Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia im. K. Namysłowskiego w Szczebrzeszynie

Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia im. K. Namysłowskiego w Szczebrzeszynie PROGRAM NAUCZANIA Przedmiot główny gitara cykl czteroletni Program opracowała mgr Iwona Grabowska Szczebrzeszyn 2011

Wprowadzenie: Niniejszy program powstał w oparciu o Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa artystycznego (Dz. U. 2011 nr 15 poz. 70). Jest to program zmodyfikowany, który powstał na bazie Programu Nauczania dla Szkoły Muzycznej I Stopnia, przedmiot gitara klasyczna, przygotowanego przez komisję programową Departamentu Szkolnictwa Artystycznego i dopuszczonego do użytku szkolnego przez Ministra Kultury i Sztuki z roku 1996. Cele nauczania: 1. Zainteresowanie ucznia muzyką. 2. Rozbudzanie zamiłowania do muzyki. 3. Rozwijanie uzdolnień muzycznych ucznia w sposób dostosowany do jego wieku i predyspozycji. 4. Nauczanie podstaw nauki gry na instrumencie. 5. Rozwijanie umiejętności technicznych i interpretacyjnych. 6. Nauczanie zasad notacji w stopniu umożliwiającym samodzielne odczytywanie zapisu nutowego 7. Przygotowanie do samodzielnego opracowywania krótkich i łatwych utworów. 8. Wdrożenie do systematycznego i świadomego ćwiczenia. 9. Rozwijanie naturalnej potrzeby ekspresji twórczej ucznia i kształcenie wyobraźni artystycznej. 10. Rozwijanie umiejętności muzykowania zespołowego. 11. Przygotowanie ucznia do publicznych występów estradowych, zachęcanie do aktywnego uczestnictwa w życiu muzycznym. 12. Zapoznanie ucznia z podstawową wiedzą o muzyce. 13. Kształtowanie wrażliwości estetycznej i poczucia piękna. 14. Przygotowanie absolwentów do dalszego kształcenia w szkole muzycznej II stopnia. Treści nauczania: 1. Podstawowa wiedza w zakresie historii instrumentu, budowy instrumentu i jego części, obsługi oraz konserwacji. 2. Podstawy prawidłowego aparatu gry (prawidłowa postawa, ułożenie rąk, właściwy sposób wydobycia dźwięku). 3. Wybrane elementy techniki gry. 4. Podstawy interpretacji utworu zgodnej z zapisem, budową formalną i elementami stylu. 5. Zasady notacji właściwej dla danego instrumentu oraz techniki czytania a vista łatwych utworów. 6. Przygotowanie do samodzielnej pracy nad łatwym utworem w zakresie poprawnego odczytania tekstu nutowego, ćwiczenia i korygowania błędów. 7. Przygotowanie do praktyki estradowej, z uwzględnieniem podstawowych elementów obycia estradowego, m. in. w zakresie techniki opanowania pamięciowego utworu oraz koncentracji i pokonywania tremy. 2

8. Podstawowe formy muzykowania zespołowego. 9. Literatura muzyczna dla danego instrumentu, dobrana przez nauczyciela w zależności od możliwości ucznia i z uwzględnieniem jego preferencji. 10. Program na zakończenie etapu edukacyjnego. Osiągnięcia uczniów: 1. Znajomość podstawowych wiadomości z historii instrumentu i umiejętność nazywania poszczególnych części gitary oraz poznanie roli poszczególnych elementów instrumentu w procesie powstawania dźwięku. Znajomość zasad czyszczenia i konserwacji gitary, strun i futerału. Umiejętność samodzielnego strojenia instrumentu. 2. Opanowanie prawidłowej postawy, właściwego trzymania gitary, prawidłowego ułożenia prawej i lewej ręki. Umiejętność właściwego sposobu siedzenia, właściwego stosowania podgitarnika, podnóżka lub poduszki. 3. Opanowanie podstaw techniki gry z uwzględnieniem koordynacji pracy obydwu rąk, niezależności palcowej obu rąk, gry flażoletów naturalnych i sztucznych, uderzenia tirando i apoyando, gry dwudźwięków, trójdźwięków i czterodźwięków, chwytów poprzecznych barré, czystości intonacji, grania w pozycjach, realizacja arpeggio, tremolo, rasqueado, realizacji podstawowych ozdobników. 4. Umiejętność frazowania i operowania podstawowymi sposobami artykulacji (legato, staccato). Zgodna z zapisem realizacja metrorytmiki, agogiki i dynamiki. Interpretowanie utworu zgodnie z jego budowa formalną. 5. Znajomość notacji oraz umiejętność samodzielnego i bezbłędnego odczytania tekstu nutowego. Umiejętność prawidłowego grania a vista łatwych utworów w wolnym tempie z uwzględnieniem precyzji rytmicznej. 6. Umiejętność samodzielnego opracowania łatwego utworu pod względem techniczno wykonawczym (opalcowanie, frazowanie, dynamika, interpretacja). Umiejętność samodzielnej pracy nad utworem. Umiejętność świadomego ćwiczenia i korekty własnych błędów. 7. Umiejętność koncentrowania się i pokonywania tremy podczas wykonywania utworu. Posługiwanie się różnymi formami zapamiętywania. Przyswojenie podstawowych elementów obycia estradowego. Umiejętność dokonywania właściwej samooceny wykonania utworu. 8. Umiejętność gry pod kierunkiem nauczyciela w prostych formach muzykowania zespołowego (np.: unisono, gitarowe zespoły kameralne lub orkiestra gitarowa, gra z akompaniamentem). 9. Opanowanie literatury gitarowej w następującym zakresie: etiudy o zróżnicowanej problematyce technicznej, utwory polifoniczne, formy cykliczne (do wyboru sonatina, sonata, suita, wariacje), utwory kameralne (duet, trio). 10. Poprawne wykonanie dwóch etiud o zróżnicowanej problematyce technicznej, części suity lub utworu z muzyki dawnej, sonaty klasycznej (część) lub wariacji klasycznych, utworu dowolnego, utworu kameralnego lub utworu z akompaniamentem, grania a vista. 3

