Katedra i Zakład Patomorfologii WUM ul. Pawińskiego 7, 02-106 Warszawa tel. 22 599 16 70; fax 22 599 16 71 e-mail: patomorfologia@wum.edu.pl CATHEDRA ANATOMIAE PATHOLOGICAE PRZEWODNIK dydaktyczny z patomorfologii Dla studentów kierunku LEKARSKIEGO Osoby odpowiedzialne za dydaktykę: I Wydział Lekarski Dr n. med. Małgorzata Kubicka-Pertkiewicz tel. 22 629 98 92 e-mail: malgorzata.pertkiewicz@wp.pl II Wydział Lekarski Lek. Antonii Prątnicki tel. 22 629 98 92 e-mail: patologia@wum.edu.pl rok akademicki 2016/2017
REGULAMIN zajęć dydaktycznych z patomorfologii Zajęcia obejmują: wykłady, ćwiczenia poranne (seminaria, ćwiczenia sekcyjne) oraz ćwiczenia histopatologiczne mikroskopowe. A. WYKŁADY 1. 30 h/semestr (2 godz. dydaktyczne) 2. 1x/tydzień czwartki 16:30-18:00 3. Wykład Inauguracyjny: 4. Pozostałe wykłady odbywają się w Auli Wykładowej Katedry i Zakładu Patomorfologii ul. Pawińskiego 7. 5. Obecność na wykładach jest obowiązkowa. Zagadnienia są uzupełnieniem wiedzy podręcznikowej. Tematyka wykładów jest wykorzystywana oraz uwzględniana w trakcie ćwiczeń histopatologicznych, porannych seminariów oraz kolokwiów. 6. Tematyka oraz daty wykładów zamieszczone są na stronie Katedry pod adresem: www.patomorfologia.wum.edu.pl w zakładce Dydaktyka -> Kierunek Lekarski. 1 B. ĆWICZENIA PORANNE (SEMINARIA, ĆWICZENIA SEKCYJNE) 1. 4 tyg./rok: 1 tydzień patologia wieku rozwojowego 3 tygodnie patologia wieku dorosłego 2. Ćwiczenia odbywają się w Auli Wykładowej Katedry i Zakładu Patomorfologii ul. Pawińskiego 7 według harmonogramu zajęć dostępnego na stronie internetowej Katedry. 3. Obecność na ćwiczeniach porannych jest obowiązkowa. Dopuszczalne są 2 nieobecności w trakcie trwania całego 4 tygodniowego bloku. Ani zwolnienia lekarskie ani inne formy usprawiedliwiania nie zwiększają limitu dopuszczalnych nieobecności. 4. Jeżeli student ma 3 nieobecności musi zaliczyć dodatkowe kolokwium obejmujące tematykę wszystkich porannych ćwiczeń, które odbywa się na koniec roku, przed egzaminem końcowym. 5. Jeżeli student ma >= 4 nieobecności skutkuje to niezaliczeniem całości ćwiczeń porannych i niedopuszczeniem do egzaminu końcowego. 6. Dopuszczalne jest odrobienie nieobecności z danej tematyki z inną grupą dziekańską wyłącznie po uprzednim uzgodnieniu terminu w sekretariacie Katedry. 7. Po zakończeniu każdego bloku na stronie internetowej Katedry zostanie umieszczona lista studentów z informacją o frekwencji. 8. W przypadku spóźnienia na poranne zajęcia asystent ma prawo oznaczyć spóźnienie na liście obecności. Trzy spóźnienia traktowane są jak jedna nieobecność. Spóźnienie na zajęcia przekraczające 15 minut jest jednoznaczne z nieobecnością na zajęciach. 9. Ćwiczenia obejmują część seminaryjną oraz część sekcyjną, jeśli w danym dniu odbywa się sekcja zwłok, lub część w formie prezentacji przypadków sekcyjnych. 10. Student jest zobowiązany do przygotowywania się teoretycznego do zajęć. 11. Każdy student jest zobowiązany do posiadania fartucha na zajęciach, jego brak traktowany będzie jako nieobecność na zajęciach. Katedra nie udostępnia studentom odzieży ochronnej. 12. Tematyka ćwiczeń sekcyjnych zamieszczona jest na stronie Katedry pod adresem: www.patomorfologia.wum.edu.pl w zakładce Dydaktyka -> Kierunek Lekarski.
