GUIDË PËR VENDET E DESTINACIONIT POLONIA

GUIDË PËR VENDET E DESTINACIONIT POLONIA 1. Infrmacin bazë Kryeqyteti: Varshavë Ppullsia: 38,530,000 Sipërfaqja: 312,685 km 2 Gjuha: Plake Mnedha: zlti plak (PLN) Niveli i papunësisë: 11% 2. Kushtet e përgjithshme të hyrjes dhe infrmacin për vizat Vizat mund të lëshhen nga misinet diplmatike dhe zyrat knsullre në Republikën e Plnisë. Embassy f Pland in Tirana, Albania (Ambasada e Plnisë në Tiranë, Shqipëri) * Rruga e Durresit 123, Tirana tel: (0-0355-4) 234-190 fax: (0-0355-4) 233-364 e-mail: tirana.amb.sekretariat@msz.gv.pl faqja elektrnike: www.tirana.plemb.net Embassy f Pland in Sarajev, Bsnia & Herzegvina (Ambasada e Plnisë në Sarajevë, Bsnje-Hercegvinë) 13 Dla St, 71000 Sarajev tel: (00-387 33) 201 142; 215 862 fax: (00-387 33) 233 796 e-mail: Emanuela.Suprwicz@msz.gv.pl ; Ryszard.Michalski@msz.gv.pl faqja elektrnike: www.sarajew.plemb.net Embassy f Pland in Skpje, the frmer Yugslav Republic f Macednia (Ambasada e Plnisë në Shkup, ish-republika Jugsllave e Maqednisë) * 50 Djur Djakvić Street, 1000 Skpje tel: (00-389 2) 31 19 744, 31 12 647 fax: (00-389 2) 31 33 057 e-mail: ambpl@unet.cm.mk Seksini Knsullr tel/fax: (00-389 2) 313 30 57 Kj Guidë është përgatitur si pjesë e prjektit të Migracinit për Zhvillim në Ballkanin Perëndimr (MIDWEB) që ka marrë asistencë financiare nga Prgrami IPA me shumë përfitues 2 i Kmisinit Evrpian. 1. Rishikuar në prill 2011

Embassy f Pland in Pdgrica, Mntenegr (Ambasada e Plnisë në Pdgricë, Mali i Zi) 71, Kzaraczka St.., 81000 Pdgrica tel: +382.20.658.593, (020) 658.593 fax: +382.20.658.581, (020) 658.581 e-mail: pdgrica.amb.sekretariat@msz.gv.pl Embassy f the Republic f Pland in Belgrade, Serbia (Ambasada e Republikës së Plnisë në Begrad, Serbi) Kneza Milsa 38, 11000 Belgrade tel: (00-381 11) 206 53 01, 206 53 18 fax: (00-381 11) 361 75 76 e-mail: Ambrpfrj@Eunet.yu Seksini Knsullr tel: (00-381 11) 206 53 16, 206 53 17, 206 53 14 fax: (00-381 11) 361 69 39 Seksini Eknmik tel /fax: (00-381 11) 206 53 33 * Ambasadat plake në Shkup dhe Tiranë mund t u japin viza edhe shtetasve nga Ksva. a) Vizat tranzit (A, B): Viza aerprtuale (A) ju lejn të kalni tranzit nëpër një aerprt ndërkmbëtar në znën e Shengenit, pa hyrë në territrin e Shengenit. Shtetasit e Shqipërisë, Bsnje-Hercegvinës, Kracisë, ish-republikës Jugsllave të Maqednisë, Malit të Zi dhe Serbisë nuk kanë nevjë për vizë aerprtuale (A). Viza tranzit (B) lëshhet për një periudhë prej 5 ditësh për të kaluar tranzit nëpër territrin e Shengenit me rrugë tkësre. b) Viza Shengen për qëndrim afatshkurtër (C): Meqë Plnia është Shtet Anëtar i Marrëveshjes Shengen, një vizë hyrjeje në Plni garantn të drejtën për të hyrë në të gjithë znën Shengen. Viza për qëndrimin afatshkurtër (C) i lejn persnit të qëndrjë deri në 90 ditë në territrin Shengen në një periudhë të caktuar 180-ditre për qëllime turizmi, familjare se tregtare. Që nga data 30 nëntr 2009 dhe 8 nëntr 2010, shtetasit e Shqipërisë, Bsnje-Hercegvinës, ish-republikës Jugsllave të Maqednisë, Malit të Zi dhe Serbisë që kanë një pasaprtë bimetrike nuk kanë më nevjë për t u pajisur me vizë për të hyrë në znën Shengen, ndërsa shtetasit që kanë ende pasaprtën e vjetër jbimetrike duhet të aplikjnë për vizë. Shtetasit e Ksvës deri më st duhet t i nënshtrhen detyrimit për vizë Shengen. Shtetasit e Ksvës që dëshirjnë të udhëtjnë për në Plni mund të drëzjnë një aplikim për vizë në Ambasadat Plake në Shqipëri dhe në ish-republikën Jugsllave të Maqednisë. Persnat që kanë një leje qëndrimi plake mund të udhëtjnë në territrin e vendeve të Shengenit pa pasur nevjë të aplikjnë për vizë Shengen. Për të aplikuar për vizë për qëndrim afatshkurtër (C), ju duhet të drëzni: 1. Dkument udhëtimi: Të vlefshëm të paktën për tre muaj pas nisjes së planifikuar nga territri i Plnisë/Shengenit; Me të paktën dy fletë bsh; Të lëshuar brenda dhjetë viteve të fundit. Frmular për vizë të pltësuar dhe të nënshkruar, që mund të gjendet në internet tek: http://www.e-knsulat.gv.pl/wiza/frmularzwiza_2.aspx se http://www.mfa.gv.pl/files/frmularze/wniski 20wizwe/wnisek 20EN.dc

2. Ft bimetrike. 3. Tarifën për vizë. 4. Sigurim shëndetësr prej të paktën 30,000 Eur, të vlefshëm për territrin Shengen. 5. Dkumente shtesë që vërtetjnë: qëllimin e vizitës, një vend strehimi; fnde të mjaftueshme për të mbuluar shpenzimet e hyrjes, qëndrimit dhe largimit nga territri Shengen se Plnia; gatishmërinë për t u larguar nga territri Shengen pas përfundimit të afatit të vizës. Viza afatgjatë (D) Nëse keni qëllim të qëndrni në territrin e Plnisë për një khë më të gjatë se 90 ditë (të paktën 91 ditë) gjatë një ap më shumë vizitave brenda një gjysmë viti që nga data e hyrjes së parë, duhet të aplikni për një vizë të lljit D. Viza e lljit D i jep të drejtën persnit që e merr të: qëndrjë në territrin e Plnisë gjatë periudhës së vlefshmërisë së saj; si dhe të lëvizë brenda territrit të shteteve të tjera Shengen deri në tre muaj brenda një periudhe 6- mujre. Për: një vizitë, të kryer një aktivitet eknmik, të kryer një aktivitet kulturr se për të marrë pjesë në knferenca ndërkmbëtare,, të kryer funksinet ligjre të një përfaqësuesi të një shteti të huaj se rganizate ndërkmbëtare, qëllime azili, qëllime pune, shkllim, trajnim se arsye didaktike me përjashtim të punësimit mbrjtje të përkhshme. Për të aplikuar për vizë qëndrimi afatgjatë (D), duhet të drëzni: 1. Dkument udhëtimi: Të vlefshëm të paktën për tre muaj pas nisjes së planifikuar nga territri i Plnisë/Shengenit; Me të paktën dy fletë bsh; Të lëshuar brenda dhjetë viteve të fundit. 2. Frmular për vizë të pltësuar dhe të nënshkruar, që mund të gjendet në internet tek: http://www.e-knsulat.gv.pl/wiza/frmularzwiza_2.aspx (frmulari i aplikimit nline) http://www.mfa.gv.pl/files/frmularze/wniski 20wizwe/wnisek 20EN.dc (frmulari i aplikimit) 3. Ft bimetrike. 4. Tarifën për vizë. 5. Sigurim shëndetësr. 6. Dkumente shtesë që vërtetjnë: Qëllimin e vizitës, Fnde të mjaftueshme për të mbuluar shpenzimet e hyrjes, qëndrimit dhe largimit nga territri Shengen se Plnia; Nevjën për të qëndruar në territrin e Plnisë për një khë më të gjatë se 90 ditë brenda një gjysmë viti. Për të aplikuar për vizë afatgjatë për qëllime punësimi, ju duhet të drëzni në ambasadën/knsullatën më të afërt plake: premtimin për të marrë leje pune lëshuar nga autriteti vendr (Vjvde) në vendin e ardhshëm të qëndrimit në Plni. Ky premtim është një dkument zyrtar nëpërmjet të cilit Vjvde merr përsipër të lëshjë lejen e punës (vetëm në rast se ju merrni vizën se lejen e qëndrimit për një periudhë të caktuar khe)