Pierwszy rok nauczania (2 lekcje po 45 min. tygodniowo) ZADANIA TECHNICZNO WYKONAWCZE - Zapoznanie z budową gitary, akcesoria podgitarnik, podnóżek, poduszka, zasady konserwacji instrumentu - Historia instrumentu podstawowe wiadomości - poznanie roli poszczególnych elementów instrumentu w procesie powstawania dźwięku - Opanowanie prawidłowej postawy, właściwego trzymania gitary, prawidłowego ułożenia prawej i lewej ręki - Sposoby wydobywania dźwięków - Opanowanie podstaw techniki gry z uwzględnieniem koordynacji pracy obydwu rąk, niezależności palcowej obu rąk - Rozszerzenie przestrzeni międzypalcowej lewej ręki - Arpeggio proste formy - Tłumienie strun prawą i lewą ręką - Realizowanie jedno-, dwu-, trzy- i czteropalcowych układów lewej ręki na jednej i kilku strunach. - Znajomość dźwięków na gryfie do V progu włącznie i rozszerzenie skali dźwięków do XII progu na 1 i 2 strunie - Notacja muzyczna i oznaczenia notacji gitarowej - Zmiany pozycji na tej samej strunie oraz z wykorzystaniem pustej struny - Łatwe formy legato (wstępujące i zstępujące) - Małe barré - Próby wyeksponowania jednego spośród dwu głosów - Wartości nut i pauz do szesnastek włącznie - Dynamika crescendo i diminuendo - Próby improwizacji FORMY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA: - popisy klasowe - koncerty - oceny cząstkowe W klasie pierwszej ocenę wystawia nauczyciel w zależności od umiejętności ucznia, od ilości i jakości występów publicznych oraz w zależności od zrealizowanego materiału nauczania. 4

Szkoły: Etiudy: MATERIAŁ NAUCZANIA - Gitara pierwsza klasa T. Stachak - The Guitarist s Way cz. 1, 2, 3, 4 Peter Nuttall, John Whitworth - Nauka i metoda techniki gitarowej J. Cardoso - Szkoła gry na gitarze i gitarze hawajskiej J. Powroźniak, numery: 1-43, 69, 70, 76, 84, 88, 90, 91, 95, 100, 117, 139, 143, 151,153, 158 - ABC gitary J. Powroźniak: Wesoły walczyk (s. 51), Walczyk (s. 53), Etiuda (s. 62), Etiuda (s. 63), Kaprys (s. 63), Marzenka (s. 73), Ćwiczenie w szesnastkach (s. 61), Kaprys (s.86), Etiuda (s. 95) - Materiały do nauki gry na gitarze K. Sosiński, numery: 1-15, 22, 35, 26, 27, 37, 40, 45, 52, 106 - Studium gry akordowej na gitarze K. Sosiński, numery: 13-16 - Szkoła Gitarren Unterricht Für Anfänger t. I i II J. Sagreras - Szkoła gry na sześciostrunnej gitarze E. Pujol - Wybór etiud z. I J. Powroźniak, numery: 1-5, 11, 13, 14, 23, 25-27, 29, 31, 32, 44 - Wybór etiud z. II J. Powroźniak, numery: 10, 32 - Studium techniki gitarowej J. Powroźniak: wybór ćwiczeń i wprawek przygotowujących do zgodnych z programem technik gitarowych: małe arpeggio (na dwudźwiękach) i duże arpeggio ( na czterodźwiękach), duże arpeggio (s. 22), legato wstępujące i zstępujące ( s. 33-34, 36, 37), zmiany pozycji (s. 23) - Łatwe utwory na gitarę z. I S. Mroński, numery: 12, 6 - El Maestro Vingt Quatre Lecons Progressives op. 31 F. Sor, numery: 1, 6 - Etudes sencilos L. Brouwer Utwory różne: - Gitara pierwsza klasa T. Stachak - Gitara ekstra klasa T. Stachak - Pierwsze kroki gitarzysty J. Powroźniak, numery: 2, 53, 75, 120, 107, 126 - Grajmy na gitarze z. IV J. Powroźniak, numery: 1-6, 12, 14, 16, 18, 20-21, 36, 41 - Moja gitara J. Powroźniak, numery: 11, 27 - Klasycy gitary : F. Carulli, Utwory wybrane J. Powroźniak, numery: 4, 5 - Suite de los Mita J. Cardoso - Antologia gitary A. Krauzowicz - Dźwiękiem malowane M. Drożdżowski - Skarbczyk gitarzysty J. Powroźniak, numery: 28 - Repertuar początkującego gitarzysty cz. 1 opr. R. Ziemlański Utwory do gry zespołowej: - Gitara pierwsza klasa T. Stachak - Grajmy na gitarze z. V, Łatwe utwory dawnych mistrzów na dwie gitary J. Powroźniak, numery: 1, 3, 5, 6, 10 Wybór repertuaru według uznania nauczyciela z dostępnych materiałów. 5

