Raport Krajowego Mechanizmu Prewencji z wizytacji w Policyjnej Izbie Dziecka w Lublinie. (wyciąg)

Transkrypt

1 RPO VII /11/WS Warszawa, dnia 4 stycznia 2012 r. Raport Krajowego Mechanizmu Prewencji z wizytacji w Policyjnej Izbie Dziecka w Lublinie (wyciąg) 1. Wprowadzenie Na podstawie artykułu 19 Protokołu fakultatywnego do Konwencji w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania, przyjętego przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku dnia 18 grudnia 2002 r. (Dz. U r. Nr 30, poz. 192) oraz działając z upoważnienia Rzecznika Praw Obywatelskich, w dniu 15 listopada 2011 r., do Policyjnej Izby Dziecka w Lublinie (dalej: Izba, PID lub placówka), udali się pracownicy Zespołu Krajowy Mechanizm Prewencji. Celem wizytacji zapobiegawczej Krajowego Mechanizmu Prewencji było sprawdzenie na miejscu sposobu traktowania nieletnich umieszczonych w Policyjnej Izbie Dziecka w Lublinie i dokonanie oceny ich ochrony przed torturami oraz innym okrutnym, nieludzkim lub poniżającym traktowaniem albo karaniem. Przeprowadzone czynności polegały na: wysłuchaniu informacji kierownika Policyjnej Izby Dziecka w Lublinie oraz funkcjonariuszy pełniących dyżur w PID trakcie wizytacji; oglądzie wszystkich pomieszczeń placówki; zapoznaniu się z następującą dokumentacją: regulaminem Izby Dziecka Wydziału Prewencji Komendy Miejskiej Policji w Lublinie, sprawozdaniem z działalności PID za rok 2010 r., zestawieniem statystycznym nieletnich przebywających w PID w 2010 r. oraz od 1 stycznia do 30 czerwca 2011 r., protokołem, z dnia 9 maja 2011 r., z kontroli sanitarnej przeprowadzonej 1

2 przez Zespół Państwowej Inspekcji Sanitarnej MSWiA na obszarze województwa lubelskiego, sprawozdaniem z kontroli przeprowadzonej w Izbie Dziecka w Lublinie za okres od 1 stycznia 2010 r. do 31 grudnia 2010 r. przez sędziego Sądu Rejonowego Lublin-Zachód, notatką służbową dotyczącą kwestii dotyczącej wskazania podstawy ograniczeń w kontaktach nieletnich umieszczonych w PID z rodziną, informacją z powołania zespołu doradczego w sprawie podjęcia stosownych działań wobec nieletniego będącego ofiarą przemocy domowej, a także z dokumentacją ilustrującą działalność dydaktyczną na terenie placówki (konspektami z zajęć), przeprowadzeniu na osobności rozmowy z przebywającym w Izbie nieletnim; W trakcie wizytacji wykorzystano następujące urządzenia pomiaroworejestrujące: multimetr CEM DT-8820 oraz dalmierz laserowy Makita LD060P. Przedstawiciele KMP poinformowali podinsp. Wiesławę Kmieć, kierownika Policyjnej Izby Dziecka w Lublinie o ustaleniach dokonanych w ramach powyższych czynności, a także wysłuchali jej uwag i wyjaśnień. 2. Legalność pobytu Policyjna Izba Dziecka mieści się w parterowym budynku przy Komendzie Miejskiej Policji w Lublinie, przy ul. Północnej 3. Izba przeznaczona jest dla nieletnich zatrzymanych przez Policję, co do których istnieje uzasadnione podejrzenie, że popełnili czyn karalny, a zachodzi uzasadniona obawa ukrycia się lub zatarcia śladów tego czynu, albo gdy nie można ustalić ich tożsamości (art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawie nieletnich Dz. U. Nr 112, poz. 654 z późń. zm.), dalej upn, oraz tych, którzy znajdują się w trakcie samowolnego pobytu poza schroniskiem dla nieletnich lub zakładem poprawczym, na czas niezbędny do przekazania go właściwemu zakładowi (art. 40 ust. 7 upn). Z informacji przekazanych osobom wizytującym wynika, że w 2010 r. Izba funkcjonowała przez 9 miesięcy. W 2011 r. Izba w nowej siedzibie, działalność 2