13. Tematyka zajęć sekcyjnych obowiązuje do egzaminu. C. ĆWICZENIA HISTOPATOLOGICZNE, MIKROSKOPOWE 1. Trwają cały rok 2. 1x/tyg. dla grupy dziekańskiej - 3 godz. dydaktyczne. Ćwiczenia odbywają się wg planu Dziekanatu w salach komputerowych w Katedrze i Zakładzie Patomorfologii ul. Pawińskiego 7 3. Obecność na ćwiczeniach mikroskopowych jest obowiązkowa. Dopuszczalna jest 1 nieobecność nieusprawiedliwiona w semestrze. 4. W przypadku drugiej nieobecności student jest zobowiązany do: a) zaliczenia tematyki opuszczonego ćwiczenia u osoby prowadzącej ćwiczenia mikroskopowe w formie wskazanej przez asystenta lub b) uczestniczenia w opracowywaniu materiału makroskopowego w Katedrze i Zakładzie Patomorfologii ul. Pawińskiego 7 w godzinach przedpołudniowych w terminie ustalonym wcześniej w sekretariacie, jednak nie później niż do terminu kolokwium obejmującego zakres opuszczonego ćwiczenia. 5. Jeżeli student ma >=3 nieobecności skutkuje to niezaliczeniem ćwiczeń mikroskopowych i niedopuszczeniem do egzaminu końcowego 6. Bezwzględnie obowiązuje przygotowywanie się do każdego ćwiczenia mikroskopowego według zalecanej literatury. Dodatkowo studenci przed ćwiczeniami mają do dyspozycji materiały dydaktyczne dostępne na stronie: www.patomorfologia.wum.edu.pl w zakładce Dydaktyka -> Kierunek Lekarski. 7. W trakcie ćwiczeń studenci pracują indywidualnie lub w grupach. 8. Asystent ma prawo weryfikować wiedzę studentów przez jej ustne lub pisemne sprawdzenie. W sytuacji braku odpowiedniego przygotowania studenta do zajęć asystent ma prawo nie zaliczyć zajęć, co wiąże się z koniecznością indywidualnego zaliczenia tematyki ćwiczenia w formie wskazanej przez asystenta w terminie do najbliższego kolokwium. W przypadku niezaliczenia ćwiczenia w terminie określonym przez regulamin student jest niedopuszczony do kolokwium w pierwszym terminie, co jest jednoznaczne z uzyskaniem oceny niedostatecznej. 9. W trakcie roku akademickiego odbędzie się 8 centralnych (dla obu wydziałów lekarskich) kolokwiów w formie testowej według szczegółowego harmonogramu udostępnionego na stronie internetowej Katedry. 10. Kolokwia poprawkowe odbywają się u asystentów prowadzących ćwiczenia mikroskopowe w formie wskazanej przez asystenta i w uzgodnionych terminach. Zalecane jest zaliczenie kolokwium poprawkowego do następnego kolokwium. 11. W przypadku nieuzyskania pozytywnej oceny z kolokwium poprawkowego studenci mają prawo do kolokwium komisyjnego. Do kolokwium komisyjnego dopuszczone są osoby, które mają maksymalnie 2 niezaliczone kolokwia poprawkowe. W przypadku niezaliczenia 3 i więcej kolokwiów poprawkowych student nie jest dopuszczony do egzaminu końcowego. 12. Kolokwia komisyjne odbywają się na koniec semestru letniego. D. EGZAMIN KOŃCOWY 1. Egzamin testowy odbywa się po IV semestrze, składa się ze 100 pytań w trybie jednokrotnego wyboru. 2
2. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest pozytywna ocena ze wszystkich kolokwiów i obecność na wszystkich zajęciach (ewentualne nieobecności nie mogą przekraczać określonych przez regulamin limitów). 3. Do końcowego wyniku punktowego z egzaminu dopisywane są punkty osobom ze średnią ocen powyżej 4,0 ze wszystkich kolokwiów zdanych w I terminie. a) Za średnią 4,01 4,25 dodane zostaną 2 punkty, b) za średnią 4,26 4,5 dodane zostaną 3 punkty, c) za średnią 4,51 5,0 dodane zostanie 5 punktów. 4. Nie przewiduje się poprawiania ocen z kolokwiów zdanych w I terminie. 5. Egzamin poprawkowy w sesji poprawkowej jest egzaminem testowym lub ustnym, w zależności od liczby studentów. E. INNE: 1. Katedra i Zakład Patomorfologii dopuszcza możliwość uczęszczania na zajęcia z inną grupą dziekańską w szczególnych, uzasadnionych przypadkach po wcześniejszym uzgodnieniu z osobą odpowiedzialną za dydaktykę poszczególnych wydziałów lekarskich (IWL dr M. Pertkiewicz, IIWL dr A. Prątnicki). 2. Katedra i Zakład Patomorfologii nie przewiduje egzaminu teoretycznego w terminie 0. 3. Studenci objęci Indywidualnym Tokiem Studiów (ITS) i studenci przeniesieni z innych uczelni medycznych powinni się zgłosić przynajmniej na 2 tygodnie przed rozpoczęciem zajęć dydaktycznych w celu ustalenia terminu zajęć lub ewentualnego uzupełnienia różnic programowych. 3
ASYSTENCI prowadzący ćwiczenia histopatologiczne I Wydział Lekarski Poniedziałek 14.00-16.15 Dr n. med. Beata Gierej - grupa 1 Lek. Maja Marczewska - grupa 2 Lek. Agnieszka Powała - grupa 14 Poniedziałek 16.45-19.00 Dr n. med. Michał Mazurkiewicz - grupa 5 Lek. Maja Marczewska - grupa 7 Lek. Agnieszka Powała - grupa 15 Lek. Milan Śliwarski - grupa 17 Wtorek 14.00-16.15 Dr n. med. Ewa Skrzypek - grupy 3 Dr n. med. Małgorzata Kubicka-Pertkiewicz - grupa 10 Lek. Aleksandra Starzyńska - grupa 11 Wtorek 16.45-19.00 Dr n. med. Ewa Skrzypek - grupy 6 Dr n. med. Michał Mazurkiewicz - grupa 8 Dr n. med. Magdalena Bogdańska - grupa 18 Lek. Grzegorz Szparecki - grupa 9 Środa 16.45-19.00 Lek. Irena Nadolska - grupa 4 Lek. Łukasz Fus / lek. Renata Podkowińska-Polak grupa 16 Lek. Paweł Pihowicz - grupa 12 Lek. Milan Śliwarski - grupa 13 4
Czwartek 14.00-16.15 Lek. Benedykt Szczepankiewicz - grupa 19 II Wydział Lekarski Środa 13.45-16.00 Lek. Agata Cyran grupa 3 Lek. Renata Podkowińska Polak grupa 4 Dr n. med. Dorota Biernacka-Wawrzonek grupa 5 Lek. Antonii Prątnicki grupa 6 Czwartek 13.45-16.00 Lek. Łukasz Fus grupa 1 Lek. Renata Kobus grupa 2 Lek. Łukasz Michałowski grupa 7 5
RAMOWY program wykładów z patomorfologii SEMESTR ZIMOWY miejsce zajęć: Katedra i Zakład Patomorfologii, ul. Pawińskiego 7, Aula 2.02 (III piętro) termin zajęć: czwartek 16.30-18.00 Tematy wykładów i wykładowcy 1. Wykład inauguracyjny Centrum Dydaktyczne, Aula B Prof. dr hab. n. med. Barbara Górnicka 2. Patomorfologia jako specjalizacja lekarska Dr n. med. Łukasz Koperski 3. Amyloidoza Dr hab. n. med. Anna Ratajska 4. Miażdżyca Dr n. med. Łukasz Koperski 5. KOLOKWIUM (ćwiczenia 1-3) Centrum Dydaktyczne, Aula A+B, I WL Aula + sale komputerowe, ul. Pawińskiego; II WL 6. Choroby z autoagresji i choroby tkanki łącznej Prof. dr hab. n. med. Barbara Górnicka 7. AIDS i zakażenia oportunistyczne Lek. Maja Marczewska 8. KOLOKWIUM (ćwiczenia 5-6) Centrum Dydaktyczne, Aula A+B, I WL Aula + sale komputerowe, ul. Pawińskiego; II WL 9. Nowotwory