Drugi rok nauczania (2 lekcje po 45 min. tygodniowo) ZADANIA TECHNICZNO WYKONAWCZE - Rozwijanie niezależności palców lewej ręki przy zmianie chwytów - Doskonalenie techniki legato, arpeggio, zmian pozycji - Chwyt poprzeczny barré - Uderzenie apoyando (melodiowe) - Flażolety naturalne sposób wykonania, notacja - Takty złożone parzyste i nieparzyste, rytm punktowany, synkopa, triola - Dynamika od piano do forte, ćwiczenie następstw dynamicznych na dźwiękach powtarzających się i gamach - Interpretowanie utworu frazowanie, progresja, kulminacja - Próby improwizacji FORMY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA: - popisy klasowe - koncerty - oceny cząstkowe EGZAMIN: Program: - gama majorowa i minorowa - 1 etiuda - forma klasyczna } program wykonany z pamięci - utwór dowolny 6

MATERIAŁ NAUCZANIA Szkoły: - Gitara ekstra klasa T. Stachak - Nauka i metoda techniki gitarowej J. Cardoso - Szkoła gry na gitarze i gitarze hawajskiej J. Powroźniak, numery: 96, 105, 125, 135, 141, 169, 219, 250 - ABC gitary J. Powroźniak: Etiuda (s.95), Polka (s. 86), Preludium (s. 115), Etiuda na legato (s. 116), Etiuda (s. 117), Walczyk (s. 130), Cicho konie (s.108), Walc (s. 108), Preludium (s. 111), Preludium (s. 113), Etiuda (s. 118), Mała etiuda (s. 135) - Studium gry akordowej na gitarze K. Sosiński, numery: 30, 112 - Materiały do nauki gry na gitarze K. Sosiński, numery: 41, 63, 69, 71, 75, 80, 81, 84-86, 87-89, 92, 107, 108, 110, 115, 116, 120-123, 125, 127-129 - Szkoła Gitarren Unterricht Für Anfänger t. II J. Sagreras - Szkoła gry na sześciostrunnej gitarze E. Pujol Etiudy: - Wybór etiud z. I J. Powroźniak, numery: 12, 17, 18, 25, 30, 34, 43, 49 - Wybór etiud z. II J. Powroźniak, numery: 10, 32 - Etudes sencilos L. Brouwer - Łatwe utwory na gitarę z. I S. Mroński, numery: 12, 6 - Studium techniki gitarowej J. Powroźnik - Łatwe utwory na gitarę z. I S. Mroński, numery: 10 - Łatwe utwory na gitarę z. II S. Mroński, numery: 10 - Łatwe etiudy na gitarę F. Wieczorek - 25 etiud op. 60 na gitarę M. Carcassi - 25 etiud op. 38 N. Coste - El Maestro 24 etiudy op. 6 i op. 29 F. Sor, numery: 1, 2, 3, 5 - Etiudy op. 31 i op. 35 F. Sor Formy klasyczne: - ABC gitary J. Powroźniak: Sonatina A. Cottin (s. 106) - Moja gitara - J. Powroźniak: Sonatina F. Carulli (s. 10) - Wybór ćwiczeń i utworów cz. I A. Kowalczyk, J. Paterek: Sonata a-moll L. de Call - Sonatiny i sonaty J. Oberbek - Klasycy gitary : M. Giuliani, Utwory wybrane J. Powroźniak - Klasycy gitary :F. Carulli, Utwory wybrane J. Powroźniak 7