3 rozpoczęła od 26 stycznia. W związku z czym w okresie od 1 stycznia do 1 października 2010 r. w Izbie przebywało 109 nieletnich, 75 chłopców i 10 dziewcząt, na podstawie art. 40 ust. 1 upn oraz 18 chłopców i 6 dziewcząt, na podstawie art. 40 ust. 7 upn. Ponadto, w okresie od 26 stycznia do 31 października 2011 r. w Izbie przebywało 160 nieletnich, w tym 112 chłopców i 8 dziewcząt na podstawie art. 40 ust. 1 upn, natomiast na podstawie art. 40 ust. 7 upn 32 chłopców oraz 8 dziewcząt. Najdłuższy czas pobytu nieletniego w Izbie w 2010 r. wyniósł 9 dni, stanowiło to przekroczenie określonej w art. 40 upn maksymalnej długości pobytu. Mając na uwadze zalecenia Komitetu do Spraw Zapobiegania Torturom (CPT) zaznaczyć należy, że policyjne izby dziecka nie są placówkami dostosowanymi do dłuższych pobytów nieletnich. W związku z tym, Krajowy Mechanizm Prewencji każdorazowo podkreśla, że należy podejmować wszelkie możliwe działania, aby pobyt nieletnich w tego typu placówce był możliwie najkrótszy, chociażby ze względu na to, że nie realizują w niej obowiązku szkolnego. W czasie wizytacji Mechanizmu w PID przebywał 1 nieletni. Czas jego pobytu w Izbie nie przekroczył granicy określonej przepisami prawa. 3. Personel Organizacyjnie PID stanowi ogniwo Wydziału Prewencji Komendy Miejskiej Policji w Lublinie. W Izbie zatrudnionych jest 11 policjantów kierownik i 10 funkcjonariuszy pełniących obowiązki dyżurnych i wychowawców ( 5 kobiet i 6 mężczyzn). Należy pozytywnie ocenić ten fakt gdyż, zgodnie z 23 Dziesiątego Raportu Generalnego Europejskiego Komitetu Zapobiegania Torturom [CPT/Inf (2000) 13] ( ) mieszany skład personelu pod względem płci jest ważnym środkiem zabezpieczenia przeciwko maltretowaniu w miejscach pozbawienia wolności. Obecność przedstawicieli płci męskiej i żeńskiej wśród personelu może mieć dobroczynny skutek zarówno pod względem etosu dozorowania jak i w związku ze wspieraniem stopnia normalności w miejscach pozbawienia wolności. Ponadto, pracownik cywilny jest zatrudniony 3

