ZARZĄDZANIE PLACÓWKĄ MEDYCZNĄ PAŹDZIERNIK 2014 Numer 10 (59) ISSN 2353-2580 S E R W I S M E N E D Ż E R Ó W, W Ł A Ś C I C I E L I I K A D R Y Z A R Z Ą D Z A J Ą C E J Nowość! DYŻUR TELEFONICZNY STANDARDY JAKOŚCI W OCHRONIE ZDROWIA 23 października, godz. 15.30 17.30, tel. 22 31 80 762 Temat numeru Pakiety kolejkowy i onkologiczny wprowadzają wiele kontrowersyjnych zapisów, które budzą sprzeciw środowisk medycznych. Czy wprowadzenie Karty diagnostyki i leczenia onkologicznego uprzywilejuje jedną z grup pacjentów i czy jest to zgodne z konstytucją? str. 10
Partner magazynu Stowarzyszenie Menedżerów Opieki Zdrowotnej SPIS TREŚCI Spis treści AKTUALNOŚCI Łatwiejszy i szybszy dostęp do onkologów... 3 Sejm poparł transgraniczną opiekę zdrowotną... 3 Nowe uprawnienia pielęgniarek i położnych... 4 Trwa nabór wniosków do programu IMI 2... 4 Nowe konkursy w programie Horyzont 2020... 5 WYWIAD Stop dyskryminacji prywatnych placówek wywiad z ANDRZEJEM SOKOŁOWSKIM, prezesem Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Szpitali Prywatnych... 6 TEMAT NUMERU Pakiet onkologiczny może dyskryminować pacjentów... 8 FINANSE Korekta faktury bez zwolnienia z VAT... 11 Optymalizacja kosztów musi być rozsądna... 17 ZARZĄDZANIE Lekarz kontraktowy odpowie nie tylko za błędy w sztuce... 20 Jak ustalić limit godzin nadliczbowych... 25 KONTROLE NIK krytycznie o realizacji programu walki z rakiem... 28 Jakie uprawnienia kontrolne ma organ prowadzący... 31 PACJENT Sekretarka może prowadzić dokumentację medyczną... 33 Czy można gromadzić dane bez zgody pacjenta... 35 NORMY I SANEPID Jak przygotować placówkę na zagrożenie epidemią... 36 Jak informować o obowiązku szczepienia... 38 DOBRE PRAKTYKI Nowy system gospodarki lekowej... 39 Redaktor prowadzący: Anna Rubinkowska Kierownik marketingu i sprzedaży: Julita Lewandowska-Tomasiuk Menedżer produktu: Alina Sulgostowska Koordynator produkcji: Katarzyna Kopeć ISSN: 2353-2580 Drukarnia: MDruk Nakład: 1500 egz. Projekt graficzny: Dominika Raczkowska Skład: Raster studio, Norbert Bogajczyk Prenumerata: Zarządzanie placówką medyczną Centrum Obsługi Klienta tel.: 22 518 29 29 ze-mail: cok@wip.pl Masz pytanie? Skontaktuj się z nami: serwiszoz@wip.pl Wydawnictwo Wiedza i Praktyka ul. Łotewska 9a, 03-918 Warszawa NIP: 526-19-92-256 KRS: 0000098264 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy Rejestrowy Wysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł Biuro reklamy Menedżer projektu: Agnieszka Zduńczyk tel.: 660 404 122, e-mail: azdunczyk@wip.pl Zarządzanie placówką medyczną chronione jest prawem autorskim. Przedruk materiałów bez zgody wydawcy jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. W związku z powyższym redakcja nie ponosi odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w Zarządzaniu placówką medyczną wskazówek, przykładów informacji itp. do konkretnych przypadków.
