Akademia Windows 7 Część 5: Windows Virtual PC Autor: Łukasz Foks Jednym z najważniejszych czynników branych pod uwagę przy wdrożeniach nowych systemów operacyjnych jest kompatybilnośd z aktualnie używanymi rozwiązaniami i aplikacjami. Jedynym ze sposobów, których można użyd przy zapewnianiu zgodności jest jakże powszechna i popularna w ostatnich latach dziedzina zwana wirtualizacją. Firma Microsoft oferuje wiele rozwiązao w tym obszarze takich jak np. Hyper-V, Virtual Server czy inne, które są znane i doceniane na rynku. Wraz z premierą Windows 7 oczekiwad możemy nowej, siódmej już wersji aplikacji Virtual PC, która od teraz nazywad się będzie Windows Virtual PC. Oprócz nieco zmienionej nazwy pojawiło się kilka naprawdę istotnych i interesujących funkcji jak np. wsparcie dla emulacji urządzeo USB czy tryb XP (ang. XP Mode), które zostaną zaprezentowane w poniższym artykule. Wymagania Windows Virtual PC Pierwsze kroki, jakie należy poczynid, w celu poznania nowego Virtual PC jest pobranie aktualizacji oznaczonej identyfikatorem KB 958559. I to już jest pierwsza istotna zmiana Windows Virtual PC jest w pełni zintegrowany z systemem operacyjnym i nie występuje jako autonomiczna aplikacja. Jeżeli w systemie jest już zainstalowane Virtual PC w wersji 2007, zaleca się, aby je usunąd przed instalacją Windows Virtual PC. Należy poznad wymagania sprzętowe, które stawia najnowsza odsłona tego narzędzia: komputer, na którym działa system-gospodarza musi byd wyposażony w procesor wspierający wirtualizację sprzętowo musi wspierad technologię Intel-VT bądź AMD-V, dodatkowo zaleca się, aby w BIOS komputera wyłączyd opcję Trusted Data Execution. Nie należy zapomnied o innych wymaganiach - musimy posiadad odpowiednią edycję systemu Windows 7 (Windows Virtual PC działa tylko na Windows 7). W poniższej tabeli pokazano jak wygląda wsparcie dla konkretnych wersji i edycji Windows. Uzupełniając, Windows Virtual PC jest dostępny zarówno dla 32- i 64-bitowych systemów-hostów. Warto zaznaczyd, że Windows Virtual PC nie wspiera 64-bitowych systemów-gości. Windows 7 Windows Server Vista XP Wersja Wsparcie dla systemu- Ultimate, Enterprise Professional Home Basic, Home Premium Windows Server 2008 R2 Business Ultimate, Enterprise Professional (SP3) Tak Tak Tak Nie Nie Nie Nie 1
gospodarza Wsparcie dla Windows Tak Tak Nie Nie Nie Nie Nie XP Mode Wsparcie dla systemgości Tak Tak Nie Nie Tak Tak Tak Tabela 1. Windows Virtual PC i wsparcie dla poszczególnych wersji i edycji. Dyski VHD maszyn wirtualnych w Windows Virtual PC są kompatybilne z wybranymi rozwiązaniami wirtualizacyjnymi Microsoft. W celu eksportu dysku VHD stworzonego w Virtual PC 2007 do nowej edycji, należy odinstalowad komponenty integracyjne starej wersji, a następnie po eksporcie zainstalowad już te właściwe dla Windows Virtual PC. Podobnie to wygląda w sytuacji, gdy chcemy wyeksportowad dysk VHD z nowej odsłony Virtual PC do Hyper- V usuwamy komponenty integracyjne (co istotne, proces wstecz z Hyper-V do Windows Virtual PC - jest niemożliwy). Pierwsze kroki w Windows Virtual PC Gdy instalacja zakooczy się powodzeniem możemy przystąpid do poznawania Windows Virtual PC. W profilu użytkownika pojawi się nowy folder nazwany Virtual Machine oraz w menu Start pojawi sie dodatkowy folder - Windows Virtual PC. Po otwarciu nowego folderu w menu Eksploratora Windows można zauważyd opcję Create virtual machine, której wybranie spowoduje uruchomienie kreatora tworzenia nowej maszyny. Należy nadad nazwę oraz 2
