Informacja o czynnościach przeprowadzonych z upoważnienia Rzecznika Praw Obywatelskich w Policyjnej Izbie Dziecka w Legnicy (wyciąg)



Podobne dokumenty
Informacja o czynnościach przeprowadzonych z upoważnienia Rzecznika Praw Obywatelskich w Policyjnej Izbie Dziecka w Tarnowie (wyciąg)

Informacja o czynnościach przeprowadzonych z upoważnienia Rzecznika Praw Obywatelskich w Policyjnej Izbie Dziecka w Rzeszowie (Wyciąg)

Warszawa, dnia 8 grudnia 2010 r. RPO VII-7015/7020/09/KM

Informacja o czynnościach przeprowadzonych z upoważnienia Rzecznika Praw Obywatelskich w Policyjnej Izbie Dziecka w Radomiu (Wyciąg)

Raport Krajowego Mechanizmu Prewencji z wizytacji Policyjnej Izby Dziecka w Elblągu (wyciąg)

Warszawa, dnia 2 lutego 2010 r. RPO VII-7020/7015/10/JL

Wrocław, dnia 27 kwietnia 2011 r. RPO XX-720.6/11/NK

Informacja o czynnościach przeprowadzonych z upoważnienia Rzecznika Praw Obywatelskich w Policyjnej Izbie Dziecka w Bielsku-Białej (wyciąg)

Warszawa, dnia 15 kwietnia 2010 r. RPO VII-7020/7015/10/JL

Informacja o czynnościach przeprowadzonych z upoważnienia Rzecznika Praw Obywatelskich w Policyjnej Izbie Dziecka w Poznaniu (wyciąg).

RPO VII-720.6/11/JJ

Warszawa, dnia 10 listopada 2010 r. RPO VII-7020/7015/10/JL

Warszawa, dnia 15 marca 2011 r. RPO VII/720.6/11/PK

Raport przedstawicieli Krajowego Mechanizmu Prewencji z wizytacji w Policyjnej Izbie Dziecka w Kielcach (wyciąg)

Raport Krajowego Mechanizmu Prewencji z wizytacji Policyjnej Izby Dziecka w Gorzowie Wielkopolskim

Warszawa, dnia 5 lutego 2010 r. RPO VII-7020/7015/10/MM

Informacja o czynnościach przeprowadzonych z upoważnienia Rzecznika Praw Obywatelskich w Izbie Wytrzeźwień w Tychach. (wyciąg)

Warszawa, dnia 22 lutego 2011 r. RPO VII-720.6/11/MC

Informacja. Badanie w tym zakresie przeprowadzili następujący pracownicy Zespołu Prawa Karnego Wykonawczego, Biura Rzecznika:

Spis treści. Od autorów... Wykaz skrótów... Bibliografia...

Raport Krajowego Mechanizmu Prewencji z wizytacji w Policyjnej Izbie Dziecka w Lublinie. (wyciąg)

Polsce w kontekście działalności Rzecznika Praw Obywatelskich

Warszawa, dnia 28 maja 2014 r. Poz. 41

Raport przedstawicieli Krajowego Mechanizmu Prewencji z rewizytacji Izby Wytrzeźwień w Płocku (wyciąg)

Raport Krajowego Mechanizmu Prewencji. z wizytacji Izby Wytrzeźwień Ambulatorium dla Nietrzeźwych. w Olsztynie

Gdańsk, dnia 5 maja 2011 r. RPO XIX/11/BF

fvi Poznań, dnia 23 lipca BIURO R&ICZ-NIKA PRAW OBYWATELSKICH AL. SOLIDARNOŚCI WARSZAWA Zespół

Notatka z wizytacji w Policyjnej Izbie Dziecka w Katowicach

Pani Grażyna Rakowiecka Dom Seniora w Zawadach Dworskich Zawady Dworskie Płoniawy-Bramura

RZECZPOSPOLITA POLSKA Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich. Ryszard CZERNIAWSKI RPO VII-720/13/KG/MMa

USTALENIA KONTROLNE 1/5

12 1. Policjanci pełniący służbę w izbie są zobowiązani na bieżąco kontrolować zachowanie nieletniego w niej umieszczonego. 2. Kontrola zachowania

Państwa Strony zobowiązują się ponadto przyznać Podkomitetowi do spraw prewencji nieograniczony dostęp do wszystkich informacji dotyczących:

Pan Damian Maniara DAM-MED Damian Maniara ul. Kościelna 34 Laskowiec Ostrołęka

Informacja o czynnościach przeprowadzonych z upoważnienia Rzecznika Praw Obywatelskich w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym Nr 1 w Łodzi (wyciąg)

Moduł 5. Wykonywanie dozoru elektronicznego

Młodzieżowe Ośrodki Socjoterapii. Młodzieżowe Ośrodki Wychowawcze

Warszawa, dnia 7 marca 2019 r. Poz. 24 OBWIESZCZENIE KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI. z dnia 4 marca 2019 r.

