Raport o stanie przedsiębiorczości w dzielnicy Wilanów

Raport o stanie przedsiębiorczości w dzielnicy Wilanów Warszawa, 2014

Raport o stanie przedsiębiorczości w dzielnicy Wilanów Przygotowany w ramach Projektu Europejskiego Stołeczne Forum Przedsiębiorczości. Opracowanie, promocja oraz wdrożenie nowych metod współpracy warszawskiego samorządu i przedsiębiorstw dla skutecznego zarządzania zmianą gospodarczą. www.sfop.um.warszawa.pl

Centrum Przedsiębiorczości Akademii Leona Koźmińskiego (Partner Projektu) ul. Jagiellońska 59 (pokój B-15) 03-301 Warszawa tel.: +48 22 519 22 17 e-mail: sfop@kozminski.edu.pl www.sfop.kozminski.edu.pl Zespół redakcyjny: prof. ALK dr hab. Jerzy Cieślik - Kierownik Zespołu Redakcyjnego Mariusz Łopaciński dr Jan Dąbrowski dr Michał Klepka Aleksandra Pucek-Mioduszewska Marcin Sawicki Marcin Szostak Copyright by Stołeczne Forum Przedsiębiorczości Wydanie I Warszawa, październik 2014 Tytuł projektu: Stołeczne Forum Przedsiębiorczości. Opracowanie, promocja i pilotażowe wdrożenie nowych metod współpracy warszawskiego samorządu i przedsiębiorstw dla skutecznego zarządzania zmianą gospodarczą. Numer umowy: UDA-POKL.08.01.02-14-137/11 Program Operacyjny Kapitał Ludzki Priorytet VIII Regionalne kadry gospodarki Działanie 8.1 Rozwój pracowników i przedsiębiorstw w regionie Poddziałanie 8.1.2 Wsparcie procesów adaptacyjnych i modernizacyjnych w regionie Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Projekt okładki, skład i druk: GAMMA Sp. z o.o. Przeryty Bór 52 39-216 Stara Jastrząbka www.gamma24.pl Egzemplarz bezpłatny Spis treści Wprowadzenie 6 Część I. Struktura i tendencje rozwojowe przedsiębiorstw w dzielnicy Wilanów analiza empiryczna 8 1. Aktywność przedsiębiorcza na Wilanowie na tle Warszawy 8 1.1. Udział Wilanowa w liczbie aktywnych podmiotów na terenie Warszawy 8 1.2. Aktywność przedsiębiorcza w Wilanowie według sektorów priorytetowych Projektu SFoP 9 2. Struktura populacji przedsiębiorstw działających w Wilanowie 10 2.1. Struktura gałęziowa (według sekcji PKD) 10 2.2. Struktura firm według wieku 11 2.3. Struktura firm według formy prawnej 12 2.4. Struktura firm według liczby zatrudnionych 12 3. Dynamika zmian w populacji przedsiębiorstw w Wilanowie 13 3.1. Firmy nowo zarejestrowane w 2013 r. na tle 2012 r. 13 3.2. Zmiany w populacji przedsiębiorstw w Wilanowie w okresie styczeń grudzień 2013 Barometr Lokalnej Przedsiębiorczości (BLP) 14 II. Aneks statystyczny 16 Część II. Wybrane zagadnienia dotyczące warunków prowadzenia działalności gospodarczej w Wilanowie 20 1. Współpraca lokalnego samorządu z przedsiębiorcami w Wilanowie 20 1.1. Zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej 20 1.2. Pozwolenie na budowę 21 1.3. Udostępnianie nieruchomości na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej 22 1.4. Zamówienia publiczne 23 1.5. Pomoc w pozyskiwaniu Funduszy Europejskich 23 1.6. Inne inicjatywy w zakresie kontaktów i współpracy UD ze środowiskiem przedsiębiorców w Wilanowie 23 2. Instytucje otoczenia biznesu w dzielnicy Wilanów 24 2.1. Instytucje niekomercyjne 25 2.2. Komercyjne firmy doradcze świadczące usługi dla biznesu w Wilanowie 26 3. Wykorzystanie funduszy unijnych i innych środków publicznych przez przedsiębiorców dzielnicy Wilanów w latach 2007-2013 26 3.1. Źródła danych 26 3.2. Firmy z dzielnicy Wilanów i ich aktywność projektowa w latach 2007-2014 26 3.3. Aktywność w realizacji projektów wg przedmiotu wsparcia 28 3.4. Podsumowanie 28 4. Sieciowanie przedsiębiorców w ramach SFoP 29 4.1. Spotkania sieciujące założenia i uczestnicy 29 4.2. Spotkania podstawowe statystyki 29 4.3. Spotkania sieciujące w ramach SFoP w dzielnicy komponent networkingowy 31 4.4. Spotkania sieciujące w ramach SFoP w dzielnicy komponent merytoryczny 32 4.5. Rozwój sieci rekomendowanie spotkań SFoP 33 4.6. Doświadczenia networkingowe przedsiębiorców w ramach Projektu SFoP próba podsumowania 34 Informacja ogólna o Projekcie SFoP 35

Wprowadzenie Niniejsze opracowanie to kolejna edycja Raportu o stanie przedsiębiorczości w dzielnicy Wilanów, w której prezentujemy stan sektora przedsiębiorstw na koniec 2013 r., jak również omawiamy różnorodne zdarzenia i inicjatywy, które kształtują warunki dla prowadzenia działalności gospodarczej w Dzielnicy. Został on opracowany w ramach projektu Stołeczne Forum Przedsiębiorczości (SFoP), finansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Raport składa się z dwóch głównych części. W pierwszej prezentujemy aktualne dane ilościowe ilustrujące stan i tendencje rozwoju przedsiębiorczości w Dzielnicy Wilanów 2013 r. Występujące trendy są przedstawione w ujęciu opisowym i graficznym, natomiast szczegółowe dane zamieszczone są w Aneksie Statystycznym. Źródłowe dane do opracowania pierwszej części Raportu zostały specjalnie przetworzone na potrzeby Projektu SFoP przez Urząd Statystyczny w Warszawie (WUS), Centrum Analityczne Administracji Celnej (CAAC) oraz Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Na podstawie dodatkowych analiz ze wszystkich podmiotów zarejestrowanych na terenie Warszawy, zostały wyodrębnione firmy aktualnie prowadzące działalność. W konsekwencji wszelkie dane zbiorcze prezentowane w Raporcie dotyczą firm aktywnych. Istotne ograniczenia odnoszą się do możliwości przypisania konkretnej firmy do dzielnicy. Następuje to na podstawie lokalizacji jej głównej siedziby, co nie przesądza, że koncentracja rzeczywistej działalności może mieć miejsce w innych obszarach geograficznych. Podobnie, przypisanie podmiotu do określonej branży następuje poprzez zadeklarowany w Rejestrze REGON, główny przedmiot działalności. W drugiej części Raportu analizujemy cztery obszary, które tworzą szerszy klimat dla prowadzenia działalności gospodarczej w Dzielnicy. Warunki te są niewątpliwie kształtowane na styku Urząd Dzielnicowy przedsiębiorca, zarówno w przypadku kontaktów formalnych (rejestracja działalności, uzyskiwanie różnego rodzaju zezwoleń), jak i na wielu innych obszarach życia społecznego. Ważną rolę w kształtowaniu klimatu dla rozwoju przedsiębiorczości odgrywają także funkcjonujące na terenie dzielnicy instytucje otoczenia biznesu. Rok 2013 zakończył 7-letni okres finansowania różnorodnych form aktywności przedsiębiorczej w ramach perspektywy finansowej UE 2007 2013. Podjęliśmy próbę oszacowania, w jakim stopniu z możliwości tych skorzystali przedsiębiorcy z Wilanowa. Z analizy tej wynika, że pozyskane środki i doświadczenia w omawianej dziedzinie są pokaźne. Stanowi to solidną bazę do pozyskiwania środków w ramach perspektywy UE 2014-2020, w tym zwłaszcza realizacji preferowanych w tej perspektywie wspólnych projektów przedsiębiorstw, uczelni i ośrodków badawczych. Priorytetowym zadaniem, w ramach realizowanego w okresie wrzesień 2012 październik 2014 Projektu Stołeczne Forum Przedsiębiorczości było stymulowanie lokalnych relacji sieciowych między przedsiębiorcami w danej Dzielnicy. W końcowej części Raportu prezentujemy zebrane doświadczenia w tej dziedzinie, jak i sugestie dotyczące kierunków działań w przyszłości. Raport został przygotowany przez zespół, w skład, którego weszli pracownicy Akademii Leona Koźmińskiego (ALK) oraz Urzędu Dzielnicy Wilanów m. st. Warszawy. prof. ALK dr hab. Jerzy Cieślik (ALK) - Kierownik Zespołu Redakcyjnego, Mariusz Łopaciński (ALK), dr Jan Dąbrowski (ALK), dr Michał Klepka (ALK), Aleksandra Pucek-Mioduszewska (ALK), Marcin Sawicki (ALK), Marcin Szostak (ALK). 6 7