4 w charakterze gospodarza obiektu. Spośród Policjantów zatrudnionych w Izbie 10 legitymuje się wykształceniem wyższym, jeden średnim. Ponadto, 5 osób ukończyło 3- miesięczny kurs specjalistyczny dla policjantów zajmujących się problematyką nieletnich realizowany przez Centrum Szkolenia Policji w Legionowie i Wyższą Szkołę Policji w Szczytnie. Pozostałe osoby posiadają ukończone szkolenia specjalistyczne w innych dziedzinach niezwiązanych z pracą Izby. Większość ukończyła tygodniowe kursy doskonalenia zawodowego dla pracowników PID realizowane przez Szkołę Policji w Słupsku. Ponadto, wszyscy Policjanci podnoszą swoje kwalifikacje w ramach doskonalenia zawodowego realizowanego przez Wydział Kadr i Szkoleń KMP w Lublinie. Pracownicy Izby przeprowadzają również zajęcia dydaktyczne z tematu Zasady umieszczania nieletnich w policyjnej izbie dziecka w ramach organizowanych przez Sekcję ds. Doskonalenia Zawodowego Wydziału Kadr i Szkolenia Komendy Wojewódzkiej Policji w Lublinie kursów doskonalenia zawodowego skierowane do Policjantów garnizonu lubelskiego (m.in. specjalistów ds. nieletnich i dzielnicowych). Należy przy tym podkreślić, iż zgodnie z zaleceniami Komitetu do Spraw Zapobiegania Torturom (CPT) Cały personel, łącznie z osobami wykonującymi wyłącznie obowiązki w zakresie dozoru, powinien przechodzić profesjonalne szkolenie, zarówno w czasie przyjęcia do pracy, jaki i w jej trakcie, a także otrzymywać odpowiednie wsparcie z zewnątrz oraz nadzór w wykonywaniu ich obowiązków. Ponadto, zarządzanie takimi ośrodkami powinno być powierzone osobom z zaawansowanymi umiejętnościami przywódczymi, które mają zdolność skutecznego reagowania na złożone i rywalizujące ze sobą potrzeby, zarówno ze strony osób nieletnich, jak i personelu ( 33 Dziewiątego Sprawozdania Ogólnego [CPT/Inf (99) 12]). Stanowisko to znajduje odzwierciedlenie także w regułach międzynarodowych, zgodnie z którymi personelowi pracującemu z nieletnimi pozbawionymi wolności, umożliwia się systematyczne szkolenia z zakresu wiedzy i umiejętności zawodowych, w szczególności z psychologii dziecka, pracy socjalnej i wychowawczej z dzieckiem, a także międzynarodowych standardów i norm dotyczących praw człowieka i praw dziecka (pkt 85 Reguł 4

5 Narodów Zjednoczonych Dotyczących Ochrony Nieletnich Pozbawionych Wolności (Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego 45/113). W związku z powyższym Krajowy Mechanizm Prewencji jest przekonany o słuszności inicjatyw związanych z organizowaniem dla personelu policyjnych izb dziecka systematycznych i interdyscyplinarnych szkoleń i kursów w zakresie pracy z nieletnimi. 4. Traktowanie przez personel wizytowanej jednostki Z informacji przekazanych osobom wizytującym wynika, że ani w 2010 r. ani w 2011 r. do dnia wizytacji nie miały miejsca w Izbie zdarzenia nadzwyczajne. W 2010 r. środki przymusu bezpośredniego nie były stosowane. Natomiast w 2011 r. do dnia wizytacji, w przypadku jednego nieletniego zastosowano środki przymusu bezpośredniego w postaci założenia kaftana bezpieczeństwa, na czas transportu do Zakładu Poprawczego. Krajowy Mechanizm Prewencji podjął się wyjaśnienia okoliczności zastosowania tego środka przymusu bezpośredniego. Przeszukanie nieletnich odbywa się w przebieralni. Materiały zebrane podczas wizytacji nie dały podstaw do stwierdzenia występowania w Izbie niewłaściwego traktowania. Nieletni przebywający w placówce również nie zgłaszał uwag w tym zakresie. 5. Dyscyplinowanie Na podstawie z 12 ust. 1 regulaminu Izby Dziecka Wydziału Prewencji Komendy Miejskiej Policji w Lublinie, dalej regulamin, w Izbie środkami oddziaływania wychowawczego są: ustna lub pisemna pochwała oraz upomnienie, zgodnie z 6 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 stycznia 2002 w sprawie szczegółowych zasad pobytu nieletnich w policyjnych izbach dziecka (Dz. U. Nr 70, poz. 635 z późń. zm.). Jako pisemną formę pochwały stosowany jest dyplom, według wzoru graficznego opracowanego w PID. Nieletni przebywający w Izbie w trakcie wizytacji, nie był karany dyscyplinarnie. 5

