Załącznik do Uchwały Nr XXXV/211/2010 Rady Miejskiej w Pasymiu z dnia 27 kwietnia 2010 r. Gminny System Profilaktyki i Opieki nad Dzieckiem i Rodziną na lata 2010-2013
I. Wstęp II. Założenia ogólne III. Cele programu IV. Kierunki działań zmierzające do realizacji celów V. Partnerzy systemu VI. Odbiorcy VII. Źródła finansowania VIII. Postanowienie końcowe 2
I. WSTĘP Tworzenie gminnego systemu profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną nakłada na samorząd ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (tekst jednolity z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.). Wpisuje się on też w rolę i zadania Miejsko Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Pasymiu. Realizacja tego programu będzie elementem kompleksowego wsparcia osób z grup szczególnego ryzyka oraz integracji ze środowiskiem osób i rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym z różnych powodów. Główna grupą, na której skupione zostały działania opisane w systemie są dzieci żyjące w tych rodzinach. Problemy społeczne mieszkańców gminy Pasym zidentyfikowano dla potrzeb tworzenia Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych, projektu systemowego p. n.: Aktywna jednostka to aktywne społeczeństwo realizowanego w MGOPS od 2009 r. oraz gminnych programów Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałaniu Narkomanii w gminie Pasym. Wymienione wyżej dokumenty, tj.: strategia i projekty zostały przyjęte do realizacji uchwałami Rady Miejskiej w Pasymiu. Przyjęcie systemu profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną umożliwi stworzenie sprawnego systemu opieki i pomocy dzieciom kompleksowo rozwiązującego problemy rodzin z różnego typu dysfunkcjami, które wpływają negatywnie na sytuację dzieci w tych rodzinach. II. ZAŁOŻENIA OGÓLNE Aby system pomocy dziecku i rodzinie działał sprawnie, ważne jest zdefiniowanie obszaru pomocy dziecku i rodzinie w kategoriach dalekosiężnych i opłacalnych dla środowiska lokalnego inwestycji społecznych. Te inwestycje społeczne winny być nastawione na zapobieganie niepożądanym zmianom, rozwijanie umiejętności rodzicielskich, co w konsekwencji ma wpłynąć na poprawę jakości życia dzieci i rodzin. Zadaniem instytucji realizujących politykę społeczną w Polsce jest wspieranie osób i rodzin w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwienie im 3
życia w warunkach odpowiadających godności człowieka, zapobieganie sytuacjom kryzysowym. Podstawą rozwiązywania problemów rodziny jest jej wsparcie w odbudowywaniu prawidłowych relacji w rodzinie, we właściwym pojmowaniu i wypełnianiu ról społecznych. Wsparcie, jeśli jest jak najwcześniejsze, ma charakter profilaktyczny, co jest korzystniejsze z punktu widzenia społecznego i ekonomicznego. Priorytetem wspierania rodziny jest zapewnienie odpowiednich warunków rozwoju dzieci i młodzieży oraz kształtowanie wartości i norm związanych z ich wychowaniem. Pomoc powinna być nakierowana na wykorzystanie zasobów własnych rodziny, na wsparcie osoby w rodzinie, w środowisku lokalnym przy wykorzystaniu grup samopomocowych kościołów, organizacji pozarządowych oraz w miarę potrzeb instytucji działających w obszarze pomocy społecznej. III. CELE PROGRAMU 1. Wspieranie rodziców w ich funkcjach opiekuńczo wychowawczych. 2. Wzmacnianie potencjału rozwojowego rodziny. 3. Wspieranie rodzin zagrożonych ubóstwem. 4. Przeciwdziałanie przemocy wobec dzieci i młodzieży. 5. Ochrona dzieci i młodzieży przed marginalizacją i społecznym wykluczeniem. IV. KIERUNKI DZIAŁAŃ ZMIERZAJĄCE DO REALIZACJI CELÓW CEL 1 a) wspieranie rodzin w funkcjach opiekuńczo wychowawczych; b) objęcie dzieci dożywianiem w szkole; c) rozwijanie form opieki krótkoterminowej; d) odpowiednie wyszkolenie pracowników socjalnych do pracy z rodzinami; e) angażowanie pracowników ochrony zdrowia w sprawy zaniedbywanych dzieci; 4