Utwory różne: - Gitara ekstra klasa T. Stachak - Grajmy na gitarze z. I, Tańce i pieśni na gitarę solo J. Powroźniak, numery: 8, 21, 23 - Grajmy na gitarze z. IV, Łatwe utwory dawnych mistrzów na gitarę solo J. Powroźniak, numery: 13, 17, 24, 29, 37, 38, 40 - Grajmy na gitarze z. VI, Utwory dawnych mistrzów na gitarę solo J. Powroźniak, numery: 9, 14, 17 - Pierwsze kroki gitarzysty J. Powroźniak, numery: 5, 10, 18, 25, 42, 49, 50, 62, 64, 78, 95, 98, 104, 108, 116 - Skarbczyk gitarzysty J. Powroźniak, numery: 9, 54, 55, 75, 97, 98 - Moja gitara - J. Powroźniak, numery: 9, 12, 22, 34 - Klasycy gitary : F. Carulli, Utwory wybrane J. Powroźniak, numery: 4, 5 - Klasycy gitary : M. Carcassi, Utwory wybrane J. Powroźniak, numery: 14, 16 - Suite de los Mita J. Cardoso, numery: 1, 6, 11 - Dźwiękiem malowane M. Drożdżowski - Utwory dziecięce na gitarę M. Drożdżowski Utwory na głos z towarzyszeniem gitary: - Przy gitarze cz. I, Ukochany kraj, Pieśni i tańce polskie na głos z towarzyszeniem gitary J. Powroźniak, numery: 5, 6, 8, 13, 18, 21, 27, 33, 36, 42, 43 - Przy gitarze cz. II, Nasze piosenki na śpiew z towarzyszeniem gitary J. Powroźniak, numery: 3, 4, 11, 12, 26 - Przy gitarze cz. III, W cichy wieczór na śpiew z towarzyszeniem gitary J. Powroźniak, numery: 10, 15 - Grajmy na gitarze z. II, Piosenki ludowe i popularne na głos z towarzyszeniem gitary J. Powroźniak, numery: 12, 17 - Kolędy na gitarę P. Lemański - W dzień Bożego Narodzenia 20 kolęd i pastorałek w łatwym układzie na gitarę T. Stachak Utwory do gry zespołowej: - Gitara ekstra klasa T. Stacha - Grajmy na gitarze z. III, Melodie swojskie na dwie gitary J. Powroźniak, numer: 2 - Grajmy na gitarze z. V, Łatwe utwory dawnych mistrzów na dwie gitary J. Powroźniak, numery: 11-15, 16, 18, 21, 25-28, 34 - Zbiór łatwych utworów na tercety gitarowe J. Powroźniak, numery: 1, 3, 8-10, 15, 18 - ABC gitary J. Powroźniak, duety: Zabili Janicka (s. 136), Menuet (s. 119), tria: Rondino (s. 74), Pieśń żniwiarzy (s. 75) Wybór repertuaru według uznania nauczyciela z dostępnych materiałów. 8

Trzeci rok nauczania (2 lekcje po 45 min. tygodniowo) ZADANIA TECHNICZNO WYKONAWCZE - Technika tremolo w klasycznym układzie - Technika rasqueado - Doskonalenie poznanych technik - Umiejętność frazowania i operowania podstawowymi sposobami artykulacji (legato, staccato) - Flażolety naturalne i sztuczne - Rozwijanie biegłości palcowej obu rąk na pochodach diatonicznych i chromatycznych - Czytanie nut w obrębie całej skali instrumentu - Zmiany pozycji różnymi sposobami - Realizacja podstawowych ozdobników - Zgodna z zapisem realizacja metrorytmiki, agogiki i dynamiki - Interpretowanie utworu frazowanie, progresja, kulminacja - Próby samodzielnego stosowania dynamiki w utworach - Rozwijanie umiejętności improwizacji - Czytanie nut a vista i próby samodzielnego przygotowania utworów - Elementy wiedzy o interpretacji utworów i podstawowe różnice stylistyczne między utworami z różnych epok muzycznych - Homofonia i polifonia FORMY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA: - popisy klasowe - koncerty - oceny cząstkowe EGZAMIN: Program: - etiuda - forma klasyczna - 1 utwór dowolny } program wykonany z pamięci - 1 utwór kameralny lub akompaniament 9

MATERIAŁ NAUCZANIA Szkoły: - Gitara ekstra klasa T. Stachak - Nauka i metoda techniki gitarowej J. Cardoso - Szkoła gry na gitarze i gitarze hawajskiej J. Powroźniak, numery: 127, 177, 164-166, 172, 192, 198, 218, 252 - ABC gitary J. Powroźniak: Andantino (s. 132), Kaprys (s. 93), Etiuda (s. 123), Hej bystra woda (s. 102), Menuet (s. 103), Preludium (s. 111, 113), Studium (s. 127), Melodia (s. 121), Etiuda (s. 129), Taniec (s. 141), Kaprys (s. 144) - Studium gry akordowej na gitarze K. Sosiński, numery: 17-19, 32, 33, 35, 46, 73, 109, 110, 111, 139 - Materiały do nauki gry na gitarze K. Sosiński, numery: 41, 63, 69, 71, 75, 80, 81, 84-89, 92, 107, 108, 110, 115, 116, 120-123, 125, 127-129 Etiudy: - Wybór etiud z. I J. Powroźniak, numery: 14, 25, 28, 37, 39, 40-42, 45, 48, 50 - Wybór etiud z. II J. Powroźniak, numery: 2, 3, 6, 11, 14, 16, 18 - Wybór etiud z. III J. Powroźniak, numery: 7, 11 - Wybór etiud z. IV J. Powroźniak, numery: 3, 4, 10 - Studium techniki gitarowej J. Powroźniak: przednutki (s. 42), mordent (s. 42) - Etudes sencilos L. Brouwer - Łatwe utwory na gitarę z. I S. Mroński, numery: 5, 7, 11, 14, 17 - Łatwe utwory na gitarę z. II S. Mroński, numery: 2, 6, 16-25 etiud op. 60 na gitarę M. Carcassi - El Maestro 24 etiudy op. 6 i op. 29 F. Sor - Etiudy op. 31 i op. 35 F. Sor - 25 etiud op. 38 N. Coste Formy klasyczne: - Materiały do nauki gry na gitarze K. Sosiński, numery: 46, 85, 91 - Sonatiny i sonaty J. Oberbek - Klasycy gitary : M. Giuliani, Utwory wybrane J. Powroźniak: Grazioso z Sonatiny G-dur op. 96 nr 2 (s. 15), Rondo op. 100 ( s. 28) - Klasycy gitary : J. K. Mertz, Utwory wybrane J. Powroźniak: nr 14 Rondino - Gute Nacht M. Rätz: Wariacje (s. 40) - Klasycy gitary : F. Carulli, Utwory wybrane J. Powroźniak: Rondo (s. 22 i 28) - Grajmy na gitarze z. VI, Utwory dawnych mistrzów na gitarę solo J. Powroźniak: Mała wariacja J. K. Mertz (s. 12) - Pierwsze kroki gitarzysty J. Powroźniak: Sonatina D. G. Türk - Materiały na II Ogólnopolski Konkurs Gitary Klasycznej stopnia podstawowego Szkoła Muzyczna I stopnia 10