6 6. Prawo do informacji Dokumentem regulującym prawa i obowiązki osób nieletnich umieszczonych w PID jest regulamin. Zgodnie z wyjaśnieniami uzyskanymi od Kierownika Izby, osoby umieszczane w placówce mają możliwość zapoznania się z jego treścią w trakcie czynności związanych z przyjmowaniem do PID. Taka praktyka w ocenie Krajowego Mechanizmu Prewencji nie gwarantuje rzetelnego zapoznania się nieletnich z przysługującymi im prawami oraz ciążącymi na nich obowiązkami w trakcie pobytu w placówce. Zatrzymanie w PID stanowi dla wielu z nich nowe doświadczenie związane nieodłącznie ze stresem, uniemożliwiającym pełne zrozumienie przepisów regulaminu, z którym osoby te mogą się zapoznać jedynie w opisany wyżej sposób. Niezbędna jest zatem zmiana sposobu zapoznawania się nieletnich z treścią regulaminem na taki, który będzie dawał im gwarancję przyswojenia jego postanowień w warunkach wolnych od pośpiechu i konieczności wykonywania innych czynności. Ponadto, Krajowy Mechanizm Prewencji zaleca zamieścić w ogólnodostępnym miejscu informacje z adresami instytucji, do których wychowankowie mogą zwrócić się w sytuacji naruszenia ich praw, w tym do: Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka, Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, sędziów rodzinnych. KMP uważa, że każdemu nieletniemu pozbawionemu wolności należy umożliwić stały dostęp do adresów instytucji, do których mogą się zwrócić w sytuacji, gdy ich prawa nie są przestrzegane. Adresy instytucji powinny znajdować się w ogólnodostępnym i widocznym dla nieletnich miejscu, tak by wgląd do nich nie był uzależniony od decyzji personelu lub innych czynników. W dokumentacji nieletniego przebywającego w dniu wizytacji w Izbie znajdował się podpisany kwestionariusz z adnotacją, iż zapoznał się z regulaminem Izby, jednakże w rozmowie indywidualnej wskazał, iż nie został pouczony o swoich prawach. 7. Warunki bytowe Policyjna Izba Dziecka umiejscowiona jest na parterze w zmodernizowanych i wyremontowanych pomieszczeniach po byłym Areszcie 6

7 Deportacyjnym Komendy Miejskiej Policji w Lublinie. W skład Izby wchodzą: pokój Kierownika Izby, dyżurnego, szatnia dla funkcjonariuszy, izolatka, depozyt, sala dydaktyczna, jadalnia, kuchnia, węzeł sanitarny dla personelu, węzeł sanitarny dla nieletnich, pokój odwiedzin, przebieralnia, pokój socjalny dla wychowawców, gabinet lekarski, sypialnie nieletnich, separatka dla chorych, sala sportowa, magazyn pościeli i bielizny czystej, 2 pola spacerowe. W przebieralni znajduje się oddzielona kratą część pomieszczenia wyposażona w ławeczkę na stałe przymocowaną do podłoża. Znajduje się tu także węzeł sanitarny (miska ustępowa, umywalka). W tym pomieszczeniu przechowywana jest w pojemnikach bielizna i pościel brudna a także, w szafie, dresy, piżamy, bielizna jednorazowa, obuwie i środki higieny (szczotki do zębów, pasty do zębów, mydła, szampony do włosów, podpaski, pieluchy). Stan czystości pościeli, dresów i piżam nie wzbudził zastrzeżeń zespołu wizytującego. W dniu wizytacji Izba nie dysponowała bielizną zastępczą, a także posiadała niewielką liczbę bielizny jednorazowej. W związku z tym przebywający w placówce nieletni nie otrzymał na czas dnia dresu ani bielizny i musiał cały dzień być ubrany w piżamę. W raporcie z wizytacji przeprowadzonej w Polsce w 2008 r. [pkt 41 CPT/Inf (2011) 20] CPT zaznaczyło, iż nieletni przebywający w placówce policyjnej musi mieć zapewnioną odpowiednią do pory dnia odzież, właściwą także do spędzania czasu na świeżym powietrzu. W związku z tym w ocenie KMP niezbędny jest zakup bielizny zastępczej lub dodatkowej bielizny jednorazowej. W wizytowanej Izbie wszystkie sypialnie nieletnich, oprócz 1-osobowego pomieszczenia izolacyjnego, są 2-osobowe, wyposażone w przytwierdzone na stałe prycze. Pomieszczenia są oświetlone sztucznie a także przez światło naturalne w sposób wystarczający do czytania i pisania. Przepływ powietrza zapewnia wentylacja grawitacyjna. Okna, grzejniki oraz lampy są zabezpieczone metalowym okratowaniem. Pokoje w trakcie wizytacji były czyste. Higienę osobistą nieletni mogą utrzymywać w sanitariacie wyposażonym w 2 kabiny natryskowe, 2 miski ustępowe i 5 umywalek. W trakcie wizytacji w łazience było mydło w płynie oraz papier toaletowy. Uwagę wizytujących 7

