Narodowy Bank Polski Departament Systemu Płatniczego INFORMACJA O ROZLICZENIACH PIENIĘŻNYCH I ROZRACHUNKACH MIĘDZYBANKOWYCH W II KWARTALE 2012 R. Warszawa, wrzesień 2012 r.
SPIS TREŚCI Wprowadzenie strona 3 System SORBNET strona 5 System TARGET2-NBP strona 9 Rozliczenia transgraniczne w TARGET2-NBP strona 10 Rozliczenia krajowe w TARGET2 -NBP strona 13 System ELIXIR strona 13 System Express ELIXIR strona 15 System EuroELIXIR strona 16 Rozliczenia transgraniczne w EuroELIXIR strona 17 Rozliczenia krajowe w EuroELIXIR strona 20 Podsumowanie strona 21 Załącznik nr 1 Tabela. System SORBNET. Liczba transakcji i wartość obrotów w I i II kwartale 2012 r. strona 23 Załącznik nr 2 Tabela. System TARGET2-NBP. Liczba transakcji i wartość obrotów w I i II kwartale 2012 r. strona 24 Załącznik nr 3 Tabela. System ELIXIR: Liczba transakcji i wartość obrotów w I i II kwartale 2012 r. strona 25 Załącznik nr 4 Tabela. System Euro-ELIXIR: Liczba transakcji i wartość obrotów w I i II kwartale 2012 r. strona 26 Strona 2
Wprowadzenie Jednym z zadań realizowanych przez banki centralne jest sprawowanie nadzoru nad systemami płatności w celu zapewnienia ich sprawnego i bezpiecznego funkcjonowania. Do narzędzi służących sprawowaniu nadzoru zalicza się m.in. zbieranie informacji pozwalających na ocenę zmian zachodzących w poszczególnych systemach płatności. Dane uzyskane przez NBP za II kwartał 2012 r. wykazują w porównaniu do I kwartału 2012 r.: a) w systemie SORBNET: - spadek o 0,6% średnich dziennych obrotów do poziomu 260 mld zł, - wzrost o 8,5% średniej dziennej liczby zleceń do poziomu 11.950 szt., b) w systemie TARGET2-NBP: - spadek o 6,6% średnich dziennych obrotów do poziomu 2,2 mld euro, - wzrost o 6,4% średniej dziennej liczby zleceń do poziomu 5.835szt., c) w systemie ELIXIR: - wzrost o 5,4% średnich dziennych obrotów do poziomu 15,2 mld zł, - wzrost o 5,6% średniej dziennej liczby zleceń do poziomu 6,0 mln szt., d) w systemie EuroELIXIR: - wzrost o 22,4% średnich dziennych obrotów do poziomu 204,2 mln euro, - wzrost o 20,2% poziom średniej dziennej liczby zleceń do poziomu 38.479 szt. Średnią wartość pojedynczego zlecenia, jakie było realizowane za pośrednictwem polskich systemów płatności, tj. systemów SORBNET, TARGET2-NBP, ELIXIR i EuroELIXIR, na przestrzeni II kwartału 2012 r. przedstawiono na wykresie nr 1. Wielkość średniej dziennej liczby przetwarzanych zleceń za pośrednictwem systemów wysokokwotowych na przestrzeni ostatnich pięciu kwartałów przedstawiono na wykresie nr 2. Strona 3
Wykres nr 1. Średnia wartość pojedynczego zlecenia w poszczególnych systemach płatności w II kwartale 2012 r. (dla celów porównawczych wartość na wykresie wyrażona w walucie krajowej, przy przeliczeniu zastosowano kurs: 1 euro = 4,2574 zł, czyli średnioważony kurs liczony na II kwartał 2012 r. wg danych NBP) Wykres nr 2. Średnia dzienna liczba zleceń realizowanych w poszczególnych systemach płatności wysokokwotowych na przestrzeni kolejnych kwartałów od IV kwartału 2009 r. Strona 4