nabłonkowe Prof. dr hab. n. med. Barbara Górnicka 10. Nowotwory tkanek miękkich Prof. dr hab. n. med. Barbara Górnicka 11. KOLOKWIUM (ćwiczenia 8-9) Centrum Dydaktyczne, Aula A+B, I WL Aula + sale komputerowe, ul. Pawińskiego; II WL 12. Nowotwory kości i skóry Prof. dr hab. n. med. Barbara Górnicka 13. Nowotwory układu chłonnego część I Prof. dr hab. n. med. Bogna Ziarkiewicz-Wróblewska 14. Nowotwory układu chłonnego część II Prof. dr hab. n. med. Bogna Ziarkiewicz-Wróblewska 15. KOLOKWIUM (ćwiczenia 10-12) Centrum Dydaktyczne, Aula A+B, I WL Aula + sale komputerowe, ul. Pawińskiego; II WL Data 06.10.2016 13.10.2016 20.10.2016 27.10.2016 03.11.2016 10.11.2016 17.11.2016 24.11.2016 01.12.2016 08.12.2016 15.12.2016 22.12.2016 05.01.2017 12.01.2017 19.01.2017 6
RAMOWY program ćwiczeń histopatologicznych SEMESTR ZIMOWY miejsce zajęć: Katedra i Zakład Patomorfologii, ul. Pawińskiego 7, sale komputerowe (III piętro) termin zajęć: I WL poniedziałek 14:00-16:15 oraz 16:45-19:00 wtorek 14:00-16:15 oraz 16:45-19:00 środa 16:45-19:00 czwartek 14:00-16:15 II WL środa 13:45-16:00 czwartek 13:45-16:00 Tygodnie dydaktyczne Tematy ćwiczeń 1 03-06.10.2016 Zaburzenia w krążeniu cz. I 2 3 4 5 6 7 8 9 10-13.10.2016 Zaburzenia w krążeniu cz. II 17-20.10.2016 Procesy adaptacyjne 24-27.10.2016 Czy nowotwór jest chorobą genetyczną 31.10-03.11.2016-07-10.11.2016 Zapalenia 14-17.11.2016 Transplantacja, immunosupresja 21-24.11.2016 Analiza danych otrzymanych w NGS 28.11-01.12.2016 Zmiany prekursorowe. Nowotwory nabłonkowe łagodne 10 05-08.12.2016 Nowotwory nabłonkowe złośliwe 11 12 12-15.12.2016-19-22.12.2016 Nowotwory nienabłonkowe 13 02-05.01.2017 Nowotwory układu chłonnego i krwiotwórczego 14 15 09.12.01.2017 Nowotwory kości, skóry i OUN 16-19.01.2017 KOLOKWIUM POPRAWKOWE 7
ZAKRES materiału do kolokwiów I, II Wydział Lekarski SEMESTR ZIMOWY Tematy szczegółowo omawiane na ćwiczeniach oraz rozdziały z podręcznika: Kumar V., Abbas A.K., Aster J.C.: Robbins Patologia, 2. wydanie, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2014 KOLOKWIUM I 03 listopad 2016 Zaburzenia w krążeniu: Rozdział 3 (od strony 81 do 106) Z rozdziału 22: Obrzęk, wklinowanie i wodogłowie (od strony 868 do strony 870) Choroby naczyniowe mózgu (od strony 870 do strony 876) Urazy ośrodkowego układu nerwowego (od strony 876 do strony 878) Procesy adaptacyjne: Rozdział 1 (od strony 1 do 31) Z rozdziału 12: Rozedma (od strony 503 do strony 506) Z rozdziału 20: Osteoporoza (od strony 822 do strony 824) KOLOKWIUM II 24 listopad 2016 Patologia zapaleń: Rozdział 2 (od strony 33 do strony 80) Z rozdziału 12: Gruźlica (od strony 533 do strony 539) Z rozdziału 17: Kiła (od strony 723 do strony 726) Z rozdziału 12: Sarkoidoza (od strony 519 do strony 520) Z rozdziału 11: Choroba kociego pazura (strona 468) Z rozdziału 12: Zapalenia płuc u osób z obniżoną odpornością (od strony 540 do strony 543) Oportunistyczne zakażenia grzybicze (od strony 543 do strony 545) Choroby płuc u osób z zakażeniem HIV (strona 545) 8