ZARZĄDZANIE PLACÓWKĄ MEDYCZNĄ l i s t o d r e d a k c j i ANNA RUBINKOWSKA redaktor prowadzący Drogi Czytelniku! Jedną z licznych kontrowersji tzw. pakietu kolejkowego jest zapis określający, że pacjenci, u których lekarz podstawowej opieki zdrowotnej stwierdzi podejrzenie nowotworu złośliwego, będą mieć prawo do diagnostyki onkologicznej na podstawie Karty diagnostyki i leczenia onkologicznego bez skierowania. Również pacjenci, u których w wyniku diagnostyki onkologicznej stwierdzono nowotwór złośliwy lub u których lekarz udzielający ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych lub świadczeń szpitalnych stwierdził taki nowotwór, będą mogli leczyć się onkologicznie na podstawie Karty diagnostyki i leczenia onkologicznego bez skierowania. O ile w przypadku tej drugiej grupy lekarzy wydanie takiej karty nie będzie skomplikowane stwierdzony złośliwy nowotwór będzie upoważniał danego lekarza do wydania takiej karty o tyle lekarz POZ będzie musiał ocenić, czy u danego pacjenta zachodzi podejrzenie nowotworu. Kwestia ta może być skomplikowana, bo trudno będzie ocenić, kiedy zachodzi podejrzenie nowotworu, a kiedy nie, zwłaszcza w sytuacji, w której wydanie wymienionej karty będzie przyznawało przywileje niektórym pacjentom. O tym, co zmiany wprowadzone przez tzw. pakiet kolejkowy oznaczają dla placówek i jakie niosą za sobą zagrożenia, piszemy w Temacie numeru pt. Pakiet onkologiczny może dyskryminować pacjentów zamieszczonym na str. 8. Może się wydawać, że system szafy lekowej jest drogi, nieopłacalny, a jej zakup przy dzisiejszych realiach finansowych mija się z celem. Czy to prawda? Czy każdy z zarządzających ma konkretną wiedzę na temat kosztów instalacji takiego systemu? Co takie rozwiązanie oznacza dla zarządzającego podmiotem leczniczym, personelu, kierownika apteki i pacjenta? Na ten temat na przykładzie SPZOZ w Gostyniu, który przeprowadził takie wdrożenie piszemy w Dobrych praktykach pt. Nowy system gospodarki lekowej na str. 39. Przy okazji zachęcam do skorzystania z nowej, bezpłatnej usługi dla naszych prenumeratorów dyżuru telefonicznego. Kolejny odbędzie się już 23 października w godz. 15.30 17.30. Tematyka to Standardy jakości w ochronie zdrowia. Na pytania pod nr. tel. 22 318 07 62 będzie odpowiadać Arkadiusz Trela, ekspert oraz trener systemów zarządzania, menedżer jakości. Życzę udanej lektury KONSULTACJA MERYTORYCZNA RENATA MARIA JAŻDŻ-ZALESKA, ekspert w zakresie przekształceń w ochronie zdrowia, pomysłodawczyni, inicjatorka i prezes Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Niepublicznych Szpitali Samorządowych NASI EKSPERCI Janusz Atłachowicz wiceprezes Zarządu Głównego Stowarzyszenia Menedżerów Opieki Zdrowotnej STOMOZ Dobrawa Biadun radca prawny, ekspert Konfederacji Lewiatan Małgorzata i Maciej Capikowie eksperci z zakresu ubezpieczeń Michał Culepa prawnik, specjalista z zakresu prawa pracy Agnieszka Pietrzak adwokat, specjalizuje się w doradzwie w zakresie finansowania świadczeń zdrowotnych przez NFZ Jarosław Rosłon dyrektor Międzyleskiego Szpitala Specjalistycznego w Warszawie Arkadiusz Trela pełnomocnik oraz trener systemów zarządzania wg ISO w ochronie zdrowia Anna Zubkowska adwokat, specjalista z zakresu prawa procesowego Pełna lista ekspertów dostępna na