Część I. Struktura i tendencje rozwojowe przedsiębiorstw w dzielnicy Wilanów analiza empiryczna 1. Aktywność przedsiębiorcza na Wilanowie na tle Warszawy 1.1. Udział Wilanowa w liczbie aktywnych podmiotów na terenie Warszawy Na terenie Dzielnicy Wilanów na koniec 2013 r. aktywnych było 3,4 tys. podmiotów, co stanowi 2,1% wszystkich podmiotów na terenie Warszawy (158,5 tys.). Jest to więc udział wyższy niż wynikałoby z proporcji ludności (1,4%). Wilanów może się poszczycić najwyższą poza Śródmieściem liczbą przedsiębiorców na 1000 mieszkańców (130) wobec średniej dla całej Warszawy 92. Taka sytuacja może oznaczać wyższą orientację przedsiębiorczą mieszkańców Wilanowa oraz odzwierciedlać atrakcyjność lewobrzeżnej Warszawy w lokowaniu działalności o zasięgu ogólnowarszawskim, regionalnym czy krajowym. W podziale na poszczególne sektory gospodarki (sekcje PKD) zwraca uwagę wysoki udział Wilanowa w sektorze obsługi rynku nieruchomości, usługach profesjonalnych oraz w sferze kultury i rekreacji (Diagram 1). Najsłabiej reprezentowane są transport i gospodarka magazynowa. 1.2. Aktywność przedsiębiorcza w Wilanowie według sektorów priorytetowych Projektu SFoP na Wilanowie na tle całego Miasta. Jest on zbliżony do udziawy. Diagram 2 ilustruje procentowy udział aktywnych firm łu dla wszystkich przedsiębiorstw. Satysfakcjonujący stan Działania Projektu wpisują się w szereg inicjatyw podejmowanych w Stolicy, a mających za zadanie wspieranie potrzeb w przemyśle średnio-wysokiej i wysokiej techniki oraz teleko- jest w sektorze kreatywnym oraz w sektorze B+R, najsłabiej przedsiębiorczych. Tym samym w Projekcie SFoP zostały munikacji. Relatywnie dobrze wygląda pozycja Wilanowa jeśli określone pewne priorytetowe sektory oraz rodzaje aktywności, odgrywające kluczową rolę w rozwoju całej Warsza- chodzi o przyciąganie firm z udziałem zagranicznym. Diagram 2. Przedsiębiorstwa aktywne w Wilanowie jako % Warszawy w sektorach priorytetowych SFoP (stan 31.12.2013) Diagram 1. Przedsiębiorstwa aktywne w Wilanowie jako % Warszawy według sekcji PKD 2007 (stan 31.12.2013) PWWT - PRZEMYSŁY WYSOKIEJ TECHNIKI PRZEMYSŁ BUDOWNICTWO HANDEL I NAPRAWY 1,8% W Wilanowie funkcjonuje 2,1% wszystkich aktywnie działających przedsiębiorców Warszawy PWST - PRZEMYSŁY ŚREDNIO-WYSOKIEJ TECHNIKI TELK - TELEKOMUNIKACJA 1,3% 1,8% TRANSPORT I GOSPODARKA MAGAZYNOWA 1,7% HODS - USŁUGI OPROGRAMOWANIA, DORADZTWO 1,3% ZAKWATEROWANIE I GASTRONOMIA 1,0% 1,7% 2,1% BNPR - BADANIA I ROZWÓJ 3,2% INFORMACJA I KOMUNIKACJA DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA I UBEZPIECZENIOWA 2,0% 2,3% 2,4% HTCS - SEKTOR KREATYWNY (HIGH TECH) 2,6% 3,1% OBSŁUGA RYNKU NIERUCHOMOŚCI DZIAŁALNOŚĆ PROFESJONALNA NAUKOWA I TECHNICZNA ADMINISTROWANIE I DZIAŁALNOŚĆ WSPIERAJĄCA EDUKACJA 1,4% 2,0% 2,1% 2,3% 2,6% 2,9% 2,1% CSEK - SEKTOR KREATYWNY (PODSTAWOWY) 3,0% 2,4% EKSPORTERZY (ZA 2012 R.) FIRMY Z UDZIAŁEM ZAGRANICZNYM W Wilanowie funkcjonuje 2,1% wszystkich aktywnie działających przedsiębiorców Warszawy OPIEKA ZDROWOTNA I POMOC SPOŁECZNA KULTURA I REKREACJA 2,1% Zob. Tabela 2. Aneks statystyczny POZOSTAŁE RAZEM Zob. Tabela 1. Aneks statystyczny 8 9

2. Struktura populacji przedsiębiorstw działających w Wilanowie 2.1. Struktura gałęziowa (według sekcji PKD) Struktura gałęziowa aktywnych podmiotów gospodarczych na Wilanowie jest zbliżona do podobnej struktury dla całej Warszawy (Diagram 3). Wiodący udział mają firmy działające DZIAŁALNOŚĆ PROFESJONALNA, NAUKOWA I TECHNICZNA 29,5% w sferze usługowej działalności profesjonalnej oraz handlu i napraw. Relatywnie mocną na tle całej Warszawy ma Wilanów w dziedzinie obsługi nieruchomości oraz usługowej działalności profesjonalnej. 2,5% Diagram 3. Struktura firm aktywnych w Wilanowie według sekcji PKD 2007 (stan 31.12.2013) POZOSTAŁE KULTURA I REKREACJA ZAKWATEROWANIE I GASTRONOMIA 1,8% 2,2% 3,2% 3,5% 4,1% TRANSPORT I GOSPODARKA MAGAZYNOWA EDUKACJA DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA I UBEZPIECZENIOWA 2.2. Struktura firm według wieku Wśród firm aktywnych w Wilanowie ponad 73% zostało zarejestrowanych po roku 2000 (Diagram 4), z czego blisko 24% w latach 2011-2012. Jednocześnie zwraca uwagę znacząca liczba podmiotów aktywnych, które powstały w bardzo trudnym dla przedsiębiorców okresie 1991-2000. Warto zaznaczyć, że nadal działają 64 firmy, które rozpoczęły działalność do roku 1990, z czego 18 zarejestrowano jeszcze w okresie realnego socjalizmu, a 46 powstało w przełomowym dla transformacji ustrojowej roku 1990. 2011-2013 23,6% 2001-2010 49,6% Diagram 4. Struktura firm aktywnych w Wilanowie według daty rejestracji (stan 31.12.2013) 4,2% ADMINISTROWANIE I DZIAŁALNOŚĆ WSPIERAJĄCA HANDEL I NAPRAWY 15,3% 5,8% 4,6% OBSŁUGA RYNKU NIERUCHOMOŚCI 1991-2000 24,9% BUDOWNICTWO INFORMACJA I KOMUNIKACJA 9,3% 8,0% 6,0% PRZEMYSŁ DO 1990 1,9% OPIEKA ZDROWOTNA I POMOC SPOŁECZNA Zob. Tabela 3. Aneks statystyczny 10 11

2.3. Struktura firm według formy prawnej Jednoosobowa działalność gospodarcza jest reprezentowana najliczniej (ponad 79%) (Diagram 5) spośród wszystkich firm prowadzących działalność zarejestrowanych i jest on podobny, jak w skali całej Warszawy (80%). Rosnącym zainteresowaniem cieszy się spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, ze względu na wprowadzone ostatnio ograniczenie wysokości wymaganego kapitału oraz uproszczenie procedury rejestracyjnej. Na terenie Wilanowa działa 38 spółek akcyjnych, co stanowi 2,6% wszystkich tego typu spółek w Warszawie. Diagram 5. Struktura firm aktywnych w Wilanowie według formy prawnej (stan 31.12.2013) POZOSTAŁE 1,4% SPÓŁKA AKCYJNA 1,2% SPÓŁKA JAWNA 1,4% SPÓŁKA CYWILNA 2,1% SPÓŁKA Z O.O. 14,9% 3. Dynamika zmian w populacji przedsiębiorstw w Wilanowie 3.1. Firmy nowo zarejestrowane w 2013 r. na tle 2012 r. Pewną wskazówką jeśli chodzi o kierunek i dynamikę zmian w populacji przedsiębiorstw jest liczba nowo zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w kolejnych latach. W przypadku Wilanowa chętnych do podjęcia działalności gospodarczej była w 2013 r. aż o 25% wyższa w porównaniu do ubiegłego roku. Jednak ten syntetyczny wskaźnik jest wypadkową różnokierunkowych tendencji, jakie obserwujemy w poszczególnych rodzajach działalności. Przede wszystkim wystąpił wyraźny spadek liczby nowych firm w zakwaterowaniu i gastronomii (-48%) oraz w transporcie (-46%). Z drugiej strony aż o 290% wzrosła liczba nowych przedsiębiorców zainteresowanych uruchomieniem działalności w kulturze i rekreacji, o 100% w edukacji, o 69% w obsłudze rynku nieruchomości i o 46% w przemyśle. W analizie dynamiki wzrostu nowo zarejestrowanych firm należy być ostrożnym bowiem na Wilanowie liczba nowych podmiotów w roku bazowym (2012) była niewielka, a w takim przypadku pojawienie się kilku dodatkowych firm zaowocowało znaczącą dynamiką wzrostu. Diagram 7. Przyrost/spadek liczby firm nowo zarejestrowanych w 2013 r. w porównaniu do 2012 r. według sekcji POZOSTAŁE KULTURA I REKREACJA EDUKACJA 2.4. Struktura firm według liczby zatrudnionych Struktura firm aktywnych na Wilanowie jest mniej korzystna w porównaniu do średniej dla całej Warszawy. Bowiem ponad 60% wszystkich podmiotów to firmy, w których aktywni są tylko właściciele (średnia dla Warszawy to 58%). Podobnie jak w całej Warszawie 95% wszystkich podmiotów to mikroprzedsiębiorstwa. Grupa firm średnich (przedział 50-249 osób) i dużych (powyżej 249 osób) mających siedzibę na Wilanowie jest stosunkowo nieliczna odpowiednio 15 i 4. JEDNOOSOBOWA DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA 78,9% Zob. Tabela 4. Aneks statystyczny 250 I WIĘCEJ ZATRUDNIONYCH 0,3% 50-249 ZATRUDNIONYCH 1,0% 10-49 ZATRUDNIONYCH 6,1% 6-9 ZATRUDNIONYCH 4,2% 1-5 ZATRUDNIONYCH 28,0% Diagram 6. Struktura firm aktywnych w Wilanowie według liczby zatrudnionych (stan 31.12.2013) OBSŁUGA RYNKU NIERUCHOMOŚCI ZAKWATEROWANIE I GASTRONOMIA DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA I UBEZPIECZENIOWA ADMINISTROWANIA I DZIAŁALNOŚĆ WSPIERAJĄCA OPIEKA ZDROWOTNA I POMOC SPOŁECZNA INFORMACJA I KOMUNIKACJA PRZEMYSŁ BUDOWNICTWO 27 +28% 35 +290% 38 +100% 44 +69% 15-48% 30-6% 38 +22% 24-17% 41 +46% 37 +37% 7-46% 107 +23% 211 +27% FIRMY NIEZATRUDNIAJĄCE PRACOWNIKÓW 60,4% TRANSPORT I GOSPODARKA MAGAZYNOWA DZIAŁALNOŚĆ PROFESJONALNA, NAUKOWA I TECHNICZNA 114 +20% HANDEL I NAPRAWY Zob. Tabela 5. Aneks statystyczny 12 13

