Karty do oznaczania makrobezkręgowców bentosowych wód słodkich Makrobezkręgowce - to zwierzęta, które: są widoczne gołym okiem (makro) nie mają szkieletu wewnętrznego (bezkręgowce) Bis Barbara Biolog, doktor nauk przyrodniczych, Zakład Ochrony Wód i Limnologii, Katedra Zoologii Bezkręgowców i Hydrobiologii, Instytut Ekologii i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Łódzki, Polska Grażyna Kosmala Biolog, magister nauk przyrodniczych, nauczyciel szkół podstawowych i ponadpodstawowych, Gimnazjum nr 3 im. Tadeusza Kościuszki, Pabianice, Polska Produced by the EC funded project CONFRESH 226682-CP-1-2005-1-GR-COMENIUS-C21 www.nhmc.uoc.gr/confresh
Nazwa: Larwa widelnicy mają dwa wyrostki (cerci) na odwłoku, trzy pary odnóży (każda para nóg odchodzi od pojedynczego segmentu tułowia), każde odnóże ma dwa pazurki, dwie pary zawiązków skrzydeł larwy widelnicy mają czasami skrzelotchawki po spodniej stronie ciała (nie mają skrzelotchawek umieszczonych po bokach segmentów odwłoka, tak jak larwy jętek); ich ciała ma delikatny opływowy kształt, dzięki czemu nie są porywane przez nurt wody Żyją pod kamieniami w szybko płynącej wodzie, w niskiej temperaturze (< 25 stopni Celsiusza), przy wysokich koncentracjach rozpuszczonego w wodzie tlenu. Najczęściej żyją w potokach górskich. Możesz je również znaleźć na kamieniach, lub na zanurzonych drzewach i na liściach w czystych wartkich siedliskach rzek nizinnych. zawaiązki skrzydeł tułów (3 segmenty z trzema parami odnóży) odwłok Większość larw widelnic odżywia się detrytusem, szczątkami roślin (są zgryzaczami) i glonami (zdrapywacze). Inne gatunki polują na swoje ofiary czyli są to formy drapieżne (mięsożerne) pożerając inne drobne zwierzęta. Wrażliwość na zanieczyszczenia Są bardzo wrażliwe na niski poziom tlenu w wodzie. Preferują chłodną wodę, w której rozpuszcza się więcej tlenu niż w ciepłej. Rozmiar: do 50 mm skrzelotchawki two tails/cerci Gromada : Owady (Insecta) Rząd: Widelnice (Plecoptera) odnóże głowa czułki 2 pazurki
Nazwa: Larwa jętki zazwyczaj mają trzy długie wyrostki odwłokowe/cerci; trzy pary odnóży (każda para nóg odchodzi od pojedynczego segmentu tułowia), każde odnóże ma pojedynczy pazurek; jedna para zawiązków skrzydeł; skrzelotchawki często o wydłużonych listkowatych kształtach są ułożone po bokach wzdłuż segmentów odwłoka; życia Żyją pod kamieniami w szybko płynącej wodzie lub pomiędzy roślinami w zbiornikach o wolnym nurcie. Niektóre gatunki mają larwy płaskie przystosowane do życia w szybko płynących strumieniach. Najczęściej można znaleźć je w czystej wodzie w rzekach i jeziorach. Większość larw jętek to roślinożercy, część z nich to detrytusożercy, tzn. odżywiają się martwą materią; niektóre są drapieżnikami. Larwy jętek są najczęściej zaliczane do zbieraczy odżywiających się materią organiczną zawieszoną lub zretencjonowaną w wodzie lub do zdrapywaczy, tj. aktywnie zeskrobują materiał roślinny, głównie okrzemki ze skał. Dorosłe osobniki nie odżywiają się. Wrażliwość na zanieczyszczenia Bardzo wrażliwe na niski poziom tlenu w wodzie. Są również wrażliwe na chemiczne zanieczyszczenia; unikają wolnopłynących odcinków rzek i silnego nasłonecznienia (preferują cieniste miejsca). Larwy jętek są częstym pożywieniem dla ryb. tułów (3 segmenty z trzema parami odnoży) skrzelotchawki 3 wyrostki/cerci 1 para zawiązków skrzydeł 3 wyraostki /cerci pojedynczy pazurek skrzelotchawki segmentach odwłoka Wielkość: do 20 mm Typ: Stawonogi, Gromada : Owady Rząd: Jętki (Ephemeroptera)