Aktualności ŁATWIEJSZY I SZYBSZY DOSTĘP DO ONKOLOGÓW Wyższe standardy opieki nad pacjentami onkologicznymi oraz lepsze zarządzanie listami oczekujących na udzielenie świadczeń opieki zdrowotnej to oczekiwane efekty nowelizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw, jednej z tzw. pakietu kolejkowego i onkologicznego. Od 1 stycznia 2015 r. pacjenci onkologiczni będą mogli zgłaszać się do swojego lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, który określi, czy wizyta u specjalisty jest konieczna. Lekarz POZ, po przeprowadzeniu dokładnego wywiadu oraz ocenie dolegliwości pacjenta, zleci wykonanie niezbędnych badań. Jeśli u pacjenta zostanie stwierdzone podejrzenie wystąpienia nowotworu złośliwego, pacjent otrzyma Kartę diagnostyki i leczenia onkologicznego i zostanie skierowany do onkologa bądź innego specjalisty. Karta będzie własnością pacjenta i da mu możliwość zapisu na odrębną listę oczekujących na udzielenie świadczenia opieki zdrowotnej. Ustawa rozszerza zakaz dotyczący wpisywania się na więcej niż jedną listę na podstawie skierowania bądź na listę dotyczącą świadczeń udzielanych bez skierowania. Świadczeniobiorcy mają być informowani o pierwszym wolnym terminie udzielenia świadczenia. Jeśli pacjent nie zgłosi się na wizytę w ustalonym terminie w celu uzyskania świadczenia, zostanie skreślony z listy oczekujących. Dodatkowo, lekarz znając stan pacjenta, będzie mógł bez przeprowadzenia osobistego badania wystawić receptę niezbędną do kontynuacji leczenia oraz zlecenie na zaopatrzenie w wyroby medyczne jako kontynuację zaopatrzenia. Zgodnie ze zmianami prezes Narodowego Funduszu Zdrowia oraz członkowie Rady Funduszu będą powoływani i odwoływani przez ministra właściwego do spraw zdrowia. Ustawa z 22 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw wejdzie w życie 1 stycznia 2015 r., z wyjątkiem kilku przepisów, które mają wejść w kolejnych latach. PODSTAWA PRAWNA: XXustawa z 22 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1138). W bieżącym numerze polecamy również temat numeru pt. Pakiet onkologiczny może dyskryminować pacjentów zamieszczony na str. 8. SEJM POPARŁ TRANSGRANICZNĄ OPIEKĘ ZDROWOTNĄ Pacjenci korzystający z odpłatnych świadczeń opieki zdrowotnej w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej będą mogli ubiegać się o zwrot kosztów tych świadczeń. Przyjęta przez Sejm 29 sierpnia nowelizacja ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw implementuje dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2011/24/UE, która odnosi się do praw pacjentów w transgranicznej opiece zdrowotnej. Nowelizacja reguluje między innymi zwrot kosztów leczenia za granicą. Podstawą do uzyskania zwrotu od NFZ będzie rachunek wystawiony przez zagraniczną placówkę opieki medycznej. Ponadto pacjenci będą mogli uzyskać zwrot kosztów leków i/lub wyrobów medycznych kupionych w innym państwie członkowskim UE na podstawie polskiej recepty lub recepty wystawionej za granicą, a także kupionych w polskich aptekach na podstawie recept wystawionych przez lekarzy innych państw. Gdy pacjenci będą musieli uzyskać świadczenia, które wymagają zastosowania specjalistycznej i kosztownej infrastruktury medycznej lub stwarzają szczególne ryzyko, będą mogli ubiegać się o zwrot kosztów. W takiej sytuacji zaistnieje konieczność wydania zgody przez dyrektora oddziału wojewódzkiego NFZ. Nie będą one mogły być wydane w przypadku świadczeń niewymienionych w koszyku świadczeń gwarantowanych. październik 2014 3
Aktualności z a r z ą d z a n i e p l a c ó w k ą m e d y c z n ą NOWE UPRAWNIENIA PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH Pielęgniarki będą mogły ordynować niektóre leki oraz badać pacjentów. Umożliwia to nowelizacja ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej oraz niektórych innych ustaw. Zgodnie z nowelizacją ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej, która wchodzi w życie 11 września, w ramach samodzielnego wykonywania świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych oraz rehabilitacyjnych pielęgniarka i położna mające dyplom ukończenia studiów drugiego stopnia na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo, a także pielęgniarka i położna z tytułem specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub położnictwa mogą samodzielnie: zordynować leki, które zawierają określone substancje czynne, z wyłączeniem jednak leków zawierających substancje bardzo silnie działające, środki odurzające i substancje psychotropowe, a także ordynować środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, w tym również wystawiać na nie recepty; zordynować określone wyroby medyczne, w tym również wystawiać na nie recepty. Warunkiem skorzystania z tego uprawnienia jest ukończenie specjalistycznego kursu. Pielęgniarki i położne z dyplomem ukończenia studiów co najmniej pierwszego stopnia na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo w ramach realizacji zleceń lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji zyskały prawo do wystawiania recept na leki, z wyłączeniem leków zawierających substancje bardzo silnie działające, środki odurzające i substancje psychotropowe oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego niezbędne do kontynuowania leczenia. Również w tym przypadku wymagane jest ukończenie specjalnego kursu. Pielęgniarki i położne będą mogły również ordynować leczenie na podstawie wyników badań lub dokumentacji medycznej i po uprzednim wykonaniu badania fizykalnego. To, jakie leki i wyroby medyczne będą mogły przepisywać pielęgniarki i położne, a także, do wykonania jakich badań diagnostycznych będą uprawnione, określi minister zdrowia w porozumieniu z prezesem NFZ, w drodze rozporządzenia. Będzie ono również zawierało druki recept. PODSTAWA PRAWNA: XXustawa z 22 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1136). TRWA NABÓR WNIOSKÓW DO PROGRAMU IMI 2 Do 12 listopada można składać wnioski o dofinansowanie z pierwszej transzy programu IMI 2. Tematem pierwszej edycji naboru są cukrzyca i choroby oczu. Wartość pierwszej transzy programu IMI 2 wynosi 49 milionów euro, a cały budżet IMI (Innovative Medicine Initiative) na lata 2014 2024 3,3 mld euro. IMI jest partnerstwem publiczno-prywatnym między Komisją Europejską a Europejską Federacją Przemysłu i Stowarzyszeń Farmaceutycznych (EFPIA). IMI działa na rzecz poprawy zdrowia poprzez przyspieszanie rozwoju i dostępu pacjentów do innowacyjnych leków. Swoje cele realizuje poprzez ułatwianie współpracy między kluczowymi podmiotami zajmującymi się badaniami w dziedzinie ochrony zdrowia, w tym uniwersytetami, przedstawicielami branży farmaceutycznej, małymi i średnimi przedsiębiorstwami, organizacjami pacjentów oraz regulatorami rynków leków. Na całym świecie na cukrzycę typu 1 choruje 17 milionów ludzi. Wiedza i narzędzia powstałe w ramach projektu pomogą badaczom zoptymalizować proces projektowania badań klinicznych poświęconych sposobom zapobiegania i leczenia tej wyniszczającej choroby. Choroby siatkówki, drugi temat pierwszego zaproszenia do składania ofert, są główną przyczyną utraty wzroku na całym świecie. Projekt jest przeznaczony na opracowanie nowych metod i narzędzi, które dokładnie odzwierciedlą wpływ wymienionych chorób na zdolność pacjentów do wykonywania codziennych zadań. Wypracowane rozwiązania można będzie wykorzystać w badaniach klinicznych do oceny efektywności potencjalnych terapii. Szczegóły na stronie www.imi. europa.eu. 4 październik 2014