3.2. Zmiany w populacji przedsiębiorstw w Wilanowie w okresie styczeń grudzień 2013 Barometr Lokalnej Przedsiębiorczości (BLP) Do pomiaru krótkookresowych zmian, czyli koniunktury przedsiębiorczej w dzielnicy, służy Barometr Lokalnej Przedsiębiorczości (BLP). Barometr został opracowany w ramach Projektu SFoP. W tym przypadku podstawowym okresem obserwacji jest miesiąc. Tendencje zmian w koniunkturze przedsiębiorczej są analizowane przez pryzmat miesięcznych przyrostów/spadków liczby aktywnych firm, działających na danym terenie. Przyrosty w poszczególnych miesiącach są wynikiem rejestracji nowych podmiotów oraz wznowienia działalności firm wcześniej zawieszonych. Te dodatnie efekty są pomniejszane zarówno przez zawieszenia, jak i całkowite wyrejestrowanie działalności gospodarczej. Miernikiem koniunktury przedsiębiorczej jest efekt netto wspomnianych tendencji. Diagram 8 ilustruje tendencje przyrostu/spadku liczby firm aktywnych w Dzielnicy Wilanów w okresie styczeń grudzień 2013. Zdecydowanie przeważały miesiące dodatnie. W rezultacie w całym 2013 roku liczba aktywnych podmiotów w Wilanowie wzrosła o 355, czyli o 9,9%. Dynamika wzrostu była zatem znacznie szybsza w porównaniu do całej Warszawy, gdzie liczba aktywnych podmiotów wzrosła w tym samym czasie o 2,7%. Barometr pozwala także ustalić źródła występujących negatywnych tendencji (Diagram 9). Okazuje się, że relacja liczby zmian w koniunkturze przedsiębiorczej w Wilanowie trze- przejściowej). Jeśli chodzi o interpretację zaobserwowanych firm nowo zarejestrowanych i wyrejestrowanych (wskaźnik rotacji finalnej) była bardzo wysoko dodatnia. Pozytyw- i dla pogłębionej analizy należałoby uwzględnić czynniki ba zachować ostrożność. Są to bowiem dane zagregowane ny wpływ rotacji finalnej w Wilanowie tylko w niewielkim jakościowe, a więc np. liczbę zatrudnionych firm wychodzących i wchodzących na rynek, czy też ich strukturę branżową. stopniu był hamowany przez przewagę firm zawieszających działalność, nad tymi, którzy ją wznawiają (wskaźnik rotacji Diagram 9. Wskaźnik rotacji finalnej* i przejściowej** podmiotów gospodarczych w Wilanowie w 2013 r. I 2013 II 2013 III 2013 IV 2013 V 2013 VI 2013 VII 2013 VIII 2013 IX 2013 X 2013 XI 2013 XII 2013 I 2013 II 2013 III 2013 IV 2013 V 2013 VI 2013 VII 2013 Diagram 8. Barometr Lokalnej Przedsiębiorczości Wilanów 2013. VIII 2013 IX 2013 X 2013 XI 2013 XII 2013 54 ZAREJESTROWANE 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 1,5 3,2 0,4 0,4 2,8 1,7 0,6 0,6 3,5 0,3 3,8 1,0 3,1 0,1 4,7 0,5 4,2 1,6 2,2 0,8 4,8 0,7 3,2 2,3 2,9 WSKAŹNIK ROCZNY 0,7 LICZBA PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH 52 14 38 34 45 7 16 14 54 11 20 19 44 11 20 26 59 5 17 17 57 20 20 15 55 6 46 18 56 15 33 12 71 21 13 17 67 20 26 31 67 11 16 14 56 24 17 ZAWIESZONE WZNOWIONE 681 197 289 234 WSKAŹNIK ROCZNY WSKAŹNIK ROTACJI FINALNEJ WSKAŹNIK REAKCJI PRZEJŚCIOWEJ *Wskaźnik rotacji finalnej: podmioty nowo zarejestrowane/podmioty wyrejestrowane. **Wskaźnik rotacji przejściowej: podmioty, które wznowiły działalność/podmioty, które zawiesiły działalność. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS. Zob. Tabela 7. Aneks statystyczny WYREJESTROWANE EFEKT NETTO -6 22 26 9 30 42-3 26 62 30 48 69 355 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS. 14 15

II. Aneks statystyczny Tabela 1. Liczba i % udział aktywnych firm w dzielnicy Wilanów na tle Warszawy, w podziale na sekcje PKD (stan 31.12.2013) Kod sekcji PKD 2007 Nazwa sekcji Liczba firm aktywnych Wilanów Jako % Razem jako % Warszawa Wilanów Warszawy Warszawa Wilanów B,C,D,E Przemysł 11 147 203 1,8% 7,0% 6,0% F Budownictwo 11 420 195 1,7% 7,2% 5,8% G Handel i naprawy 30 440 518 1,7% 19,2% 15,3% H Transport i gospodarka magazynowa 10 883 107 1,0% 6,9% 3,2% I Zakwaterowanie i gastronomia 3 722 75 2,0% 2,3% 2,2% J Informacja i komunikacja 13 469 315 2,3% 8,5% 9,3% K Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 5 826 137 2,4% 3,7% 4,1% L Obsługa rynku nieruchomości 5 241 154 2,9% 3,3% 4,6% M Działalność profesjonalna naukowa i 33 525 996 3,0% 21,1% 29,5% techniczna N Administrowanie i działalność wspierająca 7 142 141 2,0% 4,5% 4,2% P Edukacja 5 704 119 2,1% 3,6% 3,5% Q Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 11 606 271 2,3% 7,3% 8,0% R Kultura i rekreacja 2 376 62 2,6% 1,5% 1,8% Pozostałe 6 038 84 1,4% 3,8% 2,5% Tabela 2. Liczba i % udział aktywnych firm w dzielnicy Wilanów na tle Warszawy w priorytetowych sektorach SFoP (stan 31.12.2013) Sektory priorytetowe w ramach projektu SFoP Liczba firm aktywnych Warszawa Wilanów Wilanów. jako % Warszawy Przemysły wysokiej techniki PWWT 567 10 1,8% Przemysły średnio-wysokiej techniki PWST 878 11 1,3% Telekomunikacja TELK 675 9 1,3% Usługi oprogramowania, doradztwo HODS 7 322 153 2,1% Badania i rozwój BNPR 434 14 3,2% Sektor kreatywny (high tech) HTCS 3 971 122 3,1% Sektor kreatywny (podstawowy) CSEK 11 245 293 2,6% Pozostałe 133 447 2 765 2,1% Razem 158 539 3 377 2,1% w tym: Eksporterzy i/lub importerzy 11 772 248 2,1% Firmy z udziałem zagranicznym 6 931 166 2,4% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych WUS, CAAC i ZUS. Razem: 158 539 3 377 2,1% 100% 100% 16 17

Tabela 3. Struktura aktywnych firm w dzielnicy Wilanów według daty rejestracji (stan 31.12.2013) Przedziały według roku rejestracji Liczba % Razem do 1990 64 1,9% 1991-2000 841 24,9% 2001-2010 1 676 49,6% 2011-2013 796 23,6% Razem: 3 377 100% Tabela 4. Struktura aktywnych firm w dzielnicy Wilanów według formy prawnej (stan 31.12.2013) Forma prawna Liczba % Razem Jednoosobowa działalność gospodarcza 2 665 78,9% Spółka cywilna 72 2,1% Spółka jawna 46 1,4% Spółka z o.o. 504 14,9% Spółka akcyjna 42 1,2% Pozostałe 48 1,4% Razem: 3 377 100% Tabela 5. Struktura firm w dzielnicy Wilanów według wielkości (liczby zatrudnionych) (stan 31.12.2013) Klasa zatrudnienia Liczba % Razem Firmy niezatrudniające pracowników 2 108 62,4% 1-5 zatrudnionych 973 28,8% 6-9 zatrudnionych 162 4,8% 10-49 zatrudnionych 115 3,4% 50-249 zatrudnionych 15 0,4% 250 i więcej zatrudnionych 4 0,2% Razem: 3 377 100% Tabela 6. Dynamika firm nowo zarejestrowanych w dzielnicy Wilanów w latach 2012-2013 według sekcji PKD. Kod sekcji PKD 2007 Firmy Nazwa sekcji 2012 2013 01.2013 02.2013 03.2013 04.2013 05.2013 06.2013 07.2013 08.2013 09.2013 10.2013 % wzrost/spadek w 2013 w porównaniu do 2012 B,C,D,E Przemysł 28 41 +46% F Budownictwo 27 37 +37% G Handel i naprawy 95 114 +20% H Transport i gospodarka magazynowa 13 7-46% I Zakwaterowanie i gastronomia 29 15-48% J Informacja i komunikacja 87 107 +23% K Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 32 30-6% L Obsługa rynku nieruchomości 26 44 +69% M Działalność profesjonalna naukowa i techniczna 166 211 +27% N Administrowanie i działalność wspierająca 31 38 +22% P Edukacja 19 38 +100% Q Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 29 24-17% R Kultura i rekreacja 9 35 +290% Pozostałe 21 27 +28% Razem: 612 768 +25% Tabela 7. Zmiany w populacji przedsiębiorstw w Wilanowie w okresie styczeń grudzień 2013 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS. 11.2013 12.2013 Razem 2013 Nowozarejestrowane 52 45 54 44 59 57 55 56 71 67 67 54 681 Wznawiające działalność 14 7 11 11 5 20 6 15 21 20 11 56 197 Wyrejestrowane 34 14 19 26 17 15 18 12 17 31 14 17 234 Zawieszone 39 16 20 20 17 20 46 33 13 26 16 24 289 Efekt netto -6 22 26 9 30 42-3 26 62 30 48 69 355 18 19