wskazad lokalizację, w której zostanie zapisana (domyślnie: X:\Users\nazwa\AppData\Local\Microsoft\Windows Virtual PC\Virtual Machines\). W kolejnym kroku określamy wielkośd przydzielonej pamięci oraz decydujemy, czy maszyna wirtualna ma mied dostęp do połączeo sieciowych systemu-gospodarza. 3
Trzeci etap to definicja szczegółów związanych z tworzonym dyskiem VHD jego nazwą, lokalizacją przechowywania, możliwości wskazania już istniejącego dysku, opcji zaawansowanych i włączenia tzw. Undo Disk. Undo disk pozwala na zapisanie/odrzucenie zmian, które zaszły w obrębie maszyny wirtualnej w ramach jednej sesji. Jeżeli użytkownik wskaże opcję Create a virtual hard disk using advanced options uzyska możliwośd utworzenia nowego dysku jako jednego z trzech rodzajów VHD: Dynamically expanding udostępniają maszynie wirtualnej tyle miejsca, ile faktycznie potrzebuje. Jeżeli wewnątrz maszyny zostaną dodane dane wielkośd pliku VHD wzrośnie, co będzie możliwe do zaobserwowania na systemie-hoście. Niestety zwolnienie danych na takim dysku nie spowoduje jego skurczenia. W tym celu będzie trzeba użyd innych metod. Fixed size to dysk VHD z góry określoną wielkością, przypisaną w chwili jego tworzenia. Jeżeli maszynie wirtualnej będzie brakowad miejsca do zapisu, będzie trzeba powiększyd plik VHD innymi metodami wielkośd pliku nie rośnie dynamicznie. Differencing w tym scenariuszu występują da dyski VHD podrzędny, i przypisany do niego dysk nadrzędny. Wszelkie zmiany są dokonywane na dysku podrzędnym (stworzonym) bez ingerencji w dysk bazowy, zwany nadrzędnym. 4
Po zdefiniowaniu opcji maszyny i dysku nastąpi proces tworzenia i zapisu wymaganych plików, który może potrwad kilka minut. Po zakooczeniu możemy przystąpid do instalacji systemu operacyjnego. Aby wskazad plik.iso bądź odwoład się do nośnika w napędzie optycznym, musimy przejśd do opcji konkretnej maszyny, wskazując przycisk Settings w pasku Eksploratora, następnie w nowym oknie należy przejśd do sekcji DVD Drive, wskazad napęd/plik, zamknąd okno ustawieo i uruchomid maszynę (domyślnie rozruch z nośnika jest automatyczny). 5
Aby sprawdzid podstawowe dane maszyny wirtualnej nie musimy uruchamiad konsoli ustawieo. Jako, że nowe Virtual PC integruje się w pełni z systemem, w tym z Eksploratorem Windows, to najważniejsze informacje dostępne w dolnej części katalogu po zaznaczeniu maszyny są to: nazwa, status działania (włączona, wyłączona, zahibernowana), lokalizacja pliku konfiguracyjnego i wirtualnego dysku, wielkośd przypisanej pamięci oraz lokalizację i datę utworzenia. Składniki integracji Gdy już zainstalowaliśmy system operacyjny na maszynie wirtualnej, kolejnym krokiem jaki należy wykonad jest zainstalowanie tzw. składników integracji, które są charakterystyczne dla aplikacji świadczących benefity z wirtualizacji. Dzięki zastosowaniu tych składników, praca pomiędzy maszyną wirtualną, a hostem jest zdecydowanie prostsza np. nie trzeba wykorzystywad skrótu klawiszowego CTR + ALT + lewa strzałka, w celu opuszczenia przez kursor okna maszyny możemy płynnie używad myszy, zarówno na hoście, jak i gościu bez konieczności podejmowania dodatkowych czynności. Składniki umożliwiają