Aktualności NOWE KONKURSY W PROGRAMIE HORYZONT 2020 W ramach nowego programu ramowego Komisji Europejskiej na rzecz badań i innowacji Horyzont 2020 na lata 2014 2020 trwają konkursy, w których brać mogą udział m.in. placówki medyczne z naszego kraju. W programie szczegółowym pt. Zrozumienie chorób: systemy medyczne (oznaczenie konkursu: PHC-2-2015) można składać projekty z uwzględnieniem medycyny, nauk biologicznych, matematycznych, obliczeniowych, które pozwolą na stosowanie w praktyce systemów biomedycznych. KE oczekuje m.in. przedstawienia nowych kierunków diagnostyki chorób, prognoz oraz rozwoju terapii. Z kolei program szczegółowy pt. Zrozumienie wspólnych mechanizmów chorób i ich znaczenia we wzajemnym współistnieniu (PHC-3-2015) za cel stawia lepsze zrozumienie mechanizmów wspólnych dla wielu chorób oraz wytyczenie nowych kierunków badań na rzecz lepszego zapobiegania chorobom, promocji zdrowia, rozwoju terapii oraz zarządzania chorobami współistniejącymi. Celem programu pt. Promocja zdrowia i profilaktyka zdrowotna: udoskonalona międzysektorowa współpraca na rzecz interwencji opartych na aspektach środowiska i zdrowia (PHC-4-2015) jest zachęcanie różnych środowisk, medycznych i pozamedycznych do edukacji obywateli w zakresie profilaktyki zdrowotnej i znaczenia zdrowia we współczesnym świecie. Finansowane będą wszelkiego rodzaju akcje informacyjne i promocyjne. W programie szczegółowym pt. Rozwój nowych narzędzi i technologii diagnostycznych: technologie in vivo (PHC-11-2015) chodzi głównie o rozwój innowacyjnych technologii in vivo, które mają na celu ulepszenie m.in. diagnostyki i monitoringu stanu pacjenta. Z kolei konkurs pt. Nowe terapie dla chorób rzadkich (PHC-14-2015) adresowany jest do placówek medycznych i instytucji badawczych, które zajmują się pacjentami z chorobami rzadkimi. Głównym celem konkursu jest rozwój nowych opcji terapii dla pacjentów cierpiących na choroby, które nie są do końca zdiagnozowane i nieznane jest źródło ich pochodzenia. W programie pt. Narzędzia i technologie dla terapii zaawansowanych (PHC-16-2015) konieczne jest zastosowanie nowoczesnych technologii, będących kompilacją propozycji z różnych sektorów Terminy i wysokość dofinansowania Wstępne propozycje pomysłów należy składać do 14 października 2014 r. Po zakwalifikowaniu do drugiego etapu do 21 kwietnia 2015 r. trzeba będzie złożyć kompletny wniosek o dofinansowanie. Projekty otrzymają 100% finansowania, co oznacza, że beneficjenci nie muszą wnosić tzw. wkładu własnego. KE zamierza finansować najlepsze projekty w kwotach od 4 do 6 mln euro. medycyny i przemysłu, w celu stworzenia lepszych, bezpieczniejszych i przyjaznych pacjentom produktów medycznych. Ciekawą propozycją dla placówek, których działalność koncentruje się wokół pomocy małym pacjentom, jest konkurs pt. Stworzenie efektywnych interwencji w zakresie opieki zdrowotnej w populacji pediatrycznej (PHC-18-2015). Projekty powinny zawierać najlepsze rozwiązania, które muszą być dostosowane do potrzeb małych pacjentów, lekarzy, ale także wymogów stawianych przez europejski system ochrony zdrowia przed placówkami. Do placówek specjalizujących się w opiece psychiatrycznej i profilaktyce chorób psychiatrycznych skierowany jest konkurs pt. Promocja psychicznego dobrostanu w starzejącej się populacji (PHC- -22-2015). Propozycje projektów powinny koncentrować się m.in. na prowadzeniu wielodyscyplinarnych badań w celu poprawy zapobiegania chorobom psychicznym. Praktycznie do wszystkich instytucji i placówek ochrony zdrowia adresowana jest propozycja konkursu pt. Pilotażowa, spersonalizowana medycyna w systemach opieki zdrowotnej (PHC-24-2015). Oczekiwane są wnioski, w których opisane będą nowe, innowacyjne modele opieki, oparte na indywidualnym podejściu do pacjenta, ale także prezentujące podejście wielodyscyplinarne, łączące m.in. zagadnienia medyczne, psychologiczne i socjologiczne. Szczegółowe informacje znajdują się na stronie: http://ec.europa.eu/research/ participants/portal/desktop/en/ opportunities/h2020/calls/h2020- phc-2015-two-stage.html. Magdalena Pokrzycka-Walczak październik 2014 5