Część II. Wybrane zagadnienia dotyczące warunków prowadzenia działalności gospodarczej w Wilanowie 1. Współpraca lokalnego samorządu z przedsiębiorcami w Wilanowie 1 W tej części Raportu przedstawione zostaną relacje Urzędu Dzielnicowego z przedsiębiorcami prowadzącymi działalność gospodarczą w Wilanowie. Związane są one w pierwszej kolejności z obsługą przedsiębiorców w zakresie rejestracji działalności gospodarczej i uzyskiwaniem pozwoleń na budowę. Przedsiębiorcy mają także kontakt z Urzędem w związku z ubieganiem się o nieruchomości w dyspozycji władz Dzielnicy oraz uczestnicząc w przetargach organizowanych przez Urząd w ramach realizowanych w trybie zamówień publicznych. Przedsiębiorcy korzystają także ze wsparcia doradczego Urzędu Dzielnicowego, które dotyczy korzystania z funduszy unijnych. Dodatkowo realizowane są działania, których celem jest włączenie przedsiębiorców w różnorodne lokalne inicjatywy społeczne i kulturalne a także charytatywne. 1.1. Zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej Urząd Dzielnicy Wilanów wykazuje dużą aktywność w relacjach z przedsiębiorcami. Znaczna większość Wydziałów w swojej pracy ma styczność z lokalnie działającymi przedsiębiorcami oraz właścicielami firm z innych dzielnic. Wśród Wydziałów zaangażowanych we współpracę wymienić należy przede wszystkim Wydział Zamówień Publicznych i Zezwoleń dla Dzielnicy Wilanów, odpowiedzialny za: wpisy, zmiany, zawieszenia, wykreślenia oraz udzielanie koncesji na alkohol. 1.1.1. Wnioski CEIDG Jak wynika z danych zamieszczonych w Tabeli 8, w 2013 r. nastąpił kilkuprocentowy wzrost liczby wszystkich rodzajów wniosków w porównaniu do poprzedniego roku. Jakkolwiek w obecnym systemie prawnym nie ma rejonizacji i przedsiębiorca może złożyć wniosek w dowolnie wybranym urzędzie dzielnicy/gminy na terenie kraju, porównanie nowo zarejestrowanych firm w systemie REGON i CEIDG wskazuje, że w przeważającej większości przedsiębiorcy rejestrują działalność w macierzystym urzędzie. Na podstawie danych z powyższej tabeli, można stwierdzić, iż zdecydowanie więcej firm powstaje, niż jest likwidowanych na terenie Wilanowa. Jednakże, w skali ostatnich lat wyraźnie widać wzrost liczby zamykanych działalności gospodarczych, co spowodowane jest głównie brakiem środków przeznaczonych na rozwój własnego biznesu. Przyglądając się tendencjom na przestrzeni lat 2012-2013, dodać można, że coraz więcej osób zawiesza działalność i już jej nie wznawia. Ponadto wzrasta ilość przedsiębiorców zawieszających działalność, z uwagi na trwający kryzys i rosnącą konkurencyjność 2. W procedurze składania wniosku o zmiany w Centralnej Ewidencji, przedsiębiorcy mają najwięcej problemów i wątpliwości z: datą powstania obowiązku opłacania składek do ZUS, nazwą firmy, datą zawieszenia, rodzajem prowadzonej dokumentacji rachunkowej, rachunkiem bankowym oraz kwestiami związanymi ze spółką cywilną. 1.1.2. Zezwolenia dotyczące napojów alkoholowych W ramach zakresu prowadzonej działalności Wydział Działalności Gospodarczej i Zezwoleń udzielił koncesji na alkohol w ilości: 84 w roku 2012 oraz 125 w roku 2013. W poniższej tabeli przedstawiono szczegółowe dane liczbę zezwoleń w latach 2012-2013. Analizując tendencje ubiegania się o zezwolenia dotyczące napojów alkoholowych, można jednoznacznie stwierdzić, że są one rosnące. Szczególne problemy wymieniane przez urzędników, to przede wszystkim małe obroty przedsiębiorców. Urząd Dzielnicy Wilanów nie prowadził w ostatnich latach szkoleń, ani seminariów dotyczących sprzedaży alkoholu, co spowodowane było brakiem funduszy na tego typu działalność. 1.1.3. Obsługa przedsiębiorców w zakresie handlu obwoźnego Przedsiębiorcy zainteresowani prowadzeniem handlu obwoźnego w dzielnicy Wilanów, mogą uzyskać informacje w Wydziale Zamówień Publicznych i Zezwoleń Urzędu Dzielnicy Wilanów m.st. Warszawy. Jednakże, z uwagi na fakt, że wyznaczonych przez Zarząd Dzielnicy miejsc do handlu ulicznego jest bardzo mało, kontakty z przedsiębiorcami w tym zakresie są znikome. 1.1.4. Kadry i wyposażenie komórki zajmującej się rejestracją CEIDG oraz zezwoleniami W Urzędzie Dzielnicy Wilanów zatrudniony jest jeden pracownik do bezpośredniej obsługi przedsiębiorców. Istnieje możliwość załatwienia wszelkich formalności w języku angielskim, a także obsługi osób niepełnosprawnych. 1.2. Pozwolenie na budowę Wydział Architektury i Budownictwa dla Dzielnicy Wilanów zarejestrował 12 wniosków o pozwolenie na budowę w roku 2012 oraz 14 w roku 2013. Analizując tendencje ilościowe, można zaznaczyć delikatny wzrost udzielonych zezwoleń w stosunku do poprzednich lat. Trzeba jednak podkreślić, że dane te nie obejmują dużych projektów inwestycyjnych (o powierzchni całkowitej powyżej 15.000 m2 i o wysokości powyżej 30 m), gdzie zgodnie z obowiązującymi przepisami decyzje wydaje Biuro Architektury i Planowania Przestrzennego Urzędu m. st. Warszawy. Ze względu na skomplikowany charakter realizowanych inwestycji, ilość błędów w rejestrowanych formularzach jest zazwyczaj spora. Najczęściej wymieniane, niezmiennie od kilku lat, błędy we wnioskach to: a) brak pisemnej zgody na podłączenie do prywatnych sieci infrastruktury technicznej, b) brak niezbędnych uzgodnień i opinii innych organów, których nie ma lub dołączone są do dokumentacji później, już w czasie trwania postępowania (wnioski umyślnie skierowane są niekompletne i kompletowane z czasem). Tabela 8. Wnioski dotyczące działalności gospodarczej zarejestrowane przez Urząd Dzielnicy Wilanów w latach 2012-2013. Liczba zarejestrowanych Nazwa wniosku wniosków 2012 2013 Wnioski o wpis do CEiDG 420 568 Wnioski o zmianę we wpisie do CEiDG 1 370 1 499 Wnioski o wpis informacji o zawieszeniu działalności gospodarczej 153 250 Wnioski o wpis informacji o wznowieniu działalności gospodarczej 153 180 Wnioski o wykreślenie wpisu w CEiDG 172 203 Razem: 2 268 2700 Źródło: Informacje uzyskane z Urzędu Dzielnicy Wilanów, na podstawie wniosków wpływających do CEIDG. Tabela 9. Zezwolenia dotyczące napojów alkoholowych Liczba zezwoleń Rodzaj zezwoleń 2012 2013 Jednorazowa sprzedaż alkoholu 7 1 Sprzedaż alkoholu podczas przyjęć 7 11 Wyprzedaż alkoholu - 1 Sprzedaż napojów alkoholowych - detal 39 70 Sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych - gastronomia 31 42 Źródło: Informacje uzyskane z Urzędu Dzielnicy Wilanów 1 Ten fragment raportu został opracowany na podstawie materiałów przekazanych przez Urząd Dzielnicowy w Wilanowie. 2 W analizie prezentowanych danych trzeba brać pod uwagę, że dotyczą one tylko zdarzeń gospodarczych rejestrowanych w dzielnicy Wilanów. Nie są one tożsame ze wszystkimi zdarzeniami dotyczącymi przedsiębiorców z danej dzielnicy, gdyż mogą oni rejestrować zdarzenia na terenie całej Polski, a także elektronicznie. Stąd możliwe różnice z danymi z systemu REGON, na których opiera się analiza w Części I, p.3. 20 21

