Opieka paliatywna a opieka hospicyjna Jolanta Stokłosa TPCh Hospicjum im. św. Łazarza w Krakowie
Opieka kierowana do chorych będących w ostatnim okresie życia powstała z potrzeby serca osób, które opiekowały się chorymi umierającymi na raka. Celem opieki paliatywnej jest stworzenie choremu godnych warunków życia do końca poprzez: 1) Leczenie objawowe (przede wszystkim przeciwbólowe). 2) Fachową pielęgnację. 3) Wsparcie psychiczne i duchowe.
W Polsce opiekę hospicyjną tworzyli w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych ubiegłego wieku lekarze, księża, pielęgniarki i ludzi różnych zawodów, którzy jednoczyli się i działali w niezależnych grupach przykościelnych, z których część rejestrowała swoją działalność jako stowarzyszenia. Celem było uśmierzenie bólu i otoczenie opieką zarówno chorego jak i jego rodziny w trudnym okresie zbliżającej się śmierci. Opieka była spełniana bezinteresownie. Kontakt z Hospicjum św. Krzysztofa w Londynie stwarzał możliwość zdobywania i poszerzania wiedzy zarówno medycznej, pielęgnacyjnej i duchowej.
Pozarządowe Hospicja do połowy lat dziewięćdziesiątych prowadziły głównie opiekę domową (w 1994 roku ich liczba wynosiła już 49). Myśl o budowie stacjonarnego hospicjum powstała w Krakowie w 1977 roku a jego projekt w 1984 roku. Pierwsze wolnostojące hospicjum powstało w Białymstoku w 1992, utworzone przez Towarzystwo Przyjaciół Chorych HOSPICJUM.
Pierwszy oddział opieki paliatywnej był utworzony w 1990 roku w Akademii Medycznej w Poznaniu. Na początku lat dziewięćdziesiątych (1993 r.) powstają w miastach Poradnie Leczenia Bólu i Opieki Paliatywnej. Są tworzone przez władze wojewódzkie i miejskie. Tworzy się sieć publicznej opieki paliatywnej. W latach 1998 1999 powstają w szpitalach oddziały opieki paliatywnej.
Ważne daty 1988 - zostaje powołane w Poznaniu Polskie Towarzystwo Opieki Paliatywnej Antoniny Mazur. 1988 Komisja Episkopatu Polaki powołuj Duszpasterza Hospicjum ks. E.Dutkiwicza SAC 1991 - Hospicja tworzą wspólną organizacje Ogólnopolskie Forum Ruchu Hospicyjnego. Ruch, który zapisuje zasady i realizuje ideę hospicyjną. 1991 ustawa o zakładach opieki zdrowotnej pozwalającą stowarzyszeniom i fundacjom powoływać niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej ustawa o zakładach opieki zdrowotnej 1993 - zostaje powołana przez Ministra Zdrowia Krajowa Rada Opieki Paliatywnej i Hospicyjnej, a później powstają Rady Wojewódzkie. 1997 Sejm uchwala ustawę o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, pozwalającą zawierać kontrakty z kasami chorych 2002 powstaje Polskie Towarzystwo Medycyny Paliatywnej 2002 - Specjaliści z medycyny paliatywnej 2006 - Specjalistki z opieki paliatywnej
Pozarządowe hospicja i zakłady medycyny paliatywnej działają zgodnie z ustawami i rozporządzeniami dotyczącymi działalności leczniczej. Pozarządowe hospicja podlegają dodatkowo ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, prawu o stowarzyszeniach i prawu o fundacjach oraz ustawie o zbiórkach publicznych.
Opieka paliatywna w strukturze państwowej Opieka paliatywna opieka medyczna głównie HS, PMP Hospicja organizacje ngo - HD, HS, PMP Hospicja Opieka medyczna + duchowa Hospicja dbałość o rodzinę Hospicja wolontariat Hospicja dbałość o formację (obecność i towarzyszenie) Hospicja - idea, a zarazem misja skierowana do społeczeństwa
Ks. E.Dutkiewicz Towarzyszenie jest podstawową posługą i powinnością wobec śmiertelnie chorych. Postawa towarzyszenia wyraża się przede wszystkim poprzez obecność przy łóżku chorego, gościnnością w sercu i czuwaniem
Dr hab. med. Krystyna Smolak założyciel TPCH Hospicjum im. św. Łazarza w Krakowie i wieloletni członek Zarządu pisała w latach dziewięćdziesiątych: Nie możemy pomóc człowiekowi terminalnie choremu nie mając zdolności i chęci bezinteresownego służenia bliźniemu, który jest w potrzebie. Bez tej postawy życie straciłoby głębszy wymiar, bo relacje między ludzkie miałyby wyłącznie charakter wymiany handlowej. Wszelka opieka zdrowotna, która preferowałaby jedynie kwalifikacje zawodowe, a eliminowałaby poświęcenie dla drugiego człowieka byłaby nieludzka, a nawet bezskuteczna. Bowiem chory to nie tylko chory organizm, ale człowiek potrzebujący przede wszystkim miłości. Praca w Hospicjum ze względu na specyficzny charakter tej inicjatywy musi być podejmowana z pobudek ideowych, także wówczas, gdy wykonywana jest etatowo.
Hospicjum jest również pewną ideą, a zarazem misją skierowaną do społeczeństwa. Celem jej jest uwrażliwienie na cierpienie drugiego człowieka, przełamanie pewnych stereotypów, oraz przywrócenie śmierci prawdziwej jej godności w świadomości społecznej. Wydaje się, że tak pojęty ruch hospicyjny jest jednym ze znaków czasu. Bowiem głoszone przez nas wartości stanowią przeciwwagę dla zagrożeń współczesnego świata, którym są między innymi: egoizm, brak szacunku dla życia, pogarda dla słabości, przesadny kult zdrowia i sukcesu. Ruch hospicyjny jest też sprzeciwem wobec eutanazji
W dziełach opieki nad chorym liczy się nie tylko inicjatywa założycieli, nie tylko ofiarność społeczeństwa, które często skłonne wspierać je materialnie choć to wszystko jest bardzo ważne ale przede wszystkim liczy się człowiek. Liczą się ludzie, którzy zechcą poświęcić to co jest obecnie może najcenniejsze: swój czas, trochę swojego czasu. Oto jest coraz najtrudniej. Jak mówi Matka Teresa z Kalkuty: nie mamy dla nikogo czasu, nie mamy czasu ani radować się sobą nawzajem, ani współczuć sobie