WARSZTATY INSTRUMENT DLA MŚP FAZA II



Podobne dokumenty
INSTRUMENT DLA MŚP FAZA I i II

Aspekty prawne i finansowe programu HORYZONT 2020

Małe i średnie przedsiębiorstwa w programie Horyzont finansowanie i aspekty prawne

Przygotuj dobry budżet KOSZTY W PROJEKCIE TYPU TWINNING

Przygotowanie budżetu projektu

KATEGORIE KOSZTÓW. Limit na wypłacanie dodatkowych wynagrodzeń w projektach

CO TO JEST H2020? REGIONALNY PUNKT KONTAKTYWY PROGRAMÓW BADAWCZYCH UE ASPEKTY FINANSOWE PROGRAMU HORYZONT 2020 PRZY UNIWERSYTECIE ŁÓDZKIM

Zasady finansowe w programie HORYZONT 2020

7PR-mozliwości dla MŚP 30 czerwca 2008

Przygotowanie budżetu projektu w 7 Programie Ramowym

TYPOWE KOSZTY przykład

Zasady finansowe w programie HORYZONT 2020

ASPEKTY FINANSOWE 7.PROGRAMU RAMOWEGO

Anna Pytko. HORYZONT 2020 Ministerstwo Zdrowia Prelegent

Prelegent: Barbara Trammer

ZASADY UCZESTNICTWA Horyzont 2020

ASPEKTY FINANSOWE ICT PSP

24 październik 2014 Olsztyn, UWM ZASADY FINANSOWANIA I REALIZACJI PROJEKTÓW HORYZONT 2020

Co trzeba wiedzieć, żeby prawidłowo skalkulować budżet, zrealizować i rozliczyć projekt

NOWE ZASADY WYNAGRADZANIA

27 stycznia 2015 KPK, Warszawa ZASADY FINANSOWANIA I REALIZACJI PROJEKTÓW HORYZONT 2020

FAST TRACK TO INNOVATION

BudŜet projektu RegPot

Możliwości wsparcia dla MŚP w programie Horyzont 2020

ASPEKTY FINANSOWE 7.PROGRAMU RAMOWEGO

Wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw w Horyzoncie 2020

Zasady uczestnictwa. w Horyzoncie 2020 Elżbieta Olejnik Wrocław, 4 listopada 2014

Barbara Trammer. 17 czerwca 2014 RPK, Białystok ASPEKTY FINANSOWE PROJEKTÓW HORYZONT 2020

Seminarium informacyjne programu UE HORYZONT 2020

MALI I ŚREDNI PRZEDSIĘBIORCY W PROGRAMIE HORYZONT 2020 REGIONALNY PUNKT KONTAKTOWY PROGRAMÓW BADAWCZYCH UE PRZY UNIWERSYTECIE ŁÓDZKIM

Charakterystyka projektów TOI LdV i zasady ich finansowania

Co trzeba wiedzieć, żeby prawidłowo skalkulować budżet, zrealizować i rozliczyć projekt

Bartosz Majewski. 2 lipca2014 Białystok. Prawo Własności Intelektualnej w programie HORYZONT 2020

TRZECI NABÓR WNIOSKÓW PRZYGOTOWANIE ZAŁĄCZNIKA B: BUDŻET I KWALIFIKOWALNOŚĆ KOSZTÓW

Źródła informacji i warunki uczestnictwa w programie Horyzont czerwca 2015 r.

Horyzont W niniejszej prezentacji wykorzystano materiały udostępnione m.in. przez KE i/lub Ministerstwa oraz Agendy RP

Adam Głuszuk. Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE w Instytucie Podstawowych Problemów Techniki Polskiej Akademii Nauk

Część finansowa. Radosław Domagała. Wydział ds. Programu LIFE Departament Ochrony Przyrody i Edukacji Ekologicznej. Warszawa, r.

