Diagnosta laboratoryjny w laboratorium formy prawne nawiązania współpracy

diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics 2012 Volume 48 Number 4 467-471 Praca poglądowa Review Article Diagnosta laboratoryjny w laboratorium formy prawne nawiązania współpracy Laboratory diagnostician in medical laboratory legal forms of establishing partnership Anna Augustynowicz Zakład Zdrowia Publicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Zakład Ekonomiki, Prawa i Zarządzania, Szkoła Zdrowia Publicznego, Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowe w Warszawie Streszczenie W artykule przedstawiono informacje dotyczące możliwych form zatrudniania diagnostów laboratoryjnych. Dokonano krótkiej charakterystyki umowy o pracę jako najczęstszej formy zatrudniania diagnostów laboratoryjnych. Wskazano podstawy prawne a także inne kwestie dotyczące zawierania umów cywilnoprawnych. Summary The article presents information about the possible forms of laboratory diagnosticians employment. There has been made a short characteristic of labour contract as the most frequent kind of laboratory diagnosticians employment. Moreover, legal basis and other issues concerning conclusion of civil-law agreements have been pointed out. Słowa kluczowe: diagnosta laboratoryjny, umowa o pracę, kontrakt Key words: laboratory diagnostician, civil-law agreement, contract Wstęp Wykonywanie zawodu diagnosty laboratoryjnego polega na wykonywaniu czynności diagnostyki laboratoryjnej w laboratorium. Spełnienie warunku wykonywania czynności diagnostyki laboratoryjnej w laboratorium wymaga od diagnosty laboratoryjnego zatrudnienia w laboratorium lub też podjęcia prywatnej inicjatywy i utworzenia podmiotu leczniczego - medycznego laboratorium diagnostycznego i wykonywania w nim badan laboratoryjnych. Należy bowiem podkreślić, iż samo utworzenie medycznego laboratorium diagnostycznego i pełnienie w nim funkcji kierowniczej nie jest czynnością diagnostyki laboratoryjnej. A co za tym idzie nie stanowi wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego. Zatrudnienie w medycznym laboratorium diagnostycznym nie musi mieć charakteru pracowniczego. Oznacza to, ze podstawą zatrudnienia diagnosty laboratoryjnego nie musi być tylko i wyłącznie umowa o pracę. Praca może być bowiem świadczona także na podstawie umów cywilnoprawnych (tzw. kontraktów cywilnoprawnych) [1]. Umowy cywilnoprawne to utrwalona forma angażowania personelu medycznego do świadczenia usług w podmiocie leczniczym [2]. Przedmiotem poniżej przedstawionych rozważań będzie krótkie przedstawienie umowy o pracę jako jednej z możliwych form zatrudnienia diagnostów laboratoryjnych. Omówione zostaną także aspekty prawne związane z zawieraniem umów cywilnoprawnych. Umów które w środowisku diagnostów laboratoryjnych budzą wiele kontrowersji. W tym aspekcie zostaną uwzględnione regulacje wynikające z ustawy o działalności leczniczej [3]. Umowa o pracę Jeżeli osoba zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy, pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem, jest to stosunek pracy. Zatrudnienie na wskazanych wyżej warunkach jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej umowy. Nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umowa cywilnoprawną przy zachowaniu wyżej określonych warunków pracy. Jedną z możliwych form nawiązania stosunku pracy jest umowa o pracę. Umowa o pracę stanowi typową podstawę prawną zatrudnienia personelu medycznego, w tym również diagnostów laboratoryjnych. Nadaje ona zatrudnionemu diagnoście laboratoryjnemu status pracownika, którego podstawowe pra- 467

