Instytucje Unii Europejskiej dr Artur Adamczyk www.ce.uw.edu.pl
Instytucje Unii Europejskiej Rada Europejska Rada Unii Europejskiej Komisja Europejska Trybunał Sprawiedliwości UE Parlament Europejski Trybunał Obrachunkowy Bank Centralny Komitet Ekonomiczno Społeczny Komitet Regionów
Rada Europejska instytucja nadrzędna wobec pozostałych organów UE skład: szefowie paostw i rządów, przewodniczący Rady (wybierany na 2,5 roku) ; a mogą również: przewodniczący Parlamentu, ministrowie, członkowie komisji, wysoki przedstawiciel ds. zagranicznych i polityki bezpieczeostwa
KOMPETENCJE Rady Europejskiej : wybiera przewodniczącego Rady Europejskiej mianuje wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeostwa (za zgodą przewodniczącego Komisji) wskazuje, biorąc pod uwagę wynik wyborów do Parlamentu Europejskiego kandydata na przewodniczącego Komisji Europejskiej (wybieranego przez Parlament Europejski) ustala, w porozumieniu z przewodniczącym Komisji, listę komisarzy mianuje zatwierdzony przez Parlament Europejski skład Komisji wybiera prezesa, wiceprezesa i członków Zarządu Europejskiego Banku Centralnego określa strategiczne cele w zakresie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeostwa określa ogólne wytyczne polityki Unii Europejskiej wyznacza kierunki rozwoju organizacji Przewodniczący Rady Europejskiej - Herman Van Rompuy
Rada Unii Europejskiej Skład: ministrowie poszczególnych resortów paostw członkowskich Członkowie Rady reprezentują interesy poszczególnych paostw. COREPER Komitet Stałych Przedstawicieli (składa się z ambasadorów paostw członkowskich) przygotowuje posiedzenia Rady Rada w głosowaniu może podejmowad decyzje: większością zwykłą jest to domyślny sposób podejmowania uchwał, jednak w praktyce stosuje się go tylko do spraw technicznych; większością kwalifikowaną obecnie uchwala się tak większośd decyzji merytorycznych jednomyślnie dawniej sposób stosowany najczęściej, po zmianach wprowadzonych przez jednolity akt europejski, traktat amsterdamski, traktat nicejski i traktat lizbooski stopniowo ograniczono jego używanie na rzecz większości kwalifikowanej; wstrzymanie się od głosu nie stoi na przeszkodzie do jednomyślnego podjęcia uchwały.
Kompetencje Rady UE Prawodawcze: wydawanie aktów prawotwórczych (rozporządzenia, dyrektywy, decyzje) wydawanie aktów nie mających mocy prawnie wiążącej (zalecenia, opinie, memoranda, stanowiska) wzywanie Komisji Europejskiej do określonych działao, w tym do inicjatywy ustawodawczej zmiana traktatów założycielskich kompetencje w zakresie zawierania umów międzynarodowych - negocjuje je KE decyzje dotyczące zawierania wzmocnionej współpracy Kreacyjne: zatwierdzanie list członków Komitetu Ekonomiczno-Społecznego prawo składania wstępnego projektu budżetu przysługuje Komisji i jest on następnie przedkładany Radzie, która działając większością kwalifikowaną ustala projekt budżetu, przesyłając go następnie do Parlamentu, aby ten wydał opinię. Rada Unii Europejskiej decyduje o kształcie wydatków obligatoryjnych, Parlament Europejski zaś o nieobligatoryjnych. koordynuje politykę gospodarczą w przypadku braku kompetencji wyłącznych Wspólnoty realizuje politykę w ramach II i III filaru Kontrolne: może kierowad skargi do ETS o stwierdzenie nieważności aktów prawa wspólnotowego, oraz skargi na bezczynnośd organów
Rada Unii Europejskiej
rok pierwsze półrocze drugie półrocze 2007 Niemcy Portugalia 2008 Słowenia Francja 2009 Czechy Szwecja 2010 Hiszpania Belgia 2011 Węgry Polska 2012 Dania Cypr 2013 Irlandia Litwa 2014 Grecja Włochy 2015 Łotwa Luksemburg 2016 Holandia Słowacja 2017 Malta Wielka Brytania 2018 Estonia Bułgaria 2019 Austria Rumunia 2020 Finlandia