Wywiad z a r z ą d z a n i e p l a c ó w k ą m e d y c z n ą Stop dyskryminacji prywatnych placówek Zintegrowane Inwestycje Terytorialne to szansa dla regionów i placówek ochrony zdrowia, które mają realizować inwestycje wspólnie. Jednak znowu mamy do czynienia z dyskryminacją, bo w niemal połowie kraju w ZIT nie uwzględniono prywatnych placówek medycznych. Wywiad z ANDRZEJEM SOKOŁOWSKIM, prezesem Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Szpitali Prywatnych Chociaż nie zostały jeszcze ogłoszone pierwsze nabory wniosków do konkursów w nowej perspektywie finansowej 2014 2020, coraz częściej pojawiają się informacje, że w regionalnych programach operacyjnych poszczególnych województw prywatne placówki ochrony zdrowia w przeciwieństwie do publicznych przychodni i szpitali nie będą mogły być beneficjentami tych programów. Czy faktycznie istnieje takie niebezpieczeństwo? Niestety, jest to bardzo realny scenariusz, dlatego jako Ogólnopolskie Stowarzyszenie Szpitali Prywatnych podejmujemy wiele ważnych inicjatyw. Ich zadaniem jest przede wszystkim nawiązanie kontaktu z ekspertami Komisji Europejskiej, odpowiedzialnymi za negocjacje programów z zakresu ochrony zdrowia. Zależy nam na tym, aby pokazać, że propozycje, przedstawione przez polski rząd i polskie regiony ANDRZEJ SOKOŁOWSKI Lekarz medycyny, specjalista chorób wewnętrznych. W 1979 roku ukończył Akademię Medyczną w Gdańsku. Założyciel i pierwszy prezes zarządu utworzonego w 2002 roku w Gdyni Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Szpitali Niepublicznych, członek, założyciel i członek prezydium Europejskiej Unii Szpitali Prywatnych (EUHP) z siedzibą w Brukseli, prezes zarządu Centrum Rehabilitacji i Odnowy Biologicznej sp. z o.o. W III kadencji Okręgowej Rady Lekarskiej w Gdańsku wiceprzewodniczący Okręgowej Rady Lekarskiej. 6 październik 2014
Wywiad w zakresie finansowania projektów w perspektywie 2014 2020, są nie do przyjęcia i mogą rodzić wiele nieprzyjemnych konsekwencji. Ale dziś jeszcze za wcześnie o tym mówić na razie podejmujemy działania i będziemy czekać na odpowiedź z Komisji Europejskiej. Obawiamy się, że zbyt szczegółowe informacje w mediach mogą zaszkodzić naszym staraniom i czego byśmy nie chcieli spowodować, że lobbing regionów i polskiego rządu skutecznie zablokuje nasze działania. Problem braku konkursów adresowanych do prywatnych placówek ochrony zdrowia był już znany w minionej perspektywie finansowej 2007 2013 i dotyczył np. województwa lubelskiego. Placówki te traktowane były jak grupa małych i średnich przedsiębiorstw i tylko w ramach tej grupy mogły ubiegać się o dofinansowanie. Istotnie, nie sposób oceniać innowacji produktowej w firmie usługowej i placówce ochrony zdrowia, ale takie były realia, przynajmniej jeżeli chodzi o Lubelszczyznę. O fundusze unijne ubiegały się NZOZ-y, praktyki stomatologiczne i np. piekarze czy salony kosmetyczne. Niestety, wiele wskazuje na to, że ten przykry dla ochrony zdrowia scenariusz powtórzy się w kolejnym rozdaniu unijnych funduszy. Dlatego jeszcze przed pierwszymi konkursami w nowej perspektywie finansowej postanowiliśmy, jako stowarzyszenie, zaprotestować także przeciwko takim jak na Lubelszczyźnie praktykom, które poniekąd aprobuje Komisja Europejska, zatwierdzając regionalne programy operacyjne. Dostęp do funduszy unijnych powinien być równy co oznacza, że placówki publiczne i prywatne, działające w obszarze ochrony zdrowia powinny mieć równe szanse w dostępie do zewnętrznego finansowania. Przecież placówki prywatne świadczą także usługi medyczne w ramach kontraktów z NFZ, który nie dyskryminuje szpitali i przychodni, tak jak obecnie w przypadku pośrednio Komisji Europejskiej. Jakie działania planuje podjąć OSPP, by stanowisko polskich szpitali prywatnych zostało usłyszane? Nawiązaliśmy przede wszystkim kontakt z pracownikami Komisji Europejskiej, odpowiedzialnymi za negocjacje Regionalnych Programów Operacyjnych. O problemie poinformowane