SYSTEM SORBNET Uczestnikami systemu SORBNET według stanu na koniec czerwca 2012 r. były, poza NBP, następujące podmioty: - 52 banki, w stosunku do stanu z marca 2012 r. nie odnotowano zmian, - Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A., - Krajowa Izba Rozliczeniowa S.A. W okresie II kwartału 2012 r. w systemie SORBNET: - rozliczono łącznie ok. 729 tys. zleceń o wartości 15,8 bln zł, - średnio dziennie rozliczono 11.950 zleceń o wartości 260 mld zł, - średnia wartość zlecenia wyniosła 21,7 mln zł. W porównaniu do wcześniejszego kwartału odnotowano: - spadek o 5,3% łącznej wartości zleceń płatniczych (z 16,7 do 15,8 bln zł), - spadek o 0,6% średniej dziennej wartości zleceń (z 261,3 do 259,7 mld zł),, - spadek o 8,4% średniej wartości rozliczanego zlecenia (z 23,7 do 21,7 mln zł), - wzrost o 3,5% łącznej liczby zleceń (z 704,6 tys. szt. do 728,9 tys. szt.), - wzrost o 8,5% średniej dziennej liczby zleceń (z 11,0 do 11,95 tys. szt.). - brak zmian średniej dziennej wielkości środków pieniężnych pozostawianych przez banki na koniec dnia na rachunkach bieżących w złotych w DSP, która wynosiła 28,8 mld zł. Wartość obrotów i liczbę zleceń w systemie SORBNET w kolejnych kwartałach, począwszy od II kwartału 2010 r., przedstawiono na wykresach nr 3 i 4. Szczegółowe dane dotyczące systemu SORBNET zaprezentowano w załączniku nr 1 (strona 22). Wykres nr 3. Wartość zleceń w systemie SORBNET w kolejnych kwartałach od II kwartału 2010 r. Strona 5
Wykres nr 4. Liczba zleceń w systemie SORBNET w kolejnych kwartałach od II kwartału 2010 r. W systemie SORBNET w II kwartale 2012 r. rozliczono średnio 11.950 zleceń dziennie, tj. o 8,5% więcej niż w poprzednim kwartale. Największą liczbę zleceń w skali poszczególnych miesięcy odnotowano w dniach: - 30 kwietnia 2012 r. rozliczono 14.829 zlecenia, - 11 maja 2012 r. rozliczono 14.094 zleceń, - 29 czerwca 2012 r. rozliczono 15.672 zleceń. W porównaniu do analogicznego okresu z poprzedniego roku średnia dzienna liczba rozliczanych zleceń w SORBNET wzrosła o 22,4% (wykres nr 5). Wykres nr 5. Średnia dzienna liczba zleceń w systemie SORBNET w analogicznych kwartałach lat ubiegłych od 2003 r. Strona 6
Średnia wartość pojedynczego zlecenia w II kwartale 2012 r. wyniosła 21,729 mln zł i w porównaniu do poprzedniego kwartału spadła o 8,4% (wykres nr 6). Wykres nr 6. Średnia wartość pojedynczego zlecenia w systemie SORBNET w analogicznych kwartałach lat ubiegłych od II kwartału 2002 r. W II kwartale 2012 r. udział głównych typów operacji przeprowadzanych na rachunkach bieżących w całości obrotów przedstawiał się następująco: - rozrachunki wynikające z realizacji zleceń klientowskich 49,4% (we wcześniejszym kwartale 50,2%), - wykorzystanie kredytów udzielonych bankom przez NBP 21,9% (we wcześniejszym kwartale 21,0%), - zakup/ wykup papierów wartościowych od NBP 10,8% (we wcześniejszym kwartale 10,2%). Udział głównych typów operacji przeprowadzanych na rachunkach bieżących banków w złotych w II kwartale 2012 r. przedstawiono na wykresie nr 7. Strona 7
Wykres nr 7. Udział poszczególnych typów operacji przeprowadzanych na rachunkach bieżących banków w złotych w całości obrotów w II kwartale 2012 r. W okresie II kwartału 2012 r. średni dzienny stan środków na rachunkach bieżących banków kształtował się na poziomie 28,8 mld zł, przyjmując wielkości od 12,4 mld zł do 43,5 mld zł. Zmianę na przestrzeni kolejnych kwartałów od II kwartału 2010 r. w wielkości średniego dziennego stanu środków na rachunkach bieżących banków w złotych przedstawiono na wykresie nr 8. Wykres nr 8. Średni dzienny stan środków pozostawianych przez banki na rachunkach bieżących w złotych w DSP w kolejnych kwartałach od II kwartału 2010 r. Strona 8
