Protokół kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Środowiskowym Domu Samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi w Połczynie Zdroju

Transkrypt

1 Protokół kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Środowiskowym Domu Samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi w Połczynie Zdroju Jednostka kontrolowana: Środowiskowy Dom Samopomocy w Połczynie-Zdroju ul. Koszalińska 8a Połczyn-Zdrój Podmiot prowadzący: Miasto i Gmina Połczyn-Zdrój Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Połczynie-Zdroju Kierownik jednostki: Marek Łukomski Dyrektor Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Połczynie -Zdroju Edyta Leśna Kierownik Środowiskowego Domu Samopomocy w Połczynie-Zdroju Kontrolujący: Ewa Golińczak starszy inspektor wojewódzki Dobrosława Woś inspektor wojewódzki na podstawie upoważnienia Nr 14/2013 z dnia 7 maja 2013 r. (akta kontroli str. 1) Data rozpoczęcia i zakończenia kontroli: kontrolę przeprowadzono w dniach maja 2013 r. Przedmiot i okres kontroli : Organizacja i funkcjonowanie środowiskowego domu samopomocy. Kontrolą objęto okres od 1 stycznia 2012 r. do dnia kontroli. Ustalenia zawarte w protokole oparto o informacje udzielone przez kierownika środowiskowego domu samopomocy, skontrolowaną dokumentację oraz oględziny placówki. Prowadzenie i rozwój infrastruktury środowiskowych domów samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi należy do zadań z zakresu administracji rządowej zleconych gminie (art. 18 ust. 1 pkt. 5 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, Dz.U. z 2009 r. Nr 175, poz z późn. zm.). Zgodnie z art. 22 pkt. 1 przywołanej ustawy ustalanie sposobu wykonywania zadań z zakresu administracji rządowej realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego jest zadaniem wojewody. Sposób funkcjonowania środowiskowych domów samopomocy, kwalifikacje osób świadczących usługi oraz standardy usług świadczonych przez domy określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy (Dz.U. Nr 238 poz.1586), które weszło w życie 1 stycznia 2011 r.

2 USTALENIA OGÓLNE DOTYCZACE ZASAD FUNKCJONOWANIA ŚRODOWISKOWEGO DOMU SAMOPOMOCY Środowiskowy Dom Samopomocy w Połczynie-Zdroju utworzony został na podstawie Uchwały Nr XIX/149/00 z dnia 26 stycznia 2000 r. Kontrolowana placówka działa jako komórka organizacyjna Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Połczynie -Zdroju. (akta kontroli str.13-14) Środowiskowy Dom Samopomocy w Połczynie-Zdroju funkcjonuje w oparciu o następujące dokumenty: Statut Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Połczynie-Zdroju, Regulamin organizacyjny Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Połczynie-Zdroju. (akta kontroli str.15-47) Zgodnie z art. 6 pkt 5 ustawy o pomocy społecznej ośrodek pomocy społecznej i ośrodek wsparcia winny stanowić odrębne jednostki organizacyjne pomocy społecznej. Zgodnie z 4 ust. 1 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy sposób funkcjonowania domu winny określać następujące dokumenty: statut domu, regulamin organizacyjny domu, program działalności i plan pracy na dany rok. Kontrolowana jednostka nie posiada odrębnego statutu i regulaminu. Nie zostały też opracowane: program działalności domu oraz plany pracy na okres objęty kontrolą. Bezpośredni nadzór nad funkcjonowaniem środowiskowego domu samopomocy jako działu ośrodka pomocy społecznej zgodnie z 8 regulaminu organizacyjnego ops pełni kierownik ŚDS którym jest pani Edyta Leśna, natomiast działaniami całej jednostki kieruje pan Marek Łukomski dyrektor Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Połczynie-Zdroju. TYP DOMU, LICZBA MIEJSC I FREKWENCJA Środowiskowy Dom Samopomocy w Połczynie-Zdroju jest placówką typu ABC, a więc przeznaczony jest dla osób: przewlekle psychicznie chorych, upośledzonych umysłowo w stopniu głębokim, znacznym i umiarkowanym, a także osób z lekkim upośledzeniem umysłowym, gdy jednocześnie występują inne zaburzenia, zwłaszcza neurologiczne, wykazujących inne przewlekłe zaburzenia czynności psychicznych, które zgodnie ze stanem wiedzy medycznej są zaliczane do zaburzeń psychicznych, z wyłączeniem osób czynnie uzależnionych od środków psychoaktywnych. Ośrodek dysponuje 30 miejscami, przeznaczonymi dla mieszkańców Miasta i Gminy Połczyn Zdrój. Na dzień 30 kwietnia 2013 r. wydano 29 decyzji kierujących. Wg stanu na dzień kontroli uczestnikami środowiskowego domu samopomocy było 15 mężczyzn i 15 kobiet. Dwie osoby były przyjęte dodatkowo ponad liczbę miejsc ustaloną z wojewodą. Na podstawie wykazu uczestników na dzień kontroli stwierdzono, że uczestnikami środowiskowego domu samopomocy jest 17 osób w grupie A, 12 osób w grupie B oraz jedna osoba w grupie C. 1