Nazwa : Larwa chruścika pokrój ciała mają zbliżony do larw motyli (chruściki są spokrewnione z motylami); trzy pary dobrze rozwiniętych odnóży na pierwszych trzech segmentach ciała (tułów); mają haczyki na ostatnim segmencie odwłoka; niektóre larwy budują - za pomoca wywarzanych nici jedwabnych - przenośne domki z materii organicznej i substratu mineralnego z dna. Używają nici jedwabnych do budowy przenośnych domków lub sieci łownych. Są ważnym pożywieniem dla ryb. case Są powszechne w bardzo różnorodnych typach wód od szybko płynących strumieni do stawów. Ich delikatne ciało jest u niektórych gatunków pokryte przenośnym domkiem. Larwy używają haków na końcu odwłoka, aby przytrzymywać domek. Larwy chruścików bezdomkowych używają haków, aby trzymać się podłoża dennego oraz podczas ucieczki przed drapieżnikami. Pokarm stanowią głównie glony i inne rośliny (żywe lub ich szczątki). Niektóre gatunki są drapieżnikami - żywią się innymi drobnymi organizmami wodnymi, które łapią w sieci łowne, inne zdrapują glony z kamieni i roślin lub odżywiają się materią organiczną. Larwy chruścików nie tolerują zbyt niskiego poziomu tlenu rozpuszczonego w wodzie; ponieważ ożywiają się detrytusem czy żywymi tkankami roślin, występują w rzekach z bogatą roślinnością i drzewami nad brzegiem. tułów (3 segmenty; 3 pary odnóży) haczyki Skrzelotchawki umieszczone na segmentach odwłoka haczyki Rozmiar: do 25mm Gromada : Owady (Insecta) Rząd: Chruściki (Trichoptera)
Name: Larwa żyletnicy larwy mają czerwono-brązową barwę wyglądają jak gąsienice i mają wydłużone segmentowane skrzela ułożone wzdłuż obu stron odwłoka trzy pary odnóży w środkowej części ciała (tułów) z małymi pazurkami na końcu każdego; mają prosty, pojedynczy wyrostek na końcu odwłoka, pokryty drobnymi delikatnymi szczecinkami Larwy żyletnicy znaleźć można na dnie czystych, wolno płynących strumieni. Najczęściej występują w błocie lub pod kamieniami. Larwy żyletnicy są aktywnymi drapieżnikami, polującymi na inne wodne bezkręgowce; mają dobrze rozwinięte żuwaczki, których używają do chwytania swojej ofiary. Są wrażliwe na niski poziom tlenu w wodzie, preferują wodę o niskiej temperaturze, ponieważ w niej rozpuszcza się więcej tlenu niż w ciepłej wodzie. tułów (3 segmenty; 3 pary odnóży) Segmentowane skrzelotchawki na odwłoku pojedynczy wyrostek segmentowane skrzela pojedynczy wyrostek Rozmiar: do 20 mm Znaczenie Żyletnice, zarówno w stadium larwy jak i dorosłe, są ważnym pożywieniem dla ryb. Gromada : Owady (Insecta) Rząd: Wielkoskrzydłe (Megaloptera)
Nazwa: Rak dwa przednie odnóża zakończone dużymi szczypcami, używanymi głównie do obrony przed drapieżnikami. Mogą one służyć również do chwytania pożywienia i zagrzebywania się raki mają także cztery pary odnóży krocznych i długi, gruby odwłok uderzenia płetwą ogonową wykorzystywane są do szybkiego przemieszczania się w wodzie. Raki żyją w wielu środowiskach wodnych, włączając bagna, torfowiska, rzeki i groble. Niektóre zagrzebują się w sedymencie, przed większymi drapieżnikami ukrywają się pod skałami i gałęziami. Raki odżywiają się różnym pokarmem: roślinami, detrytusem, rybami i mięsem innych organizmów wodnych; potrafią być kanibalami, jeśli nie ma innego pokarmu. Raki są wrażliwe na chemiczne zanieczyszczenia, które uszkadzają ich delikatne skrzela. Mogą przetrwać w różnych temperaturach. duże szczypce 4 pary odnóży krocznych płetwa ogonowa Wielkość: do 400 mm Gromada : Skorupiaki (Crustacea) Rząd: Dziesięcionogi (Decapoda) Raki rosą podczas procesu, nazwanego "linieniem. Zrzucają stary chitynowy pancerz (exoskeleton) i zastępują go nowym.