Drobne utwory dawnych mistrzów: Utwory różne: - Wybrane utwory w transkrypcji na 1 i 2 gitary J. S. Bach J. Powroźniak, numery: 4, 5, 10, 16, 17, 19 - Tabulatury lutniowe 40 utworów na lutnie lub gitarę B. Pękiel, numery: 1, 3, 27 - Z polonezów polskich J. Powroźniak, nr 6 - Wybrane utwory w transkrypcji na 1 lub 2 gitary - J. Ph. Rameau J.Powroźniak: Menuet (s. 4) - Gitarren Musik des 18-16 Jahrhunderts 2 - Gitara ekstra klasa T. Stachak - Grajmy na gitarze z. I, Tańce i pieśni na gitarę solo J. Powroźniak, numery: 1, 4, 5, 7, 10, 12, 15, 16, 22 - Grajmy na gitarze z. IV, Łatwe utwory dawnych mistrzów na gitarę solo J. Powroźniak, numery: 25, 32, 34, 39 - Grajmy na gitarze z. VI, Utwory dawnych mistrzów na gitarę solo J. Powroźniak, numery: 1, 3, 6, 11, 12, 15, 23 - Grajmy na gitarze z. IX, Współczesna muzyka gitarowa J. Powroźniak, numery: 1, 4, 7, 17 - Grajmy na gitarze z. XI, Polscy mistrzowie gitary J. Powroźniak, numery: 2, 4, 5, 11 - Grajmy na gitarze z. XIV, Rosyjscy mistrzowie gitary J. Powroźniak, numery: 8, 10, 14 - Grajmy na gitarze z. XVIII, Współczesna miniatura gitarowa J. Powroźniak, numery: 6, 7, 15, 16 - Grajmy na gitarze z. XIX, Włoscy mistrzowie gitary J. Powroźniak, numer: 1, 3, 4, 11, 12, 15 - Grajmy na gitarze z. XX J. Powroźniak, numery: 3, 6, 7 - Pierwsze kroki gitarzysty J. Powroźniak, numery: 3, 13, 30, 45, 56, 57, 90, 96, 97, 111 - Skarbczyk gitarzysty J. Powroźniak, numery: 35, 43, 46, 47, 56, 68, 73, 77, 80, 83, 86-88, 90, 94 - Moja gitara J. Powroźniak, numery: 1, 3, 10, 17, 18, 35, 40 - Klasycy gitary : F. Carulli, Utwory wybrane J. Powroźniak, numery: 3, 6, 8, 9, 10, 14 - Klasycy gitary : E. Horecki, Utwory wybrane J. Powroźniak, numery: 4, 10 - Klasycy gitary : M. Giuliani, Utwory wybrane J. Powroźniak, numery: 1, 3, 9, 10, 11 - Klasycy gitary : M. Carcassi, Utwory wybrane J. Powroźniak, numery: 1, 2, 4, 8, 9-11 - Klasycy gitary : J. K. Mertz, Utwory wybrane J. Powroźniak, numery: 11, 17, 18 - Wybór ćwiczeń i utworów - A. Kowalczyk, J. Paterek, numery: 4, 10, 17, 22 - Materiały na II Ogólnopolski Konkurs Gitary Klasycznej stopnia podstawowego: 8 - Dźwiękiem malowane M. Drożdżowski - Utwory dziecięce na gitarę M. Drożdżowski 11

