komputerowa Instalacja Linuksa i podstawowa konfiguracja Marcin Bieńkowski Instytut Informatyki Uniwersytet Wrocławski komputerowa () Instalacja Linuksa 1 / 17
Linux: co to takiego? Linux Wielozadaniowy system operacyjny Darmowy i wolnodostępny Dość podobny do Uniksa i jego rozmaitych klonów (*BSD, Solaris, Irix,...) Stabilny i przewidywalny (jeśli coś działa, to będzie działać, a jeśli nie działa, to można względnie łatwo odkryć dlaczego) komputerowa () Instalacja Linuksa 2 / 17
Dlaczego Debian? Linux Względnie bezpieczny i stabilny Polecany do zastosowań serwerowych Łatwy do zarzadzania i późniejszej opieki Brak graficznych ułatwiaczy, konfiguratorów komputerowa () Instalacja Linuksa 3 / 17
Elementy instalacji Instalacja 1 Podział dysku na partycje 2 Konfiguracja sprzętu (automatycznie) 3 Założenie użytkowników 4 Podstawowa konfiguracja sieci komputerowa () Instalacja Linuksa 4 / 17
Struktura katalogów Instalacja Podział na partycje W odróżnieniu od np. Windows, cały system plików tworzy jedna drzewiasta hierarchię. / katalog główny - bin programy systemowe - boot jadro - etc pliki konfiguracyjne - dev pliki urzadzeń - home katalogi domowe użytkowników - lib biblioteki systemowe - usr mniej krytyczne programy i biblioteki - bin - lib - share - tmp pliki tymczasowe - var logi, poczta, zawartość WWW komputerowa () Instalacja Linuksa 5 / 17
Podział na partycje Instalacja Podział na partycje Dysk można dzielić na logiczne części, tj. partycje: 1 Różne systemy na różnych partycjach 2 Pojedynczy system na wielu partycjach Minimalizowanie strat w razie awarii /home i /usr/share na osobnych partycjach współdzielone między systemami Logi w /var/log nie powoduja przepełnienia dysku 3 Każda partycja ma swój system plików, najbardziej popularne to ext2: tradycyjny Linuksowy ext3: ext2 + plik dziennika (journalling) reiserfs: plik dziennika, szybszy dla małych plików od ext3 komputerowa () Instalacja Linuksa 6 / 17
Instalacja Podział na partycje Struktura katalogów a partycje - przykład / - bin - boot - etc - home - lib - usr - bin - lib - share - X11R6 - tmp - var partycja /dev/hda2 partycja /dev/hda5 partycja /dev/hda6 partycja /dev/hda7 komputerowa () Instalacja Linuksa 7 / 17
Instalacja Podział na partycje Program ładujacy system operacyjny Program ładujacy (ang. bootloader, w Debianie jest to grub) Instaluje się go zazwyczaj w pierwszym sektorze dysku (MBR) Umie uruchamiać systemy zawarte na różnych partycjach - np. Linuksa z /dev/hda3 albo Windowsa z /dev/hda1 Umie przekazać do jadra systemu różne parametry (uruchomienie w trybie awaryjnym itp.) komputerowa () Instalacja Linuksa 8 / 17
Instalacja Zakładanie użytkowników Zakładanie użytkowników 1 Konto administratora root 2 Dobra Rzecza jest praca na koncie zwykłego użytkownika i logowanie się na konto root tylko dla zadań administracyjnych 3 Dobre hasła Łatwe do zapamiętania, trudne do zgadnięcia Minimum 10-12 znaków, w tym cyfry i znaki specjalne 4 Z kontem zwiazane sa określone prawa do plików i katalog domowy (/root lub /home/<użytkownik>) komputerowa () Instalacja Linuksa 9 / 17
Podstawowa konfiguracja sieci Topologia sieci w sali 109 1 Brak wyjścia na świat 2 Topologia gwiazdy 3 Wszystkie komputery sa w tej samej sieci Cliparty ze strony http://jimmac.musichall.cz/i.php?i=computer-clipart komputerowa () Instalacja Linuksa 10 / 17
Podstawowa konfiguracja sieci Przypomnienie: adresy IP i maski podsieci (1) Każdy komputer uczestniczacy w sieci posiada adres IP Adres czterobajtowy, podawany w formacie aaa.bbb.ccc.ddd Adresy w Internecie przydziela IANA (Internet Assigned Numbers Authority); w sieci niepodłaczonej do Internetu można ustalić je dowolnie komputerowa () Instalacja Linuksa 11 / 17