Diagnosta laboratoryjny w laboratorium formy prawne nawiązania współpracy wa i obowiązki reguluje kodeks pracy [4]. Z uwagi na ochronny charakter prawa pracy, umowa o pracę stanowić może, w opinii osoby mającej wykonywać pracę, najkorzystniejsze źródło zatrudnienia. Pamiętać jednakże należy, że umowa o pracę wiąże się z wysokimi kosztami dla pracodawcy [5]. I to z kolei może być argument przemawiający za proponowaniem jako podstawy zatrudnienia umowy cywilnoprawnej. Kodeks pracy wyróżnia umowę o pracę na okres próbny, na czas określony, na czas wykonywania określonej pracy, na czas nieokreślony oraz umowę o zastępstwo. Do pracodawcy należy wybór, którą z rodzajów umów zaproponować kandydatowi do pracy. Kandydat do pracy może ewentualnie nie zgodzić się na zaproponowany rodzaj umowy. Co nie musi oznaczać, że nie dojdzie do zawarcia umowy o pracę. Dyskusja co do rodzaju umowy o pracę, która będzie zawarta może być swoistego rodzaju kartą przetargową w podjęciu lub odmowie podjęcia pracy w danym podmiocie leczniczym przez diagnostę laboratoryjnego. W praktyce najczęściej, na początek zawierana jest umowa na okres próbny, będąca dla stron szansą na poznanie swoich wad i zalet, a przede wszystkim na sprawdzenie umiejętności nowego pracownika [5]. Umowa na okres próbny może poprzedzać każdy rodzaj umowy o pracę. Przepisy kodeksu pracy nie określają minimalnego czasu jej trwania. Wskazują natomiast czas maksymalny wynoszący 3 miesiące. Na okres próbny u danego pracodawcy można być zatrudnionym tylko jeden raz. Jeżeli pracodawca decyduje się na dalsze zatrudnianie pracownika, po umowie na okres próbny, najczęściej proponuje umowę na czas określony [5]. Przepisy kodeksu pracy nie określają minimalnej czy maksymalnej długości trwania tej umowy. Może być ona zatem zawarta na okres miesiąca, roku czy dłuższy czas. Jednakże zawarcie umowy na bardzo długi okres (np. 10-15 lat) może być ocenione jako sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Postanowienia umowne, określające taka umowę, jako umowę na czas określony, są nieważne [6]. Zaznaczenia wymaga, że zawarcie kolejnej umowy o pracę na czas określony jest równoznaczne w skutkach prawnych z zawarciem umowy o pracę na czas nie określony, jeżeli poprzednio strony dwukrotnie zawarły umowę o pracę na czas określony na następujące po sobie okresy, o ile przerwa między rozwiązaniem poprzedniej a nawiązaniem kolejnej umowy o pracę nie przekroczyła 1 miesiąca. Umowa na czas nieokreślony jest umową bezterminową. Jest ona najkorzystniejsza dla pracownika, stwarza bowiem najdalej idąca ochronę trwałości stosunku pracy [7]. Umowa na czas nieokreślony nie musi być poprzedzona żadnym innym rodzajem umowy o pracę. Umowa o pracę powinna określać strony umowy, rodzaj umowy, datę jej zawarcia oraz warunki pracy i płacy, w szczególności: rodzaj pracy, miejsce jej wykonywania, wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia, wymiar czasu pracy i termin rozpoczęcia pracy (art. 29 1 kodeksu pracy). Umowę o pracę zawiera się na piśmie. Jeżeli umowa o pracę nie została zawarta na piśmie pracodawca powinien, najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy, potwierdzić pracownikowi na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków (art. 29 2 kodeksu pracy). Wskazany art. 29 kodeksu pracy określa minimalne wymogi umowy o pracę. W umowie tej można umieścić szereg innych postanowień dopuszczonych przez przepisy prawne np. zakaz podejmowania dodatkowego zatrudnienia bez zgody pracodawcy, prawo do podnoszenia kwalifikacji na koszt pracodawcy [5]. Dodatkowo możliwe jest wprowadzenie dla pracownika zakazu konkurencji. Wówczas w zakresie określonym w umowie pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani świadczyć pracy na rzecz podmiotu (np. innego medycznego laboratorium diagnostycznego) prowadzącego taką działalność. Umowa wprowadzająca zakaz konkurencji musi być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności. Umowa o udzielenie zamówienia na świadczenia zdrowotne na podstawie ustawy o działalności leczniczej Zasady ogólne W ustawie o działalności leczniczej ustawodawca określił, korzystny dla podmiotów leczniczych, tryb udzielenia zamówienia na udzielanie świadczeń zdrowotnych. Korzystny dla podmiotów leczniczych udzielających zamówienia, bo prostszy i szybszy niż tryb standardowy przewidziany w prawie zamówień publicznych, którego stosowanie w tym zakresie zostało wyłączone [8]. Przyjęte w