Nazwa: Kiełż pokrój ciała podobny do ośliczek; mają łukowate i bocznie spłaszczone ciało z twardymi segmentami; każdy segment ma parę odnóży; mają dwie pary czułków oraz siedem par odnóży krocznych i trzy pary odnóży pływnych; Słodkowodne kiełże preferują siedliska z wodą wolnopłynąca lub stojącą, gdzie żyją pod roślinnością wodną i kamieniami. Niektóre gatunki żyją w estuariach, na terenach zalewowych lub w morzu. Kiełże są wszystkożerne, z reguły jednak odżywiają się detrytusem i martwymi szczątkami zwierząt, ale także zjadają inne drobne zwierzęta wodne. Wrażliwe, nie tolerują zanieczyszczeń chemicznych. Zanieczyszczenia niszczą ich delikatne skrzelotchawki, którymi oddychają. dwie pary czułkow siedem par odnóży krocznych trzy pary odnóży pływnych Wielkość: do 20 mm Podczas pływania używają odnóży pływnych i ostatniego segmentu odwłoka. Kiedy się poruszają lub pływaja to często przekręcają się na jedną stronę (gdyż ich ciało jest silnie spłaszczone). Gromada : Skorupiaki (Crustacea) Rząd: Obunogi (Amphipoda)
Nazwa: Ośliczka mają ciało segmtowane, podobne do kiełży, każdy segment zaopatrzony w parę odnóży mają siedem par odnóży mają dwie pary czułków, druga para dłuższa od pierwszej. ciało spłaszczone grzbieto-brzusznie, szerokie i płaskie. Ośliczki można znaleźć w jeziorach, bagnach, źródłach i strumieniach. Ośliczki są zgryzaczami i odżywiają się głównie detrytusem, martwymi roślinami i materiałem zwierzęcym. Tolerancyjne, niektóre gatunki tolerują słoną lub mętna wodę. Ośliczki nie tolerują zanieczyszczeń chemicznych, ale są bardziej tolerancyjne niż kiełże. dwie pary czułkow Kiedy młode wydostają się z osłon jajowych wyglądają jak dorosłe, ale maja sześć par odnóży i sześć segmentów tułowia. siedem par odnóży Gromada : Skorupiaki (Crustacea) Rząd: Równonogi (Isopoda) Wielkość: do 20 mm
Nazw: Larwa ważki różnoskrzydłej larwy mają ciało krótkie i krępe; 2 pary nierównych zawiązków szkrzydeł; mają niewidoczne wewnętrzne skrzelotchawki; trzy pary odnóży umiejscowione na tułowiu, osadzone blisko głowy. Siedlisko Żyją na roślinach, między kamieniami i liśćmi, na dnie stawów lub wolno płynących rzek. Są drapieżnikami i żywią się głównie innymi owadami wodnymi. Czasami są kanibalami i zjadają się nawzajem. Niektóre z większych gatunków żywią się małymi rybami i kijankami. Zdobycz chwytają za pomocą tzw. maski, która jest ząbkowaną dolną wargą (labium) i zwykle jest złożona pod głową. Kiedy małe zwierzę się zbliży, larwy szybko wystrzeliwują maskę, żeby chwycić ofiarę, szybciej niż ofiara może zareagować. Są tolerancyjne na zmianę środowiska. Większość życia ważki spędzają w stadium larwy, gdyż linieją od sześciu do piętnastu razy. Larwy pełzają po dnie i linieją raz jeszcze, przekształcając się w postaci dorosłe z funkcjonującymi skrzydłami. Ważki nie występują w stadium poczwarki. zawiązki skrzydeł Wielkość: około 20-40 mm tułów, 3 segmenty wewnętrzne skrzelotcha wki Gromada : Owady (Insecta) Rząd: Ważki (Odonata) Podrząd: Różnoskrzydłe (Anisoptera)