REGULAMIN ŚWIETLICY SZKOLNEJ DZIAŁAJĄCEJ W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2 IM. ŚW WOJCIECHA W KRAKOWIE

Warszawa, dnia 26 czerwca 2012 r. Poz. 719

DZIENNIK URZĘDOWY KOMENDY GŁÓWNEJ POLICJI. Warszawa, dnia 31 października 2012 r. Poz. 59 ZARZĄDZENIE NR 134 KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI

Warszawa, dnia 7 stycznia 2015 r. KMP WS

Raport Krajowego Mechanizmu Prewencji z wizytacji Pomieszczeń dla Osób Zatrzymanych Komendy Powiatowej Policji w Zawierciu (wyciąg)

PION CYWILNY. Nazwa nadzorowanego Rodzaj wykonanej czynności nadzorczej i zakres tematyczny L.P.

WOJEWODA DOLNOŚLĄSKI Wrocław, dnia U - czerwca 2018 r. ZP-KNPS MG WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

Wrocław, dnia 31 października 2012 r. RPO XX-720.6/12/NK

WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

OBSZAR: PROCEDURY ADMINISTRACYJNE WOBEC NIELETNICH

RPO VII-720.6/12/AI

SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VII KADENCJA. Warszawa, dnia 2 lipca 2008 r. SPRAWOZDANIE KOMISJI NAUKI, EDUKACJI I SPORTU

Pani Hanna Jaroszewska Dyrektor Specjalistycznego Szpitala Wojewódzkiego w Ciechanowie ul. Powstańców Wielkopolskich Ciechanów

REGULAMIN ŚRODOWISKOWEGO OGNISKA WYCHOWAWCZEGO TOWARZYSTWA PRZYJACIÓŁ DZIECI W ELBLĄGU

REGULAMIN ŚWIETLICY W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 1 IM. NOBLISTÓW POLSKICH W GOLENIOWIE

Warszawa, dnia 13 sierpnia 2014 r. KMP JJ

KRAJOWY ZESPÓŁ DO SPRAW PREWENCJI (FOREBYGGINGSENHET)

PROTOKÓŁ. kontroli problemowej przeprowadzonej w Placówce Opiekuńczo-Wychowawczej, Socjalizacyjnej Dzieciowisko w Świdwinie w dniu 26 marca 2009 r.

REGULAMIN ŚWIETLICY SZKOLNEJ W SZKOLE PODSTAWOWEJ WE WRZĄSOWICACH. Wrząsowice 2017r.

Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich. Raport. z wizytacji w policyjnych izbach dziecka przeprowadzonych przez Krajowy Mechanizm Prewencji

Zamów książkę w księgarni internetowej

REGULAMIN ŚWIETLICY SZKOLNEJ DZIAŁAJĄCEJ W SZKOLE PODSTAWOWEJ Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 275 W WARSZAWIE

WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

Instrukcja w sprawie szczegółowych zasad przeprowadzania kontroli administracyjnej w Urzędzie Gminy Polkowice

DZIENNIK URZĘDOWY KOMENDY GŁÓWNEJ POLICJI. Warszawa, dnia 12 czerwca 2012 r. Poz. 30 ZARZĄDZENIE NR 125 KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH 1) z dnia r. w sprawie pokoju izolacyjnego

REGULAMIN ORGANIZACYJNY KLUBU DZIECIĘCEGO ELASTYCZNY KLUB MALUCHA

Wrocław, dnia 21 czerwca 2012 r. RPO XX-720.6/12/NK

KARTA PRAW I OBOWIĄZKÓW PACJENTA

REGULAMIN DZIAŁALNOŚCI ŚWIETLICY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 84 IM.WALERIANA ŁUKASIŃSKIEGO W WARSZAWIE

Regulamin świetlicy Szkoły Podstawowej im. Powstańców 1863 Roku w Zaborowie

Informacja. o czynnościach przeprowadzonych z upoważnienia Rzecznika Praw Obywatelskich w Izbie Wytrzeźwień w Gliwicach (wyciąg)

RZECZNIK PRAW DZIECKA O WYNIKACH KONTROLI PRZESTRZEGANIA PRAW DZIECKA W OPOLU

Warszawa, dnia 1 lipca 2015 r. KMP DK

Krajowy Mechanizm Prewencji. Magdalena Chmielak Krajowy Mechanizm Prewencji Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich

Pan Adrian Marczyński Pielęgniarski Dom Opieki Ariadna ul. Podkowiańska Milanówek

Raport Krajowego Mechanizmu Prewencji z wizytacji w Izbie Wytrzeźwień w Grudziądzu (wyciąg)

Raport Krajowego Mechanizmu Prewencji z wizytacji Pomieszczeń dla Osób Zatrzymanych placówki Straży Granicznej w Michałowie (wyciąg)

Informacja o czynnościach przeprowadzonych z upoważnienia Rzecznika Praw Obywatelskich w Izbie Wytrzeźwień w Bielsku Białej (wyciąg)

S IJ-B

W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. GEN. B. PRUGARA-KETLINGA

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI1) z dnia r.

