Obligacja - jest papierem wartościowym emitowanym w seriach, w którym Emitent (jednostka samorządowa) stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (Obligatariusza) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia (np. odsetki) i do spłaty należności głównej (kapitał). Definicja Obligacji została zawarta w art. 4 ust. 1 Ustawy z 15 stycznia 2015 roku o obligacjach. Korzystne aspekty obligacji: Każda seria obligacji ma jeden własny termin zapadalności (wykupu) i oprocentowanie, Każda seria spłacana jest jednorazowo w terminie zapadalności (do tego czasu płacone są tylko odsetki), Rentowność/Oprocentowanie obligacji w oparciu o stawkę WIBOR 6M i powiększona o marżę dla inwestorów, Obligacje komunalne mają formę zdematerializowaną i są przechowywane przez depozytariusza (zazwyczaj bank lub dom maklerski pełniący jednocześnie funkcję agenta emisji) jako zapis komputerowo - księgowy, Zawierają możliwość wcześniejszego wykupu, W procesie emisji występuje Gwarant - bank, który gwarantuje objęcie emisji, jeśli nie znajdą się inni inwestorzy, Termin zapadalności Obligacji od 1 roku do 15 lat, Karencja w spłacie kapitału (pierwsza spłata) uzależniona od potrzeb Emitenta średnio 2-3 lata.
1. Podstawowym z kryteriów podziału obligacji jest sposób oznaczenia obligatariusza. Zgodnie z tym kryterium wyróżnia się obligacje imienne i na okaziciela. Obligacje imienne wystawiane są na konkretną osobę, a przeniesienie praw z nich wynikających odbyć się musi w formie przelewu połączonego z wydaniem dokumentu. Obligacje na okaziciela mogą być przenoszone poprzez samo wydanie jej nabywcy przez zbywcę. Różnica tkwi w swobodzie i łatwości obrotu, w szczególności należy uwzględnić fakt, iż emitent może ograniczyć lub wyłączyć możliwość zbywania obligacji imiennych. Dotychczas emitowane w Polsce obligacje komunalne są obligacjami na okaziciela. 2. Ze względu na rodzaj emitenta wyróżniamy obligacje skarbowe, komunalne i przedsiębiorstw. 3. Z uwagi na sposób oprocentowania obligacji można je podzielić na obligacje o stałym, zmiennym i zerowym oprocentowaniu. Obecnie emitowane obligacje to zwykle obligacje o zmiennym oprocentowaniu, wyznaczanym w oparciu o określonego rodzaju stawkę bazową (najczęściej WIBOR 6 M) powiększoną o marżę (do 2,00 %). 4. Z uwagi na termin wykupu obligacje można podzielić na krótko- (do 1 roku), średnio-(od 1 do 5 lat) i długoterminowe ( powyżej 5 lat). Obligacje komunalne emitowane są zwykle w ramach tzw. programu emisji, tzn. podzielone są na serie o zróżnicowanym terminie wykupu od 3 do 7 lub 8 lat, choć zdarzają się również obligacje kilkunastoletnie. 5. Istotnym podziałem obligacji jest podział ze względu na sposób emisji: Oferta publiczna kierowana do co najmniej 150 inwestorów, Oferta niepubliczna kierowana do nie więcej niż 149 adresatów. Niemalże wszystkie emisje obligacji komunalnych w Polsce przeprowadzane są w trybie oferty niepublicznej.
Do 31 grudnia 2013 r. dług samorządów nie mógł przekroczyć dwóch wskaźników: Przypadające w danym roku raty kredytów i pożyczek, wykup obligacji wraz z odsetkami oraz koszty gwarancji i poręczeń nie mogły być wyższe niż 15% planowanych w danym roku budżetowym dochodów. Łączna kwota długu jednostek samorządu terytorialnego na koniec roku budżetowego nie mogła być wyższa niż 60% wykonanych dochodów tej jednostki w danym roku Od 2014 r. ma zastosowanie do uchwał budżetowych indywidualny wskaźnik zadłużenia jst zawarty w art. 243 ustawy o finansach publicznych.
Wzór przedstawia się następująco:
Reguła wydatkowa ustanowiona w art. 243 ust. 1 u.f.p. uzależnia możliwość uchwalenia budżetu JST od spełnienia w roku budżetowym oraz w każdym następnym określonej relacji sumy kwot planowanych wydatków na spłatę rat kredytów i pożyczek wraz z należnymi odsetkami, wykupów wyemitowanych papierów wartościowych wraz z należnymi odsetkami i dyskontem oraz potencjalnych kwot wynikających z udzielonych poręczeń i gwarancji do planowanych dochodów ogółem budżetu. Zgodnie z tym przepisem, suma ta nie powinna przekroczyć średniej arytmetycznej z obliczonych dla ostatnich trzech lat relacji planowanych dochodów bieżących powiększonych o dochody ze sprzedaży majątku komunalnego oraz pomniejszonych o wydatki bieżące, do dochodów ogółem budżetu w tych latach.
Ograniczenia określone w art. 243 ust. 1 u.f.p. nie obejmują wykupów papierów wartościowych, spłat kredytów i pożyczek oraz udzielonych samorządowym osobom prawnym poręczeń i gwarancji dotyczących finansowania projektów finansowanych z udziałem środków UE. W przypadku gdy środki unijne nie zostaną przekazane lub po ich przekazaniu zostanie orzeczony ich zwrot, JST nie może emitować papierów wartościowych, zaciągać kredytów, pożyczek, udzielać poręczeń i gwarancji do czasu spełnienia relacji określonej w art. 243 ust. 1 u.f.p.
