JAK PODEJMOWAĆ INTERWNCJE W PRZYPADKACH CYBERPRZEMOCY? Agnieszka Pawłowska, Marta Wojtas Helpline.org.pl II Międzynarodowa Konferencja Bezpieczeństwo dzieci i młodzieŝy w Internecie Warszawa, 18-19.IX.2008
to projekt Fundacji Dzieci Niczyje i Fundacji Grupy TP współfinansowany przez Komisję Europejską w ramach programu Safer Internet Plus Inauguracja: 6 lutego 2007 Zespół: konsultantki - Agnieszka Kuczko, Weronika Mierzejewska, Agnieszka Pawłowska, Marta Wojtas koordynator-katarzyna Fenik 2
Cele - pomoc dzieciom i młodzieŝy w sytuacjach zagroŝenia ich bezpieczeństwa w Internecie i z uŝyciem telefonii komórkowej - działanie na rzecz zmian systemowych, które pozwolą lepiej chronić najmłodszych uŝytkowników nowych technologii 3
Sposoby przyjmowania zgłoszeń w 0 800 100 100 (połączenie bezpłatne) w godz 11.00 16.00 e-mail: helpline@helpline.org.pl rozmowa online livechat z poziomu strony www.helpline.org.pl (godz. 11.00-16.00) 4
Do kogo skierowana jest pomoc? do DZIECI i MŁODZIEśY w sytuacjach gdy: ktoś je ośmiesza, grozi, szantaŝuje, wysyła wulgarne wiadomości, ktoś na czacie czy komunikatorze zadaje im krępujące pytania, prosi o zdjęcie, namawia na spotkanie, mają kontakt z szkodliwymi treściami (np. prezentującymi pornografię, przemoc, propagującymi narkotyki, faszyzm, sekty) mają objawy uzaleŝnienia od Internetu 5
Do kogo skierowana jest pomoc? do RODZICÓW w sytuacjach gdy: są zaniepokojeni tym, czym ich dziecko zajmuje się w Internecie nie wiedzą, jak rozmawiać z dzieckiem o bezpieczeństwie w Internecie ich dziecko miało kontakt z niebezpiecznymi treściami ich dziecko stało się ofiarą cyberprzemocy niepokoją ich znajomości, jakie ich dziecko zawiera w Internecie do PROFESJONALISTÓW gdy dzieci lub ich rodzice zgłaszają się do nich po pomoc w sprawach związanych z zagroŝeniami w Internecie 6
CYBERPRZEMOC (cyberbullying) Zjawisko wysyłania lub publikowania z wykorzystaniem komputerów, Internetu lub telefonów komórkowych materiałów, które mają na celu wyrządzenie krzywdy drugiej osobie 7
NaraŜanie innych osób, na odbiór szkodliwych treści to równieŝ CYBERPRZEMOC Inne zagroŝenia w Sieci, związane z cyberprzemocą: Szkodliwe treści: zawierające przemoc, pornografię, wulgaryzmy; propagujące rasizm i ksenofobię; nawołujące do popełnienia przestępstwa; promujące faszystowski lub inny totalitarny ustrój państwa; zachęcające do prostytucji, uŝywania narkotyków czy hazardu; zawierające elementy psychomanipulacji (np. namawiające do przystąpienia do sekty); Niebezpieczne kontakty 8
PRZYKŁAD strona podŝegająca do popełnienia samobójstwa niebezpieczna bo propaguje samobójstwo jako sposób rozwiązania problemów, rozsyłana jako ciekawa, zabawna strona 9
PRZYKŁAD Czat, gdzie zawierane są nowe znajomości; nicki uŝytkowników są wulgarne, z podtekstem erotycznym, bądź seksualnym, pojawiają się erotyczne propozycje 10
PRZYKŁAD Kolorowe strzałki przy nazwie ulicy to uŝytkownicy, klikając na strzałkę moŝemy zobaczyć ich zdjęcia, informacje o zainteresowaniach i Ŝyciu osobistym 11
PRZYKŁAD Kategoria śmieszne zdjęcie z podpisem Król jest jeden obniŝanie wraŝliwości uŝytkowników, budzi niesmak, oburzenie, u młodszych odbiorców zniekształca obraz rzeczywistości 12