SYSTEM TARGET2-NBP Według stanu na dzień 30 czerwca 2012 r. bezpośrednimi uczestnikami systemu TARGET2- NBP były następujące podmioty: - Narodowy Bank Polski, - Krajowa Izba Rozliczeniowa S.A., - Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A. - 20 banków komercyjnych. Od dnia 21 listopada 2011 r. rachunki wszystkich banków oraz KIR S.A. i KDPW S.A. są prowadzone na platformie SSP. W okresie II kwartału 2012 r. w systemie TARGET2-NBP: - rozliczono łącznie 361,8 tys. zleceń o wartości 135,9 mld euro, - średnio dziennie rozliczono 5.835 zleceń o wartości 2,2 mld euro, - średnia wartość zlecenia wyniosła 375,6 tys. euro. Szczegółowe dane dotyczące systemu TARGET2-NBP zaprezentowano w tabeli - załącznik nr 2 (strona 23). W porównaniu do wcześniejszego kwartału odnotowano: - wzrost o 1,5% łącznej liczby zleceń płatniczych (z 356,6 do 361,8 tys. szt.), - wzrost o 6,4% średniej dziennej liczby zleceń (z 5.486 do 5.835 szt.), - spadek o 10,9% łącznej wartości zleceń (z 152,5 do 135,9 mld euro), - spadek o 12,2% średniej wartości rozliczanego zlecenia (z 427,6 do 375,6 tys. euro). Wartość i liczbę zleceń w systemie TARGET2-NBP w kolejnych kwartałach, począwszy od II kwartału 2010 r., przedstawiono na wykresach nr 9 i 10. Wykres nr 9. Wartość zleceń w systemie TARGET2-NBP w kolejnych kwartałach od II kwartału 2010 r. Strona 9
Wykres nr 10. Liczba zleceń w systemie TARGET2-NBP w kolejnych kwartałach od II kwartału 2010 r. ROZLICZENIA TRANSGRANICZNE W TARGET2-NBP Kategoria rozliczeń transgranicznych w euro w systemie TARGET2-NBP obejmuje zlecenia wysyłane lub otrzymywane przez polskie banki w obrocie z bankami zagranicznymi. W II kwartale 2012 r. w ramach rozliczeń transgranicznych w TARGET2-NBP: - rozliczono łącznie 334,6 tys. zleceń o wartości 121,9 mld euro, - średnio dziennie rozliczono 5.397 zleceń o łącznej wartości 1,966 mln euro, - średnia wartość zlecenia wyniosła 364,4 tys. euro. Zlecenia transgraniczne stanowiły: - 92,5% liczby wszystkich zleceń zrealizowanych w systemie TARGET2-NBP (we wcześniejszym kwartale wynosiły 92,7%), - 89,7% wartości wszystkich zleceń zrealizowanych w systemie TARGET2-NBP (we wcześniejszym kwartale 91,6%). Liczbę zleceń zrealizowanych w systemie TARGET2-NBP w podziale na zlecenia krajowe oraz transgraniczne wysłane i transgraniczne otrzymane przedstawiono na wykresie nr 11. Udział procentowy poszczególnych kategorii zleceń w ogólnej liczbie wszystkich zleceń zrealizowanych w systemie TARGET2-NBP przedstawiono na wykresie nr 12. Wartość zleceń zrealizowanych w systemie TARGET2-NBP w podziale na zlecenia krajowe oraz transgraniczne wysłane i transgraniczne otrzymane przedstawiono na wykresie nr 13. Udział procentowy poszczególnych kategorii zleceń w ogólnej wartości wszystkich zleceń zrealizowanych w systemie TARGET2-NBP przedstawiono na wykresie nr 14. Strona 10
Wykres nr 11. Liczba zleceń w systemie TARGET2-NBP w podziale na krajowe, transgraniczne wysłane i transgraniczne otrzymane w I i II kwartale 2012 r. Wykres nr 12. Udział procentowy poszczególnych kategorii zleceń, tj. krajowych, transgranicznych wysłanych i transgranicznych otrzymanych, w ogólnej liczbie zleceń rozliczonych w systemie TARGET2-NBP w I i II kwartale 2012 r. Strona 11