8 zwrócił brak przesłoń zamocowanych w kabinach natryskowych, zapewniających intymność w trakcie kąpieli. Zgodnie z informacjami uzyskanymi od Kierownika Izby, brudna pościel i odzież przekazywane są do prania do zewnętrznej firmy świadczącej usługi pralnicze. Posiłki dla zatrzymanych dostarczane są z Komendy Miejskiej Policji w Lublinie, w jednorazowych, utrzymujących ciepło opakowaniach. Porcjowania dokonuje cywilny pracownik Izby. Osoba ta posiadała aktualne zaświadczenia lekarskie z badania przeprowadzonego do celów sanitarno-epidemiologicznych. 8. Prawo do ochrony zdrowia Krajowe przepisy w zakresie funkcjonowania policyjnych izb dziecka nie określają obowiązku przeprowadzania badań lekarskich wobec każdego nowoprzybyłego nieletniego. W Izbie nie są praktykowane regularne wizyty lekarskie lub pielęgniarskie. Prawo do opieki lekarskiej realizowane jest poprzez wezwanie pogotowia ratunkowego w sytuacji, gdy stan zdrowia nieletniego budzi wątpliwości. Jednakże Krajowy Mechanizm Prewencji uważa, iż każdego nowoprzyjętego nieletniego należy w miarę możliwości poddawać badaniu. Podobne zdanie wyraził Komitet ds. Zapobiegania Torturom i Nieludzkiemu oraz Poniżającemu Traktowaniu lub Karaniu (CPT), w sprawozdaniu dla polskiego rządu z wizyty w Polsce w 2004 r. [(Rada Europy, Strasburg, r.); CPT (2005)3]. Świadczenia lekarskie winny odbywać się w pomieszczeniu przystosowanym do tego celu oraz powinny być odpowiednio dokumentowane. Ponadto, z uwagi na silny stres towarzyszący nieletniemu bezpośrednio po zatrzymaniu oraz podczas pobytu w warunkach izolacji, wskazane jest zapewnienie mu właściwej opieki psychologicznej. 9. Prawo do kontaktu ze światem zewnętrznym Zgodnie z przekazanymi przez Kierownika PID informacjami nieletni może kontaktować się z osobami bliskimi tylko w przypadku wyrażenia na to zgody przez sąd. Wątpliwości Krajowego Mechanizmu Prewencji wzbudziła praktyka 8

9 udzielania widzeń każdorazowo w obecności funkcjonariusza policji pełniącego służbę. Zdaniem Mechanizmu obecność funkcjonariuszy podczas odwiedzin rodziców lub opiekunów nieletniego powinna być stosowana tylko w uzasadnionych, wyjątkowych sytuacjach, które mogą godzić w bezpieczeństwo placówki, nieletniego lub osób odwiedzających, lub w sytuacji, gdy sąd wyda pisemne polecenie udzielenia widzenia w obecności personelu Izby. W przeciwnym razie jest to naruszeniem prawa nieletniego do ochrony tajemnicy komunikowania się. Należy także podkreślić, że Izba dysponuje pomieszczeniem wyposażonym w lustro weneckie, za pomocą którego możliwe jest monitorowanie prawidłowego przebiegu odwiedzin. Nieletni umieszczeni w PID nie mają możliwości wykonywania rozmów telefonicznych. Kierownik PID zwrócił się do Zespołu Radców Prawnych Komendy Wojewódzkiej Policji w Lublinie o wskazanie podstawy prawnej stosowania powyższych ograniczeń (notatka służbowa z dnia 15 czerwca 2004 r.). Do dnia wizytacji Kierownik nie uzyskał stanowiska KWP w Lublinie w przedmiotowej sprawie. Europejski Komitet ds. Zapobiegania Torturom (CPT), w sprawozdaniu dla polskiego rządu z wizyty w Polsce w 2004 r. [(Rada Europy, Strasburg, r.); CPT (2005)3] zaleca, aby władze polskie podjęły następujące kroki w policyjnych izbach dziecka: stworzenie większych możliwości podtrzymywania kontaktów z rodzinami, szczególnie należy pozwolić na regularne wizyty rodzin, poza wyjątkowymi przypadkami, które są umotywowane okolicznościami. Nadto, dzieci powinny mieć pozwolenie na korzystanie z telefonu (paragraf 44). Biorąc pod uwagę, że pobyt nieletniego w placówce jest dla niego trudnym doświadczeniem, to świadomość posiadania bliskich i utrzymywania z nimi kontaktu jest niezwykle potrzebna i może wpłynąć korzystnie na jego dalsze funkcjonowanie. W związku z tym Krajowy Mechanizm Prewencji jest zdania, iż należy dążyć, aby kontakt ten odbywał się w warunkach zapewniających prywatność oraz swobodną wymianę zdań, oraz możliwy był również w formie telefonicznej. 9