Podstawowa konfiguracja sieci Przypomnienie: adresy IP i maski podsieci (2) Maska podsieci ustala, które bity adresu IP identyfikuja nazwę sieci, a które nazwę komputera Przykład Adres IP: 192.168.3.77 = 11000000 10101000 00000011 01001101 Maska: 255.255.255.0 = 11111111 11111111 11111111 00000000 Sieć: 192.168.3.0 = 11000000 10101000 00000011 00000000 Adres IP 192.168.3.77 należy zatem do sieci 192.168.3.0 Reguła: komputery z tego samego fizycznego wycinka sieci maja zazwyczaj adresy IP należace do takiej samej sieci (i tę sama maskę podsieci). komputerowa () Instalacja Linuksa 12 / 17
Podstawowa konfiguracja sieci Prywatne adresy IP Standardy internetowe definiuja pule prywatnych adresów IP (dla lokalnych sieci) Przykład 10.0.0.0-10.255.255.255 (jedna klasa A) 172.16.0.0-172.31.255.255 (16 klas B) 192.168.0.0-192.168.255.255 (256 klas C) Wybieramy sobie podsieć 172.23.0.0 i nadajemy lokalnym komputerom adresy IP od 172.23.0.1 do 172.23.255.254 (maksymalnie 2 16 2 komputerów) Dlaczego nie możemy użyć adresów 172.23.0.0 i 172.31.255.255? 172.23.0.0 = adres sieci, 172.23.255.255 = broadcast. komputerowa () Instalacja Linuksa 13 / 17
Podstawowa konfiguracja sieci Prywatne adresy IP Standardy internetowe definiuja pule prywatnych adresów IP (dla lokalnych sieci) Przykład 10.0.0.0-10.255.255.255 (jedna klasa A) 172.16.0.0-172.31.255.255 (16 klas B) 192.168.0.0-192.168.255.255 (256 klas C) Wybieramy sobie podsieć 172.23.0.0 i nadajemy lokalnym komputerom adresy IP od 172.23.0.1 do 172.23.255.254 (maksymalnie 2 16 2 komputerów) Dlaczego nie możemy użyć adresów 172.23.0.0 i 172.31.255.255? 172.23.0.0 = adres sieci, 172.23.255.255 = broadcast. komputerowa () Instalacja Linuksa 13 / 17
Podstawowa konfiguracja sieci Prywatne adresy IP Standardy internetowe definiuja pule prywatnych adresów IP (dla lokalnych sieci) Przykład 10.0.0.0-10.255.255.255 (jedna klasa A) 172.16.0.0-172.31.255.255 (16 klas B) 192.168.0.0-192.168.255.255 (256 klas C) Wybieramy sobie podsieć 172.23.0.0 i nadajemy lokalnym komputerom adresy IP od 172.23.0.1 do 172.23.255.254 (maksymalnie 2 16 2 komputerów) Dlaczego nie możemy użyć adresów 172.23.0.0 i 172.31.255.255? 172.23.0.0 = adres sieci, 172.23.255.255 = broadcast. komputerowa () Instalacja Linuksa 13 / 17
Podstawowa konfiguracja sieci Interfejsy sieciowe Z każdym fizycznym (i wirtualnym też) urzadzeniem sieciowym Linux wiaże tzw. interfejs sieciowy. 1 Ethernetowe karty sieciowe interfejsy ethx Formalnie: Adres IP przypisany jest do interfejsu sieciowego a nie do komputera (np. komputery z wieloma kartami sieciowymi) 2 Aktywowanie interfejsu sieciowego: ifconfig eth0 adres_ip up ifconfig eth0 adres_ip netmask maska_sieci up 3 Wyłaczanie interfejsu: ifconfig eth0 down komputerowa () Instalacja Linuksa 14 / 17
Podstawowa konfiguracja sieci Przypomnienie: podstawy routingu Czyli po co sa maski sieciowe Po podniesieniu interfejsu ifconfig dodaje odpowiedni wpis do tablicy routingu. Przykład Po uruchomieniu polecenia ifconfig eth0 172.23.0.3 do tablicy routingu dodany zostaje wpis: Destination Gateway Genmask Flags Iface 172.23.0.0 0.0.0.0 255.255.0.0 U eth0 Jeśli jadro chce wysłać pakiet do komputera o adresie X = 172.23.2.4, przeglada tablicę routingu wykonujac (X AND Genmask) i porównujac wynik z Destination. komputerowa () Instalacja Linuksa 15 / 17
Loopback Podstawowa konfiguracja sieci Jadro udostępnia interfejs loopback (pętle zwrotna, pseudosieć). 1 Podnoszenie interfejsu: ifconfig lo up 2 Po aktywacji interfejs dostaje adres IP 127.0.0.1 3 Dowolny komputer łacz acy się z tym adresem, połaczy się sam ze soba 4 Różne zastosowania: np. lokalne uruchamianie usług, które wymagaja sieci Tablica routingu po podniesieniu lo Destination Gateway Genmask Flags Iface 127.0.0.1 0.0.0.0 255.255.255.255 UH lo 172.23.0.0 0.0.0.0 255.255.0.0 U eth0 komputerowa () Instalacja Linuksa 16 / 17
Literatura Literatura Debian Installer team Debian GNU/Linux Installation Guide http://www.debian.org/releases/stable/i386/install.txt.en Osamu Aoki Debian Reference http://www.debian.org/doc/manuals/reference/reference.en.html komputerowa () Instalacja Linuksa 17 / 17