1. Najnowsze dane dotyczące zapotrzebowania energetycznego w okresie wzrostu Im wi kszy pies doros y, tym proporcjonalnie mniejsza waga urodzeniowa szczeni cia. Waga nowonarodzonego szczeni cia rasy Yorkshire wynosi oko o 140 g, co stanowi 5% wagi suki. Dla porównania, szczeni ta rasy Dog Niemiecki wa à po urodzeniu Êrednio 600-700 g, co stanowi oko o 1% wagi suki. Waga szczeni cia zwi ksza si bardzo szybko. Podwaja si w przeciàgu 7-10 dni, potraja si wciàgu 3 tygodni, a po miesiàcu jest ju 4-5-krotnie wi ksza w porównaniu do urodzeniowej masy cia a. % wagi psa doros ego w momencie urodzenia Waga szczeni cia w porównaniu do wagi psa doros ego (èród o: Royal Canin) Pomimo, i waga doros ego psa rasy ma ej i du ej mo e ró niç si a 100-krotnie, waga urodzeniowa szczeniàt, niezale nie od rasy, ró ni si zaledwie 6 8-krotnie. Oznacza to, i przyrost masy cia a u szczeniàt ras du ych jest znacznie wi kszy ni u szczeniàt ras ma ych. Yorkshire Pudel Spaniel Seter Owczarek Miniaturowy Bretoƒski Angielski Niemiecki Golden Retriever Berneƒski Pies Pasterski Dog Niemiecki 8
Bardzo d ugi okres wzrostu Szczeni ta ras olbrzymich osiàgajà po ow wagi psa doros ego w wieku 5 miesi cy. Masa ich cia a zwi ksza si jednak a do 18-24 miesiàca ycia. W tym czasie waga szczeni cia wzrasta 80-100- krotnie (dla porównania u szczeniàt ras ma ych- 20-30-krotnie). Oznacza to, i wzrost to szczególnie wra liwy okres w yciu psów ras du ych i olbrzymich. U szczeniàt ras du ych oraz olbrzymich mo na wyró niç dwie oddzielne fazy wzrostu: - Faz szczególnie intensywnego oraz szybkiego wzrostu, podczas której dochodzi g ównie do rozwoju szkieletu. - Faz znacznie wolniejszego wzrostu, w której dochodzi do przyrostu masy mi Êniowej. Dog Niemiecki w ró nych etapach rozwoju WysokoÊç w k bie w cm 50% wagi psa doros ego 80% wagi psa doros ego Psaila Renner Renner Psaila miesiàc 2: 42 cm, 12 kg miesiàc 5: 70 cm, 36 kg miesiàc 8: 75 cm, 58 kg Pies doros y : 80 cm, 70 kg Uk ad szkieletowy rozwija si g ównie w przeciàgu pierwszych kilku miesi cy. W drugiej fazie dochodzi do przyrostu masy mi Êniowej, a okres ten trwa a do osiàgni cia przez szczeni wagi psa doros ego. 9
Teoretyczna krzywa wzrostu szczeni cia: rasy ma e (5 kg), Êrednie (15 kg), du e (30 kg) oraz olbrzymie (60 kg), wyra ona, jako procent wagi psa doros ego (èród o: Royal Canin) % aktualnej wagi/ szacowanej wagi psa doros ego Szczeni ta ras du ych osiàgajà 80% wagi psa doros ego w wieku oko o 8 miesi cy. Po tym okresie tempo wzrostu znacznie spada. Wiek (w miesiàcach) Psy ras ma ych (doros y 5 kg) Psy ras Êrednich (doros y 15 kg) Psy ras du ych (doros y 30 kg) Psy ras olbrzymich (doros y 60 kg) Bardzo intensywny wzrost Tempo wzrostu ocenia si na podstawie Êrednich dziennych przyrostów masy cia a. Wyra a si je iloêcià gramów, o które szczeni zwi ksza swojà wag ka dego dnia. Dzienne przyrosty nie tworzà linii prostej podczas ca ego okresu wzrostu szczeni cia. Zwi kszajà si a do osiàgni cia szczytu, anast pnie stopniowo spadajà do momentu uzyskania przez szczeni dojrza oêci fizycznej. W przeciwieƒstwie do psów ras ma ych, okres intensywnego wzrostu u szczeniàt ras du ych trwa nadal po odsadzeniu: najwi ksze dzienne przyrosty notuje si a do 8 miesiàca ycia. Oznacza to, e konsekwencje niew aêciwej diety podczas okresu wzrostu sà znacznie powa niejsze u psów ras du ych. Tym samym, u psów tych ryzyko rozwoju schorzeƒ kostno-stawowych w okresie wzrostu jest znacznie wi ksze. 10