Nazwa: Larwa ważki równoskrzydłej szczupłe ciało z dwoma parami równej długości pokrywami skrzelowymi; ciało zakończone trzema długimi skrzelotchawkami, wyglądającymi jak ogon; wyciągana maska, czyli warga dolna, która składa się pod głową; 3 pary odnóży na tułowiu, osadzone blisko głowy; duże oczy (oczy złożone z wielu mniejszych oczek) dają im możliwość dobrego widzenia Żyją na roślinach, między kamieniami i liśćmi na dnie stawów. Larwy ważek są drapieżnikami i żywią się głownie owadami wodnymi, ale są również kanibalami, tzn. mogą zjadać się nawzajem. Niektóre większe gatunki jedzą małe ryby. Ofiary chwytają za pomocą rozrośniętej dolnej wargi i narządów gębowych typu gryzącego tworzących tzw. maskę. duże oczy Wielkość: 16-38 mm tułów (3 pary odnóży krocznych) Tolerancyjne. Larwy ważki są wrażliwe na zanieczyszczenia środowiska ponieważ do rozwoju potrzebują ugrupowań roślin wodnych i przybrzeżnych w wodzie, w której żyją. Nie przechodzą stadium poczwarki, żeby przekształcić się w osobniki dorosłe. maska długie skrzelotchawki Gromada : Owady (Insecta) Rząd: Ważki (Odonata) Podrząd: Różnoskrzydłe (Zygoptera)
Nazwa: Ślimaki słodkowodne mają spiralną muszlę okrywającą ich delikatne ciała. Występują w spokojnych częściach rzek lub stawów, przyczepione do roślin lub skał. Odżywiają się glonami i martwymi roślinami, oraz gnijącymi roślinami zanurzonymi w wodzie. Ich język ma warstwy ząbków, którymi zeskrobują pokarm. Tolerancyjne, mogą żyć w wodzie bogatej w substancje organiczne, ponieważ odżywiają się glonami, ale są wrażliwe na niektóre toksyczne zanieczyszczenia. Niektóre wypływają na powierzchnię, żeby zaczerpnąć powietrza, które mogą zatrzymać w muszli, a niektóre mają skrzela i pobierają tlen rozpuszczony w wodzie. Ich język tworzy tzw. tarkę pasek z warstwami zębów, za pomocą którego zeskrobują pokarm. spiralnie skręcona muszla Wielkość: do 25 mm Typ: Mięczaki (Mollusca) Gromada: Ślimaki (Gastropoda)
Nazwa: Chrząszcze wodne dorosłe osobniki mają twardą pierwszą parę skrzydeł (pokrywy), która przykrywa błoniaste, złożone skrzydła drugiej pary; wiele chrząszczy wodnych ma tylne odnóża (III pary) przekształcone w odnóże pływne (wiosła); mogą przebywać pod wodą przez dłuższy czas, ponieważ gromadzą zapas powietrza pod pokrywami skrzydeł; jest wiele typów larw chrząszczy, najczęściej mają ciało segmentowane, cylindryczne z trzema parami odnóży i płaską głową; larwy oddychają za pomocą skrzelotchawek lub zaopatrzony we włoski odwłok. 3 pary odnóży pokrywy Zarówno owady dorosłe jak i larwy żyją w różnych typach wód; spotykane często w szybko płynących strumieniach, ale także w wolno płynących rzekach, bagnach, jeziorach i kałużach. Ukrywają się w zaroślach roślin przybrzeżnych, trzcinach. Dorosłe większości gatunków są świetnymi lotnikami. Wielkość: do 40 mm Diving beetle adult and larva Whirligig beetle adult and larva Larwy chrząszczy odżywiają się roślinami lub szczątkami zwierząt, są drapieżnikami. Zazwyczaj mają gryzący aparat gębowy. Tolerancyjne, ale niektóre gatunki nie tolerują niskiego poziomu rozpuszczonego tlenu. Wielkość: do 15 mm Typ: Stawonogi, Gromada: Owady Rząd: Chrząszcze
Nazwa: Wypławek ciało jest płaskie, bez segmentów; większe gatunki poruszają się po dnie, a także mogą pływać naśladując lot szybowcowy, pomagając sobie falującymi mięśniami wzdłuż całego ciała, ale nie umieją dobrze pływać. Siedlisko Wypławki można znaleźć w płytkich odcinkach zbiorników wodnych. Zamieszkują zacienione miejsca na powierzchni skał i na roślinach. Wypławki są zazwyczaj mięsożerne i polują na wystarczająco małe do złapania bezkręgowce. Również żerują na martwych ciałach zwierząt, które utonęły na dnie. Ciało nie segmentowane Tolerancyjne; wypławki mają tendencję do życia tam, gdzie jest dużo martwych roślin i zwierząt, które nadają się do zjedzenia. Rozmnażają się płciowo (mają zarówno męskie jak i żeńskie organy rozrodcze) i bezpłciowo przez regenerację. Każdy fragment ciała, który się oderwie staje się nowym wypławkiem. typ: Płazińce (Platyhelminthes) Gromada: Wirki (Turbellaria) Rząd: Wirki trójjelitowe(tricladida) Wielkość: do 10 mm
