Kwerendy bibliometryczne w praktyce biblioteki naukowej.

Transkrypt

1 Biblioteka w przestrzeni edukacyjnej. Funkcje i wyzwania w XXI wieku. Kraków maja 2011 r. Kwerendy bibliometryczne w praktyce biblioteki naukowej. Anna Chadaj, Danuta Turecka Biblioteka Główna AGH 1

2 Program wystąpienia: Bibliometria i wskaźniki bibliometryczne Indeksy cytowań bibliograficznych Wybrane problemy analizy cytowań wyszukiwanie wg nazwiska autora cytowanej publikacji wyszukiwanie wg tytułu czasopisma wyszukiwanie wg afiliacji Ewentualne rozwiązania Podsumowanie 2

3 Bibliometria Bibliometria jest to zbiór metod statystycznych użytych do badania zjawisk i procesów z udziałem dokumentów (których podstawą jest analiza danych bibliograficznych) oraz interpretacja uzyskanych w ten sposób danych. Termin bibliometria wprowadzili Alan Pritchard oraz Robert A. Fairthorne w 1969 roku na łamach angielskiego czasopisma Journal of Documentation. Słownik encyklopedyczny informacji, języków i systemów informacyjnowyszukiwawczych. Warszawa 2002 s. 34 Do przeprowadzania analiz bibliometrycznych wykorzystuje się narzędzia wskaźniki bibliometryczne. 3

4 Wybrane wskaźniki bibliometryczne: Liczba cytowań publikacji Impact Factor (IF) czasopisma RIF (tzw. Real Impact Factor) Indeks Hirscha (h-index) - np. h-index 10 oznacza, że 10 prac danego autora (z wszystkich opublikowanych) było cytowanych minimum 10 razy każda. 4

5 Indeks cytowań bibliograficznych Indeks cytowań bibliograficznych to baza danych, w której nazwiska autorów prac cytowanych i cytujących pełnią funkcje głównego klucza wyszukiwawczego obok innych wyrażeń charakterystyki wyszukiwawczej dokumentu, np. słów kluczowych, tytułu, roku publikacji itp. Słownik encyklopedyczny informacji, języków i systemów informacyjnowyszukiwawczych. Warszawa 2002 s

6 Indeksy cytowań bibliograficznych Przykłady indeksów cytowań bibliograficznych Zagraniczne: Web of Science (Thomson Reuters) Scopus (Elsevier) Google Scholar (Google Inc.) Polskie: Arton (koordynator Uniwersytet Śląski) Cytbin (Uniwersytet Śląski - Instytut Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej) 6

7 Indeksy cytowań bibliograficznych Web of Science: Science Citation Index Expanded od 1945 Social Sciences Citation Index od 1956 Arts & Humanities Citation Index od 1975 Conference Proceedings Citation Index Science od 1990 Conference Proceedings Citation Index Social Science & Humanities od 1990 Od 2010 roku polskie instytucje naukowe w ramach licencji krajowej mają dostęp do w/w indeksów cytowań. Adres dostępu - 7

8 Wyszukiwanie wg nazwiska autora cytowanej publikacji - utrudnienia Brak nazwiska autora cytowanej publikacji w bibliografii załącznikowej artykułu cytującego, a w konsekwencji - w bazie 8

9 Wyszukiwanie wg nazwiska autora cytowanej publikacji - utrudnienia Pomyłka w zapisie nazwiska lub inicjału imienia autora w bibliografii załącznikowej cytującego artykułu a w konsekwencji w bazie: Poprawnie: Badyoczek Poprawnie: Tadeusiewicz 9

10 Wyszukiwanie wg nazwiska autora cytowanej publikacji - utrudnienia Błędny zapis nazwiska autora w bazie: Poprawnie: Raczkowski Poprawnie: Kotarba 10

11 Wyszukiwanie wg nazwiska autora cytowanej publikacji - utrudnienia Błędny zapis inicjału imienia autora w bazie: Poprawnie: Bula Z. 11