tym zakresie rozwiązania zastąpiły regulacje wynikające z art. 35 i 35a nieobowiązującej ustawy o zakładach opieki zdrowotnej 1 [9]. Na marginesie warto przypomnieć, iż na podstawie art. 35 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej m.in. samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej mógł udzielić zamówienia na świadczenia zdrowotne niepublicznemu zakładowi opieki zdrowotnej, osobie wykonującej zawód medyczny w ramach indywidualnej lub indywidualnej specjalistycznej praktyki, grupowej praktyce lekarskiej lub pielęgniarskiej oraz osobie legitymującej nabyciem fachowych kwalifikacji do udzielania świadczeń zdrowotnych w określonym zakresie lub w określonej dziedzinie medycyny. Na podstawie art. 26 ust. 1 ustawy o działalności leczniczej, podmiot leczniczy spełniający przesłanki określone w art. 3 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych [10] może udzielić zamówienia na udzielanie w określonym zakresie świadczeń zdrowotnych. Przyjmującym zamówienie może być podmiot wykonujący działalność leczniczą lub osoba legitymująca się nabyciem fachowych kwalifikacji do udzielania świadczeń zdrowotnych w określonym zakresie lub określonej dziedzinie medycyny. Analiza przepisu art. 26 ustawy o działalności leczniczej prowadzi do kilku pytań. Kto w świetle art. 26 ustawy o dzia- 1 Ustawa ta została uchylona art. 220 ustawy o działalności leczniczej 468

łalności leczniczej może udzielić zamówienia na udzielanie w określonym zakresie świadczeń zdrowotnych. A właściwie co należy rozumieć pod pojęciem podmiot leczniczy spełniający przesłanki określone w art. 3 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych? A ponadto czy na podstawie tego przepisu mogą być zawierane kontrakty cywilnoprawne z medycznymi laboratoriami diagnostycznymi, czy też diagnostami laboratoryjnymi?. Jeżeli tak, to czy wykluczona jest możliwość zawierania umów cywilnoprawnych na podstawie przepisów kodeksu cywilnego [11]? Analiza art. 3 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych prowadzi do wniosku, że udzielającym zamówienia będą przede wszystkim podmioty lecznicze niebędące przedsiębiorcami, czyli samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej oraz jednostki budżetowe (art. 4 ust. 1 pkt 2 i 3 w zw. z art. 2 pkt 4 ustawy o działalności leczniczej). Jeżeli chodzi o przedsiębiorców, to mogą być to spółki kapitałowe z co najmniej większościowym udziałem Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego albo w większości finansowanych przez te podmioty [8]. Przyjmującym zamówienie może być podmiot wykonujący działalność leczniczą. Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o działalności leczniczej podmiot wykonujący działalność leczniczą to podmiot leczniczy, o którym mowa w art. 4, oraz praktyka zawodowa, o której mowa w art. 5. Czy w świetle powyższych regulacji przyjmującym zamówienie może być medyczne laboratorium diagnostyczne? Odpowiedź na to pytanie musi być twierdząca. Laboratorium jest bowiem, w świetle ustawy o diagnostyce laboratoryjnej, przedsiębiorstwem podmiotu leczniczego. Może być także jednostką organizacyjną przedsiębiorstwa podmiotu leczniczego, instytutu badawczego albo uczelni medycznej [12]. Od czasu wejścia w życie ustawy o działalności leczniczej (tj. od 1 lipca 2011 r.) pomiot leczniczy, jakim jest np. samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej może udzielić zamówienia na świadczenia zdrowotne innemu samodzielnemu publicznemu zakładowi opieki zdrowotnej (ponieważ jest podmiotem leczniczym), w tym również takiemu, w strukturze którego funkcjonuje medyczne laboratorium diagnostyczne. Pod rządami art. 35 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej takie rozwiązanie nie było możliwe. Jeżeli zatem świadczeniodawca będący samodzielnym publicznym zakładem opieki zdrowotnej, na podstawie art. 133 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, zleca podwykonawcy udzielanie świadczeń zdrowotnych w ramach umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej zawartej z Narodowym Funduszem Zdrowia, to tym podwykonawcą może być inny samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej [13]. Pod rządami ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, jeżeli samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej zlecał podwykonawcy wykonywanie badań laboratoryjnych to podwykonawcą mogło być jedynie medyczne laboratorium diagnostyczne będące niepublicznym zakładem opieki zdrowotnej. Przyjmującym zamówienie może być także osoba legitymująca się nabyciem fachowych kwalifikacji do udzielania świadczeń zdrowotnych w określonym zakresie lub określonej dziedzinie medycyny. Mogą to być m.in. diagności laboratoryjni, technicy analityki medycznej czy ratownicy medyczni. Nie ma zatem przeszkód prawnych aby samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej udzielił zamówienia na udzielanie świadczeń zdrowotnych osobie nie prowadzącej działalności gospodarczej w zakresie działalności leczniczej np. diagnoście laboratoryjnemu [14]. Diagnosta laboratoryjny jest bowiem osobą, która posiada kwalifikacje do udzielania świadczeń zdrowotnych w określonym zakresie, tj. wykonywania czynności diagnostyki laboratoryjnej. Na marginesie dodać należy, że pod rządami ustawy o działalności leczniczej, podobnie jak w czasie obowiązywania ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, nie jest możliwe jednoosobowe wykonywanie czynności diagnostyki laboratoryjnej tylko po zarejestrowaniu działalności gospodarczej bez wpisu do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą. Choć uczciwie przyznać należy, iż jest to złożony problem i w tej materii mogą pojawić się odmienne opinie prawne. Zgodnie z art. 16 ustawy o diagnostyce laboratoryjnej, wykonywanie zawodu diagnosty laboratoryjnego polega na wykonywaniu czynności diagnostyki w laboratorium. Co prawda przywołany przepis nie wyłącza wprost sytuacji, w której diagnosta laboratoryjny, po zarejestrowaniu działalności gospodarczej (bez wpisu do rejestru podmiotów leczniczych), chciałby wykonywać zawód w ramach laboratorium utworzonego przez inny podmiot, na podstawie zawartej z tym podmiotem umowy cywilnoprawnej. Nie mniej jednak w tej materii, w mojej opinii, przepisy ustawy o diagnostyce laboratoryjnej należy interpretować łącznie z przepisami dotyczącymi zasad wykonywania działalności gospodarczej oraz przepisami ustawy o działalności leczniczej. W ustawie o diagnostyce laboratoryjnej oraz w działalności leczniczej nie ma mowy wykonywaniu zawodu diagnosty laboratoryjnego w innej formie niżej wykonywanie go w laboratorium. Nie ma mowy o wykonywaniu zawodu diagnosty laboratoryjnego w formie praktyki zawodowej. Wykładania systemowa przepisów prawa przemawia za stanowiskiem, iż diagnostom laboratoryjnym chcącym prowadzić własną działalność pozostaje w dalszym ciągu podjęcie działalności gospodarczej polegającej na utworzeniu laboratorium jako przedsiębiorstwa podmiotu leczniczego [15]. Co za tym idzie, przyjmuje, iż nie jest możliwe w trybie art. 26 ustawy o działalności leczniczej, udzielenie zamówienia na udzielanie świadczeń zdrowotnych diagnoście laboratoryjnemu prowadzącemu działalność gospodarczą nie wpisaną do rejestru podmiotów leczniczych. Umowa o udzielenie zamówienia na świadczenia zdrowotne Z przyjmującym zamówienie udzielający zamówienia zawiera umowę na czas udzielania świadczeń zdrowotnych w określonym zakresie lub na czas określony (art. 27 ust. 1 ustawy o działalności leczniczej). Umowa stanowiąca podstawę udzielenia zamówienia na świadczenia zdrowotne 469