1.3. Udostępnianie nieruchomości na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej Komórkami odpowiedzialnymi za udostepnienie nieruchomości na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej Urzędu są: Wydział Zarządzania Nieruchomościami dla Dzielnicy Wilanów, Delegatura Biura Gospodarki Nieruchomościami w Dzielnicy Wilanów. Szczegółowy podział zadań między nimi ilustruje Diagram 10. Szczegółowy zakres zadań ww. Wydziałów, dostępny jest na stronie Urzędu Dzielnicy Wilanów. Wydział Zarządzania Nieruchomościami Delegatura Biura Gospodarki Nieruchomościami W poniższej tabeli przedstawiono dane liczbowe udostępniania nieruchomości na potrzeby działalności gospodarczej. Wskazują one generalnie na stabilizację aktywności w tej dziedzinie. Wydział Zarządzania Nieruchomościami dla Dzielnicy Wilanów nie analizował, jaka część zapotrzebowania na najem nieruchomości została zaspokojona. Przedsiębiorcy poszukują przede wszystkim lokali na przedszkola, lokale gastronomiczne, sklepy. Diagram 10. Jednostki organizacyjne Urzędu Dzielnicowego w Wilanowie zajmujące się udostępnianiem nieruchomości na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej. ustalanie stanu prawnego nieruchomości, prowadzenie spraw z zakresu nabywania nieruchomości, prowadzenie spraw dot. nabywania/zbywania lokali mieszkalnych, zlecanie przygotowania dokumentacji, kontrola wykonywania umów użytkowania wieczystego udzielanie bonifikat oraz żądania zwrotu tej bonifikaty, zawieranie, zmiany i rozwiązywania umów dzierżaw oraz najmu, uwłaszczanie posiadaczy garaży, prowadzenie podziałów geodezyjnych nieruchomości, ustalanie opłat adiacenckich Tabela 10. Udostępnianie nieruchomości na potrzeby działalności gospodarczej w Wilanowie Umowy/zdarzenia Rodzaj zezwoleń 2012 2013 Najem lokali użytkowych 2 2 Najem powierzchni reklamowych 1 0 Dzierżawa terenów 2 2 Dzierżawa miejsc dla handlu obwoźnego 4 4 Dzierżawa nieruchomości w gestii M. st. Warszawy 3 4 Inne formy udostępniania nieruchomości przedsiębiorcom (np. wystawy, eventy) - - Źródło: Informacje uzyskane z Urzędu Dzielnicy Wilanów 1.4. Zamówienia publiczne Urząd Dzielnicy Wilanów prowadzi centralny rejestr umów/ zobowiązań do 14 tys. Euro, natomiast bez podziału na zlecenia i umowy cywilne. W ramach zakresu prowadzonej działalności Wydział Zamówień Publicznych i Zezwoleń rejestruje ilość zawartych umów z przedsiębiorcami w wyniku zamówień publicznych. W 2012 roku zarejestrowano 627 umów poniżej 14.000 euro; 65 umów powyżej 14.000 euro. Zaś w 2013 roku 567 umów poniżej 14.000 euro oraz 71 umów powyżej 14.000 euro. W przypadku przetargów powyżej 14 tys. euro zwraca uwagę szybki wzrost ogólnej wartości umów (32%) przy spadku ich liczby. Znacząco wzrosła też wartość przetargów poniżej 14 tys. euro (51%). Spośród większych inwestycji realizowanych w roku 2013, należy wymienić przebudowę ul. Vogla, budowę Osi Królewskiej, przebudowę ul. Pastewnej, ul. Radosnej, ul. Klimczaka i instalację internetu bezprzewodowego w oparciu o technologię WiFi w 8 lokalizacjach Dzielnicy Wilanów. Jeśli chodzi o zainteresowanie przedsiębiorców przetargami, jest ono różne w zależności od przedmiotu Zamówienia (zazwyczaj od 3 do 10 ofert). Brak danych na temat wielkości firm startujących w przetargach oraz problemów, przedsiębiorców w nich uczestniczących. Siedziba firmy nie ma znaczenia, przy udziale w przetargu ogłaszanym przez Dzielnicę. Wydział Zamówień Publicznych i Zezwoleń nie prowadzi doradztwa dla firm uczestniczących w przetargach. Zamówienia poniżej 14 tys. euro Inwestycje 31 18-42% Remonty 8 10 +25% Pozostałe 3 1-66% Razem liczba 42 29-31% Razem wartość wszystkich przetargów pow. 14 tys. euro w tys. PLN 15 930,5 20 986,2 +32% Zamówienia poniżej 14 tys. euro 1.5. Pomoc w pozyskiwaniu Funduszy Europejskich W roku 2013 Urząd Dzielnicy Wilanów (poza projektem Stołeczne Forum Przedsiębiorczości) nie realizował projektów europejskich skierowanych do przedsiębiorców. UD nie zanotował przypadków przedsiębiorców, zwracających się do Urzędu o pomoc w uzyskaniu środków europejskich na prowadzenie własnej działalności. Nie prowadzono również szkoleń dotyczących ubiegania się o środki UE. Jak wynika z danych przedstawionych w p. 3. niżej, przedsiębiorcy z Wilanowa obecnie w niewystarczającym zakresie korzystają z funduszy UE. W latach 2007 2013 tylko 40 firm podjęło łącznie 57 projektów. Ewidencja udzielonego wsparcia wskazała zarazem, iż 12 firm otrzymało wsparcie na inwestycje i rozwój technologiczny. Dominującą formą wsparcia była natomiast tzw. pomoc de minimis, z której skorzystało 134 firm. 1.6. Inne inicjatywy w zakresie kontaktów i współpracy UD ze środowiskiem przedsiębiorców w Wilanowie Urząd Dzielnicy Wilanów od wielu lat współpracuje z przedsiębiorcami na wielu płaszczyznach. Współpraca owocuje wsparciem przedsiębiorców dla inicjatyw Urzędu Dzielnicy Wilanów, skierowanych bezpośrednio do mieszkańców: a) Od trzech lat w Wilanowie organizowany jest Królewski Festiwal Światła, który odbywa się w przestrzeni miejskiej zawsze po Nowym Roku, czyli na początku stycznia. Jego organizacja jest możliwa dzięki wsparciu przedsiębiorców, współpracujących z dzielnicą. W czasie festiwalu oświetlany jest Pałac w Wilanowie, ogrody pałacowe, ulice dzielnicy, plac miejski w Miasteczku Wilanów. Widzowie zapraszani są na mappingi, czyli pokazy 3D na fasadzie pałacu i kościoła św. Anny. Tabela 11. Ilość umów zawartych z przedsiębiorcami w wyniku zamówień publicznych ogłoszonych przez Urząd Dzielnicy Wilanów w latach 2012-2013. Liczba przetargów % przyrost przyrost/ spadek w 2013 do 2012 2013 2012 r. Liczba 90 92 +2% Razem wartość wszystkich przetargów poniżej 14 tys. euro w tys. PLN 783,9 1 181,5 +51% Źródło: Informacje uzyskane z Urzędu Dzielnicy Wilanów 22 23

b) Dzięki wsparciu przedsiębiorców z dużym rozmachem organizowane jest corocznie Święto Wilanowa. Ponieważ Wilanów nie dysponuje przestrzenią niekomercyjną, miejską (większość to własność deweloperów), wykorzystuje grunty użyczane przez przedsiębiorców pod organizację wydarzeń związanych ze Świętem Wilanowa. Dzięki ich wsparciu w czasie tego Święta mieszkańcy Wilanowa mogą uczestniczyć w koncertach, spektaklach plenerowych, widowiskach na wysokim poziomie. c) Latem, przy wsparciu przedsiębiorców, organizowany jest cykl wyjątkowych koncertów plenerowych pod nazwą Wilanów Jazz All Stars, a także Wilanowskie Lato Sztuki projekt skierowany do najmłodszych widzów. W scenerii Plaży Wilanów na wolnym powietrzu występują teatry dziecięce. d) Co roku w okresie świat Bożego Narodzenia z udziałem przedsiębiorców wręczane są paczki świąteczne, dla rodzin objętych pomocą Ośrodka Pomocy Społecznej. Paczki fundują przedsiębiorcy. e) Przedsiębiorcy/inwestorzy partycypują także w kosztach inwestycji na terenie dzielnicy. W ubiegłym roku było to np. wykonanie lub remont fragmentów ulic, miejsc postojowych, wspólna aranżacja przestrzeni publicznej (np. nasadzenia zieleni). f) Licznie działające na terenie dzielnicy Uczniowskie Kluby Sportowe także wielokrotnie otrzymały wsparcie sponsorskie od przedsiębiorców, współpracujących z dzielnicą. g) Dwukrotnie w ciągu roku (przed świętami Wielkanocnymi i Bożego Narodzenia) odbywają się spotkania władz dzielnicy z przedsiębiorcami zaangażowanymi w lokalne działania. Jest to doskonała okazja do wymiany kontaktów biznesowych i doświadczeń między przedsiębiorcami. 2. Instytucje otoczenia biznesu w dzielnicy Wilanów Mówiąc o instytucjach otoczenia biznesu (IOB) mamy na myśli dwa rodzaje podmiotów. Do pierwszej należą organizacje nie nastawione na zysk (fundacje, stowarzyszenia, wyspecjalizowane agendy rządowe i samorządowe), aktywne w obszarze wspierania przedsiębiorczości, samozatrudnienia, transferu i komercjalizacji technologii oraz poprawy konkurencyjności MSP. Dodatkowo uwzględniamy organizacje komercyjne, świadczące różnego typu usługi doradcze dla mniejszych firm, bowiem dostępność tego typu usług w skali lokalnej ma istotne znaczenie, zwłaszcza gdy przedsiębiorcy zamierzają rozwijać swoje firmy. 2.1. Instytucje niekomercyjne Problematyką wspierania przedsiębiorczości na terenie Dzielnicy Wilanów zajmują się wybrane jednostki, których funkcjonowanie wiąże się ze wspieraniem i promowaniem przedsiębiorczości: Fundacja Przedsiębiorczych Kobiet Misją Fundacji Przedsiębiorczości Kobiet jest propagowanie idei przedsiębiorczości wśród kobiet i wspieranie rozwoju firm prowadzonych przez kobiety. Fundacja stara się rozwijać sieć współpracy różnych środowisk, której członkinie nawiązują nowe kontakty i relacje biznesowe, wymieniają doświadczenia, uzyskują wsparcie i rozwijają własną markę. Zachowywane są przy tym najwyższe standardy etyki i jakości. Sieć kieruje się również zasadą równych szans dla budowy i rozwoju nowoczesnego społeczeństwa obywatelskiego. Do sieci zapraszane są zarówno kobiety, które prowadzą swoje firmy, jak również panie, które pragną założyć własny biznes, ale szukają wsparcia, pomysłu, zachęty lub stymulacji do działania. Głównym celem podejmowanych działań jest zwiększenie liczby aktywnych kobiet prowadzących własne firmy. Fundacja stara się pokazać, że kobiety w Polsce są gotowe zakładać własne stabilne przedsiębiorstwa i tworzyć nowe miejsca pracy. Fundacja realizuje kampanię społeczną: Partnerstwo na rzecz Rozwoju Przedsiębiorczości Kobiet. Kampania społeczna ma dwa wymiary: wymiar edukacyjny, propagowanie wiedzy na temat przedsiębiorczości i praktycznych porad jak prowadzić firmę, wymiar praktyczny, merytoryczne i fizyczne wsparcie dla kobiet pragnących założyć własne firmy. W jej ramach nawiązuje współpracę z różnymi podmiotami, organizacjami pozarządowymi, mediami i instytucjami publicznymi oraz przedsiębiorcami, aby pozyskiwać wszelkie możliwe wsparcie dla kobiet, zarówno w zakresie edukacji, specjalistycznych szkoleń, zatrudnienia, finansowania, jak również zakładania i rozwijania własnych firm. Stowarzyszenie Producentów i Dystrybutorów Oprogramowania Rozrywkowego Stowarzyszenie Producentów i Dystrybutorów Oprogramowania Rozrywkowego (SPIDOR) powstało w 2008 roku. Podstawowe zadania w ramach działalności Stowarzyszenia to popularyzacja zasad użytkowania gier wideo w Polsce poprzez upowszechnianie zasad i przepisów prawa regulującego wytwarzanie, obrót i użytkowanie gier, reprezentacja interesów producentów i dystrybutorów gier wideo w kraju i za granicą. Powyższe cele realizowane są poprzez prowadzenie działalności edukacyjnej, publikowanie materiałów szkoleniowych, biuletynów, periodyków i innych materiałów stanowiących nośniki informacji, przez organizowanie konferencji, seminariów i zebrań poświęconych polskiemu rynkowi gier wideo, jak również poprzez współpracę z Interactive Software Federation of Europe oraz pokrewnymi stowarzyszeniami zagranicznymi. Stowarzyszenie Producentów i Dystrybutorów Stomatologicznych Stowarzyszenia Producentów i Dystrybutorów Stomatologicznych (SPiDS) powstało w 2002 r. z udziałem 29 firm z branży stomatologicznej z całej Polski. Głównymi celami działalności Stowarzyszenia jest: uporządkowanie i ochrona rynku stomatologicznego; zbieranie informacji dotyczących rynku stomatologicznego w kraju i zagranicą, przeciwdziałanie nieuczciwej konkurencji, reklamie oraz promocji. Ponadto informowanie swoich członków o zmianach przepisów prawnych i finansowych, udzielanie porad i konsultacji, współpraca z innymi stowarzyszeniami i organizacjami na terenie kraju i poza jego granicami w zakresie stomatologii i techniki stomatologicznej, reprezentowanie interesów swoich członków w instytucjach i organizacjach państwowych i społecznych, a także prowadzenie działalności gospodarczej przeznaczonej na cele statutowe Stowarzyszenia. Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności przedstawicielstwo PAFW w Polsce Misją Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności jest działanie na rzecz umacniania demokracji i społeczeństwa obywatelskiego, wyrównywania szans rozwoju indywidualnego i społecznego oraz wspieranie gospodarki rynkowej w Polsce, a także, w dalszej perspektywie i w miarę możliwości, w innych krajach Europy Środkowej i Wschodniej. Istotnym obszarem zaangażowania PAFW jest wsparcie programów rozwoju społeczności lokalnych w tym m.in. następujących inicjatyw: Działaj lokalnie - celem realizowanego od 2000 roku programu jest wspieranie i aktywizowanie lokalnych społeczności na wsiach i w małych miastach poprzez wspieranie projektów obywatelskich, które służą pobudzaniu aspiracji rozwojowych i poprawie jakości życia oraz przyczyniają się do budowania 24 25