REGULAMIN ŚWIETLICY SZKOLNEJ W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 115 IM. WANDY TUROWSKIEJ

DZIENNIK URZĘDOWY KOMENDY GŁÓWNEJ POLICJI. Warszawa, dnia 12 czerwca 2012 r. Poz. 31 ZARZĄDZENIE NR 126 KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI

Proszę zapamiętać swoje prawa:

WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

LKR /2012 P/12/137 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

RPO: odpowiedź Komendanta Głównego Policji ws. działań policji po śmierci Igora Stachowiaka (komunikat)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI. z dnia 17 września 2003 r.

VIII. Informacja o czynnościach przeprowadzonych z upoważnienia Rzecznika

POSTANOWIENIE. SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący) SSN Beata Gudowska (sprawozdawca) SSN Zbigniew Hajn

PROTOKÓŁ. kontroli problemowej przeprowadzonej w Środowiskowym Ognisku Wychowawczym Nr 3 TPD w Świnoujściu w dniu 03 września 2009 r.

DZIENNIK URZĘDOWY KOMENDY GŁÓWNEJ STRAŻY GRANICZNEJ

S P R A W O Z D A N I E

Procedury postępowania w sytuacjach zagrożenia Podstawy prawne stosowanych procedur:

Pan LESZEK DZIERŻEWICZ BURMISTRZ CIECHOCINKA Urząd Miejski w Ciechocinku ul. Kopernika Ciechocinek

WOJEWODA ŁÓDZKI Łódź, 6 maja 2013 r.

REGULAMIN ŚWIETLICY SZKOLNEJ W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 67 IM. JACKA KURONIA W POZNANIU

REGULAMIN ŚWIETLICY SZKOLNEJ W SZKOLE PODSTAWOWEJ WE WRZĄSOWICACH. Wrząsowice 2017r.

Lusówko, dn r. REGULAMIN ŚWIETLICY SZKOLNEJ DZIAŁAJĄCEJ W SZKOLE PODSTAWOWEJ W LUSÓWKU. Postanowienia ogólne.

Warszawa, 13 sierpnia 2014 r. KMP WS

Transkrypt:

Warszawa, dnia 22 września 2010 r. RPO-650845-VII-7020/11006.1/10/JJ Informacja o czynnościach przeprowadzonych z upoważnienia Rzecznika Praw Obywatelskich w Policyjnej Izbie Dziecka w Legnicy (wyciąg) 1. Wprowadzenie. Działając z upoważnienia Rzecznika Praw Obywatelskich w dniu 24 sierpnia 2010 r. do Policyjnej Izby Dziecka w Legnicy, przy ul. B. Chrobrego 13 (zwanej dalej Izbą lub placówką), udali się przedstawiciele Rzecznika Praw Obywatelskich. W wizytacji wziął również udział pracownik Zespołu Terenowego Biura Rzecznika Praw Obywatelskich we Wrocławiu. Wykonując zadania Krajowego Mechanizmu Prewencji, przedstawiciele Rzecznika sprawdzili na miejscu sposób traktowania nieletnich umieszczonych w Policyjnej Izbie Dziecka w Legnicy, dokonując oceny pod względem ich ochrony przed torturami oraz innym okrutnym, nieludzkim lub poniżającym traktowaniem albo karaniem. W ramach wizytacji: - przeprowadzono rozmowę na temat funkcjonowania Izby z Kierownikiem Policyjnej Izby Dziecka w Legnicy; - dokonano oglądu wszystkich pomieszczeń i terenu Izby; - zapoznano się z następującą dokumentacją: książką ewidencji osób umieszczonych w Policyjnej Izbie Dziecka w Legnicy, zeszytem zajęć edukacyjno-wychowawczych, zeszytem ewidencji leków wydawanych zatrzymanym nieletnim, książką wizyt lekarskich, książką kontroli sanitarnych, książką kontroli Policyjnej Izby Dziecka w Legnicy oraz losowo wybranymi aktami osobowymi nieletnich;

