Naukometria w ocenie parametrycznej oraz ocenie projektów NCN Marek Świtoński
Ocena dorobku naukowego Ekspercka - ocena wartości naukowej osiągnięcia na tle osiągnięć nauki z danego obszaru, wykonana przez kompetentnych specjalistów Naukometryczna - prestiż czasopism (IF) - pozycja w gronie współautorów (pierwszy, korespondencyjny) - cytowania ( w tym bez autocytowań) - wskaźnik Hirscha
Czy ocena naukometryczna wiarygodnie opisuje dorobek naukowy? tak i nie Tak: -Pokazuje wkład badacza do dyskursu naukowego w wymiarze światowym (prestiż czasopisma - IF, cytowania itp.) - Informuje o percepcji opublikowanego osiągnięcia przez światowe środowisko naukowe Nie: - Nie odzwierciedla rzeczywistej wartości naukowej osiągnięcia
Dlaczego naukometria jest szeroko stosowana? - Uniwersalne, proste i powszechnie dostępne parametry (IF, punkty MNiSzW, liczba cytowań, wskaźnik H) - Łatwa obróbka statystyczna szczególnie przy analizie porównawczej (np. ocena parametryczna) - Przydatne w porównaniach wewnątrz- i międzydyscyplinowych (np. punktacja MNiSzW)
Ocena parametryczna oparta jest o wskaźniki naukometryczne Ocena projektów NCN oparta jest o wskaźniki naukometryczne i ocenę ekspercką
Główne kryteria oceny projektów w NCN - Dorobek naukowy kierownika projektu (40% oceny)!!! - publikacje z ostatnich 5 lat (IF czasopism, cytowania) - całkowity dorobek: suma cytowań (bez autocytowań!), wskaźnik Hirscha - rozliczenie zakończonych projektów (publikacje i ich cytowania, IF czasopism, przypisywanie finansowania badań do więcej niż 1. projektu) - Wartość naukowa projektu, z punktu widzenia nauk podstawowych (40% oceny) - hipoteza badawcza (oryginalna/nowatorska?, czy replikująca wcześniejsze badania?) - adekwatność metod badawczych i materiału badawczego - przygotowanie merytoryczne i infrastrukturalne do przeprowadzenia badań
System zastosowany przez NCN ogranicza możliwość uzyskania finansowania projektów badawczych przez wnioskodawców legitymujących się słabym (pod względem naukometrycznym) dorobkiem naukowym
Dlaczego wielu wnioskodawców ma słaby lub dość słaby dorobek naukowy, mierzony wskaźnikami naukometrycznymi (cytowania, H)? Publikowanie prac w czasopismach o niskim IF, daje niewielkie szanse na ich wejście do międzynarodowego obiegu naukowego. Konsekwencja: a) Niewiele lub brak cytowań b) Niski wskaźnik Hirscha c) Autocytowania nie rozwiązują problemu Jak to zmienić? a) publikować mniej prac, ale o kompleksowym spojrzeniu i w lepszych czasopismach (z wyższym IF, np. >1,0) b) unikać czasopism o lokalnym zasięgu i bardzo niskich liczbach cytowań (np. African.., Turkish.. itd)
Liczba czasopism w bazie JCR oraz ich wartości IF, w poszczególnych dyscyplinach, mieszczą się w silnie różniących się zakresach: - Maksimum i minimum - Mediana - Zakres IF dla 10% najlepszych czasopism
Veterinary Sciences 145 0,812 (nr 73) 4,060 1,992 (nr 15) Zoology 146 1,064 (nr 73) 5,333 2,447 (nr 15) Dyscyplina Journal Citation Reports wybrane dyscypliny nauk o życiu Liczba czasopism IF - mediana Zakres IF dla 10% najlepszych czasopism Nr 1 10% (nr kolejny) Agriculture, Dairy and Animal Science 55 0,698 (nr 28) 2,885 1,918 (nr 6) Agronomy 80 1,000 (nr 40) 5,204 2,733 (nr 8) Biochemistry and Molecular Biology 290 2,857 (nr 145) 34,317 7,655 (nr 29) Biology 85 1,540 (nr 43) 11,452 4,954 (nr 9) Biotechnology and Applied Microbiology 158 2,168 (nr 76) 29,008 5,442 (nr 16) Cell Biology 181 3,263 (nr 91) 39,123 9,424 (nr 18) Ecology 134 1,829 (nr 67) 17,557 5,145 (nr 13) Endocrinology and Meatbolism 122 2,480 (nr 61) 19,929 6,741 (nr 12) Entomology 86 0,881 (nr 43) 11,455 2,236 (nr 9) Food Science and Technology 128 1,179 (nr 64) 4,789 2,999 (nr 13) Forestry 59 0,868 (nr 30) 3,389 2,231 (nr 6) Genetics and Heredity 158 2, 556 (nr 79) 38,075 6,373 (nr 16) Horticulture 32 0,750 (nr 16) 3,297 2,797 (nr 3) Microbiology 114 2,403 (nr 57) 21,182 7,910 (nr 11) Ornithology 21 0,783 (nr 11) 2,430 2,280 (nr 2) Physiology 79 2,119 (nr 40) 26,866 4,746 (nr 8) Plant Sciences 190 1,377 (nr 95) 25,962 4,030 (nr 19) Reproductive Biology 28 2,44 (nr 14) 9,234 4,009 (nr 3)
Niestety czasopisma z zakresu Animal Science mają niskie wskaźniki naukometryczne (IF, wskaźnik Hirscha) Większość polskich czasopism z obszaru Animal Science jest na dorobku, czyli od niedawna są indeksowane w bazie JCR
W bazie JCR jest 126 polskich czasopism, ale ich IF-y są niskie
Polskie czasopisma z IF - cd
Ile jest w bazie Web of Science (WoS) cytowań publikacji, które ukazały się w polskich czasopismach uwzględnionych w bazie JCR?
Czasopisma różnią się liczbami cytowań i wskaźnikiem Hirscha Czasopismo IF 2011 Cytow. w 2012 Wskaźnik H Niektóre polskie czasopisma z nauk o życiu w JCR Journal of Physiology and Pharmacology 2,267 2489 43 Reproductive Biology 1,921 134 11 Journal of Applied Genetics 1,664 546 19 Journal of Apicultural Science 0,674 42 5 Folia Biologica (Kraków) 0,657 254 17 Journal of Animal and Feed Sciences 0,636 190 20 Polish Journal of Veterinary Sciences 0,565 250 10 Animal Science Papers and Reports 0,553 160 7 Bulletin of the Veterinary Inst in Pulawy 0,414 420 11 Annals of Animal Science 0,389 54 4 Przykładowe czasopisma zagraniczne w JCR, z obszaru Animal Sciences Animal 1,744 1700 26 Livestock Science 1,506 2300 26 Journal of Animal Breeding and Genetics 1,455 840 26
Czy dorobek publikacyjny i wskaźniki naukometryczne (cytowania bez autocytowań, wskaźnik Hirscha) można szybko poprawić? Niestety, NIE! Zmiany zachodzą powoli, a ich przyspieszenie jest możliwe poprzez podniesienie kryteriów awansu naukowego (dr hab., prof.) przez rady wydziałów/instytutów, w zakresie zwiększenia wymagań jakościowych dotyczących dorobku publikacyjnego
Dziękuję za uwagę