f) rozszerzanie kontaktów pracowników socjalnych z organizacjami społecznymi w celu systemowego uzupełniania oferty ośrodka pomocy. CEL 2 a) inicjowanie programów służących rozwojowi młodego pokolenia i rodziny, wzmacnianiu czynników zapobiegających dezorganizacji życia rodzinnego; b) rozwijanie nowej i wspieranie istniejącej infrastruktury informacyjnej, edukacyjnej, terapeutycznej wspomagającej rodzinę w rozumieniu i rozwiązywaniu problemów społecznych; c) konsolidacja podmiotów działających w społeczności lokalnej na rzecz rozwoju i prawidłowego funkcjonowania rodziny oraz młodego pokolenia. CEL 3 a) diagnoza i monitoring warunków i jakości życia rodziny; b) rozbudowa zintegrowanego systemu wsparcia socjalnego, w szczególności dla rodzin długotrwale bezrobotnych (programy); c) dostarczenie usług i świadczeń pomocy społecznej rodzinom żyjącym w trudnych warunkach materialnych ciągła realizacja programu PEAD; d) zapewnienie dzieciom i młodzieży z ubogich rodzin posiłków w szkole, wyposażenie w podręczniki i przybory szkolne, wypoczynku w czasie ferii i wakacji. CEL 4 a) promocja programów edukacyjnych, profilaktycznych i terapeutycznych związanych z uzależnieniem, adresowanych do dzieci i młodzieży; b) ochrona dzieci przed uzależnieniami w rodzinie; c) kontynuacja funkcjonowania świetlic terapeutycznych; d) tworzenie programów integrujących i aktywizujących zwiększających wrażliwość społeczności lokalnej i pracowników socjalnych na przejawy i symptomy przemocy wobec dzieci. 5
CEL 5 a) organizowanie warsztatów psychologicznych dla dzieci i młodzieży oraz rodziców, z zakresu komunikacji międzyludzkiej, radzenia sobie ze stresem; b) wspieranie organizacji pozarządowych działających na rzecz dzieci i młodzieży; c) promowanie programów dydaktycznych i zajęć edukacyjno wychowawczych z zakresu patologii społecznej, ze szczególnym uwzględnieniem profilaktyki uzależnień; d) systematyczna działalność zespołu interdyscyplinarnego, ze szczególnym uwzględnieniem dobra dziecka; e) wspieranie działań i bieżąca współpraca z pedagogiem szkolnym; f) objęcie pomocą stypendialną uczniów szkół podstawowych i gimnazjum. V. PARTNERZY SYSTEMU Przedstawiony system opieki nad dzieckiem i rodziną obejmuje teren miasta i gminy Pasym, w którym uczestniczyć będą : a) Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Pasymiu. b) placówki szkolne z terenu gminy Pasym. c) lekarz rodzinny i pielęgniarki środowiskowe. d) Miejski Ośrodek Kultury w Pasymiu. e) pedagodzy szkolni. f) dzielnicowy. g) Sąd Rejonowy w Szczytnie. h) Kościoły. i) organizacje pozarządowe działające na terenie gminy Pasym. VI. ODBIORCY PROGRAMU Odbiorcami programuj są rodziny zagrożone niedostosowaniem i wykluczeniem społecznym. Program nakierowany jest w szczególności na członków rodzin, które borykają się z takimi problemami, jak alkoholizm, narkomania i towarzyszące temu zjawisko 6
przemocy, a także długotrwałe bezrobocie, bezradność w sprawach opiekuńczo wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych i wielodzietnych. VII. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA 1. Dotacje pochodzące z budżetu państwa. 2. Środki pochodzące z budżetu gminy Pasym. 3. Inne źródła w szczególności środki z Europejskiego Funduszu Społecznego pozyskiwane przez MGOPS w Pasymiu na realizację projektów. VIII. POSTANOWIENIA KOŃCOWE Opracowany system jest dokumentem, który może podlegać w niezbędnym zakresie zmianom dostosowującym do zmieniających się realiów i przepisów prawa. Kierownik będzie składał Radzie Miejskiej w Pasymiu sprawozdanie z realizacji programu, łącznie z rocznym sprawozdaniem z działalności ośrodka pomocy. 7