3 Dwoje uczestników ŚDS jest ubezwłasnowolnionych, 4 osoby ponoszą odpłatność za pobyt zgodnie z art. 51b ust. 1 ustawy o pomocy społecznej. Trzy osoby nie są w pełni sprawne ruchowo. (akta kontroli str.48-53) Uczestnicy środowiskowego domu samopomocy podzieleni są na 4 stałe grupy 6-7 osobowe. Każda grupa posiada opiekuna, którym jest wyznaczony terapeuta. Podział grup ustalany jest na rok. Dodatkowo wyznaczone są tygodniowe dyżury gospodarcze osoby wyznaczone do sprzątania w domu oraz dyżury kulinarne osoby wyznaczone do pracowni kulinarnej. (akta kontroli str.54) Na podstawie list obecności stwierdzono, że frekwencja na zajęciach wynosiła: w styczniu 2013 r. 79%, w lutym 2013 r. 77%, w marcu 2013 r. 69%, w kwietniu 2013 r. 75%. Środowiskowy Dom Samopomocy w Połczynie Zdroju działa od poniedziałku do piątku w godzinach od 7 15 do Na podstawie przedstawionego dziennego planu zajęć stwierdza się, że kontrolowana placówka spełnia wymogi określone w 6 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy, zgodnie z którymi dom powinien zapewniać co najmniej 6 godzin zajęć z uczestnikami. (akta kontroli str.55) POMIESZCZENIA I WYPOSAŻENIE Środowiskowy dom samopomocy zlokalizowany jest przy ul. Koszalińskiej 8a, w otoczeniu zapewniającym spokój i bezpieczeństwo uczestnikom zajęć. Placówka mieści się w piętrowym budynku, w którym funkcjonuje także Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Połczynie-Zdroju, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie oraz Powiatowy Urząd Pracy. Przy wejściach do budynku zamontowano podjazd dla osób niepełnosprawnych, a przy schodach wewnętrznych w budynku zainstalowano platformę przychodową. Nieruchomość stanowi własność Gminy Połczyn-Zdrój i została przekazana do używania Miejsko-Gminnemu Ośrodkowi Pomocy Społecznej w Połczynie-Zdroju na podstawie umowy użyczenia z dnia 1 grudnia 2000 r. zawartej na czas nieokreślony. (akta kontroli str.56-58) Środowiskowy Dom Samopomocy zajmuje pomieszczenia na parterze budynku. Łączna powierzchnia pomieszczeń przypisanych do śds wynosi 258,80 m 2. (akta kontroli str.59-62) W Środowiskowym Domu Samopomocy w Połczynie-Zdroju znajdują się następujące pomieszczenia: pracownia plastyczna, pracownia komputerowa wykorzystywana także jako pomieszczenie do poradnictwa indywidualnego, pracownia higieny, pracownia 2

