Ochrona Operatora i jej znaczenie w ograniczaniu ryzyka stosowania pestycydów Konferencja EFSA, TOPPS Bezpieczne Stosowanie Środków Ochrony Roślin Polskie Stowarzyszenie Ochrony Roślin 26 marca 2014 r.
Polskie Stowarzyszenie Ochrony Roślin Główne cele PSOR: Promowanie bezpiecznego i zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin (PPP) Działalność edukacyjna, informacyjna, podnoszenie świadomości i wspieranie polskiego rolnictwa Wspieranie działalności firm reprezentowanych w Stowarzyszeniu Promowanie rolnictwa otwartego na innowacje z poszanowaniem środowiska naturalnego Działania na rzecz ochrony środowiska i ograniczanie jego zanieczyszczenia Rolnik stosuje środki ochrony roślin w sposób bezpieczny dla siebie, środowiska naturalnego i dla konsumentów. PSOR realizuje swoje cele poprzez utrzymywanie bieżącego kontaktu z organizacjami producentów rolnych jak również z instytucjami, których wiodącym obszarem działalności jest szeroko pojęte rolnictwo.
Główne projekty PSOR
Obszary działalności Najważniejsze kampanie informacyjne (od 2004r.) System Odbioru Opakowań po Środkach Ochrony Roślin Płucz, Płucz, Płucz Kampania przeciwko fałszywym i nielegalnym pestycydom Weź paragon Inicjatywa Bezpiecznego Stosowania Środków Ochrony Roślin i osiągnięcia PSOR
System Odbioru Opakowań Projekt realizowany przez wiele krajów europejskich Opróżnione opakowania po środkach ochrony roślin Od 2004 29 firm ca. 95% opakowań po śor 3500 punktów zbiórki (sklepy) oraz ponad 2000 gospodarstw W 4 lata od uruchomienia system odbierał ok. 60% opakowań po śor
Przeciwko fałszywym pestycydom Kampania informacyjno-edukacyjna nt. problemu fałszowania środków ochrony roślin Zwrócenie uwagi na znaczenie problemu dostępności fałszywych i nielegalnych środków ochrony roślin w handlu Zaangażowanie jednostek administracji państwowej: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Służba Celna, Policja, Prokuratura, Inspekcja Transportu Drogowego, i inni Stworzenie platformy dyskusyjnej i narzędzi pracy Aspekt prawny: zmiana podejścia do przestępstwa od naruszenia własności intelektualnej na zagrożenie dla życia i zdrowia oraz środowiska naturalnego
Inicjatywa Bezpiecznego Stosowania Środków Ochrony Roślin (SUI) NIE TYLKO PLONY POTRZEBUJĄ OCHRONY
Ramy prawne Prawo Unii Europejskiej Wdrożenie przepisów Krajowy Plan Działania na rzecz ograniczenia ryzyka stosowania środków ochrony roślin 2013-2017 Dyrektywa 2009/128/EC Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 października 2009 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania na rzecz zrównoważonego stosowania pestycydów Przeciwko fałszywym pestycydom Odbiór opakowań Bezpieczne Stosowanie ŚOR
Cele projektu SUI Ograniczenie ryzyka operatorów, pracowników gospodarstw rolnych, osób postronnych, mieszkańców terenów wiejskich i dbałość o środowisko naturalne. Prezentacja zasad bezpiecznej pracy ze środkami ochrony roślin w praktyce Zamieszczanie informacji w mediach branżowych i internecie Rekomendowanie odpowiedniej odzieży ochronnej Rozpowszechnianie wiedzy i materiałów edukacyjnych Podnoszenie świadomości użytkowników, dystrybutorów i doradców Informowanie o dostępnych rozwiązaniach i sprzęcie agrotechnicznym (nowości techniczne)
Zasięg projektu SUI SUI jest obecny w 15 krajach europejskich, głownie w krajach Europy południowej i środkowej (2013) Hiszpania (2002); Portugalia, Francja, Włochy, Grecja; Polska (2007 pilotaż, 2009 cały kraj), Litwa, Łotwa, Rumunia; Słowacja, Bułgaria, Cypr, Turcja; Serbia, Chorwacja, Slovenia,... * Pozostałe kraje europejskie zaangażowały się w realizację podobnych programów
Patronat i zaangażowanie interesariuszy Działania informacyjno edukacyjne objęte patronatem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Materiały szkoleniowe uzyskały akceptację Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW) Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN) Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS)
Wspólny głos Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ministerstwo Środowiska Państwowa Inspekcja Pracy Certyfikowane jednostki szkoleniowe Doradztwo Rolnicze Producenci środków ochrony osobistej OCHRONA OPERATORA Ministerstwo Zdrowia Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa Sieć dystrybutorów Organizacje rolnicze Producenci sprzętu Instytuty naukowe Stowarzyszenie Ochrony Roślin Branża agrochemiczna
Badanie wstępne: 12 zasad bezpiecznej pracy www.bezpiecznie.org
7. UŻYWAJ RĘKAWIC NITRYLOWYCH Rękawice zakładaj na umyte i suche dłonie, Przed założeniem sprawdź stan rękawic, Załóż rękawy kombinezonu ochronnego na rękawice, Po zakończeniu czynności umyj rękawice pod bieżącą wodą, zdejmij i odłóż do wysuszenia Zdejmując rękawice nigdy nie wywracaj ich na lewą stronę, gdyż utrudni to ich kolejne użycie i skazi wnętrze, Zawsze po zakończeniu pracy ze środkami ochrony roślin umyj dokładnie ręce.