se një dkument që vërtetn qëllimin e punëdhënësit për t ju punësuar, në rastin e sektrëve të punësimit që nuk kërkjnë leje pune frmularin e aplikimit për vizë pasaprtën e vlefshme dy ftgrafi për pasaprtë Për të aplikuar për vizë afatgjatë për qëllime studimi, ju duhet të drëzni në ambasadën/knsullatën më të afërt plake: një certifikatë regjistrimi lëshuar nga universiteti, akademia, instituti, klegji ap shklla pritëse një certifikatë mjekësre Për detaje të plta në lidhje me kriteret dhe dkumentet që nevjiten për situatën tuaj specifike se për të aplikuar, ju lutemi të kntaktni me ambasadën se knsullatën më të afërt plake. 3. Imigracini për qëllime punësimi a) kushtet e hyrjes dhe qëndrimit për punëtrët e huaj Për vizën afatgjatë (D) lëshuar për qëllime pune, ju lutemi t i referheni seksinit 2 më sipër. b) Leja e punës Përgjithësisht, shtetasit e huaj duhet të sigurjnë leje pune përpara se të punëshen në Plni. Kj dispzitë e përgjithshme zbathet si për persnat e përfshirë në një marrëdhënie tradicinale punëdhënës/punnjës, ashtu edhe për sipërmarrësit e pavarur të cilët frjnë shërbime mbi bazë kntrate. I njëjti rregull zbathet edhe për transferimet brenda së njëjtës shqëri. Për të punuar në Plni, ju duhet fillimisht të gjeni një punëdhënës në Plni i cili të pranjë të aplikjë për leje pune pranë një Vividship-i në rajnin ku është e vendsur shqëria/institucini. Leja e punës jepet vetëm nëse vërtethet se nuk ka asnjë shtetas plak ap të BE-së të dispnueshëm për pzicinin në fjalë (testi i tregut të punës). Prcedura për të punësuar një të huaj në pjesën më të madhe të rasteve përbëhet nga tre faza. 1) prcedura filln me aplikimin për premtimin për të lëshuar leje pune pranë autritetit vendr përkatës (Vjvde). Ky dkument është baza për të lëshuar vizë pune dhe leje pune, të cilat d t ju mundësjnë të hyni dhe qëndrni në Plni për periudhën e kntratës së punësimit. Aplikimi i drejthet punëdhënësit të ardhshëm në Zyrën vendre të Punës në vendin ku keni për qëllim të punësheni. Punëdhënësi i ardhshëm është i detyruar ta bëjë njftimin për vendin e lirë nëpërmjet agjencive të punës, shtypit, Internetit dhe EURES (rrjetit Evrpian të Shërbimeve të Punësimit). Punëdhënësi aplikn për leje pune pranë Vjvde. Vjvde shqyrtn aplikimin duke marrë në knsideratë situatën e tregut vendr të punës nëpërmjet testit të tregut të punës dhe lëshn një premtim që i paraprin nxjerrjes së lejes së punës. Punëdhënësit që punësjnë të huaj nuk kanë detyrimin për të aplikuar për premtimin e lejes së punës nëse në ditën e drëzimit të aplikimit, i huaji ka një vizë pune të vlefshme se një vizë plake për qëndrim të përhershëm. 2) Me miratimin e Premtimit të vendimit për leje pune, punëdhënësi jua dërgn premtimin dhe aplikimi për vizë afatgjatë (D) për qëllime punësimi mund të drëzhet pranë Ambasadës/Knsullatës plake në vendin ku qëndrni në mënyrë të ligjshme. Premtimi duhet t i bashkëngjitet aplikimit për vizë. 3) Pas mbërritjes në Plni, duhet të legalizni qëndrimin tuaj (d.m.th. të sigurni një leje qëndrimi të përkhshme). Pasi merrni lejen e mësipërme, punëdhënësi paraqet tek vjvde datën e mundshme kur ju d të fillni punë dhe vjvde lëshn lejen e punës (për një periudhë j më të gjatë se viza e punës ap leja e qëndrimit).

Kategritë e persnave që nuk kanë nevjë për leje pune: Shtetasit e BE-së, shtetasit e Znës Eknmike Evrpiane dhe shtetasit e Knfederatës Zvicerane si dhe pjesëtarët e familjeve të tyre, Të huajt që kanë një leje për t u vendsur në Plni, Të huajt që kanë një leje qëndrimi afatgjatë për KE, Të huajt që kanë një leje qëndrimi afatgjatë për KE-në të lëshuar në një vend tjetër të cilëve i është dhënë një leje qëndrimi për një periudhë fikse për shembull për shkak të synimit për të kryer punë se veprimtari të tjera eknmike, Refugjatët, të huajt që u është siguruar mbrjtje e përkhshme se shtesë se u është dhënë leje për qëndrim të tleruar, Të huajt që aplikjnë për statusin e refugjatit me kushtin që të ztërjnë një certifikatë të vlefshme të lëshuar nga Kreu i Zyrës për të Huajt (që aplikhet në at raste kur prcesi në shkallë të parë p zgjat më shumë se 6 muaj), Të huajt që kanë një Kartë Plake (shtetasit e ish-shteteve të Bashkimit Svjetik me rigjinë plake, pr që nuk kanë të drejtë qëndrimi në Plni), Të huajt që që kanë të drejtë të qëndrjnë dhe të punjnë në territrin e BE-së se një vend të Znës Eknmike Evrpiane që nuk është shtet anëtar i BE-së se Knfederatës Zvicerane, të cilët janë punësuar nga një punëdhënës me seli në territrin e atij vendi dhe që janë deleguar përkhësisht nga ky punëdhënës të kryejnë një shërbim të caktuar në territrin e Plnisë, Të huajt për të cilët zbathen marrëveshjet ndërkmbëtare dhe rregullat e tjera për të ms i detyruar ata të pajisen me leje pune, Bashkëshrtin/en e një shtetasi plak i cili ka fituar një leje qëndrimi për një periudhë fikse në mënyrë që të lidhin martesë. Përveç kategrive të paraqitura më sipër ka edhe shtetas të tjerë të huaj që janë çliruar nga ky detyrim. Ata janë: Persnat që kryejnë trajnime, marrin pjesë në trajnime prfesinale, luajnë rl këshillues, mbikëqyrës se ndnjë funksin tjetër që kërkn kualifikime dhe aftësi të veçanta dhe që zhvillhen në kuadër të prgrameve të realizuara nga BE-ja se ndnjë rganizatë tjetër ndërkmbëtare, si dhe mbi bazën e granteve që jep qeveria plake, Mësuesit e gjuhës së huaj që punjnë në sistemin arsimr, Anëtarë të frcave të armatsura të vendsura në territrin e Plnisë se të huaj që deleghen për të zbatuar prgrame armatimi të cilat realizhen mbi bazën e marrëveshjeve që ka nënshkruar Plnia, Krrespndentë të përhershëm të medias së huaj të cilët janë akredituar nga Ministria e Punëve të Jashtme pas një kërkese të kryeredaktrit të një brdi se agjencie editriale, pr vetëm në kuadër të veprimtarive prfesinale që shërbejnë në favr të këtij brdi se agjencie, Artistët që punjnë individualisht se si anëtarë të një grupi artistik nëse periudha e punës së tyre nuk i kaln 30 ditët në një vit kalendarik (aktrë, regjisrë, dirigjentë, instrumentistë, vkalistë, aktrë cirku, kërcimtarë, pantmimistë), Persna që japin herë pas here leksine se prezantime me vlerë të veçantë shkencre se artistike nëse veprimtaritë e tyre nuk zgjasin më tepër se 30 ditë gjatë një viti kalendarik dhe që qëndrjnë në mënyrë të përhershme jashtë Plnisë, Sprtistë që përfaqësjnë subjekte plake në territrin e Plnisë gjatë evenimenteve sprtive vetëm kur ky përfaqësim nddh herë pas here, Punnjës të fesë, anëtarë të rganizmave fetare dhe persna të tjerë që kryejnë veprimtari në bazë të një funksin klerik që përmbushin në kishë se në një shqatë tjetër fetare si dhe rganizata kmbëtare ndër-kishtare, statusi i të cilave nrmhet nga një marrëveshje ndërkmbëtare për lidhjet ndërmjet shtetit dhe kishës se një shqate tjetër fetare, subjekti ligjr se njësie rganizative si edhe ata që kryejnë funksinet e tyre fetare në subjekte të tjera mbi bazën e një urdhri të nxjerrë nga kisha përkatëse, shqata fetare se subjekti ligjr, Studentë të universiteteve plake gjatë periudhës nga krriku në shtatr,

Studentë që punjnë në kuadër të stazheve prfesinale për të cilat janë dërguar nga rganizata anëtare të shqatave ndërkmbëtare të studentëve se që kryejnë praktika të detyrueshme prfesinale, Studentë që punjnë në kuadër të bashkëpunimit të shërbimeve të punësimit publik dhe partnerëve të tyre të huaj, Persna të deleguar për të punuar në institucine të huaja të kulturës që gjenden në territrin e Plnisë mbi bazën e marrëveshjeve që ka nënshkruar Plnia, Persna të deleguar në territrin e Plnisë nga një punëdhënës i huaj, nëse mbajnë lejen e qëndrimit për një vend tjetër, gjatë një periudhe j më të gjatë se 3 muaj gjatë një viti kalendarik për: Të kryer punë të mbledhjes, ruajtjes dhe riparimit të makinerive, pajisjeve, knstruksineve se mjeteve të tjera nëse kët prdhhen nga një punëdhënës i huaj, Të marrë makineri, pajisje dhe mekanizma se pjesë të tjera që prdhhen nga një tregtar plak, Të trajnuar punëtrët e një punëdhënësi plak që d të marrin pajisje, knstruksine, makineri se pjesë e përmendura më sipër në paragrafin a) për të mësuar përdrimin e saktë të tyre, Ndërtimin dhe zbërthimin e njësive të tregtisë së barabartë si dhe mbajtjen e tyre nëse prezantuesi është një punëdhënës i huaj që delegn të huaj për ta kryer këtë punë, Të huaj që punjnë në favr të deputetëve të Parlamentit Evrpian brenda kuadrit të funksineve të tyre, Shtetas turq pas katër vjet punësimi të rregullt në Plni, Të huaj që punjnë si punnjës shkencrë në subjekte të cilat përmenden në rregullret e subjekteve që merren me shkencë-zhvillim, Të diplmuar të shkllave të mesme, universiteteve ap studimeve pasuniversitare plake, Pjesëmarrës të prgrameve të shkëmbimit kulturr se arsimr, prgrameve të ndihmës humanitare se për zhvillim ap prgrameve të punësimit verr për studentët që rganizhen në bazë të marrëveshjeve me subjektin fetar përkatës, Shtetas të vendeve fqinjë ap vendeve me të cilat Plnia bashkëpunn për sa i takn migracinit për arsye punësimi brenda kuadrit të partneritetit për lëvizjet që është vendsur ndërmjet këtyre vendeve dhe BE-së shtetas të Rusisë, Bjellrusisë, Mldavisë dhe Ukrainës (shikni më pshtë). c) sektrët e tregut të punës që p përjetjnë mungesa Në përgjithësi, Plnia ka nxjerrë çd vit më shumë leje pune (më pak se 15,000 në vit ndërmjet viteve 1995-2007, 18,000 leje pune në 2008 dhe 29,340 në 2009). Në vitin 2009, pjesa më e madhe e tyre janë nxjerrë për punnjësit e kualifikuar, pzicine drejtuese dhe punë të thjeshta të pakualifikuara. Sektrët kryesrë për punësim për persnat me leje pune kanë qenë tregtia, industria, shërbimet financiare, prnat e paluajtshme dhe ndërtimi. Lejet e punës në Plni merren më lehtë për punnjësit e kualifikuar. Për sa i takn, punës seznale, fushat që p pësjnë rritje të vazhdueshme në lidhje me numrin e punëtrëve të huaj janë bujqësia, ndërtimi dhe shërbimet në familje. Që nga viti 2002, numri i fertave për punë në shërbimet e punësimit publik është rritur çd vit. Tendenca pzitive ra në 2008. Në vitin 2009 zyrat e punës mrën 902,600 ferta për punë, d.m.th. 240,000 (21%) më pak se në 2008. Nga ttali i vendeve të lira për 2009, më shumë se 41% përbëheshin nga ferta për punëtrë të pakualifikuar, punëtrë industrialë dhe artizanë. Në krahasim me 2008, përqindja e fertave për punë për punëtrët industrialë, artizanët, peratrët dhe mekanikët ra më shumë. Ulja më e madhe u vu re për fertat për teknikë, punnjës të tjerë të nivelit të mesëm dhe punnjës zyre. Prfesinet kryesre që përmbledhin edhe fertat më të shumta përmbajnë gjithashtu një numër të madh të persnave të regjistruar si të papunë p.sh. kujdestarë të përgjithshëm, shitës dhe punnjës zyre. d) faqe elektrnike për të kërkuar punë www.mnsterplska.pl www.jbs.pl www.epraca.cm.pl www.pracuj.pl www.praca.pl http://www.i-praca.pl/ http://www.gwrk.pl/ http://www.eures.praca.gv.pl/

e) au-pair 1 dhe prgramet e huaja specifike për punë Shtetasit e Bjellrusisë, Ukrainës dhe Rusisë mund të punjnë në Plni pa leje pune deri në gjashtë muaj gjatë një periudhe prej 12 muajsh të pandërprerë. 4. Imigracini për arsye studimi a) Sistemi i arsimit të lartë plak Ka dy llje institucinesh të arsimit të lartë (IAL) në Plni: IAL të tipit universitar që frjnë studime në shkencat sciale, shkencat e sakta, mjekësi, eknmi, pedaggji, arte dhe studime ushtarake; IAL prfesinale, të cilat i arsimjnë studentët në fusha specifike prfesinale dhe i përgatisin për të ushtruar një prfesin. Diplmat Prfesinale që u jepen të diplmuarve të IAL në Plni Në Plni, të diplmuarit e institucineve të arsimit të lartë marrin diplmat e mëpshtme: licensiat [licencjat] diplmë që përfithet në përfundim të kursit prfesinal të arsimit të lartë që zgjat 3-3.5 vjet; inxhinier [inŝynier] diplmë që përfithet në përfundim të kursit prfesinal të arsimit të lartë në fushën e inxhinerisë, bujqësisë ap eknmisë, që zgjat 3.5 4 vjet; master [magister] dhe diplma të barasvlershme: master në arte, master në inxhinieri, master në inxhinieri arkitekt, mjek, dentist, veterner që përfithet në përfundim të 5-6 viteve studime të vazhdueshme master. Një mënyrë tjetër për të përfituar një diplmë master është të përfundsh një kurs masteri pasuniversitar prej 2-2.5 vjetësh për persnat që kanë diplmë të arsimit të lartë prfesinal. Të diplmuarit të cilët ndjekin kurset e dktraturës se kryejnë punë kërkimre mund të punjnë për të marrë diplmat e mëpshtme akademike: dktr [dktr]: diplmë që i jepet persnit i cili kaln prvimet e dktraturës dhe mbrn me sukses një disertacin dktrature; dktr i kualifikuar [dktr habilitwany]: kj diplmë u jepet kandidatëve që kanë një diplmë dktrature, kanë kryer arritje të rëndësishme akademike se artistike, kanë paraqitur një disertacin të kualifikuar dhe kanë përfunduar me sukses prcedurën e kualifikimit; prfesr [prfesr] është një titull akademik që jepet nga Presidenti i Republikës së Plnisë. Struktura e Kurseve të Studimit dhe Viti Akademik Viti akademik përbëhet nga 30 jave studimi, me rreth 30 rë mësimi për javë dhe ndahet në dy semestre: semestri i dimrit (nga 1 tetri deri rreth 15 shkurtit të vitit të ardhshëm kalendarik) që përfshin 15 javë studimi dhe periudhën e prvimeve të dimrit; semestrin e verës (nga rreth 16 shkurti deri në 30 shtatri) që përfshin 15 jave studimi dhe periudhën e prvimeve të verës; Kstja Arsimi me khë të pltë në institucinet shtetërre të arsimit të lartë është falas për shtetasit plakë. Nëse ju: keni një leje vendsjeje; jeni një refugjat i njhur nga Plnia; keni mbrjtje të përkhshme në Plni; 1 Shënim i përkthyesit: I/e re me shtetësi të huaj, i/e cili/a kryen punë shtëpie në këmbim të strehimit dhe ushqimit, kryesisht për të mësuar gjuhën.

jeni shtetas i një Vendi Anëtar të BE-së se një vendi anëtar i Traktit të Znës Eknmike Evrpiane, ish-i punësuar se i punësuar aktualisht në Plni; se një pjesëtar familjeje i persnave të mësipërm, që bann në Plni; jeni i lirë të fillni dhe ndiqni studimet dhe të merrni pjesë në kërkimet shkencre, prjektet dhe skemat e trajnimit njëllj si shtetasit plakë, d.m.th të keni mundësinë për mësim falas, të aplikni për bursa, grante shkllimi, kredi studentre, strehim studenti, etj. Të gjithë studentët e tjerë të huaj duhet të paguajë tarifat e shkllimit në shumën j më pak se: 2000 Eur në vit për studimet e larta prfesinale, kurset master dhe master pasuniversitare; 3000 Eur në vit për kurset e mjekësisë, pasuniversitare dhe të specializuara, si dhe stazhin e degëve të shkencave, artit, të specializuara dhe të kualifikuara; 3000 Eur në vit për kurset prfesinale; 2000 Eur në vit për kurs gjuhe, duke përfshirë një kurs përgatitjeje për studime në gjuhën plake. Në raste të argumentuara, IAL, me kërkesën e studentit, mund të reduktjë tarifën e shkllimit se ta heqë atë pltësisht. Për detaje të plta për sistemin arsimr plak, ju lutemi vizitni: http://www.buwiwm.edu.pl/publ/guide/index.htm b) kushtet e hyrjes dhe qëndrimit për studentët Ju mund të studini në Plni nëse keni një vizë afatgjatë se një leje qëndrimi të përkhshme dhe nëse jeni në gjendje të mirë shëndetësre, vërtetuar nga një certifikatë mjekësre. Ju duhet të keni një certifikatë regjistrimi se një dkument tjetër të barasvlershëm që vërtetn të drejtën për t u shqyrtuar për pranim në një institucin të arsimit të lartë në vendin në të cilin keni përfunduar shkllën e mesme. Çd institucin i arsimit të lartë përcaktn kushtet e regjistrimit, prcedurat dhe bjektin e prvimit të pranimit që duhet të jepet nga kandidati vitin e ardhshëm kalendarik. Për të aplikuar për vizë afatgjatë për qëllim studimi, ju duhet të paraqisni në ambasadën/knsullatën më të afërt plake (ndër të tjera): Një certifikatë regjistrimi nga universiteti, akademia, instituti, klegji ap shklla pritëse Një certifikatë mjekësre E drejta për punë Studentët e kurseve të nivelit të tretë me khë të pltë në Plni nuk kanë nevjë për leje pune për t u punësuar gjatë muajve krrik, gusht dhe shtatr. c) bursa universitare dhe pasuniversitare Ministria e Shkencës dhe Arsimit të Lartë herë pas here përcaktn një kutë bursash për persnat që ndjekin arsimin në Plni sipas marrëveshjeve ndërkmbëtare se sipas vendimit të Ministrit të Arsimit të Lartë. Aplikimet e studentëve të huaj për bursa të kësaj kute transmethen nga misinet knsullre/diplmatike plake tek Byrja për Njhjen Akademike dhe Shkëmbimet Ndërkmbëtare. Që këtu, aplikimet shqyrthen nga Seksini i Byrsë për Rekrutimin dhe Shkllimin e të Huajve në Plni. Vendimi përfundimtar merret nga Ministri i Shkencës dhe Arsimit të Lartë. Bursat sipas marrëveshjeve ndërmjet shkllave Disa institucine të arsimit të lartë plake dhe të huaja kanë marrëveshje për shkëmbimin e përkhshëm të studentëve dhe stafit akademik dhe kërkimr. Në çd rast, IAL-të e përfshira vendsin bashkërisht për rregullat për dhënien e bursave. Një student i huaj që kërkn bursë në Plni duhet të pltësjë disa kritere specifike të shkëmbimit ndërmjet shkllave. Disa IAL kanë prgramet e tyre të bursave.

d) listë e universiteteve dhe klegjeve kryesre shik tek http://www.iau-aiu.net/nlinedatabases/list_data/np-nw.html#pland e) prgramet për studentët e huaj sipas fushave Prgramet akademike ndërkmbëtare http://www.academicintl.cm/cuntry.php?cuntry_id=7&cntent_id=7&cuntry_image_id=7 Shkllimi Antich Jashtë http://aea.antich.edu/eit/ http://aea.antich.edu/ws/ MA për Studimet Transatlantike në Krakw http://www.transatlantic.uj.edu.pl/main.php Studime Evrpiane në Krakw http://www.ces.uj.edu.pl/ Prgrame Master në Drejtësi (LLM) në Plni http://www.llm-guide.cm/pland 5. Qëndrimi a) Leja e qëndrimit të përkhshëm (pbyt na czas znaczny) Ju mund të aplikni për leje qëndrimi për një periudhë të caktuar khe nëse ka rrethana që justifikjnë qëndrimin tuaj në Republikën e Plnisë për një periudhë më të gjatë se 3 muaj. Kët rrethana janë: 1. Sigurimi i një premtimi se zgjatje premtimi për lëshimin e lejes së punës se deklaratë me shkrim nga punëdhënësi se të huajit d t i beshet kryerja e një pune, nëse nuk nevjitet leja e punës, 2. Kryerja e aktivitetit eknmik mbi bazën e rregullave të detyrueshme në Republikën e Plnisë, të cilat sjellin përfitim për eknminë kmbëtare dhe veçanërisht kntribujnë për rritjen e investimeve, transferimin e teknlgjisë, zbatimin e risive fitimprurëse dhe krijimin e vendeve të punës, 3. Vazhdimin i veprimtarive artistike në Republikën e Plnisë nga një i huaj me arritje të njhura, 4. Pjesëmarrja në trajnime prfesinale dhe periudhë prve kryer brenda prgrameve të BE-së, 5. Qëllimi i pjesëtarëve të familjes për të qëndruar bashkë me një punnjës migrant referuar Kartës Sciale Evrpiane, lidhur në Trin më 18 tetr 1961 (Dz.U. i 1999 nr 8, ndarja 67), 6. Martesa me një shtetas/e plak/e, 7. Qëllimi për të hyrë si pjesëtar i familjes së një të huaji referuar Nenit 54 të Ligjit për të Huajt të datës 13 qershr 2003 në territrin e Republikës së Plnisë se për të qëndruar në këtë territr për t u ribashkuar me familjen; 8. Qëndrimi në territrin e Plnisë i fëmijës së mitur të të huajit që ka lindur në këtë territr dhe mbetet pa kujdestari; 9. Bashkëshrti/es se fëmijës së rritur të të huajit referuar Nenit 54 të Ligjit për të Huajt, që ka qëndruar në Republikën e Plnisë për të paktën 5 vjet mbi bazën e lejeve të vendsjes se lejeve të qëndrimit për një periudhë të caktuar, dhënë sipas rrethanave të paragrafit 7; 10. Qëndrimi në Republikën e Plnisë mbi bazën e lejes së vendsjes se lejes së qëndrimit për një periudhë të caktuar, dhënë sipas rrethanave të paragrafit 7 në rastin kur mbetet i/e ve, në rast divrci, ndarjeje, vdekjeje të të parëlindurit se të paslindurit të shkallës së parë, kur luhen interesa të rëndësishme të të huajit; 11. Qëndrimi në Republikën e Plnisë mbi bazën e lejes së qëndrimit për një periudhë të caktuar, dhënë sipas rrethanave të paragrafit 6 në rastin kur persni mbetet i/e ve se divrchet, kur luhen interesa të rëndësishme të të huajit; 12. Të jesh fëmijë i mitur i një të huaji me leje qëndrimi për një periudhë të caktuar, lindur në Republikën e Plnisë;

13. Ztërimi i një lejeje qëndrimi afatgjatë të KE-së, lëshuar nga një shtet tjetër anëtar i BE-së dhe pasja e synimit për të kryer punë se aktivitet eknmik mbi bazën e rregullave përkatëse në Republikën e Plnisë, për të filluar ap vazhduar studime ap trajnim prfesinal se demnstrimi se ka rrethana të tjera që justifikjnë qëndrimin në territrin e Plnisë; 14. Shqërimi se qëllimi për t u bashkuar si pjesëtar i familjes me një të huaj referuar paragrafit 13, me të cilin pjesëtari i familjes ka qëndruar në territrin e një shteti tjetër anëtar të Bashkimit Evrpian; 15. Të jesh viktimë e trafikut të qenieve njerëzre në kuptimin e Vendimit të Këshillit të datës 19 krrik 2002 për luftën ndaj trafikut të qenieve njerëzre nëse një i huaj: Qëndrn në Republikën e Plnisë, Ka filluar bashkëpunimin me autritetin përkatës për të kryerjen e prcedimeve në lidhje me trafikimin e qenieve njerëzre, Ka shkëputur kntaktet me persnat e dyshuar për kryerjen e veprave që lidhen me trafikimin e qenieve njerëzre; 16. Mbërritja në Republikën e Plnisë se qëndrimi në territrin e saj për të filluar ap vazhduar studimet e mesme se pasuniversitare në territrin e Republikës së Plnisë, të cilave d t u referhemi më tej si studime, ap për kryerjen e studimeve në territrin e një vendi tjetër të Bashkimit Evrpian, të cilat d të vazhdhen ap pltëshen në Republikën e Plnisë; 17. Të jesh një shkencëtar që mbërrin në Republikën e Plnisë se të qëndrsh në territrin e saj për të kryer kërkime shkencre mbi bazën e një marrëveshjeje punësimi për zbatimin e një prjekti kërkimr, të nënshkruar me një institucin shkencr të miratuar nga ministria e shkencës; 18. Ztërimi i një lejeje qëndrimi referuar Nenit 1 (2) (a) të Rregullres së Këshillit (KE) nr. 1030/2002 të datës 13 qershr 2002 që përcaktn një frmat të unifikuar për lejet e qëndrimit për shtetasit e vendeve të treta (OJ L 137, 15.6.2002, p. 1-7) me mbishkrimin "shkencëtar", lëshuar nga një shtet tjetër anëtar i Bashkimit Evrpian, nëse marrëveshja e punësimit në një prjekt kërkimr të nënshkruar me institucinin shkencr përkatës të këtij shteti lejn kryerjen e kërkimit shkencr edhe në territrin e Republikës së Plnisë. Leja e qëndrimit për një periudhë të caktuar mund t i jepet një të huaji që: Synn të filljë se vijjë studimin se trajnimin prfesinal në Republikën e Plnisë; Në sajë të marrëdhënieve familjare synn të bashkhet me një shtetas plak se shtetas të një vendi anëtar të Bashkimit Evrpian, shtet anëtar të Shqatës Evrpiane për Tregti të Lirë (EFTA), që është palë e Marrëveshjes së Znës Eknmike Evrpiane se Knfederatës Zvicerane, me qëndrim në Republikën e Plnisë se ai/aj synn të qëndrjë me të; Është klerik, anëtar i një urdhri se një persn që kryen detyra fetare në kisha dhe shqata fetare, statusi i të cilit rregullhet nga një marrëveshje ndërkmbëtare, nga dispzita të ligjeve mbi marrëdhëniet ndërmjet shtetit dhe kishës se shqatave të tjera fetare që veprjnë sipas regjistrimit në regjistrin e kishave dhe shqatave të tjera fetare dhe kur qëndrimi i tij/saj në Republikën e Plnisë lidhet me detyrat që ai/aj kryen se përgatitjen për kryerjen e këtyre detyrave; Prvn se ka edhe rrethana të tjera përveç atyre të parashikuara në pikat 1-3 se në Nenin 53(1) të Ligjit për të Huajt. Një i huaj që aplikn për leje qëndrimi për një periudhë të caktuar në parim ka detyrim të ketë: Një burim të qëndrueshëm dhe të rregullt të ardhurash që mjaftn për të mbuluar shpenzimet e jetesës për aplikantin dhe familjarët në ngarkim dhe Një sigurim shëndetësr siç përcakthet në dispzitat e sigurimit të përbashkët shëndetësr se dkumente që vërtetjnë se kstja e trajtimit mjekësr në Republikën e Plnisë d të mbulhet nga siguruesi; Kët kushte nuk zbathen për bashkërshrtin/en e një shtetasi/eje plak/e, fëmijën e mitur të një të huaji që ka leje qëndrimi për një periudhë të caktuar, që ka lindur në Republikën e Plnisë, të huajt që marrin pjesë në trajnime dhe praktika prfesinale brenda prgrameve të Bashkimit Evrpian dhe viktimat e trafikimit të qenieve njerëzre. Për më tepër, i huaji sipas pikave 16-18 më sipër dhe i huaji që synn të vijjë arsimin duhet të ketë burime financiare të mjaftueshme për të mbuluar shpenzimet e jetesës dhe kthimin. Nëse qëndrni jashtë, aplikimi për leje qëndrimi për një periudhë të caktuar duhet të drëzhet nëpërmjet knsullit. Nëse qëndrni në Plni, aplikimi duhet të drëzhet tek një vjvde që ka juridiksin mbi vendin ku keni planifikuar të qëndrni.

Kur aplikni për leje qëndrimi për një periudhë të caktuar, ju duhet të drëzni: Frmularin e aplikimit, Katër ftgrafi me ngjyra në përmasat 4,5 cm x 3,5 cm, të qarta, ku persni shfaqet pa mbuljë për kkën se syze të errëta,në një mënyrë që kka të duket në gjysmë-prfilin e majtë, ku duket veshi i majtë dhe fytyra është e ndriçuar njëtrajtësisht, Dkumentet e nevjshme për të vërtetuar të dhënat e aplikimit dhe rrethanat që justifikjnë aplikimin për leje qëndrimi për një periudhë të caktuar, Vulën që knfirmn pagesën se vërtetim të pagesës së tarifës knsullre, Certifikatë që knfirmn pagesën për regjistrim (nëse aplikimi është drëzuar pranë një vjvde). Leja e qëndrimit për një periudhë të caktuar jepet çd herë për një periudhë të mjaftueshme për të përmbushur qëllimin e qëndrimit të të huajit në territrin e Republikës së Plnisë dhe j më tepër se 2 vjet. Për më shumë infrmacin, ju lutemi vizitni: http://www.udsc.gv.pl/instruction,for,foreigners,,704.html Leja e qëndrimit afatgjatë të KE-së Leja e qëndrimit afatgjatë të KE-së lëshhet pas aplikimit që drëzn një i huaj, i cili menjëherë para se të drëznte aplikimin, ka jetuar në mënyrë të ligjshme dhe të vazhdueshme në Plni për të paktën pesë vjet dhe ka: Një burim të qëndrueshëm dhe të rregullt të ardhurash që mjaftn për të mbuluar shpenzimet e jetesës për aplikantin dhe familjarët në ngarkim dhe Një sigurim shëndetësr siç përcakthet në dispzitat e sigurimit të përbashkët shëndetësr se dkumente që vërtetjnë se kstja e trajtimit mjekësr në Republikën e Plnisë d të mbulhet nga siguruesi; Leja e qëndrimit afatgjatë të KE-së nuk i jepet një shtetasi të huaj që: Qëndrn një Republikën e Plnisë për të përfunduar studimet se trajnimin prfesinal; Ka leje për qëndrim të tleruar, azil plitik, status refugjati të dhënë nga Republika e Plnisë se që është subjekt i mbrjtjes së përkhshme; Aplikn për statusin e refugjatit se azil plitik; Është një punnjës au pair" se punnjës seznal deleguar nga fruesi i shërbimeve për të siguruar shërbimeve ndër-kufitare se një frues shërbimesh ndër-kufitare; Qëndrn në Republikën e Plnisë me vizë referuar Nenit 33 të Ligjit për të Huajt se me një leje qëndrimi për një periudhë fikse dhënë sipas Nenit 53 (1) (5) se (7) të Ligjit për të Huajt; Është ndaluar, vendsur në qendër të mbikëqyrur, në paraburgim me urdhër dëbimi, ndaj të cilit janë administruar masa parandaluese në frmën e ndalimit për t u larguar nga vendi se kufizimit të lirisë, me gjithë ekzekutimin e dënimit vendsur në bazë të akteve ligjre. Periudha pesë-vjeçare që përcaktn dhënien e lejes e qëndrimit afatgjatë të KE-së nuk përfshin qëndrimin e një të huaji që: Është ndaluar, vendsur në qendër të mbikëqyrur, në paraburgim me urdhër dëbimi, ndaj të cilit janë administruar masa parandaluese në frmën e ndalimit për t u larguar nga vendi se kufizimit të lirisë, me gjithë ekzekutimin e dënimit vendsur në bazë të akteve ligjre; Është një punnjës au pair" se punnjës seznal deleguar nga fruesi i shërbimeve për të siguruar shërbimeve ndër-kufitare se një frues shërbimesh ndër-kufitare; Qëndrn në Republikën e Plnisë me vizë referuar Nenit 33 të Ligjit për të Huajt se me një leje qëndrimi për një periudhë fikse dhënë sipas Nenit 53 (1) (5) se (7) të Ligjit për të Huajt; Është drejtues, anëtar i stafit të një misini diplmatik, drejtues i zyrës knsullre se pjesëtar i stafit knsullr të një vendi të huaj si dhe persn tjetër me status të njëjtë sipas akteve ligjre, marrëveshjeve se praktikave ndërkmbëtare të pranuara.

Periudha pesë-vjeçare që përcaktn dhënien e lejes së qëndrimit afatgjatë të KE-së përfshin gjysmën e periudhës së qëndrimit të të huajit mbi bazën e vizës se lejes së qëndrimit për një periudhë të caktuar dhënë për arsye studimi se trajnimi prfesinal. Qëndrimi në Republikën e Plnisë knsiderhet i vazhdueshëm nëse periudha e mungesës nuk i ka kaluar 6 muajt dhe mungesa ttale nuk i ka kaluar 10 muajt, me përjashtim të rasteve kur është shkaktuar nga: Kryerja e detyrave prfesinale se punës jashtë territrit të Republikës së Plnisë në bazë të një kntrate nënshkruar me një punëdhënës zyra e të cilit është regjistruar në territrin e Republikës së Plnisë; Që bashkëshrti/tja shqërues/e ka kryer detyrat prfesinale se punë sipas rrethanave të përcaktuara në pikën (1); Trajtimi mjekësr i të huajit. Leja e qëndrimit afatgjatë të KE-së jepet për një periudhë të pacaktuar. Kur aplikni për leje të qëndrimit afatgjatë të KE-së duhet të drëzni: Frmularin e pltësuar të aplikimit për leje qëndrimi afatgjatë të KE-së, Katër ftgrafi me ngjyra në përmasat 4,5 cm x 3,5 cm, të qarta, ku persni shfaqet pa mbuljë për kkën se syze të errëta, në një mënyrë që kka të duket në gjysmë-prfilin e majtë, ku duket veshi i majtë dhe fytyra është e ndriçuar njëtrajtësisht, Dkumentet e nevjshme për të vërtetuar të dhënat e aplikimit dhe rrethanat që justifikjnë aplikimin për leje qëndrimi afatgjatë të KE-së, Vulën që knfirmn pagesën përkatëse, Dkumentin që autrizn banimin në apartamentin në të cilin qëndrni se planifikni të qëndrni si dhe dkumente që knfirmjnë vëllimin e shpenzimeve të jetesës. Për më shumë infrmacin, ju lutem vizitni: http://www.udsc.gv.pl/instruction,for,foreigners,,704.html c) Leja për t u vendsur Leja për t u vendsur i lëshhet pas aplikimit një të huaji që: Është një fëmijë i mitur i të një huaji me leje për t u vendsur, që ka lindur në territrin e Plnisë; Ka të paktën tre vjet martesë me një shtetas/e plak/e para se të drëzjë aplikimin dhe menjëherë para drëzimit të aplikimit ka qëndruar në mënyrë të vazhdueshme në Plni për të paktën dy vjet me leje qëndrimi për një periudhë të caktuar; Menjëherë para se të drëznte aplikimin ka qëndruar në mënyrë të vazhdueshme në Plni për të paktën 10 vjet me një leje qëndrimi të tleruar se të paktën pesë vjet për marrjen e statusit të refugjatit; Është fëmijë e një shtetasi/eje plak/e dhe mbetet në kujdestarinë e tij/saj. Qëndrimi në Republikën e Plnisë knsiderhet i vazhdueshëm nëse periudha e mungesës nuk i ka kaluar 6 muajt dhe mungesa ttale nuk i ka kaluar 10 muajt, me përjashtim të rasteve kur është shkaktuar nga: Kryerja e detyrave prfesinale se punës jashtë territrit të Republikës së Plnisë në bazë të një kntrate nënshkruar me një punëdhënës zyra e të cilit është regjistruar në territrin e Republikës së Plnisë; Që bashkëshrti/tja shqërues/e ka kryer detyrat prfesinale se punë sipas rrethanave të përcaktuara në pikën (1); Nevja për të siguruar një dkument udhëtimi; Trajtimi mjekësr i të huajit. Kur aplikni për leje për t u vendsur duhet të drëzni: Frmularin e pltësuar të aplikimit për leje për t u vendsur, 4 ftgrafi me ngjyra në përmasat 4,5cm x 3,5cm, Dkumentet e nevjshme për të vërtetuar të dhënat e aplikimit dhe rrethanat që justifikjnë aplikimin për leje për t u vendsur, Vula të përgjithshme pagese,

Dkumentin që autrizn banimin në apartamentin në të cilin qëndrni se planifikni të qëndrni, si dhe dkumente që knfirmjnë kstt e banesës. Për nxjerrjen e lejes për t u vendsur paguhet një tarifë prej 600 PLN. Për nxjerrjen e kartës së qëndrimit paguhet një tarifë prej 50 PLN. 6. Prcedura e azilit Organi përgjegjës për miratimin e statusit të refugjatit në Plni është Zyra për të Huajt. http://www.udsc.gv.pl/ Një aplikant duhet të paraqesë aplikimin për marrjen e statusit të refugjatit nëpërmjet ficerit drejtues të divizinit të Rjës Kufitare, bjekti territrial i veprimtarisë së të cilëve përfshin qytetin e Varshavës se nëpërmjet ficerit kmandues të pikës së kntrllit të Rjës Kufitare, gjatë kntrllit kufitar në hyrjen në Plni. Ndihma për azilkërkuesit përfshin strehimin në qendër se përfitimin financiar për të mbuluar shpenzimet e qëndrimit në Plni, si dhe shpenzimet e kujdesit mjekësr. Ndihma mund të përfshijë gjithashtu shpenzimet e riatdhesimit vullnetar nga Plnia. Vendimet e Presidentit të Zyrës për të Huajt për dhënien dhe heqjen e statusit të refugjatit mund të apelhen pranë Brdit të Refugjatëve. Nëse aplikantit i refuzhet statusi i refugjatit, atij/asaj mund t i jepet leja për qëndrim të tleruar se të urdhërhet të larghet nga territri i Republikës së Plnisë brenda afatit khr të përcaktuar në vendim, që nuk mund të jetë më i gjatë se 30 ditë. Leja për qëndrim të tleruar i jep persnit të drejtën për të punuar në Plni pa leje pune, kujdes mjekësr falas dhe frma të tjera të mbështetjes shqërre. Për më shumë infrmacin, ju lutemi të shihni: http://www.udsc.gv.pl/prcedure,fr,granting,the,refugee,status,266.html (në gjuhën angleze) 7. Bashkimi familjar Një pjesëtar familjeje i një migranti që jetn në Plni mund të përfitjë një leje qëndrimi të përkhshëm. Persnat e mëpshtëm knsiderhen pjesëtarë të familjes për qëllime të bashkimit familjar: persn në një lidhje martese me të siç parashikhet nga ligji plak; një fëmijë i mitur i të huajit dhe persnit në lidhje martese me të siç parashikhet nga ligji plak, ku përfshihet fëmija i birësuar; një fëmijë i mitur i i të huajit, ku përfshihet fëmija i birësuar, në ngarkim të tij/saj, mbi të cilin i huaji ka aktualisht kujdestarinë prindërre; një fëmijë i mitur i një persni referuar në pikën 1, ku përfshihet fëmija i birësuar, në ngarkim të tij/saj, mbi të cilin ai/aj ka aktualisht kujdestarinë prindërre. Si i parëlindur i shkallës së parë knsiderhet edhe një pjesëtar i familjes së një të huaji nën-mshë që gëzn statusin e refugjatit dhe qëndrn në Republikën e Plnisë pa kujdestari. Leja e qëndrimit të përkhshëm për qëllime të bashkimit familjar mund t u jepet pjesëtarëve të familjeve të: migrantëve me leje vendsjeje migrantëve me leje qëndrimi afatgjatë të KE-së refugjatëve të pranuar migrantëve që kanë pasur leje qëndrimi të përkhshëm për të paktën dy vjet mbi bazën e lejes së qëndrimit për një periudhë të caktuar referuar Nenit 53 (1) (17) dhe (18) të Ligjit për të Huajt.

Migranti duhet të knfirmjë një burim të qëndrueshëm dhe të rregullt të ardhurash që mjaftn për të mbuluar shpenzimet e tij/saj si dhe shpenzimet e pjesëtarëve të familjes, si dhe sigurimin shëndetësr. Një migrant që është familjar i një refugjati të pranuar si të tillë nuk ka detyrimin të knfirmjë të ardhurat dhe sigurimin shëndetësr nëse aplikimi për lejen e qëndrimit është drëzuar brenda tre muajve nga data e marrjes së statusit të refugjatit. Aplikimi duhet të shqërhet nga një titull i ligjshëm për banesën në të cilin migranti bann ap synn të banjë dhe një kntratë qiraje që përcaktn shumën e qirasë. Një pjesëtar i familjes d të marrë një leje qëndrimi për një periudhë khe të njëjtë me periudhën për të cilën është e vlefshme leja e qëndrimit të pjesëtarit të familjes me të cilin ai synn të qëndrjë, d.m.th nëse një migrant që qëndrn në Plni ka një leje qëndrimi për një periudhë khe të caktuar prej 7 muajsh, pjesëtarët e familjes së tij/saj që mbërrijnë në Plni d të marrin gjithashtu një leje qëndrimi prej 7 muajsh. Nëse migranti që qëndrn në territrin e Plnisë ka marrë lejen për t u vendsur, lejen e qëndrimit afatgjatë të KE-së se statusin e refugjatit, pjesëtarët e familjes së tyre d të marrin leje qëndrimi për një periudhë dyvjeçare. Aplikimet për bashkime familjare duhet të drëzhen pranë autritetit vendr përkatës (Vjvde). 8. Sistemi i Kujdesit Shëndetësr Një i huaj që qëndrn në Plni mund të sigurhet nëpërmjet Fndit Kmbëtar të Shëndetësisë (FKSH) se një plani privat sigurimi. Pacientët e siguruar pranë FKSH-së nuk paguajnë tarifë për knsultimet me një mjek që ka marrëveshje me Fndin Kmbëtar të Shëndetësisë. Kur sigurhesh me FKSH-në mbulimi i kujdesit tënd shëndetësr kryhet nga fndet publike. Ju mund të sigurheni me FKSH-në individualisht ap nëpërmjet punëdhënësit tuaj. Një persn i siguruar individualisht duhet të regjistrhet individualisht pranë FKSH-së dhe të paguajë individualisht detyrimin për mbulimin shëndetësr. Një persn i siguruar nëpërmjet punëdhënësit nuk duhet të regjistrhet individualisht pranë FKSH-së. Nëse jeni i punësuar, atëherë punëdhënësi juaj d ta zbresë tarifën për mbulimin tuaj shëndetësr nga paga juaj. Punëdhënësi është i detyruar të sigurjë mbulimin shëndetësr për punnjësit e tij. Të huajt që i përkasin njërës prej kategrive të mëpshtme kanë të drejtën e përfitimeve shëndetësre paguar nga fndet publike: 1. Të huajt të punësuar në Plni 2. Pjesëtarët e familjes së individit të siguruar (ku përfshihen pjesëtarët e familjes së individëve të punësuar në Plni): Fëmijët derisa fëmija të mbushë 18 vjeç se nëse fëmija ndjek shkllën derisa ai/aj të arrijë mshën 26 vjeç Bashkëshrti/ja Prindërit dhe gjyshërit nëse qëndrjnë në të njëjtin vend banimi 3. Refugjatët 4. Të papunët e regjistruar, persnat që e kanë këtë të drejtë përfshijnë: 1. Refugjatët dhe persnat me mbrjtje të përkhshme se shtesë se një leje për qëndrim të tleruar 2. Persnat me leje vendsjeje 3. Persnat që kanë leje qëndrimi afatgjatë të Kmunitetit Evrpian 4. Persnat që kanë një leje qëndrimi të përkhshme për arsye pune se studimi në Plni; bashkimi familjar dhe pjesëtarët e familjes së shtetasve plakë 5. Klerikët 6. Studentët 7. Fëmijët 8. Individët me liri të kufizuar (në burgje ap mjedise para-burgimi) 9. Individët e siguruar në shtete të tjera anëtare të BE-së se shtete anëtare të EFTA-s.

Në rast urgjence ap nëse një persn është në rrezik jete, persnat e pasiguruar kanë të drejtë të marrin shërbimin mjekësr dhe mbështetjen nga shërbimi i shëndetit publik pa pagesë. Persnat që kanë të drejtë të aplikjnë për mbështetje nga ndihma sciale, si të papunët, kanë gjithashtu të drejtë të marrin shërbimin mjekësr falas. Për më shumë infrmacin, ju lutemi vizitni: http://www.migrant.inf.pl/en/health_care/health_care_insurance/ 9. Sistemi i sigurimit shqërr dhe shërbimeve a) Sigurimi shqërr Si në rastin e sigurimit shëndetësr, në Plni një individ mund t i nënshtrhet sigurimit shqërr të detyrueshëm se të blejë sigurim individual dhe vullnetar. Sigurimi i detyrueshëm shqërr jepet për ata që punëshen ligjërisht në Plni dhe punjnë në territrin e Plnisë ku përfshihen punnjësit e huaj. Kj d të thtë se një punëdhënës është i detyruar të dërgjë një pjesë të pagës mujre të punnjësit (si kntribut për sigurimin shqërr) tek Institucini i Sigurimit Shqërr (ZUS). Punëdhënësi është i detyruar gjithashtu ta regjistrjë punnjësin e ri në sistemin e sigurimit shqërr brenda 7 ditësh nga fillimi i punës. Sistemi i sigurimit shqërr në Plni përbëhet nga elementët e mëpshtëm: Sigurimi për pensin pleqërie sigurimi që jepet për shkak të pamundësisë për punë pasi persni arrin një mshë të caktuar, Sigurimi i pensinit të paaftësisë sigurimi që jepet për shkak të humbjes së aftësisë për punë se vdekjes së persnit që sigurn të ardhurat në familje, Sigurimi për leje shëndetësre dhe shtatzëni sigurimi që jepet në rast sëmundjeje se shtatzënie, Sigurimi për kmpensimin e punnjësit sigurimi që jepet në rast aksidenti në punë se sëmundjeje prfesinale. Për më shumë infrmacin, ju lutemi vizitni: http://www.migrant.inf.pl/en/family_benefits_scial_insuranc/scial_insurance/ b) Shërbimet sciale Institucinet kmpetente për frimin e ndihmës sciale janë zyrat e shërbimeve sciale dhe qendrat pviat për mbështetjen familjare (PCPR). Frmat e mundshme të ndihmës janë: financiare, materiale se speciale (psiklgjike, ligjre, këshillim). Shërbimet sciale jepen për persnat dhe familjet që kanë prblemet e mëpshtme: varfëri, fëmijë jetimë, të pastrehë, papunësi, aftësi të kufizuara, sëmundje e gjatë se e rëndë, dhunë në familje, nevjë për mbrjtje e një viktime të trafikut të qenieve njerëzre, nevjë për mbrjtje të shtatzënisë dhe familjeve me shumë fëmijë, vështirësi në integrimin e të huajve që kanë fituar statusin e refugjatit në Plni se mbrjtje shtesë, alklizëm se varësi ndaj drgës, aksidente dhe situata të rënda, katastrfa natyrre se eklgjike.

Shërbimet sciale në Plni, me përjashtim të rasteve kur parashikhet ndryshe ne marrëveshjet ndërkmbëtare, u frhen të huajve që: 1. Qëndrjnë në Plni mbi bazën e: lejes për vendsje, lejes së qëndrimit afatgjatë të KE-së, lejes së qëndrimit për një periudhë të caktuar e cila jepet për faktin se persnit i është lëshuar leje qëndrimi afatgjatë e KE-së në një vend tjetër dhe ka në plan të punjë ap kryejë aktivitet eknmik sipas rregullave plake, të filljë ap vazhdjë studimet se trajnimin prfesinal se nëse vërtetjnë se ka rrethana që justifikjnë qëndrimin e tyre në territrin e Plnisë, statusit të refugjatit se mbrjtjes shtesë. 2. Qëndrjnë në Plni mbi bazën e lejes për qëndrim të tleruar frhen shërbime sciale për t u siguruar këtyre të huajve një strehë, ushqim, veshjet e nevjshme dhe një shumë të vgël në dispzicin, 3. Janë shtetas të BE-së se shtetas të vendeve pjesë e Shqatës Evrpiane për Tregti të Lirë (EFTA) pjesë e një marrëveshjeje për Znën Eknmike Evrpiane se Knfederatës Zvicerane. Shërbimet u frhen pjesëtarëve të familjes që kanë të drejtë të qëndrjnë se të qëndrjnë në mënyrë të përhershme në territrin e Plnisë. Pjesëtarët e familjes mund të jenë: bashkëshrti/ja, fëmijë nën 21 vjeç që mbahet nga një shtetas i BE-së se bashkëshrti/ja e tij/saj, prindi, njerku/njerka që mbahet nga një shtetas i BE-së ap bashkëshrti/ja e tij/saj. 4. Janë viktima të trafikimit të qenieve njerëzre. Këta të huaj kanë të drejtën e përfitimeve si p.sh.: ndërhyrje kritike, strehim, ushqim, veshjet e nevjshme dhe një shumë të vgël në dispzicin. Shërbimet u frhen atyre persnave që qëndrjnë në territrin e Plnisë, bashkëpunjnë me një rgan që kryen prcedimin në rast e trafikimit të qenieve njerëzre dhe të ka shkëputur çd kntakt me persnat e dyshuar për kryerjen e veprave penale të parashikuara si trafikimi i qenieve njerëzre. Për të përfituar shërbimet sciale një i huaj duhet të njftjë qendrën e shërbimeve sciale në kmunitetin e tij. Punnjësi scial d të zhvilljë një intervistë familjare. Vendimi për përfitimin e shërbimeve sciale mund të referhet pranë një rgani dhe brenda një periudhe khre kj duhet të përcakthet në një vendim të veçantë. Për infrmacin në lidhje me përfitimet specifike, ju lutemi vizitni: http://www.mpips.gv.pl/index.php?gid=1311 http://www.migrant.inf.pl/en/family_benefits_scial_insuranc/scial_services/ Pagesa e papunësisë: Përgjithësisht, për të përfituar pagesën e papunësisë në Plni, duhet të pltëshen kushtet e mëpshtme: Regjistrimi në qendrën e punës së rrethit (pwiat) që përkn me adresën e regjistruar të aplikantit (lista e qendrave të punës për rrethet është e publikuar, ndër të tjera, edhe në faqen elektrnike http://www.psz.praca.gv.pl tek ndarja: Adresat e Qendrave të Punës në Rrethe (Adresy pwiatwych urzędów pracy), Një raprt të vlerësimit të punës (sipas një kntrate punësimi, një kntrate shërbimi, angazhimit në aktivitet biznesi, etj.) për të paktën 365 ditë në ttal gjatë 18 muajve që i paraprijnë ditës së regjistrimit dhe të ardhurat e fituara gjatë kësaj periudhe, të barabarta me të paktën pagën minimale, nga të cilat janë mbajtur kntributet për sigurimin shqërr dhe at të Fndit të Punësimit, Paaftësi për të pasur punësim ap aktivitet prfesinal brenda aktiviteteve të prpzuara nga qendra e punës e rrethit (pwiat) (p.sh. tek punë shërbimi, punë publike, praktikë pune, fertë pune e prpzuar).

Strehimi Pagesa e strehimit mund t u jepet persnave që përmbushin disa kritere për të ardhurat e ulëta. Një i huaj mund të aplikjë për strehim scial me të njëjtat kushte si një shtetas plak, nëse situata materiale e tij/saj është e dbët dhe nëse ai/aj nuk ka një banesë. Çd kmunitet lkal mund të specifikjë në vendimin e tij se kujt d t i frhet banesa sciale. Strehimi scial i jepet, së pari, atij persni që ka situatën materiale më të vështirë, pasi është dëbuar nga banesa se e ka humbur atë për shkak të një fatkeqësie natyrre (përmbytjeje se zjarri). 11. Njhja e diplmave Sipas Rregullres së Ministrit të Arsimit dhe Shkencës për Njhjen e Certifikatave Shkllre dhe Certifikatave të Pjekurisë të Përftuara Jashtë (6 prill 2006) dhe ndnjë certifikate shklle të marrë jashtë duhet të legalizhet në vendin në të cilin është lëshuar dhe më pas të drëzhet pranë autritetit arsimr vendr (kuratrium śëiaty) në Plni në mënyrë që të njihet. Diplmat e huaja që japin mundësi për të ndjekur arsimin e lartë jashtë njihen në Plni si certifikatat e tjera shkllre. Megjithatë, at duhet të përmbajnë një dispzitë që vërtetn se këta persna kanë mundësinë për të ndjekur institucinet e arsimit të lartë në vendet e tyre. Nëse certifikata nuk përmban një dispzitë të tillë, autritetet e shkllës lëshjnë një certifikatë që mund të ketë një paragraf të veçantë që vërtetn këtë fakt. Persnat me diplma të huaja të arsimit të lartë duhet të aplikjnë pranë këshillit të fakultetit (se pranë një njësie tjetër bazë rganizative të institucinit plak të arsimit të lartë). Institucini i arsimit të lartë tek i cili duhet të aplikjnë, duhet të zgjidhet ndërmjet atyre që kanë të drejtën të japin diplmën akademike dktr në një fushë të caktuar të shkencës. Diplmat e huaja shkencre njihen në Plni në bazë të Rregullres së Ministrit të Arsimit dhe Sprtit Kmbëtar për njhjen e diplmave akademike dhe diplmave në fushën e artit të lëshuara jashtë (3 qershr 2005) në fuqi që nga 29 qershri 2005. Prcedura e njhjes është e ngjashme me atë të diplmave të arsimit të lartë. Organet që mund t i njhin diplmat akademike janë këshillat e fakulteteve, të cilat kanë të drejtën të japin diplmën dktr habilitwany. Sa më sipër nuk gjen përdrim për certifikatat e lëshuara në vendet të cilat kanë nënshkruar marrëveshje dypalëshe për njhjen e dkumenteve arsimre me Plninë (Austria, Gjermania, Lituania, Bjellrusia, Ukraina). Për më shumë infrmacin, ju lutemi shikni http://www.buwiwm.edu.pl/ http://www.nauka.gv.pl/higher-educatin/recgnitin-f-freign-qualificatins/recgnitin-fr-academicpurpses/ 11. Shërbimet e mbështetjes që u frhen migrantëve Office fr Freigners (Urząd d spraw Cudzziemców) (Zyra për të Huajt) Kszykwa 16 00-564 Warszawa tel: 0 22 601 74 02 fax: 0 22 601 74 13 http://www.udsc.gv.pl/