Wykres nr 13. Wartość zleceń w systemie TARGET2-NBP w podziale na krajowe, transgraniczne wysłane i transgraniczne otrzymane w I i II kwartale 2012 r. Wykres nr 14. Udział procentowy poszczególnych kategorii zleceń tj. krajowych, transgranicznych wysłanych i transgranicznych otrzymanych w ogólnej wartości zleceń rozliczonych w systemie TARGET2-NBP w I i II kwartale 2012 r. Strona 12
ROZLICZENIA KRAJOWE W TARGET2-NBP Kategoria rozliczeń krajowych w euro w systemie TARGET2-NBP obejmuje rozliczenia dotyczące zleceń kierowanych i otrzymanych przez polskie banki uczestniczące bezpośrednio w TARGET2-NBP dokonywane między nimi, a także między tymi bankami a NBP. W okresie II kwartału 2012 r. w ramach rozliczeń krajowych w TARGET2-NBP : - rozliczono łącznie 27.120 zleceń o łącznej wartości 13,9 mld euro, - średnio dziennie rozliczono 437 zleceń o wartości 224,9 mln euro, - średnia wartość zlecenia wyniosła 514,2 tys. euro. W porównaniu do wcześniejszego kwartału odnotowano : - zwiększenie liczby zleceń o 1.180 szt., co stanowi wzrost o 4,5%, - zwiększenie wartości rozliczanych zleceń o 1,1 mld euro, co stanowi wzrost o 8,4%. Zlecenia krajowe stanowiły: - 7,5% liczby wszystkich zleceń realizowanych w systemie TARGET2-NBP (we wcześniejszym kwartale 7,3%), - 10,3% wartości wszystkich zleceń realizowanych w systemie TARGET2-NBP (we wcześniejszym kwartale 8,4%). Liczbę i wartość zleceń krajowych na tle pozostałych kategorii zleceń w systemie TARGET2 prezentują wykresy nr 11 i 13. SYSTEM ELIXIR Według stanu na koniec II kwartału 2012 r. bezpośrednimi uczestnikami wymiany zleceń płatniczych w systemie ELIXIR było 50 banków (w tym NBP), tj. liczba uczestników nie uległa zmianie w stosunku do marca 2012 r. W okresie II kwartału 2012 r. w systemie ELIXIR: - rozliczono łącznie 364 mln zleceń o wartości 930,1 mld zł, - średnio dziennie rozliczono 6,0 mln zleceń o łącznej wartości 15,2 mld zł, - średnia wartość zlecenia wyniosła 2,6 tys. zł. W porównaniu do poprzedniego kwartału odnotowano: - wzrost o 0,6% łącznej liczby transakcji (z 361,5 do 363,8 mln szt.), - wzrost o 2,1% łącznej wartości transakcji (z 911,2 do 930,1 mld zł), - wzrost o 5,6% średniej dziennej liczby transakcji (z 5,6 do 6,0 mln szt.), - wzrost o 5,4% średnich dziennych obrotów (z 14,5 do 15,2 mld zł), Strona 13
- wzrost o 1,4% średniej kwoty transakcji (z 2.521 do 2.556 zł). Szczegółowe dane dotyczące systemu ELIXIR zaprezentowano w załączniku nr 3 (strona 24). Wartość obrotów i liczbę zleceń w systemie ELIXIR w kolejnych kwartałach od II kwartału 2010 r. przedstawiono na wykresie nr 15 i 16. Wykres nr 15. Wartość zleceń rozliczanych w systemie ELIXIR w kolejnych kwartałach od II kwartału 2010 r. Wykres nr 16. Liczba zleceń rozliczanych w systemie ELIXIR w kolejnych kwartałach od II kwartału 2010 r. W II kwartale 2012 r., podobnie jak w poprzednich kwartałach, ponad 80% wartości obrotów było realizowanych na dwóch pierwszych sesjach, czyli porannej i popołudniowej, co przedstawiono na wykresie nr 17. Strona 14