PRZYKŁAD Kategoria Śmieszne zdjęcie Samochód wjeŝdŝający w tłum kibiców obniŝanie wraŝliwości odbiorców, obniŝanie poczucia bezpieczeństwa, budzi niepokój odbiorców 13
Główne miejsca w Internecie, w których dzieci mogą być naraŝone na róŝne formy cyberprzemocy: portale społecznościowe np. Epuls, Grono.net portale słuŝące do zamieszczania filmów np. Wrzuta.pl, YouTube (nagrywanie filmów za pomocą kamery (teŝ w telefonie komórkowym) i publikowanie ich w tego typu serwisach) komunikatory np. Gadu-Gadu,Skype (groźby, spam) czaty i fora internetowe (ośmieszanie, obraŝanie) Blogi (włamania na bloga i zamieszczanie ośmieszających lub nielegalnych treści) Poczta e-mailowa (rozesłanie do znajomych informacji zawierających ośmieszające treści, zdjęcia czy filmiki np. łańcuszki docierające do nawet kilkuset osób w krótkim czasie) Prywatne stron www (które mają za cel zniewaŝenie i obraŝanie innej osoby ) Smsy (groźby, ośmieszanie, obraŝanie, szantaŝ) 14
Obsługa zgłoszenia w Helpline.org.pl diagnoza sytuacji - czego dotyczy problem? - kto potrzebuje pomocy? jakiej? konsultacja - informacja o zasadach bezpieczeństwa - o sposobach gromadzenia dowodów porada prawna - czy to jest juŝ przestępstwo? - informacje o działaniach prawnych, jakie moŝna podjąć - pomoc w napisaniu pisma, np. zawiadomienie o przestępstwie udzielenie wsparcia psychologicznego interwencja u dostawców usług internetowych, administratorów! współpraca z Policją 15
MoŜliwości zabezpieczania dowodów: Zachowywanie sms ó ów Zapisywanie rozmowy z czatów,, komunikatorów w lub aktywowanie usługi ugi automatycznego zapisywania rozmów-archiwum Zapisywanie screen ó ów Zainstalowanie i uruchomienie oprogramowania zapisujące wszystkie czynności ci wykonywane w komputerze. 16
Jak robić screen? Jeśli mamy na ekranie obiekt, który chcemy zapisać 1.Przyciskamy klawisz PrintScreen na klawiaturze 2.Otwieramy program Word lub Paint 3.Zaznaczamy opcję wklej 4.Zapisujemy dokument tak jak zwykły dokument programu Word lub Paint 17
PRZYKŁAD INTERWNCJI W SPRAWIE CYBERPRZEMOCY ZGŁOSZENIE E-MAIL Jesteśmy rodzicami córki, której filmik z jej udziałem pt. "xxxxxxx" został umieszczony w portalu xx. Córka jest dzieckiem upośledzonym umysłowo z I grupą inwalidzką i nie Ŝyczymy sobie aby była obiektem pośmiewiska. Jest to wstrętne ze strony autorów filmu aby z osób poszkodowanych przez los wyśmiewać się w taki sposób. Prosimy o pomoc w usunięciu tego filmu z serwisu xx. 18
Diagnoza sytuacji czego dotyczy problem? Sprawcy nagrali dziewczynkę, wykorzystując jej niemoc z powodu stanu psychicznego i umieścili filmik który ją ośmieszał w Internecie. kto potrzebuje pomocy? jakiej? dziewczynka-psychologicznej,rodzice-psychologicznej wsparcie, i prawnej pomoc w zakresie moŝliwości działania (informacja w sprawie moŝliwości kontaktu z administratorami portalu) Konsultacja - o sposobach gromadzenia dowodów -rodzicom w tej sytuacji istotnym dowodem jest film, poniewaŝ przedstawia sytuację ośmieszania dziewczynki w związku z czym naleŝy go nagrać na jakiś nośnik, na portalu film powinien być zablokowany a nie usunięty. 19