Zmiany w Êrednich dziennych przyrostach (wyra one w gramach na dzieƒ) oraz w masie cia a (w kg) podczas okresu wzrostu szczeniàt ras du ych Przyrost masy cia a w g/dz Szczyt wzrostu FAZA 1 FAZA 2 Przyrost masy cia a 50% wagi psa doros ego Wiek szczeni cia w miesiàcach Waga psa (kg) Szczyt wzrost u szczeniàt ras du ych oraz olbrzymich przypada pomi dzy 3 a 5 miesiàcem. W okresie szczytu wzrostu szczeni ta ras du ych regularnie zwi kszajà swojà mas cia a o 150-200 g dziennie, czyli o ponad 1 kg tygodniowo. Im wi kszy pies, tym póêniej osiàgany szczyt wzrostu oraz d u szy okres intensywnego wzrostu. Zmiany w Êrednich dziennych przyrostach podczas okresu wzrostu u kilku psów ras du ych (Martin, 1993 oraz dane w asne Royal Canin) Szczyt dziennych przyrostów u psów ras du ych oraz olbrzymich przypada na 3-5 miesiàc ycia. Od 5 miesiàca przyrosty masy cia a zmniejszajà si a tempo wzrostu spada jeszcze bardziej po 8 miesiàcu. Odsadzenie 3-5 miesi cy 6-7 miesi cy 8-14 miesi cy Bokser Owczarek Niemiecki Leonberger Dog Niemiecki 11
Znacznie wy sze zapotrzebowanie energetyczne ni u psów doros ych Hermeline Szczeni rasy Dogue de Bordeaux. Bytowe zapotrzebowanie energetyczne u doros ych psów mo na obliczyç na podstawie poni szego równania: 132 kcal/kg masy cia a 0,73 /dzieƒ (Holme, 1982). Szczeni rasy Owczarek Niemiecki. Psaila Zapotrzebowanie energetyczne szczeniàt jest znacznie wy sze, poniewa na potrzeby bytowe nak adajà si tak e potrzeby na wzrost. Na poczàtku okresu wzrostu, ogólne zapotrzebowanie jest, co najmniej dwa razy wy sze ni u psów doros ych. Wraz z up ywem czasu, potrzeby te stopniowo si zmniejszajà: - W wieku 5 miesi cy (50% wagi psa doros ego) zapotrzebowanie energetyczne u szczeniàt ras du ych jest 1.75 razy wy sze ni u psa doros ego. - W wieku 8 miesi cy (80% wagi psa doros ego), zapotrzebowanie energetyczne u szczeniàt ras du ych jest zaledwie o 1.3 razy wy sze ni u psa doros ego. 12
Zapotrzebowanie energetyczne (kcal/dzieƒ) Zmiany w zapotrzebowaniu energetycznym szczeniàt ras du ych (waga doros ego psa 30 kg) podczas okresu wzrostu (èród o: Royal Canin) Maksymalne zapotrzebowanie energetyczne Szczyt wzrostu Zapotrzebowanie energetyczne ca kowite (ZEC) Zapotrzebowanie energetyczne bytowe (ZEB) Ca kowite zapotrzebowanie energetyczne szczeniàt ras du ych zwi ksza si do 7 miesiàca ycia i utrzymuje si na tym poziomie a do zakoƒczenia fazy intensywnego wzrostu. Zapotrzebowanie energetyczne na wzrost (ZEW) Miesiàce Luka ZEC= ZEB + ZEW > Ca kowite zapotrzebowanie energetyczne szczeniàt ras du ych zmienia si w wieku oko o 7 miesi cy, czyli znacznie póêniej ni szczyt wzrostu (przypadajàcy pomi dzy 3 a 5 miesiàcem). W rzeczywistoêci, po szczycie wzrostu, szczeni roênie znacznie wolniej, pomimo, i jego waga nadal wzrasta stosunkowo szybko. W konsekwencji, zapotrzebowanie energetyczne na wzrost nieznacznie si zmniejsza, podczas gdy zapotrzebowanie bytowe (zale ne od wagi) znacznie wzrasta. Szczeni ta rasy Labrador. 13 Lenfant