2 - w oparciu o przygotowany wcześniej kwestionariusz przeprowadzono na osobności rozmowy z 4 nieletnimi chłopcami, którzy przebywali w Izbie w czasie wizytacji. Dokonane w oparciu o powyższe czynności ustalenia pracownicy Biura Rzecznika Praw Obywatelskich przekazali Kierownikowi Izby oraz wysłuchali jej uwag i wyjaśnień. Ponadto, po zakończeniu wizytacji przeanalizowano: Prawa i Obowiązki Nieletniego Zatrzymanego w Policyjnej Izbie Dziecka w Legnicy, Ramowy rozkład zajęć w Policyjnej Izbie Dziecka, zestawienie statystyczne nieletnich przebywających w Policyjnej Izbie Dziecka, sprawozdanie z kontroli przeprowadzonej przez Sędziego Sądu Rejonowego w Legnicy z dnia 22 marca 2010 r., notatkę służbową z dokonanych czynności nadzorczych w Policyjnej Izbie Dziecka w Legnicy przez Wydział Prewencji KWP we Wrocławiu w dniu 25 maja 2010 r., Protokół kontroli sanitarnej przeprowadzonej w dniu 4 marca 2010 r. przez Zespół Państwowej Inspekcji Sanitarnej MSWiA na obszarze województwa dolnośląskiego. 2. Charakterystyka Izby. Policyjna Izba Dziecka podlega Komendzie Miejskiej Policji w Legnicy. W skład kadry placówki wchodzą: Kierownik, 9 funkcjonariuszy Policji, osoba sprzątająca i konserwator. Trzech funkcjonariuszy ma wykształcenie wyższe, zaś pozostałych sześciu średnie. Dwie osoby posiadają przygotowanie pedagogiczne. Służba pełniona jest całodobowo przez dwóch funkcjonariuszy, a w przypadku braku osób zatrzymanych - tylko przez jednego. Pracownicy Izby przechodzą raz w roku systematyczne szkolenia w zakresie specyfiki pracy w policyjnych izbach dziecka. W przypadku umieszczenia w Izbie nieletniej, czynności związane z jej osadzeniem wykonuje funkcjonariuszka Komendy Miejskiej Policji w Legnicy. W związku z porozumieniem podpisanym przez Komendanta Wojewódzkiego Policji we Wrocławiu z Prezydentem Urzędu Miasta w Legnicy, Izba Dziecka w Legnicy do dnia 31 grudnia 2010 r. powinna zakończyć swoją działalność w budynku, w którym funkcjonuje obecnie. Z informacji uzyskanych od Kierownik Izby oraz zastępcy Komendanta Miejskiego Policji wynika, że placówka zostanie przeniesiona

3 do budynku szkoły, przekazanego przez Urząd Miasta. Istotnym problem jest jednak brak dostatecznych środków finansowych, które pozwoliłyby na przystosowanie tych pomieszczeń do warunków panujących w policyjnych izbach dziecka. Zastępca Komendanta Miejskiego Policji wskazał, iż nieotrzymanie wystarczających funduszy może doprowadzić do zakończenie działalności Policyjnej Izby Dziecka w Legnicy. W ocenie przedstawicieli Rzecznika Praw Obywatelskich, dalsze funkcjonowanie tej placówki jest niezbędne w tak dużym mieście (ponad 100 tys. mieszkańców), jakim jest Legnica. Zapewnienie odpowiednich środków finansowych na ten cel należy uznać za konieczne. 3. Ogląd Izby. Izba usytuowana jest w zabytkowym, lecz wyeksploatowanym, dwukondygnacyjnym budynku, położonym niedaleko centrum miasta. W budynku Izby mieszczą się również pokoje służbowe Sekcji ds. Nieletnich i Patologii Komendy Miejskiej Policji. Czynności związane z przyjęciem i zwolnieniem nieletniego odbywają się w dyżurce. W tym miejscu nieletni zapoznają się ze swoimi prawami i obowiązkami oraz planem dnia (odpowiednie informacje zamieszczone są w widocznym i dostępnym miejscu). W dyżurce wyodrębniono niewielkie, okratowane pomieszczenie wyposażone w ławkę. Jest to miejsce przeznaczone dla nieletnich bardzo agresywnych lub sprawiających szczególne problemy wychowawcze. Usytuowanie go w dyżurce sprawia, że wychowanek jest pod stałą kontrolą funkcjonariuszy. Z relacji Kierownik Izby wynika, że pomieszczenie to jest rzadko używane. Umieszczenie w nim nieletniego następuje na krótki okres czasu (trwający od kilkunastu minut do 1-2 godzin). W ciągu ostatnich dwóch lat nie było ono używane. Dyżurka sąsiaduje ze świetlicą, w której wychowankowie spędzają większość dnia. Ściana łącząca świetlicę z dyżurką jest częściowo przeszklona, co umożliwia funkcjonariuszom dyżurującym stałą obserwację nieletnich. Świetlica usytuowana jest w przestronnym pomieszczeniu, wyposażonym w telewizor, ławki, stół i materace. Na tablicy zamieszczono adresy instytucji, do których nieletni mogą się zgłosić w sytuacji

