RAPORT KOŃCOWY Badanie internetowej społeczności widzów programu, emitowanego przez TVN Style W roli głównej Skład grupy projektowej: Paweł Kuropatwa, Agnieszka Mazur, Filip Nowak, Dawid Rydzek. Czas realizacji projektu: od 09.10.2013 27.11.2013 Celem projektu było zbadanie społeczności internetowej odbiorców programu W roli głównej, przy szczególnym uwzględnieniu jej aktywności, sposobu organizacji i reagowania na zmiany w telewizyjnej produkcji TVN Style. Program W roli głównej zalicza się do gatunku talk-show, w którym prowadząca dziennikarka Magdalena Mołek zaprasza do dyskusji powszechnie znane osobistości. Rozmowa z gwiazdami ma charakter niekonwencjonalny, ponieważ dotyczy ich, z założenia nieznanej widzom, sfery życia prywatnego. Nie ma być jednak programem plotkarskim wzbudzającym sensacje, ale raczej salonową dyskusją o zwykłych problemach w niezwykłym życiu zaproszonych gości. Wybór tej społeczności podyktowany był chęcią zbadania współczesnej recepcji programów formuły talk-show. Rozpatrujemy to na przykładzie W roli głównej gdyż zdaje się on przyjmować najbardziej konwencjonalną formę tego gatunku telewizyjnego. Stanowi więc punkt wyjścia ewentualnych, dalszych badań. W badaniach uwzględniliśmy cały czas jego emisji. (od 2007 roku do obecnego miesiąca) Mapa myśli Metodologia: Przyjęte przez nas podejście metodologiczne sprowadza się do etnograficznych badań opartych na koncepcji Roberta Kozinetsa: badania jakościowe i ilościowe przy zachowaniu postawy biernego obserwatora. Prowadziliśmy również obserwację uczestniczącą, poprzez utworzenie i próbę spopularyzowania fanpage a badanego programu.
Pytania badawcze: a) Jaka jest współczesna recepcja programów talk-show przez społeczności internetowe (popularność; rozmiar społeczności; kształtowanie się wspólnot) na przykładzie W roli głównej. b) Jaką rolę odgrywa prowadząca w programie, a jaką zaproszeni goście? Z jaką reakcją widzów się spotykają ich wypowiedzi. c) Jak wiele pojawiających się komentarzy odnosi się do bieżących wydarzeń w programie? Co jest głównym tematem prowadzonych dyskusji. PROCEDURA BADAŃ W badaniach ilościowych posłużyliśmy się ręczną metodą podliczania wpisów i przyporządkowywaniu ich do odpowiedniej kategorii z zaproponowanej przez nas typologii. W przypadku analizy jakościowej prowadziliśmy interpretację tekstualną. Przeprowadzona obserwacja uczestnicząca polegała na utworzeniu fanpage a promowanego poprzez publikowanie komentarzy na innych profilach z konta W roli głównej lub z prywatnych profili, jako zwykli użytkownicy. Zabieg ten udał się jednak tylko jednokrotnie na oficjalnym fanpage u TVN Style WYNIKI BADAŃ Badania jakościowe zaowocowały sformułowaniem poniższej typologii TYP PRZYKŁADOWY WPIS A kogo to obchodzi? Niech sobie robi co chce, ale co mnie to obchodzi. Większości pojawiały się one na facebooku fanpage TVN Style; fanpage Magdy Mołek. Adorator Jaka ona śliczna Hejter pospolity Kto jej wreszcie powie, że jest głupia Zarówno typ 2 i 3 dominowały na portalach plotkarskich: Plotek.pl ; Plejada.pl; FAKT Ekspert pewnie taka jest idea programu Pojawia się właściwie tylko na portalu Gazeta.pl
Badania ilościowe przeprowadziliśmy na około 100 zebranych z różnych portali komentarzy. Komentarze zostały podzielone na trzy główne kategorie: o programie, o prowadzącej i o gościach. Następnie zostały rozgraniczone na pozytywne i negatywne.
Kiedy zaczęliśmy rozdzielać komentarze według zaproponowanych powyżej kategorii, dostrzegalna stała się ciekawa prawidłowość, mianowicie, że komentarze pozytywne dotyczące programu zazwyczaj są "adorujące", a nie"eksperckie", natomiast negatywne względnie rzeczowo przedkładają swoje uwagi, zamiast typowo hejtować.
Odwrotna sytuacja zachodzi za to w komentarzach o Magdalenie Mołek, gdzie negatywne z reguły po prostu hejtują, a pozytywne raczej starają się rzeczowo bronić, niż pusto adorować. Ergo ogół pozytywnych komentarzy raczej skupia się merytorycznie na prowadzącej, a emocjonalnie na programie, natomiast negatywnych całkowicie odwrotnie.