Wykres nr 17. Udział poszczególnych sesji rozrachunkowych w realizacji rozrachunku KIR w II kwartale 2012 r. SYSTEM Express ELIXIR Od II kwartału 2012 r. działa w Polsce nowy system płatności Express ELIXIR. Jest to pierwszy w Polsce i drugi na świecie, po Wielkiej Brytanii, profesjonalny system rozliczeń płatności natychmiastowych umożliwiający bezpośrednią realizację przelewów krajowych w złotych w trybie natychmiastowym bez ograniczeń czasowych, tj. 24/7 przez 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu. Operatorem systemu jest Krajowa Izba Rozliczeniowa S.A., która w dniu 28 grudnia 2011 r. otrzymała zgodę Prezesa NBP na prowadzenie Systemu Rozliczeń Płatności Natychmiastowych, a w dniu 28 marca 2012 r. KIR S.A. otrzymała zgodę na zmianę nazwy systemu płatności o nazwie System Rozliczeń Płatności Natychmiastowych na Express ELIXIR. System Express ELIXIR został uruchomiony w dniu 12 czerwca 2012 r. Dla potrzeb funkcjonowania tego systemu został otwarty w systemie SORBNET rachunek powierniczy dla KIR.S.A., na który banki-uczestnicy systemu przekazują środki zapewniające pokrycie finansowe dla zleceń przesyłanych w ramach systemu Express ELIXIR. W czerwcu 2012 r. trzy banki zaoferowały swoim klientom tą usługę, a czwarty bank dołączył do grona uczestników systemu w sierpniu 2012 r. Z rozwiązania mogą korzystać wyłącznie klienci banków-uczestników systemu Express ELIXIR, które podpisały z KIR S.A. umowę uczestnictwa oraz wdrożyły rozwiązania technologiczne, umożliwiające wymianę komunikatów płatniczych za pośrednictwem tego systemu. Mogą to być zarówno klienci indywidualni, jak i przedsiębiorcy. Strona 15
SYSTEM EuroELIXIR Według stanu na koniec czerwca 2012 r. bezpośrednimi uczestnikami systemu EuroELIXIR było 25 banków (w tym NBP), tj. liczba uczestników w stosunku do marca 2012 r. nie uległa zmianie. W okresie II kwartału 2012 r. w systemie EuroELIXIR: - rozliczono łącznie 2,4 mln zleceń o łącznej wartości 12,7 mld euro, - średnio dziennie rozliczono 38,5 tys. zleceń o łącznej wartości 204,2 mln euro, - średnia wartość zlecenia wyniosła 5.307 euro. Szczegółowe dane charakteryzujące funkcjonowanie systemu EuroELIXIR zaprezentowano w tabeli załącznik nr 4 (strona 25). W porównaniu do wcześniejszego kwartału odnotowano w systemie EuroELIXIR: - wzrost o 14,7% łącznej liczby zleceń (z 2,1 do 2,4mln szt.), - wzrost o 16,8% łącznej wartości zleceń (z 10,8 do 12,7 mld euro), - wzrost o 20,2% średniej dziennej liczby realizowanych zleceń (z 32.004 do 38.479 zt.), - wzrost o 22,4% średniej dziennej wartości realizowanych zleceń (z 166,8 do 204,2 mln euro), - wzrost o 1,8% średniej wartości realizowanego zlecenia (z 5.212 do 5.307 euro). Wartość obrotów i liczbę zleceń w systemie EuroELIXIR w kolejnych kwartałach od II kwartału 2010 r. przedstawiono na wykresach nr 18 i 19. Wykres nr 18. Wartość zleceń w systemie EuroELIXIR w kolejnych kwartałach od II kwartału 2010 r. Strona 16
Wykres nr 19. Liczba zleceń w systemie EuroELIXIR w kolejnych kwartałach od II kwartału 2010 r. TRANSAKCJE TRANSGRANICZNE w EuroELIXIR W okresie II kwartału 2012 r. w obrocie transgranicznym w systemie EuroELIXIR: - rozliczono 2,2 mln zleceń o łącznej wartości 11,2 mld euro, - średnio dziennie rozliczono 36.259 zleceń, - średnia wartość pojedynczego zlecenia wyniosła 4.988 euro. Liczbę zleceń zrealizowanych w systemie EuroELIXIR w podziale na zlecenia transgraniczne wysłane, transgraniczne otrzymane i krajowe przedstawiono na wykresie nr 20. Udział procentowy poszczególnych kategorii zleceń w ogólnej liczbie wszystkich zleceń zrealizowanych w systemie EuroELIXIR przedstawiono na wykresie nr 21. Wykres nr 20. Liczba transakcji rozliczanych w systemie EuroELIXIR w podziale na wysyłane i otrzymane transgraniczne oraz krajowe w dwóch kolejnych kwartałach, tj. w I i II kwartale 2012 r. Strona 17