Istotne aspekty kwalifikowalności wydatków na etapie realizacji i rozliczania projektów oraz sposób dokonywania i zgłaszania zmian w projektach

Możliwości finansowanie badań w Programie Ramowym UE HORYZONT 2020

Działania Marii Skłodowskiej-Curie dla MŚP

I NABÓR WNIOSKÓW W PWT PL-RU BUDŻET

Program Leonardo da Vinci

Horyzont 2020 dla przedsiębiorstw małych, średnich i dużych

FORMULARZ WNIOSKU Część finansowa Radosław Domagała

Horyzont 2020 dla współpracy nauki z przemysłem RIA, European Innovation Council, działania InnoSup

Proces przygotowania, składania i oceny wniosków projektowych w Programie HORYZONT 2020 uwagi praktyczne

Zasady prawne i finansowe w projekcie 7PR

Uproszczone metody rozliczania wydatków po 2020

RISE (Research and Innovation Staff Exchange) jak wspierać mobilność między światem nauki i przemysłem oraz krajami trzecimi

SME Instrument & Fast Track to Innovation Programy wspierania innowacji dla MŚP sektora transportowego

Program Leonardo da Vinci

Fundusze dla MŚP w 7 Programie Ramowym UE

Program LIFE. Rola NFOŚiGW. Współfinansowanie krajowe. Norman Czarnecki Wydział ds. Programu LIFE

Regionalny Punkt Kontaktowy Programów Ramowych UE. Finansowanie projektów w 7. PR UE

Premia na Horyzoncie 2020 zasady aplikowania i realizacji

Mał a o ł pols l k s i k i U rz r ąd ą Woje j w e ódzki k

Kursy Intensywne Erasmusa. Rok akademicki 2013/ 2014

Wytyczne dla podmiotów audytujących projekty badawczo-rozwojowe

Schematy finansowania w H2020

Program Leonardo da Vinci

Instrument MŚP Faza II

ZARZĄDZANIE FINANSAMI W PROJEKTACH UNIJNYCH

Docieranie do informacji i przygotowanie wniosków projektowych

Program CIP EIP finansowanie ekoinnowacyjnych projektów w dla MŚPM sektora transportu

Finansowanie badań i innowacji w programie ramowym UE HORYZONT 2020

Pierwszy nabór. Białystok, Lublin, Rzeszów, Siedlce, grudnia, 2009

PRZYGOTOWANIE WNIOSKU O DOFINANSOWANIE

PRZYGOTOWANIE WNIOSKU O DOFINANSOWANIE

METODOLOGIA KALKULACJI KOSZTÓW POŚREDNICH - WYTYCZNE

Kwalifikowalność wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego w latach

Aspekty finansowe realizacji projektów w ramach programu IEE

Rozdział 7. FINANSOWANIE BADAŃ NA RZECZ MŚP I STOWARZYSZEŃ MŚP

PYTANIA I ODPOWIEDZI KONKURS RPLD IP /18

Premia na Horyzoncie zasady aplikowania i realizacji

Kursy Intensywne Erasmusa IP 2011

ROLA KOORDYNATORA. Komunikacja pomiędzy konsorcjum a KE/Agencją. Gromadzenie i przegląd dokumentów i informacji

Formalne aspekty uczestnictwa w H2020

System finansowania oraz rozliczania projektów krajowych Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Program Blue Gas. Warszawa, 26 październik 2012 r.

Szczegółowe zasady rozliczania kosztów wynagrodzeń podstawowych w projektach realizowanych w ramach Programu Horyzont 2020 lub Euratom WSTĘP

Program Inicjatywy Wspólnotowej Interreg III A Czechy Polska Kwalifikowalność kosztów osobowych Podstawowym elementem kwalifikowalności wydatków na

Kwalifikowalność wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego w latach

2. System stosowany w 7. Programie Ramowym

Kursy Intensywne Erasmusa IP 2012

Gdańsk, dn r. Jak zostać ekspertem Komisji Europejskiej oceniającym wnioski? Magdalena Urbanowicz

Rodzaje umów i formy oddelegowania w międzynarodowych projektach badawczych

Załącznik 2. Wymagania dotyczące audytu projektu

Zasady ogólne LIFE 2015

Załącznik 2. Wymagania dotyczące audytu projektu

PROGRAM WSPÓŁPRACY INTERREG POLSKA SAKSONIA Zmiany w projekcie, stosowanie ryczałtów w projekcie, informacja i promocja projektów

Program Leonardo da Vinci

Rozdział 2. KOSZTY PROJEKTU

1) Zaangażowanie wkładu niepieniężnego w realizację projektu może polegać na wykazaniu wyceny m.in. następujących kosztów: Zasady wnoszenia wkładu

Kwalifikowalność wydatków jest sprawdzana zarówno na etapie oceny wniosku o dofinansowanie, weryfikacji wniosku o płatność, jak również na etapie

Kursy Intensywne Erasmusa 2012

Spotkanie informacyjne dla Beneficjentów

III runda projektów ESPON

Załącznik nr 1 do Zapytania ofertowego z dnia r. Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki.