4 kulinarna, jadalnia, gabinet kierownika, pokój wypoczynkowy, pokój do wyciszeń, 3 toalety (osobno dla personelu) pomieszczenie gospodarcze z dodatkową toaletą, pokój do rehabilitacji wykorzystywany także przez ośrodek pomocy społecznej. W pomieszczeniach sanitarnych zamontowane są trzy natryski. Środowiskowy dom samopomocy nie posiada sali do zajęć ogólnych. Zajęcia wspólne oraz spotkania okolicznościowe organizowane są w jadalni, pełniącej również funkcję sali do zajęć sportowych. Dom wyposażony jest w urządzenia sportowo-rehabilitacyjne, które usytuowane są na korytarzu. Placówka spełnia warunek określony w 18 pkt 2 rozporządzenia, zgodnie z którym powierzchnia użytkowa przypadająca na 1 uczestnika winna wynosić nie mniej niż 8 m 2, natomiast nie posiada wszystkich niezbędnych pomieszczeń wymienionych w 18 pkt 5 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy, tj. nie posiada sali ogólnej. Placówka posiada następujący sprzęt do realizacji zadań wspierająco rehabilitacyjnych: sprzęt gospodarstwa domowego, sprzęt do zajęć sportowych, sprzęt do zajęć komputerowych, materiały do zajęć plastycznych. Uczestnicy śds korzystają z terenu rekreacyjnego położonego na tyłach budynku. STRUKTURA ZATRUDNIENIA W Środowiskowym Domu Samopomocy na podstawie umowy o pracę zatrudnionych jest 6 osób (w wymiarze pełnego etatu): kierownik śds oraz 3 instruktorów terapii zajęciowej, pielęgniarka oraz referent. Dodatkowo na umowę-zlecenie zatrudniono osobę do prowadzenia zajęć muzycznych w wymiarze 2 godzin raz w tygodniu (0,05 etatu) oraz osoba do prowadzenia zajęć instrumentalno-rytmicznych w wymiarze 2 godzin raz w tygodniu ( 0,05 etatu). (akta kontroli str.63-76) Zgodnie z 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy wskaźnik zatrudnienia zespołu wspierająco-aktywizującego powinien wynosić nie mniej niż 1 etat na 7 uczestników w domu typu A oraz nie mniej niż 1 etat na 5 uczestników w domu typu B. Wyliczony w powyższy sposób wskaźnik zatrudnienia dla Środowiskowego Domu Samopomocy w Połczynie-Zdroju wg stanu uczestników na dzień kontroli wynosi 5,03 etatu (17 osób typu A 2,43 etatu oraz łącznie 13 osób typu B i C 2,60 etatu). Stan zatrudnienia zespołu wspierającoaktywizujacego w Środowiskowym Domu Samopomocy w Połczynie-Zdroju wynosi 5,1 etatu (5 etatów na umowę o pracę i łącznie 0,1 etatu na umowę zlecenie) a zatem jest zgodny ze standardem zatrudnienia określonym w rozporządzeniu w sprawie środowiskowych domów samopomocy. Kierownik jednostki Dyrektor Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Połczynie Zdroju posiada kwalifikacje określone w art. 122 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej. Kierownik środowiskowego domu samopomocy nie posiada specjalizacji z zakresu organizacji pomocy społecznej. Zgodnie z załącznikiem nr 3 do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz.U. z 2009 r. Nr 50 poz. 398 z późn. zm.) minimalne wymagania kwalifikacyjne dla osób zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej na stanowisku instruktor terapii zajęciowej to wykształcenie średnie o profilu ogólnym lub zawodowym umożliwiające wykonywanie zadań na stanowisku i policealna szkoła odpowiedniej specjalności. 3

5 Pracownicy wskazani pod numerami 3 i 4 w wykazie pracowników śds nie posiadają ukończonej policealnej szkoły odpowiedniej specjalności. Spotkania zespołu wspierająco-aktywizującego odbywają się w zależności od potrzeb. Codziennie omawiane są sprawy bieżące, okresowo (co pół roku) dokonywana jest ocena realizacji planów wspierająco-aktywizujących. W kontrolowanym okresie zorganizowane zostały 3 szkolenia wewnętrzne, zgodnie z 23 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy. Tematyka szkoleń dotyczyła następującej tematyki: sposoby rozładowywania agresji, seksualność osób niepełnosprawnych, udzielanie pierwszej pomocy. ŚWIADCZONE USŁUGI Środowiskowy Dom Samopomocy w Połczynie Zdroju jest dziennym ośrodkiem wsparcia dla osób dorosłych z zaburzeniami psychicznymi, mających trudności w samodzielnej egzystencji i funkcjonowaniu społecznym. Zgodnie z 21 regulaminu Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Połczynie Zdroju do zakresu działania Środowiskowego Domu Samopomocy należy stworzenie oparcia społecznego dla osób z zaburzeniami psychicznymi m.in. poprzez: socjoterapię i psychoterapię, rehabilitację leczniczą w tym terapię zajęciową, podtrzymywanie i rozwijanie u osób z zaburzeniami psychicznymi umiejętności niezbędnych do aktywnego życia, stałą opiekę pielęgniarki. Na podstawie dzienników pracy zespołu wspierająco-aktywizującego stwierdzono, że kontrolowana placówka realizuje następujące działania wspierająco-aktywizujące: 1. Trening funkcjonowania w codziennym życiu, w tym: trening kulinarny (planowanie i przygotowywanie posiłków, obsługa urządzeń AGD, nauka bhp przy pracach domowych), trening nauki higieny i dbałości o wygląd zewnętrzny, trening umiejętności praktycznych (pranie, prasowanie, drobne prace krawieckie) trening gospodarowania własnymi środkami finansowymi (robienie zakupów). 2. Trening umiejętności interpersonalnych i rozwiązywania problemów, w tym kształtowanie pozytywnego wizerunku oraz pozytywnych relacji z otoczeniem (zebrania społeczności, rozwiązywanie konfliktów). 2. Trening umiejętności spędzania czasu wolnego (udział w spotkaniach i imprezach integracyjnych, wyjście do kina, do biblioteki, do centrum kultury oglądanie filmów, czytanie prasy) 3. Terapia zajęciowa (zajęcia plastyczne, komputerowe, muzykoterapia). 4. Terapia ruchowa, zajęcia sportowe, turystyka i rekreacja (udział w spartakiadach, zawodach, wyjazd na basen, spacery i wycieczki). 5. Pomoc w załatwianiu spraw urzędowych, np. w uzyskaniu świadczeń. 6. Pomoc w dostępie do niezbędnych świadczeń zdrowotnych (pomoc w dotarciu do lekarza). 7. Niezbędna opieka dostosowana do indywidualnych potrzeb. 4