także wykonywanie prostych operacji takich jak kopiowanie, wycinanie i wklejanie pomiędzy systemem-gospodarzem, a maszyną wirtualną. Automatycznie mapowane są dyski hosta do maszyny wirtualnej, dzięki czemu użytkownik ma łatwy dostęp do swoich danych bez stosowania takich zabiegów jak tworzenie folderów udostępnionych, jak to miało miejsce w poprzednich odsłonach Virtual PC. Kolejne ułatwianie jakie wprowadzają składniki integracji związane jest z drukarkami drukarki, które są dołączone do systemu-hosta są dostępne również z poziomu maszyny wirtualnej (w przypadku próby udostępnienia drukarki w ten sposób na starszych systemach należy zainstalowad sterowniki w systemiegościa). 6
I co najważniejsze - gdyż jest to kluczowa nowośd - po instalacji integration components, w pełni wspierane są urządzenia USB. Częśd z nich jak np. wcześniej wymienione drukarki czy urządzania do przechowywania danych są udostępniane maszynie automatycznie. Jeżeli chcemy skorzystad z innego rodzaju urządzenia USB wewnątrz maszyny wirtualnej, musimy udostępnid je ręcznie, o czym w dalszej części artykułu. Aby zainstalowad składniki integracji, należy w oknie maszyny z menu Tools wskazad pozycję Install Integration Components, następnie musimy przejśd przez kolejne etapy instalatora i uruchomid ponownie system-gościa w celu wprowadzenia zmian. Po ponownym uruchomieniu musimy włączyd funkcje oferowane przez składniki integracji ponownie sięgając do menu Tools, jednak tym razem wskazując opcję Enable Integration Features, następnie wprowadzając poświadczenia użytkownika. Składniki integracji można zainstalowad tylko na wspieranych przez Windows Virtual PC systemach-gościach. Są to: Windows XP z dodatkiem Service Pack 3, Windows Vista z dodatkiem Service Pack 1 oraz Windows 7. Tryb XP i publikacja aplikacji Każdy kto zainteresował się nowym Windows Virtual PC zapewne słyszał o trybie XP (ang. XP Mode). Tryb XP to połączenie funkcjonalności Virtual PC zwanej publikacją wirtualnych aplikacji i sposobu licencjonowania Windows XP z SP3. 7
Dlaczego jest to tak kluczowa i pożądana funkcja? Jest istotna, ponieważ zapewnia wręcz stuprocentową kompatybilnośd aplikacji jeżeli Twoja aplikacja działa na systemie Windows XP to zadziała w pełni również na Windows 7 (dzięki wykorzystaniu trybu XP). Niekompatybilne programy z Windows 7 instaluje się na dostępnej do pobrania specjalnej maszynie wirtualnej z Windows XP, następnie jest ona publikowana w Windows 7 dodawany jest skrót do menu Start o obrębie katalogu Virtual Windows XP Applications. Aplikacja tak naprawdę działa na Windows XP, tylko jej graficzny interfejs użytkownika jest prezentowany w nowym systemie. Daje to możliwośd korzystania z programu bez konieczności użytkowania go wewnątrz okna Virtual PC. Aby skorzystad z XP Mode trzeba ze stron Microsoft pobrad specjalnie opracowany dysk VHD z Windows XP SP3. Należy zaznaczyd, że z tej funkcjonalności mogą skorzystad legalni użytkownicy edycji Professional, Enterprise oraz Ultimate Windows 7. Plusem tego rozwiązania jest to, iż nie potrzebujemy dodatkowej licencji na Windows XP to duża zaleta trybu XP. Paczkę z VHD najłatwiej pobrad wybierając opcję Virtual Windows XP, znajdującej się w katalogu Windows Virtual PC w menu Start. Po zainstalowaniu dysku poprzez kreator możemy przystąpid do konfiguracji środowiska Windows XP. W pierwszym oknie należy zapoznad się z umową licencyjną i ją zaakceptowad. 8