zostało już także Ministerstwo Zdrowia, które przekazało stosowne pisma do Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju. Choć stosowne rekomendacje zostały przesłane regionom, nie wszystkie zarządy województw zdecydowały się na dokonanie zmian w regionalnych programach operacyjnych. Dlatego np. placówki ochrony zdrowia na Lubelszczyźnie nie dostaną dotacji na inwestycje infrastrukturalne. I wiele wskazuje na to, że powtórzy się w tym przypadku scenariusz z poprzedniej perspektywy, czyli prywatne placówki medyczne będą traktowane jak przedsiębiorcy i stawiane na równi z piekarniami, wypożyczalniami rowerów czy siłowniami. Takie podejście jest krzywdzące dla nas, dlatego zrobimy wszystko, co tylko możliwe, aby udało się zwrócić uwagę Komisji Europejskiej na ten problem. Czy jest jeszcze szansa na to, aby odwrócić te wyjątkowo niekorzystne dla sektora prywatnego procedury przyznawania środków finansowych? Przede wszystkim o to chcemy zabiegać w Komisji Europejskiej. Zintegrowane Inwestycje Terytorialne to z jednej strony wielka szansa dla regionów i placówek ochrony zdrowia, które mają realizować inwestycje wspólnie i w celu osiągnięcia konkretnych efektów społeczno-ekonomicznych. Co istotne szpitale i przychodnie spełniające określone kryteria, zawarte w dokumentacji ZIT otrzymają fundusze bez konieczności ubiegania się o dotacje w procedurze konkursowej. To znaczne Placówki działające w obszarze ochrony zdrowia powinny mieć równe szanse w dostępie do zewnętrznego finansowania. uproszczenie procedur, ale znowu mamy tu do czynienia z dyskryminacją, bo w niemal połowie kraju w ZIT nie uwzględniono prywatnych placówek medycznych. Także w tym przypadku przywołane wcześniej województwo lubelskie znajduje się na straconej pozycji szpitale i przychodnie prywatne nie będą uwzględnione w ZIT. To kolejna strata, już w kolejnej perspektywie, dla Lubelszczyzny. Rozmawiała: Magdalena Pokrzycka-Walczak październik 2014 7
Temat numeru z a r z ą d z a n i e p l a c ó w k ą m e d y c z n ą Pakiet onkologiczny może Ustawa o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (jedna z ustaw z tzw. pakietów onkologicznego i kolejkowego) wprowadza wiele kontrowersyjnych zapisów, które budzą sprzeciw środowisk medycznych. Zwraca się przede wszystkim uwagę na niekonstytucyjność niektórych rozwiązań. Większość zmian przewidzianych w pakiecie kolejkowym ma wejść w życie od 1 stycznia 2015 r., czyli już za niespełna pół roku. Jedną z licznych kontrowersji jest zapis określający, że pacjenci, u których lekarz podstawowej opieki zdrowotnej stwierdzi podejrzenie nowotworu złośliwego, będą mieć prawo do diagnostyki onkologicznej na podstawie karty diagnostyki i leczenia onkologicznego bez skierowania (art. 1 pkt 25 nowelizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw). Natomiast pacjenci, u których w wyniku diagnostyki KAROLINA KORNBLIT aplikant radcowski w Kancelarii GACH, HULIST, MIZIŃSKA, WAWER adwokaci i radcowie prawni sp. p. www.ghmw.pl Lekarz POZ będzie musiał ocenić, czy u danego pacjenta zachodzi podejrzenie nowotworu. onkologicznej stwierdzono nowotwór złośliwy lub u których lekarz udzielający ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych lub świadczeń szpitalnych stwierdził taki nowotwór, będą mogli leczyć się onkologicznie na podstawie Karty diagnostyki i leczenia onkologicznego bez skierowania. Te przepisy nie będą mieć zastosowania do nowotworów złośliwych skóry, z wyjątkiem czerniaka. Czy będzie stygmatyzacja pacjentów Kartę diagnostyki i leczenia onkologicznego będzie wydawał lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, lekarz udzielający ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych lub świadczeń szpitalnych, który stwierdził nowotwór złośliwy. O ile w