samopomocy w Turowie 3. Uchwala Nr Xxix/192/2005 rady Gminy Szczecinek z dnia 31 marca 2005 r. w sprawie nadania Statutu Gminnemu Ośrodkowi Pomocy Społecznej w Szczecinku, 4. Wykaz pracowników Środowiskowego Domu Samopomocy w Turowie, 5. Umowa zlecenie na realizację dodatkowych zajęć w ŚDS Turowo (zajęcia rehabilitacyjne), 6. Umowa zlecenie na realizację dodatkowych zajęć w ŚDS Turowo (socjoterapia), 7. Umowa zlecenie na realizację dodatkowych zajęć w ŚDS Turowo (muzykoterapia), 8. Tygodniowy plan pracy ŚDS, 9. Plan pracy Środowiskowego Domu Samopomocy w Turowie na rok 2009/2010, 6
10. Plan pracy z pracowni rękodzieła na rok 2009/2010, 11. Plan pracy pracowni kulinarnej na rok 2009/2010, 12. Plan pracy pracowni stolarskiej na rok 2009/2010, 13. Plan pracy pielęgniarki na rok 2009/2010, 14. Formularz indywidualnego programu rehabilitacji, 15. Formularz oceny postępów rehabilitacji ogólnej, 16. Sprawozdanie Rb-50 za III kwartał 2009 r. data sporządzenia protokołu. data podpisania protokołu. Kierownik jednostki kontrolowanej: Kontrolujący: 7