FANPAGE OBSERWACJA UCZESTNICZĄCA DZIAŁANIA NA FACEBOOKU Obserwacją uczestniczącą w naszym projekcie były podjęte działania w serwisie społecznościowym Facebook. TVN nie prowadzi żadnego oficjalnego fanpage a programu W roli głównej, nie istniał też żaden profil stworzony przez fanów. Na Facebooku można było znaleźć jedynie informacyjną stronę programu, która jednak nie jest pełnoprawnym fanpagem, a jedynie wycinkiem z Wikipedii. Gdy ją znaleźliśmy lubiły ją 54 osoby i ta liczba od początku do końca naszych badań ta liczba się nie zmieniła. Chcąc zbadać popularność talk-show Magdy Mołek postanowiliśmy więc założyć własny fanpage. Można go znaleźć pod następującym adresem:
https://www.facebook.com/wroliglownej Fanpage wystartował dokładnie 14 października i do tej pory jest jedynym dotyczącym tego programu. W trakcie jego prowadzenia wrzucaliśmy:
a) charakterystyczne stopklatki z czołówki:
b) posty z linkiem do obejrzenia odcinka w serwisie tvnplayer.pl:
c) posty udostępnione od oficjalnego fanpage a TVN Style dotyczące programu:
d) posty zachęcające do obejrzenia programu: Jako że nie mieliśmy skąd pozyskiwać materiałów do zamieszczania, byliśmy zmuszeni do wykorzystywania tego, co udostępni sam TVN. W roli głównej na oficjalnym profilu TVN Style gościło jednak dość rzadko, stąd spotkaliśmy się z brakiem interesujących nas(jak np. zdjęcia zza kulis), którymi moglibyśmy przyciągnąć uwagę potencjalnych fanów. Okres badań był oczywiście zbyt krótki, by (bez inwestycji finansowej) rozbudować odpowiednio fanpage. Liczba fanów (stan z dnia 26.11.2013) wynosi 118.
Podsumowanie Zaobserwowaliśmy nikłą aktywność widzów w przestrzeni internetowej, co jest spowodowane słabą promocją programu. Brak oficjalnego fanpage a, bloga; strony internetowej. TVN Style nie promuje W roli głównej tak mocno jak swoich innych produkcji na swoim oficjalnym profilu. Świadczy o tym częściowo poniesiona przez nas klęska w promowaniu założonego przez naszą grupę JEDYNEGO na facebooku fanpage a. Formuła badanego programu jest daleka od skandalicznej / szokującej (na wzór programu Kuby Wojewódzkiego) co również rzutuje na jego nieatrakcyjność we sieci. Skłania to do refleksji nad obecną kondycją gatunku talk-show, który bez odpowiedniej promocji w postaci skandalu nie jest w stanie wzbudzić większego zainteresowania. W konsekwencji taki program powinien zniknąć z ramówki. Mimo powyższego, nienastrajającego optymistycznie zjawiska, badany program utrzymuje się na antenie już od 12 sezonów, chociaż ostatni odcinek 7 sezonu reklamowano jako pożegnanie z serią. Z braku dostępu do danych o wewnętrznej organizacji TVN-u, trudno nam określić co może być tego przyczyną. Istnieje prawdopodobieństwo, że W roli głównej skupia widownię, która nie udziela się w przestrzeni internetowej lub sama formuła programu nie jest w stanie wzbudzić w odbiorcach potrzeby budowania wspólnoty/dialogu. Przeprowadzona analiza ilościowa pozwolił na stwierdzenie, że większość wpisów miało charakter krytyczny. Wyodrębniliśmy trzy typy takiej podstawy (1,2,3 punkt naszej typologii). Wszystkie one wraz z ostatnią kategorią, odnoszącą się do wpisów o charakterze pozytywnym dotyczą nie tyle samego programu jako całości, ale osoby prowadzącej. Cieszy się ona większym zainteresowaniem niż pojawiający się w programie goście i jest w zdecydowanej mierze głównym tematem rozmów internautów. Współczesny talk-show w każdym niemal przypadku opiera się na popularności prowadzącego, który zawsze stanowi potencjalny temat komentarzy internetowych. Jednak przypadek W roli głównej zdaje się być szczególny pod tym względem, bowiem Magdalena Mołek odbiera audyt nawet swoim gościom, którzy wydają się być bardziej absorbującymi osobowościami. [Wymiana informacji z grupą badającą program Najsztub słucha zdaje się potwierdzać to założenie. Piotr Najsztub w komentarzach internautów pojawia się rzadziej niż odwiedzający go goście.]