Wykres nr 21. Udział procentowy poszczególnych kategorii zleceń w ogólnej liczbie zleceń rozliczonych w systemie EuroELIXIR, w I i II kwartale 2012 r. Wartość zleceń zrealizowanych w systemie EuroELIXIR w podziale na zlecenia transgraniczne wysłane, transgraniczne otrzymane i krajowe przedstawiono na wykresie nr 22. Udział procentowy poszczególnych kategorii zleceń w ogólnej wartości wszystkich zleceń zrealizowanych w systemie EuroELIXIR przedstawiono na wykresie nr 23. Wykres nr 22. Wartość transakcji rozliczanych w systemie EuroELIXIR w podziale na wysyłane i otrzymane transgraniczne oraz krajowe w dwóch kolejnych kwartałach, tj. w I i II kwartale 2012 r. Strona 18
Wykres nr 23. Udział procentowy poszczególnych kategorii zleceń w ogólnej wartości zleceń rozliczonych w systemie EuroELIXIR, w I i II kwartale 2012 r. W porównaniu do poprzedniego kwartału odnotowano w systemie EuroELIXIR w obrocie transgranicznym: - wzrost o 13,7% liczby zleceń (z 2,0 do 2,2mln szt.), - wzrost o 16,7% wartości zleceń (z 9,6 do 11,2 mld euro), - wzrost o 19,2% dziennej liczby zleceń (z 30.414 do 36.259 szt.). Zlecenia transgraniczne stanowiły w II kwartale 2012 r.: - 94,2% liczby wszystkich zleceń realizowanych w systemie EuroELIXIR (poprzednio 95,0%), - 88,6% wartości wszystkich zleceń realizowanych w systemie EuroELIXIR (poprzednio 88,6%). W ramach rozliczeń transgranicznych realizowanych za pośrednictwem systemu EuroELIXIR możemy wyróżnić dwie podstawowe kategorie, tj. zlecenia wysyłane i zlecenia otrzymywane. W porównaniu do poprzedniego kwartału odnotowano wzrost o 11,3% wartości zleceń wysyłanych (z 3,8 do 4,2 mld euro). Zlecenia transgraniczne wysyłane w II kwartale 2012 r. stanowiły 37,9% wartości wszystkich zleceń transgranicznych realizowanych w systemie EuroELIXIR (poprzednio 39,7%). W porównaniu do poprzedniego kwartału odnotowano wzrost o 20,3% wartości zleceń otrzymywanych (z 5,8 do 7,0 mld euro). Zlecenia transgraniczne otrzymywane nadal pozostają najbardziej znaczącą kategorią w obrotach systemu EuroELIXIR. W II kwartale 2012 r. stanowiły one 62,1% wartości wszystkich zleceń realizowanych w systemie EuroELIXIR (poprzednio 60,3%). Strona 19
TRANSAKCJE KRAJOWE w EuroELIXIR W II kwartale 2012 r. w systemie EuroELIXIR w kategorii zleceń krajowych: - rozliczono łącznie 137,7 tys. szt. zleceń o wartości 1,4 mld euro, - średnio dziennie rozliczano 2.220 zleceń, - średnia wartość pojedynczego zlecenia to 10,5 tys. euro. W porównaniu do poprzedniego kwartału odnotowano: - wzrost o 33,2% liczby zleceń krajowych (z 103,3 do 137,7 tys. szt.), - wzrost o 17,2% wartości zleceń krajowych (z 1,236 do 1,449 mln euro), - wzrost o 39,7% średniej dziennej liczby zleceń (z 1.590 do 2.220 szt.), - spadek o 12% średniej wartości zlecenia (z 11.965 do 10.524 euro). Zlecenia krajowe stanowiły w II kwartale 2012 r.: - 5,8% liczby wszystkich zleceń realizowanych w systemie EuroELIXIR (poprzednio 5,0%), - 11,4% wartości wszystkich zleceń realizowanych w systemie EuroELIXIR (bez zmian w stosunku do poprzedniego kwartału). Strona 20