- Łatwy Jazz na gitarę klasyczną A. Vinitsky - On the way to Jazz A. Vinitsky - Modern Times R. Brightmore - Famous pop-songs for classical guitar cz. 1, 2 C. Hartog Utwory na głos z towarzyszeniem gitary: - Przy gitarze, cz. I, Ukochany kraj, Pieśni i tańce polskie na głos z towarzyszeniem gitary J. Powroźniak, numery: 9, 15, 17, 19, 20, 22, 23, 26, 29, 31, 37, 39-41, 45, 49, 51 - Przy gitarze cz. II, Nasze piosenki na śpiew z towarzyszeniem gitary J. Powroźniak, numery: 1, 2, 6, 9, 10, 13, 14, 16, 25, 27, 28, 30-32, 34-37 - Przy gitarze cz. III, W cichy wieczór na śpiew z towarzyszeniem gitary J. Powroźniak, numery: 5, 9, 11, 20, 24, 25, 28, 31-35, 40 - Kolędy na gitarę P. Lemański - Grajmy na gitarze z. II, Piosenki ludowe i popularne na głos z towarzyszeniem gitary J. Powroźniak, numery: 4, 6, 9, 11, 16, 18, 20, 21, 23 Utwory do gry zespołowej: - Grajmy na gitarze z. III, Melodie na dwie gitary J. Powroźniak, numery: 5, 6, 12 - Grajmy na gitarze z. V, Łatwe utwory dawnych mistrzów na dwie gitary J. Powroźniak, numery: 3, 8, 17, 22, 23, 29, 30-32, 35-40 - Grajmy na gitarze z. VII, Utwory dawnych mistrzów na dwie gitary J. Powroźniak, numery: 2, 3, 5 - Grajmy na gitarze, z. XII, Transkrypcje klasyków na dwie gitary J. Powroźniak, numery: 3, 5, 8, 11, 12, 15, 17 - Grajmy na gitarze z. XVI, Tercety gitarowe J. Powroźniak, numery: 1, 2, 11 - Zbiór łatwych utworów na tercety gitarowe J. Powroźniak, numery: 5, 6, 11-14, 16, 17, 19-21, 23, 24, 26, 27 - Wybrane utwory w transkrypcji na 1 i 2 gitary J. S. Bach J. Powroźniak, numery: 20, 26-28 - Wybór utworów na kameralne zespoły gitarowe K. Sosiński, numery: 1, 4, 7 - Uczeń i nauczyciel cz. 1, 2, 3 T. Stachak - Kolędy na 2 i 3 gitary w opr. A. Vinitskiego - W dzień Bożego Narodzenia 20 kolęd i pastorałek w łatwym układzie na gitarę T. Stachak Wybór repertuaru według uznania nauczyciela z dostępnych materiałów. 12

Czwarty rok nauczania (2 lekcje po 45 min. tygodniowo) ZADANIA TECHNICZNO WYKONAWCZE - Doskonalenie poznanych technik. Wykorzystywanie gam, pasaży i kadencji do ćwiczenia poznanych problemów technicznych - Poszerzenie wiedzy o interpretacji utworów: cechy stylistyczne różnych epok - Podstawowe znaki skróconej notacji akordów, symbole i chwyty schematyczne - Rytmy taneczne - Umiejętność samodzielnego opracowania łatwego utworu pod względem techniczno wykonawczym (opalcowanie, frazowanie, dynamika, interpretacja). FORMY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA: - popisy klasowe - koncerty - oceny cząstkowe EGZAMIN: Program egzaminu końcowego: - 2 etiudy o zróżnicowanej problematyce technicznej - część sonaty klasycznej lub wariacje klasyczne - 1 utwór z muzyki dawnej lub kilka części suity - utwór dowolny - utwór kameralny lub utwór z akompaniamentem - granie a vista 13

MATERIAŁ NAUCZANIA Szkoły: - Szkoła gry na gitarze i gitarze hawajskiej J. Powroźniak, numery: 161, 258 - Studium gry akordowej na gitarze - K. Sosiński, numery: 50, 62, 63, 75, 154, 155, 125 - Materiały do nauki gry na gitarze K. Sosiński, numery: 82, 126, 130-134 - Grajmy na gitarze z. XIII J. Powroźniak, numery: 3, 10, 12 - Nauka i metoda techniki gitarowej J. Cardoso Etiudy: Formy klasyczne: - Wybór etiud z. II J. Powroźniak, numery: 12, 29, 31, 35, 36 - Wybór etiud z. III J. Powroźniak, numery: 1, 2, 4, 5, 8, 15 - Wybór etiud z. IV J. Powroźniak, numery: 7, 8, 11-14, 20 - Łatwe utwory na gitarę z. II S. Wroński, numery: 3, 7, 8, 14 - Etudes sencilos L. Brouwer - Seria Metodica 25 etiud op. 60 na gitarę M. Carcassi - Etiudy op. 31 z. I i II F. Sor - El Maestro 24 etiudy op. 6 i op. 29 F. Sor - El MaestroVingt Quatre Leçons Progressives op. 31 F. Sor - M. Giuliani Etiudy opr. A. Wendland - Sześć etiud na gitarę F. Carulli - Wybór etiud z. II J. Powroźniak: Rondo W. Kostka - Grajmy na gitarze z. VI, Utwory dawnych mistrzów na gitarę solo J. Powroźniak: Rondo F. Molino - Grajmy na gitarze z. XI, Polscy mistrzowie J. Powroźniak: K. Wyhowski - Wariacje - Zbiór utworów na gitarę klasyczną K. Sosiński: N. Paganini Sonata - Klasycy gitary: M. Giuliani, Utwory wybrane J. Powroźniak: Rondo (s. 4), Rondo op. 100 ( s. 40) - Sonatiny i sonaty klasyczne na gitarę A. Kowalczyk, J. Paterek: F. Gragnani Sonatina G-dur op. 6, F. Carulli Largo z Sonaty C-dur, F. Carulli Sonata C-dur op. 81 nr 1, F. Molino sonata C-dur, M. Giuliani Larghetto z Sonatiny G-dur, N. Paganini Moderato i Andante z Sonaty C-dur op. 25, M. Carcassi Larghetto z Sonatiny C-dur op.1 nr 1 - Sonaty klasyczne na gitarę - A. Kowalczyk, J. Paterek: F. Molino Sonata G-dur, Sonata C-dur - Klasycy gitary : M. Carcassi, Utwory wybrane J. Powroźniak: Sonata (s. 25), Rondo (s. 37) - Klasycy gitary : J. K. Mertz, Utwory wybrane J. Powroźniak: Rondino (s. 37) - Klasycy gitary : F. Sor, Utwory wybrane J. Powroźniak: Temat z wariacjami op. 11 (s. 8, 34) - Klasycy gitary : M. Giuliani, Utwory wybrane J. Powroźniak: Rondo (s. 4), Rondo op. 100 (s. 40) 14