12 Wyszukiwanie wg nazwiska autora cytowanej publikacji - utrudnienia Błędy w zapisie podwójnych nazwisk w bazie: Poprawnie: Helios-Rybicka E. (pierwszy człon nazwiska został uznany za drugi inicjał imienia) 12

13 Wyszukiwanie wg nazwiska autora cytowanej publikacji - utrudnienia Błędny zapis nazwiska autora w bazie: Poprawnie: Tadeusiewicz 13

14 Wyszukiwanie cytowań wg tytułu czasopisma Utrudnienie: W bazie współistnieją różne warianty tytułu czasopisma Przykład 1. Czasopismo Geologia wydawane przez uczelniane wydawnictwa AGH (wcześniej Zeszyty Naukowe AGH Seria Geologia) przykładowe wersje zapisu tytułu: IN PRESS KWARTALNIK KWARTALNIK AGH GEOLOG KWART GEOL AGH GEOLO STANISHAW STASZIC U STANISLAW STASZIO AC THESIS U MINING META ZEST NAUK AKAD GORN ZESZ NAUK GAGH ZESZYTY ZESZYTY NAUK Łącznie w bazie wystąpiło 57 zapisów tytułu tego czasopisma! 14

15 Wyszukiwanie cytowań wg tytułu czasopisma Przykład 2. Czasopismo Przegląd Biblioteczny: PRZ BIBL WARSZAWA PRZEGLAD BIBLIO PRZEGLAD BIBLIOTECNY PRZEGLAD BIBLIOTECZ PRZEGLAD BIBLIOTECZN 15

16 Wyszukiwanie cytowań wg tytułu czasopisma Przykład 3. Czasopismo Folia Horticulturae: FOLIA HORT S FOLIA HORT S1 FOLIA HORTI IN PRESS FOLIA HORTIC FOLIA HORTIC ANN FOLIA HORTIC S FOLIA HORTICULT FOLIA HORTUCULTURA S FOLIA HORTICULTURAE FOLIA HORTICULTURE FOLIA HORTICULTURE A FOLIAHORTICULTURE S FOLIA HOSR 16

17 Wyszukiwanie cytowań wg tytułu czasopisma Utrudnienie: Brak informacji dotyczących roku, tomu (wolumenu), zeszytu i strony lub ich błędny zapis brak roku i nr wolumenu błędny nr wolumenu - powinno być:

18 Wyszukiwanie wg afiliacji Utrudnienie: Wiele wariantów zapisu nazwy uczelni (wybrane formy zapisu dla AGH) A GH Univ Sci & Technol AGH Univ Sci & Technol Stanislaw Staszic Univ Min & Met Acad Min & Met Cracow Univ Min & Met Krakow AGH Tech Univ Cracow Univ Min & Met Cracow AGH Cracow Stanislas Staszic Acad Min & Met Cracow Acad Min & Met AGH UST Cracow AKAD GORNICZO HUTNICZA Inst Comp Sci AGH UST AGN Univ Sci & Technol, Fac Geol Geophys & Environm Protect 18

19 Sytuację poprawić mogą: Czuwanie nad poprawnością i kompletnością danych bibliograficznych w bibliografiach załącznikowych Ujednolicenie cytowanych tytułów czasopism Ujednolicenie podawanej w publikacjach nazwy instytucji Działania ze strony autorów, wydawców i władz uczelni 19

20 Co mogliby zrobić pracownicy biblioteki? Przygotować warsztat informacyjny dla swoich potrzeb Wprowadzać informacje dot. cytowań do bibliografii publikacji pracowników 20

21 Indeks cytowań wprowadzony do Bibliografii publikacji pracowników na przykładzie Politechniki Krakowskiej 21

22 Zalety takiego rozwiązania: Szybsza realizacja zleconej kwerendy Zgromadzenie w jednej bazie informacji o publikacjach danego autora i ich cytowaniach Podniesienie wartości informacyjnej bazy Wykorzystanie bazy do gromadzenia danych statystycznych 22

23 Na zakończenie ciekawostka: chomik Tisha - ang. hamster Tisha H.A.M.S. ter Tisha 23

24 Dziękujemy za uwagę 24