Nazwa: Nartnik i pluskwiaki wodne ciało jest spłaszczone, bez skrzydeł; skrzydła I pary tworzą półpokrywy i przykrywają skrzydła drugiej pary; druga i trzecia para odnóży jest prawie dwa razy dłuższa niż ich ciało; posiadają krótkie przednie odnóża żeby atakować i trzymać ofiarę (zobacz płoszczycę) ich odnóża zaopatrzone są w malutkie, niezwilżalne wodą włoski, pozwalające im ślizgać się po powierzchni wody. Siedlisko Nartniki żyją na powierzchni stawów, wolnych strumieni i innych wolno płynących wód. Często zbierają się w grupy. Kiedy są zaalarmowane silną wibracją wody, ślizgają się po wodzie żeby znaleźć schronienie. Nartniki są drapieżniakmi. Żywią się różnymi wodnymi bezkręgowcami, które zbierają z powierzchni i np. owady lądowe, które wpadną do wody. Nartniki mają kłująco-ssacy aparat gębowy, który wbijają w swoja ofiarę. Lokalizują zdobycz czując najmniejszy ruch lub wibrację na powierzchni wody. 2 pary długich odnóży krótkie odnóża I pary Wielkość: do 50 mm Tolerancyjne, żyją nad wodą i zanieczyszczenie wody nie wpływa bezpośrednio na ich warunki życia. Typ: Stawonogi ( Arthropoda) Gromada: Owady (Insecta) Rząd: Pluskwiaki różnoskrzydłe (Heteroptera)
Nazwa: Pijawki ciało segmentowane, cylindryczne, z przyssawkami na końcach ciała, jedna z przyssawek otacza otwór gębowy; u wielu form, otwór gębowy zaopatrzony jest w trzy małe szczęki z ostrymi ząbkami; kształt ciała zależy od tego, czy ich mięśnie są skurczone (może chodzić i pływac tworząc w ruch pętelkę). otwór gębowyz przyssawką Siedlisko Pijawki znaleźć można w ciepłych, wolno płynących rzekach lub stawach. Preferują płytką wodę, zamieszkują siedliska pod kamieniami lub na roślinach, gdzie przytwierdzają się do podłoża. są drapieżnikami, ale wiele pijawek żywi się krwią kręgowców takich jak płazy, gady, ptaki, ryby i ssaki (także ludzi);. Wrażliwość na zanieczyszczenia przyssawka Tolerancyjne, mogą przetrwać tam, gdzie nie ma wiele tlenu. Tolerują też różne chemiczne zanieczyszczenia. Ich gruczoły wydzielają hirudinę antykoagulant czyli substancja, która zapobiega krzepnięciu krwi. To powoduje, że krew płynie i łatwo ją wysysać. Wielkość: od 7 do 80 mm Typ: Pierścienice (Annelida) Gromada: Pijawki (Hirudinea)
Nazwa: Larwa i poczwarka muchówek ciało segmentowane, ale bez odnóży (czasami występują tzw. posuwki); pokrój ciała przypominający gąsienice lub robaki obłe. Larwy much zamieszkują wszystkie siedliska wodne od strumieni, rzek, jezior i stawów po nawet dziury w pniach drzew - wszędzie tam, gdzie gromadzi się woda. Lubią przyczepiać się do skał i drzew. ciało podzielone na segmenty, ale brak odnóży Niektóre larwy much żywią się rozkładającą się materią i odgrywają kluczową rolę w krążeniu materii. Wiele gatunków jest roślinożernych, niektóre są drapieżne. Larwy meszkowatych (Simuliidae) są filtratorami odżywiają się odfiltrowanym (za pomocą nitkowatych struktur) pokarmem. Są tolerancyjne. Larwy tolerują zanieczyszczenia organiczne, gdyż odżywiają się cząsteczkami organicznymi. Mogą żyć w wodzie z niskim poziomem rozpuszczonego tlenu, gdyż często podpływaja do pwoierzchni wody i korzystają z powietrza atmosferycznego. Rozwój muchy zachodzi z przeobrażeniem zupełnym i składa się z 4 etapów: jajo, larwa, poczwarka i owad dorosły. Wielkość: do 50 mm Gromada: Owady (Insecta) Rzad: Dwuskrzydłe (Diptera)