10 10. Zajęcia kulturalno-oświatowe W Izbie, w sali dydaktycznej organizowane są zajęcia mające na celu przypomnienie i utrwalenie wiadomości nieletnich z zakresu ortografii, gramatyki, matematyki, chemii i geografii, ale również sprawdzające spostrzegawczość i umiejętności logicznego myślenia nieletnich. Prowadzone są także zajęcia wychowawcze o szerokiej tematyce. Powyższe zajęcia realizowane są z wykorzystaniem materiałów wykonanych przez personel Izby. Ponadto, nieletni mogą korzystać z sali sportowej, wyposażonej m.in. w stół do ping-ponga oraz liczne przyrządy do ćwiczeń fizycznych. Gdy nieletni wyrazi chęć może także spędzać czas na świeżym powietrzu, podczas wyjść na pole spacerowe. 11. Dobre praktyki W Izbie stosowana jest bardzo dobra praktyka mająca na celu skrócenie czasu pobytu nieletniego w placówce. W przypadku wydania przez sąd postanowienia o skierowaniu nieletniego do zakładu poprawczego lub schroniska dla nieletnich i wystąpieniu pisemnie do Okręgowego Zespołu Nadzoru Pedagogicznego o wskazanie jednostki w której może być umieszczony nieletni, Kierownik PID w Lublinie telefonicznie kontaktuje się ww. zespołem o wskazanie jednostki, która może przyjąć nieletniego. Uzyskana informacja o wolnym miejscu w przedmiotowej placówce przekazywana jest właściwemu sądowi. Powoduje to skrócenie pobytu nieletniego w Izbie o czas wymiany korespondencji urzędowej pomiędzy sądem a OZNP. 12. Zalecenia Krajowego Mechanizmu Prewencji Na podstawie art. 19 Protokołu Fakultatywnego do Konwencji w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania, Krajowy Mechanizm Prewencji, celem poprawy stanu przestrzegania praw osób pozbawionych wolności kieruje zalecenia do niżej wymienionych organów, z prośbą o ustosunkowanie się zgodnie z właściwością: 1. Kierownik Policyjnej Izby Dziecka: 10