kapitału społecznego. Nowe technologie lokalnie - realizowany od 2012 roku program stanowi kontynuację wcześniejszych działań PAFW wspierających wykorzystanie nowoczesnych technologii informacyjno-komunikacyjnych w rozwoju lokalnym. Jego celem jest podnoszenie wiedzy i umiejętności pracowników oraz liderów organizacji pozarządowych w zakresie skutecznego użytkowania tego typu technologii. 3.1. Źródła danych Fundusze europejskie stały się w ostatnich latach istotnym źródłem zasilania przedsiębiorstw w wiedzę, technologie, kontakty, rozwiązania organizacyjne. W wielu przypadkach zmieniły podstawę konkurencyjności przedsiębiorstw na rynku. Uzyskanie tego wsparcia nie jest jednakże kwestią prostą, wymaga przejścia skomplikowanych procedur konkursowych, potwierdzenia doskonałości swojego pomysłu w ramach rywalizacji z innymi firmami, a fakt udzielenia Lokalne partnerstwa PAFW - celem przedsięwzięcia jest inicjowanie i rozwój współpracy między uczestnikami różnych programów PAFW na rzecz tworzenia partnerstw mających realizować projekty ważne dla lokalnych społeczności. W podejmowanych działaniach wykorzystywana jest metoda animacji społeczności lokalnych służąca budowaniu dobra wspólnego w oparciu o przeprowadzoną wcześniej diagnozę społeczną. wsparcia rodzi wiele konsekwencji po stronie przedsiębiorcy związanych np. z zarządzaniem, przepływami finansowymi czy koniecznością osiągnięcia założonych wskaźników. Wysiłek ten nie jest pozbawiony wartości dla przedsiębiorstw, z tego też względu konkurencja o te środki zawsze była bardzo wysoka. W niniejszej części raportu przedstawione zostały wybrane dane na temat aktywności firm z dzielnicy Wilanów w projektach finansowanych z funduszy unijnych. Niniejszy rozdział Raportu został przygotowany na podstawie 2.2. Komercyjne firmy doradcze świadczące usługi dla biznesu w Wilanowie danych z Krajowego Systemu Informatycznego SIMIK 07-13 oraz Bazy Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, według stanu na 31.01.2014r. W analizie uwzględniono Na terenie dzielnicy Wilanów działają liczne firmy doradcze świadczące usługi na rzecz przedsiębiorców (Tabela 12), firmy aktywne, zarejestrowane na terenie dzielnicy Wilanów w systemie CEIDG/REGON według stanu na 31.12.2013r. a ich liczba w ostatnich latach bardzo szybko rośnie. Szczególną uwagę zwraca duża liczba firm świadczących Pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej 3.2. Firmy z dzielnicy Wilanów i ich aktywność projektowa w latach 2007-2014 i zarządzania oraz usługi prawnicze. Generalnie na terenie całej Warszawy występuje znaczne skupienie firm doradczych. Także na terenie Wilanowa, niejako w zasięgu ręki, istnieje duża i zróżnicowana paleta tego typu usług dla przedsiębiorców. Firmy z dzielnicy Wilanów charakteryzuje bardzo niska aktywność oparta o fundusze publiczne pochodzące z funduszy unijnych. Ogólny obraz aktywności projektowej charakteryzują takie dane jak: 1. Ilość firm realizujących projekty w dzielnicy, 3. Wykorzystanie funduszy unijnych i innych środków 2. Ilość projektów realizowanych w zidentyfikowanych publicznych przez przedsiębiorców dzielnicy Wilanów firmach, w latach 2007-2013 3. Rozkład ilości realizowanych projektów w przedsiębiorstwach, Tabela 12. Firmy doradcze świadczące usługi dla przedsiębiorców w Wilanowie 4. Dane finansowe zagregowane dla zakontraktowanych także czwarte miejsce z wynikiem 16,9. Na zidentyfikowanych projektów w firmach w dzielnicy. 57 projektów aż 80% pochodzi z firm, w których nie podejmowano realizacji innych projektów finansowanych z Funduszy Skalę zaangażowania przedsiębiorców Wilanowa w realizację Strukturalnych. Jest to najsłabszy wynik wśród dzielnic objętych projektów dofinansowanych ze środków UE ilustrują poniższe projektem SFoP. Rozkład danych w kontekście ilości dane. realizowanych projektów w firmach z Wilanowa przedstawia Diagram 11. Ilość zakontraktowanych projektów 57 Ilość firm - realizatorów projektów 40 Dofinansowanie dla projektów 143,7 mln PLN Wydatki kwalifikowane projektów 368,3 mln PLN Wartość projektów 496,8 mln PLN Źródło: opracowanie własne w oparciu o dane SIMIK i GUS W okresie obejmującym lata 2007-2014, firmy działające Firm, które wykazały więcej aniżeli jeden projekt jest niespełna w dzielnicy Wilanów otrzymały ponad 143 mln PLN wsparcia 8. Na terenie dzielnicy Wilanów nie odnotowano firm, ze środków Unii Europejskiej. Jeśli chodzi o średnią wysokość które zrealizowały więcej niż 10 projektów. Należy jednak dofinansowania na 1 przedsiębiorstwo, dzielnica Wilanów podkreślić, że dzielnica Wilanów charakteryzuje się najmniejszą znalazła się na czwartym miejscu w rankingu dzielnic objętych ilością aktywnych firm (jest to zaledwie 23% liczby firm projektem SFoP, z wynikiem 42,5 tys. PLN. W kontekście z Ursynowa) a zatem konsekwentnie posiada również ograni- ilości projektów na 1000 firm aktywnych dzielnica zajęła czony potencjał w aktywności projektowej. Ilość firm z więcej niż 10 projektami 0 Ilość firm z projektami w przedziale od 5 do 9 2 Ilość firm z 4 projektami 0 Ilość firm z 3 projektami 2 Ilość firm z 2 projektami 4 Razem 8 Diagram 11. Rozkład aktywności projektowej firm w Wilanów wg ilości projektów w przedsiębiorstwach. PRZEDZIAŁ OD 5 DO 9 PROJEKTÓW 3 PROJEKTY 5% 5% 2 PROJEKTY 10% Rodzaje usług doradczych Liczba firm 2012 2013 % przyrostu/spadku 2013 do 2012 Działalność prawnicza 157 185 18% Działalność rachunkowo-księgowa, doradztwo podatkowe 61 69 13% Stosunki międzyludzkie (public relations) i komunikacja 36 41 14% Pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania 240 290 21% Razem: 494 585 18% 1 PROJEKT 80% Źródło: opracowanie własne w oparciu o dane SIMIK i GUS 26 27