Następnie, wprowadzamy hasło, które zostanie przypisane do konta User w Windows XP. Zaleca się, aby zaznaczyd opcję, która spowoduje, że poświadczenia zostaną ono zapamiętane. Należy dokładnie zapamiętad stworzone hasło, gdyż nie będzie możliwości jego odzyskania/zmiany. W przypadku utraty hasła tryb XP będzie trzeba konfigurowad od nowa. 9
W trzecim oknie kreatora definiujemy ustawienia dotyczące polityki aktualizacji wirtualnego Windows XP. Ze względów bezpieczeostwa zaleca się włączenie aktualizacji automatycznych. 10
Po zatwierdzeniu ustawieo aktualizacji nastąpi przygotowanie maszyny do pierwszego uruchomienia. Po uruchomieniu maszyny możemy przystąpid do instalacji aplikacji, która ma zostad opublikowana w Windows 7. Po tej czynności w menu Start w ramach folderu Virtual Windows XP Applications powinien pojawid się skrót do zainstalowanego programu (w przypadku autora artykułu jest to OneNote 2003). 11
Aby uruchomid aplikację musimy wcześniej zamknąd maszynę z Windows XP. Po przygotowaniu środowiska aplikacja jest uruchamiana. 12
Aby zainstalowana aplikacja w Windows XP mogła zostad opublikowana w menu Start systemu Windows 7 skrót do niej musi znajdowad się w lokalizacji \Documents and Settings\All Users\Start Menu\Programs. Jeżeli jest inaczej np. skrót do programu istnieje wewnątrz profilu użytkownika, należy stworzyd skrót we wcześniej wymienionym folderze. Po skopiowaniu skrótu zauważyd będzie można charakterystyczne mignięcie ekranu nastąpi odświeżenie listy opublikowanych wirtualnych aplikacji. Publikacja wirtualnych aplikacji jest możliwa jeżeli system-gościa należy do listy wspieranych są to Windows XP Service Pack 3 Professional, Windows Vista Enterprise, Windows Vista Ultimate, Windows 7 Enterprise i Windows 7 Ultimate. Jeżeli użytkownik nie korzysta z XP Mode, a chciałby wykorzystad tą technologię, powinien pobrad aktualizację RAIL QFE dla posiadanego systemu gościa (Windows XP SP3, Windows Vista SP1). Jeżeli systemem-gościem jest Windows XP SP3 jest polecane, aby korzystad z przygotowanego dysku VHD z systemem (dostępnego w ramach Centrum Pobierania Microsoft). Jeżeli aplikacja, która została zainstalowana na systemie Windows 7/Windows Vista SP1 nie jest dostępna na systemie-gospodarzu, trzeba dodad jej skrót do globalnego katalogu, który jest dostępny po wybraniu opcji Open All Users z menu kontekstowym dostępnego po kliknięciu prawym przyciskiem myszy All Programs w menu Start. Wsparcie dla USB i drukarek Po XP Mode kolejną kluczową innowacją w Windows Virtual PC jest wsparcie dla urządzeo USB urządzenia USB wpięte do hosta mogą byd w pełni dostępne bądź udostępnione maszynie wirtualnej. Nim rozpoczniemy pracę z opcjami związanymi z USB należy upewnid się, że na systemie-gościu zainstalowane zostały składniki integracji uzyskamy dostęp do pełnej funkcjonalności w zakresie wsparcia USB. Przy zainstalowanych składnikach urządzenia takie jak klucze/dyski USB, czytniki SmartCard/linii papilarnych są automatycznie udostępniane. Trzeba pamiętad, iż maszyna wirtualna może korzystad z urządzania USB na dwa sposoby możemy udostępnid urządzenie bądź je dodad. Udostępniając urządzenie będzie ono dostępne z obu systemów, przykładowo jeżeli jest to pendrive, na hoście jest widoczny jako Dysk wymienny, zaś na maszynie wirtualnej jako zmapowany udział. Gdy dodamy urządzenie USB będzie dostępne tylko na systemie-gościu (Pendrive będzie Dyskiem wymiennym). Lista urządzeo możliwych do dodania jest dostępna po wskazaniu przycisku USB w oknie maszyny wirtualnej. 13