4 łamania ich praw, w tym adres do Rzecznika Praw Obywatelskich oraz Rzecznika Praw Dziecka. Zajęcia na świeżym powietrzu organizowane są na parterze - w obrębie dużego tarasu, zabudowanego metalową siatką. W celu umożliwienia nieletnim dodatkowej aktywności fizycznej, w placówce utworzono niedużą siłownię, wyposażoną w podstawowy sprzęt do ćwiczeń. Pomieszczenia kuchenne, mieszczące się w suterenie budynku, wyposażono w m.in. w lodówkę, kuchenkę elektryczną i mikrofalową, czajnik bezprzewodowy, chlebak. Posiłki dla nieletnich dostarcza firma cateringowa. Są one spożywane w sąsiadującej z kuchnią jadalni, w której znajdują się stoliki i krzesełka. Na suficie jadalni widoczne są ślady zagrzybienia. W tej części budynku wyodrębniono także magazyn z brudną pościelą. Klatka schodowa w budynku zabezpieczona jest metalową kratą, chroniącą nieletnich i personel jednostki przed upadkiem z wysokości. Toalety dla nieletnich (oddzielna dla dziewcząt i chłopców) usytuowane są na półpiętrach klatki schodowej. W każdej z nich jest umywalka i miska ustępowa, a także mydło i ręcznik. Na ścianach toalet widoczne są ślady zagrzybienia. Na pierwszym piętrze placówki zorganizowano 3 sypialnie 4-osobowe oraz jedną 6-osobową dla chłopców. Są to przestronne pomieszczenia wyposażone w łóżka. W jednym z pokoi zamiast łóżek ułożono materace. Z informacji uzyskanych od Kierownik Izby wynika, iż w tej sypialni umieszczani są nieletni, co do których personel placówki posiada informacje o ich agresywnym lub autoagresywnym zachowaniu. Należy jednak podkreślić, iż umieszczenie w tym pokoju nie jest traktowane ani jako kara, ani jako użycie środka przymusu bezpośredniego. Wychowankowie mają tutaj zapewnione takie same warunki pobytu jak nieletni, umieszczeni w innych pokojach. Natężenie światła w sypialniach jest wystarczające do czytania i pisania. W celu uniemożliwienia nieletniemu samowolnego oddalenia się i kontaktowania z osobami nieupoważnionymi na oknach zainstalowano kraty. We wszystkich pomieszczeniach sypialni grzejniki centralnego ogrzewania zostały zabudowane metalową siatką w celu zapewnienia bezpieczeństwa.

5 Z uwagi na wilgoć panującą w całym budynku, ściany pokoi - mimo systematycznego odnawiania - są w wielu miejscach zagrzybione. Zły stan techniczny doprowadził do wyłączenia z użytku jednej sypialni (czteroosobowej), w której oprócz silnego zagrzybienia ścian, doszło do częściowego zarwania sufitu. Czynności związane z kontrolą osobistą oraz przebieraniem się nowoprzyjętych nieletnich odbywają się w wyodrębnionym pomieszczeniu, tzw. magazynku, znajdującym się na pierwszym piętrze. Do dyspozycji wychowanków pozostaje również łaźnia, wyposażona w umywalki (5) i natryski (3). W dniu wizytacji panowała w niej czystość, jednakże w prawym górnym rogu widoczne były ślady zagrzybienia ściany. Na drugim piętrze urządzono jedną czteroosobową sypialnie, przeznaczoną dla nieletnich dziewcząt. Badanie nieletniego odbywa się w pokoju lekarskim, zaopatrzonym w niezbędny sprzęt oraz apteczkę, a także kozetkę, umywalkę, biurko i szafę. Z informacji przekazanej przez Kierownik Izby wynika, że w nagłych przypadkach wzywane jest pogotowie ratunkowe. W pokoju lekarskim znajduje się również szafa, w której przechowywane są: czysta pościel, bielizna dla nieletnich i środki czystości. W świetlicy, usytuowanej na drugim piętrze, organizowane są zajęcia kulturalno oświatowe dla nieletnich, a także szkolenia pracowników, prelekcje, spotkania z młodzieżą, pedagogami oraz przedstawicielami instytucji działających na rzecz dzieci i młodzieży. W tym pomieszczeniu odbywają się również widzenia wychowanków z rodzicami. Należy podkreślić, iż pracownicy Izby wspólnie z pracownikami Sekcji ds. Nieletnich i Patologii KMP oraz społecznością lokalną aranżują wiele imprez dla młodzieży o charakterze prewencyjnym. Przykładowo, w bieżącym roku zorganizowany został wielki festyn z okazji Dnia Dziecka. 4. Rozmowy z nieletnimi. W czasie wizytacji w Izbie przebywało 4 nieletnich chłopców (2 podejrzanych o popełnienie czynu karalnego, 1 z powodu samowolnego pobytu poza zakładem