- Sonatiny, Sonaty, wariacje, ronda wybór spośród dostępnych nauczycielowi materiałów Utwory dawnych mistrzów: Utwory różne: - Wybrane utwory w transkrypcji na 1 i 2 gitary J. S. Bach J. Powroźniak, numery: 2, 11, 12, 14 - Grajmy na gitarze z. XVII, Gitarowa muzyka dawna i nowa: R. de Visee Suita d-moll, D. Scarlatti Sonata e-moll - Tabulatury lutniowe 40 utworów na lutnię lub gitarę B. Pękiel, numery: 12-15, 18, 23, 29 - Z polonezów polskich J. Powroźniak, numery: 2, 14, 15 - Z muzyki polskiego renesansu - T. Mazur, numery: 8-11, 18 - Wybrane utwory w transkrypcji na 1 lub 2 gitary J. Ph. Rameau J. Powroźniak, numery: 2-5 - Gitarren Musik des 18-16 Jahrhunderts 2 - Grajmy na gitarze z. VI, Utwory dawnych mistrzów na gitarę solo J. Powroźniak, numery: 4, 10, 13, 18, 20, 21, 26 - Grajmy na gitarze z. IX, Współczesna muzyka gitarowa J. Powroźniak, numery: 2, 9, 16 - Grajmy na gitarze z. X, Ulubione utwory na gitarę J. Powroźniak, numery: 1, 10 - Grajmy na gitarze z. XI, Polscy mistrzowie gitary J. Powroźniak, numery: 8, 9 - Grajmy na gitarze z. XIV, Rosyjscy mistrzowie gitary J. Powroźniak, numery: 2, 3, 6 - Grajmy na gitarze z. XV, Hiszpańscy mistrzowie gitary J. Powroźniak, numery: 1, 7 - Grajmy na gitarze z. XVII, Gitarowa muzyka dawna i nowa J. Powroźniak, numery: 4, 6, 8, 9 - Grajmy na gitarze z. XVIII, Współczesna miniatura gitarowa J. Powroźniak, numery: 4, 8, 11 - Grajmy na gitarze z. XIX, Włoscy mistrzowie gitary J. Powroźniak, numery: 2, 5, 7, 8, 10, 13, 19, 22 - Grajmy na gitarze z. XX J. Powroźniak, numery: 1, 2, 4, 9-20 - Skarbczyk gitarzysty J. Powroźniak, numery: 51, 61, 63, 67, 78, 91 - Moja gitara J. Powroźniak, numery: 8, 42 - Zbiór utworów na gitarę klasyczną K. Sosiński, numery: 3-5, 11 - Wybór ćwiczeń i utworów A. Kowalczyk, J. Paterek, numery: 21, 28, 33, 45 - Dwa cykle na gitarę S. Mroński, numery: 4, 6 - Klasycy gitary : F. Tarrega, Utwory wybrane J. Powroźniak, numery: 1, 2, 15, 21 - Klasycy gitary : F. Carulli, Utwory wybrane J. Powroźniak, numery: 3, 7, 11, 12, 15, 17-19, 21, 22 - Klasycy gitary : E. Horecki, Utwory wybrane J. Powroźniak, numery: 2, 11 - Klasycy gitary : M. Giuliani, Utwory wybrane J. Powroźniak, numery: 4-6, 15, 16 15