PODSUMOWANIE W dniu 12 czerwca 2012 r. został uruchomiony nowy system płatności Express Elixir, który umożliwia realizację poleceń przelewu w trybie natychmiastowym przez 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu. Jest to bardzo innowacyjne rozwiązanie. Dotychczas podobny system funkcjonował jedynie w Wielkiej Brytanii. W II kwartale 2012 r. wzrost wielkości obrotów odnotowano w dwóch systemach detalicznych tj. systemie ELIXIR i EuroELIXIR (tabela nr 1). Relatywnie największy wzrost na poziomie 16,8% dotyczył systemu EuroELIXIR. W systemach rozrachunków wysokokwotowych odnotowano natomiast spadek wielkości obrotów. Największy spadek obrotów na poziomie 10,9% dotyczył systemu TARGET2-NBP. Spadek obrotów dotyczył także systemu SORBNET i wyniósł 5,3%. Tabela nr 1. Wartość zleceń rozliczanych w polskich systemach płatności w I i II kwartale 2012 r. Wartość zleceń Systemy płatności 2012/ Q1 ZMIANA 2012/ Q2 EuroELIXIR (euro) 10,843 mld + 16,8% 12,661 mld ELIXIR (zł) 911,2 mld + 2,1% 930,1 mld SORBNET (zł) 16.722,4 mld - 5,3% 15.839,1 mld TARGET2-NBP (euro) 152,480 mld - 10,9% 135,876 mld Tabela nr 2. Liczba zleceń rozliczanych w polskich systemach płatności w I i II kwartale 2012 r. Systemy płatności 2012/ Q1 ZMIANA 2012/ Q2 Liczba zleceń (szt.) EuroELIXIR 2.080.248 +14,7% 2.385.682 SORBNET 704.590 +3,5% 728.943 TARGET2-NBP 356.562 + 1,5% 361.756 ELIXIR 361,5 mln +0,6% 363,8 mln Strona 21
Natomiast we wszystkich systemach odnotowano w II kwartale 2012 r. wzrost wielkości liczby zleceń (tabela nr 2). Relatywnie największy wzrost tj. na poziomie 14,7% dotyczył systemu EuroELIXIR. W systemie SORBNET odnotowano wzrost o 3,5%., co miało także wpływ na wielkość średniej dziennej liczby zleceń rozliczanych w SORBNET do poziomu 11,9 tys. zleceń co stanowiło wzrost o 8,5%. W systemie TARGET2-NBP odnotowano wzrost o 1,5% liczby rozliczanych zleceń. Natomiast relatywnie najmniejszy wzrost liczby zleceń (na poziomie 0,6%) odnotowano w systemie ELIXIR. Zestaw podstawowych wskaźników charakteryzujących wielkość obrotów w poszczególnych systemach płatności, tj. SORBNET, TARGET2-NBP, ELIXIR i EuroELIXIR, zaprezentowano w tabelach zamieszczonych w dalszej części opracowania jako załączniki nr 1 4 (od str. 22 do str. 25). Dodatkowo, szczegółowe dane nt. powyższych systemów płatności publikowane są na stronie www.nbp.pl w katalogu: System płatniczy > Dane i opracowania. Opracowała: Magdalena Rabong Wydział Analiz i Badań Departament Systemu Płatniczego Strona 22
Załącznik nr 1. Wartość i liczba zleceń w systemie SORBNET w I i II kwartale 2012 r. System SORBNET 2012 Q1 ZMIANA 2012 Q2 Liczba dni roboczych: 64 dni 61 dni Wartość zleceń (zł) Liczba zleceń (szt.) Ogółem 16.722,4 mld - 5,3% 15.839,1 mld Średnia miesięczna 5.574,1 mld - 5,3% 5.279,7 mld Średnia dzienna 261,3 mld - 0,6% 259,7 mld Ogółem 704.590 + 3,5% 728.943 Średnia miesięczna 234.863 + 3,5% 242.981 Średnia dzienna 11.009 + 8,5% 11.950 Średnia kwota zlecenia (zł) 23,733 mln - 8,4% 21,729 mln Wartość obrotów (strony Wn) wg typów operacji 1) Zlecenia klientowskie (międzybankowe) 5,475 bln zł - 7,8% 5,049 bln zł 2) Wykorzystanie lub spłata kredytów udzielanych bankom przez NBP 2,427 bln zł - 0,6% 2,413 bln zł 3) Zakup lub wykup bonów pieniężnych od NBP 1,182 bln zł + 0,7% 1,190 bln zł 4) Operacje na międzybankowym rynku pieniężnym 0,711 bln zł - 6,2% 0,667 bln zł Dzienna liczba zleceń w SORBNET Średnia w kwietniu 2012 r. 11.572 Średnia w maju 2012 r. 11.861 Średnia w czerwcu 2012 r. 12.421 MAX w kwietniu 2012 r. w dniu 30.04 14.829 MAX w maju 2012 r. w dniu stycznia 11.05 14.094 MAX w czerwcu 2012 r. w dniu 29.06 15.672 Strona 23