3.3. Aktywność w realizacji projektów wg przedmiotu wsparcia Na podstawie analizy danych bazy UOKIK wyodrębniono dane dotyczące skali zaangażowania środków publicznych pochodzących ze źródeł zagranicznych i (występujących łącznie) krajowych i zagranicznych w rozwój przedsiębiorstw w dzielnicy. W oparciu o specjalnie zdefiniowane kryteria selekcji firm i przeznaczenia wsparcia określone zostały następujące obszary aktywności firm związane z wykorzystywaniem pomocy publicznej: 1. Statystyka firm korzystających z pomocy de minimis, 2. Statystyka firm korzystających z pomocy na rozwój technologiczny, 3. Statystyka firm korzystających z pomocy na inwestycje. Syntetyczne dane w ww. obszarach z podziałem na wielkość firm przedstawione zostały w Tabeli 12. Przedsiębiorstwa działające na terenie Dzielnicy Wilanów najaktywniej korzystały z pomocy de minimis. Mając na uwadze fakt, iż wsparcie to określane jest jako pomoc nieznaczna i nie może zaburzać konkurencji, w praktyce przybierało niekiedy formę działań masowych kierując się założeniem o konieczności udzielania drobnej pomocy bez skutków finansowych dla odbiorców. Konsekwentnie nie dziwi fakt, iż znacząca większość firm wykazujących korzystanie z takiej formy pomocy to mikro przedsiębiorstwa - stanowią one ponad 74% wszystkich firm objętych wsparciem de minimis. W pozostałych przypadkach: 17,9% to przedsiębiorstwa małe, 5,2% średnie i tylko 2,2% duże. Charakterystyczne dla dzielnicy jest małe zaangażowanie się firm w realizację przedsięwzięć zorientowanych na rozwój technologiczny oraz inwestycje w przedsiębiorstwach. Podkreślić jednak należy, iż wartość bezwzględna udzielonego wsparcia w tym zakresie, dla 12 firm, przewyższyła wartość dofinansowania dla 134 firm w ramach pomocy de minimis. 3.4. Podsumowanie Na podstawie przedstawionych ogólnych danych empirycznych można sformułować ogólny wniosek, iż skala wykorzystania środków publicznych odzwierciedla statystyczny rozkład firm w Dzielnicy Wilanów, z jednej strony mała ilość firm przełożyła się na niewielką aktywność projektową, razem utrzymana jest tendencja zauważona dla innych dzielnic wskazująca na widoczną różnice w ilości firm korzystających z pomocy de minimis i innych forma wsparcia jak rozwój technologiczny czy inwestycje. Pomimo niekorzystnej statystyki w zakresie ilości firm w dzielnicy, ich zaangażowanie w wykorzystywanie środków publicznych uznać należy za niewystarczające w porównaniu z potencjałem gospodarczym tej dzielnicy (określonym w innych częściach Raportu). Jednocześnie na terenie dzielnicy Wilanów mamy nieliczne przykłady firm, które potrafiły efektywnie wykorzystać środki publiczne (zwłaszcza UE) dla przyspieszenia własnego rozwoju. Ważnym wyzwaniem staje się, zarówno dla firm jak i władz samorządowych i instytucji wsparcia firm w dzielnicy, zwiększenie zdolności do absorpcji środków publicznych przez przedsiębiorstwa w nadchodzących latach. Pierwszym krokiem może być upowszechnienie informacji na temat doświadczeń przedsiębiorstw z Wilanowa w zakresie pozyskiwania i wykorzystywania środków publicznych. To może ułatwić wymianę dobrych praktyk oraz sprzyjać podejmowaniu wspólnych projektów, także we współpracy z ośrodkami badawczymi. Tego typu wspólne przedsięwzięcia będą traktowane priorytetowo w nowej perspektywie UE 2014-2020. 23.05.2013 07.06.2013 17.06.2013 28.06.2013 26.07.2013 27.08.2013 17.09.2013 20.11.2013 11.12.2013 Istotnym wsparciem w generowaniu zmian może być czerpanie wzorców i przykładów z innych dzielnic Warszawy, chociażby objętych projektem SFoP. Dostępne bazy danych, wskazane wcześniej, dostarczają dużo interesujących i praktycznych informacji, jak również liczne bazy projektów prezentowane na portalach internetowych instytucji finansujących (np. Urząd Marszałkowski Woj. Mazowieckiego, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości i inne). 4. Sieciowanie przedsiębiorców w ramach SFoP 4.1. Spotkania sieciujące założenia i uczestnicy Networking, to budowanie sieci kontaktów przedsiębiorców za pomocą ciągłych relacji, których celem jest wymiana informacji, doświadczeń, udzielanie sobie wsparcia i pomocy, ale także do identyfikowanie możliwości rozwijania biznesu z partnerami. Dzięki projektowi Stołeczne Forum Przedsiębiorczości, organizowanemu przez Urząd m. st. Warszawy (lidera projektu) oraz Akademię Leona Koźmińskiego (partnera merytorycznego) na terenie dzielnicy Wilanów zainicjowane zostały networkingowe warsztaty przedsiębiorców. Miejscem spotkań był Urząd Dzielnicy. Dla koordynacji działań w tym zakresie w tym zakresie stworzono w Projekcie stanowisko Animatora Współpracy z MSP. Zasadnicza rola Animatora Współpracy w Wilanowie polegała na odpowiedniej promocji spotkań networkingowych oraz właściwym doborze grup przedsiębiorców i tematów poszczególnych warsztatów. Do wsparcia budowania relacji biznesowych w dzielnicy została powołana także Rada Przedsiębiorców. Składała się ona z grupy najbardziej aktywnych przedstawicieli dzielnicy Wilanów zainteresowanych rozszerzaniem idei lokalnego networkingu. Rada zbierała się w cyklach miesięcznych dyskutując nad formułą i tematyką poszczególnych spotkań. Same spotkania networkingowe odbywały się według wypracowanej autorskiej metody networkingowej zaproponowanej przez zespół Akademii Leona Koźmińskiego pod kierownictwem prof. Jerzego Cieślika. Zastosowana metoda zakłada wykorzystanie podstawowych mechanizmów networkingowych. Głównym moderatorem wszystkich spotkań był specjalista ds. networkingu dr Jan Dąbrowski. Jako narzędzie wspomagające proces sieciowania, w ramach projektu SFoP, dla przedsiębiorców uruchomiona platformę internetową, gdzie przedsiębiorcy mogli zapoznać się z kalendarzem interesujących wydarzeń, zapoznać się z wypowiedziami ekspertów, w trybie online wziąć udział w dyskusji na ciekawe tematy. 4.2. Spotkania podstawowe statystyki Ogółem w spotkaniach networkingowych w dzielnicy Wilanów wzięło udział 277 przedsiębiorców, W związku z tym średnia liczba osób obecnych na spotkaniach to 15 przedsiębiorców. Diagram 12 przedstawia rozkład liczby osób na poszczególnych spotkaniach. Diagram 12. Statystyki obecności na warsztatach Wilanów 02.01.2014 15.01.2014 30.01.2014 05.02.2014 12.03.2014 09.04.2014 07.05.2014 04.06.2014 09.07.2014 Tabela 13. Rozkład aktywności projektowej firm w dzielnicy Wilanów wg wielkości przedsiębiorstwa i rodzaju otrzymanego wsparcia. 25 Wielkość przedsiębiorstwa Pomoc de minimis Wartość nominalna pomocy (mln PLN) Ilość firm objętych pomocą Pomoc na rozwój technologiczny Wartość nominalna pomocy (mln PLN) Ilość firm objętych pomocą Pomoc na inwestycje w przedsiębiorstwach Wartość nominalna pomocy Ilość firm objętych pomocą Mikro 9,7 100 - - 5,8 6 Małe 2,4 24 3,5 1 8,1 4 Średnie 0,8 7 - - 0,3 1 20 15 10 5 6 9 5 12 20 18 10 21 23 15 17 16 23 11 17 20 20 14 Duże 0,2 3 - - - - Suma 13,1 134 3,5 1 14,2 11 0 Źródło: Opracowanie własne Źródło: opracowanie własne na podstawie GUS i UOKIK. 28 29

Na Wilanowie wśród uczestników dominowali przedstawiciele firm zatrudniających maksymalnie jednego pracownika (67%). Drugą reprezentowaną grupą były przedsiębiorstwa, w których pracuje od 2 do 9 oraz od 10 do 49 osób (odpowiednio 16% i 17% całości) (Diagram 13). W dzielnicy Wilanów struktura branżowa jest stosunkowo jednolita. Podobnie jak w pozostałych dzielnicach przeważała tu branża usługowa. Na spotkaniach obecnych było wielu przedstawicieli branży kreatywnej, doradczej oraz finansowej. Kolejne sektory, czyli: medialna, IT, prawna i handlowa reprezentowane były mniej licznie. Diagram 13. Liczba zatrudnionych Wilanów udział procentowy OD 10 DO 49 17% 16% OD 2 DO 9 67% OD 0 DO 1 Źródło: Opracowanie własne KLIENT DLA MNIE 6 ZNAM PARTNERA DLA TEJ FIRMY 4 KUPIĘ COŚ OD TEJ FIRMY 2 3 4 6 4 4 7 5 2 1 3 3 6 ZNAM DOSTAWCĘ DLA TEJ FIRMY 1 PARTNER DO WSPÓŁPRACY 6 ZNAM KLIENTA DLA TEJ FIRMY MAŁE ŚREDNIE DUŻE Źródło: Opracowanie własne 4.3. Spotkania sieciujące w ramach SFoP w dzielnicy komponent networkingowy potrzebne danej osobie. Poniżej przedstawiony jest przykłado- można było zaznaczyć czy przedsiębiorcy posiadają kontakty wy wynik wypełnienia radaru networkingowego przez przedsiębiorców oceniających przedsiębiorcę na spotkaniu. Głównym elementem spotkań były warsztaty networkingowe, a ich głównym elementem były autoprezentacje w grupach 8-11 osobowych. Prezentacje miały na celu zachęcić innych Diagram 14 przedstawia sumę wyników dla wybranego uczestników do zawarcia miedzy sobą bardziej trwałych przedsiębiorcy uczestniczącego w 4 spotkaniach (kolejnych relacji. Po prezentacjach następowały wymiany wizytówek na których się pojawiał). Po każdym spotkaniu przedsiębiorcy otrzymywali wysyłane przez Animatora współpracy z MSP i luźne rozmowy przy kawie, rozszerzające informacje zawarte w krótkich prezentacjach. Ważnym etapem networkingu wyniki wskazania innych przedsiębiorców - zatem wiedzieli były prezentacje liderów grup. Lider była to wybrana osoba od razu, kto widział w nich partnera, klienta czy też dostawcę w danej grupie, której zadaniem było zarekomendowanie i/lub kto znał kogoś kto mógłby pomóc przedsiębiorcy w jego poznanych przedsiębiorców, przedsiębiorcom z innych grup. biznesie. Takie informacje pozwalały zintensyfikować kontakty W ten sposób na każdym spotkaniu mogła następować, poza biznesowe z tymi najbardziej zainteresowanymi. autoprezentacją, już pierwsza rekomendacja danego przedsię- Diagram 14. Ocena prawdopodobieństwa nawiązania relacji przykładowy Przedsiębiorca biorcy na forum ogólnym. Organizatorzy w celu zwiększenia skuteczności networkingu wprowadzili możliwość uzyskiwania między przedsiębiorcami szybkiej informacji zwrotnej (tzw. Radaru Networkingowego). Po prezentacji liderów przedsiębiorcy mieli możliwość zaznaczyć na przygotowanym i rozdanym wcześniej materiale, który przedsiębiorca trafia do określonej kategorii potencjalnych partnerów. Każdy mógł zaznaczyć z jakim prawdopodobieństwem według niego, prezentująca się/prezentowana osoba może być dla niego: klientem, dostawcą lub partnerem biznesowym. Dodatkowo Z powyższego wykresu widać, że przykładowy przedsiębiorca z dzielnicy Wilanów został ogólnie bardzo pozytywnie oceniony przez innych uczestników spotkań newtorkingowych. Najlepszy wynik osiągnął, jako potencjalny klient (łącznie 10 wskazań ze średnim i dużym prawdopodobieństwem) oraz partner do współpracy (łącznie 9 wyników na poziomie średniego i dużego prawdopodobieństwa). Ponadto został też dobrze odebrany jako dostawca. Z danych przedsiębiorca mógł też wyczytać po każdym spotkaniu kto ewentualnie zna kogoś kto pomógłby przedsiębiorcy w rozwoju jego biznesu. 30 31