11 1.1. zmiana sposobu udostępniania nieletnim informacji o prawach i obowiązkach, które przysługują im w placówce (np. umieszczenie na wewnętrznej stronie sypialni lub wydawanie każdorazowo kserokopii regulaminu do pokoi); 1.2. każdego nowoprzyjętego nieletniego w miarę możliwości należy poddawać badaniu lekarskiemu oraz zapewnić mu właściwą opiekę psychologiczną; 1.3. zapewnienie nieletnim bielizny zastępczej; 1.4. ograniczenie obecności funkcjonariuszy podczas odwiedzin rodziców lub opiekunów nieletniego tylko do wyjątkowych sytuacji, które mogą godzić w bezpieczeństwo placówki, nieletniego lub osób odwiedzających, lub w sytuacji, gdy sąd wyda pisemne polecenie udzielenia widzenia w takich okolicznościach; 1.5. wyposażenie prysznicy w przesłony zapewniające intymność kąpiącym się nieletnim; 1.6. zamieszczenie w ogólnodostępnym miejscu informacji z adresami instytucji, do których nieletni mogą zwrócić się w sytuacji naruszenia ich praw. 2. Komendant Miejski Policji w Lublinie: 2.1. w miarę możliwości należy umożliwić nieletnim korzystanie z telefonu. 3. Prezes Sądu Rejonowego Lublin-Zachód: 3.1. podejmować wszelkie możliwe działania, aby pobyt nieletnich w placówce był możliwie najkrótszy i nie przekraczał ram czasowych określonych w art. 40 upn. W odpowiedzi I Zastępca Komendanta Miejskiego Policji w Lublinie, poinformował, że wszyscy nieletni są zapoznawani przez dyżurnego Izby z prawami, obowiązkami i regulaminem niezwłocznie po przyjęciu do Izby. Ponadto, wskazał, że w przebieralni na ścianie wywieszone są prawa i obowiązki nieletniego oraz plan dnia jak również numery telefonów z adresami instytucji do których nieletni mogą się zwrócić w sytuacji naruszenia ich praw. Jednakże w celu realizacji zalecenia 11

12 informacje o prawach i obowiązkach, które przysługują nieletnim w PiD oraz adresy ww. instytucji umieszczone zostały w sypialniach nieletnich. Przez co wgląd do nich nie jest uzależniony od decyzji personelu. W zakresie opieki medycznej Komendant podniósł, że nieletnim udziela się pomocy medycznej i poddaje niezbędnym badaniom lekarskim, gdy jest to konieczne lub kiedy nieletni zgłosi taką potrzebę. Komendant zaprzeczył jakoby PiD nie dysponowała wystarczającą ilością bielizny zastępczej. W zakresie kontaktowania się przez zatrzymanych nieletnich Komendant zapowiedział, iż w przypadku braku przeciwwskazań z zakresu bezpieczeństwa, odwiedziny będą realizowane w świetlicy, wyposażonej w lustro weneckie. W odniesieniu do potrzeby zapewnienia nieletnim korzystającym z pryszniców intymności Komendant skierował pismo do Wydziału Wspomagającego KMP w Lublinie w celu zakupienia i zamontowania w łazienkach nieletnich odpowiednich przesłon. W odpowiedzi na zalecenia Prezes Sądu Rejonowego Lublin Zachód poinformował, że kserokopię raportu przedstawił Przewodniczącemu V Wydziału Rodzinnego i Nieletnich podległego mu sądu w celu zapoznania z treścią wszystkich sędziów orzekających w wydziale i podjęcia wszelkich możliwych działań aby pobyt nieletnich w placówce był możliwie najkrótszy i nie przekraczał ram czasowych określonych w art. 40 upn. W związku z dokonanymi ustaleniami w zakresie opieki medycznej, wystąpieniem z dnia 15 lutego 2012 r. Rzecznika Praw Obywatelskich w związku z pełnieniem funkcji Krajowego Mechanizmu Prewencji, zwrócił się do Komendanta Głównego Policji w celu ujednolicenia standardów w zakresie zapewnienia opieki medycznej zatrzymanym. Rzecznika Praw Obywatelskich stoi na stanowisku, że każda nowoprzyjęta osoba powinna być w miarę możliwości poddawana badaniu. Powyższe wymaganie było spełnione jedynie w niektórych wizytowanych jednostkach Policji. W odpowiedzi na ww. wystąpienie Zastępca Komendanta Głównego Policji, poinformował, iż 12

13 badania lekarskie osadzonych w jednostkach Policji, w tym Policyjnych Izbach Dziecka, będą przeprowadzane w przypadkach wskazanych w obowiązujących przepisach tzn. w przypadkach zatrzymanych nietrzeźwych, posiadających widoczne obrażenia ciała lub uczestników bójek, cierpiących na schorzenia wymagające stałego lub okresowego leczenia, chorych zakaźnie oraz wykazujących objawy zaburzeń psychicznych. 13