Praktyczne szkolenia Odpowiedź na potrzeby doradców i rolników Możliwość przekazania praktycznych wskazówek Spójny przekaz we wszystkich krajach Gwarancja właściwego wsparcia rolników w ich codziennej pracy
Strony internetowe spójny przekaz Zestaw materiałów informacyjnych dostępny dla wszystkich użytkowników
Informacja i edukacja Artykuły w 3 głównych magazynach sadowniczych Materiały filmowe H as l o O g r o d n i c z e N ak ład 1 5, 0 0 0 MPS Sad Nakład 10,000 Sad Nowoczesny Nakład 7,500 i w wielu innych wydawnictwach
Konkurs KRUS Bezpieczne Gospodarstwo Nagrody dla laureatów konkursu Materiały informacyjne i zestawy odzieży ochronnej
OCENA PRAKTYK BEZPIECZNEGO STOSOWANIA ŚOR Badanie przygotowane dla PSOR przez GfK październik 2013r.
Cele badania Poznanie obecnych praktyk w stosowania środków ochrony roślin w sadach. Identyfikacja barier w bezpiecznym stosowaniu środków ochrony roślin w sadach i określenie czynników mogących je przezwyciężyć. Porównanie aktualnych praktyk sadowników w zakresie bezpieczeństwa stosowania środków ochrony roślin z dobrymi praktykami w tym zakresie. Porównanie wyników badań przeprowadzonych w 2007 i 2013 roku.
Pomiar efektów Badanie początkowe (2007) / Badanie podsumowujące (2013): - 200 sadowników - rejon pilotażowy (Warka-Grójec) - obserwacja i wywiady bezpośrednie z operatorami pracującymi w sadach - wywiady przeprowadzone przez doświadczonych ankieterów z uznanych instytutów badania rynku Obserwacja Wywiady bezpośrednie
Charakterystyka próby badawczej Gminy objęte badaniem Grójec 100% zarówno w 2013 jak w 2007 Warka Nowe Miasto nad Pylicą 60% w 2013, 57% w 2007 Woj.: mazowieckie Powiat: grójecki n=200 sadowników 76% Powtarzalność próby 152 osoby biorące udział w badaniu w 2013, brało również udział w 2007 roku Mogielnica Jasieniec Chynów Błędów Belsk Duży 28% w 2013, 30% w 2007 31% w 2013, 30% w 2007
Zmiany w praktyce bezpiecznego stosowania środków ochrony roślin wśród sadowników (2007-2013) Chęć podnoszenia kwalifikacji (jakość szkoleń) Więcej źródeł informacji (Internet) Łatwiejszy dostęp 4 Zwrot pustych opakowań do systemu. Spadek niebezpiecz nych praktyk palenie op. Pozytywne zmiany podnoszące bezpieczeństw o sadowników Odpowiednia ochrona przed i w trakcie zabiegów Lepsza znajomość i dbałość o sprzęt 2
OCHRONA PRZED I W TRAKCIE ZABIEGÓW AGROCHEMICZNYCH
Sadownicy częściej korzystają z ochrony osobistej w trakcie przygotowania mieszaniny Odzież ochronna w trakcie przygotowywania Rękawice Obuwie / kalosze Kombinezon Czapka / kapelusz Maska zabezpieczająca przed oparami oprysku Okulary ochronne Maska Osłona na twarz Fartuch Normalna odzież Płaszcz gumowy Spodnie Płaszcz 2013 2007 23.1 Jaką odzież ochronną zazwyczaj Pan/Pani używa w trakcie sporządzania cieczy roboczej/ przygotowywania mieszaniny? Możliwa wielokrotna odpowiedź. Odpowiedź spontaniczna Baza R.2007=178, R.2013 =200 Punkt procentowy zmiany +10% +1% +16% -6% -1% +15% +16% +21% -2% +19% +19% +14% +9% Wykonywanie zabiegów: Większa liczba operatorów korzysta z ciągników ze szczelną kabiną. Wymiana odzieży ochronnej następuje częściej - w zależności od potrzeb. Czyszczenie odzieży ochronnej odbywa się w zależności od potrzeb. Wzrost zadowolenia z odzieży ochronnej: Jakość i dostępność więcej sadowników jest bardzo zadowolonych Cena i wygoda wzrost w porównaniu z 2007 rokiem Rośnie stosowanie pozytywnych praktyk w zakresie przechowywania odzieży roboczej i ochronnej oddzielnie od odzieży codziennej.