6 poprawczym oraz 1 nieletni, będący wychowankiem schroniska dla nieletnich, umieszczony w Izbie z powodu czynności toczących się przed sądem w Legnicy). Ze wszystkimi nieletnimi pracownicy Biura Rzecznika Praw Obywatelskich przeprowadzili indywidualne rozmowy, które dostarczyły opinii o stanie przestrzegania ich praw podczas zatrzymania przez Policję oraz pobytu w Policyjnej Izbie Dziecka. Rozmowy odbywały się w sposób uniemożliwiający osobom postronnym zapoznanie się z treścią odpowiedzi udzielanych przez wychowanków. Respondenci nie zgłaszali zastrzeżeń co do traktowania przez funkcjonariuszy Policji w czasie zatrzymania, umieszczenia i pobytu w Izbie. Jeden z rozmówców stwierdził, iż nie został poinformowany przez Policję o przyczynach zatrzymania. Trzech nieletnich wskazało, że podczas pobytu w placówce nie umożliwiono im przebywania na świeżym powietrzu. Z informacji uzyskanych od Kierownik Izby wynika jednak, że wychowankowie raz dziennie korzystają ze spacerniaka, który usytuowany jest na tarasie budynku. Jeden wychowanek zwrócił uwagę na to, że odzież (piżama i dresy), którą otrzymał w placówce, jest zużyta. Zarzut ten pracownicy Biura Rzecznika Praw Obywatelskich potwierdzili na miejscu. Wychowankowie przebywający w świetlicy, mimo pory dziennej, ubrani byli w zniszczone piżamy. Jak ustalono podczas wizytacji, w placówce są dostępne dresy. Jednakże w szczególnie gorące dni, wychowankom jest za ciepło w dresach, w związku z czym otrzymują piżamy. W ocenie przedstawicieli Rzecznika należy jednak zadbać, aby nieletni umieszczeni w Izbie otrzymywali odzież stosowną do pory dnia. Podobne stanowisko wyraził Europejski Komitet do Spraw Zapobiegania Torturom (CPT), który po wizycie w Polsce w 2004 r. zalecił, aby nieletni umieszczeni w policyjnych izbach dziecka otrzymywali odpowiednie obuwie i odzież dzienną. 5. Analiza dokumentacji Izby. Na podstawie analizy Książki ewidencji osób umieszczonych w Izbie Dziecka w KMP w Legnicy, zarejestrowanej w dniu 31.12.2009 r., stwierdzono, iż do dnia

7 wizytacji w Izbie przebywało 195 nieletnich. Książka prowadzona jest w sposób czytelny. Analizując Sprawozdanie z działalności Izby Dziecka Komendy Miejskiej Policji w Legnicy w roku 2009 należy stwierdzić, iż zdarzają się przypadki pobytu nieletnich w Izbie przekraczające terminy określone w art. 40 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich z dnia 26 października 1982 roku (Dz. U. z 2002 r. Nr 11, poz. 109 ze zm.), [dalej: upn]). W 2009 r. 84,5 % zatrzymanych w Izbie zostało zwolnionych przed upływem 72 godzin, zaś 2,2 % przebywało w placówce do 5 dni. Byli to nieletni, którzy oczekiwali na konwój do zakładu poprawczego lub schroniska. Powyżej 5 dni przebywało 13 % zatrzymanych. W 2009 r. najdłuższy pobyt osoby zatrzymanej w Izbie trwał 29 dni. Mając na uwadze zalecenia Komitetu do Spraw Zapobiegania Torturom (CPT) zaznaczyć należy, że policyjne izby dziecka nie są placówkami dostosowanymi do dłuższych pobytów nieletnich. W związku z tym CPT podkreśla, aby podejmować wszelkie możliwe działania zapewniające przestrzeganie w praktyce przepisów upn. w zakresie pobytu nieletnich w tego typu placówkach. Na podstawie zapisów w książce wizyt lekarskich stwierdzono, że w 2010 r. na terenie Izby badanych było 2 nieletnich. Podawanie lekarstw nieletnim odnotowywane jest w książce Ewidencja leków wydawanych zatrzymanym nieletnim w Izbie Dziecka KMP w Legnicy. Wyżej wymienione dokumenty prowadzone są prawidłowo. Wnioski sformułowane przez Państwową Inspekcję Sanitarną w protokole z kontroli Izby przeprowadzonej w dniu 4 marca 2010 r. dotyczyły uchybień w postaci wykwitów pleśni na ścianie i suficie w pokoju kierownika oraz zacieków na ścianach w pokojach dla nieletnich na I piętrze. Termin wykonania stosowanych remontów upłynął w dniu 30 czerwca 2010 r. Jednakże w dniu wizytacji przedstawicieli RPO zagrzybienia nadal były widoczne. Po przeanalizowaniu treści Praw i Obowiązków Nieletniego Zatrzymanego w Policyjnej Izbie Dziecka (zwane dalej Prawa i Obowiązki Nieletniego) stwierdzono, iż konieczne jest przeredagowanie zapisów dotyczących stosowanych w Izbie nagród i kar. Zgodnie z 6 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 stycznia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad pobytu nieletnich w