Emisja obligacji komunalnych obejmuje następujące sekwencje działań: analiza uchwała rady plasowanie emisji (sprzedaż) analiza - w wyniku analizy powinno dojść do ustalenia podstawowych parametrów kształtujących cały program emisji obligacji: celu emisji, kwoty, terminu wykupu, oprocentowania, podziału na transze i serie. Parametry te powinny być zaprezentowane radnym, aby podejmując uchwałę w sprawie emisji, byli oni przekonani o słuszności przyjętych założeń. uchwała rady - uchwała w sprawie emisji obligacji stanowi formalny początek i podstawę prawną rozpoczęcia procedury emisji obligacji komunalnych, jednak sama w sobie nie kreuje jeszcze zobowiązania. plasowanie emisji (sprzedaż) - umowa emisji obligacji podpisana z agentem emisji (bank).
Gmina Trzcianka planuje wyemitować obligacje na kwotę 20 milionów w seriach w latach 2017-2019.
Obligacje mogą być emitowane w różnych nominałach i terminach odpowiadających emitentowi. Szczegółowy sposób wykorzystania zostanie ustalony w trakcie przygotowania emisji i dostosowany do potrzeb emitenta. W niniejszym opracowaniu pokazano ogólne założenia z uwzględnieniem przyjętej Wieloletniej Prognozy Inwestycyjnej.
Oprocentowanie obligacji oparte jest na wskaźniku WIBOR 6 miesięczny plus marża banku. Na dzień dzisiejszy WIBOR 6 M wynosi 1,72%. Dla obliczenie kosztów emisji przyjęto łącznie koszty w wysokości 2,5%. Koszty w trakcie emisji mogą ulec zwiększeniu lub zmniejszeniu. Wpływ na ich wysokość ma sytuacja makroekonomiczna.
W 2017 roku planujemy wypuścić I transzę obligacji w 3 seriach na kwotę 6 milionów. Termin wykupu w latach 2023-2025 2017 I transza III/17 2 000 000,00 VI/17 2 000 000,00 IX/17 2 000 000,00 Razem 2017 6 000 000,00
W 2018 roku planujemy wypuścić II transzę obligacji w 4 seriach na kwotę 8 milionów. Termin wykupu w latach 2026-2029 2018 II transza III/18 2 000 000,00 VI/18 2 000 000,00 IX/18 2 000 000,00 XII/18 2 000 000,00 Razem 2018 8 000 000,00
W 2019 roku planujemy wypuścić III transzę obligacji w 3 seriach na kwotę 6 milionów. Termin spłaty lata 2030-2032 2019 III transza III/19 2 000 000,00 VI/19 2 000 000,00 IX/19 2 000 000,00 Razem 2019 6 000 000,00
Rok I transza II transza III transza Razem 2017 75 479 75 479 2018 150 000 75 479 225 479 2019 150 000 200 000 75 479 425 479 2020 150 000 200 000 150 000 500 000 2021 150 000 200 000 150 000 500 000 2022 150 000 200 000 150 000 500 000 2023 100 000 200 000 150 000 450 000 2024 50 000 200 000 150 000 400 000 2025 200 000 150 000 350 000 2026 150 000 150 000 300 000 2027 100 000 150 000 250 000 2028 50 000 150 000 200 000 2029 150 000 150 000 2030 100 000 100 000 2031 50 000 50 000 razem 975 479 2 075 479 1 425 479 4 476 437
Rok Obligacje Odsetki od obligacji Spłata kredytów Odsetki od kredytów Razem 2017 75 479 2 753 000 184 150 3 012 629 2018 225 479 1 560 000 112 400 1 897 879 2019 425 479 1 060 000 83 000 1 568 479 2020 500 000 1 060 000 58 600 1 618 600 2021 500 000 1 260 000 43 260 1 803 260 2022 500 000 260 000 23 200 783 200 2023 2 000 000 450 000 260 000 20 600 2 730 600 2024 2 000 000 400 000 260 000 18 000 2 678 000 2025 2 000 000 350 000 260 000 15 400 2 625 400 2026 2 000 000 300 000 260 000 12 800 2 572 800 2027 2 000 000 250 000 260 000 10 200 2 520 200 2028 2 000 000 200 000 260 000 7 600 2 467 600 2029 2 000 000 150 000 260 000 5 000 2 415 000 2030 2 000 000 100 000 104 760 2 600 2 207 360 2031 2 000 000 50 000 2 050 000 2032 2 000 000 2 000 000 razem 20 000 000 4 476 437 9 877 760 596 810 34 951 007
W latach 2001-2003 gmina Trzcianka emitowała obligacje komunalne na łączną kwotę: 7.000.000,00 zł. Termin wykupu wynosił 4, 5 i 6 lat. Agentem emisji był Bank Pekao S.A, który został wyłoniony w drodze przetargu nieograniczonego. Emisja obligacji miała na celu pokrycie wydatków związanych z: budową wodociągów wiejskich, budową Sali widowiskowo-sportowej, budową kanalizacji sanitarnej, gazyfikacją miasta Trzcianka, budownictwem czynszowym TTBS, modernizacją budynku ratusza. Oprocentowanie obligacji oparte było na 52-tygodniowych bonach skarbowych (5-16%) powiększonych o marżę (0,6-0,8% w zależności od serii). Koszt emisji obligacji wyniósł: 2.173.419,00 zł.