Porada prawna - czy to jest juŝ przestępstwo? Tak, na mocy artykułów: Art. 207. 1. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliŝszą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zaleŝności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Art. 216. 1. Kto zniewaŝa inną osobę w jej obecności albo choćby pod jej nieobecność, lecz publicznie lub w zamiarze, aby zniewaga do osoby tej dotarła, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności. 2. Kto zniewaŝa inną osobę za pomocąśrodków masowego komunikowania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. 5. Ściganie odbywa się z oskarŝenia prywatnego. - informacje o działaniach prawnych, jakie moŝna podjąć zgłoszenie sprawy do prokuratury - pomoc w napisaniu pisma do prokuratury, informacja o opłacie ze względu na prywatnoskargowy tryb sprawy 20
Udzielenie wsparcia psychologicznego oraz wskazanie specjalisty z terenu miejsca zamieszkania. Interwencja u dostawców usług internetowych, administratorów kontakt Helpline.org.pl z portalem xx w celu zablokowania filmu. 21
WSPÓŁPRACA zespół interdyscyplinarny 22
Współpraca Helpline.org.pl z administratorami stron Kontakt osobisty z administratorem Sprawdzanie regulaminu, wpływanie na jego modyfikację w celu poprawy bezpieczeństwa młodych uŝytkowników Zgłaszanie naduŝyć 23
Współpraca z rodzicami Nawiązanie kontaktu - za pośrednictwem dziecka - bezpośrednio z dorosłym w przypadku gdy interwencja rodziców jest konieczna i dostępne są ich dane kontaktowe. Udzielanie wsparcia psychologicznego i informacyjnego w trakcie interwencji 24
Współpraca ze szkołą Pomoc szkole w podejmowaniu interwencji w sytuacji cyberprzemocy Konsultacje w zakresie współpracy szkoły z: Sądem rodzinnym w sytuacji zagroŝenia demoralizacją dziecka (sprawca dziecko) Prokuraturą w sytuacji popełnienia przestępstwa na szkodę dziecka przez dorosłego Edukacja: (wraz z CMPPP) opracowanie poradnika dotyczącego procedur interwencji w sytuacji cyberprzemocy na terenie szkoły 25
Współpraca z Policją Konsultacje: w sprawie zebrania dowodów, miejsca zgłoszenia przypadku, ustalanie zakresów działań (podział zadań pomiędzy helpline.org.pl, a Policją) przy konkretnej sprawie Szkolenia 26
Współpraca innymi instytucjami m.in.: Biuro Rzecznika Praw Dziecka CMPPP NASK DyŜurnet Child Helpline International (CHI) oraz zrzeszone w nim organizacje zajmujące się pomocą dzieciom w róŝnych krajach. 27
POMOC Fundacja Dzieci Niczyje Uruchomienie interwencji Cele interwencji zapewnienie dziecku odpowiedniego wsparcia ze strony dorosłych dąŝenie do kontaktu z dorosłymi w sprawie dziecka natychmiastowe i skuteczne działanie 28
KONTAKT: www.helpline.org.pl www.fdn.pl Katarzyna Fenik kfenik@fdn.pl Agnieszka Pawłowska apawlowska@fdn.pl Marta Wojtas mwojtas@fdn.pl Agnieszka Kuczko akuczko@fdn.pl Weronika Mierzejewska wmierzejewska@fdn.pl Julia Barlińska szkolenia, materiały jbarlinska@fdn.pl 29
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ II Międzynarodowa Konferencja Bezpieczeństwo dzieci i młodzieŝy w Internecie Warszawa, 18-19.IX.2008