ZWROT PUSTYCH OPAKOWAŃ
Przygotowanie opakowań po śor do oddania Postępowanie z opakowaniami po śor Przepłukuję je trzy razy Pakuję w worki 2013 2007 Punkt procentowy zmiany b/z +30% Sadownicy są coraz bardziej świadomi jakie czynności należy wykonać w celu przygotowania opakowań po śor do zwrotu. Zakręcam butelki Składuję w bezpiecznym miejscu +21% +16% Spadek ilości odpowiedzi w kategorii przepłukuję je dwa razy (-26%) Przepłukuję je dwa razy Składuję w jednym miejscu Płuczę do czysta -26% +13% +12% Wzrost odpowiedzi: płuczę do czysta (+12%) oraz przepłukuję raz (+6%). Przepłukuję je raz +6% 40 Przed pozbyciem się opakowań po środkach ochrony roślin, co Pan/Pani robi, aby je wyczyścić i zagwarantować, że są bezpieczne? Możliwa wielokrotna odpowiedź. Odpowiedź spontaniczna. Baza R.2007=178, R.2013 =200
Zwrot opakowań do punktu sprzedaży Utylizacja pustych butelek 2013 2007 Punkt procentowy zmiany Zwracam dystrybutorowi +11% Sklep nie odbiera opakowań, chociaż pobiera kaucję nie wymieniono +8% Wyrzucam do specjalnego kontenera/miejsca przeznaczonego na opakowania po śor -10% Wyrzucam z normalnymi śmieciami -8% Palę w gospodarstwie -3% 41.1 W jaki sposób pozbywa się Pan/Pani pustych plastikowych butelek po ŚOR? Możliwa jedna odpowiedź. Odpowiedź spontaniczna. Baza R.2007=178, R.2013 =200
SZKOLENIA PODNOSZENIE KWALIFIKACJI
Na szkoleniach pojawia się więcej tematów związanych ze stosowaniem śor Tematy poruszane na szkoleniu Ogólnie zasady BHP 2013 2007 Punkt procentowy zmiany -10% Podczas szkoleń większy nacisk na: zastosowanie śor +52% Nowe środki +67% działanie preparatu +47% Kalibracja sprzętu Zasady stosowania śor +4% +52% karencja +60% ochrona środowiska +49%. Karencja Ustawienie sprzętu Odzież ochronna Konserwacja opryskiwacza +60% -3% -11% -1% Ankietowani wskazali na większą praktyczność wiedzy zdobywanej podczas szkoleń, w szczególności: kalibracja i ustawienia sprzętu odzież ochronna Ochrona środowiska +49% konserwacja opryskiwacza. Działanie preparatu +47% 52.4 Jakie tematy były poruszane na szkoleniu? Możliwa wielokrotna odpowiedź. Odpowiedź spontaniczna. Baza R.2007=176, R.2013 =188
ŹRÓDŁA INFORMACJI
Sadownicy mają dostęp do pełnego wachlarza źródeł informacji i korzystają z większej ilości niż 6 lat temu Źródła informacji top 10 wg 2013 2013 2007 Własne doświadczenie Etykieta produktu Broszury, ulotki Szkolenia / sympozja Czasopisma rolnicze (sadownicze) / gazety Dystrybutor / sprzedawca w sklepie Internet Inni sadownicy Kalendarium/program ochrony roślin Radio / TV Punkt procentowy zmiany +54% +6% +42% +36% -23% -5% +32% -11% +8% b/z Czasopisma rolnicze straciły rolę lidera jako źródła informacji w kwestii stosowania śor. Sadownicy częściej sięgają po inne źródła oraz opierają się na własnym doświadczeniu. Obecnie częściej sięgają po ulotki, broszury, uczestniczą w szkoleniach oraz korzystają z internetu. Maleje rola innych sadowników jako doradców 1.1 Z jakich źródeł informacji w kwestii stosowania środków ochrony roślin Pan/Pani korzysta? Możliwa wielokrotna odpowiedź. Odpowiedź spontaniczna Baza R.2007=178, R.2013 =200
SPRZĘT
Wzrasta umiejętność dbania o sprzęt i utrzymania sprzętu pośród sadowników Dbanie o sprzęt [9+10] 2013 2007 Punkt procentowy zmiany Kalibracja sprzętu Czyszczenie sprzętu Konserwacja sprzętu Funkcjonowanie sprzętu Przechowywanie sprzętu Dostępność części zamiennych Szybkość serwisu w sytuacji naprawy +17% +13% +20% +9% +21% +28% +30% Rośnie samodzielność sadowników w dbaniu o sprzęt oraz częstotliwość czyszczenia: - po każdym oprysku +9%, - codziennie +6%, - w zależności od potrzeb +13%. Sprawdzenie, atestacja sprzętu nie wymieniono - 20 Na ile oceni Pan swoje możliwości dbania o sprzęt/ utrzymania sprzętu jeśli chodzi o następujące elementy: W ocenie proszę posłużyć się skalą od 1 do 10, gdzie 1 oznacza bardzo złe, a 10 bardzo dobre. Baza R.2007=178, R.2013=200
Dziękuję za uwagę