Diagnosta laboratoryjny w laboratorium formy prawne nawiązania współpracy jest umową wzajemną, dwustronnie zobowiązującą, w której odpowiednikiem świadczenia jednej strony jest świadczenie drugiej strony. Umowa ta jest podstawą stosunku zobowiązaniowego, jaki istnieje pomiędzy udzielającym zamówienie a przyjmującym zamówienie. Między stronami nie istnieje stosunek podporządkowania, jak ma to miejsce w przypadku umów o pracę. Strony tej umowy są równorzędnymi podmiotami, które współpracują ze sobą w zakresie w tej umowie uregulowanym [14]. Treść art. 26 i 27 przemawia za uznaniem tej umowy za umowę nazwaną. Choć podkreślenia wymaga, że ustawa o działalności leczniczej nie określa wprost pełnej ustawowej nazwy tej umowy. Nazwę tej umowy można ustalić na podstawie ustawowej regulacji jej przedmiotu, który uzasadnia nazwę umowa o udzielenie zamówienia na świadczenia zdrowotne [2], ewentualnie umowa na świadczenia zdrowotne [14]. Na rzecz uznania tej umowy za umowę nazwaną przemawia także ustawowe określenie i nazwanie jej stron, a także ustawowe uregulowanie trybu zawierania oraz obligatoryjnych elementów treści umowy [2]. Umowę o udzielenie zamówienia na świadczenia zdrowotne zawiera się na okres nie krótszy niż trzy miesiące. Jeżeli rodzaj i liczba świadczeń zdrowotnych to uzasadniają, możliwe jest zawarcie umowy na okres krótszy. Umowa dla swej ważności wymaga zachowania formy pisemnej (art. 27 ustawy o działalności leczniczej). Jednocześnie ustawodawca określił w art. 27 ust. 4 obligatoryjne elementy umowy o udzielenie zamówienia na świadczenia zdrowotne. Jeżeli w treści umowy nie postanowiono inaczej przyjmujący zamówienie nie może przenieść na osobę trzecią praw i obowiązków wynikających z umowy. Jeżeli zatem w umowie nie postanowiono, iż przyjmujący zamówienie diagnosta laboratoryjny może ustanowić zastępstwo i przekazać wykonywanie czynności diagnostyki laboratoryjnej innemu diagnoście laboratoryjnemu, to zrobić tego nie może. Dodatkowo warto wskazać, że szkodę wyrządzona przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych w zakresie udzielonego zamówienia odpowiedzialność ponoszą solidarnie udzielający zamówienia i przyjmujący zamówienie (art. 27 ust. 5 ustawy o działalności leczniczej). Konkurs ofert Zawarcie umowy, o której mowa wyżej, musi być poprzedzone konkursem ofert, jeżeli zamówienie przekracza wyrażoną w złotych równowartość kwoty 14 000 euro liczonej według średniego kursu złotego w stosunku do euro, ustalonego w przepisach wydanych na podstawie art. 35 ustawy Prawo zamówień publicznych. Do konkursu ofert stosuje się odpowiednio określone przepisy dotyczące konkursu ofert z ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, przy czym prawa i obowiązki Prezesa Funduszu i dyrektora oddziału wojewódzkiego Funduszu wykonuje kierownik podmiotu leczniczego udzielającego zamówienia. Konkurs ofert ogłasza i przeprowadza udzielający zamówienia. Do tego postępowania nie stosuje się przepisów o zamówieniach publicznych. Przy dokonywaniu zamówień do równowartości kwoty 14 000 euro, podmiot leczniczy nie ma obowiązku przeprowadzania konkursu ofert [14]. Umowy nienazwane o świadczenie usług medycznych Ustawa o działalności leczniczej, a właściwie art. 26 i 27 tejże ustawy, nie ograniczają możliwości zawierania nienazwanych umów cywilnoprawnych z osobami fizycznymi na podstawie przepisów kodeksu cywilnego (nazywane również kontraktami cywilnoprawnymi). Chodzi tu o umowy o zatrudnienie niepracownicze typu cywilnoprawnego [2]. Na podstawie art. 353 1 1 k.c. w związku z art. 750 k.c. z personelem medycznym mogą być zawierane umowy nienazwane tj. umowy zbliżone do umowy zlecenia. Zgodnie z art. 353 1 1 k.c. strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według własnego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Jest to tak zwana zasada swobody umów. Na jej podstawie strony mogą decydować o rodzaju nawiązanego stosunku prawnego i swobodnie kształtować treść tego stosunku. W praktyce najczęściej z personelem medycznym (w tym również z diagnostami laboratoryjnymi) zawierana jest umowa nazywana umową o świadczenie usług medycznych czy też umową o udzielanie świadczeń zdrowotnych, czy nawet umową zlecenia. Do umowy tej stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu (art. 750 k.c.). Podsumowanie Reasumując diagnosta laboratoryjny może wykonywać czynności diagnostyki laboratoryjnej w laboratorium przez siebie utworzonym lub też nawiązać współpracę z innych podmiotem leczniczym. Podstawa wykonywania czynności