Patologia układu odpornościowego: Rozdział 4 (od strony 107 do strony 170) KOLOKWIUM III 15 grudzień 2016 Zmiany prekursorowe: Rozdział 5 (od strony 173 do strony 230) Oraz szczegółowo wszystkie nowotwory omawiane na ćwiczeniach (nowotwory nabłonkowe, łagodne i złośliwe). KOLOKWIUM IV 19 styczeń 2017 Nowotwory nienabłonkowe omawiane na ćwiczeniach. Nowotwory układu chłonnego i krwiotwórczego. Z rozdziału 11: Rozrosty nowotworowe krwinek białych (od strony 468 do strony 489) Z rozdziału 20: Nowotwory kości (od strony 829 do strony 836) Z rozdziału 23: Nowotwory skóry (od strony 920 do strony 927) Z rozdziału 22: Nowotwory (od strony 899 do strony 906) 9
RAMOWY program seminariów z Patomorfologii wieku dorosłego SEMESTR ZIMOWY miejsce zajęć: Katedra i Zakład Patomorfologii, ul. Pawińskiego 7, Aula 2.02 (III piętro) termin zajęć: poniedziałek - piątek 8.00-9.45 od 02.11.2016 1 tydzień zajęć Tematy seminariów i asystenci prowadzący 1. Diagnostyka patomorfologiczna metody rutynowe dr n. med. Łukasz Koperski 2. Diagnostyka patomorfologiczna metody specjalne dr hab. n. med. Anna Ratajska 3. Sekwencjonowanie nowej generacji (NGS) w diagnostyce genetycznej rodzaje i zastosowanie poszczególnych typów badań 4. Jak NGS buduje medycynę spersonalizowaną diagnostyka, prognostyka i wczesna prewencja chorób 5. Jak NGS buduje medycynę spersonalizowaną terapie celowane w nowotworach 10
RAMOWY program seminariów z Patomorfologii wieku rozwojowego SEMESTR ZIMOWY I LETNI miejsce zajęć: Katedra i Zakład Patomorfologii, ul. Pawińskiego 7, sala komputerowa 2.11 (III piętro) termin zajęć: poniedziałek - piątek 9.00-10.30!!! 24-28.10.2016 godz. 8.00-9.30!!! Tematy seminariów i asystenci prowadzący 1. Wybrane zagadnienia z diagnostyki patomorfologicznej na poziomie mikroskopii elektronowej część I dr n. med. Anna Sulikowska-Rowińska 2. Wybrane zagadnienia z diagnostyki patomorfologicznej na poziomie mikroskopii elektronowej część II dr n. med. Anna Sulikowska-Rowińska 3. Wady rozwojowe u dzieci mgr Anna Pastwińska 4. Onkologia i hematoonkologia wieku rozwojowego część I dr n. med. Jadwiga Małdyk 5. Onkologia i hematoonkologia wieku rozwojowego część II dr n. med. Jadwiga Małdyk 11
RAMOWY program zajęć fakultatywnych Formułowanie oraz interpretacja onkologicznych rozpoznań patomorfologicznych w codziennej praktyce klinicznej SEMESTR ZIMOWY I LETNI miejsce zajęć: Katedra i Zakład Patomorfologii, ul. Pawińskiego 7, sala seminaryjna P34 (parter) termin zajęć: sobota 9.00-12.00 Tematy zajęć i asystenci prowadzący 1. Wprowadzenie do zajęć lek. Agata Cyran 2. Omówienie algorytmu dla raka jelita grubego lek. Agata Cyran 3. Omówienie algorytmu dla raka tarczycy dr n. med. Magdalena Bogdańska 4. Omówienie algorytmu dla raka trzonu macicy lek. Maja Marczewska 5. Omówienie algorytmu dla raka prostaty lek. Agnieszka Powała 6. Omówienie algorytmu dla raka trzustki dr n. med. Łukasz Koperski 7. Omówienie algorytmu dla raka krtani lek. Benedykt Szczepankiewicz 8. Omówienie algorytmu dla raka wątrobowokomórkowego prof. dr hab. n. med. Barbara Górnicka 9. Zajęcia praktyczne w oparciu o wybrane przypadki lek. Maja Marczewska / lek. Benedykt Szczepankiewicz 10. Zaliczenie prof. dr hab. n. med. Barbara Górnicka / lek. Agata Cyran 12