Medycyna i ezdrowie w programie Horyzont 2020

Polskie uczestnictwo w PR (6. PR, 7. PR i H2020) Transport

Transkrypt:

WARSZTATY INSTRUMENT DLA MŚP FAZA II Warszawa, 3.11.2015 Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE w Instytucie Podstawowych Problemów Techniki Polskiej Akademii Nauk W niniejszej prezentacji wykorzystano materiały udostępnione m.in. przez KE i/lub Ministerstwa oraz Agendy RP 1

INSTRUMENT MŚP FAZA II CZAS TRWANIA 12-24 miesięcy Poziom dofinansowania 0,5 2,5 mln euro 2

KTO MOŻE BRAĆ UDZIAŁ Pojedyńcze MŚP (for profit) lub Konsorcjum MŚP (for profit) Z krajów członkowskich lub stowarzyszonych Dodatkowo podwykonawcy (mogą być także z innych krajów) 3

Podmiot prawny, którego celem z racji formy prawnej nie jest osiąganie zysku lub który ma prawne lub statutowe zobowiązanie do niedystrybuowania zysków między udziałowców lub indywidualnych członków 4

Instrument MŚP Faza 1 RYCZAŁT EUR Faza 2 Wyjątkowo w 100%, ale jeśli będzie to zaznaczone w ogłoszeniu o konkursie. 5

WYJAŚNIENIA, INFORMACJE SZCZEGÓŁOWE HORYZONT 2020 FINANCIAL GUIDE ANNOTATED MODEL GRANT AGREEMENT General MGA + SME Instrument MGA Faza II str. 502-512 6

ZASADY KWALIFIKOWALNOŚCI KOSZTÓW 7

KRYTERIA KWALIFIKOWALNOŚCI KOSZTÓW Faktycznie poniesione Poniesione w okresie trwania projektu WYJĄTKI Sprawozdania składane w ostatnim okresie sprawozdawczym Świadectwo kontroli sprawozdań finansowych Końcowy przegląd (Final review) Wskazane w Aneksie 2 do Umowy Grantowej (szacunkowy budżet) Niezbędne do realizacji projektu, racjonalne, uzasadnione i zgodne z zasadą należytego zarządzania finansami 8

KRYTERIA KWALIFIKOWALNOŚCI KOSZTÓW Zaksięgowane w księgach rachunkowych (w przypadku kosztów pośrednich, które są wykazywane przy pomocy stawki ryczałtowej, nie będzie weryfikowana ewidencja księgowa) Możliwa jest ich identyfikacja i weryfikacja Zgodne z normalnymi zasadami rachunkowości i zarządzania oraz praktykami beneficjenta Zgodne z krajowym prawem pracy, prawem podatkowym oraz dot. ubezpieczeń społecznych 9

PRZYKŁADY NON ELIGIBLE 10

KATEGORIE KOSZTÓW KOSZTY PROJEKTU KOSZTY BEZPOŚREDNIE KOSZTY POŚREDNIE (zawierają między innymi także koszty obsługi administracyjnoksięgowej) 11

OMÓWIENIE POSZCZEGÓLNYCH KATEGORII KOSZTÓW BEZPOŚREDNICH Koszty osobowe Podwykonawstwo Inne koszty (podróże i diety, sprzęt trwały, zakup towarów i usług) 12

KOSZTY OSOBOWE (Umowa Grantowa art. 6.2 A) 13

KOSZTY OSOBOWE KOSZTY JEDNOSTKOWE RZECZYWISTE KOSZY OSOBOWE Ustalone przez KE Koszty właścicieli MŚP oraz osób fizycznych nie pobierających wynagrodzenia,

KOSZTY OSOBOWE RZECZYWISTE Koszty personelu zatrudnionego na podstawie umowy o pracę (lub równoważnego aktu zatrudnienia) Wynikają z listy płac Wynagrodzenie brutto + składki na ubezpieczenia społeczne + podatki + inne narzuty na wynagrodzenia (jeśli wynikają z prawa krajowego lub umowy o pracę lub równoważnego aktu zatrudnienia) Wyliczane indywidualnie dla każdego pracownika 15