diagnostyki laboratoryjnej w podmiocie leczniczym może być umowa o pracę, umowa cywilnoprawna (kontakt cywilnoprawny) zawierana na podstawie art. 26 ustawy o działalności leczniczej lub zawierana na podstawie przepisów kodeksu cywilnego. W umowach cywilnoprawnych i powstających na ich podstawie stosunkach cywilnoprawnych strony nie pozostają wobec siebie w stosunku nadrzędności i podrzędności. Zatem istotą tych umów jest równorzędność zawierających je podmiotów oraz duża swoboda w kształtowaniu treści umowy. Umowy te pozbawiają świadczącego usługi ochrony wynikającej z przepisów kodeksu pracy [5]. Pamiętać jednakże należy, iż zawieranie umów cywilnoprawnych jest dopuszczona przez prawo i powszechnie stosowana praktyką nawiązywania współpracy. I to nie tylko z personelem medycznym. Nie ulega wątpliwości, że pracodawca ustalając podstawę prawna zatrudnienia będzie się kierował m.in. względami ekonomicznymi. A ściślej mówiąc tym co jest dla niego tańsze. Nie powinno być to jednakże jedyne kryterium. Pracodawca powinien rozważyć także jakie są potrzeby laboratorium mając na względzie jakość i bezpieczeństwo pacjenta. I dodatkowo tak sprecyzować treść umowy cywilnoprawnej aby nie sta- 470

nowiła ona obejścia prawa pracy [5] Jak słusznie podkreśla Z. Kubot, treść kontraktów cywilnoprawnych, a przez to kontraktowy status personelu medycznego zależy od ich pozycji negocjacyjnej. Słaba pozycja negocjacyjna określonych grup zawodowych może prowadzić do narzucenia treści kontraktów przez podmiot leczniczy a w konsekwencji prowadzić do kontraktowego poddaństwa osoby wykonującej usługi na rzecz podmiotu leczniczego. Poddaństwo kontraktowe może się wyrażać w niekorzystnych postanowieniach kontraktów cywilnoprawnych, w szczególności dotyczących wymiaru czasu świadczenia usług, zakresu i liczby wykonywanych usług, wysokości wynagrodzenia, kar umownych. W praktyce może to prowadzić do bieda statusu zawodowego określonych zawodów medycznych [2]. Od bieda statusu zawodowego już tylko krok to niskiej jakości świadczeń, błędów medycznych i odpowiedzialności prawnej z tego tytułu. Adres do korespondencji: Dr n. prawn. Anna Augustynowicz Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego 01-826 Warszawa; ul. Kleczewska 61/63 tel. 22 5601140 e-mail: aaugustynowicz@poczta.onet.pl Zaakceptowano do publikacji: 04.12.2012 Bibliografia 1. Wyrok Sądu Najwyższego z 9 grudnia 1999 r. I PKN 432/99, OSNAPiUS 2001, Nr 9, poz. 310. 2. Kubot Z., Rodzaje kontraktów cywilnoprawnych personelu medycznego w świetle ustawy o działalności leczniczej, Praca i Zabezpieczenie Społeczne, 8/2011: 16-21. 3. Ustawa z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. Nr 112, poz. 654 z późn. zm. 4. Ustawa z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r., Nr 21, poz. 94 z późn. zm.). 5. Paszkowska M. Zatrudnianie personelu laboratorium, Laboratorium, 9-10/2010: 26-29. 6. Huk-Augustynowicz A, Widarska A. Podstawy prawa dla diagnostów laboratoryjnych. Oinpharma, Warszawa 2009: 112. 7. Jaśkowski K, Maniewska E. Kodeks pracy. Komentarz. T. I. Zakamycze, Kraków 2006: 128. 8. Borowicz K, Puzoń W, Ryba M. Ustawa o działalności leczniczej z komentarzem. Infor Warszawa 2012: 64-70. 9. Ustawa z 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz.U. z 2007 r., Nr 14, poz. 89 z późn. zm.). 10. Ustawa z 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2010 r., Nr 113, poz. 759 z późn. zm.). 11. Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). 12. Ustawa z 27 lipca 2001 r. o diagnostyce laboratoryjnej (Dz.U. z 2004 r., Nr 144, poz. 1529 z późn. zm.). 13. Ustawa z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2008 r., Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.). 14. Gotkowska A. Umowa o udzielenie zamówienia na świadczenie usług zdrowotnych jako podstawa nawiązania zatrudnienia w świetle ustawy o działalności leczniczej. www.lex.pl 15. Waszkiewicz M. Diagnostyka laboratoryjna w myśl rządowego projektu ustawy o działalności leczniczej, Diagnosta laboratoryjny: 23-25. 471