8 policyjnych izbach dziecka (Dz. U. z 2002 r. Nr 10 poz. 104 z późn. zm. [dalej zwane rozporządzeniem]), w izbie jako środki oddziaływania wychowawczego stosuje się ustną pochwałę lub upomnienie. Natomiast katalog kar i nagród znajdujący się w tekście Praw i Obowiązków Nieletniego rozszerzono o nagrody w postaci: udzielenia pochwały z wpisem do akt nieletniego, pochwały umieszczonej w pismach opiniujących przesyłanych do sądów rodzinnych lub innych placówek opiekuńczowychowawczych, a także o kary takie jak: wpisanie upomnienia do akt nieletniego, wyszczególnienie negatywnego zachowania nieletniego w pismach kierowanych do sądów rodzinnych i placówek opiekuńczo-wychowawczych oraz izolowanie nieletniego. Poszerzenie katalogu nagród i kar nie znajduje oparcia w obowiązujących przepisach prawa. Zgodnie z 9 rozporządzenia izolowanie nieletniego nie może być potraktowane jako kara. Środek ten ma zastosowanie w sytuacjach, gdy zachowanie nieletniego może spowodować zagrożenie bezpieczeństwa jego życia lub zdrowia albo życia lub zdrowia innych osób, w celu rozładowania jego napięć emocjonalnych. Ponadto, w punkcie II Praw i Obowiązków Nieletniego zatytułowanym Nieletni ma prawo do ( ) nie wymieniono prawa do odwiedzin obrońcy. Przeanalizowano także kilkanaście losowo wybranych akt wychowanków. Zaniepokojenie wizytujących wzbudziły przesłanki umieszczenia w Izbie jednego z nieletnich przebywających w placówce w dniu wizytacji. Nieletni jest wychowankiem schroniska dla nieletnich, zaś w Policyjnej Izbie Dziecka umieszczony został na czas czynności toczących się przed sądem w Legnicy. Szczegółowa analiza akt nieletniego wykazała, iż był to jego kolejny pobyt w Izbie. Każdorazowo podstawą przyjęcia do Izby było postanowienie Sądu Okręgowego w Legnicy. Zgodnie z przepisami upn., zatrzymania nieletniego w policyjnej izbie dziecka dokonuje tylko Policja, a nie inny organ. Przypadki umieszczania nieletniego w Policyjnej Izbie Dziecka przez sądy jest praktyką sprzeczną z prawem (por. Górecki P., Stachowiak S., Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich. Komentarz, Oficyna 2007). Zapoznano się także z notatką służbową z dokonanych czynności nadzorczych w Policyjnej Izbie Dziecka w Legnicy w dniu 25 maja 2010 r. przez Wydział Prewencji KWP we Wrocławiu. Celem kontroli było sprawdzenie zasadności osadzeń

9 nieletnich w Izbie oraz czasu pobytów w Izbie w odniesieniu do art. 40 1 i 2 upn. oraz prowadzonej dokumentacji. We wnioskach końcowych zalecono, by grafik służby przewidywał dwuosobowe dyżury, a wpisy dokonywane przez dyżurnego, w szczególności dane personalne nieletniego i terminy jego przyjęcia i zwolnienia, były dokładne i czytelne. Zwrócono również uwagę na sytuacje umieszczenia nieletnich w Izbie na podstawie nakazu sądu dotyczącego doprowadzenia nieletniego do placówki wychowawczej (młodzieżowego ośrodka wychowawczego lub socjoterapii). Zdaniem osób kontrolujących stosowny nakaz lub postanowienie sądu legalizuje taką czynność na mocy art. 67 upn. ( Policja w zakresie postępowania wykonawczego wykonuje polecenia sądu rodzinnego ). Jednak w ocenie przedstawicieli RPO, taka przesłanka umieszczenia nieletniego w Policyjnej Izbie Dziecka nie znajduje odzwierciedlenia w przepisach prawnych. Sprawozdanie Sędziego Sądu Rejonowego w Legnicy nie zawiera zastrzeżeń do sposobu wykonywania postanowień sądów o umieszczeniu w Policyjnej Izbie Dziecka w Legnicy. 6. Wnioski i zalecenia. Na podstawie przeprowadzonych czynności, pracownicy Biura Rzecznika Praw Obywatelskich stwierdzili, że - generalnie rzecz biorąc - w Policyjnej Izbie Dziecka w Legnicy prawa nieletnich są przestrzegane. Przeprowadzone rozmowy z nieletnimi wykazały, że funkcjonariusze Policji traktują wychowanków z poszanowaniem godności i odnoszą się do nich z szacunkiem. Z uwagi na zły stan techniczny budynku, w którym funkcjonuje Izba, większość pomieszczeń wymaga ciągłych remontów, w szczególności usuwania śladów zagrzybienia. Po przeanalizowaniu dokumentacji, obejrzeniu pomieszczeń Izby oraz wysłuchaniu nieletnich stwierdzono, że w celu poprawy stanu przestrzegania praw przysługujących nieletnim należy: - zapewnić odpowiednie środki finansowe, umożliwiające dalsze funkcjonowanie Izby;