Komisja Europejska skład: 27 komisarzy (nie mogą reprezentowad interesów swoich paostw, muszą działad w interesie UE) Organ wykonawczy UE kadencja Komisji trwa 5 lat przewodniczący: Jose Manuel Barroso odpowiada za bieżącą politykę Unii, nadzoruje prace wszystkich jej agencji Komisja składa się z 24 dyrekcji generalnych
Komisja - kompetencje Zajmuje się wszystkimi bieżącymi zagadnieniami dotyczącymi funkcjonowania Unii, a więc polityką rolną, gospodarczą, społeczną, obronnością i polityką międzynarodową itp. Konstruuje i przedstawia wszystkie akty prawne głosowane w Radzie UE lub Parlamencie (w tym przygotowuje propozycje traktatów) Nadzoruje też rządy paostw członkowskich w sprawie wdrażania zmian prawa poszczególnych krajów wynikających z przystosowywania prawa krajowego do ustaleo unijnych Prowadzi negocjacje z krajami kandydującymi do UE Jako jedyny organ unijny ma prawo tzw. bezpośredniej inicjatywy legislacyjnej Tworzy białe i zielone księgi
przewodniczący: Jerzy Buzek (2,5 letnia kadencja) Parlament Europejski PE pełni funkcję opiniodawczodoradczą i kontrolną członkowie wybierani w wyborach bezpośrednich (736 eurodeputowanych) na 5 letnia kadencję posłowie pracują w 20 stałych komisjach parlamentarnych
Kompetencje PE współudział w tworzeniu prawa poprzez procedury konsultacji, współpracy, współdecydowania i akceptacji ( uprawnienia budżetowe zatwierdza corocznie budżet i udziela KE absolutorium z jego wykonania uprawnienia kontrolne zatwierdzanie Komisji i jej przewodniczącego prawo uchwalenia wotum nieufności wobec Komisji (większością 2/3 głosów) prawo zadawania pytao Komisarzom zwyczajowa możliwośd zadawania pytao Radzie Komisja jest zobowiązana do składania PE sprawozdania z działalności wspólnot oraz systematycznego udzielania informacji na temat wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeostwa a także współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych Komisja ma obowiązek udzielania informacji w ramach parlamentarnej kontroli wykonania budżetu PE ma prawo do ustanawiania komisji śledczych na wniosek ¼ swoich członków do badania domniemanych wykroczeo lub niewłaściwego zarządzenia w stosunku do prawa Wspólnoty powoływanie Rzecznika Praw Obywatelskich obrona praw człowieka, demokracji i paostwa prawa przyznawanie Nagrody Sacharowa
Trybunał Sprawiedliwości skład: 27 sędziów na 6 lat oraz 8 rzeczników generalnych rozstrzyga spory między paostwami członkowskimi oraz między nimi a organami Unii bada zgodnośd aktów prawnych wydawanych przez organy z traktatami pełni funkcję sądu administracyjnego, cywilnego i rozjemczego dokonuje oficjalnej wykładni prawa unijnego
Trybunał Obrachunkowy skład: 27 członków powoływanych na 6 lat przez Radę UE kontrola wszystkich wpływów i wydatków instytucji unijnych niezależny od innych instytucji
Komitet Regionów: Organ doradczy i opiniodawczy Członkowie: wybierani przedstawiciele z organizacji samorządowych paostw czł. Komitet przedstawia stanowiska władz lokalnych i regionalnych wobec ustawodawstwa UE (w postaci opinii) Bank Centralny: nadzoruje systemy bankowe w paostwach członkowskich UE zbiera dane statystyczne niezbędne do prowadzenia polityki monetarnej nadzoruje systemy płatnicze zapobiega fałszerstwom banknotów Komitet Ekonomiczno- Społeczny: organ doradczy i opiniodawczy składa się z przedstawicieli szeroko rozumianego zorganizowanego społeczeostwa obywatelskiego (m.in. pracodawców, związków zawodowych, rolników, konsumentów i pozostałych grup interesów funkcja doradcza wobec Rady Unii Europejskiej, Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej w kwestiach dotyczących polityki gospodarczej i społecznej
Dziękuję za uwagę!!! Zapraszam na kolejny wykład! www.ce.uw.edu.pl