6 Środowiskowy Dom Samopomocy w Połczynie Zdroju nie świadczy usług w formie poradnictwa psychologicznego. Placówka umożliwia uczestnikom spożywanie posiłku przygotowywanego w ramach treningu kulinarnego, który jest nieodpłatny. Tygodniowy jadłospis opracowywany jest w uzgodnieniu z uczestnikami. (akta kontroli str.77) Uczestników domu obowiązuje przestrzeganie regulaminu placówki. (akta kontroli str.78) Placówka zapewnia usługi transportowe samochodem należącym do Miejsko- Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Połczynie Zdroju, przystosowanym do przewozu osób niepełnosprawnych. Indywidualny plan wspierająco-aktywizujący ustalany dla każdego uczestnika zakłada działania w następujących obszarach: trening umiejętności samoobsługowych i zaradności życiowej, trening umiejętności społecznych i interpersonalnych, trening umiejętności spędzania czasu wolnego, terapia zajęciowa. Indywidualny plan wspierająco-aktywizujący jest realizowany w porozumieniu z uczestnikiem, który składa poświadczenie o zapoznaniu się z planem. (akta kontroli str.79-83) Środowiskowy Dom Samopomocy w Połczynie-Zdroju współpracuje z m.in. Biblioteką Publiczną w Połczynie-Zdroju, Urzędem Miejskim w Połczynie Zdroju, lokalnymi placówkami oświatowymi, pobliskimi ośrodkami wsparcia. W 2012 roku uczestnicy brali udział m.in. w następujących spotkaniach i imprezach integracyjnych: Spartakiada w ŚDS w Sławoborzu, Turniej Tańca w Powiatowym Dziennym Domu Samopomocy w Drawsku Pomorskim, Zawodach sportowych w ŚDS w Krzęcinie. Okresowo organizowane są spotkania z rodzinami uczestników, najczęściej z okazji świąt. Udział uczestników w imprezach integracyjnych, sportowych i turystycznych dokumentowany jest w formie kroniki. DOKUMENTACJA ZBIORCZA I INDYWIDUALNA W celu dokumentowania świadczonych usług prowadzona jest dokumentacja zbiorcza oraz indywidualna uczestników. Dokumentację zbiorczą stanowią: 1. ewidencja, zawierająca następujące informacje: imię i nazwisko, data i miejsce urodzenia, nr PESEL, nr dowodu osobistego, adres zamieszkania i numer telefonu, dane opiekuna, w tym adres zamieszkania i numer telefonu, data przyjęcia do domu, 5