KOSZTY OSOBOWE RZECZYWISTE WYNAGRODZENIE PODSTAWOWE WYNAGRODZENIE ZASADNICZE DODATKI DO WYNAGRODZEŃ OBOWIĄZKOWE: wynikające z przepisów krajowych, zbiorowego układu pracy lub umowy o pracę: Na przykład 13-a pensja, dodatek za pracę w niebezpiecznych warunkach, za pracę na nocnej zmianie itd. ZMIENNE: zgodne z obowiązującymi przepisami krajowymi, zbiorowym układem pracy lub umową o pracę, wypłacane na bazie wewnętrznych regulacji instytucji, określone na podstawie obiektywnych warunków i jasno zdefiniowanych kryteriów, np. - dodatki funkcyjne - związane z oceną pracownika Stawka godzinowa

KOSZTY OSOBOWE RZECZYWISTE Rzeczywiste koszty personelu= Liczba godzin przepracowanych w projekcie x Stawka godzinowa Stawka godzinowa = Roczne wynagrodzenie Roczne godziny produktywne 17

KOSZTY JEDNOSTKOWE (UNIT COSTS) Kalkulacja: pomnożenie ilości jednostek zużytych do wykonania pracy przez wartość jednostki Przykład Koszt właścicieli MŚP oraz osób fizycznych nie pobierających wynagrodzenia, Decyzja C(2013) 8197 Ustalony przez KE sposób wyliczenia stawki godzinowej: 4 650/143*country specific correction coefficient Country specific correction coefficient sprawdzamy w Main Work Programme - MSCA (aktualny w momencie ogłoszenia konkursu). 18

Czy rejestracja czasu pracy jest konieczna? TAK, ale w przypadku osób zatrudnionych wyłącznie do projektu nie ma takiego obowiązku DEKLARACJA!!! 19

PODWYKONAWSTWO (subcontracting) 20

PODWYKONAWSTWO Na zasadach rynkowych Nie ma ograniczenia co do rozmiaru podwykonawstwa Niemożliwe między partnerami konsorcjum PRZYKŁAD: Budowa prototypu albo instalacja pilotażowa, jeśli opisane jako działanie w Aneksie 1 21

WNIOSEK PROJEKTOWY - PODWYKONAWSTWO Zapewnienie jak najlepszej relacji jakości do ceny zostanie ocenione na etapie ewaluacji, co oznacza zwiększenie pewności beneficjentów, że w przypadku przyszłego audytu nie będzie to podważane (chyba że beneficjent nie dotrzyma opisanych przez siebie procedur wyboru podwykonawcy). We wniosku projektowym należy więc zawrzeć szczegółowe informacje dot. podwykonawstwa. 22

WNIOSEK PROJEKTOWY - PODWYKONAWSTWO W przypadku już zawartego podwykonawstwa należy opisać zadania, które są podzlecone, informacje o zastosowanej procedurze wyboru, cenie, uzasadnienie, dlaczego podwykonawstwo jest potrzebne oraz że wybrany podwykonawca i cena są właściwe. W przypadku podwykonawstwa, które ma być zawarte, należy opisać zadania, które będą podzlecone, uzasadnienie, dlaczego podwykonawstwo jest potrzebne, przewidywany budżet, procedurę wyboru zapewniającą najlepszą relację jakości do ceny. W Aneksie 2 muszą być wskazane koszty podwykonawstwa. 23

INNE KOSZTY BEZPOŚREDNIE Podróże i diety Sprzęt trwały AMORTYZACJA Koszty odpowiadające użyciu na potrzeby projektu Zakup towarów i usług 24

Czy koszt biletu w klasie biznes jest kosztem kwalifikowalnym projektu? TAK NIE TO zależy 25

Czy można uznać za kwalifikowalne koszty sprzętu trwałego używanego do realizacji projektu, jeśli został on zakupiony przez rozpoczęciem projektu? Tak, ale tylko jeśli sprzęt taki nie został jeszcze w pełni zamortyzowany zgodnie z zasadami księgowymi danej instytucji. W takiej sytuacji pozostałe koszty amortyzacji można zaliczyć do kosztów projektu (w proporcji do użycia sprzętu w projekcie). 26