10 - wyeliminować przypadki przetrzymywania nieletnich ponad ramy czasowe określone w art. 40 upn. oraz umieszczania nieletnich bez właściwej podstawy prawnej; - zapewnić wychowankom odzież stosowaną do pory dnia; - dokonywać systematycznych remontów, szczególnie w pomieszczeniach, w których widoczne są ślady zagrzybienia; - dokonać zmiany treści Praw i Obowiązków Nieletniego Zatrzymanego w Policyjnej Izbie Dziecka, w zakresie wskazanym w pkt 5 Informacji. W odpowiedzi na powyższe wnioski i zalecenia Prezes Sądu Okręgowego w Legnicy udzielił następujących wyjaśnień: Opisany w Informacji Rzecznika przypadek umieszczenia w Policyjnej Izbie Dziecka w Legnicy nieletniego, będącego wychowankiem schroniska dla nieletnich, to fakt jednorazowy, wynikający z postanowień sądu karnego, wydawanych w ramach toczącego się przeciwko nieletniemu postępowania karnego. Sprawa nieletniego miała charakter wyjątkowy, albowiem występował w niej jako oskarżony o popełnienie zbrodni usiłowania zabójstwa i odpowiadał w warunkach art. 10 2 Kodeksu karnego. Z tej właśnie przyczyny Sąd Okręgowy w Legnicy (sąd karny) - a nie sąd rodzinny, w celu zapewnienia nieletniemu (oskarżonemu) udziału w rozprawie głównej zmuszony był za każdym razem umieszczać go na okres kilku dni właśnie w Policyjnej Izbie Dziecka w Legnicy (w Legnicy nie ma schroniska dla nieletnich), gdyż bezpośrednie doprowadzenie nieletniego na rozprawę ze schroniska było niemożliwe. Celem jaki przyświecał sądowi karnemu w podjęciu decyzji o umieszczeniu oskarżonego nieletniego w Policyjnej Izbie Dziecka w Legnicy było dążenie do sprawnego przeprowadzenia postępowania karnego i zapewnienia nieletniemu oskarżonemu udziału w rozprawie głównej. Wyjątkowy i specyficzny przypadek celowego umieszczenia nieletniego oskarżonego w policyjnej izbie dziecka nie uzasadnia podejmowania w tej kwestii czynności nadzorczych przez Prezesa Sądu Okręgowego w Legnicy, zwłaszcza w kontekście popełnionego czynu i jego skutków oraz wysokiego stopnia

11 demoralizacji nieletniego oskarżonego tym bardziej, że zakończyło się postępowanie w sądzie pierwszej instancji. Ponadto, odnośnie sposobu realizacji poszczególnych zaleceń zawartych w Informacji Komendant Wojewódzki Policji we Wrocławiu poinformował Rzecznika Praw Obywatelskich, iż uwagi i zalecenia stały się przedmiotem analizy, co pozwoliło na podjęcie dwukierunkowych działań i ustaleń w obszarach: logistyczno-bytowym i prawnym, dotyczących pobytu nieletnich w Izbie. W związku z powyższym: - podjęte zostaną działania zmierzające do zaopatrzenia Izby w stosowną odzież letnią; - ustalono także, że nieletni przebywający w placówce powyżej 24 godzin korzystają z zajęć na świeżym powietrzu, co znajduje potwierdzenie w prowadzonej w Izbie Książce przebiegu służby"; - prace związane z remontem budynku, w tym z usunięciem śladów zagrzybienia, zostały wstrzymane z uwagi na konieczność zmiany siedziby Policyjnej Izby Dziecka w Legnicy; - w obszarze właściwego stosowania przepisów prawa potwierdzono, że w opisanej w Informacji pokontrolnej w sprawie nieletniego wychowanka schroniska dla nieletnich, każdorazowo był on umieszczany w Izbie na wyraźne, pisemne polecenie sądu; - w odniesieniu natomiast do uwagi dotyczącej przedłużonych pobytów w Izbie potwierdzono, że w sprawie tej podejmowane są, w ramach stałej współpracy z Wydziałem Rodzinnym i Nieletnich Sądu Rejonowego w Legnicy oraz Nadzorem Pedagogicznym przy Sądzie Okręgowym we Wrocławiu, starania o przyśpieszanie wyznaczenia dla zatrzymanych nieletnich miejsc w placówce docelowej. Oczekiwanie na miejsce w schroniskach dla nieletnich jest jedyną przyczyną przedłużonych pobytów zatrzymanych. Taki stan rzeczy wynika przede wszystkim z braku przepisu prawnego określającego czas pobytu nieletniego w Izbie po ogłoszeniu przez sąd orzeczenia o umieszczeniu nieletniego w schronisku dla nieletnich; - dokonano stosownych zmian w treści Praw i Obowiązków Nieletniego Zatrzymanego w PID, zgodnie z obowiązującym w tym zakresie stanem prawnym.

12