WYDZIAŁ PROMOCJI HANDLU I INWESTYCJI AMBASADY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ W KIJOWIE Kijów, marzec 215 r. Ukraiński rynek pracy Charakterystyka rynku W związku z ostatnimi niepokojącymi wydarzeniami jakie miały miejsce na Ukrainie, ukraiński rynek pracy zastygł w oczekiwaniu na normalizację sytuacji polityczno gospodarczej w kraju. Tuż po majowych wyborach prezydenckich na Ukrainie, analitycy przyjeli z zadowoleniem informacje o wygranej w pierwszej turze proeuropejskiego kandydata na prezydenta Petra Poroszenki, pod którego przewodnictwem Ukraina rozpoczęła długi i trudny proces reformowania pogrążonego w kryzysie politycznym i ekonomicznym kraju. Ogólna sytuacja na ukraińskim rynku pracy jeśli kierować się oficjalnymi statystykami osób pozostających bez pracy nie jest zła, jednakże wiarygodność prowadzonych na Ukrainie badań statystycznych nie do końca odpowiada stanowi faktycznemu. Bardzo duże grupy ludzi mają stałą pracę, lecz nie są w stanie wyżywić siebie i rodziny za otrzymane wynagrodzenie. Bardzo częstym zjawiskiem jest tzw. praca na czarno, czyli pozostawanie w nieformalnym stosunku pracy z pracodawcą. W większych bardziej renomowanych przedsiębiorstwach normą jest także zatrudnianie pracowników na pełny etat za płacę minimalną wynoszącą obecnie na Ukrainie 1218 UAH netto, oczywiście pracownicy traktują to jako podstawę swojego wynagrodzenia ponieważ resztę swojego wynagrodzenia otrzymują w sposób nieoficjalny i właśnie taki schemat działania ogromnej większości firm nie pozwala na dokładne zbadanie zarobków osób zatrudnionych w sektorze prywatnym. Poziom rzeczywistego bezrobocia na Ukrainie Zachodniej Według stanu na koniec III kwartału 214 roku stopa bezrobocia na Ukrainie wynosi 8,9 % co daje 464,9 tys. osób w wieku produkcyjnym, które pozostają stale bezrobotne. W porównaniu do analogicznego okresu w 213 r. stopa bezrobocia zwiększyła się o,1 %. Prognozuje się, że stopa bezrobocia może gwałtownie wzrosnąć z uwagi na bardzo duże wahania kursu hrywny oraz zły stan ukraińskiej gospodarki. 1
12,% 1,% 8,% 6,% 4,% 2,%,% Wykres 1.Oficjalny poziom bezrobocia w wybranych obwodach, stan na III kwartał 214 r. 1,4% 1,4% 1,9% 1,3% 9,7% 9,% 8,4% 8,6% 9,% 7,8% 6,5% Źródło: www.ukrstat.gov.ua 15 Wykres 2. Liczba pracowników zatrudnionych na zasadach umowy o pracę w mln. osób 1 95 9 85 8 21 211 212 213 214 Źródło: www.ukrstat.gov.ua W odróżnieniu od oficjalnych danych rzeczywisty poziom bezrobocia jest bardzo trudny do oceny, ale można śmiało wnioskować, iż jest przynajmniej o kilka punktów procentowych wyższy aniżeli wskazują badania. Najtrudniejsza sytuacja występuje w zachodnich obwodach, w których gospodarka opiera się na drobnych, źle zarządzanych gospodarstwach rolnych. Średnie wynargodzenie na Ukrainie Zachodniej Na obecną chwilę minimalne wynagrodzenie za pracę na terytorium Ukrainy wynosi 1218, UAH netto miesięcznie, co daje w przeliczeniu 181,24 PLN według średniego kursu NBP na dzień 3 marca 215 r. Należy zwrócić uwagę na bardzo wysoką inflację, która bardzo osłabiła ukraińską walutę. W analogicznym okresie 213 r. 1218, UAH było warte 474,17 PLN, a w marcu 214 r. wynosiło 351,59 PLN. Według oficjalnych danych Statystycznej Służby Ukrainy na koniec 214 r. największym średnim miesięcznym wynagrodzeniem mogą poszczycić się mieszkańcy Kijowa 6414, UAH, niestety inne regiony Ukrainy nie prezentują się tak okazale. 2