Świadectwo kontroli sprawozdań finansowych Tłumaczenie dokumentów Publikacja broszur Tworzenie strony internetowej ( that enables an action s beneficiaries to work together ) Wsparcie logistyczne (sale, katering) ( if this is not an action tasks described as such in Annex I) Zakup odczynników, publikacji naukowych potrzebnych do realizacji projektu Wynajęcie konsultantów ds. IPR Koszty ochrony praw własności intelektualnej Koszty zapewnienia otwartego dostępu do publikacji 27

KOSZTY POŚREDNIE 28

Jaka jest wartość kosztów pośrednich? Koszty personelu: 20 000 Koszty całkowite: 48 000 Koszty podróży: 6 000 Koszty pośrednie: 25% Koszty towarów i usług: 14 000 Podwykonawstwo: 8 000 12 000 10 000 29

AUDYTY Aneks 5 Dofinansowanie 325 000 EUR (koszty rzeczywiste, bez stawki zryczałtowanej na koszty pośrednie, bez kosztów jednostkowych w przypadku właściciela MŚP, który nie pobiera wynagrodzenia) 30

KALKULACJA KOSZTÓW i WYPEŁNIANIE TABELI BUDŻETOWEJ WE WNIOSKU PROJEKTOWYM 31

KALKULACJA BUDŻETU KOSZTY PERSONELU - przykład: PM AMOUNT PM RATE PERSONNEL BUDGET 7 PM 2000 14 000 32

KALKULACJA BUDŻETU KOSZTY PODRÓŻY I DIET - przykład Zazwyczaj stosuje się wartości uśrednione Ilość podróży Średni koszt podróży Budżet na podróże 12 1000 12 000 33

WNIOSEK PROJEKTOWY 3.4 Resources to be committed Table 3.4a showing number of person/months required Number of person/months over the whole duration of the planned work, for each work package, for each participant. Identify the work-package leader for each WP by showing the relevant person month figure in bold. WPn WPn+1 WPn+2 Total Person/Months per Participant Participant Number/Short Name Participant Number/Short Name Total Person/Months 34

WNIOSEK PROJEKTOWY 3.4 Resources to be committed Table 3.4 b: Other direct cost items (travel, equipment, infrastructure, goods and services) Please complete the table below for each participant if the sum of the costs for travel, equipment and goods and services exceeds 15% of the personnel costs for that participant (according to the budget table in section 3 of the proposal administrative forms). Participant Number/Short Name Travel Equipment Other goods and services Total Cost ( ) Justification 35

ĆWICZENIE Tabela budżetowa 36

ROZWIĄZANIE (A) Direct personnel costs/ (B) Other direct costs/ (C) Direct costs of subcontracting / (D) Direct costs of providing financial support to third parties/ (E) Costs of inkind contribution s not used on the beneficiary s premises/ (F) Indirect costs/ (=0,25(A+B -E)) (G) Special unit costs covering direct and indirect costs (H) Total estimated eligible costs/ (A+B+C+D+ F+G) (I) Reimbur sement rate (J) Max.grant/ (=H*I) (K) Requested grant/ 120 000 10 000 50 000 45 000 275 000 70% 192 500 192 500 48 000 2 000 120 000 60 000 45 000 275 000 70% 192 500 192 500 37

REJESTRACJA Rejestracja w systemie Participant Portal jest niezbędna, żeby złożyć wniosek projektowy. Aby założyć konto podmiotu, najpierw należy założyć konto indywidualne w systemie ECAS. Po założeniu indywidualnego konta, w zakładce my organisation(s) możemy przystąpić do rejestracji jednostki. Dane teleadresowe Numer regon Numer VAT Wybór profilu jednostki (MŚP). 38

POTWIERDZENIE STATUSU MŚP Szczegółowa definicja MŚP http://ec.europa.eu/growth/tools-databases/newsroom/cf/itemdetail.cfm?item_id=8274&lang=en&title=the-revised-userguide-to-the-sme-definition W przypadku beneficjentów chcących brać udział w SME Instrument, system wymaga wypełnienia deklaracji w narzędziu SME Self-Assessment Wizard, który przeprowadza osobę rejestrującą przez proces deklaracji organizacji jako MŚP. Informacje (SME Self-Assessment Wizard Guidance): http://ec.europa.eu/research/participants/data/support/manual/urf_sme wizard_guidance.pdf W PRAKTYCE aby przejść do SME Self Assessment Wizzard: Po pierwszym etapie rejestracji będzie możliwość -to choose a specific pregramme 39 Research and Innovation Programme