Załącznik nr 2. Wartość i liczba zleceń w systemie TARGET2-NBP w I i II kwartale 2012 r. System TARGET2-NBP 2012 Q1 ZMIANA 2012 Q2 Liczba dni roboczych: 65 dni 62 dni Wartość zleceń (euro) Ogółem 152,480 mld - 10,9% 135,876 mld Średnia miesięczna 50,827 mld - 10,9% 45,292 mld Średnia dzienna 2,346 mld - 6,6% 2,192 mld Liczba zleceń Ogółem 356.562 + 1,5% 361.756 Średnia miesięczna 118.854 + 1,5% 120.585 Średnia dzienna 5.486 + 6,4% 5.835 Średnia kwota zlecenia (euro) 427,6 tys. - 12,2% 375,6 tys. Transakcje transgraniczne Wartość transakcji (w euro) 139,614 mld - 12,7% 121,932 mld Liczba transakcji 330.622 + 1,2% 334.636 Średnia dzienna liczba transakcji 5.086 + 6,1% 5.397 Transakcje krajowe Wartość transakcji (w euro) 12,865 mld + 8,4% 13,944 mld Liczba transakcji 25.940 + 4,5% 27.120 Średnia dzienna liczba transakcji 399 + 9,6% 437 Transakcje międzybankowe Wartość transakcji (w euro) 141,315 mld - 11,2% 125,444 mld Liczba transakcji 45.814-1,6% 45.094 Średnia dzienna liczba transakcji 705 + 3,2% 727 Transakcje klientowskie Wartość transakcji (w euro) 11,165 mld - 6,6% 10,432 mld Liczba transakcji 310.748 + 1,9% 316.662 Średnia dzienna liczba transakcji 4.781 + 6,8% 5.107 Strona 24
Załącznik nr 3. Wartość i liczba zleceń w systemie ELIXIR w I i II kwartale 2012 r. System ELIXIR 2012 Q1 ZMIANA 2012 Q2 Liczba dni roboczych: 64 dni 61 dni Wartość zleceń (zł) Ogółem 911,2 mld + 2,1% 930,1 mld Średnia miesięczna 303,7 mld + 2,1% 310,0 mld Średnia dzienna 14,5 mld + 5,4% 15,2 mld Liczba zleceń Ogółem 361,5 mln + 0,6% 363,8 mln Średnia miesięczna 120,5 mln + 0,7% 121,3 mln Średnia dzienna 5,648 mln + 5,6% 5,965 mln Średnia kwota zlecenia (zł) 2.521 + 1,4% 2.556 Transakcje uznaniowe Wartość transakcji (w zł) 907,1 mld + 2,1% 925,7 mld Udział w obrotach KIR 99,5% 99,5% Liczba transakcji 356,2 mln + 0,7% 358,6 mln Udział w ogólnej liczbie trans. KIR 98,5% 98,5% Transakcje obciążeniowe Wartość transakcji (w zł) 4,155 mld + 5,1% 4,367 mld Udział w ogólnych obrotach KIR 0,5% 0,5% Liczba transakcji 5,29 mln + 0,2% 5,30 mln Udział w ogólnej liczbie trans. KIR 1,5% 1,5% Sesja poranna 44,3% 44,6% Sesja popołudniowa 36,1% 36,0% Sesja wieczorna 19,6% 19,4% Strona 25
Załącznik nr 4. Wartość i liczba zleceń w systemie EuroELIXIR w I i II kwartale 2012 r. System EuroELIXIR 2012 Q1 ZMIANA 2012 Q2 Liczba dni roboczych: 65 dni 62 dni Wartość zleceń (euro) Ogółem 10,843 mld + 16,8% 12,661 mld Średnia miesięczna 3,614 mld + 16,8% 4,220 mld Średnia dzienna 166,8 mln + 22,4% 204,2 mln Liczba zleceń Ogółem 2.080.248 + 14,7% 2.385.682 Średnia miesięczna 693.416 + 14,7% 795.227 Średnia dzienna 32.004 + 20,2% 38.479 Średnia kwota zlecenia (euro) 5.212 + 1,8% 5.307 Transakcje transgraniczne Wartość transakcji (euro) 9,606 mld + 16,7% 11,213 mld Udział w ogólnych obrotach KIR 88,6% 88,6% Liczba transakcji 1.976.925 + 13,7% 2.248.031 Udział w ogólnej liczbie trans. KIR 95,0% 94,2% Średnia dzienna liczba transakcji 30.414 + 19,2% 36.259 Średnia wartość transakcji (euro) 4.859 + 2,6% 4.988 Transakcje krajowe Wartość transakcji (euro) 1,236 mld + 17,2% 1,449 mld Udział w obrotach KIR 11,4% 11,4% Liczba transakcji 103.323 + 33,2% 137.651 Udział w ogólnej liczbie trans. KIR 5,0% 5,8% Średnia dzienna liczba transakcji 1.590 + 39,7% 2.220 Średnia wartość transakcji (euro) 11.965-12,0% 10.524 Strona 26