Stosowanie na spotkaniach Radaru Networkingowego pozwalało zwiększać skuteczność networkingu i ewentualnie korygować informacje, które przekazywał na spotkaniach przedsiębiorca innym następowało swoiste badanie atrakcyjności networkingowej, charakterystyczne tylko dla spotkań networkingowych w ramach SFoP. Przedsiębiorcy dzięki Radarowi otrzymywali skondensowaną, przydatną informację co do swojej skuteczności networkingowej. Prawdopodobieństwo rozbudowy swojej sieci kontaktów, przedsiębiorcy dodatkowo zbiorczo oceniali po spotkaniach (wypełniali ankietę). W dzielnicy Wilanów przedsiębiorcy głównie spotykali tych: dla których mają kontakty (3,3); ewentualnych partnerów, z którymi będą współpracować (3,2) oraz przedsiębiorców, których kontakty przydadzą się im w przyszłości (3,1). Najgorzej wypadł aspekt pozyskania nowych dostawców (tylko 2,4) (Diagram 15). 4.4. Spotkania sieciujące w ramach SFoP w dzielnicy komponent merytoryczny Dodatkowym ważnym elementem wprowadzanym już od pierwszych spotkań były kwestie merytoryczne. Na kolejnych spotkaniach wybrani przedsiębiorcy prezentowali wybrany temat, w którym osiągnęli określony poziom ekspercki. W ramach spotkań networkingowych w dzielnicy Wilanów były przedstawiane między innymi kwestie zakresu: -- marketingu (np.: Spójne wartości mocna marka, Współpraca z agencją reklamową: jak odnieść wymierną korzyść i nie wdepnąć na minę ) -- sprzedaży (np.: Czy niskie podatki są możliwe?, Skąd wziąć kasę, czyli o sposobach finansowania młodego przedsiębiorstwa ) -- IT i mediów społecznościowych (np.: Bill Gates, Richard Branson oraz inni miliarderzy stawiają na firmy network marketingu - Era Nowej Ekonomii i jej możliwości (biznes skalowalny, dochód pasywny) Aż 75% uczestników oceniło przydatność merytoryczną prezentacji bardzo wysoko (50% - w znacznym stopniu, 25% - całkowicie). Tylko 6% respondentów odpowiadało, że tematyka spotkań zupełnie im nie odpowiada. Podobnych zastrzeżeń odnośnie sposobu prezentacji poszczególnych zagadnień nie miał żaden z badanych. 47% przedsiębiorców oceniło go, jako w pełni spełniający oczekiwania, a 27% jako satysfakcjonujący w znacznym stopniu. W niewielkim stopniu sposób prezentacji spełnił oczekiwania jedynie 7% uczestników (Diagram 16). Wskazane oceny potwierdzają, że poza wartością networkingową uczestnicy wysoko ocenili komponent wymiany doświadczeń i wiedzy w systemie samokształcenia. 4.5. Rozwój sieci rekomendowanie spotkań SFoP W procesie sieciowania przedsiębiorców, kluczowe znacze- Diagram 16. Ocena tematyki spotkania Wilanów udział procentowy 25% nie ma rozwój sieci dzięki poleceniom. W dzielnicy Wilanów ponad połowa badanych poleciła udział SFoP minimum 1 i maksimum 5 osobom. Każda z tych grup uzyskała po 29% głosów. Bardzo dużo bo prawie 1/3 (dokładnie 30%) respondentów zarekomendowało spotkania ponad 11 osobom, przy czym, aż 12% poleciło Projekt grupie większej niż 20 przedsiębiorców. Tylko odsetek 6% badanych nie przekazał informacji o spotkaniach ani jednej osobie (Diagram 17). Wskazywana duża ilość rekomendowania spotkań w ramach SFoP jeszcze bardziej podkreśla skuteczność dzielnicowych działań networkingowych i potrzebę ich kontynuowania oraz wsparcia ich organizacji przez Dzielnicowe Władze Samorządowe. CAŁKOWICIE SPEŁNIA OCZEKIWANIA 47% W ZNACZNYM STOPNIU SPEŁNIA OCZEKIWANIA 50% SPEŁNIA OCZEKIWANIA Diagram 15. Prawdopodobieństwo nawiązania nowych kontaktów Wilanów 27% W NIEWIELKIM STOPNIU SPEŁNIA OCZEKIWANIA 4,0 19% 20% ZUPEŁNIE NIE SPEŁNIA OCZEKIWAŃ 3,5 3,0 3,00 3,19 3,14 3,33 6% 7% 4% PRZYDATNOŚĆ MERYTORYCZNA DLA MNIE SPOSÓB PREZENTACJI Źródło: Opracowanie własne 2,5 2,0 2,38 POZYSKAM KLIENTA/KLIENTÓW POZYSKAM DOSTAWCÓW Diagram 17. Ilu osobom przedsiębiorcy polecili SFoP Wilanów - udział procentowy ŻADNEJ 1,5 POZYSKAM PARTNERA DO WSPÓŁPRACY POZNAŁEM KOGOŚ, KOGO KONTAKTY MI SIĘ PRZYDADZĄ OD 1 DO 2 29% 6% 6% OD 6 DO 10 1,0 0,5 POZNAŁEM KOGOŚ, KOMU JA MOGĘ POMÓC, MAM KONTAKTY DLA NIEGO 12% 20+ 0,0 18% 29% 11+ Źródło: Opracowanie własne OD 3 DO 5 Źródło: Opracowanie własne 32 33

4.6. Doświadczenia networkingowe przedsiębiorców w ramach Projektu SFoP próba podsumowania Brak zaufania i niechęć do współpracy między przedsiębiorcami to powszechna bolączka polskiej przedsiębiorczości i bariera jej dalszego rozwoju. Doświadczenie zgromadzone w ramach Projektu SFoP są dość obiecujące. Poprzez przemyślane, podbudowane naukowo, inicjatywy wspierające można wspomnianą niechęć przełamać. Trzeba jednak mieć świadomość, że tego typu zmiany postaw następują stopniowo wraz z rozwojem lokalnych sieci i upowszechnieniem się informacji na ich temat. Wśród uczestników spotkań networkingowych dominowali mali, początkujący przedsiębiorcy. To wskazuje, że potrzeba wzajemnego wspierania się jest w tej grupie najsilniejsza. To także szansa, że utrwalone nawyki współpracy na początkowym etapie będą kontynuowane, gdy firma rozwinie działalność na większą skalę. W debacie publicznej problematyka sieci przedsiębiorstw koncentruje się wokół klastrów i sieci przedsiębiorców, występuje synergia biznesowa. Doświadczenia zabrane w ramach Projektu SFoP wskazują na duże znaczenie innego lokalnego wymiaru sieciowania przedsiębiorców. Dzięki nawiązaniu współpracy między podmiotami skupionymi na ograniczonym geograficznie terenie mogą one realizować nie tylko cele biznesowe, ale w ten sposób przyczyniać się do budowania lokalnej społeczności. Podsumowując można stwierdzić, że mimo krótkiego okresu realizacji (efektywnie 18 miesięcy) doświadczenia w zakresie inspirowania relacji sieciowych na poziomie lokalnym można uznać za obiecujące. Warto zatem kontynuować takie działania wspierające w ramach szerszego programu rozwoju przedsiębiorczości na poziomie lokalnym. Informacja ogólna o Projekcie SFoP Stołeczne Forum Przedsiębiorczości jest wspólnym Projektem rytety oraz skutecznie je prezentować, w kontaktach z lokalną miasta stołecznego Warszawy oraz Centrum Przedsiębiorczości Akademii Leona Koźmińskiego, finansowanym ze środków wsparcie merytoryczne i kadrowe dla Urzędów Dzielnicowych administracją. Ważnym kierunkiem działania w Projekcie było Unii Europejskiej i realizowanym w latach 2013-2014. Działania w Projekcie są adresowane do przedsiębiorców z terenu siębiorczości na poziomie lokalnym. W pierwszej kolejności tak, aby mogły skutecznie realizować politykę rozwoju przed- Warszawy, a główny cel to wypracowanie aktywnych kanałów dotyczyło to wsparcia dla zatrudnionych w ramach Projektu, komunikacji między przedsiębiorstwami w ramach lokalnych Dzielnicowych Animatorów Współpracy z MŚP. W wyniku sieci współpracy. Projekt obejmował 6 z 18 dzielnic Warszawy realizacji Projektu władze dzielnic uzyskały również praktyczne (Ochota, Wola, Praga-Południe, Targówek, Ursynów i Wilanów). Na ich terenie działa łącznie 38,6% podmiotów gospo- a także know how w zakresie wykorzystania informacji narzędzia kontaktów z przedsiębiorcami w postaci baz danych, darczych Stolicy, z czego a Wilanowie 2,1%. do formułowania lokalnych strategii rozwoju przedsiębiorczości czy monitorowania postępów w ich realizacji na następne Dzięki wdrożeniu Projektu SFoP, przedsiębiorcy mogli lepiej się lata. Główne kierunki działań realizowanych w ramach projektu oraz uzyskanie wyniki ilustruje poniższy Diagram. poznać i nawiązać relacje biznesowe na poziomie Dzielnicy. Także zidentyfikować wspólne dla środowiska problemy i prio- 34 35

Stołeczne Forum Przedsiębiorczości SFoP Rozwój lokalnych sieci przedsiębiorców w sześciu dzielnicach Warszawy 2012-2014. Stołeczne Forum Przedsiębiorczości (SFoP) jest wspólnym projektem miasta stołecznego Warszawy (Lider Projektu) oraz Akademii Leona Koźmińskiego (Partner Projektu), finansowanym ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowanym w okresie od 1 września 2012 roku do 31 października 2014 roku. W poszczególnych dzielnicach Warszawy aktywnie działa kilka, kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt tysięcy podmiotów gospodarczych. Projekt obejmuje 6 z 18 dzielnic, na terenie których działa łącznie 38,8% podmiotów gospodarczych Stolicy. Zakładamy, że zostaną wypracowane aktywne kanały komunikacji między przedsiębiorstwami w ramach lokalnych sieci współpracy. Służyć temu mają cykliczne spotkania przedsiębiorców oraz dedykowane portale społecznościowe, będące platformą do nawiązywania kontaktów o charakterze biznesowym, ale także dla podejmowania inicjatyw społecznych. Projekt przyczyni się także do usprawnienia bieżącej współpracy między przedsiębiorstwami a jednostkami samorządu terytorialnego na terenie Warszawy. Publikacja współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego