Podstawy Telekomunikacji

Podstawy Telekomunikacji

Cel szkolenia Przekazanie elementarnych informacji o zasadach działania w sferze telekomunikacji oraz poglądowa interpretacja podstawowych pojęć stosowanych w technice telekomunikacyjnej. Uporządkowanie i uzupełnienie wiedzy z zakresu tworzenia i świadczenia usług telekomunikacyjnych za pomocą tradycyjnych i nowoczesnych technik. Podstawy prawa telekomunikacyjnego 2

1. Klasyfikacja usług i specyfika ich świadczenia 2. Pojęcia podstawowe i tradycyjne techniki telekomunikacyjne 3. Teletransmisja Moduł 1 Plan szkolenia 4. Telekomutacja 6. Teletransmisja cyfrowa 7. Komutacja cyfrowa 8. ISDN i B-ISDN Moduł 2 5. Urządzenia abonenckie 9. SRDA 3

1. Nowoczesne techniki telekomunikacyjne 2. Telekomunikacja ruchoma 3. Sieci komputerowe Moduł 3 Plan szkolenia 4. Sieci korporacyjne 6. Regulacje prawne w sektorze telekomunikacyjnym 7. Prawo w Unii Europejskiej Moduł 4 5. INTERNET 8. EU - prawo telekomunikacyjne 4

1 Klasyfikacja usług i specyfika ich świadczenia

Definicja telekomunikacji wg. Encyklopedii Powszechnej PWN Telekomunikacja dziedzina działalności ludzkiej dotycząca przekazywania na odległość wiadomości za pośrednictwem sygnałów (zwykle elektrycznych). 6

Definicja telekomunikacji wg. Wikipedii Telekomunikacja - to dziedzina techniki i nauki zajmująca się transmisją wszelkiego rodzaju informacji na odległość. Obejmuje również sposoby przetwarzania tych informacji, kodowanie, sprzęt telekomunikacyjny, teorie propagacji, sieci telekomunikacyjne i wiele innych zagadnień. Obecnie telekomunikacja w coraz większym stopniu zależy od rozwiązań informatycznych i zaczyna odgrywać coraz większe znaczenie w sieciach komputerowych. 7

Telekomunikacja to usługi... Obszarem przynoszącym największe dochody i zapewniającym najlepszą rentowność jest świadczenie kompleksowych usług telekomunikacyjnych; Usługi świadczone klientowi można wybierać z zestawu dostępnych usług lub budować na jego zamówienie; 8

Nowoczesna klasyfikacja usług 1/3 USŁUGI TELEKOMUNIKACYJNE APLIKACJE TELEKOMUNIKACYJNE telefonia telegrafia faksymile teleteks wideoteks wideotelefonia telekonferencja EDI (poczta elektroniczna, wymiana dokumentów)... Aplikacje korzystające z zainstalowanych usług przenoszenia USŁUGI PRZENOSZENIA PSTN PSDN ISDN... 9 9

Nowoczesna klasyfikacja usług 2/3 USŁUGI TELEKOMUNIKACYJNE APLIKACJE TELEKOMUNIKACYJNE transmisja plików łączenie sieci lokalnych LAN dołączanie stacji roboczych do sieci LAN dołączanie stacji roboczych lub sieci LAN do publicznych sieci komputerowych dołączanie kas fiskalnych i bankomatów bazy danych i elektroniczne wiadomości transmisja nieruchomych obrazów multimedia Aplikacje korzystające z zainstalowanych usług przenoszenia... USŁUGI PRZENOSZENIA sieć ATM linia dzierżawiona stała łączność bezprzewodowa (cyfrowa)... 10 10

Nowoczesna klasyfikacja usług 3/3 USŁUGI TELEKOMUNIKACYJNE APLIKACJE TELEKOMUNIKACYJNE telewizja (+ Video-On-Demand, +TV interaktywna) edukacja (strona nadająca lub odbierająca) biuro w domu telezakupy teleusługi socjalne i medyczne teleakcje (telenadzór, telealert, telemetria itp.) Aplikacje korzystające z zainstalowanych usług przenoszenia inne (aplikacje wspomagające) USŁUGI PRZENOSZENIA łączność satelitarna (VSAT) transmisja rozgłoszeniowa (naziemna lub satelitarna) 11 11

Nowy podział abonentów Użytkownicy końcowi, których interesuje wyłącznie aplikacja i koszt jej realizacji (natomiast nie interesuje sposób realizacji); Partnerzy operatora, którzy wykorzystując swój sprzęt mogą kupować od operatora również usługi przenoszenia, samemu dbając o zbudowanie aplikacji; 12

Usługa w ujęciu rozszerzonym Zestaw usług Potrzeby klienta Kompleksowa Komercyjna Oferta Operatora 13

Komutacja łączy lub kanałów Komutacja pakietów Komutacja wiadomości Łącza (kanały) dzierżawione Seansowe - komutacja metatrwała Systemy komutacji Podział usług - sposób technicznej realizacji 14

Rodzaje usług Powszechne Dodatkowe Dodane 15

Dostawy wody Dostawy energii Usługi pocztowe Publiczne, chronione Usługi powszechne 16

Chronione Usługi publiczne 17

Jak widzi sieć abonent? S Sieć DTE M DTE DTE - Data Terminal Equipment M Modem M S- Swich 18

Jak widzi sieć abonent telefoniczny? S Sieć Telefoniczna DTE M Usługi dodane 19

Jak widzi sieć abonent transmisji danych? Usługi dodane??? S Sieć Pakietowa DTE M 20

Zalety nowej klasyfikacji usług Uproszczenie podziału usług telekomunikacyjnych na właściwe klasy Określenie zależności pomiędzy usługami Uporządkowanie rynku usług telekomunikacyjnych przez wprowadzenie podziału abonentów 21

Istota przewagi konkurencyjnej Portfolio usług świadczonych za pomocą własnych urządzeń i w infrastrukturze obejmującej cały kraj Istotne pytanie: Czy dostępność usługi w katalogu oznacza jej dostępność w praktyce? 22

Usługa w ujęciu rozszerzonym Kompleksowość polega na możliwości zaoferowania wielu usług katalogowych dobranych z punktu widzenia potrzeb i zbudowania z nich komercyjnej oferty świadczenia zaawansowanej usługi, polegającej na wszechstronnym zaspokajaniu potrzeb klienta. Oddziaływanie na klienta za pośrednictwem usług powinno dotyczyć zarówno usług świadczonych tradycyjnie, jak i nowych form działalności firmy na rynku, dzięki czemu możliwe byłoby zastępowanie usług wymierających nowymi, dotychczas nie świadczonymi. 23

Klient w telekomunikacji Kluczowe pytania: kto jest klientem? co mamy do zaoferowania? dlaczego to robimy? jak to robimy? 24

Klient w telekomunikacji Kto jest klientem Abonent korzystający z kompleksowych usług telekomunikacyjnych; Niezależnie od wielkości klienta istotne jest jak duży ruch może generować i jakie jest jego obecne i przyszłe zapotrzebowanie za zaawansowane usługi telekomunikacyjne; 25

Klient w telekomunikacji Co mamy do zaoferowania Wiedzę z zakresu współczesnych technik telekomunikacyjnych, dostępnego sprzętu, oprogramowania i usług, na bazie których można zbudować konkurencyjną ofertę obsługi telekomunikacyjnej klienta (firmy, instytucji, korporacji...) 26

Klient w telekomunikacji Dlaczego to robimy Współczesny rynek telekomunikacyjny wymaga aby oferować klientowi nie tylko infrastrukturę ale przede wszystkim zaawansowane aplikacje i usługi. Dostarczanie zaawansowanych aplikacji i usług jest znacznie bardziej opłacalne od świadczenia usług podstawowych. 27

Klient w telekomunikacji Jak to robimy Zapewniamy kompleksową obsługę klienta; prezentujemy rzetelną wiedzę z zakresu telekomunikacji pokazując jak wykorzystać ją w praktyce. Dzięki temu możemy realizować na potrzeby klienta skomplikowane projekty telekomunikacyjne. 28

Telekomunikacja - obsługa klienta Umiejętność kompleksowej obsługi klienta - od zapewnienia sprzętu, po aplikację z załatwieniem wszelkich spraw pośrednich także po zrealizowaniu transakcji; Istotą jest wiedza na temat tego co można zaoferować klientowi...oraz tego czego klient może oczekiwać; 29

Czego oczekuje klient? Usług telekomunikacyjnych Sprzętu telekomunikacyjnego Doradztwa i konsultacji Rozwiązań pod klucz 30

Obsługa klienta gradacja kompetencji 1. Znajomość klienta i jego potrzeb 100 90 2. Umiejętności handlowe 3. Znajomość podstaw telekomunikacji 4. Znajomość konkurencji 80 70 60 50 40 5. Znajomość rynku lokalnego 30 20 6. Znajomość rynku krajowego 7. Znajomość rynków zagranicznych 10 0 1 2 3 4 5 6 7 31

O czym powinniśmy pamiętać? Telekomunikacja to usługi; Świadczenie kompleksowych usług przynosi największe dochody i zapewnia najlepszą rentowność; Świadczone klientowi usługi można wybierać z zestawu dostępnych usług lub budować na jego życzenie; 32

2 Pojęcia podstawowe i tradycyjne techniki telekomunikacyjne

Na telekomunikację będziemy patrzeć przez pryzmat Techniki w telekomunikacji Kryteriów podziału Sieci telekomunikacyjnej Urządzeń końcowych Teletransmisji Telekomutacji 34

Na telekomunikację będziemy patrzeć przez pryzmat Telekomunikacji analogowej Telekomunikacji cyfrowej Telekomunikacji stacjonarnej Telekomunikacja ruchomej Usług podstawowych, dodatkowych i dodanych 35

Kryteria podziału Przeznaczenie Działalność gospodarcza Struktura techniczna Rodzaje sygnałów 36

Kryterium podziału - przeznaczenie Telekomunikacja rozsiewcza - np.: radio, telewizja; 37

Kryterium podziału - przeznaczenie Telekomunikacja zbiorcza - np.: systemy nadzoru, monitoringu, alarmowe (transmisja danych); 38

Kryterium podziału - przeznaczenie Telekomunikacja porozumiewawcza 39

Kryterium podziału - przeznaczenie Przykładowy wyjątek (wyjątki potwierdzają regułę) - usługi przywoławcze (paging); 40

Kryterium podziału - działalność gospodarcza Usługi Produkcja Kooperacja Doradztwo Inne 41

Kryterium podziału - działalność gospodarcza Usługi - definicja: Usługa stanowi przedmiot całościowej oferty komercyjnej, cechującej się jedną lub więcej podstawowymi funkcjami usługowymi, która może być opcjonalnie wzbogacona o inne funkcje. 42

Kryterium podziału - struktura techniczna Urządzenia końcowe abonenci; Teletransmisja - sieć dostępowa, łącza międzycentralowe; Telekomutacja - centrale abonenckie (PABX), centrale końcowe (CK), międzymiastowe (CMM), międzynarodowe (CMN); PBX - Prywatna automatyczna centrala telefoniczna (Private Branch EXchange) 43

Sieć telekomunikacyjna Sieć dostępowa Abonent Łącza międzycentralowe Centrala 44

Topologiczny model sieci telekomunikacyjnej CMN CMN CMM SIEĆ B SIEĆ A CK CK 45

Kryterium podziału - rodzaj sygnału Telekomunikacja analogowa: sygnały ciągłe teletransmisja analogowa komutacja przestrzenna (komutacja łączy) Telekomunikacja cyfrowa: sygnały impulsowe (cyfrowe, kodowane) teletransmisja impulsowa (cyfrowa) komutacja czasowa (komutacja kanałów) 46

Kryterium podziału - rodzaj sygnału: Telekomunikacja pakietowa: sygnały impulsowe (cyfrowe, kodowane, adresowane) teletransmisja impulsowa (cyfrowa) komutacja pakietów (komutacja czasowa ) 47

Jak widzi sieć abonent? Telefon S SIEĆ DTE Data Terminal Equipment M Modem 48

Funkcje aparatu telefonicznego: Nawiązanie dialogu z siecią: sygnalizacja stałoprądowa (MB); sygnalizacja dekadowa (impulsowa); sygnalizacja wieloczęstotliwościowa (tonowa); sygnalizacja cyfrowa; Wymiana informacji 49

Bloki funkcjonalne aparatu telefonicznego: Układ przywołania (dzwonek); Układ wybierania (tarcza numerowa/klawiatura); Układ rozmówny (mikrotelefon); 50

Procedura dialogu z siecią (centralą końcową) Zgłoszenie Wybieranie Rozmowa Zakończenie 51

Procedura przekazywania informacji - rozmowa Fala akustyczna -> mikrofon -> fala elektromagnetyczna -> sieć -> fala elektromagnetyczna -> słuchawka -> fala akustyczna Sieć 52

Cechy sygnału analogowego - sinusoidy Sinusoida Amplituda A T T 1 f = [ Hz ] T 53

Cechy fali akustycznej i sygnału transmisyjnego Sygnał akustyczny Amplituda A2 A1 T Tmin Dynamika D = Tmax A2 A1 Pasmo f = f f max = 1 T min max f f min [ Hz ] min = 1 T max 54

3 Teletransmisja

Tor telekomunikacyjny Tor telekomunikacyjny - zbiór urządzeń od jednego aparatu końcowego do drugiego aparatu końcowego (np. między aparatami telefonicznymi). CK Sieć dostępowa Łącze międzycentralowe CMM CK 56

Tor teletransmisyjny Tor teletransmisyjny - droga od jednego urządzenia sieciowego do drugiego urządzenia sieciowego. CK Tor teletransmisyjny CK CMM 57

Teletransmisja TELETRANSMISJA (def.) - dział telekomunikacji odpowiedzialny za przesyłanie sygnałów telekomunikacyjnych od punktu do punktu drogą: przewodową (teletransmisja kablowa - miedziana, falowodowa, światłowodowa), radiową (teletransmisja radiowa wykorzystująca fale radiowe radiolinie, urządzenia radiowe nadawczo-odbiorcze). 58

Kryteria jakości Podstawowe kryteria jakości transmisji mowy to: głośność (tłumienie); wyrazistość (funkcja pasma przenoszenia); zrozumiałość (jw); 59

Tłumienność toru Przykład dla toru kablowego, symetrycznego: α km 200 150 100 50 0 20 40 60 80 100 f [khz] 60

Tłumienność toru PROBLEM: jak zwiększyć zasięg (konieczność zapewnienia odpowiedniego poziomu sygnału tj. głośności); Urządzenie Telekom. Urządzenie Telekom. Urządzenie Telekom. Wzmacniacz Urządzenie Telekom. 61

Tłumienność toru Tłumienność toru rośnie wraz ze wzrostem częstotliwości. Pytanie: Czy należy przesyłać całe pasmo nadawanego sygnału mowy? Jeśli nie, to jaki fragment tego pasma jest wystarczający? 62

Przeciętny zakres słyszalności i poziomów natężeń dźwięków podczas mowy p [db] 80 70 60 50 40 Pasmo telefoniczne 30 100 300 1 000 3 400 10 000 f [Hz] 63

Wyrazistość Wyrazistość to prawdopodobieństwo poprawnego odbioru przekazywanych elementów fonetycznych lub lingwistycznych języka, bez określonego znaczenia fonetycznego. 64

Wyrazistość logatomów Logatom - zestaw dźwięków (sylab) bez znaczenia semantycznego, statystycznie oparty na częstotliwości występowania głosek w danym języku, na zasadzie spółgłoska-samogłoska-spółgłoska (np. GUV, HUZ, DONG, PROR, ZEG, SPIL itp.). 65

Zrozumiałość Prawdopodobieństwo poprawnego zrozumienia przekazywanych elementów lingwistycznych o określonym znaczeniu semantycznym (wyrazów) lub logicznym (zdań). 66

Wyrazistość a zrozumiałość % z 100 80 60 40 20 0 20 40 60 80 100 w % ZROZUMIAŁOŚĆ = WYRAZISTOŚĆ + INTELIGENCJA (DOMYŚLNOŚĆ) 67

Pasmo telefoniczne 3 100 300 3 400 f [Hz] Przyjęto szerokość pasma telefonicznego podstawowego = 4 khz 68

Koszt teletransmmisji PROBLEM EKONOMICZNY: Jak obniżyć koszty infrastruktury teletransmisyjnej? Obniżenie kosztów infrastruktury technicznej było i jest głównym motorem postępu w technice telekomunikacyjnej. 69

Tor teletransmisyjny Tor teletransmisyjny jest to urządzenie, będące układem biernym, umożliwiające ruch fal elektromagnetycznych (świetlnych), w kanale przestrzennym w taki sposób, że energia tych fal zostaje skupiona w umyślnym walcu o dostatecznie małym promieniu. Przykłady torów: Przewodowe (symetryczne, koncentryczne); Światłowodowe; Radiowe (radiolinie); Falowodowe; 70

Kanał telekomunikacyjny Kanał telekomunikacyjny jest to zespół środków technicznych umożliwiających przesyłanie sygnałów telekomunikacyjnych od punktu A do punktu B albo od punktu B do punktu A. a CK a A > < b CMM b B 71

Łącze telekomunikacyjne Łącze telekomunikacyjne jest to zespół środków technicznych umożliwiających przesyłanie sygnałów telekomunikacyjnych od punktu A do punktu B I od punktu B do punktu A. CK A a > < Łącze AB b CMM B 72

Jak oszczędzać miedź Przykład Gdzie postawić centralę końcową (CK) - metoda środka miedzi. Abonent CK Zasada: Minimalizacja sumarycznej długości pętli abonenckich; 73

ERLANG [erl] - definicja Erlang jest to jednostka średniego natężenia ruchu telefonicznego, równa natężeniu takiego ruchu, w którym istnieje średnio 1 połączenie (w każdej chwili). Natężenie ruchu wynosi 1 erl, jeśli w ciągu 1 h istnieje np.: 20 połączeń 3-minutowych 12 połączeń 4-minutowych i 6 połączeń 2-minutowych itd. 74

Przykłady wielkości ruchu generowanego Przy projektowaniu zakłada się następujące wielkość ruchu generowanego: abonent mieszkaniowy wiejski - 0,06 erl (3 min 36 sek /h); abonent mieszkaniowy miejski - 0,08 erl (4 min 48 sek /h); abonent urzędowy bezpośredni - 0,15 erl (9 min /h); abonent urzędowy PABX - 0,20 erl (12 min /h); 75

Wielokrotne wykorzystanie toru telekomunikacyjnego POJĘCIE MODULACJI: Proces zmiany niektórych wielkości charakterystycznych jednego przebiegu elektrycznego zmiennego w czasie (przebiegu modulowanego - nośnego) pod wpływem drugiego przebiegu tzw. przebiegu modulującego; Rodzaje modulacji: analogowa, impulsowa, impulsowokodowa; Np. Polski system TCK 30/32 - telefonia cyfrowo-kodowa o 32 kanałach cyfrowych; 76

Modulator f( f) Przebieg modulujący ( mowa ) MODULATOR F f( f+f) Przebieg modulowany (sinusoida o F=const) 77

Modulacja analogowa Ilustracja modulacji amplitudy Przebieg modulujący t Przebieg nośny t Przebieg zmodulowany t 78

Modulacja analogowa PROBLEM: Co się stanie, gdy zsumujemy elektryczny sygnał telefoniczny o paśmie akustycznym 300-3400 Hz (przebieg modulujący) z sinusoidą o częstotliwości 4 khz (przebieg modulowany - nośny)? ODPOWIEDŹ: Otrzymamy sygnał elektryczny o paśmie 4300-7400 Hz o cechach amplitudy sygnału modulującego tj. elektrycznego sygnału telefonicznego z pasma akustycznego 300-3400 Hz. 79

Zwielokrotnienie f1( f1+f1) f2( f2+f2) MULTIPLEKSER ANALOGOWY f( F) fn( fn+fn) 80

Zwielokrotnienie częstotliwościowe 12 16 20 0,3 3,4 12,3 0 4... 12 23,4 16 20 24 khz 81

Systemy z zwielokrotnieniem częstotliwościowym Krotności typowe: 3, 4, 6, 8, 12, 24, 60, 300, 900, 1920, 2700, 3600 Polski system, szeroko stosowany i jeszcze występujący w sieci: TN 12/24; 82

4 Telekomutacja

Telekomutacja Dział telekomunikacji obejmujący zagadnienia związane z zestawianiem (budową, tworzeniem) za pomocą urządzeń nazywanych łącznicami (centralami) dróg połączeniowych służących do przesyłania sygnałów telekomunikacyjnych; Zestawienie połączenia realizowane jest w łącznicy zgodnie z życzeniami abonenta wywołującego (aparat telefoniczny, system wybierania); 84

Łącznica telekomunikacyjna Łącznica telefoniczna - urządzenie przeznaczone do zestawiania (komutacji) łączy (kanałów) telefonicznych, budowy drogi pomiędzy łączami doprowadzonymi do centrali, w której znajduje się łącznica (np. łącza pomiędzy abonentami tej samej centrali końcowej). Generalne podziały: łącznice: ręczne, automatyczne, (półautomatyczne - awizo); łącznice z komutacją: przestrzenną (komutacja łączy), czasową (komutacja kanałów). 85

Łącznica telekomunikacyjna ABONENCI BLOK ABONENCKI LINIOWY POLE KOMUTACYJNE BLOK LINIOWY (TRANSLACJA) INNE CENTRALE BLOK STEROWANIA I ZARZĄDZANIA 86

Centrala telekomunikacyjna Centrala telekomunikacyjna - pomieszczenie (zespół pomieszczeń) wraz z pełnym wyposażeniem, w szczególności z zainstalowaną łącznicą; 87

Komutacja przestrzenna W łącznicach z komutacją przestrzenną (w przeciwieństwie do komutacji czasowej) droga połączeniowa w łącznicy budowana jest w przestrzeni określonej przez wybieraki (przestrzeń - pole komutacyjne przestrzenne); Wybierak jest to element elektromechaniczny o np. 100 pozycjach, który przyjmuje pozycję uzależnioną od liczby otrzymanych impulsów z tarczy numerowej; 88

Model komutacji łączy 89

Usługi dodatkowe i dodane Usługa dodatkowa - usługa, którą można realizować za pomocą właściwości i możliwości środków technicznych, dla których ww środki techniczne zostały zastosowane (w centralach ręcznych - np. wszelkie usługi, które realizuje obsługa centrali); Usługa dodana - usługa, która wymaga zastosowania dodatkowych środków technicznych (np. w centralach ręcznych dla przekazania telegramu, teleksu czy danych konieczne jest zastosowanie odpowiednio czytnika taśmy perforowanej, dalekopisu, modemu); 90

Sieci inteligentne W sieci inteligentnej podstawowa sieć telefoniczna (realizacja transmisji i komutacji połączeń fonicznych) jest wzbogacona o wyspecjalizowane elementy, które umożliwiają realizację złożonych usług dodanych (wzbogaconych); Do najbardziej popularnych usług sieci inteligentnych należą np.: połączenia bezpłatne, połączenia z podwyższoną opłatą, połączenia kredytowane, teległosowanie, numer uniwersalny; Pytanie: czy sieci inteligentne zastąpią/zastąpiły obsługę centrali ręcznej? 91

Łącznice automatyczne Łącznica telefoniczna automatyczna zestawienie połączenia dokonywane jest przez abonenta (bez udziału obsługi centrali) z wykorzystaniem układu wybierczego (tarczy numerowej, klawiatury); Uwaga: W niektórych centralach (np. abonenckich, końcowych) stosowane jest tzw. awizo tj. stanowisko obsługi centrali dla realizacji usług dodatkowych, dodanych; 92

5 Urządzenia abonenckie

Tarcza numerowa Wybieramy numer 42 Cyfra 4 I Stan zwarcia 2 4 Cyfra 2 1 2 3 4 Stan przerwy tp tz tp - czas przerwy tz tz - czas zwarcia tpm t tpm - czas przerwy międzyseryjnej Przebieg elektryczny z tarczy numerowej generowany przez ciąg impulsów jak wyżej. 94

Usługi dodatkowe i dodane Czy można realizować usługi dodatkowe i dodane w sieci telekomunikacyjnej zbudowanej z łączy analogowych i central z polem przestrzennym? usługi dodatkowe - praktycznie żadne (z wyjątkiem funkcji pełnionych przez telefonistkę - awizo); usługi dodane - tak, pod warunkiem uzupełnienia sprzętowego sieci telekomunikacyjnej; 95

Usługi dodane w systemach analogowych Realizowane usługi dodane w sieciach analogowych to: Telegrafia (usługa ta to historia, ale dobry przykład dydaktyczny); Transmisja danych; 96

Telegrafia Telegrafia to telekomunikacja porozumiewawcza, której zadaniem jest (było) przekazywanie i reprodukcja treści dokumentów zawierających pismo drukowane, odręczne, rysunki itp. Telegrafia dzieliła się na: Telegrafię alfabetową (potoczne - usługa telegraficzna, teleks), Telegrafię kopiową (faksymilografia, telekopia). Uwaga: dzisiaj funkcje te spełnia fax/e-mail. 97

Telegrafia c.d. Łącze telegraficzne (teleksowe) Dalekopis Dalekopis Centrala teleksowa Centrala teleksowa Łącze dostępowe Łącze międzycentralowe Łącze dostępowe (telefoniczne, teleksowe) (telefoniczne, teleksowe) (telefoniczne) 98

Sygnał telegraficzny TG i u Start Stop St t1 1 t2 ε 2 t3 ε 3 t4 ε 4 t5 ε 5 Sp ε t7 1,5 ε t6 ε I1 t8 t 7,5ε 99

Szybkość transmisji TG. i u Minimalny czas pomiędzy momentami znamiennymi: ε = 20 ms Minimalny czas bitu STOP Sp = 30 ms St t1 1 t2 20 ms 20 ms 2 t3 3 t4 4 t5 5 t6 20 ms 20 ms 20 ms 20 ms Sp t7 I1 t8 30 ms t 7,5ε Szybkość transmisji to odwrotność minimalnego czasu pomiędzy momentami znamiennymi. 100

Szybkość transmisji TG. - c.d. Charakter sygnału telegraficznego jest arytmiczny (występują miedzy momentami znamiennymi odległości czasowe większe od 20 ms - np. STOP - tmin. 30 ms). Szybkość transmisji w bodach (50 bodów). i u St 1 t1 2 t2 t3 3 4 t4 5 t5 t6 Litera Y St Sp t7 t1 1 t2 2 t3 t min=30 ms 3 4 t4 t5 5 Sp t6 t7 t Litera A Sygnał izochroniczny to sygnał o określonej stałej (ze zdefiniowaną dokładnością) minimalnej odległości czasowej pomiędzy momentami znamiennymi. Szybkość transmisji wyrażana w bit/s. i u t0 t1 ε t2 t3 t4 t5 t6 t7 t8 t9 t10 t11 t12 t13 t14 t15 101 t

Charakter sygnału TG i u St t1 1 t2 0 t3 1 t4 0 t5 Litera Y 1 t6 Sp t7 t min=30 ms St t1 1 t2 1 t3 0 t4 0 t5 0 t6 Sp t7 Litera A 102 t

Zwielokrotnienie sygnału TG Pasmo telefoniczne - 4 khz (od 300 Hz do 3,400 Hz); Pasmo sygnału telegraficznego - 80 Hz, odstęp pomiędzy częstotliwościami modulowanymi 120 Hz; 1 420 Hz 2 540 Hz 24 3180 Hz ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ B A Kanał 300 3400 Hz ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ 1 420 Hz 2 540 Hz 24 3180 Hz Polski system: TgFm 24 103

Transmisja danych TD Transmisja danych to usługa transmisji pomiędzy urządzeniami (stacjami) końcowymi (abonentami), charakteryzującymi się impulsową postacią sygnałów wejściowych i wyjściowych; Przykład: transmisja pomiędzy komputerami to transmisja danych; Przypomnienie: w telefonii sygnały wejściowe i wyjściowe urządzeń końcowych (aparatów telefonicznych) mają charakter analogowy (ciągły); 104

Sygnał transmisji danych i u 1 t0 0 t1 ε 1 t2 0 t3 1 t4 1 t5 0 t6 0 t7 1 t8 0 0 0 1 1 0 1 t9 t10 t11 t12 t13 t14 t 15 105 t

Szybkości transmisji danych Szybkość transmisji danych (bit/sek) to odwrotność odstępu jednostkowego wyrażonego w sek. Przykładowe szybkości: 200, 600, 1200, 2400, 9600,... 48000 bit/sek. i u 1 t1 0 1 0 1 1 0 t2 t3 t4 t5 t6 t7 t 106

Modem Modem urządzenie przystosowujące (przekształcające) impulsowy (stałoprądowy, izochroniczny) sygnał transmisji danych do postaci transmisyjnej, tj. do postaci wymaganej dla łącza telefonicznego (przekształcenie analogowo-cyfrowe i cyfrowoanalogowe - przetwornik AC i CA). MODEM / DCE MODULATOR MODEM DTE DEMODULATOR DCE DTE Łącze telefoniczne 107

Jak widzi sieć abonent transmisji danych Telefon S DTE KOMPUTER DCE MODEM SIEĆ TELEFONICZNA DCE DTE 108

Łącza transmisji danych DTE DCE Łącze trwałe (dzierżawione) Łącze telefoniczne analogowe DTE DCE Łącze komutowane Łącze telefoniczne analogowe CENTRALA TELEFONICZNA 109