przypadku tej drugiej grupy lekarzy wydanie takiej karty nie będzie skomplikowane stwierdzony złośliwy nowotwór będzie upoważniał danego lekarza do wydania takiej karty o tyle lekarz POZ będzie musiał ocenić, czy u danego pacjenta zachodzi jedynie podejrzenie nowotworu. Kwestia ta może być o tyle skomplikowana, że trudno będzie ocenić, kiedy istotnie zachodzi podejrzenie nowotworu, a kiedy nie, zwłaszcza w sytuacji, w której wydanie wymienionej karty będzie przyznawało przywileje niektórym pacjentom. I to przywileje nie byle jakie pierwszeństwo przy udzielaniu świadczeń diagnostycznych. Nietrudno wyobrazić sobie ewentualne rozgoryczenia pacjentów, którzy takiej karty nie otrzymają, a przecież ich stan zdrowia może być 8 październik 2014
Temat numeru dyskryminować pacjentów objawem nowotworu. Z czasem zaś pacjent nieonkologiczny oczekujący w kolejce na świadczenie medyczne może stać się pacjentem onkologicznym, zanim to świadczenie uzyska. Wprowadzenie wymienionej karty będzie dzieliło pacjentów na tych onkologicznych i pozostałych. Pacjent, który będzie chciał skorzystać ze swoich onkologicznych uprawnień, będzie musiał przekazać świadczeniodawcy swoją kartę diagnostyki i leczenia onkologicznego. Tym samym pozostali pacjenci rejestrujący się równocześnie z nim będą już wiedzieli, że pacjent ten ma podejrzenie lub jest wręcz chory na nowotwór. Może zatem dojść tutaj do pewnej stygmatyzacji pacjentów. Trzeba pamiętać, że nie każdy pacjent jest skory do KOMENTARZ EKSPERTA ujawniania swojego stanu zdrowia pozostałym pacjentom, przepisy ustawy z 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta przewidują zaś prawo pacjenta do poszanowania intymności i godności, w szczególności w czasie udzielania mu świadczeń zdrowotnych (art. 20 ust. 1). Dyskryminacja pacjentów Nowelizacja ustawy przewiduje, że tzw. pacjenci onkologiczni będą przyjmowani bez skierowań na badania i zabiegi. W przeciwieństwie do pozostałych pacjentów, którzy przede wszystkim zgodnie z dotychczasowym brzmieniem przepisów, tj. art. 32 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, LEK. BOŻENA JANICKA prezes Porozumienia Pracodawców Ochrony Zdrowia Karta diagnostyki i leczenia onkologicznego powinna być przywilejem w systemie, ponieważ to jest dobre rozwiązanie. Nie powinna natomiast znakować pacjentów. Przypominam, że nie tak dawno likwidowaliśmy różowe recepty, żeby pacjent nie czuł się oznaczony w systemie, a teraz, gdziekolwiek idąc, będzie znakowany książeczką. To jest dokładnie to samo. Podkreślam, że to nie jest mój głos, tylko pacjentów. Oni by woleli, żeby szybsze leczenie onkologiczne odbywało na zasadzie faktycznej dostępności, a nie znakowania pacjenta. WAŻNE Nowe przepisy nałożą zatem na lekarzy POZ większą odpowiedzialność w zakresie rozpoznawania przypadków onkologicznych oraz postawią ich w niekomfortowej roli dokonujących selekcji pacjentów na tych z pierwszeństwem w diagnozie i tych, którzy będą czekać w kolejce na badania diagnostyczne i zabiegi. mają prawo do świadczeń z zakresu badań diagnostycznych na podstawie skierowania. W dodatku zmiana przepisów przewiduje wydawanie skierowań do lekarza okulisty i dermatologa, do których dotychczas skierowania nie były potrzebne. Ponadto dla pacjentów onkologicznych będzie prowadzona oddzielna kolejka oczekujących. Będą zatem dwie kolejki: dla zwykłych pacjentów i tych z podejrzeniem lub rozpoznaniem nowotworu złośliwego. Pacjenci onkologiczni będą przyjmowani w pierwszej kolejności przed pacjentami cierpiącymi na inne choroby i schorzenia, które wszak także mogą nieść za sobą ryzyko śmierci, lub przed pacjentami, u których nie zachodziło podejrzenie nowotworu złośliwego. Wydaje się zatem, że pacjenci tak jak czekali w kolejkach, w dalszym październik 2014 9