- Klasycy gitary : F. Sor, Utwory wybrane J. Powroźniak, numery: 1, 2, 8, 10-12, 19 - Klasycy gitary : M. Carcassi, Utwory wybrane J. Powroźniak, numery: 3, 5, 12, 13, 17, 23-27 - Klasycy gitary : J. K. Mertz, Utwory wybrane J. Powroźniak, numery: 4, 6-10, 12, 15, 16 - Łatwy Jazz na gitarę klasyczną A. Vinitsky - On the way to Jazz A. Vinitsky Utwory na głos z towarzyszeniem gitary: - Przy gitarze cz. I, Ukochany kraj, Pieśni i tańce polskie na głos z towarzyszeniem gitary J. Powroźniak, numery: 1, 25, 30, 32, 34, 44, 47 - Przy gitarze cz. II, Nasze piosenki na śpiew z towarzyszeniem gitary J. Powroźniak, numery: 5, 8, 15, 17-20, 39, 40 - Przy gitarze cz. III, W cichy wieczór na śpiew z towarzyszeniem gitary J. Powroźniak, numery: 1, 3, 4, 7, 17, 19, 21, 27, 30, 36, 38 - Grajmy na gitarze z. II, Piosenki ludowe i popularne na głos z towarzyszeniem gitary J. Powroźniak, numery: 3, 10, 13, 15, 19 - Piosenki z poddasza na głos i gitarę J. Powroźniak, numery: 6, 7, 10, 16 - Wśród nocnej ciszy H. Jóźwiak, J. Nalepka Utwory do gry zespołowej: - Grajmy na gitarze z. III, Melodie swojskie na dwie gitary J. Powroźniak, numery: 7, 8 - Grajmy na gitarze z. VII, Utwory dawnych mistrzów na dwie gitary J. Powroźniak, numery: 1, 6, 7, 8, 10 - Grajmy na gitarze z. VIII, Kameralna muzyka gitarowa J. Powroźniak, numery: 5-7 - Grajmy na gitarze z. XII, Transkrypcje klasyków na dwie gitary J. Powroźniak, numery: 4, 6 - Grajmy na gitarze z. XVI, Tercety gitarowe J. Powroźniak, numery: 6, 7, 10, 12 - Zbiór łatwych utworów na tercety gitarowe J. Powroźniak, numery: 22, 28 - Wybrane utwory w transkrypcji na 1 i 2 gitary J. S. Bach J. Powroźniak, numery: 21-25, 29 - Wybór utworów na kameralne zespoły gitarowe K. Sosiński, numery: 3, 5, 8-11 - W dzień Bożego Narodzenia 20 kolęd i pastorałek w łatwym układzie na gitarę T. Stachak - Kolędy na 2 i 3 gitary w opr. A. Vinitskiego - Uczeń i nauczyciel cz. 1, 2, 3 T. Stachak Uwaga! Repertuar podany w poszczególnych klasach ma charakter otwarty i może być uzupełniany o inne pozycje o odpowiednim stopniu trudności z materiałów dostępnych nauczycielowi. 16

Ocena końcowa ustalana jest przez komisję egzaminacyjną w trybie egzaminu promocyjnego dla uczniów klas II-IV. Dla uczniów klasy I ocena wystawiana jest przez nauczyciela prowadzącego. KOMENTARZ DO REALIZACJI PROGRAMU NAUCZANIA Ogólna koncepcja programu nauczania: Program jest dostosowany do możliwości indywidualnych poszczególnych uczniów. Literatura gitarowa zawarta w niniejszym programie pozwala nauczycielowi na dokonanie wyboru. Należy przy tym zawsze kierować się dobrem ucznia i realizować te zbiory etiud i utwory, które na danym etapie nauczania są najbardziej przydatne dla jego wszechstronnego rozwoju. W zależności od dostępności materiałów, nauczyciel dokonuje doboru odpowiedniego repertuaru w oparciu o stopień trudności wymienionych w programie utworów. Wskazówki metodyczne: Metody nauczania powinny być dostosowane do indywidualnych potrzeb ucznia. Powinny zapewnić optymalny rozwój oraz rozbudzać zainteresowanie instrumentem. Dobór metod nauczania zależy od osiągnięć ucznia w danym okresie edukacyjnym. Realizacja zadań technicznych stanowi jedynie środek do osiągnięcia pełnej swobody wykonawczej, umożliwiającej uczniowi ukazanie bogactwa treści muzycznej utworu. Opis warunków niezbędnych do realizacji programu nauczania: Aby program nauczania mógł być zrealizowany muszą zaistnieć odpowiednie warunki do jego realizacji. Niezbędnym jest odpowiednia frekwencja ucznia na zajęciach oraz jego zaangażowanie. Do odpowiedniego rozwoju potrzebny jest instrument oraz akcesoria umożliwiające prawidłowe wydobycie dźwięku. Aby uczeń osiągnął umiejętności gry na instrumencie umożliwiające ukończenie szkoły niezbędna jest również wytężona praca indywidualna w domu. Uczeń powinien zrozumieć potrzebę zaplanowania określonego czasu pracy nad zagadnieniami technicznymi, gdyż ułatwia to później pracę nad utworem. Należy pomóc uczniowi zorganizować sobie pracę w domu tak, by mógł w ramach określonego czasu ułożyć systematyczny program ćwiczeń. Na wszechstronny rozwój muzyczny ucznia wpływają występy publiczne. Wszyscy uczniowie powinni uczestniczyć w przesłuchaniach oraz w popisach klasowych i ogólnoszkolnych, zaplanowanych przez nauczyciela. 17