Nazwa: Larwa i poczwarka komara larwa wygląda jak typowa larwa muchówek pokryta szczecinami z rurką oddechową; brak odnóży; poczwarki są zamknięte w kokonie, który pokrywa połowę ich ciała. Siedlisko Występują w wodach stojących. Zwisają głowa w dół pod powierzchnią wody (przytrzymywane są dzięki oddziaływaniu sił napięcia powierzchniowego) wystawiając na zewnątrz rurkę oddechową znajdującą się na końcu ciała. poczwarka Wiele żywi się cząstkami organicznymi zawartymi w wodzie (detrytus), a także mikroskopijnymi organizmami, ale niektóre gatunki są drapieżne. Bardzo tolerancyjne - mogą tolerować zanieczyszczenia organiczne, ponieważ odżywiają się drobnymi cząsteczkami organicznymi. Tolerują również niski poziom tlenu, ponieważ korzystają z tlenu atmosferycznego i często wypływają na powierzchnie, żeby oddychać. Poczwarki komarów nazywane są akrobatami, ze względu na ich sposób poruszania się kiedy są zaniepokojone. Dorosłe komary przez ukąszenie mogą przenosić choroby (takie jak malaria). Wielkość: do 10 mm Gromada: Owady (Insecta) Rzad: Dwuskrzydłe (Diptera) Rodzina: Komarowate (Culicidae)
Nazwa: Larwa ochotkowatych Nie mają odnóży, mają tylko delikatne posuwki na pierwszym segmencie tułowia, dlatego wyglądają, jak robaki w kształcie litery C; Larwy ochotkowatych maja różne kolory, ale jedna z grup larw ma ciała czerwone. Większość ochotkowatych zamieszkuje górne pięć centymetrów osadów dennych (muł na dnie zbiornika). Wiele gatunków mieszka w delikatnych rurkach budowanych z piasku i nici jedwabnych, podczas gdy inne żyją wolno. Niektóre mogą żyć w błocie i wodzie z niskim poziomem tlenu. Są ważnym źródłem pożywienia dla większych wodnych owadów ryb. Są głównie detrytusożerne tj. żywia się martwymi szczątkami roślinnymi, ale także szczątkami zwierzęcymi. Wrazliwość na zanieczyszczenia Bardzo tolerancyjne, mają czerwony barwnik krwi hemoglobinę podobnie jak ssaki, który pomaga im przenosić tlen w organizmie. To oznacza, że nie potrzebują zbyt dużo rozpuszczonego tlenu w wodzie. Są czerwone, ponieważ zawierają hemoglobinę (barwnik krwi, który transportuje tlen), co pozwala tolerować im wody zanieczyszczone, nawet z bardzo małą ilością tlenu. Wielkość: do 20 mm Gromada: Owady (Insecta) Rzad: Dwuskrzydłe (Diptera) Rodzina: Ochotkowate (Chironomidae)
Nazwa: Skąposzczety segmentowane ciało z lekko zaokrąglonymi końcami, bez przyssawek i odnóży; mają czerwony kolor lub inne żywe barwy; niektóre gatunki są krótkie tylko z kilkoma segmentami i z ciałem wyraźnie podzielonym na wyspecjalizowane rejony; inne mają od kilku do kilkuset segmentów; kilka gatunków ma wyraźne skrzelotchawki zewnętrzne; Skąposzczety (robaki słodkowodne) pojawia się w różnych środowiskach w stojącej i płynącej wodzie. segmentowane ciało bez odnóży i przyssawek Żywią się materią organiczną oraz bakteriami i glonami (tworzącymi warstwę biofilmu), które to występują w mule i błocie; błoto jest pożerane, ale nie trawione. Bardzo tolerancyjne, mogą żyć w strumieniach z zanieczyszczeniami organicznymi, ponieważ mogą przetrwać w środowisku o niskiej zawartości tlenu. Niektóre rodziny mogą się rozmnażać przez regenerację, tzn. nowy osobnik powstaje przez oderwanie fragmentu ciała jakiegoś innego osobnika. Z czasem dobudowuje on nowe segmenty, zatem starsze segmenty są bliżej odcinka głowowego. Wielkość: do 30 mm Typ : Pierścienice (Annelida) Gromada : Skąposzczety (Oligochaeta)