Wykres 2. Średnie wynagrodzenie pracowaników w zachodnich obwodach Ukrainy, stan na koniec 214 r. 7 6 5 3 1 2992 3 3161 3353 3244 318 3418 3138 3665 3353 41 412 6414 Średnie wynagrodzenie netto UAH Źródło: www.ukrstat.gov.ua Aktualne średnie stawki proponowane przez pracodawców na Zachodniej Ukrainie według portalu www.work.ua 1 Kijów średnie proponowane wynagrodzenie 1 8 6 1166 4616 4935 5362 4838 6275 5298 3
45 Obwód winnicki średnie proponowane wynagrodzenie 35 3 25 15 3377 3291 35 45 4136 1 5 13 *brak miarodajnych ofert pracy w: rolnictwie 5 45 35 3 25 15 1 5 3928 Obwód żytomierski średnie proponowane wynagrodzenie 3133 3731 *brak miarodajnych ofert pracy w: rolnictwie i medycynie 4576 414 4
45 Obwód iwanofrankowski średnie proponowane wynagrodzenie 35 3 25 15 1 3437 3221 252 3742 5 *brak miarodajnych ofert pracy w: rolnictwie i medycynie 45 Obwód wołyński średnie proponowane wynagrodzenie 35 3 25 15 1 3228 2715 343 27 293 425 5 *brak miarodajnych ofert pracy w: medycynie 5
7 Obwód lwowski średnie proponowane wynagrodzenie w UAH brutto 6 5 3 1 618 3114 3576 5 373 588 5 45 35 3 25 15 1 5 3253 Obwód rówieński średnie proponowane wynagrodzenie 253 *brak miarodajnych ofert pracy w: rolnictwie 2969 3882 433 34 6
45 Obwód tarnopolski średnie proponowane wynagrodzenie 35 3 25 15 1 319 25 3453 41 5 *brak miarodajnych ofert pracy w:logistyce, rolnictwie i medycynie 5 45 35 3 25 15 1 5 4414 Obwód zakarpacki średnie proponowane wynagrodzenie 3233 325 3257 *brak miarodajnych ofert pracy w: rolnictwie i medycynie 395 7
5 45 35 3 25 15 1 5 3471 Obwód chmielnicki średnie proponowane wynagrodzenie 45 *brak miarodajnych ofert pracy w: logistyce i rolnictwie 3872 387 342 5 45 35 3 25 15 1 5 442 Obwód czerniowiecki średnie proponowane wynagrodzenie 3785 295 *brak miarodajnych ofert pracy w: rolnictwie i medycynie 371 45 8
Zainteresowanie obywateli Ukrainy podejmowaniem pracy na terytorium RP Pomimo powolnych zmian na Ukrainie wciąż jest niespokojnie, a sytuacja gospodarcza, która do tej pory i tak nie należała do najlepszych może się jeszcze pogorszyć. W związku z tym zachodzi wielkie prawdopodobieństwo dotyczące wzmożonego zainteresowania podjęciem pracy w Polsce przez obywateli Ukrainy. Polska jest krajem bardzo bliskim kulturowo, językowo oraz geograficznie dla ludzi zamieszkujących tereny Ukrainy Zachodniej. Polska nie od dziś stanowi popularny kierunek emigracji mieszkańców Ukrainy, którzy stanowili w 214 roku 61% wszystkich emigrantów zarobkowych podejmujących pracę w naszym kraju na podstawie pozwolenia na pracę. W 214 r. urzędy wojewódzkie wydały 46 95 pozwoleń na pracę, 28 913 dotyczyło obywateli Ukrainy co w porównaniu z analogicznym okresem 213 roku oznacza wzrost o 29,4%. Według danych Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w 214 roku Powiatowe Urzędy Pracy wydały ogółem 387 398 oświadczeń o zamiarze podjęcia pracy do 6 miesięcy w tym obywatele Ukrainy stanowią 96,2%. Oznacza to ciągły wzrost zainteresowania pracą na terytorium Polski. Dużą rolę odgrywa też słabość ukraińskiej waluty, której przelicznik na dzień 1 marca 215 r. w stosunku do polskiej waluty wynosi: 1PLN = 6.72UAH. Wszystkie te czynniki wskazują, że nawet praca za polską płacę minimalną może być atrakcyjna dla pewnych grup zawodowych, których kwalifikacje niejednokrotnie nie odbiegają poziomem od tych obecnych na polskim rynku pracy. Źródła: - www.work.ua - www.mpips.gov.pl - www.ukrstat.gov.ua Opracowano: Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Kijowie 9