7 Ewidencja nie jest prowadzona w układzie chronologicznym, tylko w układzie rocznym, nie zwiera informacji o okresach i przyczynach dłuższych niż 2 tygodnie nieobecności. Ewidencja nie uwzględnia także informacji o byłych uczestnikach środowiskowego domu samopomocy. Ewidencja roku 2012 r. zawiera 33 wpisy, a ewidencja na 2013 r. zawiera 31 wpisów. 2. lista obecności, zawierająca następujące informacje: imię i nazwisko, dni miesiąca, zaznaczenie obecności podpis uczestnika. Wszystkie osoby podpisują się samodzielnie. 3. dzienniki dokumentujące pracę zespołu wspierająco-aktywizującego, odrębnie dla każdego terapeuty, zawierające następujące informacje: imię i nazwisko osoby prowadzącej, plan pracy terapeuty na dany rok, wykaz osób uczęszczających na zajęcia, tematyka zajęć i forma ich realizacji w układzie dziennym (rodzaj realizowanego treningu), podpis osoby przeprowadzającej zajęcia, uwagi dotyczące aktywności i zachowań uczestników zajęć (sporadycznie), sprawozdanie z wykonanych zadań w danym miesiącu. W Środowiskowym Domu Samopomocy w Połczynie-Zdroju prowadzone są następujące dzienniki zajęć: dziennik pracowni kulinarnej, dziennik pracowni higieny, dziennik pracowni plastycznej, oraz dziennik pracowni komputerowej. Każdy terapeuta prowadzi odrębny dziennik. Skontrolowano 4 dzienniki prowadzone w 2012 r. oraz 4 dzienniki prowadzone w 2013 r. Zgodnie z 24 ust. 2 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy dokumentację indywidualną stanowią w szczególności: kopia decyzji kierującej do domu, kopia orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, indywidualny plan postępowania wspierająco-aktywizującego, opinie specjalistów, notatki pracowników zespołu wspierająco-aktywizującego dotyczące aktywności uczestnika, jego zachowań, motywacji do udziału w zajęciach oraz inne dokumenty mające zastosowanie przy opracowaniu indywidualnego planu postępowania wspierająco-aktywizującego. Zgodnie z 13 ust. 1 indywidualny plan postępowania wspierająco-aktywizującego jest realizowany w porozumieniu z uczestnikiem lub opiekunem. Skontrolowano losowo wybrane teczki z dokumentacją uczestników przyjętych do środowiskowego domu samopomocy na podstawie następujących decyzji: /60-480/ z dnia r / / z dnia r / /01-1 z dnia r / / z dnia r / / z dnia r / / z dnia r / / z dnia r / / z dnia r. 6

8 Dokumentację indywidualną uczestnika stanowią: karta informacyjna uczestnika, kserokopia dowodu osobistego, skierowanie lekarza na rehabilitację do ŚDS w Połczynie Zdroju, kopia decyzji przyznającej miejsce w środowiskowym domu samopomocy, kopia orzeczenia o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności, lub kopia orzeczenia lekarza orzecznika ZUS, informacja uczestnika o zapoznaniu się z regulaminem, indywidualny plan postępowania wspierająco-aktywizującego, ocena realizacji planu. Dokumentacja indywidualna nie zawiera notatek pracowników zespołu wspierającoaktywizującego. Pierwsza decyzja kierująca do środowiskowego domu samopomocy wydawana jest na okres do 3 miesięcy. Decyzje kontynuujące wydawane są na czas określony, zgodny z terminem realizacji indywidualnego planu wspierająco-aktywizujacego. Decyzje wydane przed dniem wejścia w życie rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy zostały wydane na czas nieokreślony. Ocena realizacji indywidualnych planów postępowania wspierająco-aktywizującego dokonywana jest przez zespół wspierająco-aktywizujący co 6 miesięcy. Zgodnie z 26 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy (Dz.U. Nr 238 poz. 1586) termin dostosowania domów do wymaganych standardów upływa z dniem 31 grudnia 2014 r. Przeprowadzenie kontroli zostało odnotowane w księdze ewidencji kontroli Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Połczynie-Zdroju pod numerem 1/2013. Przed podpisaniem protokołu kontroli, kontrolowany może zgłosić zastrzeżenia na piśmie co do jego treści, w ciągu 7 dni od daty otrzymania do podpisu. Odmowa podpisania protokołu powinna być poprzedzona złożeniem pisemnych wyjaśnień przyczyn odmowy, co nie stanowi przeszkód do wszczęcia postępowania pokontrolnego. Protokół sporządzono w dniu 24 maja 2013 r. w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, z których egzemplarz oznaczony nr 1 pozostaje w jednostce kontrolowanej. Miejscowość i data podpisania protokołu... Kierownik jednostki kontrolowanej. Kontrolujący 7

9 Oświadczam, że w dniu. zostałem/łam zapoznany z treścią protokołu oraz otrzymałem/łam jeden jego egzemplarz... Kierownik jednostki kontrolowanej 8