POTWIERDZENIE STATUSU MŚP Czy MŚP jest zaangażowane w działalność gospodarczą? Liczba zatrudnionych pracowników. Roczny obrót. Całkowity bilans roczny. Jeżeli nie mamy powiązań kapitałowych lub osobowych z innymi podmiotami (jesteśmy przedsiębiorstwem niezależnym), te informacje wystarczą Komisji, żeby zweryfikować, czy spełniamy normy określone w rekomendacji Komisji Europejskiej z 6 maja 2003r. 2003/361/EC. 40

POTWIERDZENIE STATUSU MŚP W przypadku gdy istnieją powiązania z innymi podmiotami, należy wprowadzić: Udziałowców (shareholders) W tej kategorii wskazujemy udziałowców, którzy albo są podmiotami publicznymi, albo prywatnymi podmiotami, które posiadają ponad 25% udziałów/praw do głosowania, bądź osobami fizycznymi posiadającymi ponad 50% udziałów/praw do głosowania w naszym MŚP. Udziały jakie MŚP posiada w innym podmiocie (participations) Wykazujemy tylko takie podmioty, w których nasze MŚP posiada więcej niż 25% udziałów/praw do głosowania. Inne powiązania (other relationships) Wykazujemy powiązania podmiotów wskazanych w wyżej wymienionych grupach, a więc takich, które nie są bezpośrednio powiązane z naszym MŚP, a jedynie przez udziałowców, bądź podmioty kontrolowane przez MŚP. Po wskazaniu podmiotów, które są powiązane z naszym MŚP, będziemy proszeni o wprowadzenie danych tych podmiotów (analogicznie do tych, które wprowadzaliśmy dla naszego MŚP). Po wprowadzeniu i zaakceptowaniu wszystkich danych, dostaniemy od razu informację z KE, czy kwalifikujemy się jako MŚP. 41

WALIDACJA FINANSOWA Podmioty aplikujące indywidualnie nie podlegają obowiązkowo sprawdzaniu wiarygodności finansowej. Komisja Europejska sprawdza wiarygodność finansową koordynatora, jeżeli wnioskowane dofinansowanie projektu jest równe lub wyższe niż 500,000 euro. W systemie Participant Portal udostępniona jest również możliwość samodzielnego sprawdzenia wiarygodności finansowej przez daną jednostkę za pośrednictwem: Financial viability elf-check tool http://ec.europa.eu/research/participants/portal/desktop/en/organisations/lfv.html 42

WALIDACJA FINANSOWA W trakcie walidacji finansowej Komisja Europejska sprawdzi, czy dana jednostka: Posiada wystarczającą płynność finansową jest w stanie pokryć zobowiązania krótkoterminowe. Jest finansowo niezależna. Jest wypłacalna jest w stanie pokryć zobowiązania średnio i długoterminowe. Jest opłacalna generuje zyski, lub co najmniej finansuje bez problemów swoją działalność (ten punkt nie odnosi się do osób prywatnych). Walidacja finansowa jest ważna przez 18 miesięcy 43

Jeżeli wiarygodność finansowa podmiotu musi być sprawdzona: Jednostka zostanie poinformowana wcześniej o szczegółach procesu i osobach do kontaktu po stronie Komisji Europejskiej. Jednostka będzie musiała przedstawić dokumentacje finansową oraz istotne dodatkowe dokumenty dotyczące ostatniego zamkniętego roku obrotowego. Komisja Europejska na podstawie dokumentów z ostatniego roku obrotowego przeprowadzi analizę finansową. 44

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ Barbara Trammer e-mail: barbara.trammer@kpk.gov.pl Bartosz Majewski e-mail: bartosz.majewski@kpk.gov.pl Iwona Kucharczyk e-mail: iwona.kucharczyk@kpk.gov.pl Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE Instytut Podstawowych Problemów Techniki Polskiej Akademii Nauk ul. Krzywickiego 34 02-078 Warszawa tel: +4822 828 74 83 fax: +4822 828 53 70 e-mail: kpk@kpk.gov.pl 45