Opcja Shared oznacza, że dane urządzenie jest współdzielone pomiędzy dwoma systemami. Jeżeli chcemy, aby było dostępne tylko dla maszyny wirtualnej klikamy na nie, następnie potwierdzamy chęd dodania będzie to przycisk Attach. Po instalacji składników integracji drukarki, które dodane są lokalnie są automatycznie przekierowane również do maszyny wirtualnej bez jakiejkolwiek ingerencji ze strony użytkownika. W przypadku, gdy urządzenie drukujące wykorzystuje interfejs USB można je dodad w sposób podobny, jak klucz USB, o czym pisano wcześniej. Jeżeli drukarka ma zostad przekierowana do Windows XP, który jest systemem-gościem, należy zaopatrzyd się w sterowniki do tego urządzenia. Następnie trzeba skorzystad z opcji Add a printer w oknie Printers and Faxes. Przy konfiguracji musimy wskazad Local printer attached to 14
this computer (pamiętając o odznaczeniu pola wyboru Automatically detect and install my Plug and Play printer), później port TSXXX (gdzie XXX to numer wraz z opisem), później wskazad sterowniki i finalnie dodad urządzenie. Podsumowanie Windows Virtual PC to już kolejna odsłona dobrze znanego rozwiązania wirtualizacyjnego Microsoft. Nową wersję można nazwad opcjonalnym komponentem Windows 7, gdyż nie występuje już jako autonomiczna aplikacja, a element, który doskonale integruje się z systemem operacyjnym sam instalator występuje w postaci standardowej aktualizacji, a dostęp do najważniejszych opcji jest możliwy z poziomu Eksploratora Windows. Cenną nowością jest wsparcie dla urządzeo USB, które było jedną z najbardziej oczekiwanych funkcji. Tryb XP, który jest genialnym rozwiązaniem problemu niekompatybilnych aplikacji jest czynnikiem, który powinien zdecydowanie przemówid za wdrożeniem nowego systemu Windows. Rozwiązanie to oferuje specjalny dysk VHD z Windows XP SP3, w pełni licencjonowaną dla legalnych użytkowników Windows 7 w edycjach Professional, Enterprise oraz Ultimate. Szczególnym beneficjentem tejże funkcjonalności będą małe i niektóre ze średnich firm, które nie mogą sobie pozwolid na wdrożenie Microsoft Enterprise Desktop Virtualization (MED-V). Mimo, że wymagania wzrastają nasz procesor musi wspierad wirtualizację sprzętowo - oraz w przypadku XP Mode posiadad odpowiednią edycję Windows 7, zdecydowanie warto sięgnąd po nową wersję. Zasoby dodatkowe Strona produktowa Windows Virtual PC Pobierz Windows Virtual PC (32- i 64-bitowe systemy) Pobierz XP Mode Autor Łukasz Foks (MCTS, MCITP) Pasjonat technologii Microsoft. W swoim portfolio posiada kilkadziesiąt artykułów i porad technicznych związanych z systemami Microsoft Windows. Zastępca redaktora naczelnego największego portalu technicznego o serwerowych rozwiązaniach Microsoft http://wss.pl, z którym związany jest już od kilku lat. Aktywnie udziela się również prowadząc liczne prezentacje oraz wspierając Warszawską Grupę Użytkowników i Specjalistów Windows od początku jej istnienia, będąc współtwórcą tej grupy. Szczególnie preferowanymi obszarami tematycznymi są Windows Desktop Experience oraz Windows Deployment. 15